<1r>

The figurative Language of ye Prophets

Prophetarum sermo figuratus mysticus in collatione corporis politici cum corpore {illeg} \systematis politici cum systemate naturali/ et partium unius cum \{illeg}/ alterius partibus analogis \analogis {maxime}/ consistit [ut Corpus illud naturale aliquando 1 totus mundus est constans ex cœlo terra et mari, et quæ in ijs sunt: aliquando \cœlum/ et quæ in eo sunt vel 2 mundi pars aliqua ut compages cœlestis, vel cœlum vel terra, vel mare et quæ in ijs sunt: aliquando unium tantum animal \aliquot/ sive illud ars sit sive Bestia sive \animalium agmen ut Avium Bestiarum piscium vel etiam uni/ ut a|A|vis, Bestia, Piscis {illeg} Si Si unicum tantum regnū consi{illeg}deratur exhibetur \significatur/ illud per aliquando per mundū {illeg} Si unicum tantum regnum consideratur, significatur illud per mundum totum, si plura sunt regna, significantur omnia per mundum totum, singula per diversas partes mundi, et si regnorum numerus, \præterea ut etiam per diversa animalia ubi eorum singulorum eorum/ qualitates, & actiones non possunt sic satis exhibere ponantur sunt plures \inter se melius per \singula/ Animalia/ describe|i|re possunt.

< insertion from higher up f 1r >

Prophetarum sermo mysticus originem ducere videtur a collatione regni vel regnorum systematis cum {illeg} systema {illeg} \mundi politici cum mundo naturali et partium unius cum partib alterum partibꝫ {certo}/ {mundum} \{illeg}/ politicum aliquando {illeg} est \intelligo/ regnum \et/ aliquando regnorum congeries et per partes ejus homines, hominum \{genera}/ societates, \{illeg} sacras Ecclesias, {illeg} civitates/, tribus, gentes, principatus, {illeg} et regna conjuncta.

< text from lower down f 1r resumes > < insertion from the right margin >

Systema politicū est hominum societas, tribus, gens, regnū, regnorum congeries. Systema naturale Mundus constat ex cœlo terra mari et quæ in ijs sunt.

< text from f 1r resumes >

|Et| In {sic} \hæc/ collatione regni unius vel regnorum congeriei cum mundo toto ponitur \significat/ 2 Sol pro rege|m| et potestate eo regis potestatē regiā, 3 Luna {illeg} \corpus fæmineum mutabile, superstitiosum, sole illustratum corpus profitentem religionem splendore solis lucentem id est religionem {regni}/ dignitatem regiæ proximam puta \Reginalem vel/ sacerdotalem \{illeg} religiosorum/ 4, {illeg} \majores/ stellæ Principes & reges inferiores, {illeg} totum stellarum systema populum |5| stellæ {illeg} cœli generaliter sumptæ populum Regni vel populi partem selectiorem putant servos Dei. 6 Cœlum Curiam Regis, honores, {illeg} dignitates \et virtutes/ in quibus stellæ collocantur. 7 Nubes multitudinem populorum. 8 Terra et 9 aqua populum inferiorem \et aliquando diversos populos/. 10 Mare congeriem populorum in magna ditione vel \in magno/ corpore politico, regnum ingens. \Naves, – – –       Montes et insulæ/ Flumen et fontes aquarum populos sub {illeg} populos diversos \11 et Aquæ multæ & flumina populos diversos/, regna \plura/ minora, \gentium/ principatus vel \secundū varietatem,/ provincias \{illeg}/ regni. Fontes aquarum urbes capitales populorum. Montes & insulæ, urbes vel {illeg} & aliquando templa et Altarium Speluncæ et {illeg} montium ædificia urbium & ædificiorum {illeg} <2r> maximè verò {autem} propugnaculorum, palatiorum et Templorum Vegetabili {illeg} [12 Inundationes tot fluminem \maris vel fluminis/ invasiones hostiles. 13 Aquarum exiccatio diminutionem vis militaris.] Fontes aquarum urbb|e|s capitales populorum. 1{illeg}|4| Montes et i|I|nsulæ urbes et aliquando Templa et Altaria. 1{illeg}|5| Speluncæ & rupes \petræ/ montium, concava urbium ædificia & ædificiorum ruinas maxime vero propugnaculorum palatiorum & Templorum. 16 Naves ædificia {illeg} publica concursibus populorum destinata Naves mercatorij ædific Templa, Naves bellicæ propugnacula urbium, exercitum \munitas urbes/ urbes munitas, {illeg} \& propugnacula urbium/ classis exercitum. 17 \Vegetabilia ut/ Arbores & herbæ, 18 Arundines &            homines diversorum generum. Animalia ut 20 Aves cœli, 20|1| Bestiæ terræ, 219 Insectarum agmina, 22 pisces maris et fluminum, hominum societates exercitus [et regna. {illeg} regionem sterilem rerum spiritual[|i|um & 23 Caro divitias quibus vescuntur {illeg} hæc animalia. [Eremus regionem bestijs vastatam, regionem excaurorū \&/ \sive/ temporalium sive spiritualium & sterilem terram \regionem spiritualiter/ desolatam et sterilem & bestijs infestat{illeg}|ā|. [ubi verbi Dei fames est. Amos 8.11.]

{illeg} When several Kingdomes are considered together

Quando regna plura \simul/ considerantur, ponuntur aliquando cœlestia terrestria et marina pro diversis populis Sed \ut/ numerus proprietates qualitates & \mutuæ relationes &/ actiones regnorum in se mutuò distinctius describantur significant \usurpant/ Prophetæ co\r/pus aliquod naturale pro significando corpore politico

< insertion from f 1v >

Luna potestatem \fæminam/ regiæ proximam, fæmineam \mutabilem/ luce solaris potestatis lucentē \potestatem fæmineam/ puta reginalem vel potius sacerdotalem

Sol potestatem \potestatem regiam/ regem una cum corpore Magistratum per quod potestas regia diffunditur. Luna potestatem [regiæ proximam, fæmineam, in solus potestatis splendentem puta] sacerdotalem [i [summum \{de}/ sacerdotem \&/ cæteros omnes put quibus \committitur/ potestas æqua sive /circa exercitiam\ religionis regni st a rege stabilitæ] fundatur residet. eos] omnes ad quib|s|us hæc potestas ducentem dimateat in religione a rege stabilita.] eos in quibus hæc residet.

Charectum, scirpus, calamus, juncus

Messis et Vindemia finem in eundem \finem/ universalem bonorum et malorū in fine \{illeg} /fine\/ mundi. {illeg} Vvarum calcatio in Torculari pœnam damnatorum in barathro.

< text from f 2r resumes >

Et quando plurum regnorum proprietates relationes mutuæ et actiones \regnorum distinctius/ describendæ sunt ponitur \significātur regna {illeg} & hominū societates /& per {agmina}\/ animaliū agmen \ut Locustarum, vel Equitum, Piscium/ vel etiam unicum aliquod animal pro regno ut Loc Aquilā, Leonē, Vrsā, Agnum Draco|ne| \Bestiā anomalam, Ranam/ Agnus|m|, Feminā, |filium| {illeg} \{illeg}/ masculum, Virum, quibus vel deniper Angelum in humana specie.] < insertion from f 1v > Sed quando proprietates qualitates, relationes & actiones mutuæ regnorum et gentium & societatum \tribuum/, gentium Personarum per populorum Principatuum et Regnorum \distinctius/ describendæ sunt singificantur hæc per Animalia; et aliquando quidem per Agmina animalorum|ium|, ut Piscium, \ferrarum/ Locustarum, Equitum \Avium/; aliquando per animalia singula ut per Leonem, Vrsam, \Pardum/ Aquilam, Draconem, Bestiam anomala \anomalam decemcornupetā/, \Bestiam bicorneam,/ Ranam, \Bestiam oculis plenam/ Agnum, Fæminam, filium masculum, Virum, vel deni per Angelum in humana specie. < text from f 2r resumes > Et ubi Animal pro regno ponitur, ejus capita si plura sunt significant distinctionem regni in \capitales/ partes sive collaterales sive successivas, Cornua numerum regnorum in capitu cujus sunt cornua, Oculi prudentiam animali {illeg} regnum soli{illeg} \{illeg}/ polica valore in {illeg} pollicus et prudentem et si præter\super/naturales sunt, Videntem {illeg} & Prophetum prophetici generis. Os {illeg}tem legislatorem \dictatorem legum/ et si præ\su/t|p|ernaturale est legis Prophetam |{illeg}| <3r> vel expositorem Legum Dei seu Prophetam prophetici generis. Dentes {Militares} hostes \Exercitus vel {illeg}/ Phalangas militum ex quibus exercitus constant. < insertion from f 2v > Si quis crura pedes suos ferreos factos videre visus fuerit si rex est vitam longam fruetur et hostes suos conculcabit. Achmet cap 114 < text from f 3r resumes > Pedes Ala Pedes cum unguibus exercitus etiam & Phalangas exercituum. Alas \Numerus pedum et digitorum pedis numerum dynastiarum in regno toto/ Alarū expansio victoriam expansiones in \victoriarum et/ dominij \(2. Esdr.{)}/, Numerus alarum numerum dominiorum vel regnorum ex quibus regnum totum constat \dynastiarum in regno toto/. Cauda \cauda pedisequos et potestatis comites ut et/ si forma est serpentina pedisequos & potestatis comites et si \ita exercitus militum {illeg} ubi ea/ est formæ ita ut Bestia \Animal/ cum ea pugnare possit. significat exercitus aliter pedisequos & potestatis comites quo Corpus Bestiæ \Animalis/ corpus regni quod his membris regitur ac defenditur. Caro divitias Ossa robur et fortitudinem regni caro divitias quarum copia vel inopia regnum pingue vel macer est, quas victis alijs regnis devorat Et hæ sunt regni partes præcipuæ. Passiones et affectiones sequuntur.

Ascendere in cœlum exaltationem magnam significat Ascendere in nube exaltationem in multitudine populorum. sedere \et veli pro lubitu veli/ ex nubibus ex victoriam et dominium in multos populos || < insertion from f 2v > Decidere de cœlo vel dejici \Descendere2 decidere3 vel dejici1 de cœlo in terram/ amissionem dominū \honoris2/ et potestatis, \item/ defectionem a vera religione. Incidere in Aquam interitum incidentis. Ascendere ex Abysso ortum |falsæ religionis| Splenditia {illeg} \{illeg}/ diffusio dominium \{illeg} quo dux/ et regni gloriam pro lubis copia Achm c 167. \resera. Projici {illeg} in Abyssum interitum {illeg} falsæ religionis./ Lucere ad instar solis, dominium lucentis et regni gloriam pro lucis fulgore Achm. c. 167. In luce esse gaudium {illeg} felicitatem et veritatem, in tenebris esse miseriam et errorem. Achmet. Solem Solem nubibus – < text from f 3r resumes > Solem nubibus vel fumo obscurari, oppressionem Regis per hostiles exercitus. Solem lunam et stellas obscurari, perenti vel occidere, interitum regni, vel desolationem ejus tenebris proportionalem. # < insertion from f 2v > # Igne combure|i|re, consumptionem combusti per bellum. Solis calore aduri, pœnam et afflictionem a Rege pro modo co{mmu}stionis \per bellum/ \Ignitum/ Apparere {illeg} ad instar solis (Apoc. 1.16.) æris fusi (Apoc 1.15) flammarum ignis (Apoc 1.14) aut ignea substantia amictum esse (Apoc 12.1 & 19.17) aff vehementem afflictionem sub hoste bellum vel persecutionem movente inferente. < text from f 3r resumes > Terræ motus, bella et {illeg} \motus/ regnorum. motum Motus cœli et terræ, tantos regnorum motus ut ipsa regna subvertantur et ruant. Venti bella diuturna et continua Turbines bella magis violenta \pernicitiosa {sic}/ et brevia. Procella gran Tonitrua & Grandines, prœlia devictis illis in quos procella immittitur, ea magis \valde/ exitiosa si grandinis {illeg} particula regni \globuli/ describuntur \magni/ vel igne (id est fulguris) et sanguine mixti || < insertion from f 2v > ✝ Maris vel fluviorum inundatio invasiones hostiles. Aquarum exiccatio {sic} diminutionem vis militaris. Aquas fieri ameras vel in fel et Absynthium converti & aquas ameras bibere, afflictionem vehementem id potissimum per hostiles ingressiones. Aquas aut Lunam in sanguinem converti et sanguinem bibere cædem figurate dictam rei significata id est dissolutionem regni vel societatis ecclesiæ vel societatis cujusvis cujusvis significatæ {illeg} Occidi vel moriri dissolutionem corporis mystici. < text from f 3r resumes > Pluvia benedictionem Dei. Aqua viva spiritum Dei. {illeg} Aquæ |amaræ, aquæ| |feci| amaras \fieri, in fel et Absinthium convertæ/ afflictionem vehementem. \/ < insertion from f 2v > Potio in Ebrietas aut Potio errorem et afflictionem < text from f 3r resumes > Conversio \{illeg}/ aquarum & Lunæ in sanguinem cædem spir figurate dictam \seu dissolutionem id est illius dissolutionem/ regni vel societatis. per aquas in sanguinem \aut Lunam/ significatæ. id est id est dissolutionem sive Mors \dissolutionem corporis hominum sive corpus illud civile sit sive Ecclesiasticū/ Animalium {illeg} \{illeg}/ dissolutionem \{illeg}/ corporum civilium et ecclesiasticorum. {illeg} Nuditas desolationem. Vulnus Vulnus \regnū/ percussū bello. Vlcus putridum afflictionem diuturnam per bella. Dolores Gentis idem quod ulcus. Dolores Mulieris parturientis vehementem <4r> afflictionem Ecclesiæ persecutæ, Nuditas desolationem.

<3v>

Stella. Luna \mundi/. Tenebræ. Solis Lunæ et stellarum obscuratio, percussio convers{o}in sanguinem. Cœlum. [Nubes \[Terra & {illeg} Ascendere/ Ascendere in cœlum Ascendi in nubi vel in aut. Terra. Dejici in terram. Ascendere ex Abysso Terra seu globus terraqueus. \As/ Dejici in terram. A [Subsidere in aqua. Ascendere ex aqua Abyssus. Dejici in Abyssum. Ascendere ex Abysso.] {illeg} \Terra et {illeg} globus terræ/ Terræ motus, motus Cœli at terræ. \Fumus. Nubes./ Venti. Turbines. Grando. Tonitru. Fulgur. Ignis. \Pluvia. Iris./ Igne comburi solis calore aduri Ignitum apparere [Ascendere de terra in cœlum. Ascendere & veli in nubibus. Dejici de cœli in terram. Oriri ex terra \ex Abysso/. Descendere in Os terræ, Descend in Abyssum. Aqua Ascendere ex aqua, subsidere in Aqua. Mare.] T{illeg} \Terra &/ Aqua. Mare. Aquæ multæ. {illeg} Fluvij &c

Ascendere descendere Ascendere de terra in cœlū. Ascend \& vel/ in nub. Descend de cœlo in terram. Ascendere ex terra. Descendere in Os terræ. Ascendere ex Abysso. Descendere in Abyssum. Ascendere ex Aqua subsidere In Projici in aquam et subsidere.

Igne comburi, a|A|rdere vel igne comburi consumptionem rei per bellum. Solis co

|Os.| Vox in magna bellum, præsertim si indistincta \inarticulata/ sit. Silentium.

Sigillari sigillo Dei

Numerari

Mensurari

Dies mysticus annum. Stadium mysticum curriculum temporis.

Altare Incensa

Harps Lyræ

Tubæ

Mercatores.

Miracula.

Prophetare

Pluvia

Virga ferrea

Virgines

Bride sponsa, sponsus

Ke Clavis

Ostium

Librum comedere

Visio rei speratæ, fruitionem rei per impletionem prophetiæ

<5r>

Ex tubis constat hos septem Angelos sacerdotes {illeg} esse. Nā Nam sacerdotibus Q Stant \autem/ Angeli septem ante Thronum \Deum/ et|id| est ante Adytum Templi, et ex loco ubi tubis canunt {illeg}colligo clangores illos all quod allusum sit ad ritum sacrificiorum. Ita septem clangores Ang infer {illeg} insinuant septem fieri sacrificia. Et rectè. Nam clangores sunt [1] typhus totidem bellorum et a[2] sacrificia sunt typus cædium in bellis, Et {illeg} perinde ad si singulos \tubarum/ clangores bella \describuntur/ et cædes describuntur, ut posthac fusius explicabimus.

Allusum est igitur \est hic/ ad septena sacrificia quæ per septem dies magni alicujus festi Iudaici immolabantur. Nam singula Festa magna trip Festum autem triplex erat, Per Et signo Et singula quidem festa Tria erant |Et ejusmodi duo \solum/ erant festa, Per una Pachæ {sic} altera hebdomadarum Tabernaculorum| Erant autem festa tria \magna/ divinitus instituta, Pascha, Festum hebdomadarum et festum Tabernaculorum & singula per septem dies durabant. At \ Et/ Festum \verò/ Tabernaculorum hic designari puto ob sequentes rationes. Primo quod sacrificia longè majora erant per singulos hujus septimaniam \dies/ hujus festi quam per septimanam \dies/ Paschæ at adeò Tubæ \multò/ magis jam resonabant Deinde quod Agnus paulò ante visus in Adyto templi respondet (uti diximus) summo sacrdoti die decimo septimi mensis Adytum ingresso quotannis ingredienti. Quo tempore Sacerdos Et ille dies manuducit nos ad festum subsequent|s|em quod die decimo quinto ejusdem mensis cœpit. Deni \Præterea/ quod festum {illeg} hoc celebrari cœpit quamprimum Agnus librum aperuerat librum. Liber ille uti diximus respondet libro legis ad latera Arcæ fœderis ad & \reposito id est seu/ quasi in manu D \manu/ dextera Dei super Arcam sedentis reposito. Hic liber \aperiri et/ legi potuit ubi sigilla omnia aperta erant et non prius. N Et mos erat \hunc/ librum Legis \produci et/ singulis hujus festi diebus \in anno sabbatico/ coram omni populo legi et exponi (Deut 31.10. Nahum 8.18        ) Aperiri autem et legi potuit liber ubi {illeg} <6r> et non prius, Et proinde tunc incipit festum libri lectio et libri lectio designat Incipit autem libri Aperiri autem et legi potuit liber ex quo sigilla omnia aperta et erant \et non prius./ Et sigilla app|e|riuntur ut liber legeretur in Ecclesijs. Nam ideo clauserat Daniel et non legeretur id est ut non intelligeretur. Quamdiu Agnus Manserat liber clausus id est absconditus et ab Ecclesijs non intellectus a tempore Danielis. Clauserat \librū/ Daniel ut non legeretur id est ut non intelligeretur in ecclesijs & nec Agnus aperiret. Mansit liber clausus us ad aperturam septimi sigillo omnium sigillorum ultimi sigilli. Eo aperto incipit tempus ubi libri aperti liber non amplius signatur. non amplius clauditur Iam incipit liber apertus esse id estpalam {illeg} palam fieri quoad interpretationem prophetiæ. Iam incipit pr intelligi id est legit in ecclesijs. Et ubi liber incipit legi ibi festum tabernaculorum incipit primus est dies \legendæ leges in/ festo Tabernaculorum. Deni quod Turba palmifera hoc festum designari patet ex Turba palmifera qua \præcedente multitudine habentium palmas in manibus/ |&| clamantiū Salus Deo nostro et Agno (id est Hebraicè Hosanna) Deo nostro et Agno. {illeg} \Nam hic Nomen/ erat mos Iudæorum in festo T illo, et \cujus etiam dise {illeg} omnes/ ab acclamationibus populi palmif\as/ erit dein hujus \ferentis/ nominabantur Hosannah ut habent[3] Rabbini tradunt T Ejus dies omnes a populo palmas ferente & clamante Hosanna na Singulis ejus diebus et præsertim primo et octavo populus \omnis/ palmas ferebat in manibus et clamabat Hosanna, et inde \etiam/ dies illi nominabantur Hosanna{illeg} uti tradunt ✝[4] Rabbini. {sic}

Decima igitur die mensis septimi \(quæ quoniam dies est expiationis aptissimus est typus primorum temporū in quibus \per/ Agnum cæsum expiati fuit f sumus/ a|A|gnus \ille/ qui summus est sacerdos noster A vel Ad in Adytū templi \ingressus/ librum accipit \qu/ {illeg} æqu de latere Arcæ quasi e manu Dei < insertion from f 5v > Allusum est igitur \est/ hic ad septena sacrifica quæ per septem dies magni festi Iudaici immolabantur. Ejusmodi autem duo solum erant festa, \nimirum/ Paschæ et Tabernaculorum; et cum festo Tabernaculorum hic omnia quadrant. ut Sacrificia hic longe majora erant quam die septem diebus Paschæ, et series rerum \per singulos dies/ optimè respondent prophetiæ.

Dies decima mensis septimi quatenus dies erat expiationis, aptissimus est typus primorum temporum in quibus per Agnū cæsum expiati sumus. Hoc die Agnus qui \verè/ summus est sacerdos noster in Adytum Templi ingressus librum de latere Arcæ quasi e manu Dei < text from f 6r resumes > \accipit/ et eadem die (qua \quoniam/ dies est expiationis) quo Agnus {illeg} |currente per eodem typus est aptissimus primorum temporum in quibus Agnus pro {peccatis} {illeg} carnis expiatio factus est| aperit primum sigillum et sex sequentibus diebus alia sex sigilla, nequa die ita ut septimū sigillum apertum fuerit die decima septima sexta Nam tradunt Rabbini \librum/ Leges hac die exptam legi, \singulis singula./ <7r> Die autem decima quinta concipe festum ubi sextum sigillum aperitur concipe festum \celebrari a sanctis/ ob subversionem regni hostilis et fugam hostium se hostium se abscondentium in petris et speluncis & petris montium a facie Dei et Agni, {sic}

<8r>

Cum igitur nemo \alius/ repertus est dignus aperire librum apparet Agnus tanquam cæsus. Et hoc alluditur ad Agno \Agnū/ sacrificium diurnum \agni/ in templo. Agnis tamen cædes ad Altare non describitur. Illud impium erat et ab impijs perpetrabatur. Ideo Agnus ponitur potiùs in medio Throni & in medio Presbyterorum et in medio bestiarum quatuor Animalium et in medio Presbyterorum id est in Ayto Adyto Templi quod uti Cœlorum typus est in quæ Christus jam {illeg} introijt, ut \fusè/ explicat Apostolus Paulus Hebræus Et|Q|uo hoc \insuper/ alluditur \typo allusum est/ ad summum sacerdotem quotannis ingredientem in Adytum, {illeg} significatur verò ingressus \an/ Christi in cœla Nam Adytum typus fuit cœlorū et ingressus \annuus/ summi Sacerdotis in Adytum typus ingressus Christi in cœla ut fusè explicat Apostolus Paulus Heb. 9.

Sequitur deind

Postquam Agnus librum acceperat librum de dextera sedentis in Throno procidunt bestia quatuor Animalia et Presbyteri

Postquam Agnus acceperat librum de dextera sedentis in Throno procidunt quatuor Animalia et viginti quatuor Presby{illeg}teri coram Agno habentes singuli Cytharas et Phialas aureas plenas odoramentorum \quæ sunt orationes sanctorum/, & canticum novum canunt &c. & |At| H|h|is alludit|sum| est ad cultum Iudaicum in Templo per laudes et musicas Cytha in musisis {sic} instrumentis & ad & cantu et in sacrificijs |oblationibus adolendis odoramentis| menses, Circa Templum enim sunt qui Cytharas habent Significatur verò cultus \ille/ Christianus qui per tempora Ser Apostolica vigunt & florere cœpit ex \quo/ Christus de mortuis resurgens & in cœlum ascendens plenam accepit \a patre/ prophetiam a Patre per librum signatum {illeg} significatum, |florere cœpit| Cytharæ et Cantus significant cultum per laudes et gratiarum actiones, Phiala incensarum \odorametorū {sic} plena/ cultum per orationes ut in {illeg} expressè dicitur in Apocalypsi, quippe tempore incensi populus omnis Iudaicus orabat Luc 1.10. {illeg} \Scians igitur quod/ Apocalypseos scopus non minimus est cultum verū et falsum Christanum et Antichristianum distin describere et ab invicem distinguere ut qui Prophetiarum studiosi sunt veritatem inveniant dum reliquus mundus universus admiratur post Bestiam. Ipso Prophetiæ exordio quod temporibus Apostolicis respondet describitur <9r> cultus verus per adorationem Dei et Agni, postea ubi ad tempora Antichristiana pervenitur describitur falsus ille cultus per adorationem Bestiæ et Imaginis. \Cultus uter in hac prophetia describitur ut qui prophetiarū studiosi sunt veritatem inveniant dum reliquus mundus admiratur post bestiam./ Quod meditatione profunda dignum est.

Finita veri cultus descriptione aperit Agnus septem sigilla: quo facto Ecclesia quasi in gratiarum actionem festum Deo celebrat. Nam postquam sigillum septimum apertum est, fit silentium in Cœlo (id est in regione Templi) quasi media hora, et interea apparuit \Vidit Ioannes Angelos/ septem Angeli quibus \stantes in conspectu Dei & ijs/ dantur septem Tubæ et et|al|ius Angelus venit et stetit ad Altare habens thuribulum aureum & incensa multa offert \adjunctis precibus sanctorum. Dein Angeli septem successivè Tubis canunt/. super altare aureum. Per hunc Angelum intelligendus est summus Sacerdos \Hic Angeli/ Illi septem Angeli \stantes in conspectu Dei/ prius designabantur per septem Lampades \ante Thronū/ & \per/ septem oculos Agni, & alludunt ad sacerdotes Hebræorum quippe qui soli Tubis canebant \quibus proprium erat tubis canerea/. Octavus verò Angelus oratoris sacra faciens et \qui/ una cum incensis multis offere|t|ns preces \orationes/ sanctorum \alludit ad Pont cæteris nobilior est et alludit ad pontificem maximum Iudæorum sacra facientem ad altare aureū significat verò/ Christum est mediator \at/ et intercessorem rationū nostrarum, \& {illeg}/ & \verè pontifice maximum {illeg}/alludet ad summum Sa Pontificem maximū Hebræorum sa\c/ra facientem ad Altare {illeg} \aureum/ Quo \Incensi/ tempore \mos erat/ populum omnem \Iudaicum/ orabat|ret| extra Luc Templum Luc 1.10 ad |&| Hinc dicuntur {illeg} \incensa dari/ orationibus infra cum incensis oblatæ \pro altare aureum offendi/ Hinc etiam silentium f in cœlo quasi media hora, nempe toto incensi tempore.]

< insertion from f 8v >

Finita veri cultus descriptione, aperit Agnus septem sigilla. Iis designantur tempora totidem successiva. Et allusū est ad morem Iudaicum {illeg} numerandi numerandi tempora omnia ad us septenarium. Dies \perpetuo/ numerant us ad septimum, annos item et septiman hebdomades annorum. Inter Pascham et Pentecostem hebdo septem numerant hebdomades dierum. Et ut septimus dies et septimus annus ipsis sacer \sanctus/ est, sic etiam septimus mensis. Origenes Homil 23 in Numeros: Sicut enim inter dies septimus quis observatur sabbatum & est festivitas: ita et inter Menses septimus quis mensis [sc. ab exordio anni] Sabbatum est mensium. Agitur ergo in eo festivitas quæ dicitur Sabbata Sabbatorum &c Septimo igitur Sigillo allusum est ad tempus altiquod \sacrum et/ sabbaticum, |ut et septima Tuba. Et rectè nam ad septimū sigillum describuntur sacra tempori sabbatico congruentia.| et quantum sentio tempus illud septimus et mensis Ante primum sigillum Et quantum sentio tempus illud est solennitas septimi mensis. Solennitas primi mensis typus fuit passionis et resurrectionis Christi, Si ea septimi typus est ultimorum temporum Et perinde sub pr \ad septimū/ sigillū \apertum/ describuntur sacra Iudaica & {alter} per incensa et Ante primum sigillum cultus exhibetur Deo et Agno et rursus sub sigillo septimo. Sus |per {melica} multa {illeg} dat super \ad/ Altare aureum et per \{illeg}/ clangores Tubarū ad septima {sacrificia} ecclesiastici {illeg} describi sacra peracta describuntur sunt.| Dat \dein Angelus incen/ \tempori sabbatico {congruentes}/ Adolentur incensa multa super Altare aureum et ad septena sacrificia tubis canunt \clangunt/ Angeli septem. Ante primū sigillum sacra peraguntur et rursus in septimo Et \Deinde/ ad clangorem septimæ Tubæ rursus fit sabbatum. Nimirum illud ipsum de quo Apostolus Paulus loquitur Heb 4.9 & cujus \typus est/ dies septimus. typus est. Regna {illeg} Tunc enim factum est regnum hujus mundi, Domini nostri et Christi ejus & regnabit in sæcula sæculorum. Et viginti quatuor seniores \proni/ adorant Deum et mortui judicantur. Apoc 11.15

Si ad tempus septimi sigilli \aperti/ referendi sunt dies Tubarum, si

Tempora sex ante \præcedentes aperturam/ septimu|i|m sigillu|i|m apertum alludu præcedunt decimum diem septimi mensis.

{Vtrum} sigillorum inte

{illeg}

M Ad us mensem septimum mansit liber legis clausus in Adyto Templi

Libri aperti typus fuit mensis septimus \Anni sabbatici/. Ad us mensem illum liber Legis mansit clausus in Adyto templi, [tunc autem productus fu in lucem productus fuit et lectus coram] <9v> ne enim quenquam ante diem decimum hujus mensis Adytum ingredi licuit. Intima Templi pars, (ait Iosephus l (lib. 6. de Bello Iud. cap 14) – inaccessa et inviolata et invisiblis ad omnibus habebatur sancti sanctum vocabatur. Et hinc Ioannes flebat multum non tantum quod nemo dignus inventus est aperire librum nec videre eum. Tantum abfuit ut Tantum abfuit ut \quisquam/ librum aperiret ut \vel/ ipsum \{illeg}/ videre nemini concessum fuerit Agnus autem primum cæsus Agnus tamen Christus tamen suo sanguine \non anno sabbatico/ Tauri non per sanguinem hircorum aut vitulorum (mense septimo) sed per proprium sanguinem \(mense primo) anni sabbatici/ introivit semel in sancta Heb. 3.12. Iam primum \primū visus est/ Agnus quasi cæsus visus est in medio Throni, librum fatidicum accepit e manu patris. Et inde per seriem sigillorum transitur ad mensem septimum, quando liber penitus resignatus aperiendus erat et coram omni populo legendus. Aut si tantum \hoc omne/ tempus sigillis solum aperiendis nimium videatur, assumatur brevius quodvis \Deo eo nil statuo/. Affirma|o|tur tantùm {illeg} quod per \tempora post Tubarum/ omnimodā libri resignationē \sequentia/ allusum sit ad dies solennes mensis septimi quando \in quibus/ liber legis de latere Arcæ deproni \aperiri/ & coram omni populo legi solebat. et explicari solebat. [Nam libri illius lectio et interpretatio typus hic factus est interpretationis \libri/ Prophetiarum; et significat eas pe non intellectum iri sub sub sub sigillo uno vel pluribus clausas fore {illeg} non prius legi id & \{illeg}/ \apperiri & spiritualiter legi seu/ intelligi posse quàm tempus ultimi sigilli apperiendi adventaret per aperturam ultimi sigilli significatum. Christ Agnus {illeg} sigilla aperiens \& librum tandem apertum legens/ typus est ecclesiæ, ut per ejus septem cornua quæ sun et \& septem oculos/ quæ sunt septem ecclesiæ et septem per septem oculos qui sunt septem Angeli ecclesiarum manifestum est Ecclesia vero \postquā omnia libri/ sigilla libri aperuit et \aperta sunt/ incipit \ipsum librū aperire spiritualiter/ librum apertum inspicere |aperire| et \et/ legere \et interpretari/ ubi incipit \recte/ intelligere impletionem phrophetiæ, et tamdiu pergit legit{illeg} quoad \us/ interpretationem totam intellexerit id est recte |et| coram interpre de impletis recte interpretari coram omni populo ut postea per duos testes prophetantes significatur.] Sed inde Nam septimo sigillo aperto describuntur statim sacra decimi diei mensis septimi & subinde deinde Tubis canunt Angeli septem ad sacrificia festi Tabernaculorum.

Vbi Angelus Agnus septimū sigillū aperuit \Primum igitur fit/ fit primo silentium in Cœlo per semihoram (id est in regione Templi) per mediam horam < text from f 9r resumes > sequuntur sacrifi descriptio magni alicujus festi Iudaici per sacrificium incensarum multarum \super Altare \aureum/ litata {illeg} litata/ et per et subsequentes clangores Tubarū || ad septena sacrificia. Incipiebat dies cum oblatione incensarū |Primo marte \apud Iudæos/ conducebantur incensa et ideo ab incensis incipit festi hujus celebratio.|

Iudæis mos erat tempore incensorum orare extra Templum Luc. 1.10. Et hinc

Primum igitur fit silentium in cœlo (id est in regione templi) quasi media horâ \& Angelus ad Altare aureum sacra facit incensorum:/ Nimirum in Sacris ubi vis ferè gentium silentium de religione erat, \& apud Iudæos/ Apud Id a Iudæis observatum \solitum/ tempore Incensi. Toto hoc tempore silebant omnia et populus tacitè secum precabatur |extra templum| Luc. 1.10. Et ideo cum incensis ab Angelo hic conjunguntur Interim videt Ioannes Angelos septem preces sanctorum.

<10r>

Peracto incenso, et igne Altaris in terram dejecto, statim facta sunt voces et tonitrua & fulgura & terrræ motus id est ex Throno seu a|A|dyto Templi ut cap 4.5. Allusum est hic ad oraculum Bath \a Iudæis dictum/ BATH KOL id est filiam vocis seu tonitrui. Nam eadem vox \tonitrua Hebræi/ קולות tam voces \Baruch etiam &/ tonitrua et significat voces appellant. Et unicam Vnde forsan hic voces & tonitrua per figuram ἑν διὰ δυοιν sunt voces tonituri {sic}. Quod genus oraculi solum solum post captivitatem Babylonicam Iudæis apud Iudæos mansit. Et Exempla ejus habemus ut in Evangel {illeg} in Evange Sic in Evan Sic \ad Christum/ precantem Christo Pater glorifica nomen tuum, venit vox e Cælo quasi tonitrui dicens et glorificavi et iterum glorificabo Ioan 12.28 Vnde turba quæ actabat et audierat dicebat tonitru esse factum. Alij dice {sic} Angeus {sic} ei Io locutus est Ioan 12.28.

Peracto Incenso et igne Altaris in terram dejecto, simul finis imponitur semiho silentio \illi/ in cœlo. Nam statim facta sunt voces et tonitrua, et fulgura et terræ motus. Per voces et tonitrua a|A|llusum est \puta hic/ ad multitudinis murmur confusum quo statim post tempus prec incensi et precum renovari cœpit |Voces hæ sunt multitudinis silentium quod per semihoram duraverat abrumpentis|. Nam vox multitudinis per voces quascun magnas significantur in Apocalypsi et speciatim per tonitrua. |Sic| Sic Audivi, ait Ioannes, quasi vocem turbæ magnæ & sicut vocem aquarum multarum & sicut vocem tonitruorum magnorum dicentium Alleluja quoniam regnavit Dominus Deus noster omnipotens. Gaudeamus et exaltemus et demus gloriam ei Apoc 19.6. Vox turbæ magnæ et vox aquarum multarum (quibus \{illeg}/ turba significat)\id est populorum multorum)/ et vox tonitruorum hic {illeg} hic idem hic diversæ sunt expressiones ejusdem rei \magnorum hic idem sunt/. Sic rursus a|A|udivi, ait, vocem de cœlo tanquam vocem aquarum multarum \(id est populorum multorum)/ et tanquam vocem tonitrui magni, & vox quam audivi (erat) quasi \sicut Citharædorum/ citharizantium in citharis suis Apoc 14.2 Vox aquarum multarum id est populorum multorum et vox tonitrui magni hic idem sunt et & cantabant |quasi| |&| canticum novum Apoc 14.,2., Allusum est hic ad sonum multitudinis \Iudæorum/ cantantium et citharizantum in Monte Sion id est in regione Templi juxta institutum Davidis & aufertur sonus ille voci aquarum multarum, {illeg} quibus populi multi semper significantur, e voci tonitrui magni. Et eodem modo vocis et tonitrua post silenti mediam horam silentij, {illeg} \sunt/ <11r> {voces} multitudinis voces significant, sive per voces illas murmur confusum intelligas, sive (quod malim) acclamationes & cantus sonos canentium \et instrumenta musica pulsantium in Templo/ hypmena in musicis instrumentis secundum institud|t|um Davidis \sancti uti/. Primum precibus, dein laudibus & gratiarum actionibus Deum adorant colunt. |Cum| Vocibus autem et tonitruis apud \con/junguntur fulgura et terræ motus partim quæ ob elegantiam typi; Nam hac naturaliter conjunguntur partim ad exprimendam vehementiam populi adorantis et efficaciam cultus. Sic ubi Christiani primitivi congregati orassent motus est locus ubi erant congregati Act 4.31. partim deni ab ut typus rei significatæ fieret aptior et plenior. Nam per silentium ad semihoram signif\ic/atur tempus pacis, \&/ per \subsequentes/ voces et tonitrua et fulgura et terræ motus subsequentia bella{illeg} & regul ut motus populorum. \{illeg}/ quæ per \per additionem/ fulgurū et terræ motus|u|m clarius describuntur. \redditur/ clarior. redditur.

Post editas \populorum/ voces præparabant se septem Angeli ut Tuba canerent. Et Nimirum sacrificia jam {illeg} fieri concipiendum est. Nimirum temporibus sacrific Nimirum \Et/ sacrificia jam fieri \incipere/ concipiendum est. et Nam toto sacrificij tempore sacerdotes tubis canebant præsertim in diebus festis Num 10.10. Nam festis diebus Sacerdotes Tubis canebant dum tempore sacrificiorum. Num 10.10 Nam tempore sacrificiorum Sacerdotes {tubis} canebant \clangebant,/ præsertim festis diebus Num. 10.10 \2 Chron 29.27, 28. Ecclesiastic. 50.16/ Buccinis, ait Iosephus,[5] sacerdotes utebantur tempore in sacrifjicijs in quibus victimas cædi mos est, tam sabbatis quam cæteris diebus. Angelis ita hic allusum est ad Sacerdotes. Qui dedit orationibus sanctorum incen sacra fec{illeg}|it| incensorum \una cum precibus sanctorū/ ad Altare aureum summo respondet sacerdoti & Christum significat vere summum sacerdotem et solum \unicum/ precum ut nostrarum mediatorem et intercessorem apud Deum. Cæteri septem angeli \locum/ {illeg} cæteris|ū| sacerdotibusum supplent pro cæteris sacerdotibus poni constat ex Tubis, quippe cum proprium fuerit sacerdotibus apud Iudæos tuba canere.

[1] ‡ Ier. 4.5 & 6.1 & 51.27 Hos. 5.8. Ioel 2.1, 15. Zehc. {sic} 9.14 & &c

[2] a Ezek. 39.17. Isa. 34.6. Ier 46.10. Zeph. 1.8.

[3] ✝ Talmud. tractat de festo Tabernac. cap: הליל הליל. Vide Tremel. Ioh. 7.37

[4] ✝ Talmud. tractat de festo Tabernac. cap: הליל הליל. Vide Tremel. Ioh. 7.37

[5] Antiqu. l 3 c. 11.

© 2024 The Newton Project

Professor Rob Iliffe
Director, AHRC Newton Papers Project

Scott Mandelbrote,
Fellow & Perne librarian, Peterhouse, Cambridge

Faculty of History, George Street, Oxford, OX1 2RL - newtonproject@history.ox.ac.uk

Privacy Statement

  • University of Oxford
  • Arts and Humanities Research Council
  • JISC