Miscellaneous notes and extracts on the Temple, the Fathers, prophecy, Church history, doctrinal issues, etc

Ezek 40 &c schematîs illustrata.

Cap 40.1. In vigesimo quinto anno transmigrationis nostræ, in exordio anni, decima [die] mensis [primi] anno a percussione civitatis quartodecimo, in ipsa hac die facta est super me manus domini ² et - _a^[1] "adduxit me illuc" in visionibus domini adduxit me in terram Israel. Et dimisit | posuit me super montem valde excelsum super quem erat [ædificum templi cum atrijs suis apparens] quasi edificium ^c civitatis |  ad ^d[2] austrum. | e regione.

3     Et  | adduxit me illuc, et ecce vir, cujus erat species quasi species ^e[3] aeris, et in manu ejus [erat] funiculus lineus & calamus mensuræ, & stabat in porta.

4     Et locutus est ad me vir. Fili hominis vide oculis tuis et auribus tuis audi & pone cor tuum in omnia quæ ego ostendam tibi quoniam ut [ ] ostendam | ntur tibi adductus est huc, ^f[4] annunciare |  | et annunciabis omnia quæ tu vides domini Israel.

5     Et ecce murus | peribolus extra donum per circuitum & in manu viri calamus mensuræ sex ^g[5] cubitorum ^c [magnorum] per cubitum & palmum [in singulis cubitis]

Et mensus est ædificij | muri latitudinem [AX] calamo uno & altitudinem calamo uno.

6 Tunc     Et venit ad portam quæ respiciebat Orientem & ascendit per h^[6] [septem] gradus ejus, et mensus est limen portæ calamo uno in latitudinem [BC] k^[7]

7 Et thalamum [Ianitoribus destinatum] uno calamo in longum DE et uno calamo in latum [EV]. Et [a^[8] vestibulum] inter thalamos quinque cubitis [EF. ^b[9] Et thalamum secundum calamo uno in latum TF et calamo uno in longum Fg, & vestibulum cubitis quinque GH. et thalamum tertium calamo uno in longum HI et calamo uno in latum HQ] Et limen portæ juxta vestibulum portæ intrinsecus calamo uno [KL

8. 9. mensus est vestibulum portæ ^[10] cubitis [MN] et frontes | postes ejus duobus cubitis [OP] ^d[11] Et vestibulum portæ [erat] intrinsecus [ respectu frontium]

10 Et thalami portæ [erant] ad orientem [vestibuli], tres hinc et tres inde mensura una trium, et mensura una [interjacentium duorum]^e[12] postium | vestibolorum hinc et inde.

11 Et redeundo mensus est ^f[13] latitudinem Ostij Portæ decemcubitis [CY] & longitudinem [muri] portæ tridecim cubitis DZ

12 Et marginem ante thalamos cubiti unius [hinc] et cubiti unius marginem inde. Et Thalami erant sex cubitorum hinc EV et sex cubitorum inde [kh]

13 Et mensus est portam a tecto thalami [extrinsecus] ad tectum ejus [extrinsecus] latitudinem viginti quinque cubitorum Vh, ostium VT contra ostium hg.

14 Et fecit {fornaces} | postes^g[14] sexaginta cubitorum, BC, KL, OP, V, T, S, &c et ad postem Atrij [erant] portæ & undique per circuitum, VT, SR, Pc, ef, gh, Bt.

15. Et ^h a facie portæ introitus Bt usque ad faciem vestibuli portæ interioris PC quinquaginta cubiti.

16 Et [erant] finestræ ^k clausæ in thalamis et in postibus eorum intra portam undique Et similiter in vestibulis etiam finestræ undique intrinsecus, & supra postes palmæ

17 Et introduxit | adduxit me ad atrium exterius et ecce cubicula et ^{l[15] intercolumnium} pavimentum fornicatum factum in atrio undique triginta cubicula in pavimento 18. Et pavimentum [erat] ad [utrumque] humerum portarum XQ hinc & d{e}inde. E regione longitudinis portarum [erat] pavimentum inferiùs.

19 Et mensus est latitudinem a facie portæ inferioris usque ad faciem Atrij interioris extrinsecus, centum cubitos.

20. Et ^m[16] adduxit me ad Aquilonem et ecce porta respicens Aquilonem in Atrio exteriore. Mensus est longitudinem ejus et latitudinem ejus.

21 Et thalamos ejus tres hinc et tres inde et arcus | postes ejus et vestibulum ejus Et fuit secundum mensuram portæ primæ. Quinquaginta cubitorum longitudo ejus & latitudo quinque et viginti cubitorum. Et fenestræ erant ei et vestibulis ejus & Palmæ ejus secundum mensuram portæ orientalis

22 Et in gradibus septem ascendunt in eam et vestibulum ejus erat ante eos

23 Et [erat] porta atrij interioris contra [hanc] portam Aquilonis ^n[17] sicut [in portis] ad Orientem. Et mensus est a porta ad portam centum cubitos

24 Et adduxit me ad austrum et ecce porta respiciens Austrum et mensus est ^o[18] thalamos ejus et postes ejus et vestibula ejus juxta mensuras superiores. 25 Et Fenestræ erant ei et vestibulis ejus in circuitu sicut fenestræ istæ. Quinquaginta cubitorum [erat] longitudo [portæ] hujus Et latitudo quinque et viginti cubitorum.

26 Et gradus septem erant gradus ejus et vestibulum ejus ante eos. Et palmæ ej una hinc et una undein poste ejus.

27 Et [e regione erat] porta atrij interioris respiciens austrum. Et mensus est a porta [atrij exterioris] ad portam [illam] australem centum cubitos.

28. Et adduxit me ad Atrium interius in porta austri. Et mensus est portam Austri secundum mensuras easdem. ²⁹ et thalamos et postes ejus et vestibula {illeg} [ ejus] et latitudo viginti quinque cubitorum.

30 a^[19] Et vestibula circum circa longitudinis 25 cubitorum et latitudini 5 cubitorum.

31 Et vestibulum ejus [erant] versus ad atrius exterius. Et palmæ [erant] in postibus | ad postes ejus. Et gradus octo [erant] gradus ejus

32 Et adduxit me ad ^b[20] Atrium interius versus Orientem, et mensus est portam [orientalem] secundum mensuras easdem ³³ et thalamos ejus et postes ejus et vestibulum ejus secundum mensuras istas et fenestræ erant ei & vestibulis ejus undique. Longitudo [ejus] quinquaginta cubitorum et latitudo quinque et viginti cubitorum.

34 Et vestibulum ejus erat versus Atrium exterius & palmæ erant in postibus ejus hinc et inde.

35 Et adduxit me ad portam Aquilonis & mensus est [eam] secundum mensuras superiores istas, ³⁶ thalamos ejus et postes ejus et vestibula ejus. Et fenestræ erant ei ^c[21] & vestibulis ejus circum circa. Longitudo [ejus] quinquaginta cubitorum & latitudo quinque et viginti cubitorum

37 Et ^d[22] vestibula ejus erant versus atrium exterius et palmæ erant in postibus ejus hinc et inde. Et octo gradus erant gradus ejus. ³⁸ Et per sungula cubicula ostium in postibus portarum. Ibi lavabunt holocaustum

39 Et in vestibulo portæ duæ mensæ hinc & duæ mensæ inde ut ad eas mactetur holocaustum & sacrificium pro peccato & sacrificium pro delicto.

40 Et ad latus | humerum exterius in | ad gradu [qui est] ad ostium portæ Aquilonis erant duæ mensæ & ad humerum alterum vestibuli portæ, duæ mensæ.

41 Quatuor mensæ hinc est et quatuor mensæ inde ad humerum | latus portæ; octo mensæ super quas mactabunt [sacrificia]

42 Et quatuor mensæ ad holocaustum erant de lapidibus dolatis longitudinis cubiti unius & dimidij & latitudinis cubiti unius & dimidij et altitudinis cubiti unius, super quas etiam ponent vasa in quibus mactabunt holocaustum & sacrificium

43 Et Et ^h[23] unci palmæ unius [latitudine] dispositi [erant] intra [portam] per circuitum.

44 [24] [25] [26] Et introduxit me in atrium interius. Et ecce duæ exedré in atrio interiore k[27] unum ad latus portæ Aquilonis et facies l ejus versus austrum, unum ad latus portæ a[28] m austri et facies [ejus] versus Aquilonem

45 Et dixit ad me: hoc cubiculum quod respicit meridiem est sacerdotum qui excubant in custodiam Templi, ⁴⁶ et cubiculum quod respicit Aquilonem sacerdotum est qui excubant in curam | custodiam Altaris. Isti sunt filij Sadoc qui accedunt de filijs Levi ad Dominum ut ministrent ei.

Heb in loco altitudinis, id est ^altissimo.

Ita Buxtorfius

Vnde superior quisque thalamus superabat inferiorem latitudine cubiti unius, ita ut parietis latitudines illæ calcabiles seu retractiones fuerint cubitales. His addantur ulteriores latitudines thalamorum et thalami infimi latitudo tota erit 5 cubitorum, ea medij sex cubitorum ea supremi septem, omninò ut in templo Solomonis describitur

Cum itaque latitudo infimi thalami ultra alam seu retractionem parietis fuerit quatuor cubitorum et ea supremi cubitorum sex, ea medij erat cubitorum quinque et retractiones erant cubitales quæ additæ ulterioribus illis latitudinibus efficiunt totam latitudinem internam infimi thalami quinque cubitorum medij sex et supremi septem, omninò ut in templo Solomonis describitur     Reg.

priori modo longitudines thalamorum duplæ erunt latitudinum circiter, et thalami sex ad australe templi latus totidem ad boreale latus et tres ad occidentale, idque in singulis tabulatis collocandi sunt idque in singulis tabulatis ita ut omnium numerus sit nonaginta:; posteriori modo thalami quadrati erunt quam proximè. Vtraque

47. Et mensus est Atrium longitudine centum cubitorum & latitudine centum cubitorum per quadratum. et altare ante faciem templi.

48. Et adduxit me ad vestibulum templi et mensus est Postem {utrumque} Vestibulis quinque cubitis hinc et quinque cubitis inde

Cap 41

1. Et adduxit me ad Templum et mensus est postes,^c sex cubitos latitudinis {hinc} et sex cubitos latitudinis inde, ^d latitudinem [parietis] tabernaculi

2 Et latitudo ostij decem cubitorum erat et latera ostij quinque cubitorum hinc & quinque cubitorum inde et mensus longitudinem ipsius [templi] cubitorum quadraginta et latitudinem cubitorum viginti.

3 Et introgressus intrinsecus mensus est postem ostij Adyti duorum cubitorum & ostium sex cubitorum [ inter postes] & latitudinem ostij [lignei] septem cubitorum.

4 Et mensus est longitudinem ipsius [Adyti] viginti cubitorum & latitudinem ejus viginti cubitorum ante templum. Et dixit ad me, Hoc est sanctum sanctorum.

5 Et mensus est parietem Domus^e sex cubitorum & ulteriorem latitudinem gazophylacij lateralis quatuor cubitorum undique per circuitum Domus.

6 Et gazophylacia lateralia , gazophylacium supra gazophylacium erant ^f tria, & [in circuitu] triginta duabus vicibus

Et^g retractiones erant in pariete domus ad gazophylacia undique ut [illa incumbendo] contineretur sed non tenebantur in pariete domus [ingrediente contignatione] Et dilatabatis erat et ambitus | circuitus superiùs et adhuc superiùs ad gazophylacia nam ambitus domus erat unus supra alium circum domum undique Idcirco latitudo loci superius [augebatur | major erat] et sic augebatur ab infimo [gazophylacio] per medium

8 Et vidi in altitudine [summa] ad summitatem loci undique fundamenta gazophylaciorum lateralium ^h mensuræ calami sex cubitorum ad usque alas [ parietis]

9 Et latitudo parietis gazophylaciorum forinsecus erat quinque cubitorum. Et spatium relictum erat k inter gazophylacia lateralia quæ erant intrinsecus.

Et [secundum lineam quæ tendit] ^{l} inter gazophylacia latitudo erat viginti cubitorum in circuitum domus undique

11 Et ostia gazophylaciorum erant versus spatium relictum ostium unum versus aquilonem & ostium aliud versus Austrum. Et latitudo spatij relicti erat quinque cubitorum {per circuitum}

interioris in exterius, ita ut latitudo. Atrij exterioris inter portas duas Orientales latitudo Atrij exterioris sit centum cubitorum, inter duas boreales totidem et inter duas australes etiam totidem. (vers 19, 23, 27.) Itaque portarum duarum longitudines et intervallum conjunctim efficiunt distantiam duecentorum pedum undique inter murum externum et septum Atrij interioris, et hæc est latitudo tota Atrij exterioris, præterquam ad occidentem ubi Templum stabat. Ibi dempta latitudine loci separati restat tantum latitudo centum cubitorum. ut etiam habet Ezekiel c 41.15.

Similes erant areæ structuram Mosis Solomonis et Ezekielis præterquam quod in Structura Mosaica deerant Porticus Atrium exterius et exedræ. Æquales insuper sunt areæ structurarum Solomonis et Ezekielis (quantum sentio) et duplo longiores duploque latiores quam areæ Mosaicæ. Atrium Sacerdotum quod apud Moses duplo longior erat quam latior, Ezekiel distinxit in duo quadrata centum cubitos longa totidemque lata quorum unum vocat atrium interius alterum locum separatum. Et in loco seperato templum collocat Tabernaculi proculdubio situs optimus erat ut quo in Atrio relinqueretur spatium quadratum ad orientem et ambulatorium ejusdem ubique latitudinis ad reliqua tria latera. Addantur Porticus ad orientale latum et exedræ triginta æquales in circuitu reliquorum trium laterum. Et manebit ambulatorium illud ejusdem ubique latitudinis congruenter Ezekielis descriptioni qui facit exedras et mensuras omnes in loco Separato per illa tria latera æquales,     cap 41.5, 10, 11) & facit etiam orientale latus loci separati transire per orientale latus non publice sed Templi ipsius v 13. Denique Atrium exterius quadratum est latera singula habens 500 cubitos longa ( cap 42 20) et atrio interiori concentricum existens

Porrò in Templo Apocalyptico habentur etiam Arca c 11.19 Altare ( c 11.1) Phialæ aureæ, Thuribula, Buccinæ & Lyræ ut olim in < insertion from f 6r > Templo, et sacra perinde peragantur ad {Alt. Thun.} (     ) < text from f 5v resumes > Habetur etiam liber in manu sedentis supra thronum id est liber legis ad latera Arcæ ubi < insertion from f 6r > reponebatur in templo (     ) < text from f 5v resumes > Testimonium etiam in Arca suppletur per testes duos {illeg} quorum cordibus Lex Dei scripta est. < insertion from f 6r > Nam Tabulas testimonij typum esse testium < text from f 5v resumes > duorum quis absurdum putet {qui} lampades Angelorum et candelabra {ecclesiarum} typos esse < insertion from f 6r > consideret < text from f 5v resumes > in Templo Solomonis. (               ) Habetur etiam sacrificium juge in Agno significatum qui apparet tanquam cæsus {8} Et quoniam cædes Agni Ad Altare erat impia et ab empijs perpetrabatur, hæc omittitur et Ponitur Agnus in medio Throni id est in Adyto ^C ut simul significet summum {nosterum} sacerdotem qui intraverat in Adytum cæli ipsius Heb. 9. . Cæterorum sacerdotum Turmæ viginti quatuor (1 Chron 24) una cum Levitarum sibi subjectorum turmis totidem (cap 25 & 26) habentur in corporibus mysticis Presbyterorum viginti quatuor, sedentium proxime circa thronum id est in Atrio Sacerdotum, et extra hos id est in Atrio exteriori habetur reliquus omnis populus in Animalibus depictus quæ stant ad Atrij latera quatuor. Animal enim multitudinis typus est et maxime hic ubi oculis plenissimum apparet ad instar densæ hominum multitudinis de super ex atrio sacerdotum spectatæ. Porro Presbyteros et Animalia in his atrijs esse concedendum est quia Deum adorant et hæc Atria sunt loca adorantium. atrium interius quidem Sacerdotum, exterius verò Populi ut notum est. Hæc {deo} Atria vero Angelus apud Ioannem satis depinxit ubi jubetur mensurare Templum Dei et sacrarium | Altare et adorantes in eo, sed atrium quod est foris templum ejicere foras. Hoc atrium ejiciendum est exterius illud in quo populus adorabat, alterum atrium ubi dixit osticum apertum esse in cælo seque jussum esse illuc ascendere (c. 4.1.) Ascendendum erat qui Templum stetit in vertice Montis Moriæ Sion quod θυσιαϛηριον sacrarium < insertion from f 6r > seu Atrium sacrificiorum dicitur est interius. θυσιαϛηριον quod verto Sacrarium vel Atrium sacrificiorum hic vulgo redditur Altare malè quia sancti adorant in 20. Adorant autem non in altari sed in atrio. < text from f 5v resumes > . Et quoniam in cælum patebat aditus per ostium sequitur etiam cælum illud clausum fuisse muro in quo esset illud ostium. Et locus muro clausus Atrium est. Murus Atrij exterioris dividebat inter locum sanctum et profanum Ezek. 42.20 Et locus Sanctus < insertion from f 6r > typus est cæli et cælum dicitur in hac prophetia per eandem < text from f 5v resumes > < text from f 5v resumes > figuram qua populus sanctus dicitur cælestis. Vbi Deus colitur cælum est Quicquid igitur apperere {aut} fieri dicitur in cælo, intellige fieri his Atrijs, ut ubi pax in cælo est ad semihoram &      ubi mulier sole amicta et Dracus rufus visi {sunt} in cælo et bellum geritur in cælo inter Michaelem et Draconem c 12 Vbi angeli septem plagarum apparent in cælo c 15 Vbi populus multus in cælo clamat Allelujah et de cælo aperto exercitus {enim} {ingressor} equi albi {cum} cap 19

Et similiter quicquid extra cælum est, aut in terra vel mari intellige esse extra sanctuarium, in terra Iudæorum, in mari adjacente mediterraneo. Omnia sic intellige ac si in Iudæa Vis esses et ibi videres quæ Iohannes refert. Vt Phialam infusam in ipsum fluvium Euphratem, in terram Iudæam in mare mediterraneum, in fluvios Iudæorum [Angelum descendentem de cælo id est de sanctuario et ponentem pedem suum dextrum supra mare mediterraneum et sinistrum supra terram Iudææ] Draconem de cælo id est de loco sanctuarij dejici ad incolas terræ Iudææ et maris mediterranei, et mox mulierem de sanctuario exeuntem ibi presequi, & & hanc volare in eremum aliquem Iudææ cap {12} et ibi pasci et Mercatores esse illius regionis qui pascunt Meretricem (cap 18) id est Tyrios. Ignem Altaris (Apoc 8) in terram Iudæam extra sanctuarium dejici eo quod de cælo deijciuntur. Hoc modo servanda est scena visionem per totam Apocalypsim usque ad ultimum judicium. Apoc. 20.11 Tunc enim Thronus Dei mutatur Et hæc terra in qua fuit Thronus Thronus et scena prior aufugit Apoc 20.11. Eousque igitur servetur scena in Iudæa et idea visionem multo clarior formabitur quam alias. multæque occurrent circumstantiæ ad rectam prophetiæ plurimum interpretationem facientes. Vt si mercatores Apocalyptici sunt Tyrij, tunc Tyrus est typus horum Mercatorum et quæ de Tyro mystice dicuntur (Isa 23.17, 18 Ezek 27 & 28) de his intelligenda sunt. Rursus quia mare ad occidentem erat Iudææ et ideo judæi vulgaritur dicebant Mare pro Occidente situm (ut tam in versione 70 quam in Hebræo multis in locis videre licet) colligo Mare & terram cum incolis suis significare populos occidentales et orientales Ad hæc quia mulier fugit a sanctuario in eremum

Scena visionum Apocalypticarum Iudæa est, et principaliter Templum cum Atrijs ejus. Ibi enim consessus est ille augustus Dei et ecclæsiæ capite quarto descriptus {illeg}

argumento est hanc paulatim deflectere a verò cultu Dei.

And in like manner in the Apocalyps by the Man–child of which the woman in travail was delivered is to be understood not a single person but a Kingdome brought forth the Church at her delivery from persecution, & consisting of the same persons with the C. A woman & her child are things of the same kind & therefore as the one here represents a multitude so should the other The one a body politick of a male kind the other a body ecclesiastick of a female.

Prophetarum sermo mysticus in collatione mundi politici cum mundo naturali et partium unius cum alterius partibus analogis fundatur. Per mundum politicum regnum et vel regnorum dynastiarum & societatum quotquot considerantur congeriem. Hic per machinam cæli ac terræ et hujus partes pro diversis earum qualitatibus & circumstantijs per cælestia aerea terrestria, marina; stellas, insectarum agmina arbores, arundines; angelos aves, bestias, pisces, & quæ his affinia sunt significantur. Et speciatim Sol.

Sol significat

Sacrificia fiunt coram Domino Exod 29. 24, 25, 42.

Incensum Altaris coram Domino Exod 30.8 Candelabrum

1. A wall on the out side round the Temple one reed broad & 1 reed high & 500 reeds long on each side Ezek 40.5 & 42.20

2. In this wall 3 Gates 1 East (c 40.6.) 1 North (v. 20.) 1 South (v 24.) Each 50 cubits thick from the outside front at the wall to the inside front (v 15, 21, 25)

3. Over against the outward gates were three gates of the inward court equal & like to the former (v 28 29) & distant from them 100 cubits ( v 19, 23, 27

4. The arches of inward court were toward the outward (v. 31, 34, 37) & of the outward toward the inward (v             ) & the inword court was foursquare each side 100 cubits long v 47

Tabernaculum fuit quasi 30 cub. longa & 10 lata. Atrium Tabernaculi 400 longa 50 lata. Templum Solomonis et Ezekielis 60 longum præter 20 in {in} po{illeg} 20 latum Atrium internum Ezekielis 200 latum 200 longum

Altare (c 6 & 14.8) Phialæ, Lyræ, Thuribulum aureum, sacra peracta Atria in quibus hæc fiunt. sacerdotes et Populi. Agnus cæsus.

Per cælum igitur intelligitur regio Templi muro clausa . Et recte nam cælum est ubi Deus est et a populo cælesti adoratur. Murus Atrij exterioris dirimebat locum sanctum a loco profano (Ezek         ) adeoque cæli hujus limes est. In hoc muro igitur fuit ostium illud per quod Ioanni patuit introitus in cælum.

Et olim Ezekiel in Caldæa degens spiritu correptus fuit & quasi in Iudæam translatus ut omnia videret perinde ac si fuisset in illa regione (cap 8, 9, 10, 11 & rursus cap 40 &c.) Ita factum est in visionibus Apocalypticis Ioannes in spiritu quasi in Iudǽam translatus fuit viditque omnia quasi in illa regioneverè constitisset, Ibi vidit Templum et quæ in eo erant, Montem Sion vicinum Fluvium Euphratem, Mare puta mediterraneum cæteraque omnia quæ in visionibus sint usque ad ultimum judicium descripsit Nam scena visionum {constans} est. Vnde et nos si visionum rectam ideam formare velimus, fingere debemus Iudæam a nobis videri et omnia nobis apparere perinde ac si verè acta essent in illa regione, idque non hac tempestate ubi Iudæ desolata est sed olim Tempore Ioannis vel potius stante Templo Solomonis. Nam Templum illud est quod Ioannes vidit in hac rerum scena imaginari debemus in Templo esse < insertion from f 8r > et in Atrijs ejus. Nam

Inprimis igitur consessum illum augustum Dei Ecclesiæque capite quarto descriptum ut Ezekiel postquam Angelus Templum et Atria ejus dimensus fuisset vidit Deum ingredientem in Templum et audivit eum loquentem e Templo: Fili hominis, Locus solij mei et locus vestigiorum pedum meorum ubi habito in medio filiorum Israel in æternum &c Sic etiam Thronus ille Dei quem Ioannes vidit erat in Templo. Id constat ex verbis. Exivit –

sedebat in cathedra Mosis. Super Cath. — — Mat 23.2 Mores sedentium improbat authoritatem Cathedræ a Mose derivatam agnoscit. Vt impijs Gentium Regibus {obediendum erat} sic {etiam} Iudicibus et Rectoribus populi Iudaici obediendum erat. En

Ponuntur autem

Templum Solomonis proximè cingebat Atrium sacerdotum dein Atrium populi

Templi Solomonis atria fuerunt duo, interius quod etiam Atrium sacerdotum dicebatur, et exterius 1 Reg. 6.36. Paral. 4.9. & 2 Reg 21.5. Dimensiones et formæ Atriorum et situs Templi in ipsis (Nam de his disputatur) haud difficulter colligitur ex Mose et Ezekiel collatis. Tabernaculum Mosaicum erat quasi decem cubitos latum et triginta longum. Templum a Solomone constructum et ab Ezekiele descriptum fuit duplo latius et duplo longius præter porticum quæ in Tabernaculo {defuit} duplicata etiam fuit in {utrisque} longitudo loci sancti et longitudo sancti sanctorum. Sed et Atrij sacerdotum a Mose extructi longitudinem et latitudinem Ezekiel duplicavit. Et Portici Solomonis longitudinem et latitudinem equavit. Similes ergo fuerunt areæ omnium trium structurarum (præterquam quod in Mosaica deerant Atrium exterius et portici) & illæ Solomonis et Ezek insuper inter se æquales erant ac secundum linearem mensuram duplo majores quam Mosaica. Vnde dimensiones

Iam vero Atrium Exterius apud Ezekielem quadratum erat et undique muro cingebatur. quinque cubitos alta totidem lata et in singulis lateribus quingentos longa cap 40.5 & 42.20. Atrium alterum Atrio Tabernaculi respondens Ezekiel distinguit in duo æqualia quadrata unum in quo templum stat, alterum in quo Altare: Illud vocat locum separatum hoc atrium interius. Vtriusque longitudo et latitudo erat centum cubitorum cap 40.47 & 41.13, 14. Et atrium interius idem habebat centrum cum atrio exteriori, ita ut Altare in centro utriusque staret. Nam in medio cujusque lateris horum atriorum præterquam ad occidentem portæ erant, omnes inter se similes & æquale et cubitos quinquaginta longæ (cap < insertion from f 7v > 40.15, 21, 25, 28, 29, 33, 36) < text from f 8r resumes > procurrente longitudine trium portarum a muro Atrij exterioris versus Atrium interius et longitudine aliorum trium a septo Atrij

Here the Prophet by the woman plainly understands the Church first labouring under affliction, then rejoycing after deliverance & victory over her enemies & by her Man–Child, those who then mourned for her & now rejoyce with her, all the sons of the Church, the whole Nation which Zion laboured to bring forth by victory over her enemies. The woman & her manchild are one & the same people represented by a woman as they are the church of God & by a Man–child as they are a kingdome new born by victory over their enemies.

Bitter. Gall, Wormwood. fire. blood.

To aggravate the sharpness of any affliction the expression of bitterness is frequently used & sometimes this bitternes is aggraved by expressions from gall or wormwood [Of bitternes see

Exod 1.14 Deut 32.24. 2 King. 14.26. Isa 24.9. Amos 8.10 Lament 1.4.

Gall Deut 32.32 Act 8.23 Ier 8.14 Lament 3.9.

Wormwood Prov 5.4 Ier 9.15, & 23.15. Lament. 3.15, 19 Deut 29.18.

Cry or weep bitterly Gen 27.34 Isa 22.4 Ier 31.15 Ezek 27.30.

bitter of soul 1 Sam. 22.2 Prov 31.6 Iob 7.11

bitterness of death Eccles 7.26. 1 Sam 15.32.

sword will be bitterness

bitter wine or water Isa 24.9 Grapes of Gall Deut 32.32. Water of Gall Ier 8.14. / I should therefore rather conceive that a beast is put to signify a kingdom or because the one is a body natural the other a body politick. For this reason a woman is put to signify the church, her Man-child a Christian Kingdom, the Lamb.

Coronantur Presbyteri et in thronis sedent quod Sacerdotes supremi erant causarum omnium Iudices. Deut 17, etiam tempore Regum quoad causas peccantium in Legem Mosaicam 2 Chron 19. et deinceps ad tempora Christi Act 5 21{, 22} & 6.12 & 7.58 & 24.6. Nam primum obtinebant locum in supremo illo consistorio dicto Sinedrim quod teste Christo

Of Idolatry

The Israelites were Idolatrous in Egypt Ioshu 24.14       sacrificing there to Dæmons Levit 17.7

When Moses stayed in the Mount their hearts turned back again into Egypt Act 7.39. & they made them a Calf & worshipped it, but yet with respect to god supposing they had worshipped him by it, for when they were to worship it Aaron made proclamation & said To morrow is a feast to the Lord. Exod. 32.5. And when they said these be thy God which brought the out of the land of Egypt, that is, which shewed the wonders in Egypt divided the red sea for them to pass through & caused Pharoh to be drowned therein, & guided them in their journey by a cloud in the day & pillar of fire in the night, appearing afterward in that terrible form on Mount Sina, it is not to be imagined that they could mean that the Calf or any other such image in Egypt had done these things but rather that God who a few days before had told them from the mount that he brought them out of Egypt Exod: 20.2. And when Moses had declared to them & they beleived on Exod 4.31 & 5.21 & 14.10, 31. &20.19 Note that God was angry with Aaron for this Levit 9 20 And therefore Aaron sinned grievously though he proclamed the worship to be done to the Lord.

In the Israelites committing of Idolatry at Shittim Num 25.2. they are said to have sacrificed to Dæmons Deutr 32.17. For that sacrificing to Dæ was when they grew luxurious after God had led them through the wilderness & fed them with honey, Oyle, Butter, milk, wine &c vers 10, 12, 13, 14, 15. And therefore must be at Shittim.

The Ephod which Gideon made & placed in his city Ophrah Iudges 8.27 was doubtless intended for the worship of the true God in imitation of the hight Priests Ephod, For Gideon had lately seen an angel of God & was commanded by God himself to destroy the worship of Baal & did accordingly, Iudges 6. insomuch that the Israelites turned not again to go a whoring after the Heathen Gods till after Gideons death. Iudges 8.33. And yet of this Ephod it is said that all Israel thither (to Ophrah) a whoring after it & that it became a snare unto Gideon & to his house Iudges 8 27

Micah his Idolatry related Iudges 17 was in worshipping Images with respect to the true God. For of the silver of which the Images were made his Mother said that she had wholly dedicated it unto the Lord from her hand for her son to make a graven Image & a molten Image vers 3. And in imitation the true worship at Shiloh he made him an Ephod & Teraphim & procured a Levite to be his Priest saying now I know the Lord will do me good {seeing I} have a Levite to my Priest. vers 13. And the <9v> Danites when they lodging in Micahs hosue met with the Levite & knew him to be his Priest said ask Counsel we pray the of God cap 18 vers 5 So that doubtles the worship pf the true God was intended in these Images. And yet he was an Idolater for the Images are termed his Gods c 17 v 5, & c 18. v 24 & the story is related with this character that in those days there was no king in Israel but every man did that which was right in his own eyes c 17, v 6.

It is not probable that Solomon to whom God appeared twice 1 King 11.9, & who was the wisest of men & understood the nature of all trees beasts, foules, creeping things, & fishes, 1 King 4.33. could be so little a Philosopher as to think that images made of Gold or wood or stone were deities But if he beleived that God had appointed Angells to execute his will in the goverment of this world I see not why his heathen wives by telling stories of the acts & wonders of their Gods might not in time perswade him to think that Dæmons or the souls of men departed (such as was Baal or Belus &c) had the like power, & were delighted in having images dedicated to them & worship payed to those | their images. And thous notwithstanding his wisdome he might be perswaded to become an Idolater as is related of him 1 Kings 11.7, 33.

Every Spirit that confesseth that Iesus christ is come in the flesh is of God 1. Iohn 4.2.

In this was manifested the love of God towards us, becaus that God sent his onely begotten son into the world — to be the propitiation for our Sins, — & the saviour of the world. 1 Iohn 4.{9}, 10, 14.

Who is he that overcometh the world but he that beleiveth that Iesus is the Son of God? 1 Iohn 5.5.

This (Iesus) is the true God as eternall life. 1 Iohn 5.20

That which was from the beginning which we have heard which we have seen with our eyes which we have looked upon, & our hands have handled of the word of life (for the life was manifested & we have seen it — & shew unto you that eternall life which was with the Father & was manifested unto us) that which we have seen & heard declare we unto you. {Iohn} 1.1.

God _ hath in these last days spoken unto us by his son whom he hath appointed heir of all things, by whom also he made the worlds, who being the brightnes of his glory & the express image of his person, & upholding all things by the word of his power, when he had by himself purged our sins, sat down on the right hand of the majesty on high. Hebr 1.1.

Once in the end of the world hath Christ appeared to put away sin by the sacrifice of himself. Hebr: 9.26.

we see Iesus who was made a little lower then the Angels, for the suffering of death crowned with glory & honour. For it became him, for whome & by whome are all things – to make the captain of their salvation perfect through sufferings. Hebr 2.10.

For as much as the children are partakers of flesh & blood, he laso himself likewise took part of the same, that {through death} he might destroy him that hath the power of death, that is the devil {—} For verily he took not on him the nature of Angels but he took {him} the seed of Abraham. Wherefore in all things it behoved him to be made like unto his brethren that he might be a faithfull hight Priest to make {reconci}liation for the sins of the people. For in that he himself hath suffered being tempted he is able to succour them that are tempted. Hebr 2.14

In the beginning was the word, & the word was with God & the word was God, All things were made by him, & without him was not any thing made that was made. — He was in the world & the world was made by him, & the world knew him not. —— And the word was made flesh & dwell among as we beheld his glory as the glory of the onely begotten son of the Father.

pag 230. 233. 237. 251, 252, 253, 254. 260 & sequentia. 269. 272. 298. 306. 316. 319. 324, 327. 331. 337. 339. 344, 345.     381. 383. 384.

446, 450, 483 capitulum 56 totum.    489 capitulum 66 totum

Ex Iustini Martyris Dialogo cum Tryphonico adversus Iudæos.

Christus autem, Dixit Trypho, etiamsi genitus sit & alicubi maneat, ignotus est, nec se ipse novit, neque vim ullam habet, quoad Elias veniat eumque inungat et omnibus enunciet. p 3. c 2. F

Iustinus Prophetias aliquot de adventu Christi e veteri Testamento contra Thryphonem proferens; Hæc quidem, inquit, verba et talia, cum inquam, a Prophetis Tryphon commemorata sint, alia ad priorem Christi adventum pertinent in quo et inglorius et deformis et mortalis, quemadmodum prædictus erat fore extitit: alia ad posteriorem referuntur cum in majestate et in nubibus veniet, populusque vester intuebitur et cognoscent eum quem pupugerunt. p 5. c 1. B.

And afterwards, having recited the 7 first verses of the third chapter of Mich. he adds in explication of them Doctores Iudæorum sunt rationis expertes nec intelligunt id quod omnibus verbis et sermonibus demonstratum est, duos ejus (christi) adventus prædictos esse, unum in quo patibilis sine gloria et honore esse crucique suffigeretur, alterum in quo cum gloria ext cælis exhibebitur. p 29. G

Quid ais, inquit Tryphon, in monte sancto Dei hereditario jure quicquam nostrum possessurum esse neminem? Non hoc dico, Non hoc dico, inquam (Iustinus), sed eos qui christum exagitarunt et exagitant nec resipiscunt, nihil in monte sancto Dei esse possessuros. Gentes autem quæ ei crediderint pœnitentiaque se a sceleribus quæ admiserunt revocaverint, cum Patriarchis, Prophetis ac bonis omnibus qui ex Iacobo nati sunt hereditatem consequentur, etiamsi Sabbata minimè agant, nec præputia sibi præcidant, nec festos dies agant. eæ, inquam, plane sanctam Dei hereditatem adipiscentur. To prove this he quotes Isa 62.10 to 63.6. p 7. G.

Si verbum, ait Iustinus, et ratio cogit confiteri duos Christi adventus qui a vatibus prædicti sint fore, unum in quo et naturam ad patiendum idoneam habebat et ignominia afficiatur deformisque videatur: alteram in quo clarus et judex omnium veniet quemadmodum supra multis locis demonstratum est: nonne verbum Dei prædixisse intelligemus, Eliam horribilis et magni diei, id est, alterius ejus adventus præcursorem fore & prænuncium? Cùm maximè respondisset Trypho Noster igitur Dominus, inquit Iustinus, hoc etiam ipsum in præceptis suis futurum tradidit, cum Eliam etiam venturum esse dixisset, idque nos futurum tum scimus cùm in gloria et majestate ex cælis venturus est Dominus noster Iesus Christus: cujus etiam prioris adventus præco fuit Dei spiritus qui in Elia fuerat, in Ioanne propheta qui Iudæus fuit, quo mortuo nemo Propheta apud vos extitit. —— Itaque Christus noster tum in Terris, ijs qui Eliam ante Christum venire debere dicerent, ita respondit: Elias quidam {veniet} <12v> restituetque omnia, Dico autem vobis Eliam venisse jam neque eum agnoverunt sed in eum fecerunt quæcumque voluerunt: Scriptumque est intellexisse tum discipulos hæc quæ diceret de Ioanne intelligi.     Hoc loco Tryphon, Hoc etiam ambiguum mihi videris dicere, Propheticum spiritum qui in Elia fuerit in Ioanne insedisse. Ad æc Iustinus, Non videtur tibi in Iesu Navæ filio quem populo ducem post se Moses reliquit idem contigisse? Cum Mosi Deus imperavit ut manus Iesu imponeret cùm ei dixisset Deus, Ego quoque de spiritu qui in te est in eum transferam. p 13. F.

Testimonium de Millenio p 23 G. vide in M. Medo p 533 translatum.

Hic enim eximius et praecipuus ac præcipuus est sacerdos perpetuusque Rex Christus Dei filius, cujus in altero adventu nolite putare Esaiam dicere aut alios Prophetas, sacrificia cruenta vel libationes in ara offerri sed veras spiritalesque & laudes et gratiarum actiones. p 32. A.

Duos ejus adventus prophetæ prædixerunt, unum qui jàm evenit quasi inlgorij patibilisque hominis, alterum cùm ex cælis in majestate unà cum suo angelorum exercitu ut prædictum est veniet, cùm etiam hominum corpora excitabit: tumque bonorum corpora immortalitate donabit improborum verò in æterno sensu cum malis genijs in ignem æternum conjiciet. Hoc autem fere prædictum esse docebimus his Ezechielis verbis, Commissura cum commissura jungetur, & os cum osse carnesque renascentur omneque genu flectetur Domino, et lingua omnis eum laudabit.             Apolog 2. p 49. C

Agnus ille quem assum jussu Dei esse oportebat passionis supplicijque crucis quo Christus afficiendus erat, fuit significatio. Agni enim qui assus redditur carnes dum, ut ita dicam, assantur, speciem crucis præferunt. Vunum enim rectum Verum ab infimis partibus ad caput pervenit, numque rursus quod per dorsum pertinet cui agni pedes conjunguntur. Hirci etiam duo qui in jejunio similes esse jussi sunt quorum unus pro peccato erat, alter immolabatur, duplicis Christi adventus erant prænuncij. —— Et vacca quæ pro ijs qui Elephantia expiarentur, immolari jussa est, figura erat et quoddam quasi simulachrum Panis Eucharistiæ —            Dial p 11. E.

Erat enim pascha Christus qui post immolatus est quemadmodum Esaias exposuit his verbis, Ipse tanquam ovis ad cædem raptus est. Hoc etiam literarum sanctarum monumentis proditum est vis cum die Paschatis comprehendisse itemque eum die Paschatis cruci suffixistis. Vt autem eos qui erant in Egypto, Paschatis id est agni sanguis liberavit sic etiam Christi sanguis a Monte eos qui crediderunt liberabit. Dial. p 30. C.

As Ioshua (Iesus) overcame Amaleek through the holding up Moses Rod in <13r> form of a Cross, so Iesus christ conquers all his enemies through the cross. pag 23 D, E.

Atque etiam figura et signo quod contra mordentes muniebat Israelitico populo Serpentis erectio facta videtur salutis credentium causa, quod jam tum per eum qui in crucem agendus erat mors quæ serpenti eventura erat prædicebatur salus autem ijs promittebatur qui ab illo mordebantur, et ad eum qui filium suum quem cruci suffixum dicimus in mundum misit, confugiebant. Neque enim in serpentem credere nos propheticus per Mosem docebat, cum eum etiam diris devotum esse initio a Deo demonstret, et apud Esaiam interfectum iri ut hostem magno gladio, qui Christus est, significet.     p 25. F.

Si hoc [mysterium crucis] non intelligatur, dicite quamobrem æneum serpentem Moses pro signo statuit intuerique eum jussit eos qui morderentur, ijque curabantur quos serpens mordebat, quæ cum ipse jussisset nullius omninò simulacrum fieri voluit. — Quemadmodum ergo Deus signum per æneum serpentem fieri jussit, et nulli culpæ affinis est, sic etiam in lege devotio et detestatio constituta est in eos homines qui in crucem aguntur, nec verò jam in christum Dei constituta est detestatio per quem ijs omnibus qui devotione degna gesserunt salutem dat — &c — The hanging on a tree was therefore in the law made to be most accursed because Christ was to take upon himself the curs due to mankind for their sins. p 26. D. E

As the changing of Abrams name to Abraham & of Sara to Sarra (Gen 17) was a type of their multiplication, so the changing of Auses the son of Nava his name to Iesus (Numb 13.8 & 14.6) was not without a mystery, videlicet: to typify the name of the Messiah who was to turn again their captivity & lead them into the temporall land. And as it was not the lawgiver Moses but his successor Iesus which had them into the land so it must not be the works of the laws but of the gospel, that must lead us thither p 30. F, G.

Vt Iesu nomine Navæ filium et virtutes et res quasdem, quæ res qas dominus noster facturus erat prædicerent, gessisse dixi: sic nunc doceo eam quæ temporibus Iesu sacerdotis Babylone patefactio extitit prædictionem esse eorum quæ a sacerdote nostro et Deo et Christo omnium parentis filio gerenda erant. — Quemadmodum enim Iesus ille qui a propheta sacerdos dicitur sordidis vestibus amictus apparuit propterea quod ipse uxorem mericem accepisse dictus est, torrisque avulsus ab igne appellatus est, quod veniam peccatorum accepit, objurgato etiam ejus adversario diabolo: sic nos et ijs qui Iesu nomine ut unus homo omnes futuri sumus propter rerum omnium parentem Deum <13v> unigenij ejus filij nomine sordidis vestibus, id est peccatis exutis et detractis, illius vocationis verbo inflammati et incensi, pontificium sacerdotaleque verum genus sumus, ut etiam Deus ipse testis est, qui ait, In omni loco in gentibus hostias acceptas gratasque immolari. Neque verò a quoquam Deus hostias accipit nisi a suis sacerdotibus. p 31 F.

Vt ille [Iesus Navæ filius] populum in terram sanctam introduxit, non Moses atque ut idem hæreditario jure eam inter eos qui secum introierant divisit: sic etiam Iesus christus populi dispersionem convertet bonamque terram viritim dividet, quanquam non jam eodem modo; ille enim hæreditatem quæ ad tempus duraret eis dedit, quod nec Christus Deus esset nec Dei filius. Hic autem post sanctam resurrectionem æternam nobis dabit possessionem. &c 30 G.

When the Philistines being plagued for the Ark sent it back in a new cart the heifers without being guided, went not to that place from whence the Ark was taken but into the field of a certain man called Ioshua & there stayed of their own accord which shows a providence in it to print out his name by whose virtue the glory of Israel should be restored p 35 H

Of the thre angels that appeared to Abraham one was the second person of the Trinity videlicet he that talked with Abraham promising him a Son & communing with him when the other two angels went toward Sodom, & leaving Abraham went to Sodom & besides the other two Angels communed with Lot saying Hast tee, escape thither, for I cannot do any thing till thou be come thither Gen 19.22 & of whome it is said, that the Lord rained upon Sodom & Gomorrah brimstone & fire from the Lord out of heaven (i.e God the son raigned fire from God the father, ) And who is called the Lord Gen 18.1, 13, 17, 20, 22, 33 & ch 19. v 16, 18, 24, 27. & a man Gen 18.2      p 15. C, D, E, F, G.

Scriptum est, Dixit Dominus domino meo sde ad dextram meam dum ponam inimicos tuos scabellum pedum tuorum, Ps: 110 | 109.1. Et, Solium tuum Deus perpetuum est, virga æquitatis, virga regni tui. Dilexisti justitiam et malitiam odisti ob eamque causam unxit te Deus Deus tuus oleo lætitiæ majore copia quam socios tuos Ps 144 (145)       Num igitur alium quendem deum ac dominum dici a spiritu sancto præter rerum parentem ejusque Christum         p. 15 G.

Soe Gen 31.11, 13, see ch 35.1, 8 {&} 28.13. The Angel of God spoke unto Iacob in a dream saying — I am the God of Bethel where thou annointedst the pillar & where thou voweds a vow unto me. Here the son of God is called an angel of God. p 16 F

So Gen 32.24, 30 Of the man that wrasteled with Iacob, Iacob said, I have seen God face to face & my life is preserved. And so it was God which appeared to Moses in the bush. Gen chap. 2 totum. And this God is called the Angel of the Lord vers 1. Therefore here by the angel he signifies Administratorem Dei {cælestis} supra eum non est alius significat. Aliud etiam vobis testimonium <14r> qui etiam angelus vocetur, quod hominibus nunciet ea omnia quæ eis nunciari velit hujus universitatis effector, præter quem non est alius Deus. p 15. A. D.

Vobis persuadere conabor hunc qui Abrahamo Iacobo et Mosi visus esse dicitur, scriptusque est Deus, diversum esse ab eo Deo qui omnia condidit: numero, dico, non consilio et dententia. Neque enim quicquam eum fecisse unquam censeo nisi quod etiam is qui mundum effecit et præter quem non est alius Deus, voluerit et facere et loqui. p 15. F.

Is ipse – Dominus est, qui a Domino qui in cælis habitat 2. E. Mundi effectore potestatem acceperat ijs supplicijs afficiendi Sodomos et Gomorra nos quæ scriptura enumerat his verbis, Dominus pluit in Vrbes Sodomorum et Gomorranorum sulphur et ignem a Domino e cælo. p 16. C

Si angelum et Deum tum Moses viderit, non parens mundi Deus erit is qui se Mosi Deum Abrahami et Deum Isaaci et Deum Iacobi esse dixit, sed is quem demonstratum vobis esse dicitis Abrahamo et Iacobo apparuisse, qui voluntati Effectoris universi morem gerit, et in Sodomorum Supplicio eodemmodo ejusdem voluntati obtemperavit. Itaque si ita est ut dicitis, nemo homo in quo vel particula rationis et mentis insit, ausit dicere, et mundi effectorem et parentem, relictis ijs omnibus quæ supra cælum sunt, in parva terræ particula apparuisse. p 17. B.

Quod si in tot figuris Deum illi Abrahamo Iacobo et Mosi apparuisse scimus, quonam modo dubitamus nec credimus hunc etiam hominem consilio Patris ex virgine nasci potuisse? p 21 D.

Iustine quotes Isa 7. vers 15, 16. Butyrum et mel comedet antèquàm ipse sciat malum improbare et bonum eligere. Quod antequam notionem boni aut mali puer habeat, mala improbat ut bonum eligat: quia priusquam puer patrem aut matrem vocare possit vim Damasci accipiet spoliaque Samariæ coram rege Assyriorum; et deseretur terra quam tu detestaris a conspectu duorum regum. And vim Damasci capiet spoliaque Samariæ he expounds of the Magi offering him gifts Matth 2.    p 12 & 21, H.

Et die quo in crucem agendus erat — precabatur his verbis, Pater si fieri potest hoc poculum me prætereat. Deinde hoc precatur non ut ego volo sed ud tu, his declarans factum se esse hominem verè patibilem. p 27, D.

Vnum Discipolorum suorum qui Patris ipsius enunciatione filium Dei christum ipsum esse agnovisset, cum antea Simon diceretur Petrum apellavit: filiumque Dei eundem scriptum in ejus Apostolorum Commentarijs habentes et filium ipsum dicentes esse ante omnia quæ condita sunt, intelleximus et ex Patre ejus potestate et concilio processe [in mundum] p 27 F.

Spiritus sancti virtutes quæin Isaiah 11.2, 3 enumeratæ sunt, non quòd ipse ejs egeret, in eum venisse sermo propheticus commemorat, sed quod in eo quietem facturæ sunt, id est finem in eo facturæ deinceps Prophetarum pristino more qui in genero vestro celebretur, id quod vobis oculis videre licet. p 24 F. Nec quod Baptismo ei opus esset quemadmodum nec natus est nec cruci suffixus quod hæc desideret, sed generis hominum causa. p 24 H.

Quod petebat ut anima sua e gladio, ex ore leonis et ex manu canis eriperetur (Psal        ) ac servaretur, hoc petebat ut nemo animam suam dominatu teneret, ut cum mors appropinquat idem a Deo petamus qui in honesta omnia avertere potest ne malus genius animam nostram rapiat. Manere autem animos vobis demonstravi ex eo etiam quod Samuelis animus ab ea quæ Pythone afflata erat, Saulis rogatu revocatus est. Videntur autem omnes etiam animi eorum qui ita justi sunt & prophetæ in potestatem venisse talium virtutum qualem fuisse in illa Pythonissa res ipsa declarat. Itaque hic docet nos etiam per filium suum, omni ratione contendere nè id fiat, et in morte petere ne in tale dæmonium animi nostri incidant. Etenim cum in Cruce spiritum ederet, dixit, Pater tibi in manus commendo spiritum meum p 28 H.

Multi Christiani hoc etiam tempore curant, ejectis expulsisque ex corporibus hominum Dæmonibus, i.e. A:D. 162. Iust Apolog 1. p 39 B.

Qui sibi persuadent et credunt vera esse hæc quæ a nobis dicentur ac dicuntur seque ita vivere posse promittunt, ij primùm et precari et petere a Deo præteritorum superiorumque peccatorum remissionem jejunantes docentur, nobis unà cum ejs et precantibus et jejunantibus. Deinde ducuntur a nobis ubi ut aqua, eoque ut ita dicam regenerationis renovationisque genere quo etiam nos psi renovati sumus, renascuntur. Patris enim omnium, Dominique Dei, et conservatoris nostri Iesu christi, ac spiritus sancti nomine aqua abluuntur et expiantur. Iustinus M. Apol 2. p 50. H – Vocatur porro lavacrum hoc Illustratio quod eorum qui æc discunt mens illustretur. Iesu enim Christi qui Pontio Pilato Prætore in crucem sublatus est, et spiritus sancti qui ea quæ ad Christum pertinent omnia per propheticas prædictiones nomine is qui illuminatur expiari solet. p 51 A. Nos autem postquam ita abluimus expiavimusque eum qui credidit et assensus est, eum ad eos qui fratres dicuntur ducimus eum in locum quo convenerunt comprecandi causa contentis animis & pro se et pro eo qui illustratus est omnibusque alijs qui ubique sunt, ut et veritatis discipuli et reipsa bonæ sanctæque vitæ cultores et præceptorum custodes possimus <15r> inveniri, ut æternam salutem adipiscamur. Sub finem precum nos inter nos osculo salutamus: deinde ei qui præpositus est fratribus panis offertur, & poculum aqua et vino temperatum, quæ cum accepit, laudem et gloriam omnium parenti, Filij Spiritusque sancti nomine tribuit, gratiasque diu agit quod ab eo his dignus sit habitus: Quibus rìte perfectis precibus et gratiarum actioni populus omnis qui adest benedicit dicens, Amen. Amen autem Hebraico sermoni idem quod fiat significat. Posteaquam et is qui præest gratias egit et populus omnis benedixit ij qui apud nos Diaconi dicuntur dant unicuique eorum qui adsunt, percipiendum panem vinum et aquam quæ cum gratiarum actione consecrata sunt, et ad eos qui absunt præferunt. Atque cibus hic apud nos Eucharistia nominatur, qua nemini alij participare licet nisi ei qui et vera esse credit quæ nos dicimus et expiatus est levacro quod in remissionem peccatorum regenerationemque datur et ita vivit ut christus tradidit. Neque enim hæc communem usitatumque panem usitatamque potionem capimus sed quemadmodum per Dei verbum homo factus Iesus Christus Conservator noster et carnem et sanguinem pro salute nostra habuit, sic etiam cibum qui per preces sermonis quem ab eo accepimus consecratus est, et quo sanguis carnesque nostræ communione aluntur Iesu Christi ejus qui homo factus est et carnem et sanguinem esse accepimus. Apostoli enim in commentarijs suis, quæ Evangelia dicuntur, ita sibi christum præcepisse tradiderunt eum accepto pane cum gratias egisset, dixisse, Hoc facite in memoriam mei, hic est sanguis meus sibique Solis dedisse. – Nos autem postea deinceps hæc inter nos semper recolimus et admonemus, et qui opes habemus, egentibus omnibus subvenimus et unà semper sumus. In omnibus quibus utimur Parentem ommnium per filium suum Iesum christum spiritumque sanctum laudamus. Die qui Solis dicitur omnes qui in oppidis vel agris movantur unum in locum conveniunt commentariaque Apostolorum vel Prophetarum scripta leguntur quamdiu hora patitur. Deinde ubi is qui legit destitit, is qui præest admonet et hortatur ut ea quæ lecta sunt bona imitemur: tum surgimus omnes ac comprecamur conclusisque nostris precibus panis jam utdixi vinumque et aqua offeruntur, Tumque is qui primum locum tenet eodem modo preces gratiarumque actionem pro virili mittit, populusque benedicit dicens Amen et ijs quæ cum gratiarum actione consecrata sunt unusquisque participat. Eademque ad eos qui absunt Diaconis dantur præferenda. Quibus copiæ suppetunt ij si volunt suo quisque arbitratu quod vult largitur: quodque colligitur & cogitur apud eum qui preest reponitur, Isque pupillis & viduis ijsque quos morbus aliave causa inopes fecit, et ijs qui in vinculis sunt, & hospitibus omninoque omnibus qui aliqua indigentia premuntur, subvenit. Die autem Solis omnes publicè convenimus <15v> quod is primus est dies in quo Deus tenebras et materiam cum mutasset mundum effecit: et quod eodem Die Iesus Christus Conservator noster a mortuis excitatus est. Pridiè enim Saturni eum in crucem sustulerunt, et postridiè Saturni qui Solis dies est, cùm Apostolis discipulisque suis apparuisset hæc illis tradidit quæ vobis quoque consideranda permittimus Iustinus Martyris Apolog 2. p 51 F et & sequentia.

Iudæi, cùm in Mosis libris apertè scriptum habeant. [Et locus est Angelus Dei cum Mose in flamma ignis ex dumo et dixit ego sum Deus Abrahami, Deus Isaaci et Deus Iacobi] tamen rerum omnium Parentem effectoremque hæc dixisse volunt. Itaque propheticus spiritus eos reprehendit his verbis [Israel autem me non cognovit et populus me ignoravit] Et rursus Iesus ut Iam dixi cum apud eos esset Nemo inquit novit patrem nisi filius neu filium nisi pater atque ij quibus patefecerit filius. Iudæi ergo qui semper omnium parentem cum Mose verba fecisse, — a prophetico spiritu et ab ipso Christo Iure reprehenduntur quod nec patrem nec filium cognoverint. Qui enim filium patrem esse censent nec Patrem scire coarguuntur nec Patri omnium filium esse cognoscere; qui cùm etiam verbum primigenjum Dei sit, Deus quoque est.     Iustini M. Apolog 2 p 51 D.

Orpheus qui primus multitudinem Deorum Ethnicis tradidit sic cecinit in jurib. Iurandis.             

Munus quo e Cælo a Deo in Sanctos homines delapsum est quod spiritum sanctum Prophetæ nominant, Plato, ne Prophetarum doctrinam sequi videretur, virtutem appellat. Sic cum Menone disputans (in Disputatione quam De recordatione instituit) dicit Virtutem nec naturæ inesse nec doctrina comparari sed divino munere sive mente ad eos pervenire ad quos venit Iustinus in orat. parænetica p 60 D.

Sibylla Conservatoris nostri Iesu Christi adventum apertè planéque prædicat. — Valeat apud vos ad persuadendum faciendamque fidem antiquissimæ Sibyllæ auctoritas cujus libri in orbe terrarum extant quæ et divino numine afflata oraculis vos docet eos non esse Deos qui dicuntur & Iesu Christi futurum adventum, omniaque quæ ipse facturus est apertè planèque prædixit. — Quod siquis est qui existimet se ab antiquissimis philosophis qui clarissimi apud vos habiti sunt, rationem de Deo didicisse, is Acmonem & Hermetem audiat, &c. Iust. Apolog 2. p 61 G, H.

Iustini Martyr in his Apology to the Roman Emperor saith that by the holy spirit which came upon the Virgin & caused her conception is to be understood the word or Son of God contrary to the tenour of the Scripture.

ex scripturis proferam, quo docebo Deum principio ante omnes creaturas vim genuisse quandam ex se rationis participem quæ etiam domini gloria, filius, sapientia, angelus, Deus, Dominus et Verbum, & dux exercitus (ut cum humana figura Iesu Nave filio apparuit: Dominus procreavit me initio viarum suarum ad opera sua, ante æternitatem initio me fundavit &c Proverb 8.22 to 36. Here he is represented by wisdom p 17 D. E.

So Gen 1.26. Let us make man in our own image. Where note that this was a præfigurative speech of gods incarnation, for then man was truly in his image. & Gen 3.22. Behold the man is becom as own of us. p 17. G

Genus ejus quis exponet, quòd vita ejus a terra aufertur. Isa 53.8. In splendoribus sanctorum ex utero ante Luciferum te genui. Iuravit Dominus nec eum pœnitebit, tu es sacerdos in perpetuum ordinis Melchisedechi. Psal       see also Ps 72 totum p 18 A, E.

Quod ais, inquit Tryphon, hunc Christum cùm ante secula Deus esset deinde hominem fieri voluisse, nec hominem ab homine genitum esse, non solum admirabile sed etiam stultum mihi videtur esse. Scio, inquit Iustinus, orationem meam admirabilem videri ijs qui generis vestri sunt — Sunt nonnulli vestri generis homines qui eum christum esse fatenatur, hominem tamen ab hominibus genitum esse pronuncient; quibus ego non assentior. p 13. D. E.

non deficiet princeps ex Iuda nec dux de femore ejus quoad veniat cui repositum est: ipse gentium expectatio erit, deligans ad vitem pullum suum et ad vineam pullum asinæ suæ. Abluet in vino tunicam suam et in uvæ sanguine pallium suum. Gen 49.10. Defuisse ac desijsse unquam in genere vestro prophetam aut principem ex quo principatum accepit ad illud tempus cum hic Iesus christus et extitit et mortem perpessus est ne impudenter quidem dicere audebitis aut potestis dicere. Etenim cùm Herodem quo regnante passus est Ascalonitanum fuisse dicatis, tamen in genere vestro Pontificem fuisse dicitis. — Et cùm Babylonem populus Iudæorum abductus est tum cùm regio vastata est sacraque vasa sublata et direpta sunt non desijt apud vos prophetia, qui populi vestri Dominus Dux et Princeps erat. Spiritus enim sanctus qui in prophetis inerat, et reges vobis unxit, et constituit. — Quod autem Iacobus ait [et ipse spes erit gentium] quodam integumento duos ejus adventus significavit, gentesque in eum credituras. — Illud autem [deligans ad vitem pullum suum &c] significat quod gentes quæ prius instar pullorum effranatæ fuere, accepto verbi ejus jugo dorsum supponerent ad perferenda omnia —. Ad Zach 9       et Mat     etiam referre potest. p 14 E

Tum Tryphon, Rem, inquit, incredibilem et quæ ferè fieri non potest docere conaris, Deum voluisce nasci & hominem fieri. Si hoc inquit I{eshus} <16v> humanis rationibus aut argumentis docere conarer audire jam me non deberetis. Nunc cùm scripturas ipsas ad hoc confirmandum tam multas sæpissimè proferens vos rogem ut eas intelligatis — &c. p 19. E.

Ego autem multas scripturas eos ex illorum interpretatione amputasse quæ planè hunc ipsum qui cruci suffixus est et Deum esse et homnem et in crucem actum esse et mortuum docent vobis velim persuadeatis — Ab interpretationibus quidem quibus Esdras legem de Paschate exposuit hæc abstulerunt, Dixitque Esdras populo, Pascha hoc conservator noster est nostrumque perfugium, & si cogitetis atque vobis in animum veniat, fore ut eum in signo abjectum redamus: deinde in eo spem nostram collocabimus, non deseratur locus hic in omne tempus ait Dominus exercituum. Quod si ei [non] credatis nec verba ejus docentis & prædicantis audiatis, irrisioni eritis omnibus nationibus. Ex verbis Hieremiæ hæc amputarunt, Recordatus est dominus Deus mortuorum Israelis qui in terra aggeris sepulti sunt, descenditque ad eos nunciatum illis servatorem suum. Ex 95 etiam Psalmo Davidis hæc pauca verba exciderunt [a ligno.] cùm enim scriptum esset Dicite in nationibus Dominus a ligno [vel per lignum] regnavit. p 20. F G.

The Angel which god Promised should go before the Israelites to bring them into Canaan, commanding them to obey him becaus his name was in him Iustin interprets to be Iesus Navæ filius or Ioshua. p 21. D.

De christo hæc loquitur Iustinus: Qui ex utero virgineo primigenius creaturarum omnium filius caro verè factus nascitur p 23 F. Quod sit Deus illi qui universi conditoris adminsitrator est. p. 16, Deus Dei angelus et administrator 16, F. Deus et Homo p 20 F. Vis quædam rationis particeps quam Deus ex se ante omnes creaturas genuit p 17. D. Deus Dei filius p 31 G. Verbum quod est primum quod ex Deo natum est. Apolog 2. p 44. D. Solus propriè Dei filius natus, verbum ejus et primigenius ac potestas. Apol 2. p 44 G. Propriè præter communem ortum ex Deo Dei verbum natum Apol 2 p 44 F. Dei verbum inseparabili potestate Apol 2 p 61 G. Primigenius eorum omnium quæ condita sunt. Dial p 37. B. Deus qui Patris consilio ejus ejus filius et angelus est ex eo quod ejus voluntati morem gerat et inserviat p 34. G. Dominus cujus in Cælis Dominus est, ut Pater et Deus causa cur et ipse sit et potens et Dominus et Deus. p 35 A. Verbum sanctum et incomprehensibile. Epist. ad Diognetem p 2. D. Deus Abrahami Isaaci et Iacobi p 17. B. Principium ante omnia quæ effecta sunt, a Deo generatum. p 17 H

Cum ait, Pluit Dominus ignem a Domino e cælo, (Gen       ) Duos numero esse propheticus sermo declarat, unum qui sit in terra qui se dixit delapsum esse it sodomorum clamorem cerneret, alterum qui in in cælis erat qui ejus etiam Domini qui in terra erat Dominus est, ut Pater et Deus causa cur et ipse sit & potens & Dominus et Deus. p 35 A.

Christus dicitur Angelus magni concilij & Vir ab Ezechiele, & quasi filius hominis a Daniele, & puer ab Esaiah, Et christus et Deus adoratione venerationeque dignus, & David et Christus et Lapis a multis & Sapientia Solomone et Iosephus et Iudas et Stella a Mose, et Oriens a Zacharia, et patibilis et Iacobus et Israel rursus ab Isaiah, & virga et flos et lapis angularis p 34. C.

Cùm ascendit Deus ab Abrahamo, vel descendit Dominus ut turrim videret quam filij hominum ædificaverant, vel cum Deus Nochi arcam occlusit foris, nolite putare Deum ipsum qui origine caret descendisse aut ascendisse aliquo ex loco. Neque enim pater qui exprimi oratione non potestoratione non potest rerumque omnium Dominus aliquo pervenit vel alicubi ambulat, aut dormit aut surgit: sed in quacunque regione manet, acriter cernens acriter audiens, non oculis neque auribus sed vi quadam quam explicare nemo potest et intuetur omnia et omnia cognoscit nec quisquam nostrum eum latet: nec movetur, nec a loco totoque mundo separari comprehendique potest. Quonam igitur pacto hic vel cum quoquam locutus est vel alieni visus vel in minima terræ particula apparuit, cum ne gloriam quidem ejus qui ab eo missus erat, in Monte Sina populus cernere posset, nec Moses ipse in tabernaculum quod fixerat introire potuisset nisi a Dei gloria impletus fuisset? Nec verò sacerdos ante Templum stare potuerit cum Arcam Solomon Hjerosolyma in ædem quam ipse ædificaverat portavit? Non igitur Abrahamus aut Isaacus aut Iacobus aut alius homo omnium prorsus et ipsius Christi patrem vidit sed illum Deum qui ejus consilio ejus filius et angelus est ex eo quod ejus voluntati morem gerat et inserviat, quem eundem hominem etiam fieri per virginem Mariam voluit. — Alioqui nisi ita intelligamus scripturas cogemur confiteri parentem Dominumque rerum omnium non fuisse tum in cæs cum a Mose dictum est Dominus pluit in Civitatem Sodomam ignem et Sulphur a Domino e Cælo. p 34. F.

Cùm ait, Videbo cælos, opera manuum tuarum, (        ) nisi ejus verborum vim audio non intelligenter audiam, quemadmodum doctores vestri (Iudæi) volunt qui manus pedes digitos & animum ut concretum animal rerum parentem, ingenitumque Deum habere censent ijdemque ob eam causam Abrahamo et Iacobo ipsum patrem apparuisse docent. p 31. A.

Quæ a vobis vestrisque sacerdotibus fiunt, [Deus] improbat his verbis. Sacrificiaque vestra e manibus vestris non accipiam: quod ab oriente Sole ad occidentem nomen meum gloria affectum est in gentibus: vos autem illud detestamini. Malach: 1.  10, 11, 12. — Decipere vosmet ipsos et vos et doctores vestros qui ita interpretamini locum quem modo protuli, ut dicatis eorum qui tum ex genere vestro dispersi essent, preces et hostias mundas gratasque in omni loco fieri teste scriptura: vos inquam in eo falli & dare operam ut omni ex parte vosmetipsos captetis, agnoscite. Primum quidem ne nunc quidem ex ortu solis ad occasum genus vestrum pertinet sed nationes sunt in quibus nemo adhuc generis vestri habitavit. Neque ènim ullum est omninò genus hominum sive Barbarorum sive græcorum sive eorum qui quovis nomine appellantur aut eorum qui plaustris pro domibus utuntur, aut eorum qui donorum usum non norunt, vel in tabernaculis eorum qui pecora pascunt, habitant, apud quos non Iesu qui cruci suffixus est, nomine preces et Eucharistiæ rerum omnium parenti et effectori fiant. p 31. F, G, H.

Iacobi nuptiæ simulachra quædam rei quam Christus perfecturus erat, fuerunt. Sorores enim duas nefas erat Iacobum uxores dicere servijt autem Laban pro filiabus deceptusque in minore natu rursus 7 annis in familatu fuit. Sed Lia quidem populus vester et synagoga erat Rachel autem nostra Ecclesia ac pro his et utriusque ancillis ad hoc tempus servit christus. &c. p 36. C.

Illud quoque ante docui, Deum non esse causam cur ij quorum peccata ante cognita sunt, sive angeli sive homines, improbi efficiantur, sed sua quisque culpa tales sunt qualis quisque videbitur. p 37. F.

Regnum undecimi cornu 3 $\frac{1}{2}$ tempora Iustinus exponit de futuro post ascensionem Domini. p 9. C. Et ait quod Christus Hominis specie et figura in summis altissimisque nubibus videbitur quemadmodum Daniel tradidit (Dan 7.9, 10, 13, 14.) cum angelorum multitudine.

Hereticos dicit esse Marcianos, Valentinianos, Basilidianos, & Saturnelianos p 10. C.

Iustin reades Isa 53.9. Thus, Sepulchrum ejus sublatum est de medio, Daboque divites pro ejus morte p 26 H.

Doce, inquit Tryphon alium Deum præter effectorem universi a prophetico spiritu esse positum et prædicatum, ita tamen ut provideas ne Solem et Lunam proferas. — Tum Tryphon, Vobis, inquit, persuadere conabor, esse atque dici Deum atque Dominum alium præter universi parentem

Tertullian (AD 210) contra Iudæos saith Britannorum inaccessa Romanis loca subduntur Christo. {illeg} in Ezeck Hom 4 saith (AD 212) Terra Britanniæ consensit in religionem christi.

The Papists pray Emitte quæsumus, Sanctus Pater, spiritum sanctum Paracletum tum de cælis in hanc pinguedinem Olivæ (i.e. Oyle), ad refectionem corporum et sanationem animarum. See more in Iewels defense of the Apologies of the Church of Engl. pag 24

The Canonists say Papa potest dispensare contra Ius Divinum (16.9.1. Quicumque in Gloss) contra Ius Naturæ (15.9.6. Authoritate in Gloss) de omnibus præceptis veteris et Novi Testamenti (Summa Angel in dictione Papæ.) &c

That the Holy ghost is God appeares by Acts 5.3,4,9. 1 Cor. 3.16. compared with Cor 6.19.20. Acts 2.17. 1 Cor. 12.3. Math 12.31,32. & 28.19. Iohn 14.17,26. & 15.26. & 16.7.

That the son is God.

But one God Exod 20.3. Deutr 6.4. Iohn 10.30 which yet compare with Iohn 17.21,22.

That the father Son & holy ghost are three distinct persons. Iohn 5. {12 to {illeg} 37}. & Iohn 6 38     Iohn 8.16,17,18,29

In the Councel of Oxford it was decried thus. Venalitatem missarum districtè inhibem{us}, Wee strictly forbid the sale of Masses. Constitution {Othonis} Legatione {illeg} 145.

The Papists pray to the Virgin Mother, to remember that she is the Mother and to command her Sonn and to use a motherly Authority over him. Iewells defense of the Apologie pag 361.

They say there is but one mediator of Salvation, Christ, but many mediators of intercession the Martyrs. And yet they pray to the V. Mary Salva omnes qui {te} glorificant: & they supplicate a blessing per merita et preces suæ piæ Matris. Also to Tho{mas} a Becket: Tu per Thomæ sanguinem quem pro te impendit, fac nos Christe {scandere quo} Thomas ascendit. Iewel pag 362.

{Epiphanius} {rep}orted certain words of Saint Paul uttered by way of Prophecy {erunt mortuis cultum} divinum præstantes, quemadmodum etiam in Israel co{luerunt} {illeg}

Cardinal Bembus in an Epistle to the Emperor Charles calleth the V. Mary Dominam Deam nostram. Their great Hercules Lipomanus in a marginall note writeth Ecce quam potentissima est sancta Dei genetrix, et quamodo nullus salvus fieri possit nisi per eam

Pope Nicholas said Constat Summum Ponteficem a pio Principe Const{anti} no Deum appellatum (Dist 96. Satis evidenter). One in the Councell of Later{an} said to the Pope Tu es alter Deus in Terris (Christ. Marcel in Conc Latera {Sessio} In the Pope own decretals it is noted in the Margin Papa non est homo (In sexto de Electione ) And in the Gloss upon the Popes Clementines Papa est stupor Mundi (De elect fundamenta in Gloss) & again Nec Deus es nec homo quasi neuter es inter utrumque (Clement in proæmio in Gloss.) and again credere dominum Deum nostrum Papam non potuisse statuere prout statuit hæreticum censetur. (Extravag Iohan 22 Cum inter Gloss Parisijs A.D. 1513.{)}s

The virgin Mary called a Goddess & Queen (Missal. Paris p 205 & p 165) & mistress of the whole world, who as Mother may command Christ (Missall Paris Miss de B. M. p 18) The depth & mystery of Roman Mass p. 73.

Pagans affirmed their wood and stones even after they had consecrated them into their Gods to be no more then seats & domicills of wood and stone where Their God did love to appear (Arnob l: 6. Porphyr. apud Euseb de præp. Evang. p 6 Edit. Steph.       Celsus apud Orig l: 7. p 37. Athanas. oratio cont. Gent. p 17 edit comelin.

If there be no transubstantiation, never was Pagan Idolatry so bad as the Roman, as wven Iesuites sometimes confess. Coster. Enchirid. de Eucahr. c. 8. § Decima pag 301. Edit Colon Agripp. 1587.

Note. The papists excuse their worship of the Vr. Mary from Idolatry only by saying she is a creature: But did not the Heathens know the souls of men departed to be creatures. And the less is their excuse for giveing that Honour which is onely to God, to that which they knew to be a creature

The Psalm which David sang to God they sing to the V. Mary.

They have also a particular Mass appointed in honour of her. Miss Paris. Missa de Maria p. 18.

The Roman priests pretend that they are after the order of Melkizedak. (& yet sacrifise the mass often, whereas there is mention made of his {offer}ing but once                 they sacrifice the flesh & blood of {their} god (which is more like Arons order), his sacrifice is not exprest &c) They must {illeg} Alter & that of Stone, and that consecrated by a great variety of {illeg} <20r> by saying this is my body do these 10 miracles      1 To turn the bread into nothing, or which is wors into the body of christ. 2 To make the accidents subsist by themselves, [that is become substances]. 3 To contract Christs body into the quantity of the least crumb of bread. 4 To make Christs body be in divers places at once [totum in toto et totum in qualibet parte] 5 To fasten christs body to the accidents And as many more in the wine [I may ad to make christs body translated in instanti without passing through intermediate places or removing from its own place, or els to be new produced i.e. created.] Thus is it transubstantiated? be the priest never so bad so his intention be to have it transubstantiated at the speaking of the said words Then he offers this sacrifices liveles moveless body of christ to god the father.

Can any man beleive that this which the priest says is my body i.e. the wafer is in heaven? &c

After Gregory the great sometimes whole sets of Popes as their own Authors confess (Luitprand l. 2. c 13. Baron. ad Ann 908.) were advanced to the Popedom by known whores. Sometimes being magitians they advanced themselves to it by their own art (Fascic. tempor. de Serg. fol. 71.) & oftner by murder (Card. Bemb. in vita Hildebrand) & poison. Cardinall Bembo sayth that Greg. 7, who first raised popes above kings, had an honest fellow friend Brasutus who to make him room somewhat sooner dispatch this way many of his predecessors. Ibid. And these Villains or as they call them, incarnate devills (Concil: Const: Sess: 11.) thronging in by twenties & thirties, one upon another & sometimes two or thre together (i.e. collaterally) make up that succession that the present Church of Rom so much stands on. Some of them out of infirmity as Marcelin and Liberius, others out of Ignorance & ill persuasions as Zepherinus, Felix, Anastasius Honorius, Iohn 20, Iohn 23 &c sided with Hereticks.

{At} The first desire of raising Rome prevailed with Sozimus Boniface & Celestin otherwise good Bishops & then with Gr. the great.

Missa a dimittendo non communicantes.

The Pope at some day in the yeare appeares upon the high Altar to be seen & worshiped by all the people as a God

At first the Pope was elected by the people and clergy of Rome & confirmd {illeg} by the Emperor or his deputy the Exarch of Ravenna. Then about the {illeg} {by} the Emperor Constantine 4 granted Boniface 2 this privelege {illeg} of the people & clergy should be good without his con{illeg} 40 yeares after they grow seditions against the Emperor & <20v> by anathematising him expell him wholly out of Italy. Then A.D 712 the Emperour Philip for adhering to the opinion of the Monothelites who asserted but one will in christ, was excommunicated and at the same time the Pope caused the Images of the father which were present in the first six generall Councells to be painted in the Porch of Saint Peeter, which the Greeks opposed contending that no Images were to be indured in christian churches. About 4 yeares after Leo Isaurus 3, caused all Images throughout the Empire to be abolished, & earnestly commanded Gregory 2 to do the same. the Pope opposes, & thereupon a sedition being raised at Ravenna, the Exarch Paulus (the Emperors deputy) together with his son was killed by the seditious multitude. Yet the Emperor proceeds & sends another Exarch to govern in Italy. And the pope anathematising the Emperor deprives him of both Church communion and Empire, but being to weak of himself calls, the Lombards to his assistance who streight beseig Ravenna & take it and thrust the Emperor out of all Iurisdiction in Italy. Afterward Luitprand king of the Lombards challenges (against the Popes consent) that part of Italy which he had taken from the Emperor, & proceeding further to take the neighbouring cities round about Rome & to biseige Rome it self, the Pope calls in Charles Martel præfect of the king{'s house} in France who draws him from the seige & thus frees the Pope who in recompense granted him the contries formerly taken from the Greek Emperor. Pipin succeds Charles & the Pope makes him king of France absolving the people from the faith & allegiance to their king Chilperic A.D. 753. The Lombards under their king Aistulphus yet struggling against the Pope are overthrown in a battel by Pipin A. D. 755. And A. D. 756 Pipin again conquers ther & gives the Exarchate to the Pope.

Silvester Prierias late master of Pope Leos Palace, (contra Lutherum) saith. Indulgentiæ Authoritate Scripturæ non innotuêre nobis, sed authoritate Ecclesiæ Romanæ, Romanorumque Pontificum, quæ major est. And adds A doctrina Romanæ Ecclesiæ et Romani Pontificis S. Scriptura robur et authoritatem trahit.

Pop{ish} Doctors Alphonsus de Castro (adversus Hæres li 6 de Euchar Sect ult.) & Iohn Gerson (de communione Laicorum) tell us that {the}cup in the Sacrament was taken away becaus of the danger of {illeg} the carrying from place to place: the filling of the cupps {illeg} of mens beards; the reserving for the sick; the turning of {illeg} <21r> into vinegre, the engendring of flees, the corruption or putrefaction, the lothsomeness that may happen for so many to drink of one cup the impossibility of providing one cup that may be sufficient to serve all the people; in some places wine is deare; in some places wine will be frorne | frozen.

Cardinall Cusanus (ad Bohemos Epist 2) saith. Scripturæ adaptæ sunt ad tempus et variè intelliguntur: Ita ut uno tempore secundum currentem universalem ritum exponantur: mutato ritu interum sententia mutetur.

Their Gloss upon the decrees (De Consc Dist. 1. Non oportet in Glossa) say of the old Church. Clerici euntes ad Tumulos mortuorum portabant secum sacramenta Corporis et Sanguinis Christi, et super tumulos ea distribuebant. Et hæc consuetudo facta fuit a Gentibus.

Cardinal Bembus in Epis ad Carolum 5. Concil Trident sess. 2. calleth the Virgin Mary Dominam et Deam Nostram. The whole Church of Rome were once taught to pray to her, Thou art the Queen of Heaven: Thou arte the Lady of Angells; command thy son: shew thy selfe to be the mother.

For evincing the authority of the Emperour Charles magnus his book reporting the decrees of the council of Franckford concerning the adoratiō of Images see Iewells Defense of the Apologie of the Ch. of England. part 6 pag 773.

Testimonies that the use of Images was not in the first ages. see Epiphanius ad Iohan Hierusolymitan. Apud Hieron. Tom 2. videlicet his tearing of an Image. Item Lactantius Cap. 19. Lib 2. Et Tertullian de Idololatria. Et August de fide et Symbolo ca 7. Concil. Nicen 2. Action 6 ubi Theodori Ancyræ Episcopi verba citantur. Et Epiphanius alibi. See Defence of Apologie pag 554.

Pipin king of France yeilded the exarch of Ravenna to the Pope, held his stirrup & led his hors by the bridle A. D. 752. Iohn 13 made a decree that the Emperor should be crowned by the Pope AD 964. Iohn 14 brought under the Roman church the Kingdom of Poole AD 973 Stephen 9 obteined Millain. Vrban 2 set foot in Spain AD 1090. Vnder Innocent 2 the kingdom of Sicily was made part of Saint Peters Patrimony AD 1140. Eugenius 3 subdued Norway to the Papal profession {AD 1152}. Alexander 3 decreed that none should be called king of Eng{land} {unles} he were first nominated and called of the Pope AD 1180. {illeg} the Armenians submitted themselves to the Papal <22r> Iurisdiction A D 1185. Vnder Vrban 2. Livonia came under their yoke A D 1187. Vnder Innocent 3 the kingdom of Arragon was made tributary to the Pope A D 1216. And the country of Romandiola and Bononia {under} Nicholas 3 A D 1280. And Boniface 8 A D 1300 did one day shew himself in his Pontificals as Pope and another in his Imperial Robes as Emperor

Numb 14 34. Ezech 4.5, 6. Gen.            &c days are put for yeares & weeks for seven of yeares.

A D 1100 Paschal held a councel at Rome against the Bishop of Florence who affirmed Antichrist then to be born. Epistol. Leodiens contra Paschal 2. Ecce solutus est Satanas habens iram magnam.

The Sibil prophesied that christ name should contein 888 as doth ἰησοῦς. Saint Augustine speaks of verses which goe under the name of Sybil, the first letters whereof do make this title both in greek & Latin ἰησοῦς χριϛòς ὑιòς θεοῦ σωτῆρ. Iesus Christus filius Deî salvator. August. contra Iudæos & Pagan cap 16.

First A D 817 the Emperor was excluded by Stephanus 4 from the Election of the Pope but not from his consecration. Then cam Paschal 1 who deprived the Emperor of all right either in electing or consecrating the Pope.

Cardinall was a common name in Saint Augustines time to the eminenter offices of any sort. Thus Saint Augustine de baptism li: 1. ca: 6 calls the ringleading Donatists cardinales Donatistas. Dist 71. C 5 Gregory giveth license to the Bishop of Naples ad Gratianum cardinandum & dist 74. c 6.the same Gregorie licenseth the Bishop of Siracuse Constituere Presbyterum cardinalem to make one Cosmus a Presbiter Cardinal there so that Cardinals at first was in other churches then Rome

Saint Augustine Epist 23 Sacramenta ex similitudine ipsarum rerum homina habent, secundum quendam modum sacramentum corporis Christi corpus Christi est &c. & Comment i Psalm 3     Christus corporis sui figuram discipulis commendavit (a type). Quid paras dentem & ventrem crede et manducasti. And secundum præsentiam majestatis semper habe{illeg} christum; secundum præsentiam carnis recte dictum est discipulis, Me {illeg} habebitis.       And Bernard saith Vsque hodie eadem caro {illeg} sed spiritualiter non carnaliter exhibetur &c. lib 1 de sacr. cap 47 And again cibus {illeg} sed mentis, iste est panis angelorum qui nescit putresce{illeg} sed tendit in excelsum. Serm. in cænæ Domini

Some Christians (as the Manichees) worshipped the Sun supposing it to be {illeg}ist from the metaphoricall expressions taken from it (as that that he is the Sun of righteousness. See Saint Augustin in Psalm 93. Præfat. &c And in Psalm 103      pag 250 K. he saith Talis est dementia hominum, quasi adorandum aliquid dicatur, cum dicitur Sol Christum significat.

Marcellina worshipped the Image of christ —

Tiberius propounded Christ to the Senate to be deified.

D. Augustini opera impressa Parissijs in officina {illeg} D. Hieronymi opera ibidem 1533

The jurisdiction of the bishop of Thessalonica was very large For ths city as Theodore tells us, was seated in the provinc of Macedonia & was the capital of Thessaly Achaia & many other Provinces which were under the administration of the Præfect of Illyricum It included old Epire & Dacia ripensis extending from the mediterranean sea to the Danube

The jurisdiction of the Pope extended also over the provinces of Italy & Sicily as may be gathered from Decretal Epistles directed to the bishops of Beneventum Aquileia, Ravenna, Millain & other cities. And particularly Pope Innocent I in his decretal epistle to Decentius bishop of Eugubium in Italy A.C. 406 represents that none but Peter ......... not of the Nicene.

In exercising this jurisdiction Pope Zosimus A. C. 417 cited Proculus bishop of Marseils to appeare before a Council at Rome for illegitimate ordinations & condemned him as he mentions in several of his Epistles Pope Boniface I A. C. 419, upon a complaint of the Clergy of Valentia against Maximus a bishop, summoned the Bishops of all Gallia & the seven Provinces to convene in a council against him & saith in his epistle to them that his predecessors had done the like. And Pope Leo I called a general council of all the Provinces of Spain to meet in Gallæcia against the Manichees & Priscillianists as he mentions in his decretal Epistle to Turribius a Spanish Bishop. And in his decretal epistle to the bishops of Sicily he ordeins that because Provincial Councils were to be held twice every year three of those bishops should annually for ever on the third of the calends of October meet at | in Rome. Quoniam adjuvante gratia dei, saith he, facitius poterit provideri, ut in ecclesijs Christi nulla scandala nulli nascantur errores: cum coram beatissimo Apostolo Petro semper in communione tractatum fuerit, ut omnia instituta canonumque decreta apud Domini sacerdotes inviolata permaneant. Thus he made Sicily a part of the Province of Rome. And in his decretal Epistle to Anastasius bishop of Thessalonica he ordained that he should hold two Provincial Councils every year & refer the harder causes to the sea of Rome. And that if upon any extraordinary occasion it should be necessary to call a Council, he should not be troublesome to the bishops under him but be content with two bishops out of every Province & not detain them above 15 days. And in the same Epistle he thus describes the subordination of all the Churches to the Sea of Rome in the form of government then set up. De qua forma, saith he, Episcoporum quoque ..... imponere.

In those Epistles the words of Christ, Thou art Peter, & upon this rock I will build my church & feed my sheep are frequently inculcated, notwithstanding that these sayings were fulfilled in the person of Peter by his preaching to the Churches of the gentiles in the conversion of Cornelius which was done by Peters means. In the same decretal Epistles the bishoprie of Rome is every where called the Apostolic Sea & the chair of Peter; & yet Peter was an Apostle of the circumcision, & staid with his Churches in Iudea till they were forced to fly into Syria Asia minor & other places by the wars of the Romans upon the Iews And as the gospel came from the Churches of the circumcision so those Churches {contued} above the Churches of the uncircumcision till after the death of Peter The Apostles were jointly & severally bishops of the Church Catholic & made other men bishops of single cities, not condescending to take upon them the inferior office of a single bishop. None of them became bishops of Ierusalem or Antioch. Iohn staid long in Asia but was not bishop of any of the seven Churches. When Peter came to Rome he found the Christians of the uncircumcision under a bishop of the uncircumcision & this bishop was not the Apostle Paul who had been preaching there before but an inferior person when Clemens succeeded in Peters life time, & Peter still continued his care over the Churches of the circumcision as is manifest by his epistles to those churches scattered in Asia. There were Churches of the circumcision in Asia but Peter wrote only to the churches of the circumcision & after {his} death the bishop of Rome was not head of the Churches. For the Apostle Iohn who lived in Asia minor continued {illeg} the Churches for 30 years together after the death of Peter. And the seven Churches {of} Asia are in the Apocalyps made a type of the Church of Christ in opposition to the whore of Babylon seated upon seven hills.

And in his decretal Epistles to Nicetas bishop of {Aquileia} he commands him to call a Council of the bishops of that Province {against} the Pelagians, which might ratify all the synodal decrees which had been {ratified} by the Sea of Rome against this heresy.

To be added

All the Articles for Smiths work iron steel & small coal may be allowed, deducting $\frac{1}{4}$^us per pound weight of money

In the same decretal epistles the authority of the Council if Nice is also frequently alledged: but when Pope Zosimus A. C. 417 received an appeal from a Council of the African bishops & alledged the authority of the Council of Nice for what he did: the African bishops sent to the bishops of Alexandria & Antioch for copies of the Acts of that Council & thereby detected the fraud & preserved their liberty for a time. But upon a dispute between the bishops of Arles & Viena     about superiority, when Pope Leo I in a Council at Rome had passed sentence against the bishop of Arles he took occasion from thence to procure the following Edict from the Emperor Valentinian for establishing the authority of his sea ever all the Churces of the western Empire.

By this Edict the new dominion of the Pope was not only confirmed in Europe but propagated also in Afric

After the publication of this Edict Pope Leo wrote a Decretal Epistle to the Bishops of Afric Mauritania & these bishops owned the bishop of Rome to be head of all the Churches & refused to enter into a dispute with Vandals without him & the Churces in his communion. And all the bishops of the provence of Arles in their letter to Pope Leo A. C. 450 in petitioning the Pope for a restitution of the privileges of their Metropolitan say that per beatum Petrum Apostolorum principem sacrosanta Ecclesia Romana tenebat supra omnes totius mundi ecclesias principatum. And Ceretius Salonius & Veranus three bishops of Gallia in their Epistle to the same Pope Leo, say, Magna præterea et ineffabili quadam nos peculiares – tui gratulatione succrescimus quod illa specialis doctrinæ vestræ pagina ita per omnium ecclesiarum conventicula celebratur, ut vere consona omnium sententia declaretur merito illic principatum sedis Apostolicæ constitutum unde adhuc Apostolici spiritus oracula reserentur.

While this Ecclesiastical dominion was rising up, the northern barbarous nations invaded the western Empire & founded several kingdoms therein of different religions from the Church of Rome, But these kingdoms by degrees embraced the Roman Catholick faith & at the same time submitted to the Popes authority

1. The {word} God is no where in the scriptures used to signify more then one of the thre persons at once.

2. The word God put absolutly without particular restriction to the Son or Holy ghost doth always signify the Father from one end of the scriptures to the other.

3. When ever it is said in the scriptures that there is but one God, it is meant of the Father

4. When, after some heretiques had taken Christ for a meare man & others for the Supreme God, Saint Iohn in his Gospel indeavoured to state his nature so that men might have from thence a right apprehension of him & avoyd those hæresies & to that end call him the word or λογος: we must suppose that {he inten}ded that {ter}me in the same sence that it was taken in the world before he used it when in like manner applied to an intelligent being. For if the Apostles had not used words as they found them how could they expect to have been rightly understood. Now the term λογος befor Saint Iohn wrote, was {generally} used in the sense of the Platonists, when applied to an intelligent being, & the Arrians understand it in the same sence, & therefore theirs is the true sense of Saint Iohn.

5. The son in several places confesseth his dependance on the will of the father.

6. The son confesseth the father greather then him calls him his God, &c

7 The Son acknowl{ed}g{e}th the original præscience of all future things to be in the father onely.

8 There is no where made mention of a humane soul in our saviour besides the word, by the mediation of which the word should be incarnate. But the word it self was made flesh & took upon him the {form} of a servant.

9. It was the son of God which he sent into the {world} & not a humane soul that suffered for us. If {there} had been such a human soul in our Savour it would havebee{n} a thing of too great consequence to have been wholly omitted by the Apostles.

10. It is a proper epithete of the father to be called almighty. For by God almighty we always understand the Father. yet this is not to limit the power of the Son, For he doth whatsoever he seeth the Father {do}, but to acknowledg that all power is originally in the Father & & that the son hath no power in him but what he derives from the father for he professes that of himself he can do nothing.

11 The son in all things submits his will to the will of the father. which would be unreasonable if he were equall to the father.

12 The union between him & the father he interprets to be like that of the saints one with another. That is in agreement of will & counsil.

13

N^o. 31

Eusebius primus generalem Ecclesiæ Historiam conscripsit.     in Præmio.

Our saviours Geneaology in Matthew is natural, in Luke legal. For Matthew who descended of Solomon married Estha & begat of her one son onely Iacob & died. After which Melchi who descended of Nathan {marrieth} Estha & begets of her Heli. So that Iacob & Heli were brothers by the mother. Then Heli dying without children, his brother Iacob & takes his wife & begets of her Ioseph who was espoused to the Virgin mary of the same tribe. Cap 6. lub 1. Note that between Melchi & Heli should suceed Levi & Matthat. Also that he saith our Saviours kinsfolks according to the flesh {delivered} this {per} a truth. & that Eusebius had this from the historian Aphricanus.

Iosephus cap | lib. 18 Antiquitates. relates that Iohn Baptist was a very good | most just man exhorting the Iews to virtue & Iustice, & devotion & union through Baptism &c And the people flocking to hear him Herod out of Iealousy put him into the Prison Macherunta where he was beheaded for reproving the incestuous marriage of Herodias Herods brother Philips wife {&} daughter to Aretas king of Arabia. For this Aretas make{s wars} with him in which Herod lost his army. which some of the Iews interpreted as judgment for his killing Iohn Baptist.       In cap 13 Iosephus writes thus of our Saviour. Fuit autem in ijsdem temporibus Iesus sapiens vir, si tamen virum eum nominare fas est. Erat enim mirabilium operum effector, doctorque hominum eorum qui libenter quæ vera sunt audiunt. Et multos quid{em} Iudeorum multos etiam ex gentilibus sibi adjunxit. Christus hic erat. Hunc accusatione primorum nostræ gentis virorum, cum Pilatus in crucem agendum esse decrevisset non deserunt hi qui ab initio eum dilexerant apparuit enim eis tertio die iterum vivus secundum quod divinitus inspirati Prophetæ vel hæc vel alia de eo innumera miracula futura esse prædixerant. Sed et in hodiernum diem Christianorum, qui ab ipso nuncupati sunt et nomen perseverant et genus.

Abgar king of Edessa being diseased & hearing of our saviours fame invites him to Edessa by a letter. Our saviour answers that he must finish what he came into the world for & go to his Father, & then he would send one of his disciples to cure him. Then AD 43 Saint Thomas sends Thatthæus to Edessa & cures him & tells him that on the morrow he would tell him     Quare Iesus missus est a Patre — et quomodo se humiliavit et deposita majestate parvi fecit deitatem suam ita ut in crucem ageretur et in infernum descenderet, et disrumperet sepem, quam a seculis nemo disruperat et mortuos suscitaret. Qui descendit quidem solus ascendit autem cum grandi multitudine ad Patrem suum .     Eusebius adds that this relation is taken out of the Archives of Edessa & translated faithfully out of the Syriack tongue. lib 1. cap 15

Iesus prædicavit ferè per 4 annos lib 1. cap 13.

Iacobus Iustus frater Domini, filius Iosephi, Episcopus primus Hierusolomitanus erat unus e septem primi diaconis. lib 2. cap 1.

De resurrectione a mortuis Domini et salvatoris nostri Iesu christi, quæ in omnem locum fuerat pervulgata, Pilatus Tiberio Principi refert <26v> Sed et de cæteris mirabilibus ejus, et ut post mortem cùm resurrexisset aquam plurimis jam Deus esse crederetur. Tiberius quæ compererat retulit ad Senatum. Senatus autem sprevisse dicitur pro eo quod non sibi priùs hujus rei indicium fuerit delatum, sed authoritatem suam prævenerit vulgi sententia. —— Tertullianus in Apologetico suo adversum Gentes hoc modo retulit. Vetus erat decretum nequis deus ab Imperatore consecraretur nisi a Senatu probatus. —— Tiberius ergo cujus tempore nomen Christia–num in Seculum intravit, annunciata sibi ex Syria Palæstina, quæ illic veritatem istius divinitatis revelaverant, detulit ad Senatum cum prærogativa suffragij sui. Senatus quia non ipse probaverat, respuit. Cæsar in sententia mansit, comminatus periculum accusatoribus christianorum. Eus lib 2. cap 2

Philo Iudæus commended he in the time of Claudius went to Rome to see Peter & afterwards wrote many things concerning our religion. lib 2. cap 5, 6, 16, 17.

Simon Magus lib 2 cap. 13.

Herodis Historia lib 2 cap 9, 10. Et Pilati cap 8.

qui sub Apostolis ex Israelitis credebant, Iudaìcis adhuc institutionibus et legis observationibus inhærebant: videlicet: tempore Philonis Iudæi AD 71 aut paulo post. Euseb lib 2. cap 16.

Philo Iudæus saith of Christians in Grece, Barbary & Egypt, especially about Alexandria Est autem, inquit, in singulis locis consecrata orationi domus, quæ appellatur Σεμνεῖον vel μοναϛήριον — in quo honestæ et castæ vitæ mysteria celebrant, nihil illuc prorsus quod ad cibum potumque pertinet inferentes, vel ad reliqua humani corporis ministeria, sed legis tantum libros et volumina Prophetarum, hymnosquoque in Deum et similia. And a little after Continentiam verò velut fundamentum quoddam primò in animò collocant, & ita demum reliquas super hanc pergunt ædificare virtutes. Cibum potumque nullus eorum capit ante solis occasum, videlicet tempus lucis cum philosophiæ studijs curam verò corporis cum noctu sociantes —Qui in profundiore intelligentia sacrorum voluminum conversantur tanquam copiosis dapibus inhiantes expleri nequeunt, ita ut nec quarto jam nec quinto sed sexto demum die non tam desideratum quàm necessarium corpori indulgeant cibum. And a little after. Seorsim quidem viri, seorsim etiam in ijsdem locis fæminæ congregantur et vigilias [sicut apud nos fieri moris est] peragunt, et maximè diebus illis cum passionis dominicæ celebratur, [cum in jejunijs pernoctare et lectionibus sanctis auditum præbere consuevimus] Et unus ex omnibus consurgens in medio Psalmum honestis modulis concinat eique præcinenti unum versiculum omnis multitudo respondet. Addit etiam quomodo sacerdotes exhibeant officia sua, vel quæ sit supra omnia Episcopalis apicis sedes. Philo Iud. De vita contemplativa supplicum. Euseb cap 17 lib 2.

Hierapolites Episcopus nomine Papias dicit quod Petrus in prima Epistola sua quam de urbe Roma scripsit, meminerit Marci, in qua tropicè Romam Babylonia nominavit: cum dicit: Salutat vos ea quæ in Babylone est electa Ecclesia, et Marcus filius meus. Euseb lib 1. cap. 16.

Post Martyrium Iacobi justi, Episcopi Hierusalumitani (quod descriptum et confirmatum testimonijs Clementij et Egesippi vide lib 2 cap 13) & continuò secutum excidium Hierusalem traditur Apostolos superstites {et} cæteros domini discipulos in unum e locis omnibus convenisse, et uno <27r> consensu Simeonem Cleopæ filium decrevisse (cujus mentio in Evangelijs facta est) ut episcopatus Hierusolymitani sedem susciperet. Consobrinus is secundum carnem Salvatoris fuisse dicebatur, quia Cleopam fratrem fuisse Ioseph Egesippus contestatus est. lib. 3. c 12 Hic 120 annorum senex crucis supplicium sub Trajano Cæsare apud Atticum Consularem. lib 3 cap 32. Quo defuncto Iustus – quidem ex hisqui de circumcisione ad didem Christi venerant Episcopatum suscepit. Quibus temporobus apud Asiam supereratadhuc et florebat ex Apostolorum discipulis Polycarpus Smyrnæorum Ecclesiæ Episcopus, Et Papias similiter apud Hierapolim sacerdotium gerens. lib 3 cap 36.

Ægyptius quidam fidem sibi Prophetæ magica arte conscivit & continuò ad 30000 virorum congregans & ductans eos per desertum pervenit ad montem Olivetti paratus inde irruere in Hierusolyma, ut tyrannidi suæ subjugaret. Sed Felix, congressione facta, in fugam vertit – ut refert Iosephus lib 2 Hist. Compare this with Acts 21.38.       Euseb lib 2 cap 22.

Cùm Petrus Romæ prædicaret, Romani Marcum discipulum ejus precibus exorant uti ea quæ verbo prædicabat – scripturæ traderet, quo domi forisque in hujusmodi verbi meditationibus permanerent; Nec primè ab obsecrando desistunt quàm impetrarent. Et hæc fuit causa scribendi quod secundum Marcum dicitur Evangelium. Petrus, ubi comperit, factum confirmavit et in perpetuum legendum scripturam Ecclesijs tradidit. Clemens in sexto disputationum libro hæc ita gesta esse describit. lib. 1 c 16 & lib 6. c 11 Cui simile dat testimonium etiam Hierapolites Episcopus nomine Papias: qui et hoc dicit quod Petrus in prima Epistola sua, quam de urbe Roma scripsit meminerit Marci, in qua tropicè Romam Babylona nominarit cum dicit salutat vos ea quæ in Babylone est electa Ecclesia et Marcus filius meus.     lib 1. c 16.     Hunc Marcum tradent primùm in Ægyptum perrexisse et inibi Evangelium quod ipse scripserat prædicasse, & ipsum primùm Ecclesiam apud Alexandriam constituisse. lib 1. c 17.

Post Marcum Annianus sacerdotium Alexandriæ, primo Neronis A.D. 54, suscepit lib 2. c 25. Iacobi Iusti, Episcopi Hierusol: habetur illa Epistola quæ prima scribitur inter Catholicas. Sciendum tamen quod a nonnullis non recipiatur nec facilè quis antiquorum meminerit ejus; sicut ne illius quidem quæ dicitur Iudæ, quæ et ipsa est una de septem. Nos tamen scimus etiam istas cum cæteris ab omnibus penè ecclesijs recipi. lib 2. c 24.

Dionysius Corinthiorum Episcopus testatur Petrum et Paulum simul adventantes et in Ecclesia Corinthiorum docuisse, et per omnem Italiam, atque in Roma docentes etiam martyrio pariter uno eodemque tempore coronatos fuisse. Euseb lib 2. c 26.

Thomas sortitus est Parthos, Matthæus Æthiopiam, Bartholomæus Indiam citeriorem, Andreas Scythiam, Ioannes Asiam, unde apud Ephesum commoratus est defunctus, Petrus Pontum, Galatiam, Bithyniam, Cappadociam (1 Pet. 1.1) & confines Provincias, Iudæis dumtaxat prædicans circumisse deprehenditur, tandemque Romæ, capite inverso, crucifigitur. Hæc ita enarrat Origenes in 3 lib Explanationum Genesis.       Eus. l. 3. c 1,2.

Ioannes tempore Domitiani (AD 90) in Pathmon relegatur l 3. c 18, et 20 mortuo redit Ephesum, et permansit apud eos usque ad Tempora Trajani. lib 3 cap 23. Vide ibid testimonia Irenæi et Clementis.

Irenæus scribens de computo nominis Antichristi, li. 5 adversus hæreses, ait Neque enim multum temporis est quod revelata est (Apocalypsis) sed pene nostra ætate. In fine etenim Domitiani principatus exorta est. In tantum vero per idem tempus fidei nostræ instituta florebant, ut etiam nonnulli alieni a religione nostra scriptores historiarum suarum tradiderunt monumentis vel de persecutionibus illius temporis, vel etiam de martyrijs. Qui etiam diligenter explorato tempore designant, 15 anno Domitiani, cum alijs Flaviam in Pontiam deportatam. lib 3. cap 18. & lib 5. cap 8.

Petri Epist 1 ab omnibus veteribus recepta est, et Pauli 14 sunt Epistolæ quæ in authoritate habentur, licet sciam apud latinos de epistola quæ ad Hebræos scribitur haberi dubitationem. Et libellus Hermæ qui dicitur Pastoris, cujus Paulus in Epistolis suis meminit a plurimis non est receptus, ab alijs autem necessarius judicatus est propter eos qui primis ad fidem institutionibus imbuuntur. Vnde et in nonnullis Ecclesijs legitur, Et multi veterum scriptorum usi sunt testimonijs ejus. l: 3. c: 3.

Lucas Evangelium sibi ab autoptis traditum scripsit et actus Apostolorum quos oculis inspexerat. Tradunt autem quod Evangelium suum ex Pauli ore descripserit, et ipsum sit quod Apostolus suum Evangelium soleat nominare cum dicit: Secundum Evangelium meum. Sicut et Marcus quæ ex ore Petri fuerant prædicata conscripsit. l 3 c 4.

Matthæus primò Hebræis prædicaverat, verum cum pararet transire ad gentes, patria lingua scripturam composuit, et ea quæ prædicaverat comprehendens dereliquit his ad memoriam, a quibus proficiscebatur ut gentibus prædicaret. Post hunc Lucæ et Marci Evangelium secundum prædictas causas æditur. Iohannem verò tradunt usque ad ultimum penè vitæ suæ tempus absque ullius scripturæ indicijs evangelium prædicasse Sed cum prædictorum trium Evangeliorum etiam notitia ad ipsum pervenisset, probasse quidem dicitur fidem et veritatem doctorum deesse tamen videns aliqua et ea maximè quæ primo prædicationis suæ tempore dominus gesserat, suum etiam Evangelium scripsit. lib 3. c 24.

De prima Epistola Ioannis nemo unquam dubitavit, de reliquis vero duabus, et de Revelatione, etiam nunc anceps habetursententia. Vt ergo omnem novi Testamenti canonem designemus, primo ponantur 4 Evangelia dein Actus Apostolorum, tun Pauli Epistolæ, et prima Petri atque prima Iohannis. Hæc sunt de quibus nulla unquam extitit dubitatio. Sequantur de quibus a nonnullis dubitatum est Revelatio, Epist Iacobi, & Iudæ, et secunda Petri ac Ioannis (sive Theologi sive Præsbyteri) secunda, tertiaque. Post hæc jam scriptura est quæ dicitur Actus Pauli, & libellus Pastoris, & Revelatio Petri <28r> de quibus quàm maxime dubitatur. Fertur Etiam Barnabæ Epistola et Doctrina quæ dicitur Apostolorum, et Evangelium secundum Hebræos. lib 3. c 25.

Libellus qui dicitur Actus Petri, & Evangelium ejus, et prædicatio vel revelatio ejus non habentur in canonicis, sed ne aliquis quidem veterum ut eorum testimonijs invenitur. lib 3. cap 3.

Clemens in Epistola ad Corinthios meminit epistolæ Pauli ad Hebræos et utitur ejus testimonijs, unde constat quod Apostolus tanquam Hebræis mittendam patrio eam sermone conscripserit; et, ut quidam tradunt, Lucam Evangelistam alij autem hunc ipsum Clementem interpretatum esse; Quod et magis verum est quia et stylus ipse Epistolæ Clementis cum hac concordat et sensus utriusque similitudinem ferunt. lib 3. c 38.

Papiæ (de quo supra) feruntur quinque libri qui adtitulantur verborum dominicorum explanatio. Horum facit et Irenæus mentionem per hæc verba: Hæc autem et Papias Ioannis Auditor Polycarpi vero condiscìpulus et sodalis, vir unus ex antiquis protestatur in primo libro suo: quinque enim volumina conscripsit. Papias vero de se ita indicat; Non pigebit autem nos tibi omnia quæ quondam a præsbyteris didicimus et benè retinemus exponere. – Neque enim his qui hominum præcepta sed qui domini mandata memorabant ab ipsa veritate suscepta. Quod si quando advenisset aliquis ex his qui secuti sunt Apostolos, ab ipso sedulo expiscabar quid Andreas, Petrus, Philipp{us} Thomas Iacobus, Ioannes, Matthæus vel alius quis ex discipulis domini, quæve Aristion vel Ioannes Presbyter cæterique discipuli dicebant. Nec enim tantùm mihi librorum lectiones prodesse credebam quantum vivæ vocis præsentis magisterium. [Nota quod quidam Asiani scribunt duo esse apud Ephesum sepulchra et utrumque Ioannis appellari.] Papias etiam frequenter nominatim in Commentarijs suis a Ioanne et Aristione traditum sibi de singulis quibusque commemorat. Dicit miraculum de Iusto Barsaba et alia plurima a majoribus sibi tradita, et novas quasdam Parabolas Salvatoris, et doctrinam incognitam magisque fabulosam mille annos futuros post resurrectionem quibus corporaliter regnum christi in hac terra futurum sit. — Et multis post se Ecclesiasticis viris erroris hujus præbuit causas, autoritatem dogmati tantùm ex vetustate tribuens, non etiam ex ratione dictorum, sicut Irenæo, & siquis alius eum in hac parte visus est sequi. Alia quoque quamplurima supra memorati Aristionis refert tanquam ei ex verbis domini tradita, et Ioannis presbyteri, quæ siquis vult plenius noscere ipsos ejus relegat libellos. De Matthæo autem dixit Papias quod scripsit hebræo sermone. Interpretatus est autem ea quæ scripsit unusquisque sicut potuit. De Marco autem sic: Narrabat Presbiter quod Marcus interpres fuerit Petri et quæcunque meminerit ab eo dicta conscripserit. Non tamen per ordinem ea quæ a domino dicta <28v> sunt vel facta digesserit quia non ipse auditor domini fuerit vel sectator, sed novissime Petro adhæsit ad usum ac ministerium prædicandi non ad conscribendos domini sermones. Itaque nihil peccavit Marcus in eo quod ita quædam scripserit quasi qui sparsim audita recordarivideatur. Et hoc solum satis egit nequid ex auditis omitteret aut aliquid falsum scriberet Euseb lib 3. cap 39

De Epistola ad Hebræos Clemens ita disserit, quod manifestè Pauli sit Apostoli scripta sit autem Hebræo sermone tanquam Hebræis; a Luca vero qui erat Pauli discipulus, interpretata in Græcum, unde et stylus ejus magis similis videtur libello illi quem Lucas de Apostolorum actibus scripsit. Quod autem superscriptionem solitam inibi non habet, i.e. Paulus Apostolus, Clemens dicit esse quia præjudicatum Hebræis erat de Pauli nomine ne ejus dicta susciperent, et idcirco prudenter declinasse ne statim in principio Pauli nomine inspecto, lectio ejus repudiaretur. Fuit etiam Paulus Apostolus gentium non Hebræorum. Euseb lib 6. cap 11

Ireneus ait Matthæum Hebræis propria eorum lingua conscriptum edidisse evangelium cum Paulus et Petrus in Vrbe Roma evangelizarent atque Ecclesiæ inibi fundamenta solidarent. Post quorum exitum Marcus discipulus et interpres Petri Evangelium quod ibi prædicaverat digessit in libro. Posthæc Ioannes discipulus domini qui et supra pectus ejus recubuit edidit Evangelium apud Ephesum urbem Asiæ positus.      Et in quinto de Revelatione Ioannis scribens et de numero nominis Antichristi, hæc refert. Cùm igitur hæc ita se habeant et in omnibus rectis et antiquis exemplaribus iste numerus inveniatur, sed et illi hæc eadem contestentur qui Iohannem viderunt in corpore positum & verbum domini prædicantem, quia numerus Bestiæ secundum Græcorum computum et literas quæ in eodem conscribuntur — &c Meminit autem primæ Epist Ioannis et primæ Petri plurimaque ex ipsis sumit exempla. Necnon et libellus qui dicitur Pastoris amplectitur dicens Benè ergo refert scriptura quæ dicit primò omnium credendum esse quia unus est Deus qui omnia creavit atque composuit. Narrat etiam historiam 72 Interpretum. Euseb lib 5. cap 8

Dionysius Alexandrinus Apocalypsin a spiritu sancto proficisse credidit, sed a Ioanne Presbytero et non Apostolo scriptum. lib 7. c 23 At Iustinus Martyr (Euseb l 4. cap 18.) & Origenes (Euseb. l: 6. c 18) Iohanni Apostolo tribuunt. Vide etiam ibidem sententiam Origenis de alijs libris veteris et novi Testamenti.

Theophilus Antiochiæ Episcopus testatur de Revelatione Ioannis lib 4. c 24

Melito Episcopus Sardinensi nunc catalogum veteris Testamenti adhibuit. Gen. Exod. Levit Numb Deutr. Ios. Iud. Ruth. Kings 4. Paralip. 2. Psal Prov. Wisdome. Ecclesiastes. Canticles. Iob. Isa, Ier. 12 Prophetæ minores. Dan, Ezek Esdras (forte Ezra).

Paulo ante obsidium Hyerosolymæ Ecclesia divinitus monetur migrare inde ad oppidum quoddam Pellam nomine trans Iordanem. lib 3. c 5. Sequitur Excidij Historia, c 6, & prodigia antecedentia c 8, Et exclamatio hominis plebei, væ væ Hierosolymis. ibid.     Iosephi historici fides et {elegantia} apud Imperatores et Regem Agrippam, qui 60 Epistolis de historiæ ejus veritate testatus est. cap 9 & 10.

Interficitur Posteritas David. l 3. c 19.

Hæretici Ebionij l 3. c 27. Cerinthij c 28, Nicolaitæ c 29. Cerinthus post resurrectionem terrenum dixit futurum esse regnum Christi in Hierusalem et homines in carne iterum concupiscentijs et vitijs subjectam conversationem habituros. Contra fidem quoque scripturarum quosdam mille annos designant in quibus et alia multa corruptionis opera et nuptiarum festivitates. dicit futuras ad eos qui libidini sunt dediti decipiendos: ut ait Gaius in disputationum suarum dialogo. Sed et Dionysius cum de Ioannis Revelatione dissereret, et quædam secundum ea quæ antiquitus Ecclesiæ tradita fuerant, disputaret, Cerinthi ait, hæresin fuisse ut affirmaret terrenum futurum esse Christi regnum: Et quia erat ventri et gulæ ac libidini deditus, ea futura decernebat quæ sibi propria libido dictabat. Euseb l 3. c 28. Et hinc veterum nonnulli qui Apocalypsin non admittebant, dixerunt a Cerintho scriptam esse lib 7. c 23.

Clemens ait Petrum et Philippum uxores habuisse et filias etiam viris nuptum dedisse. lib 3 c 30

Tempora Apostolica desinunt in Simeone circa AD 107. Et tum errores Ecclesiam invadere incipiunt. l 3. c. 32.

Ignatius apud Antiochiam post Petrum secunda successione Episcopus, existente Evodio primo l 3. c 22) cum ad Martyrium per Asiam navigaret, singulas quasque digrediens civitates Ecclesiæ populos — edocebat in fide persistere et observare se ab heræticorum contagijs qui tunc primum copiosius cœperant pullulare & ut tenaciùs Apostolorum traditionibus inhærerent, quas traditiones cautelæ gratia, et nequid apud posteros maneret incerti etiam scriptas se asserit reliquisse. Denique cùm Smyrnam venisset ubi Polycarpus erat scribit inde unam Epist ad Ephesios eorumque pastorem, aliam Magnesiæ civitati aliam Ecclesiæ quæ est Trallis. Scripsit et ad Romanam Ecclesiam. Sed et ad Polycarpum velut Apostolicum virum datis literis Antiochenam ei Ecclesiam præcipuè commendat. Ad Smyrnæos sanè scribens utitur verbis quibusdam, unde assumptis nescimus, quibus hæc de salvatore proloquitur. Ego autem post resurrectionem quoque in carne eum scio fuisse & credo. Nam et cum venisset ad Petrum cæterosque, ait eis Accedite et videte quia non sum Dæmonium incorporeum. lib 3. c 36. Post Ignatium Heros rexit Ecclesiam Antiochenam. c 37. Et in hoc tempore

Regionem vestram alieni devorant Isa. 17. i.e possident Chal. Par. Gladius devorat Isa. 1.20. Syrij devorant Isa. 9.12 Excoquam ad purum scoriam tuam & 30 auferam omne stannum tuum Isa 1.25 i.e. defæcabo rebelles tuos ad puritatem usque & auferam sceleratos tuos omnes. Vers. Septuag & Syr. & Chald. Par. & Arab. / X Cedri Libani sublimes et quercus Basan Isa 2.13. i.e super reges populorum fortes et super principes provinciarum Chal. Par. ib. Naves Tarsis Isa. 2.16. i.e Insulæ maris. Chal. Par.       Ye beat my people to pieces & grind the faces of the poor. Is 2.15 i.e. ye make poor my people. Chal. Par. Metals & pretious stones signify men Isa 1.25 Gates of a City for her magistrates Isa. 3.26. A garden for a grove of an Idol temple Isa 1.29, 30. X A vineyard for Israel. The Vineyard of the Lord of hosts is the house of Israel & the men of Iudah his pleasant plant. Isa 5.7. Hell or hades is the grave Isa. 5.14. 14.9 Lambs are the just. Chald Par in Isa 5.17. Deserts are put for the possessions of the wicked Isa. 17. X A forreign invading kingdom compared to a lyon that carrieth away the pray Isa 5.29 X Flies & bees put for people & desolate valleys or torrents of valleys for the streets of cities Chal. Par. In Isa 7.18, 19. X smiting for smiting with war Isa. 9.13 & 14.6 & 19.22 & alibi & therefor a sore for a plague of war. X A bird moving the wing for a king {m}aking war & her nest for his seat Isa. 10.14. X Trees for men Isa 10.33, 34. The indignation ceases at the return of the captivity Isa. 12.1 X The [political] heavens shaken & earth moved & sun moon & starrs smitten al the fall of old Babylon by the hand of the medes. Isa 13.9, 10, 11, 13. Babylon the seat of Arabians & sheperds Isa 13.20. X Ascending above the clouds & starrs Isa. 14.13, 14. X Fatness of flesh shal wax lean. i.e the riches of his glory shall pass away. Chal. Par. in Isa. 17.4. Blowing a trumpet & lifting up an ensign for proclaiming war Isa. 18.3 X Rivers for people Chal. Par. in Is 18.7. X Driving from a station or place for driving from dignity. Is. 22.19 & Chal. Par. Fastening a nail in a sure place & removing it from thence for establishing a Prince in a sure Throne & for dethroning him Isa 22.23, 25 See the 70.     The Lord turneth the earth upside down & scattereth its inhabitants — the foundations of the earth do shake — the earth is moved exceedingly Isa. 24.1, 18, 19 This is opposite to God's making the earth so fast that it cannot be moved <30v> Foundations of buildings are Princes     Isa. 28.16     Singing with joy in the night of the great Feast Isa. 30.29. X Dens are uninhabited buildings    Isa 32.14    God the first & the last Isa 41.4 & 43.10 & 44.6. & 48.12 Fire for war Isa 42.25 & 50.11 & Chal. Par. ib. Water for the spirit Isa 44.3 NB Two edged sword of the mouth to stay Leviathan Isa 27.1. & 49.2. NB The Pallm bearing multitude out of all nations coming out of tribulation alludes to Isaiah 49.6, 8, 9, 10. Living waters from Ierusalem Isa. 2.3. Zion a stone hewn out of a rock Isa 51.1. Dan. 2. X Light is put for the law & judgment Isa 51.4    . Rain for the word of god Isa 55.10, 11 X A place & a name for a dignity Isa 56.5. A whores bed a type of spiritual fornication Isa 57.7, 8. Apoc. 2     Gates of a City fore Elders Isa. 60.18. Potters vessels for men Isa 64.8. — Wildernes for the desolation of gods people Isa 64.10. Apoc 11

Villalpandus the most eminent commentator on Ezekiels Temple: yet out in many things. For 1 he makes the reed to be six common cubits & a hand breadth over. But Ezekiel make the reed six great cubits each being a common cubits & a hand breadth, So the Hebrew & Septuagint call it a reed of six cubits by the cubit & an hand breadth Ezek 40.4. & a reed of six great cubits cap 41.8 & the little chambers in the gate are one while said to be a reed cap 40.7 another while six cubits vers 12. Et ipsa ratio suadet ut mensura communis dividatur regulariter. Citat quidem Villalpandus authores quosdam in suam sententiam sed ipse ipse solus in hac replus omnibus illis intellexerit. Hic error in Longitudine calami turbavit omnia. Sed dicit sex cubitos vulgares cum totidem palmis faciunt septem cubitos. Cur itaque non dicitur arundinem fuisse septem cubitorum? Resp. ob vitandas fractiones in sequentibus.

Secundo mensuras quasdam quas in fundo accommodare non potuit extendit is in altum, ut 60 cubitos frontium in porta cap 40 14 et

quasi angelus parietes perpendiculares scanderet ad tantas altitudines, qui tamen more hominis ibat pedibus & solo insistens nullas altitudines plusquam arundinis unius metiretur. Et hoc animadverso ruunt ea omnia quæ de altitudinibus ædificiorum {commentus}{commeatus} est.

Tertio Atria illa multa quæ Villalpandus excogitavit, nullum aliud habent fundamentum quam versu 19 cap 40 jam legitur in Hebræo et Latino quod Angelus mensus est latitudinem a facie portæ extimæ orientalis ad faciem oppositæ portæ centum cubitos ad orientem et ad aquilonem. Quia dicitur ad Orientem et ad Aquilonem, ille mensuras geminavit quasi Angelus primo mensurasset distantiam unam in linea orientali deinde alteram in boreali. At distantia inter portam illam orientalem et faciem Atrij interioris nullibi est ad aquilonem. Vnica {sa}tum mensuratur distantia inter duas portas ut etiam sequentibus colligi potest vers 23 & 27 ubi similia repetuntur. Illud et ad Aquilonem pertinet ad sequentem periodum et legi debet. Et duxit me ad aquilonem Sic olim legebant Septuaginta et lectio vera est quia Ezekiel jam ducitur de porta orientali ad portam borealem, et ubi ducitur de loco in locum solet id exprimere. Corruit igitur Atriorum perplexa illa multiplicitas. Et ut corruat necesse est quia ædificia totu plicia ab illo excogitata tollunt omnem prospectum Atrij intimi ubi sacrifica fiunt.

Quartò Fundantur alia quædam Villalpandi excogitata in versu 30 capitis 30 Et tamen versus ille olim deerat in exemplari interpretum Septuaginta, et nihil aliud est quam corrupta repetitio verborum ultimorum præcedentis commatis posito scilicet quinque pro viginti quinque. Consule textum Hebræum et ita esse senties.

sexto quæ excogitavit Author ille de forma cubiculorum in medio parietum Templi, fundata sunt in verbis latini interpretis <32v> et erat interior domus in lateribus domus. cap 41. v. 8. sed vox hebræa מנח quæ hic vertitur interior significat spatium liberum et vacuum, locum ædificijs vacuum, aream & mox versu 11 usurpatur pro area illa significanda quam ostia cellarum hinc inde spectabant, quæque dicitur quinque cubitos lata in circuitu Templi. Et quod proximè in Hebræo jam legitur בית domus septuaginta vertebant ἀναμέσον adeoque legebant בין inter. Lege ergo בין cum septuaginta, et textus sic vertetur verbatim. Et quod vacuum, [erat] inter lateralia quæ ad domum . Id est: quod ædificiorum vacuum restabat erat platea inter cellas laterales quæ adjacebant domui. Vel ut septuaginta breviter vertunt Spatium relictum erat inter lateralia domus.

Quinto. Quæ de cantoribus et janua orientali vers 44 cap 40 in Hebræo jam leguntur non occurrunt in Septuaginta, & sensum valde perturbatum reddunt. Vbi jam legitur cantores et orientalis septuaginta legebant duo et australis. Et certè cantoribus sedes non dabatur in Atrio interiore in loco utique nobiliore quàm {principibus} sacerdotum (demptis Altaris et Templi curatoribus duobus) conceditur. Et hic planè non agitur de portis ad Aquilonem et Orientem sed de portis sibi mutuo respondentibus ad Aquilonem et Austrum. juxta quas utique Propheta dicit duas exedras sibi ex adverso respondentes quarum hæc Notum illa Aquilonem spectet. Porrò Ezekiel ubi ducitur de loco in locum, solet id exprimere. Ducitur jam in Atrium interius. Et id expressum erat in exemplari interpretum septuaginta sed in nostris exemplaribus non habetur. Lege ergo cum septuaginta Et eduxit me in Atrium interius [vel per januam interiùs ut in Hebræo jam legitur] et ecce duæ exedræ in Atrio interiore una a tergo januæ borealis respiciens ad austrum, altera a tergo januæ australis respiciens ad boream. Hic sensus clarus et perspicuus est. Villalpandus perturbatam et minimè intelligibilem versionem latinam sequitur et in ea perplexius exposita fundat inventa sua de exedrijs cantorum in ipsa fronte Atrij interioris quibus omnis sacrificiorum ex altero Atrio prospectus intercipitur.

Sexto in Ezek 41.6. In Hebræo est Et lateralia, laterale contra laterale, errant tria, et triginta, פעמים duabus vicibus. Id est secundum altitudinem tria, [Ezek 41.16. 1 Reg. 6.6) secundum longitudinem triginta (Ioseph Antiq. l. 8, c. 3) idque duabus vicibus seu duplici serie nam laterale contra laterale stare dicitur vide Ezek 41.11. Cum Hebræo consentit versio septuaginta quæ sic se habet Et lateralia, l{atera}le contra laterale, τριάκοντα τρὶς δίς triginta {ter} dupliciter. Hieronymus verò habet bis triginta tria et locum intelligit quasi sexaginta sex lateralia in longum disposita erant. Villalpandus versionem Hieronymi seculus fingit sexaginta sex, in triplici serie secundum altitudinem ac duplici secundum latitudinem, ita ut in una serie sint tantum undecim lateralia.

Denique alia Villalpandi commenta fundantur in versione Vulgata cap 42.3, ubi legitur Porticus juncta porticui triplici. Sed in Hebræo est Porticus contra porticum in triplo, ide est in serie triplici a fundo. Et congruenter Septuaginta vertunt αντιπρóσωποι στοὰι τρισσάι. Porticus triplices hinc inde ex adverso se invicem spectantes. Sunt et alij quidam Villalpandi lapsus, ut ubi fenestrarum obliquitatem interpretatus est de fenestris oblique reticulatis, quæpotius de parietum obliquitate quæ̂ fenestræ ad pluris luminis intromissionem latiores fiunt intus: ut ubi cubiculorum & per quæ sacerdotes etiam quotidiè transeunt eundo de Atrio interiore in exedras suas ut vestes ibi exuant antequam eant in Atrium exterius. Verum ex dictis abunde satis patet Villalpandum nil nisi somnium nobis dedisse.

Cæterùm ut veterem lectionem Hebraicam mediante potissimam versionem Septuaginta eruere conarer maximè adductus sum quia textus hebraicus defectu vocalium Et nimia multarum literarum similitudine magis obnoxius est corruptionibus quam græcus. Id satis intelligent qui in textu Hebr. conferent eadem nomina diversis in locis repetita ut in Ezra 2 et Nehem 7 & multo magis in Nehem 11 & 1 Chron 9 nec non in 1 Chron 6 a versu 54 & Iosh. 21 a versu 10. Fieri igitur vix potuit quin in textum hebraicum a tempore septuaginta interpretum per incuriam librariorum corruptiones haud paucas irreperent <33v> Versiones aliæ non nisi post annos quingentos et amplius factæ sunt ubi exemplaria multo magis scatebant erroribus, ubi antiquus sermo Hebraicus dudum cœperat, ubi Templū tam secundi quam primi cujus illud Ezekielis simile fuit, idea omnis e mente hominum exciderat, Textum Hebraicum præfero quidem versionibus universis Sed versionum hic est usus ut colligamus quomodo textus ille se habebat in exemplaribus quibus singuli interpretes usi sunt. Nam si per parvas apicum textus hodierni mutationes pervenire possimus ad textum versioni cuivis congruentem habebimus textum exemplaris quo interpresille usus est. Et exemplar omnium antiquissimum quo septuaginta usi sunt debet esse maximæ authoritatis, præsertim ubi sensum reddit clarum et perspicuum qui in hodiernis exemplaribus turbatus est. Rem dignam faceret quisquis per totam scripturam variantes lectiones hoc modo e versione 70 colligeret.

Pharamundus circa an 419 laid the foundation of the kingdom of the Franks which his successors Clodius, Meroveus, Hilderic, & Clodovæus enlarged by degrees till they were masters of all Frances &c pag 66.

Gibolphus circa AD 425 væl 449 Valentiano regnante Romanas provincias infestavit, et successores fuere Vidomarus, Hunibolphus, Adelgerus, Theudo &c quorum regnum in Vindelicia et Norico Romanis Provincijs ademptis duravit ad an 725 quando Carlomannus vicit et ad du{illeg} dignitatem humiliavit. desijtque ducatus anno 788 Constituto Gerholdo Boiariæ Marchione post cujus obitum anno 798 reges habuere ex genti Francorum ad ann 904 circiter et postea duces (Bavariæ) ad nostrum quasi tempus perdurarunt. pag 241.        Nota Austria pertinet ad Boiariam. Bohemia reges habet ab anno 1086.

Ermericus primus suevos in Hispaniam traduxit, Galleciamque occupavit postquam Vandali in Africam trajecissent. rexit annos 32 et diravut regnum usque ad an 584 circiter quando quando Andeca rex ultimus a Leovigildo Visigottorum a rege capitur et Suevorum regium Gottis subjicitur amisso paulatim gentis et authoritate et nomine. p 382.

Ostgotti in Italia ab Odoacro et successore Theodorico Anno 476. ad Tejam an          successerunt Longobardi ad an               Forte Alaric et Attila pro prioribus regibus in hoc regno haberi possint. p 576.

Visigotti in Gallia Lugdunensi et Aquitania ab anno 417 circiter ad annum     sub regibus Alarico, Aystulpho, Theoderico, Turismundo, Dictmaro, & Gundocaro qui vixit sub Theodosio juniore, et Theodoricus A.D 464 in pugna cum Attila obijt p 577.

Visigotti in Hispaniam AD 433 sub Athaulpho cum copijs Alarici jam mortui contrudunt et expulsis Vandalis et Alanis citeriorem Hispaniam occupant, dein an 584 adjunxerunt regnum suevorum in Gallecia et ad hunc usque diem Hispaniam tenuerunt.

Renosyndus paulo ante annum 676 (quo interfectus est) defecit a Bamba rege Hispanorum et Gothlandiam (corruptè Catelaniam) veterem Gothorum provinciam occupavit, duravitque regnum hoc (Arragoniæ dictum) ultra annum 1475 cum Ferdinandus jure hereditario adjunxit regnum Castiliæ et Legionis pag 587. Defecit tantum ab anno 789 ad Garciam filium Veramundi Castiliæ & Legionis Principis circa An 825 Et circa an 912 primò vocantur Reges Arragoniæ (prius Gothlandiæ)

AD 1018 Sanctius Major Rex Arragoniæ moriens Ferdinando Castellæ regnum Garciæ Navarræ & Raymir Arragoniæ dedit: unde reges Navarræ | Arragoniæ processerunt Sanctius nupsit filiam ultimi Castellæ comitis, indeque rex Castellæ factus est dein Ferdinandus {fil} per matrimonium conjunxit Regna Castellæ et Asturiæ, et con <34v> perseverarunt ad annum        aut ultra. Regum autem Navarræ ad reges Franciæ per matrimonium Anno 1284 usque ad 1399 dein adjicitur regno Arragoniæ anno 1412. sed anno 1424 iter seperatum est tandemque ad Reges Franciæ transijt.

Godogesitus imperante Honorio, circa an 419 gentem suam Vandalorum ex Pannonijs in Italiani indeque in Galliam et in Hispaniam postremò duxit et ibi successor Modocisalus rexit ejusque successor Gensericus in Africam trajecit. ubi regnum ad annum 534 tenuerunt. 613.

Athanaricus primus rex Burgundiorum dein Gaudisolus, Gundiochus, Chilpericus, Gundobaudes, Gundomarus, Gundomarus & Sigismundus qui vixit circa annum 521. Dein hoc ad Regnum Galliæ redactum est usque ad Caroli magni tempus qui creavit filium suum Carolotum regem Burgundiæ & usque ad Ioannem regum ultimum circa AD 1136 reges proprios habuit. [Postea Duces vel comites tantum fuere] Et ejus regni vestigia per duces et comites ad nostra usque tempora manere pag 615

Gepidærum Reges fuere Ardaricus sub Attila Trapestyla 541. Chorismus Thurismundus. Cunimundus sub Iustiniano. Turismundus. Vsdrilas. Aspadus Narsetem contra Gothos juvit et occidit Totilam. p 612

Kings of Portugal ab anno 1110 ad hunc usque diem p 81

Duces Hungariæ ab an 744 ad an 997 deinde reges.

Longobardi ad an 774. Britanni ad an 687 dein ab 837. Longobardi in Pannoniam migrā an 526 inde in Italiam 568 Pannonia Hunnis relicta. Boij ad 725            Reges Siciliæ et Apuliæ ab an 1078 circiter ad an         . p 89, 100 521. Reges Hierusalem 1100 ad 1187. Reges Cypri pag 99. Reges Carnorum p 158. Duces Suevorum in Rhætia a Sumano Anno ad Chunradinum anno 1260. circiter. pag 383.

Styri Tauriscorum posteritas Bavarij Boiorum. Styria Carinthia Carniola a Tauriscis, Carnis, et Cranis: Provinciæ sunt et ducatus in Alpibus Celticis Italiæ vicinis. Bavaria est ducatus in Vindelicia. Boiorum duplex fuit regnum Vnum in ulteriori Austria (Bohemia) alterum in Vindelicia et Norico

De marcomannorum sedibus vid p 513 Attilæ subditi fuere tandem in Daniam et Germaniam littoralem transiere.

Visigotti in Hisp ab AD 433

Suevorum in Gallæcia ab 420 ad 584. Dein Gothlandiæ vel Arragoniæ reges 675.

Franci in Gal &c ab 419

Boiarij in vindeli{cia} et Norico Romanis Provincijs ab Anno 435 circiter ad 725.

Visigotti in Gallia Lugdunensi et Sequana ab 411 ad regnum Burgundionum quod duravit ad an 526. (vide pag 577 & 615).

Vandali in Africam anno 428 ad an 534.

Hunni dein Ostrogottitum Longobardi in Pannonia et Italia.

at which time the Saxons invading this Island parted it from the Roman Empire. This Kingdom ended AD 687 in Cadwallader

1 The Saxons who invading this Island under Hengist separated it from the Empire about AD 449

2 The Brittains who at the same time were left under thier King Vortimer to defend themslves against the Saxons. Their Kingdom ended about AD 687 under Cadwallader. But within a while the number was made up again by the erecting of the present German Empire or .

3 The west-Goths in Spain who Anno 433 under their King Aistulphus with the forces of Alaric lately dead, pass out of Gallia Lugdunensis & take the nerer part of Spain from the Vandals & Alans & continue in possession of those kingdoms to this day.

4. The Suevians & Alans who under their king Ermeric pass into Spain & there seized upon Gallæcia about the same time that the Vandals departed into Africk This kingdom continued | lasted in the successors of Ermeric till about AD 584 when Andeca their last king was subdued by Leovigildus king of the west–goths. But in its stead not long after viz AD 675 circiter, the new kingdom of Catalonia or Arragon was erected which continued till Ferdinand fifth of Spain united it to his kingdoms (a.D. 1475) | hath continued almost to our time, excepting an interregnum from an 789 ad an 825.

5 The Francks under Pharamund seize first upon Gallia Belgica about the yeare 419 & soon after upon Gallia Celtica, recting to themselves a kingdom which hath continued to this day.

6 The West Goths under Alaric AD 411 depart out of Italy after they had sacked Rome & seat themselves for a while in Gallia Celtica & Aquitania. & then passing into spain, the Burgundians under chilperic succeed in their relinquished seats & after a few yeares grow into one kingdom with those Goths which were left behind. This kingdom of the Burgundians lasted till A 526 when it was subdued by the Francks. [ separated Burgundy again from] And continued under that Crown till the reign of Charles the great who made his son Carolotus king thereof & from that time for above 300 yeares together it enjoyed its proper kings till A 1136 when it was again united to that kingdom of France. But in its stead there was a new kindom of Portugal divided from Spain AD 1110 which hath continued ever since | under several changes continued almost to our age. Also for the interregnum from ann 520 to Carolotus there was a recompense made by seperating the kingdom of Austria from that of France which injoyed its proper kings from A 565 (to A 678 or 751) untill the reign of Pipin the Father of Charlemaign.

7 The Huns under Attila (who began his reign anno 445) overrrun Pannonia & Italy. But the sons of Attila after his death falling into dissention the east Goths under Theodoric subdue them in Pannonica & within a while after become masters of Italy also, subduing the Heruli which under Odoacer had newly seated themselves there. About AD 526 the Lombards pass in Pannonia & within a while make themselves masters thereof & AD 568 they remove from thence into Italy leaving Pannonia to the Hunns, who have ever since bein in possession thereof.

Zosimus l 6 de prima Epist. Brit. Salvian.

Of the Vandals in Iornand. / / Iulian & Libanius de Constantio. / De Longob. {dimiss. sent} De Martyropoli in diebus Mauritij. / De Angl: {in} Zosim. Procop. Oros. Isidorus.

Gildo Comes initio regni Honorij et Arcadij, simul ut defunctum Theodosium comperit, – Africam orientalis Imperij partibus jungere molitus est Oros l 7. c 36. Dicet præterea opinione de occasione defectionis sumpta a infantia Imperatorum.

Stilico Alaricum cunctamque Gothorum Gentem pro Pace optima et quibuscumque sedibus suppliciter & simpliciter orantem occulto fœdere fovens, publicè autem et belli et pacis copia negata ad terendam terrendamque republicam reservavit. Præterea gentes alias copijs viribusque intolerabiles quibus nunc Galliarum Hispaniarumque provinciæ premuntur hoc est Alanorum Suevorum Vandalorum ipsoque simul motu impulsorum Burgundionum, ultro in arma solicitans deterso semel Romani nominis metu suscitavit eas interim ripas Rheni quatere et pulsare Gallias voluit. — Itaque ubi Imperatori Honorio exercituique Romano hæc tantorum scelerum scena patefacta est, commoto justissime exercitu occisus est Stilico — Oros. l. 7. c. 38.

Anno ab Vrbe Condita MCLXIV irruptio Vrbis per Alaricum facta est. Interea ante biennium Romanæ irruptionis excitatæ per Stiliconem Gentes Alanorum Suevorum Vandalorum, multæque cum his aliæ, Francos proterunt Rhenum transeunt Gallias invadunt &c His per Gallias bacchantibus, apud Britannias Gratianus municeps ejusdem Insulæ tyrannus creatur & occiditur. Hujus loco Constantinus ex infima militia propter solam spem nominis sive metu virtutis eligitur qui continuò ut invasit imperium in Galliam transijt. Oros l 7. c 40.

Anno ab Vrbe Condita 1165 — Constantius Comes in Galliam cum exercitu profectus Constantinum Imperatorem apud Arelatum civitatem clausit cœpit occidit. Oros l 7 c 42

Anno ab Vrbe Condita 1168 Constantius Comes apud Arelatum Galliæ urbem consistens – Gothos narbona expulit, atque abire in Hispaniam coegit. – Gothis tunc Ataulphus rex præerat. Oros l 7. c 43.

Gothorum Reges. Alaric, Ataulphus, Segeric. Vallia Oros l 7.

Prosper ponit Constantinum occisum A.C 411, Gothos in Galliam transeuntes A.C. 412, in Hispaniam migrantes A.C. 415. Walliam regnatem A.C. 416.

Prosperi Chron. Edit: Pithoea Hæc habet. Anno Honorij a Patris obitu 10 Sæva Italiæ barbarici motus tempestas incubuit: siquidem Rhadagaisus Rex Gothorum Italiæ limitem vastarum transgreditur. Ex hoc Arriani, qui Romano pro{cul} <36v> fuerant orbe fugati, barbararum nationum, ad quas se contulere præsidio erigi cepere.

Ann 11 Multis ante vastatis urbibus Radagaisus occubuit &c

Ann 13 Diversarum gentium rabies Gallias dilacerare exorsa

Ann 14 Stilico occiditur.

Ann 15 Hac tempestate præ [in]valitudine Romanorum vires funditus attenuatæ Britanniæ.

An 16 Roma capta An 17 Constantinus occiditur. An 18 Rursum alia Galliarum prædatio, Gothis qui Alarico duce Romam ceperant Alpes trangredientibus

An 19 Valentia nobilissima Galliarum civitas a Gothis effringitur. An 20 Aquitania Gothis tradita. An 22 Gothi cum se iterum Autaupho perempto movissent Constantij repelluntur occursu.

Isidorus dicit Walliam regnasse 3 annos, & hortatu Honorij Wandalos Silingos Alanorum regnum, extincto Atace rege ipsorum delevisse, dein navigatione in Africam frustra tentata revertisse in Galliam data ei ab Imperatore ob meritum victoriæ secundâ Aquitaniâ cum quibusdam civitatibus confinium Provinciarum usque ad Oceanum.     Honorij anno 25 obit Wallia.

In Burgundiorum fines assidue irruentes Hunni regionem illorum vastabant, Itaque Burgundiones adeo cuipiam sese commitere statuerunt —

Extemplo igitur ad quandam Galliæ civitatem profecti postulant ab episcopo ut Christianum Baptismum suscipiant. Ille cum septem dies jejunare eos jussisset ac fidei rudimentis instituisset octavo tandem die Baptismo donatos dimisit. Exinde fidenti animo adversus Hunnos progressi sunt: nec spes eos fefellit. Etenim rege Hunnorum cui nomen erat Optar (Ὄυπταρος) præ nimia ciborum ingluvie nocte quadam suffocato Burgundiones in Hunnos duce destitutos subito irruentes paucique plurimos aggressi victoriam reportarunt. Cum enim ipsi tria duntaxat hominum millia essent Hunnorum 10 circiter millia interfecerunt. Ex eo tempore Burgundiorum gens Christiani religionem studiosissimè professa est. Socr l 7. c 31 Hoc erat circa Consulatum Theod 13 & Valentini 3.      Sed fallitur de conversione Burg. ad Christianitatem nam Orosius cum scripsit Hist. testatus est omnes Burg. tunc ad Christianitatem conversos. Orosl. 7. c ult.

Pugna Turcorum quæ Romanos in omnia mala conjecit erat in tempore Ioannis Papæ et Bezovius in Annal. refert ad annum 1276. Dicitque Melecum Azatini Sultani filium Turcarum Principem sub id tempus per insidias cæsum esse & Turci cum Imperium inde ad maximam perturbationem prolapsum.

— arbitratu suo viverent. Itaque Britanni sumptis armis & pro salute sua periclitati, civitates suas a barbaris imminentibus liberarunt. Itidem totus ille tractus Armorichus cæteræque Gallorum Provinciæ, Britannos imitatæ consimili se modo liberarunt ejectis romanis præsidibus, & propria quadam republica ex arbitratu suo constituta. Hæc Britanniæ Celticarumque gentium rebellio quo tempore Constantinus iste regnum usurpabat accidit. cum ipsius in imperandi secondi moti barbari hasce grassation{es} instituissent. Zos. l 6.

Decedenti Theodosio, duo filij successere Arcadius natu major qui Orientis Et Honorius qui occidentis Imperium tenuere, sic enim divisum erat jam dudum a Constantino ejusque filijs quo eo rem traduxit urbemque ante omnes longe clarissimum constituit & ab eo nominari voluit Procop De Bell Vand < insertion from f 37r > l 1. initio

Interea Alarico morbo Visigothorum exercitus duce Adaulpho Galliam petijt, & Constantinus quem Britanniæ tyrannum diximus, bello superatus una cum liberis interijt: nec eam propterea Romani liberaverunt succedentibus continuò tyrannis. Procop De Bell. Vand. lib. 1.

Stiliconem perfidum dicit etiam Iornand. Get.

Constantinus tunc quidem Gallijs occupatis invasit Imperium. Hostes ejus sævientes filiumque ejus regno privare cupientes monachum fecerunt eum. Ipse sanus a Gallia revertens, statim filium suum Constantem ex Monacho Cæsarem ordinavit. Sed mox ipse apud Arelatum filius ejus apud Viennam regnum cum vita amiserunt. Iornand Get

Martyropolis in regione qua Sophene dicta est, ab Amida 240 ad Boream ventum prope Nymphium fluvium qui Persas a Romæis disterminat. Proc De Bel. Pers. l 1.

Est Nymphius Fluvius prope Martyropolim, Ab Amida vero octoginta procul Stadijs. Procop De Bel. Pers. l. 1.

Idatius. Editio Sirmundi.

Indic 9 Cyro Coss: Hunni fini{b}us suis egressi — Marcellin

P.C. Belisarij I incipit Bellum Gothicum in Italia. P.C Bellisarij II incipit obsidium Romæ [initio anni] & in proximo solvitur. Marcellin Chron edit Sirmondi.

Walamirus Theodemirus & Widemirus

Bellum cum Attila Iornandes in Get vocat atrox multiplex immane pertinax cui simile nulla unquam narrat antiquitas. Et sanguinem rivo comparat

Stilico Alemannos Suevos Vandalos Burgundiones suscitavit &c P. Diac Historia Romana l 13.

Interea rex Hunnorum Attila dum cun fratre Bleda regnum intra Pannonias Daciamque gereret, Macedoniam Mysiam Achaiam Thraciasque devastat Paul Diac lib 15

Κωνϛαντῖνος μάχῃ ἡσσηθεὶς ξὺν τοῖς παισὶ θνήσκει. Βρετταννίαν μέν τοι ῾ρωμαῖοι ἀνασώσασθαι ὀυκέτι ἔσχον ἀλλ᾽ οὖσα ὑπὸ τυράννοις ἀπ᾽ ἀυτοῦ ἔμενε. Procop Vand l 1. Constantinus bello superatus cum liberis interijt, Britanniam tamen Romani non ampliùs potuere recipere sed mansit ab eo tempore sub Tyrannis Insula

Honorius liberis ad Civitates Britannicas scriptis quibus eos hortabatur ut sibi caverent — in omni degebat ocio. Zos l 6.

Superioribus annis Vandali Suevis et Alanis permisti, superatis hisce locis nationes transalpinas vastarunt, edita ingenti cæde Procop. ib.

Vandali interea circa Mæotidem considentes, ubi fame pressi sunt in Germanosirruerunt qui nunc Franci dicuntur simulque Rhenum fluvium trajecerunt in societatem Alanos Gothicum et ipsum genus, adsciscentes: inde postea duce Godegisco in Hispaniam penetravere quæ primum ex Oceano e Romanorum ditione occurrit. Cum GodigiscoHonorius convenit ut in hac sedes — haberet. Procop. Vand. l 1.

How the Lombards were tributary to the Eruli & then beat 'em & drove 'em to the side of the Danube. And then how the Eruli went into Italy & were afterwards dispersed see Procop de Bell. Got p 315 & sequ.

Alanorum & Gepidarum rex Resplendial. Marcomannorum Quadorum Salingorum (Suevi sunt) rex Hermaneric. Annal. Biorum. Idem ponit Goar regem Alanor{um} <37v> quando Radagaisus invadebat Italiam, Eumque Romanis associatum. Capitur Vrbs Romæ Cal Apr.     Hæc Annal Boiorum lib 2

Vastatis urbibus hominibusque interfectis, solitudinem & raritatem bestiarum quoque & volatilium pisciumque. Testis Illyricus est, testis Thracia, testis in quo ortus sum solum: ubi præter cælum & terram & crescentes vepres & condensa sylvarum cuncta perierunt. Iram quippe Dei Opt. Max. etiam bruta sentiunt animalia. Quid multis opus verbis? Romanus corruit Orbis: Occidens in Germaniam translatus est. Hæc Hieronymus apud Chron Biorum p 127 lib 2

Suevi occupant sedes a Vandalis in Hisp relictas, & inter cætera Lustianiam

Rustici in Gallia ulteriore, Battone Duce conspirant: a Romanis desciscunt Bagaudarum sibi nomen induunt. Nos a calceamento Rustico Bundoschucham vocitamus. Ætius capto Battone cæteris veniam dedit. – Eudoxius Medicus callidi ingenij vir, Bagaudæ author primarius aufugit ad Hunnos. Ita Galliæ Lugdunensis Belgicaque pacatæ sunt Romanoque juri redditæ. Hoc factum regnante Valentin 3 quando Ætius modo pepulerat Francos. Ante Carthaginem captam & Ante bellum triennale cum Gothis Hunnis axiliantibus. Annal. Boiorum.

Attila primo Aquileiam caput Venetiæ invadit, solo æquavit, mœnia dirui jussit ædificia incendit. Inde oppida Histriæ, Venetiæ, Galliæ togatæ, Insubrium, Veronam, Ticinum, Mediolanum, & alia pleraque opida simili clade strageque atterit. Plerique in Insulas Hadriatici sinus aufugiunt, ibi civitatem in medijs fluctibus condunt, a regione unde migravant Venetias appellatam. – Sidonius Apollinaris qui eo tempore has calamitates sensit res Attilæ scribere cœpit sed victus magnitudine obticuit. Annal Boiorum. l 2.

regnante Maximo Alemanni Suitones Rhenum juxta caput invadunt. — — Miles Genserici avidus prædæ in Campaniam incursat; Capuam evertit, Neapolim expugnat, Nolam obsidet, urbes reliquas diripit — cum ingenti Captivorum numero, Africam repetit. Roma intra 46 annos ter spoliata.

Imagines in Orientali Ecclesia circa annum 380 cœperunt adorari Sozomenus lib 5. cap 20. indicat, cùm Iulianus statuam Christi ab hæmorrhousa positam, dejecisset; et Ehtnici eam in ignominiam Christianorum confregisset, fideles nonnullos fragmenta collegisse, ac in Ecclesia posuisse, atque ibi suo etiamnum tempore asservato fuisse scribit.

In Occidentali Ecclesia cœperunt templa pingi circa Annum 420 Hospitianus Vol 1. lib 2. pag 48

Gregorius Magnus superstitionum patronus Indulgentias certis temporibus templa visitantibus primus concessit. Balæo teste cent. 1. {illeg} script. Britanniæ cap 68. See Hospitianus Vol 1 lib 1 p 24.

Dicit Hospitianus, quod Gregorius magnus duarum præcipuè rerum quæ horribilem inclinationem et ruinam Ecclesiæ attulerunt autorem et quasi fundatorem fuiss{e} perhibetur, Invocationis nimirum hominum mortuorum, et sacri{ficiorum} pro mortuis. Epist dedic Tom 2.

Invocationem sanctorum, quæ ante in dubio erat a privatis tantùm in usu et vix religioni, Syricius Papa pro orthodoxa amplexus est et Cænæ dominicæ quoque accomodavit (nimirùm ut in actione Cænæ {im}petrent ut sancti sua merita et preces interponant inter Deum et homines. Postea Gregorius M. hanc opinionem canone suo confirmavit. Eoque tandem deventum est ut potior ratio et memoria sanctorum quàm {illeg} missa habita et celebrata fuit. Hospitianus Tom. 1 pag 148, 149.

Purgatorium esse Credidit Greg. Magn. {illeg} De quibusdam levibus culpis esse {ante} judicium purgatorius ignis credendus est. Hospit Tom 1. pag {157}.

Item sacrificia pro {peccatis} approbavit Greg. Magn. Nam in {illeg} narrat; Frequenter {exemplo} ostensum seu visione revelatum {est,} animabus defunctorum multum prodesse pro eis sacrificia. {illeg}

In dialogis c{illeg}ritur Gr. mag. de vastatione Italiæ et Rom{æ} Longobardos, ita ut Diem Iudicij adesse putaret. Hospit Ibid.

Vitalianus {Cantiones}, Missas, cæteraque omnia in templis latinè fieri decrevit circa Annos 666.     Hospit. Tom 1. pag 192.

Gregorius Mag. primus est qui usum imaginum in templis palam propugnavit. Nempe cum Serenus Episcopus Massiliæ circa A.D 600 Imagines quod eas a suis adorari videret et e templis ejecit; graviter tulit Greg I et acriter illum reprehendit Epist 9. lib 9 Vbi ita scribit. Perlatum ad nos fuerat quod inconsiderato Zelo succensus, sanctorum Imagines, sub hac quasi excusatione, ne adorari debuissent, confregeris. Et quidem quia ea adorari vetuisses omninò laudavimus, fregisse verò reprehendimus. &c.

By the Authority & learning of this Gregory images (which at this time were but little in use, though pictures were more frequent in churches) began to be set up in many churches especially in Italy & (France). And their estimation grew so much that Boniface the fourth about the yeare 610 Pantheon Romæ hactenus occlusum, concessu Phocæ Imperatoris aperuit et pro Dijs Ethnicis Mariam sanctissimam Christi Matrem, et omnes sanctos et martyres, ethnico prorsus more, ibi imaginibus ac statuis coli instituit ut referunt Sigebertus, Regino et Platina. Hospitianus de Orig. Imag. Tom 3 lib 1 pag 56.

Afterwards the use of Images increased untill it begat the famous conention betw{een}{ixt} the Greks & Latins, about them.

lights were used in churches in the day time by some superstitious people before Greg. m. But Balæus Centur. 1. Script Britan. Ait Lumine in templis Gregorium hunc primò approbasse. Refert etiam Panthaleon in Chron. Confirmavit quoque hunc usum lucernarum et Lampadum in templis Sabinianus Pontifex Gregorij successor circa A.D. 605. Is decrevit ut lampades in templis continuè arderent. Platina in vita ejus. Supplementum Chronic Polydorus lib 6. cap 12. Cranz lib 2. cap 1. Metrop. Hospit Tom 3. lib 1. p 72

Holy water was in use long before Greg. m. videlicet first instituted by Alexander 1. Bishop of Rome A.D. 113. As Platina & Functius testify Hospit. Tom 3. lib 1. p 78

Greg. 1. was the first that would reliques of martyrs to {be} always used in the consecration of churches, & that diligent search should be made if there were the body of any other saint buried there Gilbertus Cognatus Narrat. Syl. lib 3.

Honorius Papa sine Permissu Heraclij Imperatoris ne tegulas quidem æneas quibus S. Petri Basilicam cooperuit a Romuli templo amovere ausus fuit Blondo auctore Decad 1. lib 9. Et Boniface Pantheon a Phoca impetravit. The first considerable increas of the Popes teritories was the Exarchate of Ravenna given by Pipin of France.

Vigilius 1. was made Pope in the siege of Belisarius in Rome Greg mag. moritur Anno secundo Phocæ.

The Principles of the Waldenses see described in Æneæ Sylvij ( sive Pij 2 Papæ) Historia Bohemica pag 103.

Greg. mag in lib 4 dialog. cap 58 dicit. Christi sanguinem jam non in manus infidelium sed in ora fidelium fundi. Therefore the Sacrament was then in both kinds.

The cloysterd life of Nuns, & strict interdicting their marriag began about Constantine Magn. his time or soon after & the marriage of Monks was first publickly interdicted by Cyricius circa A.D. 390. & afterward by the Council of Calcedon cap 16. Et in Matisconensi Synodo 1 AD 587 celebrata, cap 12. Conjugium Monachorum pro Stupro et fornicatione judicatur. Inque sexto universali Constantinopolitano Concilio, Monachus qui uxorem duxerit fornicatorum pœnis subjicitur.

Monks were made clergy men before Greg. mag. & confirmed in it by him.

Bellisarius AD 533 in Aphricam recuperandam mittitur.

Fames A.D. 539 per universam Italiam fuit.

A.D 542 Bellisarius adversus Ravennam & Vitigem duxit copias.

Iustiniani annis 6 et 7. Bellisarijs Bellum in Africa gessit

Bellisarius Romam cœpit anno 61 postquam a Gottis capta est.

Bellisarius erat consul Romæ cum Theodatus Rex Gottorum elegit Silverium Papam sine suffragijs clericorum, et postea minis et vi impulit ut omnes subscriberent. cum antea non regum sed imperatorum authoritas interveniret. Bellum vivente Theodato ab Imperatore indictum est ob non servata fœdera.*^[32] Bellasarius autem capta omni Scicilia, Neopolique de Gottis recepta Romam venit

Greg. Magnus fecit ut super corpus beati Petri et beati Pauli Apostoli missæ celebrarentur. Eodem tempore dedicavit Ecclesiam Gottorum quæ fuit in Suburra, in nomine beatæ Agathæ martyris. Item Bonifacius tertius petijt a Phocate templum quod appellatur Pantheon. In quo fecit ecclesiam sanctæ Mariæ semper Virginis et omnium Martyrum. Anastasius de vitis Pontif. Rom.

Honorius A.D 626 built many churches & dedicated them to divers Martyrs Anastasius de vitis Pontif. Rom.

Gregorius Magn. Donatistas in Africa, Arianos in Hispania repressit, Agnoitas Alexandria ejecit. Gothos Hæresin Arianam relinquere coegit. Ioannis Partriarchæ Constantinopolitanæ audaciam fregit. Litanias, stationes, & Ecclesiasticum officium auxit Quatuor Concilijs Nicæno, Constantinopolitano, Ephesino, Chalcedonensi, tanquam quatuor Evangelijs honorem haberi voluit. Episcopos Siciliæ, qui ex antiqua Ecclesiarum <39v> consuetudine Romam singulis triennijs conveniebant, 5 quoque semel venire indulsit. Testatus est Petrus Diaconus se spiritum sanctum columbæ specie in ejus capite sæpe vidisse. — Breviarium Chronologicum.

Claves (inquit Greg. magn. ad Childebertum regem Franciæ) S. Petri, in quibus de vinculis catenarum ejus inclusum est, excellentiæ vestræ direximus, quæ collo vestro suspensæ, a malis vos omnibus tueantur. Epist 6. lib 5. For in those days it was the mode to send for a gift the filings of Peters chains included in a golden Key taken from Saint Peters Altar. which by hanging it about their necks, might defend them from all evil. Brev. Chronolog. See Baronij Annal pag 23

Reccaredus K. of Spain sent gifts to Greg. mag. which Greg commends & returns him pia munuscula. lib 7. Epist 26. Ind 2.

De anima Trajani qua B. Gregorij precibus ab inferno liberata asseritur talis historia a nonnullis improbatur, a plerisque etiam viris doctis, ut vera supponitur, ab aliquibus etiam probatur ac defenditur; quibus nos libenter subscribimus. Breviar. Chron.

Of the Pantheon also Breviar Chronolog. speaks.

Iustus the Monk committing Simony, Greg. magn. after his death Commanded him to be buried in a dunghill. Afterward injoyned Copiosus another of the devouter monks to say mass dayly for him for 30 days together. At the end of which time dead man appeared to the monk & told him that hee was till then in a bad condition, but now well becaus to day he had received the < insertion from f 40r > communion < text from f 39v resumes > . And by this example it is become a custome to celebrate 30 masses for the dead, to deliver them out of Purgatory. Antonini Archiepiscopi Florentini Chronica. pars: 2. Tit 12 cap 3 pag 218. Et Greg: dialog lib 4. c 55. Baron Annal A.D. 590 sect 11.

When the Plague raged at Rome, Greg. magn. commanded a procession to be made about the city with latanies at Easther, & that the Image of the virgin Mary should be carried about before the Procession. Concerning which they affirm that the infection & distemper of the air gave way to the Image, as if not able to abide its presence, whence followed a wonderfull serenity & purity of the Air & then near the Image were heard the voyces of Angels singing. Regina Cæli lætare alleluya. &c And Gregory (who followd the Procession, added, Ora pro nobis Deum alleluya. And he saw an Angel wipe his bloody Sword & put it into the scabbard, whereby he knew that the plague was ceased. Antonini chron. pars 2 tit 12. cap 3. sect 2. pag 219. See also Theodoric de Apoldia lib 2 de vita B. Dom. cap 5 et 8. Et Sigon lib 1. De regno Ital. Et Canis. lib 5 de virg. Deip. cap 22.

About the time of Greg. magn. Singing divine service after the Roman mode was brought into France & soon after into England.

Some of them report that to convince an incredulous woman of Transubstantiation converted a piece of the Bread into flesh by his prayere, & afterwards from flesh to the form of bread again. Antoninus Chron. pag 226. pars 2. tit 12. cap 3 sect 8.

At another time a monck dying excommunicate Gregory causeth his absolution to be read over his grave, And the night after the Monck appeared & declared that he was freed out of | in Purgatory by the absolution. Antonini Chron. pars 2 pag 226

Some affirm that he added 4 days to lent to make up 40

In Gregories time the Pope had got the supreme power in Rome next under the Emperor Antonini chron: pars 2. tit 12. sect 16.

Bellisarius Romam ingressus est ante diem quartum vel Idus Decembris Anno undecimo Iustiniani A.D. 537. Baron Annal.

Agapetus Papa cùm non ex omnibus suis redditibus corradere tantùm pecuniæ posset quæ sibi a Theodato Gothorum Rege ad Imperatorem Iustinianum. Legatione fungenti ad iter conficiendum Constantinopolim satis esset, opus fuerit vasa sacra pignori dare ad pecuniam tunc necessariam comparandam. Baron Annal 356.       Yet at this time the reverence & authority of the Pope was very great. ibid. Note this embassy was caused by Theodatus threating to put the Senators & their wives & children to sword if they did not prevent the Emperors designed army from coming into Italy

Of Gregor magn. his faith in the 4 first councils see Baron Annal pag. 22. & Greg Rom 10. forte lib 1. Epist 24.

Procopius reccons the yeare 536 to be the first of the Gothick warr.

Greg. Cælibatum Clericorum in Concil Romano Anno decimo tertio Mauritij confirmavit Canone in his verbis confirmavit. Siquis presbiter aut diaconus uxorem duxerit Anathema sit. Baron. Annal. p 27.

Reccaredus who began his reign about the same time with Greg. magn. was the first Catholick King, his predecessors being all Arrians. It seems that the name of Catholick hath been ever since given to the Spaniards. For one of the Roman religion was then in spain called a catholick.

Gregory first forbad the Presbiters signing the forehead in Baptism with oyle saying they were onely to annoynt the breast & the bishops afterward to annoynt the forehead according to the ancient custome, but afterward he indulged the Presbiter to annoynt the forehead.

Two civill warrs being concluded there breaks out a forreign war AD 366 .       of thre years standing

Ammian lib 30 saith that the Goths AD 373, transmisso Istro invasere Thracias <40v> or rather A.D. 376. Valentem vincunt A.D. 378 & Constantinopolim appropinquant But Theodosius in the first year of his reign AD 379 overcomes them with a very great slaughter, & they intreat for peace & themselvs | supplices in amicitiam recepit. And about the same time Gratian overcomes the Alemans which infested Galatas occidentales. And so the Empire is again quieted.

Note. The Goths began to attempt something on the borders of Thrace AD 373. But were soon quiet again until AD 376 when broke out the Triennial war which was ended by Theodosius AD 379. And then they were quiet untill AD 395 (the first yeare of Arcadius & Honorius when by the invitation of Stilico &            they broke out again vehemently

Hellenism its external worship was not quite destroyed before Theodosius his time

The Collyridian Heresy was of those that worshipped the Virgin Mary as a Goddess & sacrificing offered a cheescake (placentam sive Collyriden) to her. Epiphan heres 78. Circa AD: 373. Baron Annal 373. 30

The {roth} of Rome from AD 606 downward see Downham p 37 In AD 710 he was so high as that the greek emperor kist his foot.

Bonifacius 4 Pantheon – consecravit 4 Idus Maij ejectis prius gentium simulachris lustratoque templo. Vnde postea virgo ad Martyres appellata est. Platina de vitis Pontif.

In ecclesiam S. Mariæ et omnium Martyrum vertit, ejectis simulachris gentium, perlustrato templo anno Christi 609 juxta Sigebertum.

Multas reliquias in eo (templo Pantheone) collocavit (Bonif 4.) Et in ea Ecclesia Phocas Imp. multa dona obtulit. Onuphrius Epitome Pont Rom.

Deo eode Pantheone meminit Beda Hist Ang l 2. c 4. & de Ratione temporum l 2

Bonifacius 4 creatus 18 sept AD 607, Pantheon, nobile Romæ Delumbrum a M. Agrippa ter consule erectum, & Iovi vindici consecratum, a Phoca impetrat et in honorem Dei Genetricis Mariæ et sanctorum Martyrum, post sexcentos triginta duos annos Deo consecrat titulo Dei genetricis ad Martyres: Ex Anast. Sedit. annos 6 mens 8. Breviar Chron

Bon 4 electus 17 Ian AD 608 sedit an 6 m 4 d 9. Pantheon consecravit &c. Cameracenas

In Pantheone omnium deorum imagines effictæ erant. Petrus de natalibus lib 10. c 1. vult ideo vocatum Pantheon quod extructum fuerit in honorem Cybeles omnium deorum matris Circa annum vero 610 Bonifacius 4 a Phoca petijt et impetravit ut hoc templum sibi concederetur sicut Platina et Iacobus de Voragine in Lombardica historia narrant, Dedicavit Mariæ et om. sanctis 4 Idus Maij, statuitque ut singulis annis, 4 Idus maij celebraretur festum de Martyribus omnibus (all Saints) sicut in Calendis ejusdem mensis celebrabatur festum omnium Apostolorum. Templum verò SantæMariæ ad Martyres appellavit quod hodie sancta Maria rotunda dicitur a populo. Durandi Rationale lib 7. c 34 Petrus de Natal l 4 c 159. & l 10 c 1. Polydorus l 6. c 8. Beda l 2. c 4 Ang hist. et de Rat temp l 2. Regino l 1. Balæus et Platina in vita Bonifacij. Cum antem Romam ad hoc festum quotannis maximæ hominum multitudo conflueret et propter defectum victualium huic celebritati commodè vacare non possent, ideò Greg 4 Papa circa AD 834 festum hoc ad Novembris Calendas transtulit, ut post collectas in rerum abundantia <41r> celebraretur. — Non autem voluit Gregorius ut festum hoc in honorem solum Apostolorum et Martyrum celebraretur, sed generaliter omnium sanctorum sanctarum et Electorum, Trinitatis et angelorum, idque per universum mundum Durandi Ration l 7. c 34. Petrus de natal Et Polydorus ut supra. Cranzius in Metrop l 2. c 1. —— Hoc ipso anno quo festum hoc primò institutum est a Bonifacio Mahometes — coronatus est rex Ægypti Africæ et Syriæ Damasci, et postea Saraceni, eo tempore quo Greg hoc festum transtulit ad Calendas Novembris totique Orbi Christiano Celebrandum obtrusit, in Italiam navigantes sacra et profana omnia diripuêre. A.D. 611 die sequenti instituitur festum omnium animarum ut saltem generalia sufragia pro illis fierent, Cujusmodi festum habuere etiam Ethnici Romani. Hospitianus de Origine Fastorum. Antonini Hist tit 13. c 1.

Maria Scot in chron anno 610. Sigebert anno 609 hoc factum esse dicit. — Illata illuc esse reper 28 curribus ossa sanctorum martyrum e diversis urbis cæmeterijs effossa solemniterque comportata ac decentissimè collocata. Sorani Martyrol. Roman.     Celebratum fuit 13 Maij. Deinde Novemb 1.

Quomodo Tyrus post 70 annos a Nabuchadn: in statum pristinum restituta fuerit, Græcorum ac Phænicum historias prodidisse, ex B. Hieronym: asserit Hector Pintus super Isa cap 23. Annal Tornielli. An mundi 3448. 9.

Strabo ait l 16. Tyrus totam insulam esse nisi quod aggere continenti connectit{ur} quem Alexander construxit dum eam obsideret. Arrianus l 2 de expedit. Alex. & Curtius l 4. Diodor. Sic. l 17. describunt qua ratione fecerit hunc aggerem 4 stadiorum longum et 200 pedum latum. Tyrus, teste Hieremia (forte c 47.4) his 70 annis post Obsid Nebuchadn. sicut et Sidon habuere reges.

Tyrus tempore Salmanasaris et regis ipsorum Elulæi per 5 continuos annos obsidionem Assyriorum pertulit et contempsit, ut Iosephus ex Tyrijs Menandri Chronicis refert l 9 ante c. ult. in fin.

Hieremias c 25. v 22 cunctos reges Tyri et Sidonis numerat

Ægyptia captivitas annorum 40 accidit paulo post eversionem Tyri Ezek 29.18, 12. Et cum Ægyptis casuri Æthiopes et Lybyes auxiliarij c 30. v 4, 5.

AD 612: Cessantibus Persis Saraceni Invadunt Romanum imperium et vastant Syriam

Maomet post regnum 9 annorum moritur AD 630, vel 631.

AD 827. Saraceni Siciliam invadunt sub Euphemio profugo duce Imperatoris inde statim, nacta cuncta Sicilia, Calabriam et plerasque Italiæ partes invadunt et occupant et infestant. Ex Curopalata, ex quo Cedrenus. Eodem anno Saraceni vastant Hispaniam.

AD 843 Anno quo Greg 4 mortuus est Saraceni ingenti clade universam Campaniam et Sannites vastant, Beneventum capiunt ac tenent annos fere 20, Capuam exurunt, Et Italiam ferro et igne per annos ferè 30 devastant.

AD 846 Saraceni ex Africa instructa Classe venientes improviso agmine suburbia trans Tyberim posita deprædati sunt, et SS: Basilicas S. Petri et Pauli auro argento gemmisque locupletas spoliarunt. In Africam onusti præda redeuntes, naufragio perìere.

Sedes Regni Saracenorum erat Cordubæ in Hispania

AD 851. Ludovic. Lotharij Imperatoris filius Beneventum venit, eique saraceni omnes traditi sunt quos ad unum jugulari jussit. Leo Ostiensis L 1. Chr. Cassi l 31.

AD 876 Saraceni crudeliter grassantur per Italiam et Papa Ioan in Epistola ad Imperatorem quæritur quod e Principibus Christianis aliqui cùm Saracenis fœdus inierunt <41v> et iterum anno sequenti scribit ad imperatorem ut eorum fœdus dissolvat. Et auxilium petit, eo quod tanta erat eorum potentia ut, Sabinis depopulatis pro{x}imus immineret urbis interitus. Et post mittit legatos. Tandem cùm se ope des{illeg}tutum viderit, Saracenos jam urbem invasuros annua pensitatione tributi pacat. AD 877

AD 879 Ioan Papa excommunicat Principes qui cum Saracenis fœinierant At orta in Ecclesia civili discordiâ, Saraceni universa depopulantur. Cum ijs Docibilis Dux Cajetanorum (populi Italici) Bellum init rupto fœdere quod ante cu{m} saracenis habuit. Sed cæsis multis Cajetanis, rursus fœdus ine{un}t et Garilianum ad habitandum ab eo directi sunt ubi annis ferè quadraginta innumera undique mala perpetrantes & perstiterunt. Ex Leone.

AD 884 Campaniæ pars finitima Saracenis ingentem passa est cladem

AD 915 Fœdus quod cum Saracenis Neopolitani Cajetani, alique exceptis Capuanis Imperator Constantinus Constantinop. per Legationem rupit, et junctio fœderatis Saracenos ad Garilianum tribus Mensibus obsedit qui fame cogente erumpentes et fugientes in proximos montes & Sylvas plærique cæsi reliqui omnes capti sunt. Leo Ostiens. in Chron. Cassin. Postea eodem anno Ioan Papa creat Berengarium imperatorem occid: mense Septembri ob auxilium ab eo impetratum et Saracenos profligatos.

AD 921 et 922 Angli quamplurimi religiosi ex more peregrinantes inter Angustias Alpium a Saracenis occisi sunt.

AD 944 Hugo Rex Itali mittit classem adversus Saracenos et eorum omnium naves exurit, quæ Saracenis Fraxineti commorantibus erant auxilio, capitque Fraxinetum Saracenis elapsis in proximos montes. Et paulo post, cum ijsdem ob metum Tyranni Berengarij fœdus init. Ex quo audaces redditi religiosos itinerantes ex more plurimos neci dare perseverant.

AD 951 Saraceni meatum Alpium obsidentes a viatoribus Romam petentibus tributum accipiunt et sic eos transire permittunt.

AD 961 E Creta Insula Saraceni, postquam per annos fere 40 occupaverant, penitus ejiciuntur a Nicephoro Phoca ejusque Germano Leone.

AD 963 Nicephorus primo sui anno contra Saracenos qui in Scicilia erant misit Manuelem, sed ipse cum exercitu interemptus est Saracenis animatis quod Hypolitus Episcopus Sciciliæ vaticinatus esset se non a Græcis sed Francis vincendos.

AD 964 Nicephorus Saracenis eripit Cyprum, Tarsum, et urbes plusquam centum.

AD 968 Nicephorus Legationem mittit ad Ottonem de pace ineunda spondens se Apuliam Et Calabriam provincias quas hactenus tenuerat dediturum Ottoni. Et Otto scribit ad suos Germanos se eadem æstate, si Græci paruerint, in Franciam dirigere per Fraxinetum ad destruendos Saracenos. Sed cum Græcus Imperator exercitum Othonis per fraudem delere conatus sit, anno sequente Græcos una cum Saracenis expellit Calabria et Apulia

AD 971 Otto, firmato fœdere cum Io. Græco Imp. recessurus ab Italia una cum conjuge Ravennam pervenit, et anno sequenti in Germaniam. Epitome Annal Baron.

About the same time or soon after (namely in the beginning of the reign of Theod II) there was another great army of Barbarians in {France} wholly consumed not by a metaphorical but real storm of lighting & fiery whirlewinds.

And if it may be thought any thing to our purpose to instance in an army overthrownnot by a figurative but real storm, I might instance in that great one of Roilus

So in lib. 4 cap. 24 he describes the like practises of the heathens permitted by Vale{.} At Antioch when he resided there for some time

Sir / The kind profer which you were pleased formerly to make to me about omitting the payments required by my being a member of your Society, my state suggests to me now to embrace, For the time draws near that I am to part with my Fellowship, & as my incomes contract, I find it will be convenient that I contract my expenses. This gives me occasion Sir to trouble you with the payment for the last half year which I have sent you by Iohn Stiles the bearer hereof. The note which you sent in your last for Doctor Castle was delivered to him, & sometime after I took occasion to speake with him about his answer, but I know not whether he ever sent one.

Your humble Servant I.

Valentinianum etsi Authorem ² tolerationis ¹, eo quod esset suæ religionis tam impudenter excusatis ut Cum accusatione hyperbolica Valentem insectasse {credatur videatur} quis facile suspicatur fere cred{illeg}

And if it may be proper to mix with Armies overthrown by figurative storms others overthrown by reall ones I may add that great Army of Roilus which in the beginning of Theodosius junior was whollyconsumed by lighting & fiery whirlwinds, & another of the Persians which was curbed about the same time by excessive rain & haile: Both which Theoderite thus remembers. ———— But this ex abundanti.

What was the extent of these five Provinces I cannot learn: but not to indulge too much to the large expressions of Historians, if we suppose them but equal to Armenia & Mesopotamia, or not so much, yet the whole may amount to the fourth part of the Empire; at least if further allowance be made for the restitution of the limits in other places.

No man ever doubted but that the day of Iudgment was described in the 20^th chapter of this book, & if this Prophesy look so far downward as to the day of Iudgment why should we think it overlooks the intermediate ages? And then why should not the series of the Seales & Trumpets which is the most articulate & artificiall & largest of parts of the Prophesy be extended through all ages: especially since we have shewed it to be contemporary with all that precedes the 20^th chapter.

for Of all former persecutions that of Decius is accounted much the greatest, & the rest being neither so universall nor sharp & yet that {I} to have lasted scarce two years. whereas this lasted 10.

For they that frame such interpretations as make them in no age usefull to the church what do they but accuse God of impertinence & goe about (as much as in them less) to frustrate his counsels. / Concerning which I cannot but note that it was accomplished by the direst desolations, that (I believe) ever nation felt God reserving his most grievous scourge for the fountain of Apostacy & most griveous part of that scourge for the last place to try the utmost before would give over an incorrigible insensible people. For all former desolations were outdone by the Gothic & those very manifestly by the Lombardic A little before the Lombardic invasion there {came} a revelation to one in these words: Finis venit universæ carnis, finis venit universæ carnis, finis venit universæ carnis. This Gregory the great understanding of the end of the world made this comment upon it, Post illam Prophetiam mox ———— Vpon which place of Gregory Baronius writes thus

And lastly by the expression that the day shone not for a third part of it & the night likewise we are to understand the duration of the darkness of the third part of the sun moon & stars that is the duration of the obscurity or Eclips of the Western Empire: interpreting the day & night of one & the same time of obscurity called day in respect of the Sun & night in respect of the moon & starrs, For here the Sun moon & starrs shine not alternately as in nature to constitute successive days & nights, but all together, & are darkned all together. Now of the western day & night of which the darknes was a third part the beginning must be at the beginning of the western Empire A. C. 395 for that was its sun & moon rise, & the end must be at the at the end of the darkness, not sooner becaus the darkness is a part of it nor later because that is the latest time of which the prophesy has hitherto taken a view. Further the beginning of this darkness was at the siege of Rome by the Goths in the third year of the war A.C 537 ineunte In the first year the war began only in Dalmatia & Sicily. In the second year it {begann} in Italy but approached not Rome till the end of the second or beginning of the third year for then began the western dignities to be manifestly eclipsed. Mox over the end of the darknes I put in the year 607 when the bishop of Rome obteind the universall bishopric ⊛ < insertion from the bottom of the page > ⊛ not sooner because the Lombardie wars continued till the year 604, & left Rome & Italy in the lowest degree of obscurity, nor later because then Rome by that concession of Focas began again to be empress of the world & to irradiate the whole west by that Hermaphroditique luminary the Pope & by those stars the Cardinalls with the rest of his court, which from that time brake forth more & more out of the cloud till they outshone all other temporal potentates. Compute now & the whole lenght of the day & night from the beginning A.C. 395 ineunte to the end A.C. 607 currente is 212 $\frac{1}{2}$ fere the third part of which is almost 71 years / Supposing therefore the desolation of Rome between the fall of the Temporall & rise of the spirituall Empire to be the time of Darkness, the lenght thereof will be about or 70$\frac{1}{2}$ years, <43r> beginning of this Trumpet A.C 536 iniunte or from the beginning of the siege of Rome A.C. ineunte to the Edict for the universal Bishopric promulgated by the Council at Rome A.C. 607 finiente. Also the whole day & night from the beginning A.C. 395 ineunte to the end A.C 607 ad finem vergente is between 212 & 213 | about 212 years, & the third part thereof between 70 $\frac{2}{3}$ & 71 years | almost of 71 years. Wherefore the time that the day & night shone not was about the third part of the whole whole day & night. < text from f 42v resumes >

Gothi rege Autolpho Gallias ingrediuntur. Honor 9 & Teod 5 Consolibus biennio post captam Romam.

Tanta hostium et tam amplia cædes tam felix and incruenta victoria fuit, ut credas non bello ancipiti dimicatum sed solas impiorum pœnas expetitas. Nazarius Panegyr. Constant. Vide plura apud Baronium Ann 312 sec 38 & sequ.

Cum Maxentius [machinis præstigiarum magis quam subjectorum benevolentia confideret &c] omnem locum agrum & civitatem etiam quæ ipsius subjiciebatur imperio, ingenti armatorum multitudine & infinitis copijs munivisset: Imperator Constantinus Dei auxilio nixus — primam secundam et tertiam tyranni aciem adoritur & omnibus primo impetu facile subactis universam prope Italorum peragat regionem. Euseb in vit. Constant l 1. c 31.

Ecce fratres mei jam cernimus quod audiebamus: Novis quotidiè et crebrescentibus malis mundus urgetur. Ex illa plebe innumerabili quanti remanseritis aspicitis, et tamen adhuc quotidie flagella urgent repentini casus opprimunt, novæ nos et improvisæ clades affligunt. Greg. mag. Hom in Luc 21

Finis quodammodo tunc dici potuit advenisse Romani Occidentalis Imperij cum Longobardi Italiam invadentes rerum potiti sunt. Etenim post paucos Hexarchos Constant{i}nopoli ab Imperatoribus in Italiam missos, qui Ravennæ considere consuevere, ijsdem diu prævalentibus Longobardis, Occidentis Imperium penitas collapsum est, neque usque ad Carolum magnum restitutum, ut tamen in Gallias fuerit ipsum translatum. Sane quidem quam durissima foret Longobardorum adventu grassatio, ejusmodi factis divinitus a ^[33] vaticinijs præsignata potest intelligi, quibus mundi ipsius interritus fuit creditus significari. Quid autem passa sit Longobardis Italia vel hoc uno collige argumento: Si teste Procopio cum ijdem amici essent Imperatoris et Laboranti Italiæ bello Gothico in auxilium Longobardi venientes longe deteriora hostibus perpetrarunt, ut opus fuerit eos dimittere: quid ab ijsdem factum potest existimari cum jam hostes redditi hostili animo Italiam invaserunt? Sane quidem adeo — immensa ubique increbuere sub ipsis mala, ut non leves quæque personæ sed ipse b Gregorius Papa existimarit jam instare novissimum diem quo universi orbis conflagratio immineret. Baron Ann 567 sec 15, 16.

Locus Gregorij ad quem alludit hic est. mox post {eam} Proph{etiam} quod Finis venit {univ.} carnis Ista | mos illa Terribilia in cælum signa secuta sunt ut hastæ atque acies igneæ ab Aquilonis parte viderentur. Mox effera Longobardorum gens de vagina suæ habitationis educta in nostram cervicem grassata est; atque humanum genus quod in hac terra præ nimia multitudine quasi spissæ segetis more surrexerat succisum aruit: nam depopulatæ urbes, eversa castra, concrematæ Ecclesiæ, destructa monasteria virorum & fœminarum, desolata ab hominibus prædia atque ab omni cultore destituta in sollitudine vacat terra, nullus hanc possessor inhabitat; occuparunt bestiæ loca quæ prius multitudo hominum tenebat. Et quid in alijs mundi parti <43r> bus agitur ignoro. Nam in hac terra, in qua nos vivimus, finem suum jam non nunciat, sed ostendit. [Alludit ad prædictam prophetiam] Greg Dial. l 3c 38.

At ne quis putet mendax fuisse oraculum de fine universæ carnis prædictum sciat hisce verbis non seculi consummationem significatam sed gentis Italiæ cladem: sicut olim deum per suum prophetam comminatum fuisse constat, ubi ait^[34]: Hæc dicit Dominus deus terræ Israel. Finis venit: Venit finis super quatuor plagas terræ: Nunc finis super te, &c. Sicut ergo finem universæ carnis minitante Propheta, non mundi est demonstratus interritus, sed imminentes tantum clades præfiguratæ fuere, ita pariter eadem, quæ prædicta sunt S. Redempto, accipienda erunt. Certe quidem finis quodammodo tunc diei potuit advenisse Romani Occ. Imp. ——

Viginti jam et septem annos ducimus quod in hac urbe inter Longobardorum gladios vivimus. Greg l 4 Epist 34.

^[35] Qualiter enim et quotidianis gladijs & quantis Longobardorum incursionibus ecce jam per 35 trig. quinque annorum longitudinem premimur nullis explere vocibus suggestionis valemus. Greg. lib 11. Epist 45 ad Phocam Imp. Indic 6 edit. Rom.

Ecce jam de illa omnes hujus sæculi potentes ablati sunt. Ecce populi defecerunt. Vbi enim Senatus? ubi jam populus? contabuerunt ossa, consumptæ sunt carnes, omnis enim secularium dignitatum ordo extinctus est. Et tamen ipsos nos paucos qui remansimus, adhuc quotidie gladij adhuc quotidiè innumeræ tribulationes premunt. — Vacua jam ardet Roma Quid autem ista de hominibus dicimus cum ruinis crebrescentibusipsa quoque destrui ædificia videmus. Postquam defecerunt homines etiam parietes cadunt. Iam ecce desolata, ecce contrita, ecce gemitibus oppressa est. &c. Hæc autem quæ de Romanæ urbis contritione. dicimus in cunctis facta mundi civitatibus scimus. Alia enim loca desolata sunt alia gladio consumpta, alia fame cruciata, alia terræ hiatibus absorpta. Despiciamus ergo ex toto animo, hoc præsens sæculum vel extinctum.

Et ante — Destructæ urbes, eversa sunt castra, depopulati agri, in solitudinem terra redacta est, nullus in agris incola, pene nullus in urbibus habitator remansit & tamen ipsæ parvæ generis humani reliquiæ adhuc quotidie & sine cessatione feriuntur, & finem non habent flagella cælestis justitiæ Ipsa autem quæ aliquando mundi domina esse videbatur qualis remanserit Roma conspicimus. < insertion from f 42v > immensis doloribus multipliciter attrita, desolatione civium impressione hostium frequentia < text from f 43r resumes > ruinarum &c ——

In Epistola prima Alexandri Episcopi Alexandriæ paulo ante concil Nicæn 1. (Ex Theod. l 1. C 4) Postquam divinitatem filij patri coessentialem prolixè & strenuissimè asseruit, de spiritu sancto tantum dicit.

Ac præter istam piam de patre et filio sententiam, unum præterea spiritum sanctum, sicut nos docent sacræ literæ, confitemur: qui non modò sanctos homines veteris testamenti sed etiam divinos novi testamenti doctores innovavit. Concil Tom 2 pag 188.

In Concilio Lateranensi quarto Decret 3. AD 1215. Frid 2 Imp. Innocent 3 papa (Tomo 28 Concil pag 162) sic statutum est.       Catholici verò qui Crucis assumpto charactere ad hæreticorum exterminium se accinxerint, illa gaudeant indulgentia, illoque sancto privilegio sint muniti quod accedentibus in terræ sanctæ subsidium conceditur.

Anno (Hegyræ qui cœpit Martij AD 1057) 449, induit Chalifa Caijmus Biamrilla Principem Togrulbecum veste imperiali, eumque coronavit, et torque atque armillis ornavit: scripsitque ei autoritatem consignatam de præfectura aulæ suæ. Et stabilitum ei fuit Imperium atque regnum: nec in utraque Iraca & Chorasana quisquam fuit reliquus qui litem ei moveret.

Anno 430 (qui cœpit Octob 3 1038) cœperunt principes Salgucidæ. Et primus quidem ex ijs inauguratus fuit Muhammed Abutalib Togrulbecus cujus fratres erant David Ghacarbecus, firus et Arcelanus. Atque hi filij erant Michaelis f. Salghuci f. Dacaci. Qui Dacacus vir fuit Turca animosus boni consilij et regiminis et rex Turcarum consilio ejus utebatur &c —            Mortuo Michaele Turcæ plures se xxxxx Togrulbeco qui ob incarceratione patris per regem Indiæ Chorosanæ & Mauranahar{æ}, ab eo cœperunt opidum Tusum, quod primum fuit quod in potestatem Salghucidarum venit. Postea anno 432 (qui cœpit 11 Sep 1040) victo eo rege universam Chorosanam occuparunt.

Anno 447 (qui cœpit 1 Apr. 1055) cœperunt Salghucidæ imperare Bagdadi. Vtpote Turca Basasaræus potens factus in Iraca cogitabat de occupanda arce imperiali, quod cum intellexisset Calipha, advocavit Togrulbecum, qui venit Bagdadum mense Ramadano et cœpit Melecrahimum regem Saracenorum, cujus oratio cessavit in fine Ramadani (i.e. in fine Dec 1055 ) Atque ita desijt imperium Boijtarum quod duravit annos 127. Fuitque Bagdadi stabilitum imperium Togrubeco. Anno autem sequenti duxit Calipha sororem Togrulbeci et cum Togr. Bagadi substitisset 13 menses & 13 dies, inde abit petitum regionem Mausiliæ avehens secum balistas &c.     Dein anno 449 inauguratur ut supra.

Anno 455 die veneris 23 Ramadani (i.e. AD 106{3}                     ) obijt Togrulbecus cum annos regnasset 25 &c

Si Togrulbecus venit Bagdadum die 25 Ramadani, Tum die 9 vel 10 Dulkaida Anno 448 (id est Ian 19 vel 20 1057) abijt petitum regionem Mausili&

Chorasan is a country in the farthest part of Persia adjoyning upon India.

Rev. 16.12. The water of Euphrates was dried up &c is explained by this history. Turca quidam nomine Ruslanus Abulharitus Mutaffirus, dictus et Basaseræus potens factus erat in Iraca, & prospero rerum successu usus, potitus erat regione, celebrisque factus terrori et timori erat Principibus Arabum & Barbarorum. Iamque nomine ejus orabatur in suggestis Iraca nec quicquam restabat Melecrahimo Boijtæ (Regi Bagdadi) præter nudum titulum. Chalifa autem Caijmus Biamrilla cum intellexisset Basaseræum cogitare de occupanda arce imperiali, scripsit ad Togrulbecum qui in tractu Rajæ erat, opem ab eo petens, eumque hortans ut in Iracam veniret — Togrulbecus, ut Bagdadum venit secum adducens 18 Elephantes prehendit Melacrahimum et domicilium fixit in arce imperiali; atque ita desijt imperium Boijtarum quod duraverat annos     127.

The whole history in short is this.

Mahmud King of Chorasana India & Mauranahara upon a certain expedition into Mauranahara takes him to his assistance certain Turkish forces whose commander was Michael the father of Togrulbec & after his return commits to them the guard of Chorasana. But after a while grows jealous least they should make themselves master of the country. And after his death his son Masudus sends an army against them whereby they are overcome & thereupon Michael dies. But his son Togrulbec encounters them with better success vanquishing & pursuing them to Tusum which he takes. And this was the first town he became master of. &c.

Togrulbec a Turkish mercenary Commander upon a quarrel

Togrulbeck a Turkish mercenary Commander, being set upon by Masudus king of Chorasana, India & Mauranahara, through several battells with various fortune at last makes himself master of all Chorasana about the yeare 1041. Which Country is the most Eastern part of Persia bordering upon India Not long after another Turk called Basaseræus grew powerful in Iraca, the dition of Bagdad & making himself master thereof, became a terrour to the Arabian Princes so that Melecrahimus Boijta Emperour of Bagdad enjoyed nothing more then a bare title. Whereupon Biamrill the Chalif of Bagdad understanding that Basaseræus intended to possess himself of the Imperial Tower, invited Togrulbec to his assistance [who was in Raja] . who accordingly coming to Bagdad, makes use of the occasion & apprehends Melacrahimus, & so puts an end to the empire of the Boijts after it had lasted 127 yeares, & in the yeare 1057 was solemnly inaugurated & crowned by the Calif according to the manner of the Emperors of Bagdad. Whereby the Empire was established to him, & his posterity. [His successors werw Olbarsalanus his brothers son AD 1063. Gjelauluddanus son of Olbars. AD 1071. Barkiarucus son of Gjelaulud: AD 1094. Mahammedus brother of Bark. AD 1105. Mahmudus son of Maham. 1117 &c]

Not long After the Turkish princes spread their victories further westward. For in the yeare 1079. when Gjelauluddaulus reigned at Bagdad his Brother Tagjuddaulus took from the Saracens the kingdoms of Damascus with the countries appertain{ing} to it {illeg} which was compre Damascus the Country of Decapolis bordering upon {illeg} & Sjarfuddaulas also obteined a grant from Gjelauluddaulus to subdue for himself the other kingdoms of the Saracens whose metropolis was Aleppo watered by an arm of Euphr: which he did accordingly the same yeare. And the yeare following videlicet 1080 Sedijduddaulas took from the Romans Cæsaria & Cappadocia & established to himself a kingdom in the parts of Asia next Euphrates. His successor Soliman inlarged his borders to Nicæa of Bythinia but in the {illeg} was forced to retire again to Euphrates. And thus the Empire of the Turks at their first advancing from the East consisted of four Sultanies or Kingdoms all which bordered upon the river Euphrates, that of Bagdad lying beyond it & other thre on this side.

Scilix reccons a fift kingdom of Antioch. But this deserves not to be {remembered} amongst the rest being but small (for the Egyptian Saracens dominions, as he saith, extended to Laodecea) & {as} being remoter from Euphrates & not lasting above 14 yeares: whereas the other 4 continued distinct for many yeares. Their kings so far as they are recorded in Elmachinus I have exprest in this Table.

The Turks originally came from the northern Countries neare Bosphorus whence they were invited by the Saracens into Syria & to serve under them in their wars which {then {illeg}} with one another nor had they any possessions or certain habitation in these parts untill after the Saracenicall empire by intestine wars {becam} rent into the Kingdoms of Corasana, Bagdad, Ægypt, Damascus & Aleppo &c: Togrulbec one of the Turks Commanders upon a quarrel with

Togrulbecus

Circa annum domini 987 Russæ ad christianam religionem convertuntur {Elm}achini Saracen hist. lib 3.

Mense Dulkiada Princeps Bamaludus tradidit Halebum Vicario Munstansiri Domini Ægypti. Et Hasenus id ingressus est ut Præfectus 27 die Dulkiadæ

Paulo post AD 1167 viz AD 1168 Saracon chief captain of Noradin king of Damasco was created Sultan of Egypt

The successors of Togrulbec reigned in Asia until about the yeare 1202. When by an invasion of the Tartars from the north of Asia they were forced to leave their seat & pass into Asia Minor (possessed till then by the successors of Cutlumusus at least in some part or other thereof) under the leading of Sultan Aladin the Sun of Kei–Husreu (alias Cosroes) descended of the Selzuccian family, & there beating the Christians seized upon Cilicia with the neighbouring Countries & their first at Sebastia & after at Icomium erected their new kingdom.       Iathatines Sultan of Icomium tempore Alexij et Theod. Imp. ut et Michael Palæol. in cujus imperio Tartari diripiunt Icomium & efficiunt Turcks tributarios dividing their king between Mesoot & Kes – cubades giving to the first Amada Galatia &c to the other Icomium &c these were succeded by Aladin 2 son of Kei–Cubades who again united the Kingdoms     Hee dying without issue put an end to the Zelzuccian family & the Turks fell into many subdivision the head of one party being Ottoman the founder of the present Empire

Not long after they spread their victories further westward. For in the yeare 1079 Tagjuddaulus nephew to Togrulbec took from the saracens Damascus with the Countries apperteining to it amongst which was the Country of Decapolis bordering upon Euphrates. And in the same yeare Sjarfuddaulas by permission of the King of Bagdad, conquered for himself the Kingdom of Aleppo which city is watered by an arm of the same River And the yeare following videlicet 1080 Sedijduddaulas took Cæsarea of Cappadocia from the Greeks & established to himself a kingdom in the parts of Asia bordering upon the same Euphrates.

And thus the Salghucians (or family of Togrulbec so called from his Grandfather Salghucus) at their first advancing from the East erected for themselves upon the confines of Euuphr a fourfold empire. That of Cæsarea continued in the posterity of Sedijduddaulas untill about the yeare 1202 when by that famous incursion of the Tartars into Syria from the North under the conduct of Zingis Aladin king of Bagdad with his Turks were forced to quit that Persia & passe over Euphrates into Asiaminor where he seized upon Cilicia with the neighbouring countries, most of which belonged to the Greeks & made first Sebastia & afterwards Iconium his imperial city

And those of Aleppo & Damascus continued till about the yeare 1260 but with various fortune. For about the yeare       Aleppo was taken from the king thereof by the Christians & afterwards AD 1180 Both the kingdoms of Aleppo & Damascus were united under Saladin the Second Turkish sultan of Egypt but after his death they became divided again & continued <46v> so under their proper kings till the yeare 1260 when the Tartars advancing their victories on this side Euphratus under the conduct of            subdued those kingdoms also. But as the Turks were thus forced to reced {from} the Tartars on the one hand so they gained upon the Greek Emperor on the other, presing continually further into Asia Minor untill the reign of the Salghucian family ended in Aladin 2 who died without issue about the year 1295. And then succeeded For Ottoman a favorite of the late Aladin & prince of the Oguzian     family who from that time by his victories, laid the foundation of their present Empire, which was dayly inlarged on all sides under his successors untill Mahomet the second tooke Constantinople May 29 1453 & extinguished the Empire of the Greeks.

For fuller understanding the history of this Empire I have annexed

Pontifex inquirit sigillatim de nomine cujuslibet confirmandi sibi Patrinum vel matrinam flexis genibus præsentati & summitate pollicis dextræ manus Chrismate intincta dicit: N. Signo Or Consigno te signo Cru✝cis: quod dum dicit producit pollice signum Crucis in fontem illius; deinde prosequitur Et confirmo te Crismate salutis. In nomine Pa✝tris, & Fi✝lij, et spiritus ✝ sancti. Pontificale Rom. Clem 8 de Confirmandis.

In ordinatione Presbyteri et Episcopi Pontifex (ante verba Sacramenti) cum oleo Catechumenorum inungit unicuique ambas manus simul junctas in modum Crucis, producendo cum pollice suo dextero in dictum oleum intincto duas lineas videlicet a pollice dextræ manus usque ad indicem sinistræ et a pollice sinistræ usque ad indicem dextræ unguendo mox totaliter Palmas, dicens dum quemlibet inungit. Consecrare et sanctificare digneris domine manus istas per istam unctionem et nostram bene✝dictionem. Pontifex producit manu dextra signum crucis super manus illius quem ordinat et prosequitur &c —      Hoc pro sacerdotibus

Pro Episcopo autem dum manus signat dicit Vngantur Manus istæ de oleo sanctificato et Chrismate sanctificationis sicut unxit Samuel David Regem et Prophetam ita ungantur et consecrentur. Et producens manus dextera ter signum crucis super manus electi dicit in nomine Dei Pa✝tris fi✝lij et Sp. ✝ Sancti facientes imaginem sanctæ crucis &c.

Constantine in reverence of the cross made it his standard, ordered his Souldiers arms to be marked with it Sozom li 1 c 8. & that his souldiers should carry it upon their shoulders Cassiodor li 3. Trip cap 4. marked his money with it & his Images Sozom l {7} c 8 Hist Trip l 1. c 9 &c     And in honour of it took away the custome of crucifying Sozom l 7. c 8 Trip l 1 c 8. And always used this sign as a defence from all hostile violence. Euseb de vit Const. l 1. c 22.

Chrysost Hom 54. Si quodcumque aliud facere ubique nobis signum victoriæ assistit. Propter hoc in domo et muris et in januis et in fronte et in mente cum multo inscribimus studio     Sec. also Hom 55.

Theodosius & Valentinianus vetuere crucem humi pingi — ne incedentium conculcatione victoriæ ipsis trophæum injuria afficiatur.

Tertull de Corona militis. – Quandocumque nos conversatio exercet frontem crucis signaculo terimus.

S. Cyprian. l 4 epist 6 Muniatur frons ut signum Dei incolume servetur.

Origenes Homil 8 in diverso Evangelij locos. Immortale lava{crum} portemus in frontibus nostris cum viderint dæmones contremescent. Qui aurata capitolia non timent {cru}cem timent. Et paulo post cricues non solum in frontibus, in animabus quoque nostris habere debemus, ut cum sic fuerimus armati cacemus super Aspidem.

Sozom l 5. c 2 ait Christianos in gravibus periculis constitutos cruce si signare consuevisse

Arnob ad Psalm 144. Docuit Dominus digitos nostros ad bellum, sive visibilium sive invisibilium senserimus hostem, nos digitis armemus frontem.

Lactant lib 4. c 24 monet Christum ijs omnibus prodesse qui signum crucis in fronte conscripserint. & plenius c 27.

S Ambros. lib de Isaac & anima c 8. Signaculum Christi in fronte est signaculum in corde.

S. Chrisostom orat adversus gentes. Omnes cruce se signant, inscribend in nobilissimum membrum nostrum. In fronte enim nostra quasi in columna quotidie figuratur.

S. Hieron Epist 8 ad Demetriadem cap 6. Crebro signaculo crucis munias frontem tuam Et Epist 22 ad Eustochium cap 16. Ad omnem actum et omnem incessum manus pingat crucem

S Aug serm 19 de sanctis. Hoc ( crucis) signum ad coronam pervehit, hoc maleficia destruit et omnia dæmonum machinamenta ad nihilum redigit.

S. Hieron in Psalm 85 Muniar Crucis tuæ signo quod videntes potestates adversæ fugiant confusæ & discedant a me.

Syrillus Hyerosolymit Catechesi 4 Quod si aliquis id occultet, tu manifestè signa te fronte ut dæmones signum regis videntes, trementes procul fugiant. Fac hoc signum et manducans et bibens, et sedens et stans & loquens et ambulans et in omni negotio.

Athanasius lib de incarnatione verbi. Signo crucis magica omnia compescuntur, veneficia inefficacia sunt, idola universa deseruntur, omnis irrationabilis voluptas conquiescit. Item, s. Antonium frequenter crucis signo dæmones vicisse et fugasse, dicit Athanasius in vita illius.

S. Chrysost Homil 55 in Matth. Hoc signum et piscis et nostris temporibus venenorum vires extinxit, hoc feroces bestias repressit, hoc lethales serpentum morsus curavit.

S. Cyprian lib de Baptismo Christi in Cruce domini gloriamur cujus virtus omnia peragit Sacramenta, sine quo signo nihil aliud est sanctum, neque aliqua consecratio metetur effectum.

S Chrysost Hom 55 in c 16 Matth. Hoc signo crucis consecratur corpus dominicum, sanctificatur fons Baptismatis, incitiantur etiam Presbyteri et cæteri gradus Ecclesiastici, et omnia quæcumque sanctificantur, hoc signo dominicæ crucis, cum invocatione Christi nominis consecrantur.

S. August serm 19 de sanctis. Hoc signum præsidium est amicis, obstaculum est inimicis — Eodem mysterio fons regenerationis consecratur, ejusdem crucis signus per manus impositionem baptizati dona gratiarum accipiunt. Cum ejusdem crucis charactere Basilicæ dedicantur, altaria consecrantur, altaris sacramenta, cum interpositione dominicorum verborum conficiuntur. Sacerdotes et Levitæ per hoc idem ad sacros ordines promoventur. Et universaliter omnia Ecclesiæ sacramenta in hujus virtute perficiuntur. Item tract 8 in Evangel Ioannis Quid est quod omnes noverunt signum christi nisi crux christi. quod signum nisi adhibeatur, sive frontibus credentium, sive ipsi aquæ qua regenerantur si{ve} oleo quo Chrismate unguntur, sive sacrificio quo aluntur, nihil eorum ritè <46v> perficitur.

Note. It is their practis & rule to make the cross with the right hand. Durant de ritibus Eccl. lib 2. c 45. n 10.

Also the signinig with it is most frequently in their foreheads.

S. Cypr. de Pass. Christi circa finem. Quicunque sint sacramentorum ministri, qualescunque sint manus, quæ vel mergunt accedentes ad baptismum, vel ungunt qualecunque pectus de quo sacra exeunt verba, operationis autoritas in figura crucis omnibus sacramentis largitur effectum.

S. Aug de Symbolo ad Catechumenos c. 1. Nondum quidem adhuc per sacrum baptisma renati estis, sed per crucis signum in utero sanctæ matris ecclesiæ jam concepti estis. Item in Psalm 30. can 5. Non sine causa signum suum Christus in fronte nobis figi voluit, tanquam sede pudoris ne Christo Opprobrio Christianus erubescat.

Baptizatus ante Baptismum inungitur in pectore et scapulis oleo catechumenorum, et post Baptisma inungitur sacro chrisma a presbyter in vertice capitis in forma crucis. Dionys de Ecclesiast. Hier. Tertul lib 1 adversus Marcionem. Et de Baptism. cap 7. Item signo crucis in fronte signatur. Dionys de Eccl Hier

It was once a custom to receive the sacrament with hands cross. Damascen lib 4. c 14

In extrema unctione omne membrum sanandum inungitur ut oculi propter visum aures propter auditum, nares propter olfactum, manus propter tactum, os propter gustum, pedes propter gressum renes propter concupiscentiam. Et hæc unctio tam curat morbos quam remittit peccata. Durantus cap 20.

Moneant Presbyteri sub pœna excommunicationis omnes illos qui crucem habuerunt et votum suum non sunt prosecuti quod crucem suam et propanant resumere, Et portent. Odonis episcopi Parisiensis, præceptum synodale 44.

Prudentius Hymno in S. Martyres Hemiterium & Cheledonium Calagurritanorum.

Ejusdem Hymnus in B. Laurentium mart.

Et paulo post de Laurentio.

Ejusdem Hymnus in Eulaliam Virginem

Ejusdem Hymnus in octodecim martyres Cæsaraugustanos

Et sub finem

Ejusdem Hymnus in Vincentium mart.

Ejusdem Hymnus in Fructuosum, Augurium et Eulogium Martyres Tarraconenses.

Ejusdem carmen Heroicum in Cassianum martyre

Passio Hippolyti martyris ad Velerianum Episcopum, per eundem

Paulo post inducit Hippolytum sic alloquentem populos

Et post aliqua.

Et sub finem

& paulo post

Idem in Cyprianum martyrem.

in ^✝[37] ipso condita turrium

Servat salutem virgo Quiritium:

Nec non et ipsos protegit advenas,

Puro ac fideli pectore supplices.

{E}phræm Syrus in tractatu adversus vitiose viventes, p 92 sic incipit Serm.

Angor Fratres mei, & horreo ac contremesco, doloreque conficior dum illud Prophetæ animo revolvo: Videte contemptores & admiramini et disperdimini. Ac primum quidem maxime ob meam imprudentiam atque ignorantiam: cùm omnem iniquitatis viam sim ingressus, omnique genere peccati singula membra mea constricta teneat inimicus. Debuissem sanè meipsum affligere atque deplangere, propter turpitudinem in qua versor, ac deinde aliorum satagere. Debuissem prius trabem ex proprijs oculis evellere & sic aliorum festucas cernere. Cæterum qui nunc dominatur contemptus vehementi dolore me obruit atque demergit. Aspicio enim præsentis disciplinæ negligentiam et ferre nequeo, at cum Propheta doleo, qui ait: Vidi prævaricantes & tabescebam. Quæ enim nobis arma non intentavit inimicus, quibusque fraudibus ac dolis nos vincere & occupare non est conatus? Hei mihi; quis impudentia nobis mala non deploret? Verum ijs quæ dicuntur, attendite obsecro, qui hanc vitæ rationem delegistis et pertimescite. Cum enim angelicum feramus habitum una cum diabolo militiam gerimus, habitus quidem est angelicus et vita mundana. Numquid inter angelos in cælis contentiones vigent & æmulationes, sicut nunc inter monachos videmus? Radices quippe egit inter eos æmulatio et invidia atque obtrectatio. Diversimode sua singulis nobis miscuit venena hostis callidus, arteque ac dolo unumquemque nostrum supplantare studet: Hic quidem, inquit, jejunium recte observat, verum zelo et invidia vincitur. Alius rursum a fœda atque absurda se concupiscentia continet, sed vana constrictus est gloria. Alius diligenter vigilias colit, sed detractionis malo irretitus est. Alius ab hoc vitio alienus est, verum inobedientia ac contradictione plenus. Alius a cibis temperat, verum inani jactantia & arrogantia demersus est. Alius in oratione patiens est ac potens. Sed indignatione atque iracundia superatur. Alius rursum paululum in recte agendo proficit sed adversus negligentiores extollitur Alios alio modo malitia ligatos tenet et non est qui intelligat. Propterea rixæ atque dissentiones sunt inter monachos. Hei mihi, quis non suspiret? quis non lugeat? Quo pacto angelicum hoc institutum ac ordinem confudimus? Reliquimus mundum; & quæ mundi sunt sapimus. Possessiones rejecimus & a contentionibus non cessamus. Reliquimus domos, et earum cura atque solicitudine quotidie absumimur. Non adsunt opes, sed non abest superbia. Nuptias sprevimus & ab inani cupiditate non recedimus. Exterius humilitatem simulamus & animo honores appetimus. Videmur quidem paupertatis amatores & habendi cupiditate detinemur atque absorbemur. Ore quidem ac verbo paupertatem colimus: mente autem avaritiæ morbo laboramus. Quis igitur nostram <50r> conditionem atque institutum non doleat? Multis deinde prosequitur Syrus turpissimos mores juniorum monachorum: ac tandem sic pergit: Vnde liquidò constat nos ne ad exiguum quidem tempus externo vitæ instituto, dico sæculari renunciasse. Specie quidem et apparentia mundo renunciavimus: revera autem quæ mundi sunt curamus nec habemus quo nos excusemus. Habitu monachi sumus, sed moribus crudeles quidem et inhumani. Habitu humiles, et moribus pestiferi ac scelerati. Habitu religiosi et moribus exitiosi. habitu amici et moribus inimici. habitu gratiosi, moribus odiosi. habitu exercitatores seduli, moribus ignavi athletæ. habitu sobrij, moribus prædones. habitu pudici, animo autem adulteri. habitu modesti, moribus et pectore vagabundi. habitu mites, moribus arrogantes. habitu consolatores moribus arrogantes. habitu consolatores, moribus contumeliosi. habitu consiliarij, moribus obtrectatores. habitu simplices moribus difficiles & perniciosi. Habitu ab invidia alieni, moribus invidi et homicidæ. habitu defensores ac susceptores moribus autem proditores. Et unde quæso accidit nos tales esse? nisi inde quod mutuam inter nos dilectionem perfectam non habeamus? nisi quia pura inter nos non sit concordia? nisi quia vera in nobis humilitas non est? nisi quod præ oculis timorem Dei non constituamus? Quodque salutaria Dei præcepta despiciamus ac pro nostro {ea} arbitrio detorqueamus & pro nugis existimus? Hæc et alia multa Syrus, quæ omnia adducere nimium esset. Tandemque addit: Non putetis in cingulo ac veste longa consistere perfectionem monachi — aut quod capite incedas abraso, comamve nutrias. — Si molestiam sentiatis ex dictis meis; me tamen vos commonuisse non pœnitet. Malo enim cauterijs vos in curando corpore uti quam ut illud totum computrescat. Neque vero putandum quia morbos vestros occultatis iccirco eos deum latere Dico enim vobis quæ a vobis occultè fiunt, mihi describere turpe esse. Nam si ea describere voluero, non persistetis sed aufugietis.

Hujusmodi plura vide forte apud Basil. M. in Constitutione Monach c 10, 11, 25. Nazianzenum in Apologetica Orat. 1. Orat 20 & 21 & 27 & 28 & 32. Chrysostom Hom 43 ad populum Antiochenum Tom. 5. & serm de inanis gloriæ cupiditate: inter didact & parænet eod. Tom. 5 D. August. l 3, 4, 5 de Civ Dei. Ambros super Luc lib 3 &c

Dabit hoc Suum signum scelestus ille, non quidem promiscue pro quolibet corporis membro ne hoc grave sit atque molestum ipsis, sed in dexteram manum & frontem insculpturus est homini characterem hunc suum impium: ne scilicet facultas sit homini dextera se signandi signo Christi Salvatoris nostri neque rursus in fronte ulla tenus tremendum sanctumque domini nomen imprimere queat neque <50v> {etiam} {glo}riosam atque formidabilem Salvatoris crucem insculpere. Novit quippe infælix ille per impressionem crucis domini potestatem sibi omnem ademptam iri. Quamobrem signat hominis dexteram quod ea scilicet cuncta nostra membra signemus. Similiterque frontem quod illa candelabri in modum lucernam lucis hoc est signaculum Salvatoris nostri in altum præferat —— Draco signaculum suum loco signi crucis Salvatoris nostri modis omnibus machinabitur imprimere. Syrus de Antichris. p 221 Edit. Vossij. A.C 1616.

Chrysostomus Hom 45 De S. Meletio, describens quomodo Antiocheni Nomen Meletij imponebant, liberis addit; Ipsum enim nomen & ornamentum cognationis ϗ ὀικείας ἀσφάλειαν & ædium tutelam & ita nominatis salutem atque amoris solatium esse existimabant —— illud in domum suam, veluti quendam thesaurum bonorum innumerabilium introducentes. Habebant utique hoc nomen tanquam φυγαδευτήριον instrumentum quoddam quo fugabatur quævis a ratione aliena affectio et cogitatio. Fuitque id adeo frequens ut ubique in bivijs in foro in agris & in vijs hoc nomen undique circumsonaret. Non ad nomen autem solum adeo fuistis affecti, sed ad ipsam etiam figuram corporis. Quomodo enim fecistis in nominibus hoc etiam fecistis in illius imagine: etenim in palis annulorum & in poculis et in phialis, & thalamorum parietibus, & ubique sacram illam multi expresserunt imaginem.

Cum Imperator Iulianus didicisset Cæsareæ Philippi: urbs est Phænices, quam Paneadem nominant, insignem esse statuam Christi quam mulier sanguinis profluvio, quo jam dudum laborabat, liberata, ibi dedicavit: ea subversa imaginem suam ejus loco posuit – Et hanc Christi statuam pagani trahentes per urbem confregerunt. Postea vero Christiani collectam in Ecclesia reposuerunt, ubi, etiamnum servatur. Sozom. l 5 c 21 Niceph l 10 c 30.

Eusebius l 7     c 18 hist Ecl. dicens se vidisse hanc æneam imaginem Christi: addit. Nec verò mirandum est Gentiles a servatore nostro benefici{is} affectos hæc præstitisse; cum et Apostolorum Petri ac Pauli Christique ipsius pictas imaginem ad nostram usque memoriam servatas {in tabu}lis viderimus. Quippe prisci illi absque ullo discrimine cunctos de sebene meritos Gentili quadam consuetudine tanquam colere hujusmodi honoribus consueverant.

De picturis sanctorum in Ecclesijs vide Nazianz. Epist 49 ad Olympium Basil Orat in S. Barlaam in fine. Nyssen: Orat: in Theodorum initio. Evodium lib 2 de mirac. S. Stephani. Prudentium in hymno de S. Cassiano. ut et in eo de S. Hippolyto. Paulinum Epist 12 ad Severum & natal 10 S. Felicis. Augustinum l 1 de consensu Evangelistarum cap 10. & l 22 cap 73.

ἐυχαριϛίαν προσφέρετε ἔντε ταῖς ἐκκλησίαις ὑμῶν ϗ ἐν τοῖς κοιμητηρίοις

Valentinianus junior supplicatione Sixti 3 Po{ntificis} Romani [post an 431] obtulit imaginem auream cum duodecim portis & Apostolos duodecim et Salvatorem in gemmis pretiosissimis ornatam super confessionem [i.e. super Altarem] Beati Petri Apostoli. Anastas. Platina & alij in vit. Sixti — Fecit et Sixtus ipse Absidam super cancellos cum statua beati Laurentij Martyris argentea pensantem libras ducentas. Anastas. ib.

Valentinianus junior supplicatione Sixti Papæ posuit in Ecclesia B. Petri super Confessionem ejus i.e. super Altare, imaginem auream salvatoris gemmis pretiosissimis ornatam & duodecim Apostolorum Imagines in p itidem aureas Anastas. in vita Sixti, Platina alijque

Vestina femina illustris ultimo testamento ordinavit ut Basilica sanctorum martyrum Gervasij et Protasij ex ornamentis & margaritis, venditis justis æstimationibus construeretur. Eam ad perfectum constructam Innocentius papa dedicavit & multis insuper donarijs argenteis ornavit. Anastas in vit Innocentij.

Tertullianus de pudicitia ante medium his meminit Servatoris agnum ad Ovile ferentis in calice depictæ ab orthodoxis contra quos disputabat.

Titus (Episcopus Bostrensis) libellum ad Iulianum Imp. misit: testatusque est Christianos plebem gentilium numero adæquare quiescere tamen illos &c. Sozom. l 5. c 15

Sine legalibus observationibus convenite in cæmeterijs ad legendum sacros libros & canendum psalmos pro mortuis martyribus & sanctis omnibus qui a sæculo fuerunt, ac pro fratribus vestris qui in domino mortui sunt. Et antitypum regalis corporis Christi, acceptabilemque Eucharistiam offerte in Ecclesijs vestris et in cæmiterijs. Clem const. l 6. c 30

Inter supplicationes quæ in Celebratione Eucharistiæ fiebant, Auctor Constitutionum hanc inserit: Adhuc offerimus tibi pro omnibus sanctis qui a sæculo tibi placuerunt, patriarchis, prophetis, Iustis, Apostolis, martyribus, confessoribus, Episcopis, Presbyteris, Diaconis, Subdiaconis, Lectoribus, cantoribus, virginibus, viduis, laicis, & pro omnibus quorum tu nosti nomina. Clem. Constitut. l. 8 c. 12.

In Suida consule Ουάλης (Valens). Hetius. Gratianus. Gregorius. (Greg. Naz. obit anno 13 Theodosij. Suidas in Gregorio). Demophilus. Diodorus monachus tempore Iuliani et Valentij Episcopus Tarsi Ciliciæ (Suid in Diodoro). Eunomius. Eusebius. Θεοδ. Theodosius socors & luxuriosus (Suid. in Theod.     Theudericus rex Gothorum verbo Tyrannus revera rex {a nullis} precedentium inferior. Leontius Tripo <51v> {lis} Lydiæ Episcopus animo fuit ingenuo adversus omnes & libero Eusebiam Constantij uxorem & Constantium ipsum reprehendit Suid. ex Philostorg.      Leontius alter Antiochenus se castravit Leontius alter Antiochenus se castravit. Leontius et alius Antiochenus qui de Homousio disputavit cum Flaviano.    Origenes Arij præcursor (Suid. in Crig.) Paphnutius, oratio ejus contra legem ut Clerici cum uxoribus rem non haberent in Concil. Nicæn.       Severus, inquit Suidas in Severo, omnes senatûs Principes, & singularum Provinciarum nobilissimos et ditissimos quosque interfecit. Auri enim avidissimus fuit, ut fortitudinem vinceret avaritia. Σωτάδης Sotades Cretensis, Maronita a Dæmonio vexatus, iambographus scripsit ^* Phlyacas sive Cinædos lingua Ionica. Vsus est hoc genere etiam Alexander Aetolus, & Pyrrhus Mylesius & Theodoras & Timocharidas & Xenrchus. Sunt autem ejus genera plurima: veluti ad Inferos descensus, Priapus ad Belestichem, Amazon & alia: & Inclusæ et Redemptus, ut Athenæus ait in Dipnosophicis. Fuit et Sotades Atheniensis philosophus, qui scripsit de Mysterijs lib 1 (Suid in Sotade). Σταυροὶ, Crux apud Hieroglyphicæ Ægyptiarum peritos, significabat vitam futuram (Suid. in Σταυρ Σύνδικοι Advocati. Fortasse magistratus quispiam fuit post populi e Piræso reditu{m} in urbem constitutus ad quem publica bona referrentur. Iste ver fortis est: actiones apud sex viros instituit: apud Syndicos bona describit (Suid in Syndici) [est et συναγορος et παράκλητος advocatus causæ defensor sed παρακλητος etiam denotat deprecatorem, interecessorem, consolatorem, procuratorem. Advocatus fisci i.e. procurator, Thesaurarius.      Ὑπόϛασις: Suidas fuse interpretatur Hypostasin & Vsiam, ut individuum vel substantia & species, vel natura. Vide et Suidam in ὀυσία.

Traditionem de Trinitatis fide Petavius in Præfat Tom 2 probare conatur his argumentis.

1 Quod Patres qui Paulum Samosatenum damnarunt, testantur se fidem suam per traditionem ab Apostolis accepisse videlicet: esse unum Deum ingenitum &c. Et Filium genitum, unigenitum, Sapientiam, & Verbum ac virtutem Dei, ante sæcula non præcognitione sed substantia & Hypostasi. Deum &c

2 Quod Athanasius sæpius admoneat ut fidem a majoribus traditam ab Ario vexatam retineant, quam patres Nicæni scribendo repetierunt. Quodque hanc fidem dicit a Domino datam, ab Apostolis prædicatam a patribus custoditam.

3 Quod Basilius scribat: Pleraque mystica sine scripto internos habentur: inter quæ illud etiam de spiritu sancto recipi debet. Apostolicum vero, inquit, esse duco non scriptis quoque traditionibus inhærere.

4 Quod fidem hanc quam Basilius dicit Apostolos sine scripto tradidisse, Patres conservarint, ita ut in scriptis eorum elucescat. Vt hoc probet, percurrit singulorum scripta, testimonia quæque ex singulis adducens quæ huc spectant. Quæ quidem omnia ad hæc capita reduci possint

Hermas dicens unum esse Deum qui omnia creavit, & consummavit et fecit ex eo quod non erat ut essent omnia, deque patre et filio vel patre solo hæc scribens; postea lib. 3 in Similitudine quinta dum interrogasset Hermas quare Filius Dei in ista similitudine in servili loco ponitur? respondet Pastor In servili conditione non poni filium sed in magna potestate et imperio. Et in similitudine nona: Filius quidem Dei, inquit, omnis creatura antiquior est ita ut in consilio Patri suo adfuerit ad condendam creaturam.

Clemens Romanus Vocat Iesum sceptrum majestatis, τὸν κύριον cum articulo, splendorem majestatis, tresque personas describit dicens An non unum Deum habemus & unum Christum & unum sporotum gratiæ effusum in nos?

Ignatius (cujus epistulas partim truncatas, partim interpolatas, aut aliter mutatas esse docet Petavius, ut tuto citari nequeant) ut a Theodoreto citatur vocat Christum ἐν ἀνθρώπω θεὸν & υἱὸν θεοῦ κατὰ θεότητα ϗ δύναμιν, Deum in homine & & filium Dei secum divinitatem et potentiam

Aristides Athenienis, in Martyrologio Romano, memoratur Imperatore Hadriano præsente Christum Iesum solum esse Deum, perorasse

Polycarpus tres personas simul nominat, dicens, Te glorifico per sempiternum Pontificem Iesum Christum dilectum filium tuum: per quem tibi cum ipso in spiritu sancto gloria nunc et futura sæcula seculorum. Amen.

Iustinus Martyr scribit Filium Dei proprie dictum, ac solum nominari filium & Verbum ante res omnes conditas a Patre genitum: Filium Dei et Deum in scripturis nominari & Dominum virtutum: Abrahamo Mosi et Patriarchis apparuisse, ab eis tanquam Deum adoratum, eoque nomine et quidem tetragrammato illic honestatum: Filium Dei agnitum esse – a Petro & in Apostolorum scriptis prædicari, qui creaturas omnes antecessit: et Tryphone –, quocum disputabat, minimè ferente Iesum vocari Deum tanquam alius esset Deus quam qui unus a Iudæis colitur rerum omnium colitur: copiose probat esse alterum in sacris libris, qui nominatur Deus & Dominus præter universorum opificem: & omnia illius nomina ijsdem e Scripturis colligit, inter quæ est θεὸς προσκυνητὸς Deus adorandus. Denique confutata eorum opinione qui filium non substantiam esse sed vim tantum internam et efficentiam Patris docebant ut lux est solis: statuit, Deum a Propheta & Angelum nuncupari non ita ut Solis lux Solo vocabulo numeratur: sed numero alterum quiddam esse: non tamen recisione tanquam Patris οὐσία substantia secetur uti cætera omnia divisa, atque secta, non sunt eadem atque erant ante sectionem. sed ut ab igne, verbi gra{tia,} multi alij accenduntur ignes, eo a quo plures accensi sunt. nihil imminuto, sed eodem permanente

Irenæus lib 2 c 55, Cognoscent enim eum hi, quibus revelavit filius. Semper autem existens filius patri, olim & ab initio semper revelat Patrem & Angelis et Archangelis & Potestatibus & Virtutibus. Item lib. 4, c. 8. Et bene, inquit, qui dixit ipsum immensum Patrem in filio mensuratum. Mensura enim Patris Filius quoniam & capit eum.

Athenagoras Deum unum esse persuadet primùm; dein de verò huic esse filium & Verbum per quod omnia procreavit ac disposuit. Est, inquit, Filius Dei Verbum Patris in Idea et operatione. Ab ipso enim et per ipsum omnia facta sunt cum sit unum Pater et Filius, & sit in Patre filius & Pater <53r> in filio, unitate et virtute spiritus.

Theophilus Antiochensis lib 2 ad Autolicum, præter summum Deum. λόγον & σοφίαν enumerat.

Hippolytus Martyr Christum vocat κύριον αναμάρτητον Dominum impeccabilem et apud Theodoretum (Dialog. 1) hæc illius verba leguntur. Verbum erat Dei primogenitum e cælo ad Mariam delapsum & homo primogenitus in utero formatus; ut primogenitum verbum Dei primogenito conjunctum homini monstretur. Quæ Petavius e Collectionibus Anastatij de Hippolyto citat non appono, quod non videntur esse Hippolyti.

Origenes, Basilio referente, adorandæ Trinitatis Deitatem alicubi nominat: et ali{bi} scribit quod Sacræ virtutes capaces sunt unigeniti et sancti spiritus Deitatis.

Quæ de Dionysijs duobus et Theognosto ex Athanasio producit Petavius, mitto: siquidem a sola Athanasij auctoritate pendeant, de qua alibi dicetur.

Mitto etiam commentitiam fidei confessionem quam Gregorius Nyssenus tanquam Gregorij Neocæsariensis describit, affirmans quod eandem, jubente B. Virgine Ioannes illum Evangelista docuit.

Methodius Christum docuit esse Dominum et Filium Dei, ὁς ούχ ἁρπαγμὸν ἡγήσατο τὸ εἶναι ἶσα θεῷ.

Hactenus de Scriptoribus Græcis

E Latinis Tertullianus, vir multipliciter hæreticus, in scriptis suis describit Deum esse spiritum extensum et corporeum, hujus corporis filium partem esse ac derivationem totius non tamen a Patre divisum, hunc potentia fuisse in patre ab æterno ut mens interna, ut sermo internus seu facultas cogitandi. Tande{m} <53v> Pater ubi ea qua sermone seu mente sua in se conceperat, in substantias edere vellet et mundum creare, sermonem primo emittit & condit habentem in se rationes rerum condendarum, deinde ut res coram quoque in suis speciebus & substantijs constituerentur, sermo ulterius ad effectum generatus est, speciem & ornatum sumens, sonumque & vocem cùm dixit Deus Fiat Lux: Ex quo dicitur Filius Dei. Patrem præterea et filium et spiritum Sanctum statuit Statu Substantia et potestate unum esse id est non {eodem} numero nec æquales sed conformes sive unius Monarchiæ, congeneris substantiæ, conspirantis potestatis: eosdem enim ponit gradu specie et forma ab invicem differre, eorumque substantiam corpus esse seu spiritum corporeum, definies, statuit patrem quidem totam esse substantiam filium verò derivationem totius et portionem: sicut ipse profitetur: Quia Pater major me est: Hinc filium ex patris substantia genitum asserit, genitum tamen absque divisione Nam per patrem intelligit totam utriusque substantiam, tam illam portionem quæ filio Et Patri communis est quam reliquam omnem quæ solius est patris. Et hinc intelligi potest quo sensu hæc et similia fatus est. Filium et Patrem numerari sine divisione duos esse sed indivisos Filium de substantia esse Patris. Trinitatem per consertos & connexos gradus decurrere a patre Trini <54r> tatem esse unius divinitatis patrem filium et spiritum sanctum æconomiæ sacramentum custodiendum esse quæ unitatem in trinitatem disponit, tres dirigens, Patrem & Filium et Spiritum sanctum: tres autem non statu sed gradu, nec substantia, sed forma, nec potestate sed specie: unius autem substantiæ unius status & unius potestatis; quia unus Deus ex quo et gradus isti et formæ et species in nomine Patris et Filij et spiritus sancti deputantur.

Cyprianus Chistum sæpe nominat Deum, dicitque quod is Gentes baptizari jussit in plena et adunata Trinitate, eique Isaiæ verba illa tribuit: Quoniam in te Deus est et non est Deus alius præter te. Et in tractatu de Idolorum vanitate dicit. Vnus omnium dominus est Deus. Neque enim illa sublimitas potest habere consortem, cùm sola omnem teneat potestatem. & paulo post præter hunc Deum et Christum esse docens, hæc addit Hic est virtus Dei, hic ratio hic sapientia ejus & gloria, hic in virginem illabitur, carnem spiritu sancto cooperante, induitur; Deus cum homine miscetur, hic Deus noster hic Christus est.

Zosimus having occasion to mention a sedition the Monks in relating the History of Chrysostom [A.C 400 circiter] gives them this description Hi legitimis nuptijs abstinent & tam in urbibus, quàm vicis, populosa collegia complent hominibus innuptis, nec ad bellum nec alium reipublicæ necessarium usum idoneis, nisi quod via quadam progressi ab eo tempore in hunc usque diem, magnam terræ partem ad se transtulerint; & sub prætextu quasi cum pauperibus omnia communicarent, omnes prope dixerim ad inopiam redigerint. Zos l 5.

Temporibus Valeriani et Gallieni, Crocus ille Alamannorum rex commoto exercitu —— universas Gallias pervagatur, cunctasque ædes quæ antiquitus fabricatæ fuerant a fundamentis subvertit (Greg. Tur. l 1 c 30) — tandem apud Arelatensem Galliarum urbem comprehensus, diversis affectus supplicijs, gladio verberatus interijt. c 32.

Consule Zosimum de Bellis sigilli 4 deque peste.

Origenes in Levit c 8 ait secundum Ecclesiæ observantiam etiam parvulis baptismum dari. Et alibi: Pro hoc et Ecclesia ab Apostolis traditionem suscepit etiam parvulis baptismum dare. Baron Thesaur Antiqu. Tom 1. c 41 Basilius. Greg: Naz. Greg Nyss. Orationes contra morem differendi Baptismum. Consil: Carthag: de baptizandis infant: sanctiones edidit. / Ex Ecclesiæ antiqua traditione ratum fuisse baptismum in nomine tantum Christi collatum scripsisse Stephanum Romanum Pontif. Cyprianus in Epist ad Iubaianum, licet ab eo dissenserit appertè testatur. Cyp: ad Iub: Ep 73.

Cum negligenter imperium Gallus administraret primum quidem scythæ nationibus sibi vicinis terrorem incutiebant deinde paulatim progressi ad ipsum usque mare sitas regiones populabantur: adeò quidem ut nulla gens Romanæ ditionis relinqueretur: sed omnia prope dixerim oppida non munita mænibus, & munitorum magna pars, caperentur. Nec minus bello ab omnibus partibus ingruente lues etiam pestilens in opidis atque vicis subsecuta, quicquid erathumani generis reliquum, absumpsit; quæ sanè nunquam superioribus sæculis tantam hominum stragem dederat. Rebus in hunc modum comparatis, cum Imperatores {remp.} defendere non possent, & omnia extra Romam posita negligerent, rursus Gothi & Borani et Vrugundi & Carpi civitates in Europa diripiebant, quicquid eis superabat sibi auferentes: Persæ vero Asiam invadebant, Mesopotamiam occupantes, & in ipsam progressi Syriam ad urbem Antiochenam usque, donec et illam totius Orientis metropolim caperent & incolis ejus partim cæsis partim in captivitatem abductis infinita cum præda domum discederent, omnibus tam privatis quam publicis civitatis ædificijs, nullo penitus resistente dirutis. — Scythis autem, quotquot erant in Europa, securè degentibus & jam in Asiam quoque transgressis, omniaque ad Cappadociam & Pesinuntem & Ephesum usque depopulatis: (ordinum Panonicorum dux militibus suis qui parum habebant animi ad resistendum prosperæ barbarorum fortunæ quanto poterat opere confirmatis) – improvisus Barbaros in ijs locis repertos aggressus est Cumque magnam eorum partem occidisset, milites in barbaricum transduxisset <55v> inopinato quicquid occurreret obtruncasset; præter omnem denique spem imperio Romano subjectos illorum furore liberasset a militibus suis imperator dictus est. —— [ Æmiliano mox occiso Initio regni Valeriani] Scythis suis ex sedibus egressis & præter hos Marcomannis quoque per irruptiones Romano Imperio loca populantibus ad extremum periculum Thessalonica redacta fuit: cujus obsidione vix magno labore soluta, fortiter hosti resistentibus ijs qui in urbe erant. tota Græcia perturbationibus vexabatur. — Valerianus animadverso periculo quod imperio Romano cunctis ex partibus immineret, Gallienum filium imperij consortem facit, & rebus undique urgentibus ipse versus Orientem movet ut Persis resisteret, Europæos exercitus filio tradit, cohortatus eum cum ijs copijs irruentes undique barbaros oppugnaret. Gallienus Videns Germanicas gentes cæteris infestiores esse, quæ adcolas Rheni Gallica nationes acrius vexarent hanc partem sibi propugnandam ab hostibus sumebat; alijs qui per Italiam Illyricum Græciamque prædi agendis intenti essent, duces cum eorum locorum exercitibus bellum facere jussit. — Sed quod ingenti cum multitudine, perexiguas ipse copias habens, bellum gereret in angustum jam coactæ res ipsius erant. — Borani vero & Gotthi et Carpi & Vrugundi (nationum hæc nomina propter Istrum sedes habentium) nullam nec Italiæ nec Illyrici partem a continuis vexationibus immunem relinquebant omnia nemine resistente diripientes. Et quidem Borani in Asiam quoque semel atque iterum trajiciebant — et inter alia damna, Trapezuntem obsident urbem amplam et populosam, quæque præter consuetos milites alios decies mille receperant eaque expugnata ineffabilem barbari opum captivorumque copiam adepti sunt nam finitimi omnes in eam veluti locum munitum confluxerant. — Dein Horum prospero successu excitati Scythæetiam in Asiam trajicunt & similia patrantur Nicomediam et Nicæam incedentes — cumque pestis invasisset exercitus Romanos in Oriente Eorumque majorem partem sustulisset Sapores orientem aggressus in ditionem omnia redigebat.

And in another Epistle written about the same time: Vastatis urbibus —— translatus est. ⭗^[38] as an eye witnes concerning the desolations about Trev{irs} the Chief City of Gallia. Exisa inquit, ter —— perferebant.

in with like desolations which Isidorus thus touches upon

At the same time the Franks also brake into Gallia Lugdunensis — Britain. And while this torrent overwhelmd the west, Alaric with his Goths A.C. 408.

sufficisset.

And as the mortality was wonderfully great in the City, so was the calamity of those that survived whether Citizens or other Italians. as may be learned by the dispersion of them over the world Which Ierom then residing in a Monastery in Palæstine thus hints.

Ex M. Camillo de Antichristo

Abbas Ioachimus in Ier 51, ante annos trecentos dicebat Viros Evangelicos suscitandos ad mysteria a finibus seculorum abscondita populis fidelibus Christianis in toto orbe dispersis revelanda. Camill l 1. c 1.

Vt Ἀντιβασιλεὺς Prorex seu Vicarius Regis. Ἀντιϛράτηγος. Vicarius Imperatoris, Ἀνθύπατος Proconsul qui ad gubernandam Provinciam vice Consulis mittebatur. Ἄντανδρος succedaneus in alius viri locum substitutus, Ἀντιδιάκονος viceminister, Αντάδελφος vice fratris: sic Ἀντιχριϛος Prochristus. Et ut Ἀντάξιος æstimatione par, Ἀντεραϛὴς rivalis, ἀντίθεος divinus: Ἀντίχριϛος Rivalis Christi. Est igitur AntiChristus Christi Vicarius, Rivalis, adversarius. Neque vox ἆντι sic ambigùe accipitur sed sensum habet ex omnibus compositum: haud secus ac si quis Ἀντιβάσιλεα diceret perfidiose regnantem sub Prætextu Proregis, rege ipso nihil præter nomen retinente. Esti igitur Antichristus in sensu latissimo seu potius strictissimo Adversarius & Rivalis Christi sub specie Vicarij. Nam sicut Αντιβασιλευς esse nequit qui regium sibi arrogat, sic nequit esse αντιχριϛος qui nihil Christo proprium sibi arrogat. Certè hoc modo ex unoquoque et oppositionis & similitudinis & arrogationis sensu Antichristum definit 2 Thes 2 Hinc est quod Pseudoprophetæ dicantur Antichristi. Rev 16.13 & 19.20. 1 Iohn. 4.1 2 Peter. 2.1.

Tertullianus dixit Hæreticos alium fecisse Iesum alium Christum (Lib de Carne Christi.) & Idem ad Praxeanos: Viderint Antichristi qui negant Patrem & filium Negant enim Patrem dum eundem filium dicunt & negant filium dum eundem patrem credunt, dando illis quæ non sunt auferendo quæ sunt.

Tantum qui nunc tenet, teneat; donec de medio fit. Quis? nisi Romanus status cujus abscessio in decem reges dispersa Antichristum superinducet. Tertullian. lib. de Resur. Carnis. Est et alia major necessitas nobis orandi pro Imperatoribus, etiam pro omni statu Imperij rebusque Romanis, quod vim maximam universo orbi imminentem ipsamque clausulam seculi acerbitates horrendas comminantem, Romani Imperij commeatu scimus retardari. Tertull. Apolog c 32. Veniet {prædictum} Antichristus cùm impleta fuerint tempora imperij Romani Cyrillus Catechesi 15. Non prius veniet Christus quàm regni Romani defectio fiat & appareat Antichristus. Ambrosius super loc 2 Thes 2. Re ipsa declarat lapsum ruinam brevi fore nisi quod incolumi urbe Roma nihil istiusmodi videtur esse metuendum. At verò cum caput illud orbis occiderit & ῾ρύμη esse caperit, quod Sibyllæ fore aiunt quis dubitet venisse jam finem rebus humanis orbique terrarum ? Illa est etenim civitas quæ adhuc sustentat omnia precandusque nobis et adorandus est deus cæli si tamen statuta et placita ejus differri possunt ne citiùs quàm putemus Tyrannus ille abominandus veniat qui <56v> tantum facinus moliatur ac lumen illud effodiat, cujus interritu mundus ipse lapsurus est. Lactantius l 7. c 30. Romanum Imperium quod nunc universas gentes tenet recedet & de medio fiet & tunc veniet Antichristus fons iniquitatis. Hieron. ad Abgas q 11. Quando de medio sublatum fuerit Romanum Imperium, tunc veniet Antichristus. Chrysostom super 5 l. Idem Augustinus, Theophylactus Oecumenius, Optatus, Milevitanus & alij docent.

P. Diaconus Imperium Romanum post depositionem Augustuli Anno urbis cond. 1229 finem esse assectum narrat. ^[39] Irruentibus in Italiam Hunnis Vandalis ac Gothis, tum maxime Imperium cladibus multis affectum est, atque deletum Paulus Crinitus l 16. c 5. Nihil dicam amplius de Imperij Romani ruina & interritu id enim humi prostratum jacet Machiavel. Histor. Flor. l. 1. Lipsius reliquias tantùm Imperij in Germania & Austriaca domo vivere concedit ipsum Imperium olim sub Imperatoribus scissum divulsumque & caput alterum in Franciam aut Græciam translatum. Constantinus id fecit quod non ignoras & causam dedit Ruinæ. Quinimò novelli Catholici hoc argumento pressi concedunt Romanum Imperium corruisse negant tamen Antichristum venisse.

ὁ Κατέχων 2 Thess 2. qui tenet, hoc est Antichristum cohibendo vel potius orbem Imperando, Nihil alius Κατέχων quàm Imperans | Imperator | Imperium. Isocratis ista sunt Κατέχειν τὰς ἀρχὰς imperia possidere occupare, Κατέχειν τὴν θάλασσαν maris imperium tenere, Κατέχειν τὴν Ἡλλάδα Græciam occupare.

τὸ λεγόμενον θεὸν ἢ σέβασμα omnem potestatem terrestrem. Alludit enim ad Nomen Imperatorum quod in Actis toties Σεβαϛὸς Augustus legitur. Act 25, 21, 25.

^[40] Cyrillus & Chrysostomus statuunt, Antichristi fore proprium ἁρπάζειν ἑαυτῷ τῆς ῾ρωμάιων βασιλείας ἐξουσίαν rapere sibi romani Imperij potestatem. Aquinatis est Imperium Romanum in Potestatem Pontificum de civili & temporali commutatum esse. Idem sensit Leo <57r> Papa, Dominicus a Scoto, Blasius, Viegas, alij. Bernardus scribit in Curia Romana malos non proficere sed bonos deficere & Papam non Petro sed Constantino succedere.

Sic et Babylon etiam apud Iohannem nostrum Romanæ urbis est. Tertullian. Lib 3 cont. Marcion.

Pontifices a (novis Imperatoribus) Galliarum regibus, Ravenna urbe, toto Exarchatu, agro Vrbiensi & Marchia Anconitana donabantur. Præter hæc Dei in mundo Vicarij a Carolo M. dicti et constituti neve ullius judicio in posterum essent subjecti cavebatur. Vide Machiavel Florent. Hist l 1.

Montanus apud Epiphanium (Har 48) de se: Ego dominus Deus Omnipotens, conversans in homine. Item: neque Angelus neque legatus sed ego Dominus Deus Pater veni. Et Dositheus apud Origenem (c. Celsum l 1) conabatur persuadere se Christum esse.

De Simonianis Ignatius ad Trallianos: Fallacijs circumferentes nomen Christi et cauponantes sermonem Christi. / Solent [Hæretici] dicere: non omnia Apostolos scisse: eadem agitati dementia qua rursus convertunt, omnia quidem Apostolos scisse, sed non omnia tradidisse. Tertul de præscr. adv. Hæret. / Item: Veritas non potest inveniri ab his qui nesciunt Traditionem. Non enim per literas traditam illam sed per vivam vocem Irenæus l 3. c 2.

Omnes quotquot sunt hæreses Deum quidem unum dicunt sed per sententiam malam immutant. Iren. l 1. c 19. Simon magus dixit semetipsum esse super omnia Deum Iren l 2. c 9. Et se in Iudæa nomine filij apparuisse in Samaria nomine Patris descendisse, alibi nomine spiritus Sancti se visendum præbuisse. Iren l 1 c 20. Basilides dixit se hominem ementitum non ἀληθῶς sed δοξαϛικῶς seu opinione vel putativè in Iudæa passum Iren l 1 c 23. Basilidiani unam esse personam Patris & Filij et spiritus sancti commentiti sunt. Baron: Ad A.C. 120 sect 8. Hos Ignatius ad Trallianos sine dubio perstringit, quibus pater filius et Spiritus Sanctus erant idem ταυτὸν δὲ εἶναι πατέρα ϗ ὑιὸν ϗ πνεῦμα ἅγιον. Ad Philippenses, Deum ab Hæreticis ἕνα τριώνυμον dictum scribit. / Montanus multis post annis idem docebat auctore Tertulliano Epiphanio & Hieronymo. / Primùm in fidei regula discrepamus. Nos patrem et fil. & sp. stum in sua unumquemque persona ponimus licet substantia copulemus. Illi Sabellij dogma sectantes Trinitatem in unius personæ angustias cogunt. Hieronym Epist 54. Idem docuit Praxeas, Victorinus, Æschines, Noetus, Sabellius, Hermogenes, Priscilianus, P. Samosatenus, Monarchiani, Massaliani, Patropassiani, Severitæ, Theodosiani, Angelitæ, Damianistæ, alijque deum tribus nominibus distinctum fingebant. / Arius ratus erat Alexandrum Sabellij dogma introducere, Indeque atrox schisma. Socr l 1. c 5. / Ex his hæreticis desumpsisse videtur Lucianus in Philopatride quæ de christian{is} narrat. Rogante {Etherico} Christianum atque dicente: Quemnam igitur tibi jurabo Tryphon respondit: Deum alte regnantem, magnum æthereum atque <57v> æternum: filium Patris & spiritum Sanctum: Vnum ex tribus & ex uno tria. Græcὲ ἕν ἐκ τριῶν ϗ ἐξ ἑνὸς τρία. Paulò inferius ἓν τρία, τρία ἓν. Non τρεῖς sed τρία, inquit, nomina tantum intelligens non personas, quod verborum vi ipsa declarat. Viderant hoc Baronius, Et ut transferret ad confirmationem ὁμυουίου, mutavit vocem in margine quasi Lucianus non τρία sed τρεῖς scripsisset, ut oporteret si de personis locutus fuisset.

Quanti facerent Homousiani hujusmodi testimonium apud Patres Ecclesiæ, quale legitur apud Platonem in Pæmandro, ὁ τοῦ Θεοῦ λόγος ἡνώθη τῷ δημιουργῷ Νῷ ὁμοούσιος γὰρ ἦν Dei verbum unitum est cum Mente fabricatrice Mundi. Erat enim coessentialis seu consubstantialis. Et tamen Plato nihil minùs quàm cum illis sentiebat.

Tres sunt qui testantur in cælo Pater, Sermo, & Spiritus Sanctus, & hi tres sunt unum. Non legitur in Syro. Non ab Ignatio, Iustino, Irænæo, Tertull. Origene, Athanas. Nazienzeno Didymo Chrysosto, Hilario, Augustino, Beda, alijsque. Primus forte legit Hieronymus.

Hæretici confundebant Patris et filij substantiam, unum dicentes esse Patrem & filium, suspicione sola & nominibus solis dividentes eos quos existimant unum. Origen in Math tract 19.

Multa Origeni periculosa ab Epiphanio, Hieronymo, Theophilo Suida & Apollinario impinguntur uti duos fuisse Christos, Christum purum esse & animatum hominem, perparvum esse cum patre collatum, putative mortuum &c. De spiritu pejus est locutus.

Ignatius ad Trallenses omnes Hæreses ad has 4 classes contraxit. Alij dicunt Iesum opinione natum opinione crucifixum. Alij vero quod non sit filius Architecti Alij quod ipse sit super omnia dues. Alij vero quod nudus homo. / Qui opinione passum dicunt ut Marcion statuentes alijque innumeri Deum esse statuunt Secundi generis fuere Cerdon & Marcion Statuentes opificem Mundi esse alium a summo Deo. Quarti generis Ebiontæ.

Pater tota substantia est, filius verò derivatio totius & portio, pater alius a filio dum filio major. Tertul Adv. Prax.

Quicquid Simon se esse dixerat hoc se Menander esse dicebat. Tertul de Præser ad Hære. c 46. Celitus se missum mentitus Simonis exemplo. Erat Menander Magus Simonis primogenitus. Saturnus, Basilides, Valentinus, Cerdo, Marcion, Apelles alijque Christum opinione natum carne e Syderibus aptatâ, in terris versatum opinione passum & mortuum docebant. Cerinthus etsi Christum a Iesu dividit, illum tamen, (auctore Irenæo l 1 c 25) post baptisma in Iesum descendisse ab ea principalitate quæ est super omnia, figura Columbæ & tunc annunciasse incognitum patrem & virtutes perfecisse. NB. Hoc est plane negare Iesum esse Christum. Iohn 2.22

Iesus populari appellatione erat Christus. Ioseph. Antiq. lib 18. c 6. Matt 27.22. Christum Deum summum de cælo descendisse docent Cerinthus, Basilidiani, Valentiniani, Marcionitæ, Praxeani, Montanistæ, Massaliani, Sabelliani Noëtiani Priscilianistæ &c.

Meretrix Apocalyptica est Ecclesia Apostatica quia omnis meretrix prius virgo.

Luciferum Calaritanum, (tradit Baronius ad An 336. sect 13) asseverasse Constantinum ideo Athanasium in Gallias amandasse quod transisset ad Arianam hæresin idque in eum declamare non destitisse. Idem Constantium filium palam professum esse: Nisi pater meus bene fecisset conferre se ad Arianos, non ejus filij regnaremus. / Desinit Camillus Osium ad Arianos defecisse omnes tradunt & Baronius virum multum laudanssic deflet lapsum ejus: Casu Osij plane miserabili Catholicus Orbis contremuit, concussæque sunt solidissimæ petræ. Bar. ad A.C. 357 sec 17, 18. Marcellus etiam a Catholicis defecit etsi non ad Arianos. Et sic tres præcipui viri Consilij Nicenæ sententiam mutarunt.

. Si alius venerit in nomine suo &c Ambrosius applicat ad Antichristum. Ambros in 2 Thes 2.       Qui nunc tenet tenebit donec de medio fiat, — et tunc revelabitur ille iniquus &c. Post defectum regni Romani appariturum Antichristum dicit. Ambros ib.

Of the wars in other places which Greg here touches upon those made by the Huns invading Illyricum occidentale & Orientale & Thrace (regions to the north east of Ro{me} as the seat of the Lombardie wars inclined to the north west) were next after the Lombardie the most grievous & lasting. It lasted from the yeare to the year       & after a while brake forth again. But to retun to Rome

Zosimus adds further.

Of the Persians also Orosius in the next words writes: In ijsdem —— whence it appears that the Empire was quiet from Persians During the reign of Theodosius, & for a long time after / These & what other wars there were at this time waged against the Greeks | Romans may in gen{eral} be referred to this Tr but the Lombardie are here chiefly {posited} at as being the direst & bring with them the utter extinction of the western empire. as they were the direst so they are here {illeg} {p}ointed at by / but the first place must be allowed to the Lombardic as being the direst & those by which the effects of this Tr were accomplished, that is the extinction of the western Empire, was accomplished

that was the time of its sun & moon rise For this Empire (as we shall explain hereafter) was the ten horned beast, & that year the time of his ascention out of the bottomless pit.

The succeeding depopulation of the west by the same Alaric is thus hinted by Socrates Alaricus — —— ferroque vastarunt. But of this more in other places. Nor were these regions depopulated by Alaric only but by other barbarians before him as is to be collected out of Claudians in his poem de bello Gildoniano written A.C. 398,

Nam qua jam regio —— damnis. Where note that that Illyricum is to be taken non a strict sense for Liburnia & Dalmatia, but extended also to Pannonia & perhaps to Noricum too; for so large was the word then used ( vide Notitiam Imp. Rom.) & And Ierome informs us that Pannonia suffered as well as Dalmatia,

not to mention the many other Tyrants that took occasion from this shipwrack of the Empire to distract it. But this is so plain a similitude that Historians & men in common talk are wont to allude to it in describing much less desolation then these.

Ex Itinerario Antonini. A Zeugmate ad Edessam 45 ^mp. A Samosata ad Edessam 12 ^mp Ab Antiochia Emessam 134 ^mp. [Zeugma 72 mp a Samosatis. Plin] A Carrhis Hierapolim 83 ^mp. A Cyrrho (Carrhis) Emesam 151 ^mp. Ab Emesa Damascum 152 ^mp aliter 138 A Melitene ad Samosatam 90 ^mp. A Cæsana (per Artaxatam Corduzalabam Comanam Siricim &c) Melitenem 242 ^mp. A Cæsarea (eadem per Artaxatam & Coduzalabam). Anazarbum 212 ^mp [vel forte 178]

Iovius {Prf} Poet. Alaric ex regione Barbar. juxta Dalmatian et Pannoniam degebat. Sozon l 9 c 4 / narravimus nonnullæ etiam hic volente deo dicentur) Europ A Con Ad Alpes Iulias Ammian.

The Poet a little after thus briefly hints —— So Synesius in Epist

Iugunthi = Alemanni Ammian l 28. Eunapius supplied. Burdugalense, {Buntinginianum}, / Chelatum a, Helat a &c Miyaph. Ameda = Hemit = Constantia = Carahemit. Mosul. / pas {cum} Gothis an 427. / Intilene, Sophene, Arsanice | Arzacene, Kardonene, Zabdicene Sidonius. Isidorus. Cassiodorus. Chron. Al{ex} Scriptores Byzantini Iulian. Consules post Attilam. . Number of Attilas Arms, number of the slain bellum Gothicum 18 an.

Sub id tempus, cum Alemanni crebri incursionibus Gallias infestarent Gratianus ad occiduas paterni Imperij partes reversus est quas ipse sibi ac fratri regendas retinuerat cum Illyricum & Orientis partes Theodosio tradidisset. Et ipse quid{em} ex animi sui sententia rem gessit adversus Alemannos: Theodosius verò bellum cum Barbaris Istrum accolentibus non minùs feliciter confecit. Sozom l 7. c 4

Iijsdem temporibus divina quadam providentia barbaræ Gentes sub illius [Theodosij] ditionem redactæ sunt. Et Inter alios et Athanaricus Gothorum rex cum universo populo sese ei dedidit. Socr: l 5. cap 10.

Ammianus in fine lib 31 dicit: Milites ac palatinos valentis, qui apud Hadrianopolim obsessi fuerant a Gothis saluta tandem obsidione digressos, alios in Daciam Philippopolim exindeque Serdicam aliam Macedoniæ urbem alios in Macedoniam properasse, Valentem eo se recepisse existimantes. Yet Aurelius Victor & Zonaras affirm that Gratian delivered only the East & Thra{ce} to Theodosius. And in the times of Valens Mamertius the Præf. Prætorio governed Italy Afric & Illyricum teste Ammiano l 26.

Alaricus, Varano Cos: urbem Romam invasit partemque ejus cremavit incendio sextoque die quam ingressus fuerat, deprædata urbe egressus est. Marcellin

Radagaisus occiditur Arcadio et Probo Consolibus Marcellin

Constat vix tertiam evasisse exercitus [Valentis] partem. Nec ulla annalibus præter Cannensem pugnam, ita ad internecionem res legitur gesta. Amm l 31.

Eunomij Symbolum Theodosio traditum A. C. 380. Merobande 2 & Saturn. Consolibus mense Iunio Vide in Valesij Annotat: in lib 5 Hist. Socr cap 10.

Alaricus rex Gothorum Romam ingressus cùm intra et extra urbem cædes agerent omnibus indultum est qui ad sanctorum limina confugerunt. Idacius in Chron.

Valens Idolatriam permisit Theodorit l 4. c 24.

Gratianus [Theodosum Imperatorem renunciavit &] Imperij partem quam valens rexerat eidem attribuit. Theodorit l 5 c 6.

Historiam Roili Theodoritus narrat l 5. c 37. & similem de Persis ibidem narrat. Vtrumque tamen refert ad initium Theodosij II.

De divisione Imperij inter Constantini filios vide Orat. Iuliani 1, p 58 & seq. & p 64 orat 3. Eunapius Ædesio p 40. Zosim l 2 p 691. p

Gratiano Aug & Theodosio Consolibus Theodosius postquam de Scythicis gentibus triumphavit, expulsis continuo ab orthodoxorum Ecclesia arrianis qui eam per 40 fermè annos sub Arrianis Imp temerant nostris Catholicis Orthodoxis restituit. Marcellin chron.

Constantinus Gentilium templa nequaquam destruxerat sed occludi tantum præceperat Ejus quoque filij paternis institerunt vestigijs. At Iulianus impietatem renovavit. Iovinus denuo prohibuit. Valentinianus deinde major, ijsdem usus legibus Europam gubernavit. Valens verò, alijs quidem omnibus permisit colere ut vellent ijsque quos colerent observantiam exhibere: solis orthodoxis bellum inferens. Itaque quamdiu ille Imperium tenuit & in aris incendebantur thura: & libamenta ac sacrificia simulachris suis offerebant Pagani, & publicas epulas in foro celebrabant. Et Bacchi sacris in initiati cum caprinis pellibus cursitabant, canes discerpentes, furentesque & bacchantes & alia peragentes quibus Magistri ipsorum festus dies indicatur. Quæ omnia cum fieri reperisset fidelissimus Imperator Theodosius, funditus sustulit & perpetua oblivione texit. Theoderitus l 5. c 21. Pergit dein describere quomodo, cultu cohibito, imagines et Templa etiam dejicere cœpit Cynegius cum esset Præf. Præt. Quod primùm contigit Anno 381

Nota quod eodem capite fugatio dæmonis per aquam signo crucis sacratam habetur.

Cùm Roilus Scytharum hac illac vagantium Regulus, Istrum cum innumerabili exercitu transgressus Thraciam vastaret, ipsamque urbem regiam obsessurum & funditus eversurum esse minitaretur, fulminibus & igneis turbinibus cælitus immissis Deus illum exussit & universas ejus copias delevit. Nec absimile quiddam bello etiam Persico præstitit. Cum enim Persæ Romanos alibi occupatos cernentes rupto pacis fœdere in vicinas sibi provincias cum exercitu erupisset nec ullus adesset qui auxilium ferret: pacis enim fœdere confisus Imperator & duces & milites ad alia bella miserat: Deus misso imbre vehementissimo & ingenti grandine ulterius eos progredi vetuit & equorum cursum inhibuit — donec tandem Duces advenerunt. Theoderit l 5. c 37.

Stilicone & Aureliano Consolibus Gothi Alarico Radag. regibus ingrediuntur Italiam. Cassiodor. Chron.

Arcad 5 & Honor 5 Stiliconem Pollentiæ vincunt Gothi. Ibid.

Arc 6 & Probo Consolibus Vand. & Alan. Gallias intrant. Honor 8 & Theodos 3 ingrediuntur Hispan. Ibid.

Varano & Tertullo Consolibus Roma capitur. Honorio 9 & Theodos 5 Gothi rege Autaulpho Gallias intrant.

Fælice & Tauro Consolibus Ætius multis Francis cæsis, quam occupaverant propinquam Rheno partem recipit Galliarum. Rustico et Olybrio Consolibus Rex Alanorum Beorgor apud Bergomum a Patricio Ricimere peremptus est. Chron. Cassiod.

Patricio et Hypatio Consolibus Rex Theodoricus Romam cunctorum votis expetitus advenit & Senatum suum mira affabilitate tractans, Romanæ plebi donavit annonas atque admirandis mœnibus, deputata per annos singulos maxima pecuniæ quantitate subvenit: sub cujus felici Imperio plurimæ renovantur urbes, munitissima castella conduntur, consurgunt admiranda Palatia, magnisque ejus operibus antiqua miracula superantur. Chron. Cassiodori.

Thoedoricus in Italiam mittitur a Zenone Imp. Iorn. Regn. Success.

Constans Illyricum, Italiamque & Africam; Delmatiam Thraciam Macedoniamque & Achaiam. Constantius a freto Propontidis Asiam atque orientem rexit Sext. Aurel. Victoris Hist. Epitome.

Constantini pars tantam cædem [militum Licinij] edidit ut de centum et triginta millium numero vix triginta millia evaderunt. Zos l 2.

Constantinus natu maximus cum minimo natu Constante, omnia trans Alpes sita & Italiam & Illyricum sortitus est. præterea Ponto Euxino finitima & Africæ quicquid ad Carthaginem pertinet. Constantio datum est quicquid esset in Asia & Oriente et Ægypto. Eant et Imperij quodammodo participes, Dalmatius a Constantino cæsar dictus & Constantius ejus frater & Anaballianus – quos tres mox sustulit Constantius. Zosim l 2.

Ante adventum Ataulphi in Gallias, Franci et Burgundiones Gallias crudeliter infestabant. Iorn. Get.

Wallia regnavit tribus annis tantum. Isidorus in Chron.

Per Theudericum dignitas urbis Romæ non parva est restituta muros enim ejus iste redintegravit ob quam causam a senatu instauratam statuam meruit. Isidorus in Chron

Ataulphus quinto anno regni sui exItalia transijt in Galliam. Isidorus

Alaricus obit ann primo Thoedosij 11 mox post captam urbem.

Quorundam delubrorum vestibula ejus mandato in quaque civitate nudata, portæque dirutæ. Aliorum tectum cum laquearibus, tegulis ablatis deturbatum. Aliorum insignia monumenta ex ære fabricata in foro Constantinopoleos omnibus palam proposita, ut intuentium oculis pro turpi spectaculo subjicerentur. Hic Pythius, illic Sminthius, in ipso circo tripodes Delphici, Heliconides Musæ in palatio Quinetiam eadem ipsa civitas Imperatoris nomine appellata, tota simulachris, quæ erant apud quasque gentes dijs consecrata, & ex ære artificiose elaborata, passim referta fuit. l 3. c 52 / Pergit dein Author (Vitæ sc. Constantini) describere eversionem duorum præcipuorum delubrorum suorum & statuarum ubique vastitatem reipsa intuerentur: alij ad salutare Dei verbum se totos conferre, alij licet non illud ipsum agerent patriam tamen et avitam inscitiam improbare & quos olim deos existimaverant risu et ludibrio insectari cœperunt. lib 3. c 55

[In Oratione Euseb de Laudibus Constantini habitur eadem eversio Delubri Veneris in monte Libano.] De cæteris dein templis addit: Omninò omnibus Imperio subjectis gentibus & Legionibus, Idolatriæ fores clausæ erant, repressumque quodvis Idolis sacrificandi genus. lib 4. c 23.       (De eversione prædictorum duorum Templorum vide Socr. Hist l 1 c 14

Sozom lib 2 c 5. Eadem fere cum Eusebio de delubris loqitur.

Decijs persecutio annum et 3 menses duravit tantum Baron An 253 sec 48

Ex Ignatij Epistolis

✝ Novi quosdam ministrorum Satanæ voluisse vos turbare, quorum alij asserunt Iesum opinione tantum et phantasia natum & opinione crucifixum; alij verò dicunt eum non esse filium Creatoris omnium; nonnulli verò quòd ipse est super omnia Deus; aliqui quod merus homo; alij veròquòd eadem caro non resurgit, & quod voluptuaria vita amplectenda est. Ad Tarcenses

Qui crucifixus est primogenitus est omnis creaturæ. Dicit enim Apostolus: Vnus Deus pater ex quo omnia unus Dominus Iesus Christus per quem omnia (1 Cor 8    ). Et; Vnum enim Deus, et unus Mediator Dei et hominum homo Iesus Christus (1 Tim 2    ) Et per ipsum creata sunt omnia et in ipso omnia constant, (Coloss 1)    ). Quod autem ipse sit super omnia Deus, et Pater et filius ipsius, dicit: Ascendo ad Patrem meum et Patrem vestrum, Deum meum et Deum vestrum, (Iohn 20   ) ): et: Cum subjecta fuerint illi omnia tunc et ipse filius subjicietur ei qui sibi subjecit omnia: 1 Cor 15 Existens omnia in omnibus: <61v> Et alius profecto est qui subjicit illi omnia, & alius cui hæc subjecta sun{t} qui etiam cum omnibus subjcitur. Sed neque homo merus est per quem et in quo facta sunt omnia. Omnia enim per ipsum facta sunt. Quando faciebat cælos, unà ipsi aderam: Proverb: 8.27. Citat etiam Prov 8.,22 Dominus creavit me initium viarum suarum, in opera sua, ante secula me fundavit. Ibid.

Presbyteri subjecti estote Episcopo, Diaconi Presbyteris, populus Presbyteris et Diaconis. Ibid.

✝ Mihi autem in mentem venit ut dicam verum fuisse sermonem quem de te audieram cùm Romæ apud beatum Anacletum (alias Cletum) Papam esses. cui nunc successit beatissimus Clemens Petri et Pauli auditor. Ad Mariam Cassobolitam

Hortatur ne contemnant adolescentiam Episcopi, et Samuelem, Danielem, et Timotheum (1 Tim 4) juvenes in exempla proponit. – Siquis Episcopum contradicit non ad hominem sed ad Deum redit contumelia. – Siqui Episcopum appellant, et sine eo omnia faciunt, hujusmodi dicet ipse qui verus et primus Episcopus est: Quid me vocatis Domine, Domine, & non facitis quæ dico —— Hortor ut hoc sit omnibus studium, in Dei concordantia omnia agere, Episcopo præsidente Dei loco, presbyteris loco senatus Apostolorum | i, Diaconis mihi suavissimis ut ijs quibus commissum est Iesu Christi ministerium, qui ante secula genitus fuit apud Patrem Deus verbum. & in consummatione seculorum idem permanet —— Quemadmodum itaque Dominussine Patre nihil facit, Nec enim possum, inquit, facere a me ipso quicquam (Iohn 5.19) Sic et vos sine Episcopo, nec presbyter nec diaconus nec laicus. — Ad Magnesianos.

Omnes velut unus quispiam in templum Dei concurrite velut ad unum altare, ad unum Iesum Christum summum sacerdotem Dei ingeniti. Ibid

— Vnus Deus est omnipotens qui seipsum manifestavit per Iesum Christum filium suum, qui est ipsius Verbum, non pronunciatum sed substantiale. Nec enim est articulati sermonis vox sed divinæ efficaciæ genita essentia qui omnia grata et placita reddidit ei qui se miserat. Ibid

Non Sabbatizemus Iudaico more velut otio gaudentes; Qui enim non laborat non edat; Sed unisquisque nostrum sabbatizet spiritualiter, meditatione legis gaudens — opificium Dei amans —. At post Sabbatum omnis Christi amator dominicum celebret diem resurrectioni consecratum dominicæ, reginam et principem omnium dierum. Ibid.

Christus unum verum Deum , Patrem suum, annunciavit. Ibid.

Osores Dei et vos odisse oportet et super inimicos illius tabescere non autem percutere aut persequi illos ut faciunt gentes quæ ignorant Deum et Dominum, sed pro hostibus habere tales et ab ijs segregari. Commonefacere autem eos et ad pœnitentiam cohortari, si fortè audiant. Epist: ad Philadelphienses.

Vnus Calix qui pro omnibus nobis distributus est, unus panis qui omnibus fractus est, unum Altare omni Ecclesiæ, & unus Epis{c}opus cum Presbyterorum collegio & diaconis conservis meis. Quandoquidem et unus est ingenitus Deus et Pater, & unus unigenitus filius Deus Verbum et homo, unus Paracletus spiritus veritatis, & una prædicatio, & fides una et unum Baptisma & una Ecclesia. Ibid.

Porrò Siquis hæc confiteatur (i.e. Christum esse filium Dei verè incarnatum) [Et quod Deus in humano corpore habitat verbum existens in illo sicut anima in corpore, & propter inhabitans verbum christum esse Deum sed non fuisse in christo animam humanam,] et dicat illegitimos concubitus bonum quoddam esse et finem beatitudinis constituat voluptatem ut is qui falso nominè Nicolaita dicitur, hic nec Dei nec Christi amator esse potest. Ibid Note that the words within the parenthesis [  ] are incohærent & seem to be foisted in, as a little before are the words [& Pauli] et aliorum apostolorum qui nuptijs operam dederunt, & a little after clerus una cum populo universo [militibus principibus et Cæsare] ipsi Episcopo pareant. For it appears not by any history that there were then any hæreticks that held Christ to be the Son of God incarnate without a humane soul (for Apollinaris Laodicenus was the first that taught it & was condemned for it, Euseb lib 11 c 20. Histor trip lib 9 cap 3.) & it is not likely that Ignatius would reprove a hæresy which none professed. Compare also this passage with others in Epist ad

Verè passus est, et non ut quidam increduli, quos pudet incarnationis et crucis dicunt quod non verè ex Virgine corpus assumpsit & quod sola opinione passus sit, obliti illius Evangelici dicti; Verbum caro factum est (Iohan 1.14) Et solvite templum hoc & triduo resuscitabo illud (Ioan 2.19) et si exaltatus fuero a terra omnia traham ad meipsum (Ioan 12.32) Annon <62r> itaque verbum in carne habitavit Sapientia enim edificavit sibi domum (Prov 9 {1)} Verbum suum ipse templum quod solutum erat a Iudæis Christum oppugnantibus excitavit tertia die, Et verbum omnia ad se traxit ad obtinendam salutem æternam postquam caro ipsius exaltata est ad similitudinem ænei illius serpentis in eremo. Ego vero non mdo in carne venisse ipsum (verbum) cognosco ex nativitate et crucifixione ejus, sed et post resurrectionem scio eum in carne fuisse, et credo etiam nunc esse. Etenim — post resurrectionem ostendit seipsum illis quod verè et non per Phantasiam resurrexerat, et cum illis comedit et bibit quadraginta perpetuos dies, et ita cum carne videntibus illis assumptus est ad illum qui miserat eum, cum ipsa carne venturus iterum cum gloria et potestate. —— Si verò sine corpore dicunt eum venturum in consummatione sæculi, quomodò ipsum videbunt qui pupugerunt illum ———.      Si opinione sola in corpore fuit dominus, et phantasia crucifixus est, et ego opinione solùm vinctus sum. ———— Quid mihi prodest siquis me laudet et dominum meum blasphemet, non confitens ipsum Deum esse carne vestitum. Qui vero id non dicit, prorsus ipsum negavit cadaver circumferens ———. Nemo erret; Nisi crediderit Iesum Christum in Carne conversatum, et crucem illius confessus fuerit, et passionem et sanguinem quem affudit pro mundi salute, non assequetur vitam æternam. —— Qui capit capiat, qui audit audiat. Ad Smyrnenses.

Nefandas hæreses et eos qui schismata faciunt fugite ut fontem malorum. Omnes Episcopum sequimini ut Christus patrem, et Presbyterorum collegium ut Apostolos. Diaconos revereamini ut ex Dei præcepto ministrantes. Sine Episcopo nemo quicquam eorum faciat quæ ad Ecclesiam spectant. Rata Eucharistia habeatur illa quæ sub Episcopo fuerit vel cui ipse concesserit. Vbi comparuerit Episcopus ibi et multitudo sit. — Non licet sine Episcopo baptizare, neque offerre, neque sacrificium immolare, neque Dochem celebrare (Epuli quoddam genus. Videtur id convivium idem fuisse cum eo quod Tertullianus in Apologetico suo, Agapen suo seculo appellatum scribit. See also Iude ver 12) —— Honora Episcopum ut principem sacerdotum imaginem De referentem, Dei quidem propter principatum, Christi verò propter sacerdotium. Honorare oportet et regem; nec enim rege quisquam præstantior; nec episcopo, qui Deo consecratus est pro totius mundi salute, quicquam majus in Ecclesia. — Qui honorat Episcopum a Deo honorabitur sicut qui ignominia afficit illum a Deo punietur. Si enim jure censebutur pœna dignus qui adversus Regem insurgit — quanto putetis graviori subjacebit qui sine Episcopo quid volet agere, concordiam rumpens, et decentem rerum ordinem confundens? <62v> Sacerdotum enim est omnium bonorum quæ in hominibus sunt, Apex. Qui adversus illum fuerit, non hominem ignominia afficit sed Deum, & Christum Iesum primogenitum qui natura solus est summus sacerdos Patris. Omnia igitur vestra decenti ordine perficiantur in Christo. Laici Diaconis subjiciantur; Diaconi Presbyteris; Presbyteri Episcopo; Episcopus Christo, ut ipse Patri.     Ibid.

Ad Polycarpum.

Vnitatis curam habe, qua nihil melius, precibus vaca sine intermissione, postula intellectum ampliorem quam habes; vigilia insomnem spiritum habens. – Bonos si amas discipulos nulla tibi est gratia; pestilentiores autem mansuetudine subige. – Prudens in omnibus esto ut serpens & simplex perpetuò ut columba. Propter hoc ut ex anima et corpore constitutus es ideo corporalis et spiritualis es, ea quæ palam oculis subjiciuntur corrigas; quæ autem non videntur, postula ut ea tibi manifestentur, ne quicquam tibi desit et omnigratia abundes —. Expecta Christum filium Dei in tempore qui omni tempore caret, palpabilem omnemque contactum refugientem utpote incorporeum, propter nos vero in corpore tangibilem et palpabilem; omnibusque passionibus carentem ut Deum, propter nos verò passionibus obnoxium factum ut hominem, quas omnibus modis propter nos toleravit. — Crebriùs celebrentur conventus synodique. Siquis potest in castitate permanere ad honorem carnis dominicæ, vitet jactantiam; si gloriatus fuerit perijt, & si id ipsum statuatur sine Episcopo, corruptum est. —— Decet, Beatissime Polycarpe, concilium cogere sanctum, et eligere siquem vehementer dilectum habetis et impigrum, ut possit divinus appellari cursor et hujusmodi creare ut in Syriam profectus laudibus celebret impigram charitatem vestram ad gloriam Dei.

Ad Antiochenos.

Abjicite omnem gentilem et Iudaicum errorem ut nec multitudinem introducatis Deorum, nec prætextu unius Dei negetis Christum Moses enim Dei famulus fidelis dicens: Dominus Deus tuus Deus unus est ( Deutr. 6.4) & unum et solum prædicans Deum, continuò confessus est et Dominum nostrum, dicens; Dominus pluit super Sodomam & Gomorram a Domino ignem et Sulphur (Gen 19   ) Et rursus Dixit Deus; Faciamus hominem ad imaginem nostram. (Gen 1   ). Et: Fecit Deus hominem ad imaginem Dei fecit illum. Et deinde, Ad imaginem Dei fecit hominem. Et quod fieret homo, inquit: Prophetam vobis suscitabit Dominus <63r> e fratribus vestris sicut me (Deut. 18.15, 18 & Acts 3.22.). / Prophetæ autem dicentes ex persona Dei: Ego Deus primus et ego post hæc; & præter me non est Deus (Isa 44.6) de Patre universorum dicunt. Et de domino nostro Iesu christo; Filius, inquiunt, datus est nobis cujus imperium super humerum ejus desuper, et vocabitur nomen ejus magni consilij angelus, admirabilis consiliarius, Deus fortis potestate præditus (Isa 9.6). Et de illius incarnatione: ecce virgo in utero concipiet et pariet filium Et vocabunt nomen ejus Emanuel (Isa 7      Mat 1     ) Et de passione tanquam ovis ad occisionem ductus est, et quasi agnus coram tondente ipsum obmutuit. (Isa 53.7. Acts 5) ). Et: ego quasi agnus innocens qui ad Victimam ducitur (Ier 11 19.). §. Et Evangelistæ dicentes unum patrem solum verum Deum non reliquerunt ea quæ propria sunt Domino nostro sed scripserunt: In principio erat Verbum et Verbum apud Deum et Deus erat Verbum. Hoc erat in principio apud Deum, omnia per ipsum facta sunt, et sine ipso factum est nihil quod factum est (Iohn 1.1.) Et de incarnatione ejus: Verbum, inquit, caro factum est, & habitavit in nobis (Ioan 1.8) — Apostoli verò dicentes quòd unus Deus est, ijdem dixerunt quod unus est Mediator Dei et hominum (1 Tim 2   ). Nec de incarnatione nec de passione ejus erubuerunt. Quid enim inquiunt? Homo Iesus christus qui dedit semetipsum pro mundi vita et salute. Itaque qui annunciat unum et solum Deum ut tollat Christi Divinitatem, is est Diabolus, & hostis omnis justitiæ. Et qui confitetur christum non esse Filium ejus qui mundum fecit, sed alterius cujusdam ignoti præter eum quem lex annunciavit et Prophetæ, instrumentum est ipsius Diaboli: et qui incarnationem rejicit et quem crucis pudet, propter quam vinctus sum, hic est Antichristus. Et qui Christum dicit nudum hominem maledictus est juxta Prophetam, cùm non id Deo confidat sed in homine. Ier 17.5.

Mulieres honorent viros suos ut propriam carnem nec ex nomine eos appellare audeant. [i.e. quia compellare quempiam proprio nomine præ se contemptum ferre videbatur. Vult itaque Ignatius ut appellent Dominos vel maritos.]

Cæsari subjecti estote in ijs in quibus subijci nullum animæ periculum est Principes nolite irritare ut exacerbentur, ne ansam detis eis qui illam contra nos quærunt.

Saluto sanctum Presbyterorum collegium, saluto sacros Diaconos — saluto Hypodiaconos, Lectores, Cantores, Ianitores, Laborantes, Exorcistas, Confessores, Saluto custodes sacrorum vestibolorum in christo Diaconissas. &c. [Olim Diaconissæ corpora fæminarum ad Baptisma venientium honestè nudabant, & eadem investiebant nequid inverecundius sacerdotum oculis ingrederetur, & vestibula januasque intra quas fæminæ orabant reclusæ, tempore sacrificij observabant; ut ex hoc loco patet. Vide et constitutiones Apostolicas per Clementem conscriptas. Hujusmodi fortè fuit Phœbe per quam missa est Epistola ad Corinthios. Sed hodie nullus est Diaconissarum usus.

Ad Heronem Diaconum Antiochiæ.

Concordiæ erga cunctos curam habe: imbeciliores gesta, ut impleas legem Christi. Iejunijs et precibus vaca, at cave nè immodicè id agas ne ipse te dejicias: Vino et carnibus ne prorsus te abstineas —— sed moderate usurpa, velut Deo suppeditante. – Lectioni attende ut non modo ipse leges noveris sed et alijs easdem interpreteris. —— Quicunque dixerit quippiam præter ea quæ constituta sunt: tametsi fide dignus sit, quamvis jejunet, quamvis in virginitate degat, quamvis signa edat, quamvis prophetet, pro lupo illum habeas, quique sub ovina pelle exitium pestemque affert ovibus. Siquis crucem neget, quemque crucis pudeat, sit tibi ut ipse adversarius, tametsi omnia distribuat pauperibus, tametsi tradat corpus suum incendi sit tibi detestandus. – Siquis Christum dicat solum hominem, Iudæus est Christi interfector. — Nihil sine Episcopis facito. Sacerdotes enim sunt tu verò sacerdotum minister: baptizant, sacrificant, eligunt, manus imponunt tu verò illis ministras. – Synaxes ne negligas, omnes nominatim inquire. Longanimis esto ut prudentia in te cumuletur. — Ne omnibus credas, ne omnibus confidas, neque siquis blandiatur tibi. Multi enim sunt ministri Satanæ, et qui citò credit levis est corde. Memento Dei et non peccabis. Ne sis duplici animo in precatione tua; Beatus enim qui non ambigit. Credo enim —— quod ostendet mihi Deus Heronem super Thronum meum. Præcipio tibi coram Deo universorum & coram Christo præsente, & sancto spiritu & ministratorijs Angelorum ordinibus custodi depositum meum quod ego et Christus tibi commendavimus. Nec indignum te judica ijs quæ de te ostensa sunt a Deo. — Salutant te Episcopi, Onesimus, Bitus Demas, Polybius, Et omnes qui sunt in Philippis in christo, unde et hæc vobis scripsi.

Pax ab omnipotente Deo, & Christo Iesu Domino nostro unigenito ejus filio, qui tradidit semet ipsum pro peccatis nostris.

Ad Ephesios.

Verbum enim caro factum est, incorporeus in corpore, impassibilis in corpore passibili, immortalis in corpore mortali, vita in corruptione &c

Sanctus spiritus non sua sed Christi loquitur, nec a seipso sed a Domino, quemadmodum et Dominus ea quæ a Patre accepit annunciavit nobis. Sermo enim inquit quem audistis non est meus sed qui misit me Patris. Et de spiritu sancto: Non loquitur, inquit, a seipso sed quæcunque audierit a me (Iohn 16    ) Et de seipso loquitur ad Patrem: Glorificavi te super terram <64r> opus quod dedisti mihi consummavi, manifestavi nomen tuum hominibus (Iohn 17.4,6 Et de spiritu sancto; Ille me clarificabit quia de me accipiet.

Date operam ut crebrius congregemini ad Eucharistiam et gloriam Dei. Quando enim sæpius in idem loci convenitis labefactantur vires Satanæ, & ignita illius ad peccatum jacula irrita resiliunt. Vestra enim concordia et consensus fidei exitiumillius et satellitum ejus supplicium est.

Qui discernendi vim a Deo accepit supplicio subijcietur si imperitum sequatur pastorem, falsam opinionem amplectatur pro vera.

Filius Dei ante secula genitus ubi juxta Patris voluntatem et arbitrium omnia condidisset, in utero gestatus est, ex Maria natus ex semine David, conceptus de spiritu sancto, — Principem hujus mundi latuit Mariæ virginitas & partus ipsius similiter et Mors Domini —— tyrannicus principatus destructus est, cùm Deus ut homo apparuit, & homo ut Deus operabatur.

Ad Romanos.

Exoptat Ignatius Martyrium et deprecatur ne Romani impediant. Obsecro inquit vos, ne intempestiva benevolentia me complectamini. Sinite me ferarum escam fieri, per quas licebit Deum adipisci. Frumentum sum Dei, &c — Amore captus sum moriendi propter Christum. —

Ad Trallianos.

Polybius, qui Smyrnæ adfuit, per voluntatem Dei Patris et Domini Iesu Christi filij ejus, et cooperante spiritu.

Ego–etiam cælestia intelligere possum, angelicos ordines, Archangelorum, militariumque cælestium discrimina, virtutum dominationumque differentias, thronorum potestatumque diversitates, principatum magnificentias, Cherubim Seraphimque excellentias, Spiritus sublimitatem, & Dominique Regnum & incomparabilem Dei Patris omnipotentis divinitatem Hæc cum noverim non continuò perfectus prorsus sum aut discipulos qualis Paulus aut Petrus; multa enim desunt ne a Deo delinquar.

Christum { alienante a Patre & legem a christo | a Deo Patre alienum esse docent, et legem nihil cum christo habere commune. Partum Virginis calumninatur, et cùm pudeat illos crucis passionem negant, nec resurrectionem credunt sed ignotum Deum introducunt. Christum ingenitum esse censent, Spiritum verò santum nec esse confidentur Quidam verò eorum filium purum hominem esse dicunt, & idem | eundem esse patrem filium et spiritum sanctum et omnia creata a Deo, non per christum sed per alienam potestatem quandam. ——— Obturate igitur aures vestras cum vobis quispiam loquitur excludens Iesum christum filium Dei, qui natus est ex David, qui ex Maria, qui verè genitus est ex Deo et ex Virgine verùm non simili modo. Nec enim idem est Deus et homo. Vere assumpsit corpus: Verbum enim caro factum est, et vixit inter homines sine peccato. Vere edit et bibit crucifixus et mortuus est sub Pontio Pilato Verè, inquam, non omnum opinione crucifixus et mortuus est: videntibus <64v> cœlestibus, terrenis, et ijs quæ sub terra detinebantur: cælestibus quidem inspicientibus, nimirum incorporeijs naturis; terrenis verò ut Iudæis et Romanis, & cæteris qui tunc temporis crucifixo Domino aderant; subterraneis autem, ijs videlicet qui plurimi cum Domino resurrexerunt. Multa enim corpora sanctorum qui dormierunt, cum Domino resurrexerunt, monumentis apertis. Descendit ad infernum solus, regressus autem est cum multitudine, & septum illud æternum rupit et medium parietem illius destruxit, et inter triduum resurrexit, exitante illum Patre, & 40 dies conversatus est cum Apostolis, assumptus est ad Patrem, & resedit a dextris ipsius expectans donec inimici ejus subjiciantur pedibus ejus. —— Verè genuit igitur Maria corpus habens in se Deum habitantem et revera natus est Deus verbum ex virgine, vestitus corpore obnoxio ijsdem passionibus nobiscum; verè natus ex vulva qui omnes homines in vulva fingit, et corpus sibi fabricavit ex sanguinibus virginis hoc solo excepto quod nulla viri consuetudo intercesserit, — expletis tribus annorum decadibus verèbaptizatus est a Ioanne — et ubi triennium prædicavit Evangelium. signa et prodigia patravit, a falsis Iudæis et Præside Pilato Iudex judicatus est, flagellatus est, & alapis cæsus, & consputus est, spineam coronam et purpureum vestimentum portavit, verè condemnatus et crucifixus est, non opinione non phantasia, non impostura vere mortuus et sepultus et resurrexit ex mortuis, sicut quodam loco orat dicens: Tu autem Domine resuscita me et retribuam illis. (Psal 41,10). Et qui semper exaudit eum Pater, respondens, inquit, Exurge Deus, judica terram, quoniam tu hæreditabis in omnibus gentibus. Psal 82.8. —— Fugite impias hæreses, sunt enim Diaboli inventa; — Fugite autem et illius propaginem Simonem primogenitum filium ejus, & Menandrum et Basildem, & totam illam ipsius malitiæ colluviem, hominum cultores — Fugite quoque impuros Nicolaitas falsum sibi nomen sumentes voluptatum amatores et sycophantas. Fugite quoque maligni illius nepotes Theodorum Cleobulum. —— Cùm crucem negent et illos passionis pudeat tegunt Iudæorum scelus qui Deum oppugnaverunt et Dominum occiderunt, nam parùm est Prophetarum interfectores appellare eos. Vos autem Christus invitat ad incorruptionem per passionem et resurrectionem suam cùm sitis membra ipsius.

Neare the beginning: Videmini mihi non secundum hominem, sed secundum Iesum Christum vivere, qui propter nos mortuus est, ut credentes in mortem ejus per baptismum consortes sitis resurrectionis ejus.

In hâc Epistola etiam plurima de Episcopis, Presbyteris et Diaconis habentur

Epistola ad Philippenses spuriosa est. In ea habentur hæc verba. Cur iniquum appellas legislatores (filium Dei scilicet) qui animam habet humanam. Verbum caro factum est, et perfectus homo quod in homine habitavit.

Anno 303 Persecutio decennalis inita

306 Constantinus creatur Augustus

311 Galerij edicto sistitur Persecutio

312 Constantinus ad fidem Christianam convertitur.

331. Eo anno Constantinus, Hieronymo et Cedreno testibus, exoletis Gentilium sacris exexpiabile bellum indixit. Nam templa et Simulachra eorum deturbari Constantinopoli atque in toto Oriente præcepit — Cum autem Sopator Syrus singularis eruditionis atque eloquentiæ vir fana deorum toto orbe celebratissima jussu Constantini videret everti, rem iniquo animo passus, ad aulam Imperatoris, auctore Eunapio, venit, ut ipsum a proposita ratione deduceret; verum nihil profecit.

365 Valentinianus fide stetit a Nicæno Concilio statuta, Valens verò perfidiæ se dedidit Arrianæ

In Occidente Alemanni jampridem a Iuliano pacati rursus ad arma se contulerunt — Alemanni vero, trajecto Rheno cum proxima quæque loca diripuissent domum impunè petierunt.

366 In Gallia Alemanni post Kal Ian rursus Gallico limite superato proxima quæque effusissime populati sunt.

368 Damasus – Ariminensem illam quæ in Ecclesia occidentali adhuc insederat tollere labem constituit, atque Episcopos ex Italia et Gallia Romam ad Consilium advocavit. Nonaginta convenêre. Ex eorum authoritate Nicæna de consubstantiali sententia confirmata, Ariminense consilium ut teterrimum abrogatum, quique ei assentirent, ab Ecclesiæ communione semoti. nominatim vero Auxentius Episcopus Mediolanensis damnatus — — Valentinianus etiam concilium haberi ab Illyricis Episcopis jussit — Et Valentem rogavit ut saniora de fide consilia siqui ut Catholicis in Oriente vexandis parere vellet.

376 Gotti primo Danubium trajecere.

377 Invadunt Romanos et prœlio vincunt

378 Vincitur Valens et occiditur vix tertia parte exercitus elapsa

379. 18 Kal. Feb. Ausonio et Olyb. consolibus Gratianus cum adhuc Sirmij esset Theodosium creat Augustum, eique tradit orientem.

Atque his actis, cum Alemannos per absentiam suam superato limite in Galliam incurrisse audiret relicto syrmij Theodosio per Ven{eti}am et Rhætiam in Galliam eximia celeritate se retulit.

Prosper Marcellinus et Victor Alanos Hunnos Gothos et Scythas magnis multisque prælijs hoc anno victos fuisse produnt

380 Gratiano quinto et Theodos. Consolibus Theodosius Thessalonicæ morbo gravissimo conflictatus est. Itaque cum ipse sibi diffideret (quod nondum fecerat) sacro se tingi lavacro voluit — Ab illo die hæresis Arrianæ oppugnatorem, Nicenæ verò fidei defensorem acerrimum præstitit. Itaque cum Constantinopolin una cum Oriente turpi maculatam errore æquo ferre animo non posset, 3 Kal. Martias edictum ad populum Constantinopolitanum misit in hæc verba: Cunctos populos quos elementiæ nostræ regit temperamentum in tali volumus religione versari —— ut secundum apostolicam disciplinam evangelicamque doctrinam patris & filij & spiritus sancti unam deitatem sub parili majestate et sub ipsa trinitate credamus.       Barbari postquam Theodosium morbo periculoso implicitum rei militari vacare non posse senserunt continuo ex Mœsia Thraciæque progressi, sese populabundi in proximas provincias Pannoniam et Macedoniam effuderunt. Quibus de rebus Gratianus certior factus, Baudonem et Arbogastem homines genere Francos sed rei militaris peritissimos ac mox vitalianum cum exercitu misit. Ex quibus Baudo et Arbogastes Gottos in Macedonia Thessariaque populantis invaserunt, ac relicta præda in Thraciam se recipere compulerunt. Vitalianus verò Fritigernum ex Achaia et Epiro, Alatheum et Saphracem ex Pannonia deturbavit ac fœdus cum eis Gratiani nomine icit. His gestis, Theodosius e morbo tandem emersit. Vbi verò, quæ acta cum barbaris erant, cognovit rata omnia habuit ac demum Constantinopolim quo jam pridem vocabatur processit et magno civitatis occursu exceptus 8 Kal Decembris Vrbem de Gottis Scythisque triumphans inivit. Versis inde ad ordinandam civitatem consilijs, nihil potius habuit quam ut labem Arrianam elueret. Itaque post biduum Demophilum qui Arrianorum Ecclesiam obtenebat — urbe exire cum omnibus Arrianis præcepit, atque ecclesias eorum Catholicis tradidit anno quadragessimo postquam ab eis fuerant occupatæ. Legem etiam, teste D. Augustino tulit ut Episcopus clericusve in hæresi peprehensus denis libris auri multaretur. —— Et ut omnes ex oriente hæreses exterminaret Consilium Constantinopolim in sequentem annum indixit. — Convenere ex Catholicis Episcopi centum quinquaginta ex Macedonianis triginta sex Mense Maio. — Præcipua cum fuit ut Macedoniani ad Catholicorum partes redirent. Nam post edictum Gratiani quo liberam religionis fecerat potestatem, iterum ab eis <66r> defecerant. Verum inanis omnis conatus cecidit. Cum se facturos negassent, ut consubstantiale sentirent, urbe exire jussi sunt — Nicæni inde Concilij fides confirmata, Arrianique repulsi. – Macedonianorum hæresis condemnata, qui spiritum sanctum creaturam esse dicebant, non aliter atque Arriani filium. Damnati etiam Sabelliani sunt qui unam tantum Trinitatis personam faciebant, et Apollinaristæ, qui verbum in homine ratione carente habitasse, & loco mentis verbum ipsi animæ affuisse dicebant

Hæc in hunc modum ab episcopis decreta ubi Theodosius comperit, Heracleæ 3 Kalend. Augusti sic edixit: Episcopis tradi omnes Ecclesias mox jubemus qui unius majestatis atque virtutis patrem & f. et Sp. S. confitentur — omnes autem qui ab eorum fidei communione dissentiunt, ut manifestos hæreticos ab ecclesijs expelli —

Idem fecit Gratianus in Occidente, convocans concilium Aquileiæ &c.

388 Dum Maximus Aquileiæ obsidebatur, Franci Genobaldo, Marcomere et Sunone ducibus superato Rheni limite in Germaniam inferiorem invasêre, ac plurimus cæsis, fertiles pagos depopulati Agrippinæ etiam coloniæ terrorem incussêre. Quod ubi Nannienus & Quintinus militiæ Magistri – audiere, statim cum exercitu Agrippinam accurrere; & cum Francos graves præda Rhenum trajecisse, plurimus suorum in Romano solo, qui populationem redintegrarent relictis invenissent, collatis apud Carbonariam signis, plerosque delevere. Consilijs inde num transeundum esset in Franciam initis, Nannienus ea re improbata Magunciacum redijt. Quintinus verò cum exercitu circa Nivisium Castellum Rhenum transgressus — [Sed omnis pene exercitus ejus deletur.] —— Maximo inde – interempto, Valentinianus Arbogastum — in Galliam adversus Victorem Augustum Maximi filium misit, atque in locum Nannieni et Quintini Cariettonem & Syrum suffecit — Primo adventu Victor prœlio superatus est. Gallia universa in fidem recepta, Carieto et Syrus cis Rhenum adversus Francorum exercitum constiterunt.

389 Cum Franci novas ex Gallia prædas egissent Arbogastes non patiendi ratus Valentinianum monuit pœnas a Francis expetendas — nisi omnia quæ in superiori anno cæsis legionibus diripuissent subito restituerent — ac post paucos dies ad eos accessit et cum Marcomere et Sunone Francorum regalibus collocutus imperatis de more obsidibus Treviros in hiberna recessit.

395. Barbari, qui prioribus annis in fines Romanorum accepti, atque honoribus militaribus exclusis veteribus Romanis, ordinati, eo insolentiæ venerant, ut jam non servire, sed dominari, neque jussa Imperatorum expectare sed eorum temporibus inhiare viderentur. —— Stilicho cum utriusque principis atque Imperij a Theodosio sibi commissam esse assereret, Ruffinum munere suo exuere omni ratione contendit — Interim Stilicho in Rhætiam profectus, primo adventu Francos reges, et Suevos Alemannosque ita perterruit ut pacem postularent. Ex quibus Marcomeres Rex Francorum in exilium actus: Sumo autem frater ejus, cum se germani vindicem ferret a suis est interfectus, ita fœdus cum Francis percussit. Mox de Alarici irruptione in Illyricum facta edoctus, Italiam – repetit.

487 Decimo Odoacris Imperio, Onulphus frater Odoacris Rugos omnes jussit ad Italiam commigrare. Quo facto Longobardi vacuam Rugiam nacti regeo eorum Gudeocho ducente novis eam locatis sedibus occuparunt.

526. Eodem anno Longobardi Gottis aliquando in Italia successuri ex Rugia in Pannoniam, Andoino rege ducente, pulsis Ostrogottis transierunt.

538 Vitiges veritus ne Belisarius ineunte vere Ravennam invaderent Bacchem Longobardorum regem pecunia oblata ad socianda arma sollicitavit – Sed frustra.

548 Longobardi nonnullis castellis ab eo in Norico Pannoniaque donati sedibus suis exciti supra Istrum et prope Gepidas consederunt.

551 Bellum Longobardorum cum Gepidis.

552 Magna manus Longobardorum cum Hunnis et Herulis in Italiam contra Totilam transeunt.

333 Zosimus scribit Constantinum M. primo omnium Barbaros Romanæ militiæ adscripsisse eamque rem magnorum quæ subsecuta sunt malorum initium attulisse.

330 Anno Constantini vigesimo quinto. Constantinus advocatis Orientis Episcopis ante diem 5 Idus Maias – urbem novam Deo ac Virgini Dei Matri consecravit eamque novum Romam et Constantinopolim nominavit. – 331 Eo anno Constantinus Hieronymo et Cedreno testibus, exoletis Gentilium sacris —

332 Constantia Constantini soror obit & Arrianum presbyterum quendam fratri commendat.

332 Eusebius – et socij ejus in concilio Nicæno Damnati cum aliquam diu in exilio fuissent, tandem sive vera sive falsa pœnitentia ducti ac libello fidei suæ Episcopis præbito absoluti ecclesias suas ijs qui invaserant deturbatis, receperant; Ario solo communione Ecclesiæ Alexandrinæ <67r> excluso ab Athanasio.

411. Britannica juventus quæ cum Constantino ex insula excesserat, varijs casibus afflictata domum non redijt. Imperium Romanorum posthac in Britannia nullum fuit.

Eodem anno (sc. 411) Hunni ex Scythia in Asiam erupere atque inde pleni præda sese in Thraciam retulere. Quam cladem idem [D. Hieronymus in Epitaphio Fabiolæ sic expressit: ecce subito post Romam a Gothis captam discurrentibus nuncijs Oriens totus intremuit. Ab ultima Mæotide inter glacialem Tanaim et Massagetarum immanes populos — erupere Hunnorum examina, quæ pernicibus equis huc illuc volitantia cædis ac terroris cuncta complerunt. — consonus inter omnes rumor petere eos Hierosolymani. Probabile autem conjectura est eosdem cum ex Asia se in Thraciam recepissent mox sese in Pannoniam effudisse Etenim, quod constat Gothis ex Illirico profectis Hunni successerunt, atque imprimis Pannoniam tenuerunt.

428 Eo anno ut scribit Socrates, Burgundiones qui in Germania remanserunt quotidianus impressionibus ab Hunnis exagitati — cum Optarum regem eorum cibo nimio sumpto se dirupisse, atque Hunnos sine duce esse comperissent facto impetu tanta felicitate pugnarunt ut Hunnorum decem millia a tribus sint Burgundiorum millibus occidione occisa. — Optaro Hunnorum rege vita defuncto, regnum ad filios Mundzucci fratris Attilam Bledamque delatum est.

441. – Hi vero (Attila et Bleda) trans Istrum in Scythia [i.e. in ubi pulsis Visigottis Alanis et Vandalis, regnum constituerunt] divisis inter se locis ac populis considentes, cognito utrumque Imperatorem bello Vandalico impeditum, transmisso Istro immensas Hunnorum reliquorumque ex ipsa Barbaria populorum copias in fines ac Provincias Imperij traduxerunt – Attila in Mœsiam Bleda in Thraciam – penetrarunt, ac passim populari ac vastare agros institerunt.

442. Omnia oppida Thraciæ præter Hadrianopolim Heracleamque vastar{unt} & in Macedoniam Græciamque transgressi utramque provinciam plusquam barbara immanitate dilacerarunt.

443 Donis a Imperatore pacati, ad proprias sedes revertuntur.

444 Attila fratrem interficit et solus imperio potitur.

446 Attila violato fœdere novum Theodosio bellum indixit — et adeo intollerabilis remansit hostis, ut totam (sic enim inquit Beda) pene Europam, excisis civitatibus atque castellis arroderet.

448 Eocharicus Alemannorum rex

450 Imperator Theodoricum regem Visigothorum Gundicarium Burgundionum, Sangibanum Alanorum, et Merovæum Francorum in bellum associavit. Contra Attila non solum vim innumerabilem Hunnorum coegit sed et <67v> magnum etiam numerum Ostrogottorum qui adhuc in Scythia erant eique parebant, excivit; quos tres ex Amalorum familia fratres – Valamirus Theodemirus et Vindemirus ducebant. Quin etiam Ardaricus rex Gepidarum — ac bellicosissimi quique ex Scithia populi – totaque Germania ad hujus expeditionis societatem arrecta

451 Attila Galliam invadit. Pugnatum est. Feruntur fuisse 70000 ex utraque parte. Occisa sunt 162000, præter 90000 Gepidarum et Francorum qui præcedente nocte ceciderunt.

Imp. Aurelianus recuperavit Daciam ripensem

297 Galerius recuperat Mesopotamiam et 5 Provincias ultra Tigrim

Constans (Imperator Athanasius) a most corrupt & vitious Prince given up to pleasures & weomen, & at lenght forsaken of all was slain by Magnentius. Mox in oriente pelluntur Athanasius et Paulus 350

Hoc tempore (i.e. sub initio imperij Valentis) velut per universum orbem Romanum bellicum canentibus buccinis, excitæ gentes sævissime limites sibi proximos persultabant. Gallias Rhætiasque simul Alamanni pupulabantur: Sarmatæ Pannonias & Quadi: Picti Saxonesque et Scoti et Attacotti Brittannos ærumnis vexavere continuis: Austoriani Mauricæque aliæ gentes Africam solito acrius incursabant: Thracias diripiebant prædatorij globi Gottorum: Persarum rex manus Armenijs injectabat. Ammiani Marcellini lib 26. p 315

Dum aguntur hæc in externis, (i.e. Legatio Gottorum ad Valentem ut in Thracias reciperentur) novos majoresque solitis casus versare gentes Arctoas, rumores terribiles diffuderunt: per omne quicquid ad Pontum a Marcomannis prætenditur & Quadis, multitudinem barbaram abdicatarum nationum vi subita sedibus pulsam, circa flumen Istrum vagari cum carritatibus suis disseminantes. Ammiani Marcel. l. 31. p 441.

— Peragi ea ritè (i.e. sacra Ethnica Valentinuanus) — permisi ita tamen ut omnia secundum patrias consuetudines quales ab initio fuissent perficerentur. Zosimus l 4 [Nota Valens & Valentinianus before forbad nequis deinceps nocturnis temporibus aut nefarias preces aut magicos apparatus aut sacrificia funesta celebrare conetur. l 7, de Malef. C. Theod.      / Baron annal. 364. 19

De Valentiniano Ammianus (in lib 30) dixit: Postremo hoc moderamine principatus inclaruit quod inter inter religionum diversitates medius stetit: nec quenquam inquietavit, neque ut hoc coleretur imperavit, aut illud: neque interdictis minacibus subjectorum cervicem ad id quod ipse voluit inclinabat sed intemeratas reliquit has partes ut reperit. Annal 376. 4

Erant in oratorio reliquiæ Pantalemonis et martini Martyrum. Quod quidem oratorium Concordia nominatur quoniam illic centum quinquaginta Episcopi, Theodosio Magno Imperatore regnante in eandem sententiam convenêre. Ioan. <68r> Damascen de Imag. lib. 3. (Apud Baron Annal. 381. 55. Hence it appears {that} there were none in the Council but Athanasians, since the place where they sate was from their consent called concordia.

Siquis se vetitis sacrificijs diuturnis nocturnisque velut vesanus et sacrilegus incertorum consultorum immerserit fanumque sibi aut templum ad hujuscemodi sceleris excusationem assumendum crediderit, vel putaverit adeundum; proscriptioni se noverit subjugandum; eum nos justa institutione moneamus castis Deum precibus excolendum, non diris carminibus profanandum. Dat 12 Kal. Ian. Constantinopoli Eucherio et Syagrio Consolibus De Pagan l 16. Cod Theod.       Baron. Ann. 381. 116.

An Valens Idololatria permisit? vide Tripart. Hist Theodoreti lib 8. c 3. & Sozom l 6. c 35 apud Annal Baronij 370. 93, 94. & Zos li. 4. & l 7 de Malef. C. Theod.

Gratianus perijt 8 Kal sept. Merobande & Saturnino consolibus (Marcellini chron) Is primus noluit appellari Pontifex maximus. Zosim l 4. Id quod in hunc annum refert Baronius ann 383. 5. Ibidemque dicit Etiam Gratianum urbis præfecto de rebus ad Gentilitiam superstitionem pertinentibus (quod Pontificum erat autoritatem tribuisse judicandi. Et hoc anno Gracchus prætorij Præfecturam gessit l 3 de quæst. Cod. Theod. l 10 l. de dign. l 12. licet S. Hieron scribens ad Lætam dicat Præfecturam Vrbanam gessisse (Epist 7.): Ante annos paucos (ait) propinquus vester Gracchus – cum præfecturam gereret Vrbanam, nonne specum Mithræ & omnia portentosa simulachra, — subvertit, fregit exussit. — Solitudinem patitur et in Vrbe Gentilitas dij quondam nationum cum bubonibus et noctuis in solis culminibus remanserunt. Vide et Symmac l 5. c 11. Eodem etiam anno aut forte ante, adimuntur sumptus sacrificiorum Gentilium ac stipendia sacerdotum. Et sic mirè ceciderunt res Gentiles Romæ hoc anno.      Baron Annal. 383    5

Vide edictum Theodosij in Baron Annal 385. 37. Contra Gentil.

Sub hoc tempore Gratianus Alemannis Galatas (Gallos scilicet) occidentales adhuc infestantibus, ad paternam imperij sortem reversus est; quam ipsi fratrique ipsius gubernandam reliquerat, cum prius Illyricos et Orientis Imperium Theodosio commisisset. Res autem illi ex voto contra Alemannos ut et Theodosio contra Istrum accolentes Barbaros confecta est. Illos quidem bello subegit, hos in amicitiam populi Romani supplices recepit: a quibus acceptis obsidibus firmata pace Thessalonicam venit. Sozomenus l 7. c 4.

Contra Persas profectus nullo sibi occurrente Mesopotamiam Carus cœpit et Ctesiphontem usque pervenit     Vopiscus in vita Cari.

Alexander Mammææ annis quatuordecim citra sanguinem gessit imperium ne uno quidem occiso. Licet enim permulti maximis criminibus impegerint, tamen ab illorum cæde semper abstinuit. Herodian l 6.

Theodosios Hunnos et Gothos qui remp. sub Valente defatigassent diversis prælijs vicit. Sexti. Aurel. Victoris Epitome in vita Theod.

Sub Gallieno (vel fortè ciriùs) Dacia quæ a Trajano ultra Danubium fuerat adjecta amissa est. Entrop l 9.

Galerius totam Assyriam expugnata Ctesiphonte cœpit & quinque Provicias transtigritanas, quæ statim redeunte ad nos Trajano defecerant, subegit, & imperio adjunxit — Et ictum est fœdus ut Persæ ab Armenijs Mesopotamia, Assyria & quinque novis Provincijs abstinereat. Pomponius Lætus in Vita Diocles. <68v> Claudius Gothos jam per 15 annos Illyricum Macedoniamque vastantes bello adortos, incredibili strage delevit. Iornandes l 1 de Regn. success.

Gratianum filium suum Valentinianus Ambianis Imperatorem constituit — et contra Saxones et Burgundiones, qui plus octoginta millia armatorum primum Rheni in limbo castramentasset, movit procinctum; sed apoplexia subito et sanguinis eruptione Brigione defunctus est Iornand l 1. de Regn succes.

Olybrio et Probrino Consolibus Theodosius Eugenium tyrannum vincit et perimit — & Mediolani moritur. Cassiodori Chron.

Stilicho et Aurel consolibus Gothi Alarico et Radagaiso Reg ingrediuntur Italiam. Cassiod

Arcad. ⁵ et Honor. ⁵ Consolibus Polentiæ Stiliconem vincunt. Cassiod Chron.

Arcad 6 & Probo Consolibus Vandali et Alani trajecto Rheno Gallias intraverunt. Cas chr

Valentini 4 & Valens 4 Consolibus Burgundionum 80 fere millia quot nunquam ante de Rhenum descenderunt. Ibid.

Gratiano 4 et Merobaude Consolibus Alemannorum circiter 30 millia apud Argentariam oppidum Galliarum ab exercitu Gratiani cæsa. Gotti diffunduntur in Thracias.     Ibid.

Expugnata jam Palætyro regnatum est in Insula ab Ithobalo ad Azelmicum Regem; sub quo Tyrus ab Alexandro continenti adjecta est. Arrianus in Expedit Alexandri l. 2, p 42, 49.         [donec consummatio &c Dan 9.27

Darius Medus (alias Astyages avus Cyri) expugnvit Susam, et Danielem Prophetam assumptum secum duxit in Mediam (Ioseph. l 10. c 12. p 352) Susa autem erat urbs persiæ inter eam et Babyloniam posita. Nam Persæ et Cyrus, Medis superatis in ea collocarunt regiam. Post mortem Darij Daniel Babylonem repetijt vixitque ibi sub Baltasaro rege Dan 5.11 12, 13 & 8.1, 2 Capta Susa an Nabon 161 (conjectura est). Post Darium medum regnavit Cyarar, dein Cyrus. Cyararis filius fuit Astyages quartus Medorum rex Ecbatanis regnans Regnavit autem annos 35 deinde a Cyro victus ann Nabon 189. Ann Nabon 204 Cyrus Medis Lydisque imperabat. Vltra Tigrim fluvium Medo–Persarum rex erat Gyaxares Cyri avunculus jam anno ejus 17; cis Tigrim Nabonnadij Regis Babylonij agebatur annus 12, et Amasis in Ægypto regnaverat an 24. Anno 210 Nobon. Cyrus cœpit Babyloniam (anno 17 Nabonnedij.) indeque regnavit per totam asiam. Berosus apud Iosephum c. Appion p 1045.

Hæc ex Chronico Canone I. Marshami, Eq. Aur. et {Bar}.

Sub Medis imperium obtinentibus pleræque nationes quoque imperitabant, sed quibus omnibus prærant Medi

Ἐπὶ δὲ Μήδων ἀρχόντων ϗ ἦρχε τὰ ἔθνεα ἀλλήλων, συναπάντων μὲν Μῆδοι, ϗ τῶν ἄγχιϛα ὀικεόντων σφίσι ^. οὗτοι δε ϗ τῶν ὁμούρων ^. ὁι δὲ μάλα τῶν ἐχομενῶν. Κατὰ τὸν αὐτὸν δὲ λόγον ϗ ὁι Πέρσαι τιμῶσι. Ad Medos imperantes etiam Gentes sibi mutuo imperabant, omnibus quidem Medi sibi proximè habitantibus; illi deinde sibi proximis et illi remotioribus. Eodem modo et Persæ imperant. Herodot. lib 1. p 36.

Historia Dynastiarum Gregorij Abul – Pharajii ex Arabico in Latinum versa a Eduardo Pocockio Professore Oxoniensi.

Ahashuerus secundus (Artaxerxes) regnavit duos menses, Sogdianus septem & Darius Nothus annos 19. pag 57.

Mahammed natus natus Anno Alexandri 892. Post completor annos 40 Prophetiæ munus sibi arrogavit, obijt Ann Heg undecimo die lunæ, mensis Sephar 28 die, annos natus 63, quorum 40 transacti sunt antequam munus propheticum sibi vendicaret, 13 alij dum mechæ subsisteret & 10 demum post Hegiram quibus Meinæ substitit. 103.

Anno 145 Vrbem Bagdad extruere cœpit Almansor. p. 141.

324 impulit necessitas Al Radium ut Abubeerum Mohammedem filium Rayeki imperatorem exercitus crearet — atque ab eo tempore initum factum est Vizieri munus. Ratek (Rayek) siquidem & ejus Scriba omnium rerum curam gerebant — & Chalifæ nihil aliud quàm quod ipsis visum relinquebant. p 199.

Togro'l Begus. Olub–Arslan (Assan, Accian). Malecshahus. Barkiaruc Muhammed. 511 Mahmud. 525 David. 530 Mas'ud. 547 Malecshahus & statim Mohammed eben Mahmud eben Mohammed eben {Melecshah}. 554 mense Dul–hajia Soliman sha filius.

Anno 490 Barkiaruc fratri suo Senjaro Corosanam tradit. p 242.

Anno 497 Barkiaruc possedit Bagdad & Persiam, & frater ejus Muhammed Diarbecrum, Mesopotamiam, Mauselam & Syriam, & alius frater Sexiarus Corasanam.     p 243.

Ann 499 Iagarmish Dominus Mausilæ submisit se Sultano Mohammed

Ann 500 Zengius fil Iagarmishi fit Mausilæ dominus.

Ann 502 Maudud Mausilæ dominus

Ann 513 Gorjani irruunt in Muslimos. Fruitque tunc Ilgazi filius Ortoki dominus Maredini. Huic succedit fil. Hasamo'ddin Tamartash anno 516.

An 515 Oksenkar fit Mauselæ Mesopotamiæ & Senjari dominus

An 520 Obit Oksenkar Mausilæ Dominus succeditque filius ejus Ezzo'ddinus Mas'ud. Eoque mortuo succedit succedit fil. Omadoddin Zengius 521. qui proximo anno occupat Halebum

An 515 Sultanus Bagdadi dat Miyapharekinum Ilgazio Mausilæ domino & Ilgazi præficit Halebo Solymannem fratris sui Abdoljabbari eben Ortoki filium quem dixit Badroddaulam. Mortuo Ilgazi succedit

A 517 Balac Solymanno eripit Halebum. proximo anno Balac mortuo Ocksenkar dominus Mausilæ occupat Halebum, qua etiam potitus est Omadodd{in} Zengi.

Ann 474 Obijt Dobais dominus Hellæ & Nili succedit Mansur, dein Sadaka anno 479. Dein fil Dobais, qui interficitur an 529

507 Fuit Togtacinus Damasci Dominus. 532 Shehaboddinus rex Damasci.

540 Rabie posterioris quinto interfectus est Zengius Mausilæ & Syriæ Dominus & filius Nuro'ddin Halebum & Hamam Occupat & Saifoddin Gazi alter filius Mauselæm. 544 Gazi Mortuo post eum Kotbo'ddin Maudud Mauselæ & Mesopotamiæ præfuit.

547 Obit Tamartash Maredini et Miyapharekini dominus & succedit Nojmo'ddinus Alebbius.

549 mense Sapharo Nuroddin eben Sengi eben Oksenkar Damascum Domino ejus Majiroddius Ateko (Abeco) Eben Mohammed eben Buri (Buzi) eben Togtacin Atabec ereptam occupavit.

565 mense shawalo Kotboddino succedit Saifoddinus Gazi in Mausila Proximo anno Noraddinus eripit Senjaram (urbem Mesopotamiæ a Saifoddino & tradit Omadoddino fratri Saifoddini, sed anno 569 Saifoddinus regiones recuperat.

569. 14 Shawali obijt Saifoddin Gazi Dominus Mausiliæ & succedit fr. Ezzodin cum nepotibus.

577 mense Rejebo Malec–salah moriens dat Halebam ezzoddino quam acceptam tradi fratri suo Omadoddin Zengi pro ea accepta urbe Sanjaro

580 Obit Kotboddin Eben Il Gazi eben Nojmoddin Alebbi eben Tarmurtash eben Il gazi eben Ortge Maredini & Al Bareiæ Saurique (pag. 272) dominus cui successit filius ejus Hasamoddin Yuluc Arslan.

589 Obit Saladin. 589 mense Shabano finiente obit Ezzoddin Ebn Maudud ebn Zengi ebn Oksenkar Mausilæ dominus succedente filio Nuraddino Arslan Shaho

579 Saladin occupat A{illeg}edam eamque tradit Nuroddino Al Hesni Domino & Omadoddino pro Halebo dat Senjaram Nisibin Chaburum Rakkam & Sarujum

580 Shah Armenus Chelati in Armenia Dominus. Obit 581 & succedit Bactamerus

582 obit Al Pahlawan Eben Ildegur regionum Iabal (i.e. Montanarum) Raiæ Aspahani, Adarbijani & Arrani Dominus succedente fratre Othman.

588 obit (medio mense Shabani) obit Soltan Kelij Arslan Eben Masud, Ebn Kelij Arslan Ebn Soliman, Ebn Kotlumish Ebn Saljuk in urbe Koniæ (Iconio). & successerunt filij pag 276.

599 Obit Omadoddin.

607 fine mensis Rajebi obit Nuraddin dominus Mauselæ & succedit fil Ezzoddin Masudus

613 mens Iomadæ post eo obit Al Malec Al Daher Gazi fil Saladini Dominus Halebi & succedit fil Almalec Al Aziz Mohammed

Arbelæ dominus p 263, 287 311. 312

Al Akri dominus p 287

Chaelati dominus p 218. 277 288 277 306. 271. 283. 300. 306, 307. 311. Dicitur et Echlat.

616 obit Ezzoddin Caicawus ebn Kai Chosroe ebn Keli Arslan Natoliæ dominus & succedit frater Aladdin Kaicobadus.

Domino Hamæ, Hemesæ, & Somaisati: & Mardini     p 294

624 Obit Al Malec Al Moaddham Al Adel Damasci dominus finiente mense Dulkiada & succedit fil Al Malec Al Naser

Dominus Maredini p 280, 304, 279, 294

596 Al Adel dominus Ægypti cepit.

589 Mortus Saladino succedunt filij Al Aphdal in Damasco. Almalec Al Aziz in Ægypto. Almalec Al Daher Gazi in Halebo. Mohammed Hamæ qui Aldahero paruit.

592 Al Aziz rex Ægypti Damascum cœpit. & 596 Al Adel qui et Damasco potitur p 280

Al Ashraf fuit fil Al Adel.

634 Obit Aladin Caicobad & succedit in Natolia filius Giyathoddinus Caichosrawus.

634 obit Al Malec Al Aziz Al Daker Halebi Dominus cui succedit filius Almalec Al Naser regum Iyubidarum ultimus quem interfecit Hulacu an 658

Dominus Malatiæ p 315

642 Giyatoddin obit & succedit Ezzoddin in Natolia

648 Al Malea Al Naser Halebi Dominus Damascum ab incolis sibi deditam occupat

Ann. Heg. 1252 | 650. fuit Ann Alexandr 1563 p 328. & An. Heg. 599 | (1203) = 1514 Aex & 1257 | 655 = 1568. [diff 311] An 13 (634 or 635) = 746. 666 | 46 = 987. 70 | 689 = 1000. 98 = 1027 3. 600 = 1515.

Dominus Miyapharekin p 333, 345, 348, 249. 257. 288. Martyropolis urbs Armeniæ majoris in confinio Mesopotamiæ

Bagdadus capitur 4 mensis Safari Anno Heg. 656. A.C 1258 Feb 10

Dominus Senjari p 352 X

555 aut non multo post cessarunt Imp. Bagdadi.

Post obitum Melecksahi 1092 Imperium Turcarum bellis civilibus distractum.

599 1203 Cœpit Imperium Tatarorum sub auspicijs Zingiz Chani.

624 Obit Iingis Can & succedit Ogtai

630 Aladin Sultanus Natoliæ Chelatum & Sarmariam abstulit Ashrafo deinde cepit etiam Roham Harran Rakkam & Biram. an 632.

640 Tatari vincunt Aladinum & Natoliam diripiunt

Damascus ab Al Camel Sultano Ægypti autem annum 630 capitur

648 Incipiunt Mamaluci & Malec Nasar eripit ipsis Damascum.

630 Al Camel d. Egypti & partis Syriæ epit Amedam. deinde et Rohan anno 632

634 Malac Naser Halebi Dominus loca interamnia Roham & Harranum cæteraque assignat Corosamijs.

Bagdad expugnari cœpit 22 Noharrain (& capitur 4 Safari (i.e. intra 13 dies, anno 656. (i.e 1258 a Ian 29 ad Feb 11.

Eodem anno (viz 656) Al Ashraph Dominus Miyapharekini ad Naserum dominum Halebi proficiscitur auxilium ab eo petens quo Mogulenses nein Syriam ingrederentur impediret, sed nihil proficiens iratus redit Miyapharekinum, Mogulensium præfectos ejicit, & Sacerdotem quendam qui Cani jussu ad ipsum cum mandatis & Edictis {venerat} patibulo affixit. Interea Mogulenses urbem cingunt & intra diei et noctis

spatium muris & fossa profunda cingunt. Deinde admotis bellicis machinis acriter decertatum est. sed videntes se urbem vi capere non posse abstinuerunt a pugna & obsessam tenuerunt ut nemo egredi vel ingredi posset.

Anno 658 (1260) Hulacu Syriam ingressus cum quadringenties millium exercitu Harranum & Roham deditione accepit dein trajecto Euphrate Moarram diripiunt Hamam & Hemesam & Damascum &c deditione ceperunt, & Halebum intra paucos dies expugnant, pluresque ibi interfecti sunt quam Bagdadi fuerant

Eodem anno 658 non multo post capitur urbs Miyapharekin & quotquot in ea fuerant interfecti sunt cum pauci admodum in ea superstites fuissent reliquis fame enectis; secus enim haud ei capiendæ fuissent Mogulenses. Et Hulacu occiso Alashrafo ejus domino, Abdallam, unum e principibus Al Ashraphi urbi præfecit.

659 sub finem æstatis (1261) Mogulensis Maselam obsident expugnant & per octiduum captivos faciunt, diripiunt & occidunt, adeo ut in ea interficerentur magna hominum multitudo quorum numerus deo soli notus. occiso etiam Sultano Malec – Saleh.

Miepherkin, Magarkin, Martyropolis urbs Armeniæ majoris ad ostia fluvij Nymphij in Tigrin defluentis, sub Archiep. Amidensi inde 80 stadijs in {Br}.

Amida, Ammæa, Caramit, Carahamit, Hemit, Constantia, urbs Mesopotamiæ apud Tygrn fl. ab Aziri urbe Armeniæ minoris ad Euphratem 130 mil pass dist in ortum. Aziris autem a Sebastopoli urbe Cappadociæ 100 mil. pas. in ort. distat.

Anno Heraclei quarto regnare cœperunt Arabes estque is annus Alexandri 935 (A D 622.

Annus primus Imperij Dioclesiani (qui incipit Aug 29 A.C 284 & a quo ducitur æra Dioclesiani seu martyrum a qua supputant Cophthitæ) est Alexandri quingentesimus nonagesimus quintus.

Ann 566 eripit Nuroddin e Saifoddino Sultano Mausilæ Rakkam Chaburrum Nisbin & Senjarum traditque Omadoddino sed anno 569 Saifoddin regiones recuperat.

Ann 577 Saheh moriens dat Halebum Ezzodino Mauselæ Domino, is autem tradit Omadoddino mutuò occipiens Senjarum.

Ann 578 Saladin trajecto Euphrate Roham Harram Rakkam Karkesian Macessinum Arbanum Nisibin & Senjanum occupavit annoque sequenti Amedam quando et Halebum accepit, mutuo tradens Omadoddino Senjar Nisibim Chaburum, Rakkam, & Sarujum.

An 59{4} obit Omodaddin Senjari Neisibis Chaburi & Rakkæ Dominus succedente fil {Cosbodedino}. Nuroddinus autem nuper Damasci Sultanus occupavit Nisibin & Adel dominus Damasci obsidet Maredinum

Ann 597 {Rucuedd} Iconij Sultanus occupat Malatiam quæ penes fratrem suum Moezoddinum fuerat, nec non Arzanrumam

An 598 fuit Al Aphdal Dominus Somaisat, Castelli Nojm, Saruj, Ras Ain, & Iamlin (or Hamlin)

An 599 Adel Dominus Damasci Maredinum obsedit.

An 604 Nojmoddin Iyub Adeli filius (Myapharekini considens) urbem Chelatum occupavit

An 606 Adel Chaburam & Nisibin occupavit, frustraque obsedit Senjarum.

Ashraf Adeli fil. Dominus Chelati Rohæ Harrain Rakkæ

An 630 Aladinus Rumææ Dominus     Chelatum et Sarmarajam Ashrafo abstulit. Et Ashraf urbem Hesnol Mansur hostiliter invasit.     Et Al Camel Sultanus Ægypti urbe Ameda occupata, domino ejus vicissim oppida quædam in Syria dedit.

An 632 Aladinus occupat Rohan Harram Raccam & Biram [Basiram]. Sed Camel mox Roham eripit Rumæis.

An 655 Miepharekini dominus Amidæ regionem tenuit p 333.

Rumæorum dominus Malatiam tenuit p 332, 333, 314, 317, 321     & Chartabertam p 317, 332, 333.

Ante an 626 Moaddham Sultanus erat Damasci p 317

Reineras ordinis Prædicatorum contra Waldenses Bibl. Patrum Tom 13.

Sectæ hæreticorum fuerunt plures quam 70, quæ omnes per Dei gratiam deletæ sunt præter sectas Manichæorum, Arianorum, Runcariorum et Leonistarum. Inter omnes has sectas quæ adhuc sunt vel fuerunt non est pernitiosior ecclesiæ quam Leonistarum (i.e. Waldensium) — 1 quia est diuturnior. Aliqui enim dicunt quod duraverit a tempore Silvestri aliqui a tempore Apostolorum. 2 quia est generalior. Ferè enim nulla est terra ub qua hac secta non sit. 3 Quia, cùm omnes aliæ sectæ immanitate blasphemiarum in Deum audientibus horrorem inducant, hæc magnam habet speciem pietatis eo quod coram hominibus justè vivant, et benè omnia de Deo credant & omnes articulos qui in Symbolo continentur. Solum modo Romanam Ecclesiam blasphemant et clerum, cui multitudo laicorum facilis est ad credendum. Cap 4. p 299

Albanenses (sive Albigenses) divisi sunt in duas partes. Prima pars tenet opiniones antiquiores quas omnes Cathari (i.e. mundi sive puritani videlicet: Albigenses Waldenses &c) antiquiores habebant in annis Domini currentibus 1230. Itaque opiniones istorum sunt quod Trinitas scilicet Pater & filius & spritius sanctus non est unus Deus, sed quod Pater major est filio & spiritu sancto. &c — Altera pars (cujus caput est Ioannes de Lugduno, et quæ priori major est) Trinitatem et unitatem juxta fidem Catholicam in Deo penitus inesse negat. Cap 6. p 304, 305.

Hæretici cognoscuntur per mores et verba. Sunt enim in moribus compositi et modesti. Superbiam in vestibus non habent, quia nec pretiosis nec multum abjcetis utuntur. Negotiones non habent propter mendacia et juramenta & fraudes vitanda, sed tantùm vivunt de labore ut opifices Doctores etiam ipsorum sunt sutores. Divitias non multiplicant sed necessarijs sunt contenti. Casti etiam sunt, Maximè Leonistæ. Temperati etiam sunt in cibo et potu. Ad tabernas non eunt, nec ad choreas, nec ad alias vanitates. Ab ira se cohibent semper operantur discunt vel docent, & ideò parùm orant. — Cognoscuntur etiam in verbis præcisis & modestis. Cavent etiam a scurrilitate & detractione, & verborum levitate & mendacio et juramento. Nec dicunt verè vel certè & similia, quia hæc reputant <73v> juramenta. Sed dicunt est est vel non non. Item ad quæstiones raro directè respondent. Vt si quæratur ab ipsis: Scis tu Evangelium vel epistolas? Respondet quis docuisset me ista? vel; eos scire debere qui sunt profundi intellectus vel ad hoc otiosi & idonei. Et dicunt hoc – sibi licere quia Christus dixit solvite templum hoc; Iudais intelligentibus de Templo Solomonis. — Item ad Ecclesias fictè vadunt offerunt et confitentur & communicant, & intersunt prædicationibus, sed ut prædicantem copiant in sermone. Cap 7. p 307.

See also the following chapter {he} where shows how the hereticks propagate their doctrine. And comparing themselves with the Romanists they say other things Rarus est doctor inter eos qui tria capitula continuata novi testamenti literaliter sciat corde, apus nos vero rarus est vir vel femina qui textum non sciat vulgariter recitare.

About the articles of their faith this Author is for the most part so impudent a fourger that I dare beleive nothing but what he saith well of them. The Articles of the Waldenses faith see Pilicdorffius ibid: a pag 312 ad pag 340.

311.      571. 611. Ann Alexandr 1563, 1514, 1568, 882, 922, 313, incipit Octobr anno Domini 1251, 1202, 1256, 570,610, 1

Dum familiares Principes de vastatis [Constantinopolios] ædificijs instaurandis cogitabant: allatus est Aulicis nuncius magnam Isaurorum multitudinem, quæ supra Pamphyliam Ciliciamque posita semper in asperrimis & inaccessis Tauri montibus degit in latronum manipulos divisam, regionem subjectam invadere. Ac opida quidem munita tentare non potevant, vicos autem mœnibus destitutos & obvia quævis irruendo vexabant: quos incursus id ipsia faciliores reddebat quod isthæc regio paulo ante fuisset ab hostibus capta, Tribigildo cum barbaris suis rebellionem molito. His nunciatis Arbazacius dux mittitur qui laborantibus Pamphythiæ rebus succurreret. Is ubi — latrones fuga dilapsos intra montes pesecutos fuisset, complures eorum villas cœpit, & virorum multitudinem non exiguam occidit, adeoque — incolis opidorum securitatem solidam parasset nisi delicijs & fœdis voluptatibus deditus fuisset. — Quapropter revocatus est, — Et molitiones Isaurorum intra clandestina se latrocina continebant, nondum illis appertè gentes proximas aggressis Zosimus l 5.                 tenuit : neque

Senatus præter alia multa decrevit ut Triumphos quotquot vellet ageret Trajanus.       —— Trajanus metuens ne Parthi etiam aliquid molirentur (deficerent) rebellarent — Ctesiphontem venit, ijsque Regem Parthamaspatem designat eique diadema imponit. Indeque profectus in Arabiam adoritur Agarenos qui et ipsi defecerant. Iohannis Ziphilini Epitome Dionis in vita Trajani.     Hic ejus actiones fusè describuntur.

Pelasgi, sicut Varro memorat, cum sedibus suis pulsi diversas terras petissent confluxerunt plerique Dodonam — acceptaque sorte, — Latium post errores plurimos appulere. Macrobius. Notæ in l. 1. Dionys. Halicarn.

Dioclesiani temporibus victis prima congressione Romanis, secundo autem conflictu superato rege Narseo, Vxore ejus & filiabus captis, — pace facta Mesopotamia est restituta. & supra ripam Tigridis limes est refirmatus ita ut quinque gentium trans Tigridem constitutarum ditionem assequeremurquæ conditio fœderis in tempus Divi Constantij conservata duravit. Sex. Rufi Breviarium.

in patritas consuetudines quales.

Ponticæ: Galatia, Bithinia, Honorias, Cappadocia prima, Cappadocia secunda Pontus Ptolemoniacus, Hellenopontus, Armenia prima, Armenia secunda Galatia salutaris.     Provinciæ Thraciæ: Europa, Thracia, Hæmi montis Rhodope, Mœsia secunda, Scythia. Provinciæ Macedoniæ; Achaia, Macedonia, Creta, Thessalia, Epirus vetus, Epirus nova & pars Macedoniæ salutaris. Provinciæ Daciæ: Dacia mediterranea, Dacia ripensis, Mœsia prima, Dardania, Prævalitana, & pars Macedoniæ Salutaris. Hæ autem Macedoniæ & Daciæ Provinciæ Illyricum orientale constituunt.     Hæ sunt Orientis Provinciæ

In Occidente Provinciæ Italiæ 17. Prov. Illyrici sex: Pannoniæ secundæ Suaviæ Dalmatiarum, Pannoniæ primæ, Norici mediterranei, Norici ripensis. Provinciæ Africæ 7 Byzacium, Numidia, Mauritania Sitifensis, Mauritania Cæsariensis, Tripolis, Præfectus annonæ Africæ, Præfectus fundorum Patrimonialium. Provinciæ Hispaniarum 7 Bœtica, Lusitania, Callecia, Tarraconensis, Carthaginensis, Tingitanea, Baleares. Provinciæ Galliarum 10: Viennensis, Lugdunensis prima, secunda et tertia Germania prima, Germania secunda, Belgica prima, Belgica secunda, Alpes Maritimæ, Alpes Penninæ & Graiæ Maxima Sequanorum, Aquitania prima & secunda, Noviem populi, Narbonensis prima et secunda, Lugdunensis senonia. Provinciæ Britanniæ quinque:     Notitia Imp. Rom.

Totius urbis ambitum Plinius suo tempore 13mill pass & 200 (13200) Aurelianus Imp, ait Vopiscus muros urbis sic ampliavit ut 50 prope millia eorum ambitus teneret. Vide ambitus singularum regionum in Notitia Imperij

Ex Eutychij Patriarchæ Alexandrini annalibus.

Anno Heraclij undecimo die 2 Rabie prioris anno Hegiræ undecimo Abu becer inauguratus est, obijt die 29 Iomadæ poster. ann Hegiræ 13 regnavit ann 2 mens 3 di 22. Eodem die incipit Omar anno 13 Heracli Imperator audito Damascum captum esse Constantinopolin usque profectus est idque anno Califatus Omeri tertio. Capta est autem Damascus mense Regjebo juxta Elmacinum qui fuit sub initio anni secundi Omaris.

Hieronymus epist 85 seu ad Evagrium, ubi in Apostolorum ævo eosdem fuisse Presbyteros & Episcopos probare satagens, verba sacra illuc spectantia collegerat, ad insequentia dein tempora hæc subjicit.     Quod autem postea unus electus est qui cæteris præponeretur, in Schismatis remedium factum est ne unusquisque ad se trahens Christi Ecclesiam rumperet. Nam et Alexandriæ a Marco Evangelista usque ad Heraclam et Dionysium Episcopos Presbyteri semper unum ex se electum in excelsiori gradu collocatum Episcopum nominabant. Quo modo si exercitus Imperatorem faciat aut Diaconum eligant de se quem industrium noverint et Archidiaconum vocent.       Eadem narrat Eutichius patriarcha Alexandrinus in Annalibus, ubi et multa insignia habentur. Consule ut et Annales Vsseri et Historiam Philostorgij.

Ante annos paucos propinquus vester Gracchus nobilitatem patriciam sonans nomine, cùm præfecturam geret urbanam, nonne specum Mithræ & omnia portentosa simulachra, quibus Corax, Niphus, Miles Leo, Perses, Helios, Bromius pater initiantur, subvertit fregit excussis, & his quasi obsidibus ante præmissis, impetravit baptismum Christi: Solitudinem patitur et in Vrbe Gentilitas: Dij quondam nationum cum bubonibus & noctuis in solis culminibus remanserunt: vexilla militum Crucis insignia sunt. Hieron. ep. 7.

Gildo ex Gente Maurica, filius Nubeles Regis Maurici, frater Firmi (Ammianus lib 29) a Theodosio comes creatus et in Africa constitutus Magister utriusque Militiæ tempore belli Eugeniani descivisse a Romano Imperio cœpit ut testatur Claudianus his versibus de Gildone loquens

Interea Gildo Comes qui initio regni eorum (Imp. Arc. & Hon.) Africæ Præerat <75v> Simul ut defunctum Theodosium comperit, —— Africam excerptam a societate Reipublicæ usurpare ausus est —— Mascezil cum parva manu, hoc est cum quinque millibus (ut atunt) militum contra 70 millia hostium castra metatus &c Oros. l 7. c 36.

Redditus rituum Gent. per Edictum Imp. ablati. [Sub initio Gratiam] Symmachus. Baron. An 392

Stilico cùm Alarico Gothorum Duci dignitatem Magistri militum ab Honorio impetravisset, eum adversus Illyrios direxit. Præmisso Iovio qui præfectus Prætorij creatus fuerat, pollicitus est se quoque cum Romanis militibus adventurum, ut eam Provinciam Honorij ditioni adjungeret. Igitur Alaricus assumptis quibus præerat Gothis, ex Barbarorum regione ubi degebat, quæ est juxta Dalmatiam & Pannoniam, in Epirum venit. Vbi cum diu moratus fuisset in Italiam reversus est. Nam cum ex compacto iter facturus esset in Illyricum Honorij literis est retentus. Stilico autem in expeditionem jam paratus, interficitur. Sozom lib       c

Ambrosius Epist 27. Ad Valentinianum A. 385 circiter. Tu (Maxime) flagitabas quod Barbarorum stipatus agminibus Italiæ te infunderes. Valentinianus Hunnos atque Alanos appropinquantes Galliæ per Alemanniæ terras reflexit. Quid habet invidiæ si Bauto Barbaros cum Barbaris fecit decernere? Quoniam dum tu militem Romanum occupas, dum is adversum se utrimque prætendit, in medio Romani Imperij sinu Iugunthi populabantur Rhætios. Et ideo adversus Iugunthum Hunnus accitus est. Idem tamen quia de finitimo proterebat Alemanniam & jam vicinia mali urgebat Gallias, coactus est triumphos suos deserere ne tu timeres. Confer utriusque factum. Tu fecisti incursari Rhetias, Valentinianus suo tibi auro pacem redemit.

Anno 382. Iugunthi & Alemanni Rhætijs hac tempestate infesti vide Ambr de Legatione sua ad Maximum. Prosperum. Idacium. Sidonium carm 7.

Iuxta Zosimum lib 4 pactio Stiliconis & Alarici in Epiro degentis præcessit Expeditionem Radagaisi. Postea Stilico in expeditionem Illyricanam paratus impeditur fama Constantini Tyrannidem arripientis. Anno sequente Basso et Philippo Consolibus Alaricus ex Epiro in Noricum transit & ob moram in Epiro pecuniam a Senatu poscit & Stilicone ob pacem conservandam suadente, obtinet quatuor librarum millia Non multo post interficitur Stilico & Alaricus Italiam invadit. Zosim lib 4.

Theodosius tantum sepulturæ [Regis Gottici Athanarici] magnificentiam adhibebat ut — Scythæ non amplius Romanos infestarent, bonitatem Principis admirati: quotquot autem cum Rege vita defuncto venerant custodiendæ ripæ fluminis intenti, diu quò minus Romani vexarentur incursionibus, impedirent. Zosim lib 4.

Scilicet Avitus dum Arelati consideret, evectus ad Imperium Romamque (ut indicat Idacius) evocatus iter ut putat Sirmondus (in Comment in hunc locum Sidonij) flexit per <76r> Treviros: ubi ea contigerunt quæ de Lucij Senatoris conjuge narrat Aimonius l 1. c 3. Inde in Germaniam & Noricum (ut putat Sirmondus ibid.) transgressus Pannonias a Barbaris sine armis recepit.

Vaticinij quod Roma duraret 1200 annos, memores Romani Alarico in Italiam irruente ut Claudianus de bello Getico scribit urbis ruinam metuebant. De eodem Sidonius etiam loquitur his verbis.

Initium Heraclij est A.C. 610 mense Octobri die tertio feria 7 Indic 14 ut Chron Alexandr. Theophanes Cedrenus Maximus Martyr alijque demonstrant. Petavius [De Doctr. Temp. l 11. c 49. et] in notis ad Nicephori Breviarium. Et Ratonar. Temp lib 4 cap 15.

Alaricus sumpto exercitu per Pannonias Stilicone & Aureliano consolibus & per Firmium — intravit Italiam. — Concessa dein ad habitandum Gallia, Stilico Gothos inopinatò adoritur ad Pollentiam in itinere Iornand Get. conjungit hoc cum obsidio Romæ dicitque Stiliconem victum.

Constantinus ex Anglia tyrannus filium suum Constantem ex Monacho fecerat Cæsarem: ille Arelati occiditur, filius Viennæ. Iorn. Get.

Paulus Diac. De Gestis Longobardorum dicit Bonif 3 suprematum obtinuisse & alium Bonifacium Pantheon

Constantinus unà cum Iuliano filio in Italiam missus antequam eo pervenisset in itinere occisus est. Nec multo post Iovinus et Maximus Tyranni quorum supra mentionem fecimus interfecti sunt: Sarus item & alij præterea complures qui Honorij Imperio fuerant insidiati. Sozom. l 9 c 15

Per id tempus (i.e. quo Constantinus in consortium | societatem Imperij ab Honorio ascitus fuit A.C. 421) Orientis Imperium hostibus penitus vacuum erat & præter omnium expectationem summo cum decore respublica illic gerebatur. Sozomen l 9. c 16

Atharicus – Constantinopoli discedens ad occidentis partes transgressus est cumque in Illyricum pervenisset latè cuncta vastare cœpit. Porro transeunti obstiterunt Thessali circa ostia Penei fluminis — Commissaque pugna tria circiter millia ex ejus exercitu perimerunt. Posthæc Barbari qui cum illo erant quicquid obviam fuisset igni ferroque vastantes ad extremum Romam quoque ipsam occuparunt, maximamque partem admirandorum illic operum incendio consumpserunt. Socrat l 7. c 10     [cap 10]

Constantius ante Constantinum patrem Brittanicum tyrannum occiditur Sozom l 9. c 13. & Olympiodor

Illyricum Orientale Macedoniam continebat & Daciam ut docet notitia Imperij Romani. & Annotat. in l 5 c 11 Hist. Eccles. Socrat    

Zosimus scribit Valentinianum juniorem divisio cum fratre Imperio Italiam Africani & Illyricum habuisse. Vide Annotat prædict in Socrat.

Alaricus moritur eodem anno quo Romam cœpit videlicet decimo quinto Honorij. Iatius Chron

Debacchantibus per Hispanias Barbaris, et sæviente pestilentiæ malo, fames dira grassatur adeo ut humanæ carnes ab humano genere fuerint devoratæ: matres qu{oque} necatis vel coctis per se natorum suorum sint pastæ corporibus. Bestiæ <76v> occisorum gladio fame pestilentia cadaveribus adsuetæ, quosque hominum fortiores interimerunt eorumque carnibus pastæ passim in humani generis efferantur interritum. Et ita quatuor plagis ferri famis pestilentiæ & bestiarum ubique in toto orbe sævientibus, prædictæ a Domino per prophetas suos adnuntiationes implentur.       Idat Chron

Anno 17 Honorij (bienno post Romam captam) subversis memorata plagarum grassatione Hispaniæ provintijs barbari ad pacem ineundam conversi – sorte ad habitandum sibi provinciarum dividunt regiones Gallæciam Vandali occupant & Suevi, sitam {illeg} in extremitatem maris Oceani . Alani Lusitaniam & Carthaginensem Provincias & Vandali cognomine Silingi Bæticam sortiuntur. Hispani per civitates et castella residui a plagis, barbarorum per Provincias dominantium se subjiciunt servituti. Constantinus post triennium invasæ tyrannidis ab Honorij duce Constantio intra Gallias occiditur.

Gratianus Theodosio præter Prientem & Thracias etiam Illyricos commisit Sozom l 7. c 4

The Iugunthians a sort of the Alemans. Ammian l 26

Claudian in Ruffinum scripsit Anno 395 finiente vel 396 ineunte, ut probabile est.         in Eutropium anno 399 quo consul fuit Eutrop.         de bello Gildonico ann 398 circiter.         de bello Getico 403         in laudes Stiliconis an 400.

Lybi | ya superior ac inferior est sub Præfecto Prætorio Orientis in Notitia, Africa Verò cujus septem provinciæ sub PF. P. Italiæ, differunt enim enim Libya & Africa.

— jam solis habenæ Bissenas torquent hiemes, cervicibus ex quo Hæret triste jugum. Nostris jam luctibus ille Consenuit, regnumque sibi tot vindicat annis. Claud. de bello Gild.

Oceano cingi, Tyrrhena clauditur unda. Et cui non Nilus, non intulit India metas, Romani jam finis erit Trinacria regni?

Et paulo post Hinc hominum pecudumque lues; hinc pestifer aer Sævit, & exclusis regnant Aquilonibus Austri. Ibid.

24419 25350 31300 28767 44100 23500

Ex notitia Imperij Orientis. Provinciæ Orientis Palæstina. Phænice, Syria, , Cilicia, Cyprus, Arabia, Isauria, Palestina salutaris, Palestina secunda, Phænice Libani, Eufratensis, Syria Salutaris, Osrohena, Mesopotamia, Cilicia secunda. Provinciæ Ægypti, Lybia Superior, Lybia inferior, Thebais, Ægyptus, Arcadia, Augustanica. Provinciæ Asianæ: Pamphylia, Hellespontus, Lydia, Pisidia, Lycaonia Phrygia Palatiana, Phrygia salutaris, Lycia, Caria, Insulæ. Provinciæ

Anno Philippi regis Galliæ Henrici filij 41 ^o Solymannus rex Turcuus a nostris debellatus et occisus, & triennio post Bohemondus Antiochiæ designatus Princeps a Turcis capitur. Christoph. Richer de reb Turc. l 1

Allap rex Turca anno christi 1143 Edessam Syriæ urbem cepit et in Christianos inaniter desævijt     Ibid.

Ex Isagoge Chronologica Harvillæi

Artaxerxes Longimanus (juxta Diodorum; Tertullianum lib contra Iudæos c 8. Euseb in Chron. Hieron in 4 Ezeck &c: Quibus etiam assentiuntur reliqui fere omnes moderni) regnavit annos 40. Sed Functius ex Thucydide conatur probare eum regnasse annos 44. Vt res est Thucydides lib 4 scribit Artaxerxem mortuum esse anno septimo belli Peloponesiaci prope finito.

Xerxes 2 juxta quosdam apud Diodorum & juxta Eusebium &c regnavit mens 2. Iuxta Diodorum autem an 1.

Sogdianus juxta Ctesiam regnavit 6 mens & dies 15, juxta Diodorum Eusebium & alios 7 menses.

Darius Nothus juxta Thucididem regnavit ab anno 7 belli pelopon & juxta Xenophontem mortuus anno ejusdem belli 26. Secundum Addonem in Chronico regnavit annos 18. Secundum vero quod alij colligunt partim ex Xenophonte & Thucidide, sed expressius juxta Diodorum Eusebium, {&} Clementem Alexandr. & Bedam regnavit annos 19. sed forte non impletos.

Artaxerxes Mnemon

Coⁿradinus Damasci Sultanus moritur. A D 1227 relicto filio Melecel Naser puero annorum 12 sub tutela Esedinebec.       Marinus Sanutus    l 3. pars 11. c 10

A 1228 Melec Equemel Sultanus Babyloniæ, Ejus frater Melec Essaraph

A 1229 Equemel obsidet Damascum & Damasceni se subijunt pueri Naseris anunculo sultano Ægypti.

A 1239 Salah Damasci et Ægypti simul Sultanus. Item alius Salah & dominus Mahubeth & filius Saphadini Saladini fratris.

Prior Salah de orientalibus partibus veniens Damascum abstulerat Ioheth nepoti Saladini, Guemel mortuo occupanti. Indeque cum procederet contra fratrem juniorem Edel qui Egyptum sibi usurpaverat a Nasar filio Coradini (hæredi Damasci capitur. / Vel potius erat secundus Salah Sultanus Babyloniæ, & Damasci & hunc cœpit Nasar sperans sic recuperare regnum Damasci sed interea alius Salah de Oriente veniens occupat Damascum (l 3 p 11. c 15) Deinde Egyptij trandunt in Manus Salah alterius (quem Nasar cœperat) fratrem ejus Edel sultanum babyloniæ qui incarceratus post non apparuit. Itaque Salah ex oriente jam erat Sultanus Ægypti & {alter} Salah Damasci: idque ad usque an 1244 (l 3 p 12. c 1.)

Ann 1246 Sultanus Damasci a Sultano Alapiæ superatur. Proximo anno sultanus Ægypti Alapiensi eripit Damasum, Calamelam et Mahubeth

Anno 1250 Sultanus Alapiæ ab Ægyptijs ingenti strage superatur

Anno 1253 Venit ante Ptolimaidem Soltanus Damasci facta concordia cum sultano Ægypti, capiunt Sydonem & interfectis 800, quidringenti Damascum abducuntur captivi.

A 1258 Tartari occupant terram Arsasidarum & Persidam universam, &

1273 Aiton rex Armeniæ moritur cui succedit Leo filius.

Hæc ex Marini Sanuti Secretis fidelium crucis.

Circa AD 1097 Balduc in propinqua civitate Sarmes dominus Afflixit Rages, id quod etiam fecit Balac dux civitatis Seroge

Belphet dedit Alapiam servo suo Assangur qui fuit pater Sanguini avusque Noradini. Ib: l 3. p 5. c 4.

Ann 1145 Sanguinus capit Edessam, deinde ad Columbar civitatem sitam supra Eufratem expugnandam accessit sed dolo interficitur & succedit filius natu major Cotebedinus in Mussula, & Noradinus natu minor in Alapia l 3. p 6. c 19

Sultanus Baldac dictus {Degrisotorilfa} misit Artoch contra Romanos qui civitatem Roays primo dein totam Mesopotamiam suo subdidit imperio.     l    3. p 13. c 7.

Expeditionem Haolonis eodem fere modo narrat Sanutus ac Haythonus. nisi quod addit Turcos Asiaticos etiam tunc devictos fuisse.

Artemidorus. Apomasar.

De arboribus c 261

Si arbores diuturnitate temporis vitiatæ et putrefactæ corruerunt naturali morte proceres morientur. c 151

Si quis edere carnem bubulam visus sibi fuerit ab amplissimo viro divitias consequetur c 239

Si rex imperasse visus sibi fuerit ut boves aratores mactarentur principibus ejus ab ipso rege periculum imminebit: sin boves immorigeros et indomitos occidi jusserit, ad extraneos et alienigenas ea calamitas spectat c 238

Draco regis [hostilis] ad personam refertur, serpentes ad personas maximorum et parvorum hostium pro ipsorum magnitudine c 283 — Si quis Draconem fulgetris peti visus sibi fuerit, bellum et ruinam alteri regi qui hostis est ei regioni, portendi sciat. c 283 — Si regi per quietem visus sit apparere draco, alterius fama terrebitur &c c 283

De equo et cauda c 152, 153

Flumina pro ratione magnitudinis ad magnates et divites, Mare ad regem spectat.

Flumina pro ratione magnitudinis ad personas tam humilium quàm magnorum hominum referuntur ex Ind. c 175. Mare cum profunditate sua magni regis ad personam refertur: utque amnes universi in mare se exonerant sic ad regem opes universæ confluunt. Ex Ind Pers Æg c 178

Si carne leonina vescitur a rege divitias consequetur c 269

Locusta generaliter ad hostium multitudinem refertur — c 300 ex In Pers et Æg.

Naves ad diversas personas interpretando referuntur c 179 Ind. Siquis visus sibi fuerit ædificare navem mercatoriam arcanæ rei causa quosdam homines convocabit. Ibid. Navis in qua rex sedet ad Augustæ personam refertur c 181. Pers. Æg.     [Si novam classem multarum navium condidisse visus sibi fuerit validas adversus hostes suos copias rusus coget Ibid: c 181 Pers Æg.]     Si videre visus fuerit naves ignem emittentes ad incendendum naves alias vel terras: quantum sanè virium et efficacitatis ignis ipse habuit, tantundem victoriarum de hostibus reportabunt. Si naves suas accensas videre visus fuerit, interritus eis imminet. Si novam classe{m} multarum navium condidisse visus sibi fuerit, pro earum numero validas adversus hostes suos copias rursus coget. Cap 181 Pers et Æg. Note that this is of Land forces.

Siquis videre visus fuerit in mare delapsa sidera hominum a Rege profectam internecionem per hoc visum intelligat. Si rex tale somnium <78v> habuerit cladem populi sui morientis maximam videbit ex Ind c 170

Pluvia de impletione voti ac precationis deque misericordia intelligitur c 171 ex Indoꝝ disciplina.

Sol proculdubio ad regis personam interpretando refertur et ad principis a rege secundi luna. Venus ad personam angustæ. Itidem alia maxima sidera ad viros apud reges amplissimos. Stellæ reliquæ ad mundum universum. c 167 Ind Pers Æg.

Si quis visus sibi fuerit quasi flamma solis cum in itinere calefecerit opes a rege consequetur pro modo caloris. Si visus sibi fuerit a sole plurimum adustus, pœnam pro modo adustionis inveniet. Ibid.

Grando c 191       Nubes c 164.

Si quis per quietem visus sibi fuerit sublatus a vehementi vento, de loco in locum transferri: longam expeditionem instituet & prout ipse venti motus levis expeditusque fuerit, potestatem adipiscetur c 165 Ind. Si rex in itinere visus sibi fuerit a vento impediri: nuncium è longè dissito principatu accipiet quo perturbabitur. Pers & Æg c 166.

Si rex videre visus fuerit quassatam terræ motu ipsius urbem aut regionem — hoc ad bellum a nationibus imminens & formidinem ipsius vel ad insidias ei structas et inimicorum ejus detectionem refertur c 144 In Pers Æg.

Si carnem ursinam 274 aut Pardi 272, aut Leporis 278 aut canis 279, aut Leonis 269 aut caput hominis vel ovis c 39 & 40

Os pro hominis domo interpretari solemus qua ejus domestici continentur: Quippe dentes sunt personæ domesticæ. Ind c 41.

Vox et oratio viri nihil aliud est quam ejus apud populum fama et prædicatio. Siquis in somnijs canere sibi videatur et eleganti voce præditus esse gaudium atque commendationem apud populum inveniet. — Siquis autem in somnis videre sibi videatur et audire vocem suam tenuem factam et imbecillem: vitam plenam doloris & afflictionem inveniet. Ind 50. Siquis sibi cithara canere videatur aut cithara canentem audire: si rex est, adversus hostes consilia struet, ac superabitur [forte superabit] Per & Æg c 51.

Omnes hominis dentes ad omnes ipsius cognatos referuntur. Ind. Pers. Æg c 60

Brachium — ad fratrem vel primum ex servis — refertur Pers Æg 71.

Carnem universam ad omnes divitias et aurum interpretando referrimus. Siquis carnem suam magis auctam videre visus fuerit aurum et opes pro modo carnis ipsius nequiret Ind c 87.

Sanguinem et hulcera de auro et et facultatibus interpretamur Ind c 102

Caput ad eum qui rebus summa cum potestate præest refertur. Cervix ad illum cui somnium offertur; Dentes ad omnes cognatos: Humerorum claviculæ ad concubinas: Brachia ad fratrem vel propinquum, qui alicui in delicijs et amoribus est: scopulæ ad uxorem: Manus ad auctoritatis primæ servum. Femora ad cognatos: Crura et pedes siquis pauper est ad vitam ipsius: si rex, ad primæ auctoritatis et arcanorum conscium servum. Pers Æg. c: 106 & Ind Pers & Æg c 113.

Si quis vino sibi visus fuerit inebriatus magnam auri copiam acquiret: sin absque vino fuerit inebriatus acrem morbum inveniet. Pers Æg c 112.

Siquis visus fuerit defectum aliquem rerum ad sepulturam pertinentium — is defectus ad spem refertur Ind c 130

Siquis in somnis visus sibi fuerit recens dominio terræ nemorialis, saltuosæ, opacæ et irriguæ potitus: si rex est regiones & & homines et familias & opes eorum in potestatem rediget. Ac regionibus quidem hominibusque potietur propter arbores, familijs propter nemorum denistatem; opibus propter aquam. Pers Æg. 142.

Si rex videre visus fuerit inextincto montes suos igne combustos cum vento vehementem: hostili bello populus ipsius segetis instar excinditur. Sin absque <79v> vento cædes minor erit. Prs Æg c 142.

Terræ motum de edicto regis montem de magnate interpretantur In Per Æg c 144

Siquis integra munitus armatura visus sibi fuerit in equo exijsse si populi princeps est hostem suum maxima clade afficiet, famosamque gloriam armis belli reperiet &c Pers Ind Æg c 156.       Siquis videre visus fuerit populum armatum sibi cognitum ad bellum paratum et instructum, ejus loci homines et lætitiam maximam & victorias invenient. Si populus incognitus fuerit — ab hostibus erit afflictio. Ibid

Siquis videre visus fuerit aliquem locum vel prædium vel domum per ignem flammæ conflagrantem penitus: earum ædium dominus & locorum incolæ vel bello vel acuto morbo peribunt In c 159

Si rex videre visus fuerit templi vel palatij sui columnas inflammatas: ea res imperium portendit alterius & interitum procerum quos ille prior constituit. Si rex videre visus fuerit capillos suos incensos: in prælio populi sui jacturam faciet alius quidam hostis ejus pro more pilorum. Si rex videre visus clabulam sive currum suum exustum regnum ejus deprimetur Pers Æg c 160

Siquis in cælo quasi sedere visus sibi fuerit ——— si de necessariorum regis numero fuerit celebris et amplissimus evadet Ind Pers Æg c 161

Si rex ad cælum quasi volasse visus sibi fuerit ubi sidera essent supra reges cæteros et eminentia potietur et fama. Si rex visus sibi fuerit sursum profectus in cælo consedisse regionem ea majorem quam possidet in potestatem rediget. Si palatium ibidem habuisse visus sibi fuerit in ditionem rediget ac possidebit ampliorem terram alienam & domicilium in ea constituet. Si visus sibi fuerit in ascendendo præcipitasse, ac cecidisse. regnum suum amittet ac morietur. Ind Pers & Æg c 162

Si rex mare vehementer a vento quodam noto turbatum videre visus fuerit, a natione versus illum ventum habitante turbas accipiet.

Si tranquillum mare videre visus fuerit ex regno suo delectationem capiet Ind Pers Æg. c. 178

Nix grando gelu ærumnas sollicitudines & tormenta portendunt Si in populum nix decidit ingens hostium multitudo pro amplitudine loci homines illos torquebit. Siquis videre visus fuerit grandinem alicubi delapsam, hostilem impressionem subitam expectet. Si videre visus fuerit grandinem quæ frumenti hordeique culmos læserit: in eo loco prout culmi fracti fuerint etiam bellicæ cædes evenient Ind Pers Æg c 191.

Ex Athenagoræ Athen. Christ. Philos. pro christiani Legatione sive     Apologia, circa A.D. 178. Imperatoribus M. Aurelio Antonino, et Aurelio Commodo

Negare nos divinam naturam calumnia est. Diagoras quidem — Deum esse negabat, Nos verò qui Deum a materia separamus et aliud quippiam esse materiam, aliud vero Deum docemus; alia insuper quamplurima in medio partem materiæ partim Deo propiora: Nempe Deum increatum | ingenitum æternumque asserentes, materiam genitam et corruptibilem, nonne inique impietatis accusant? — Quoniam omnis sermo noster Deum unum celebrat conditorem illum universitatis, qui increatus | ingenitus ipse (neque enim creari | generari potest quod est sed quod non est,) omnia verbo suo crearit: tum verbis quod incusamur tum re quod infestamur ac profligamur, injuria nobis fit. p 130. B.C.

Porro Deum esse unum universitatis opificem, ut professionis nostræ etiam rationes percipiatis, hoc modo considerate. Si duo aut plures ab initio dij fuerunt, vel conjuncti illi pariter in una eademque natura vel separati fuere singuli. At conjuncti simul esse non poterant, utpote dissimiles. Nam ut divinitate similes sunt, eo tamen erunt dissimiles, quod alij ingeniti (unus nempe verus et summus Deus ingenitus est,) alij verò geniti sunt. Genitum autem exemplari suo simile est: ingenitum non item, cùm neque ad aliquid neque de aliquo factum sit. Quod siquis ita plures Deos in unum conjunctos existimet ut partes quædam totius &c. p 131. B.

Satis jam mihi demonstratum est non negare nos numen, qui unum illum ingenitum, æternum invisibilem, impassibilem; qui nec loco includi potest, nec aliter quàm sola mente et ratione comprehendi, qui luce pulchritudine, spiritu et potentia ineffabili continetur: a quo facta sunt omnia per Verbum ipsius, per quod et digesta sunt et stabiliuntur hunc inquam unum prædicamus Deum. Quin et Dei filium mente complectimur. Nec est quod aliquis ridiculum putet Deo filium a me attribui. Non enim ut Poetæ fabulantur qui nihilo meliores hominibus suos Deos faciunt, vel de Deo et Patre vel de filio sentimus. Sed filius Dei est Verbum Patris in Idea et efficacia. Ab ipso enim et per ipsum facta sunt omnia, quem pater et filius unum sint ita ut filius sit in patre & pater in filio per unionem et potentiam spiritus; siquidem Mens et Verbum Dei et filius Dei est. Iam si vobis qui intellectus subtilitate excellitis, altius repetendum videtur quidnam sibi velit hic filius Dei; paucis dicam. Primigenia hic est Patris progenies, quæ non ut facta (a principio enim Deus, qui est mens æterna, ipse in seipso λόγον hoc est verbum aut rationem, habet, quum <81v> rationalis ipse æternum sit) sed ut rerum cunctarum Idea et perfectio foret, progressa est. Hac enim indigebat materia informis illa natura et terra cæteraque elementa quæ omnia quum materiæ duntaxat rationem obtineant & subjecti quod se formandum præbet: confusa inter se adhuc, necdum discretis crassioribus ab ijs quæ leviora sunt, divinitus digeri perficique opus erat. Orationi nostræ Propheticus etiam spiritus assentitur Dominus enim, inquit, creavit me initium progressionis ejus ad opera sua (Prov 8). Quanquam et ipsum spiritum sanctum, agentem illis qui propheticos sermones fundunt ita a Deo emanare ad ipsumque reflecti dicimus, ut emissi a sole radij reciprocant. Quis igitur non miretur nos qui Deum Patrem prædicamus, & Deum filium & spiritum sanctum ita ut et unionis eorum vim et ordinis distinctionem exponamus impios et sine Deo homines vocari? Neque tamen intra hunc finem nostra de divinis essentijs professio continetur sed etiam magnum numerum angelorum et ministrorum Dei esse fatemur, quos opifex et architectus mundi Verbo suo tanquam in classes ordinavit centuriavitque ut elementa cælos mundum et quæ in mundo sunt vicesque et ordinem omnium moderarent. p 131. F.G.

Note that he interprets (a little before, p 131 E) of God the Father these prophetick expressions. Dominus est Deus noster non comparabitur alius ad ipsum. Et: Ego sum Deus primus, et præter me non est Deus. Similis ante me non fuit Deus alius et post me non erit. Ego sum Deus et non est præter me. Is: 66.

Deum cum Verbo suo cognoscere optamus ut quænam filij ad patrem sit unio intelligamus, quid Pater cum filio communicet, quid sit spiritus; quæ unitas trium, quæ unitorum Spiritus scilicet filij et Patris. p 132. C.

Vni Deo et filio ejus hoc est verbo inseparabili subjecta sunt omnia. p 133 F.

Vt Deum asserimus et filium ipsius Verbum et spiritum sanctum: [tria quidem secundum potentiam patrem filium et spiritum, actu verò et essentia unum. Filius enim Patris mens verbum et sapientia est, et ab eodem spiritus ut lumen ab igne profluit:] sic et alias quasdam potestates esse cognoscimus, quæ vel circa materiam vel intra eam versantur. p 136 C.

Quantum igitur in me fuit, etsi non dignitate rei, nequaquam nos esse a deo alienos, qui universitatis hujus opificem, simulque ejus Verbum ceu verum Deum, veneramur, demonstratum est. p 138 E.

Theophilus Patriarcha Antiochenus contra Christianæ religionis Calumniatores.      Ad Antolycum Lib 1. A.D: 178. Vixit tempore M. Aurelij Imp. et obijt sub Commodo.

Disputans de Deo Christianorum contra Ethnicos qui Christianos dicebant esse Atheos: Et interroganti quid esset christianorum Deus; respondit; Lumen si eum dixero, principatum ejus dico, — spiritum si dixero respirationem ejus demonstro; Sapientiam si dixero, filium ejus sentio — Principio caret est enim ingenitus, (p 157 A B) — Hic ille deus solus est qui ex tenebris creavit lucem — spiritum subministrat liberalissimè qui orbem vegetat, quem si apud se retineat, deficiet hoc universum. — per sermonem et sapientiam suam condidit universa. Nam sermone ejus firmati sunt cæli & spiritu ejus. (p 157 F, G. —— Cùm igitur tu mihi {imperaris} ut tibi ostenderem, o amice, quis sit Deus meus, puto me meo officio perfuncturum cum tibi significarim quis meus sit Deus. (p 159 B.)

Ad Autolicum lib 2.

Cæterùm Dei altissimi qui omnia regit reque vera existit, hoc quasi proprium est, ut non solum ubique, verum omnia præsens inspiciat et audiat. Præterea nec loco capitur alioqui locus qui ipsum capit eo major inveniretur. (p 159 F.)

Prophætæ consensu magno nos docuerunt Deum ex nihilo omnia creasse. Nihil enim cum Deo Floruit aut vixit sed ipse sibi locus erat, nullius indigens ante sæcula subsistens —— Deus igitur habens suum sermonem in suis visceribus creavit | genuit hominem cùm eum produceret cum sua sapientia ante hæc universa. Hoc sermone usus est in mundi creatione et omnia quæ condidit per ipsum fecit. Hic principium dicitur (Gen 1.1.) quia omnium est principium dominatorque omnium quæ per ipsum facta sunt. Hic igitur spiritus Dei principium et sapientia, altissimique potentia, descendit in Prophetas per quos, ceu organa, de mundi creatione, nec non de reliquis locutus est. Non enim erant Prophetæ cum mundus crearetur: sed sapientia Dei quæ in ìpso est, sermoque ejus sanctus semper præsto erat. Quapropter per Solomonem Prophetam sic fatur. Cum ipse præpararet cælos aderam; & cum firmaret terræ fundamenta, aderam: simul cum eo disponens et ordinans. — ut constaret Deum sermone suo creasse cælum et terram; scriptum est: In Principio creavit Deus cælum et Terram. p 161 D. E.

Tres dies, qui præcessere creationem duorum luminarium, Trinitatis mysterium sacrosanctum representant, videlicet Deum, sermonem, sapientiam. Quare dies typus est hominis qui lumine indiget, nempe ut sit Deus sermo, sapientia, homo. Atque hæc est causa quare quarto die luminaria sunt condita. p 163 A.

Cùm cætera omnia sermone nudo constitueret Deus, et ea quasi obiter nulla peculiari adhibita diligentia, hominem existimavit solum esse opus <82v> sempiternum, suisque manibus dignum. Præterea dum hæc loquitur videtur ea proferre quasi auxilio aliquo egeat: Faciamus hominem ad imaginem nostram. At hæc verba ad neminem alium quam ad suum sermonem sapientiamque dixerit p 163 E.

Objicias mihi: supra tradidisti Deum loco non comprehendi, nunc verò ais eum in Paradiso ambulare? Audi responsum. Deus quidem universorum Pater loco nec includitur neque loco invenitur. Non enim est locus in quo ipse quiescat. Cæterum sermo ejus per quem omnia creavit, existens potentia et sapientia Patris assumpsit personam Patris et domini universorum, is venit in Paradisum sub persona Dei et colloquebatur cum Adamo. Siquidem scriptura sacra diserte ponit Adamus dixisse, vocem tuam audivi. At vocem quid aliud dixeris quàm sermonem Dei qui ejus filius est? Nec arbitreris ut poetæ & fabularum scriptores perhibent Dei filios ex concubitu natos esse: sed intellige hoc loco enarrari sermonem perpetuò existentem & insitum in corde Patris Dei. Antequam enim quicquam eorum quæ facta sunt, fieret, hunc consiliarum habuit ut qui meus et prudentia ejus foret. Cùm verò jam condere quæ deliberaverat, instituisset, hunc sermonem genuit prolatum, primogenitum universæ creaturæ, nec interim Deus exinanitus est sermone sermonem gignens & sermone alloquens quæ volebat semper. Hæc nos docent sacræ literæ et omnes sancto spiritu afflati quorum de numero est Ioannes ad hunc modum disserens: In principio erat sermo et sermo erat apud Deum, et sermo significans solum fuiss significans in principio solum fuisse Deum et in eo sermonem postea infert. Deus erat ille sermo. Omnia per ipsum facta sunt, & sine eo factum est nihil. Deus itaque existens sermo, & ex Deo progenitus, quando vult Pater universorum, mittit eum sermonem ad aliquem locum. Qui adveniens auditur et in loco reperitur. p 164. C. D.

Tatiani Assyrij contra Græcos Oratio. Fuit primò discipulus Iustini Martyris, post cujus martyrium evasit hæreticus. Vide Euseb lib 4. cap 29. scripsisse videtur circa AD 156

Deus noster non consistit intra tempus, solus sine principio cum ipse sit principium rerum omnium quæ inceperunt. Deus est spiritus non insinuans se materiæ sed spirituum materialium et formarum in materia opifex, invisibilis intactibilis, omnium autem pater quæ vel sensu percipiuntur vel visum fugiunt. —— Deus erat in principio, principi <83r> um autem Verbi potentiam esse accepimus. Quippe dominus mundi cum ipse sit universorum substantia, nondum condito mundo solus erat; si verò respicias potentiam ejus in qua visibilia et invisibilia cuncta consistuunt, omnia cum ipso erant. In ipso enim per potentiam verbi tum ipse tum verbum quod in eo erat, existit. Cùm voluit autem ipse, Verbum ex ejus simplicitate prosilijt. Et verbum non inaniter prolatum, primogenitum opus fit ipsisu spiritus. Hoc scimus esse principium mundi. Natum est autem per divisionem, non avulsionem. Quod enim avellitur, a primo separatur: quod verò dividitur, id functione donatum propria nihil imminuit illum a quo vim suum sumpsit. Quemadmodum enim ab una face aliæ multæ accenduntur nec tamen primæ facis lux minuitur propter plures inde succensas. Sic etiam Verbum e patris potentia progressum non relinquit genitorem verbi expertem. Nam et ego si loquar, et vos audiatis non tamen propter transitum sermonis ego qui vobiscum loquor sermone vacuus fio sed vocem meam proferens incultam in vobis materiam exolere mihi propono. Et quemadmodum Verbum in principio genitum, mundum et nos vicissim genuit cum sibimet materiam produxisset, – sic ego &c

Dyonysius Alexandrinus Episcopus adversus Paulum Samosatenum. A.D. 270      Epistola

Satis vero refelli posse quæ tibi visum et temerè ac præcipitanter enunciare cùm dicis duas hypostases esse et duas personas unius & solius Christi, & duos Christos ac duos filios, unum natura filium Dei qui fuit ante secula et unum homonymè Christum & filium David qui non fuit ante, & fuit in tempore & secundum beneplacitum Dei accepit nomen filij, sicut civitas accipit nomen Domini et Domus nomen ejus qui eam ædificat. Volens ignoras, ô amice, unum et unigenitum filium Dei prædicatum esse, ut scripturæ divinitus afflatæ de eo testantur, et christum Iesum vocatum Dominum gloriæ, sicut de eo dictum est, qui propria passione salvos facit credentes in eum, secundum divinitatem, inquam, salvos facit, & non secundum humanitatem.     p 69. C.

Deus est natura qui in omnibus dominatur: et excitatus a mortuis atque agnitus ex vulneribus vere Deus esse qui fuerat crucifixus et surrexerat. Et æquali honore Deus dominus a Thoma prædicatus. Dominus enim et Deus habens in manibus cicatrices surrexit qui fuerat propter nos vulneratus —— Propter nos enim volui nasci ex muliere, unde et passionem pro nobis suscepit, qui se exinanivit & humiliavit usque ad mortem, mortem autem crucis, cum esset alioqui æqualis Deo. — Vnus est Christus qui est in Patre, coæternum verbum, una ejus persona, Deus invisibilis et visibilis factus. Deus enim apparuit in carne natus ex muliere, qui erat ex Deo Patre genitus ex <83v> utero ante Luciferum, tanquam ex corde verbum ex Patre editum; et simplex atque expers partium Verbum caro factum est, secundum scripturas, non divisum in carnem et verbum quasi in homine habitet Verbum. —— Cùm autem hæc ita dicta sunt, eversa sunt omnia quæ a te pronunciata sunt cum ais alium virum esse Christum præter Deum Verbum ab alterius Christi substantia et dignitate differentem, & unum christum inhabitantem et opera divinæ justitiæ operantem. — Vides in quantum absurdi the præcipitas cum dicis virum sumptum a Deo Verbo?ut neque homo possit esse cum ejus liberam voluntatem confundis, nec esse suæ potestatis, hoc enim est hominum tantùm et angelorum.     Salvatorem autem Christum dicis fuisse desertum, non illi parcens quod in cruce dixerit; Deus Deus meus, ut quid me dereliquisti? Desertum dicis eum qui erat natura dominus et Verbum patris per quem omnia pater fecit et quem sancti patres homousion Patri vocaverunt. [consubstantialis Deo filius dicitur in Tertulliano Appollogia . Et Athanasius in Epist. de sententia Dionisij Alexandrini contra Arianos, testatur vocem illam ὁμοούσιον non fuisse primum adinventam a patribus consilij Nicæni sed acceptam ab antiquoribus et nominatim a Dionysio Alexandrino qui Dionysius in hac epist. ait, Quem sancti patres homousion Patri vocaveverunt.] p 69 H. & 70 A, B

Objectiones Pauli Samosateni et Responsiones Dionysij.

1 Obj: Videmus Christum ire ad Passionem et dicere nunc anima mea turbata est.

Resp: In Osea 11.8. Idem dominus dicit: Conturbata est pœnitentia mea. Quare nec in Passione vox prophetæ sancti est illud; Turbata est anima mea &c.

2 Obj: Dixit etiam tristis est anima mea usque ad mortem.

Resp: Non est homo qui dixit Tristis est anima mea usque ad mortem: alioqui & spiritum intelliget Samosatenus patibilem esse Scribit enim Paulus: Nolite contristari Spiritum sanctum (Eph 4). Quare neque spiritus sanctus ut homo tristatur, sicut nec unigenitus iterus ad passionem: sed sicut qui prave agunt, tristitia afficiunt spiritum sanctum, similiter unigenitus tristatur.

Note that in the third Objection Paulus Samosatenus hath these words: Vnam autem Hypostasin dicis crucifixi et unam personam quam dicis Verbum et sapientiam Patris et Deum coæternum patri. Vide supra. Whence it appears that Dionysius held the person of christ to be the logos alone & not the logos & a human soul together hypostatically united. for he would have reproved Dyonysius for calling such a person the Logos {sinly}, & Deus coæternus patri.

In the fourth objection he saith. Christus est Patris Verbum et filius, noster vero Deus et Dominus <84r> –ejusdem cum patre formæ coæternum verbum — ex æternitate una cum generante — Christus æqualis patri, nulla dissimilitudine substantiæ coæternum Domino spiritui, cui quia Ananias et Saphira mentiti sunt, non homini sed Deo expiaverunt. Paraclytus enim Deus est, sicut et Pater christi coæternus christo.

And in the sixt Objection. Vnus et impartibilis Christus, coæternus Patri, simul cum Patre non factus, & concreator —— & Spiritus sanctus movit quomodo Pater est in filio et quomodo filius in Patre.

Paulus Samos: urging that Christ took upon him the form of a Servant (Philip 2.7) & that as the form of God is a divine person videlicet the word or Son of God, so the form of a servant must be a human person, that is a man & therefore Christ took upon him a man that is inhabited or dwelt in a man. Dionysius answers — Manifestum esse sophisma quod formam hominis hominem appellat, et formam ac habitum servi servum: quia forma Dei est Deus. (In epist: p 69. H). Paulus again returns (in Object 7) Quia in scriptura Divina non reperi quod forma et sapientia sine Hypostasi sunt partes hominis, vellem scire ex vobis quod scriptum est in Apostolo cum ait quod in forma Dei cum esset Christus, exinanivit seipsum formam servi accipiens. Si accepit formam servi sine Hypostasi quomodo potest dici quod formam et habitum accepit? &c. And so becaus the form of a servant cannot subsist without the person of a servant he would infer that Christ took upon him the person of a servant together with the form. But Dionysius answers: Si Christus formam servi quæ per se esset accepit ita ut esset servus qui acceptus est (hic enim est actus tuæ fabulæ) oportebat, sicut tu ais, ut diceret Apostolus: Exinanivit se servum hominem accipiens. Sed cujus servum? a quo eum emit? & quanti? &c. —— Christus coram Apostolis transfiguratus est in monte sancto – et alia species ejus visa — Responde jam: dicisne formam qua transfiguratus est esse per se, an non per se? Quod si non potes dare Hypostasin transfigurationi, neque formæ dare poteris, neque vestimentis: et ipsa enim facta alba sunt sicut nix. —— Christus cùm accepisset formam servi, cæna mystica facta, surgit a cæna Deus Apostolum Iesus et ponit vestimenta sua, et cùm accepisset linteum, præcinxit se: Hæc est forma servi, et habitu inventus est ut homo — Et postquam lavit pedes Apostolorum ponit linteum, formam et habitum servi, – inquiens – Exemplum dedi vobis — Quomodo igitur quod est exemplum, vocetur servus qui per se sit? — Si enim exemplum quod dedit est servus per se subsistens, requirat Samosatensis ab Apostolis ut acceperint formam quam dicit per se subsistentem. By all which it appears that according to Dionysius the form of a servant which the word in his incarnation took upon him was not a man or person but forma sine persona, that is the fascion, or likenes or condition of a man, the word <84v> being made flesh as the soule of a man is made flesh when it is invested with a body. For this is the form or fashion of a man that his soul by being incarnate sees, heares, & feels, by the organs of the body & the word by being thus incarnate take upon him the form of a man; but not the Hypostasis of a man no more then our Saviour took upon him a new Hypostasis when he was transfigured, or girded himself with a napkin Note: To take upon him the form of a servant is expounded in the next words to be made in the likeness of men & how can the word be made in the form or likenes of men by being onely Hypostatically united to a man. If the word neither sees with corporall eyes as a man sees nor hears as a man hears nor is subject to the senses passions & infirmities which a {man} is subject to it cannot be said to be in the form or likenes of men. Tis one thing to be united to a man & another thing to be formed like a man, so as to become a man.

In quest 9 Paule objects that Christ was hungry, which god cannot be, An Dionys answers, Dixit deus: Si esuriam non dicam tibi (Psal 49). Reperimus autem eundem esse Deum Iesum christum qui cum esurisset non dixit, esurio; sed accedentes Angeli post tentationem ministrabant. —— Verbum caro factum esurivit, qui dat cibum omni carni Iesus Christus. And therefore the word it self was made subject to our infirmities by virtue of its incarnation.

Ipse factus est mihi in Deum & Dominum & Christum, qui est unus Verbum, una ejus Hypostasis, una persona. pag 76. G. So that Dionys acknowlegeth no other person in our Saviour then the word alone.

Ex Epistola missa Paulo Samosatensis ab orthodoxis Episcopis Synodi Antiochenǽ priusqam deponeretur.

Decrevimus fidem scripto edere et exponere quam a principio accepimus & habemus traditam et servatam in catholica et sancta Ecclesia usque in hodiernum diem a beatis Apostolis —— Esse unum Deum ingenitum, sine principio, invisibilem immutabilem — Hujus autem filium genitum — virtutem Dei ante secula, non præcognitione sed substantia et Hypostasi Deum, Dei filium cum in veteri et novo testamento cognoverimus, confitemur et prædicamus. Qui autem contra dicit filium Dei non esse Deum ante constitutionem mundi, dicitque credere et confiteri duos prædicari Deos si filius Dei prædicetur Deus; hunc alienum esse ab Ecclesiastica regula arbitramur; et Omnes Ecclesiæ catholicæ nobiscum consentiunt. Afterwards they produce in short the places when our Savior appeared to the Patriarchs &c And then add     Et Apostolus in alio loco: Regi autem seculorum immortali invisibili, soli sapienti Deo. Filium verò qui est apud Patrem Deum quidem et Dominum omnium creaturam dicit a Patre autem missum de cælis et carne assumpta [non homine assumpto] factum esse hominem. Quamobrem corpus ejus ex virgine sumptum [non homo integer] in quo omnis plenitudo divinitatis corporaliter habitavit, divinitati [non animæ humanæ] immutabiliter unitum & deificatum est. — Signa et prodigia quæ in Evangelijs descripta sunt. Deus operabatur, participatione verò carnis et sanguinis tentatus est per omnia pro similitudine [nostri] absque peccato. pag 77 See the whole epistle which is a most excellent one.

Testimonies of the Millennium &c

Eusebius relating several things out of the Books of Papias saith Dicit autem (Papias) et alia plurima a majoribus sibi tradita miracula, et novas quasdam parabolas Salvatoris & doctrinam incognitam magisque fabulosam, Mille annos futuros post resurrectionem quibus corporaliter regnum Christi in hac terra futurum sit. —— Multisque post se ecclesiasticis viris erroris hujus præbuit causas, authoritatem dogmati tantùm ex vetustate tribuens, non etiam ex ratione, sicut Irenæo, & siquis alius eum in hac parte visus est sequi. ^**[47] Hist lib 3 cap 39.       Who this Papias was Eusebius describes in the same chapter. Papiæ quoque feruntur quinque libri qui adtitulantur: Verborum Domini explanatio. Horum facit et Irenæus mentionem per hæc verba. Hæc autem et Papias Ioannis auditor, Polycarpi verò condiscipulus et sodalis, vir unus ex antiquis, protestatur in primo libro suo, quinque enim volumina conscripsit. See there also the testimony that Papias gives of himselfe. 🅇^[48]

Out of Tertullian in M. Mede p 572. 602. 815. first Nicene Council p 813. Saint Hierom 898 899 contra. ibidem 898 899 defendunt Tertullianus, Lactantius, Victorinus, Severus Irenæus Apollinarius. / Dyonysius Alex:     Eusebius. contradicunt p 900, 898.

In urbe Roma sub Novato & Sabellio & Valentino hæreticis factum concilium ab Orientalibus confirmatum est: & iterum, in oriente sub Paulo Samosateno quod statutum est ab omnibus est signatum. Hoc Orientales ut suaderent consensum occidentalium Epist. Cathol. Concil. Sard. Apud. Baron 347. 92.

Gregorius Ep. Alexandr. perit post annum circiter a Concil Sardic. (Athan ad Solitar.) occisus scil ab Alexandrinis pertæsis longas Athanasij moras. (Baron 349.1, ex Theod l 2 c 12.) dein Constantius impulsus a fratre minitante Bellum accersit Athanasium. sedique restituit. Constans mox post Consil. scribebat at Constantium sed Constantius moras trahebat, donec frater minitabatur bellum

In reditu versus Alexandriam populus Antiochenus incipit in hymnis dicere gloriam patri et fil. & SS. Quo audito Leontius ep. manum capiti canescenti admovens dicebat hac nive liquefactâ multum erit licti. Sozom l 3 c 19. Bar 349. 15.

Athanasius (in Apologia ad Constantium) vocat fratrem ejus Constantem martyrem & Episcopi homusiani Imperatorem ab obitu suo dignum omni memoria ( apud Athan. de synod.) Et tamen ab Ethnicis describitur turpissimus.

Anno 350, Valens & Vrsarius fatentur crimina Athanasij ficta sed non subscribunt verbo homoüsio Athan Apol 2. Sozom l 3. c 22. Baron 350. 21

☞ Ægyptij ad singulos motus excandescentes, controversi et reposcones acerrimi. Erubescit apud eos siquis non inficiando tributa, plurimas in corpore vibices ostendat: & nulla tormentorum vis inveniri ad huc potuit quæ obduratum ullius pectus latrocinij invitum elicere potuit, ut nomen proprium dicat. Ammianus Marcelin. l 22 in fin. Baron 350. 38.

Macedonius epist. Constant contra Paulum primo Arrianus dein turbarum & cædium author, tandem et hæreticus. Baron 351. 45 & c.

Constantius victo Magnentio, statim aggreditur frangere factionem & fastum Occidentalium Episcoporum. Et omnibus proponit subscriptionem damnation Athanasij In Consil Tyri habitæ: nulla tamen vi adhibita sed suasione et demonstratione Act. Tyr. (        l    c   ) [Statim consentiunt Saturnius Arelati, , Herminus Thessalonicæ &c & post se plures alios trahunt Baron 353. 17, 18.] Quo animadverso Liberius per Legatos postulat consilium convocandum, & promittit se Orientalium sententijs in hâc re succumbere velle, dummodo ijdem Arij hæresin condemnarent. (Baron 353. 17 ex epist Liberij quæ extat apud Lucif Calarit. in fin.)     [ you see the occidentals by the Popes confession were guilty of the crime which they accused the orientales of viz: not regarding Athanasius his guilt or innocence but the homousian cause.] Sed Imperator recusat nolens ecclesiam Orientalem in judicium vocari coram Occidentalibus & satis esse putans quod Athanasij facinora semel coram toto mundo Orientali ubi acta erant judicata & condemnata fuerant, quodque ex Papæ confessione, non simpliciter recusabant agnoscere æquitatem consilij Tyri (seu condemationem Athan) sed more politico tantum exigebant {illeg} <86v> conditiones vicissim concedendas, Interea Vincentius episcopus Capuæ & primarius Legatus Papæ, Saturninus Arelati, Herminus Thessalonicæ Fortunatianus Aquileiæ alique incipiunt subscribere. Baron 353. 17, 18. Non multo post {auditur} quod Imperator sibi ira{illeg} mittit et aliam legationem in qua pergit postulare consilium, et nititur purgare se de accusatione quod cælaverat orientalium literas ne crimina Athanasij apud omnes paterent. (Epist. {prædest} Liberij ad Constantium in appendice ad Lucif op. Baron 354 3.) Id enim ex colloquio Orientalium cum occidentalibus patefactum & ideo, ut opinor, Imperator ei succensuit. Non tamen omninò celasse {puto}, sed vel mutilasse vel ita prodidisse puto ut Occidentales non intelligerent cù græcè scriptæ fuerint epistolæ. Et idem fortè factum in concilio Sardicensi.

Quomodo Athanasius ad Imperatorem accersitus reccusat accedere & se excusat vide Sozon l 4. c 8. Athanas: Apol. ad Constantiam. Baron 354. 17, 20. & 351. 33. Sed quære an excusat se de hac vel priori citatione.

Postquam Legati Athanasij Alexandria solvissent, recepit Imperatorum literas quæ eum ad aulam vocabant — Attamen Athanasius mansit Alexandriæ, & qui literas attulerat re infecta revertitur. Sequenti autem æstate alter Imperatoris mandato cum magistratibus ejusdem gentis accedens ad Athanasium, coegit eum ex urbe exire, clerum illius ecclesiæ graviter exagitavit. At cum primum populum, Ecclesiæ causa, magnos sumere spiritus & ad bellum se instruere videret, iste quoque labore frustra suscepto inde recessit. Sozom l 4. c 8. Confer cum Athan Apol ad Constantium.

Vbi Imperator modò cœperat comparare subscriptiones Franci invadunt Gallias A.C. 344. Quo bello Imperator distrahitur a curâ rerum ecclesiasticarum. Sed eo finito, mox convocat Episcopos ad Mediolanum. non ut de religione consulant, vel in judicium revocent quæ priùs judicata sunt sed ut cognoscant justas fuisse Marcelli [Photini] & Athanasij condemnationes eisque subscribant.

Concilio igitur impulsu Imperatoris Constantij Mediolani convocato, ex Oriente pauci Episcopi illo adventarunt: at episcopi Occidentis ibi congregati fuere trecenti et amplius. Sozom l 4. c 8. Conveniunt A.C. 355. {Albetione & Lolliano} Consolibus (Sever. l. 2.)

Eusebius Vercellensis consilium ingressus, ut in Athanasium subscriberet ait, de sacerdotali fide prius opportere constare: compertos sibi quosdam ex ijs qui adessent hæretica labe pollutos. Nicænam fidem posuit in Medio: spondens omnia quæ postularent esse facturum, si pro fidei professione scripsissent. Dionysius Mediolanensis Episc. chartam primus accepit ubi profiteri scribendo cœpit: Valens calamum et chartam e manibus ejus violenter extorsit (Hilar: ad Constant.) Res ad Imperatorem per Valentem Vrsacium aliosque defertur. Imperator (penes quem est jus limitandi argumentum | Subjectum discutiendum æque ac convocandi consil ad aliquod subjectum discutiendum) jubet mitti omnes controversias præter causas damnatorum. Explicantur itaque acta Tyria et gradatim o{illeg} <87r> subscribunt præter Eusebium Vercellensem Dionysium Mediolanensem, Liberium. Lucif                                hac scilicet illaqueati confessione quod lubenter vellent subscribere dummodo Orientales vicissim subscriberent fidei Nicænæ: quod perinde est ac si dixissent se justam esse judicium Concilij Tyrij sed vereri tantum ne ab Arianis latum fuerit, & sic fides Nicæna detrimentum capiat excidio summi propugnatoris. Quinetiam Liberius & Eusebius Verc. cæterique qui non subscripserunt perinde fecerunt hac sua confessione. / Dyonysius autem propriâ manu subscripsit sed Eusebius per fraudem et mendacium effecit nomen ejus expungi, dixit enim se etiam assentiri & velle subscribere, sed non infra filium suum Dionysium. Quare Dionysij Chirographum deleverunt, priorem locum subscribendi Eusebio deferentes. Quos ille irridens persuasit, Dionysio ne iterum subscriberet. Vnde dicit Maximus Taurinensis (in sermone in natalibus ejus habito) quod hæreticis hæreticum se esse mentitus est ut de hæresi filium liberaret (Apud Ambros: serm 69)

Hunc Dionysium subscripsisse damnationi Athanasij testantur, Sever l 2 Lucifer pro Athan l 2. Ea lege Dionysius subscripsit in Athanasij damnationem ut tamen in detestationem Arrianæ hæresis inter Sacerdotes de vera fide exquireretur. Sever l 2.       Dionysium qui jam tibi falsa asserenti credens damnaverat Athanasium, quod Arianus esse noluerit miseris in exilium. Lucif pro Athan Apol 2. ad Constantium.     Baron 355. 21

Plures fecere confessores: ex quorum numero clarissimæ sunt confessionis Paulinus Ep Trevirens. Lucifer Sardiniæ, Eusebius Verc. & Dionysius Mediolani. Athan Epist. ad Solitar. Hi exularunt ante Liberium.

Vbi cæteri Episc. subscripserant, Imperator accersit Liberium & quia noluit subscribere relegat in Thraciam. Mox et Osium accersit                 Eusebius exulabat in Palæstinum. A.C. 355.

Anno 356 Hilarius Pictaviensis & Rhodamius Tolosanus exulant.

Anno 353. Convocatur Consiliabulum Arelati in quo deponuntur Paulinus Trevirensis, Rodanius, & Lucius Moguntinus, & exulant Baron 353. 22. In hoc concilio episcopi incipiunt subscribere sed interventu belli Francici res ad annum 355 quando consilium Mediolanense convocatur.

Pæna capitis subjugari præcipimus eos, quo operam sacrificijs dare, vel colere simulachra constiterit. Dat 11 Kal. Mart. Mediolani Constantio 8 & Iuliano consolibus     l 6 de Pagan. C. Theod.

Constantius contra Magnentium profecturus milites solos Christianos eosque baptizatos adhibuit, cæteros omnes qui baptizari noluere cingulo militari exuens domum reverti jubens.     Theod l 3.    c 3 unde hi indeque tandem omnes Ethnici dicebantur pagani hoc non milites. Baron 351. 16.

Illucescente quinto Kal Feb. vigilantibus nobis in Dominico & precibus vacantibus eo quod Synaxis Parasceves die celebranda esset. Dux Syrianus cum multis legionibus militum supervenit, januas fregit, &c. Episcopus per id tempus sedebat in Throno, omnes ad preces cohortans. — Is autem hinc inde rapitur, & cum in gravi deliquio animi pro mortuo jacuerit & jam nusquam compareat, nescimus quid de eo factum sit — nec pro levi argumento illius hostilis incursionis arma illa haberi debent quæ in Dominico {a}b illis qui irruperant relicta fuere, quæ etiamnum in ecclesia pendent, adeo ut <87v> {scelera} sua inficiari nequeunt. Sæpe autem ille misit ordinum militarium carnificem una cum duce ut ea tolleret, rerum id illi hactenus a nobis, ut res omnibus innotesceret, negatum fuit. Quod si edictum Principis est ut persecutio in nos fieret, parati sumus omnes ad martyrium subendum sin minùs – obsecramus ne illis liberum fiat alium episcopum introducere Quod nè fieret, usque ad mortem restitimus Athanasium reverendissimum desiderantes. Illustrissimis Consulibus post Consulatum Arbetionis & Lolliani designatis, septimo die Mensis Mechir quæ est prid. Kal. Feb. Hæ erat litera Populi Alexandrini ad Ecclesiam catholicam quæ est sub Athanasio, datæ tertia die post illatam cladem: Quibus scilicet cierent omnes ad rebellandum. Apud Athanos. post ep. ad solitar. & Baron: 356. 3.