Catalogue Entry: THEM00372

^{[Editorial Note 1]} The following paragraph is written upside down at the bottom of the page.

^{[1] a} Gemara ad numerum 5 hujus capitis: Dixit Rab Papa duo conclavia erant Sacerdoti magno unum conclave Parhedrorum [Assessorum, Consiliariorum] & alterum conclave domus Abtines, unum in Aquilone alterum in meridie. —— Sacerdos magnus — lotiones omnes in loco sancto peragebat, ea sola lotione excepta quæ erat in loco prophano supra portas aquarum [in domo lotionis] & ad latus conclavis ejus erat [sc. conclavis Parhedrorum.] Hoc conclave ergo non procul erat a domo lotionis, nec procul a domo Abtines, nam domus Abtines ut in Gamara Hierosolymitana traditur etiam supra portas aquarum extructa erat. Sed utra domus ad portas aquarum e meridie erat & utra ab Aquilone Gemarici ignorant. Tantum Portæ aquarum erant in medio.

^[2] b In die expiationis solus Princeps sacerdotum ei substitui potuit. Is Sagan dicebatur.

^[3] c Illoto sacra tractare nefas erat. Domus lotionis in loco prophano supra portas aquarum extructa erat. Prima vice in loco prophano lavare necesse erat quia locum sanctum illoto intrare non licebat. cæteras lotiones in loco sancto [Levit 16.24] supra tectum domus Happaruæ peregit Sacerdos. Sacerdotes ingressuri tabernaculum manus et pedes lavabant (Exod 30.20) ingressuri templum lavabant totum corpus, ut solennis hæc stataque cærimonia sacrum baptisma præfiguraret quo singulos qui ecclesiam ingrediuntur lavari Deus jussit. In Torath Cohanim Paras. Achare mot. cap 6 dicitur: Mutans vestimenta aurea pro vestimentis albis aut vestimenta alba pro vestimentis aureis, lavare tenetur. quinque ministeria peregerit sacrificium juge matutinum vestibus aureis, ministerium, diei vestibus albis. exibat et offerebat Holocaustum suum & holocaustum populi, arietem suum et arietem populi & septem agnos immaculatos vestibus aureis, intrabat ut depromeret cupam et thuribulum vestibus albis. offerebat juge sacrificium vespertinum vestibus aureis. &c. Sepher Hachinnuc in Paras. Tissa: Postquam sacra incepta erant, non opus lavare inter singula ministeria, excepto die expia <22r> ationis propter multa {quæ aggravant diem} illum. Siphra in Paras. Achare Mot. cap. 6: Quinque lotiones erant ibi in illo die, omnesque in loco sancto supra domum Happarvæ, excepta prima quæ erat in loco prophano supra portas aquarum. Middoth. cap. 5: In conclavi Happarvæ saliebant pelles victimarum sanctarum, & in tecto ejus erat domus lotionis pro sacerdote magno in die expiationis. R. Levi Barsellonius in Sepher Hachinnuc Paras. tissa, docet unum esse ex præceptis affirmativis, ut unusquisque templum ingressus manus et pedes ablueret. Et hoc, inquit, est sanctificatio manuum et pedum. Modum hujus ablutionis tradit R. Solomon Iarchi in Commentarijs suis in Exod. 30.19: Imponebat manum dextram super dextrum pedem & manum sinistram super sinistrum pedem & sanctificabat. Traditionem hanc ex Gemara Sabachim habuit cap 2 Capite primo codicis Tamid. describitur modus lavandi in domo Happaruæ: Si nocturnus casus accidisset ibat [sacerdos] per cochleam sub templo, lucentibus undique facibus, donec ad domum lotionis pervenisset, & ibi ignis erat locusque secretus honoris &c

^[4] c Illoto sacra tractare nefas erat. Domus lotionis in loco prophano supra portas aquarum extructa erat. Prima vice in loco prophano lavare necesse erat quia locum sanctum illoto intrare non licebat. cæteras lotiones in loco sancto [Levit 16.24] supra tectum domus Happaruæ peregit Sacerdos. Sacerdotes ingressuri tabernaculum manus et pedes lavabant (Exod 30.20) ingressuri templum lavabant totum corpus, ut solennis hæc stataque cærimonia sacrum baptisma præfiguraret quo singulos qui ecclesiam ingrediuntur lavari Deus jussit. In Torath Cohanim Paras. Achare mot. cap 6 dicitur: Mutans vestimenta aurea pro vestimentis albis aut vestimenta alba pro vestimentis aureis, lavare tenetur. quinque ministeria peregerit sacrificium juge matutinum vestibus aureis, ministerium, diei vestibus albis. exibat et offerebat Holocaustum suum & holocaustum populi, arietem suum et arietem populi & septem agnos immaculatos vestibus aureis, intrabat ut depromeret cupam et thuribulum vestibus albis. offerebat juge sacrificium vespertinum vestibus aureis. &c. Sepher Hachinnuc in Paras. Tissa: Postquam sacra incepta erant, non opus lavare inter singula ministeria, excepto die expia <22r> ationis propter multa {quæ aggravant diem} illum. Siphra in Paras. Achare Mot. cap. 6: Quinque lotiones erant ibi in illo die, omnesque in loco sancto supra domum Happarvæ, excepta prima quæ erat in loco prophano supra portas aquarum. Middoth. cap. 5: In conclavi Happarvæ saliebant pelles victimarum sanctarum, & in tecto ejus erat domus lotionis pro sacerdote magno in die expiationis. R. Levi Barsellonius in Sepher Hachinnuc Paras. tissa, docet unum esse ex præceptis affirmativis, ut unusquisque templum ingressus manus et pedes ablueret. Et hoc, inquit, est sanctificatio manuum et pedum. Modum hujus ablutionis tradit R. Solomon Iarchi in Commentarijs suis in Exod. 30.19: Imponebat manum dextram super dextrum pedem & manum sinistram super sinistrum pedem & sanctificabat. Traditionem hanc ex Gemara Sabachim habuit cap 2 Capite primo codicis Tamid. describitur modus lavandi in domo Happaruæ: Si nocturnus casus accidisset ibat [sacerdos] per cochleam sub templo, lucentibus undique facibus, donec ad domum lotionis pervenisset, & ibi ignis erat locusque secretus honoris &c

^[5] Δὶς: δὲ καθ' ἑκάϛην ἡμέραν &c Bis etiam singulis diebus intra velum incensum adoleri, [lege definitum est,] oriente nimirum & occidente sole, ante matutinum & post vespertinum sacrificium.

^[6] Δὶς: δὲ καθ' ἑκάϛην ἡμέραν &c Bis etiam singulis diebus intra velum incensum adoleri, [lege definitum est,] oriente nimirum & occidente sole, ante matutinum & post vespertinum sacrificium.

^[7] h Spatium inter Vestibulum templi et altare 22 cubitorum fuit ut in cod. Middoth cap. 3.

^[8] k. De modo confitendi super caput sacrificij vide Psal 106.6. 1 Reg. 8.47. Dan 9:5

^[9] g In Corban Aharon ad Paras. Achare mot. cap. 6. Tametsi satis apparet Conclavia superiora & domorum tecta prophana esse, huic tamen [videlicet cur domus Happaruæ sancta?] responsum est in Thosaphot, quod tectum domus Happaruæ æquale erat solo Atrij: et hoc docetur in Gemara supra caput Ketsad tsulin, quod in Conclavibus quæ ædificantur in loco sancto & aperiuntur versus prophanum, medium eorum prophanum est, & tecta sancta si tecta æqualia sunt solo Atrij.

^[10] l Quoties sacerdos proferebat nomen expressum Dei, populus benedicebat nomen ejus, atque hinc respondent, Benedictum sit Nomen gloriosum regni ejus, post benedictionem in sanctuario. Solomon Iarchi in Deut 32.3. ubi dicitur, Quia nomen domini protuleram, date magnificentiam vos benedicite Deo nostro. Modus iste claudendi benedictiones temporibus Ezræ ut tradunt hæbræi, primò constitutus fuit, sed forma loquendi in Psamis & alibi longè ante tempora Ezræ occurrit. In cap 9 Beracoth dicitur: In omnibus conclusionibus benedictionum quæ erant in sanctuario, dicebant, a sæculo, postquam hoc perverterunt Sadducæi & unum tantum esse sæculum dixerunt, statuerunt ut dicerent, a sæculo et ad sæculum.

^[11] m Boni ominis erat si sors domini dextra ascendisset

^[12] n scilicet ad portam orientalem. Inde enim Hircus egrediebatur

^[13] k. De modo confitendi super caput sacrificij vide Psal 106.6. 1 Reg. 8.47. Dan 9:5

^[14] o In codice {Pesachim} cap 5. Et non erant funda phialis [quibus excipiebant sanguinem] nè fortè [sacerdotes] deponerent ipsas, & sanguis [non amplius agitatus] {c}oncresceret. Phialæ igitur acuminatæ erant, eæque sine fundis | pedibus ad {illeg} excipiendum, cum fundis | pedibus ad usus alios.

^[15] p. In quinto cap. cod. Tamid. Qui [{cæt}eris diebus] sortitus erat thuribulum, sumpsit thuribulum argenteum, & ad caput Altaris ascendit, prunas scalpsit & ex interioribus favillis partem accepit, descendit & in thuribulum aureum effudit.

^[16] q Manus thuribuli hodiè solito longior erat ut brachio inniti posset, & inde Sacerdos magnum subsidium oneri gestando haberet.

^[17] r Quomodo hoc fiebat discas ex Seder Maamadoth. Confectio suffimenti quomodo fit? Tercentum sexaginta & octo libræ erant in eo, ter centum sexaginta & quinque juxta numerum dierum solis, tres Sacerdos magnus vespera diei expiationis addebat & redire fecit ad mortarium & accepit ex illo plenitudinem pugillorum suorum ut præstaret mandatum, Tenue ex Tenui.

^[18] s. Gemara Babylonica. Deprompserunt ei cupam vacuam e conclavi vasorum et Thuribulum plenum e conclavi domus Abtines [ubi sc. Incensa asservabantur & summus sacerdos de modo incensi adolendi instruebatur et adjurabatur]

^[19] t Exibat ut introibat, facie in meridiem versa. Sic etiam exibant e templo cæteri sacerdotes cum ministerium absolvissent & Levitæ cum e suggesto populo benedixissent, & stationarij etiam – qui sacrificijs adstabant quæ totius populi nomine fiebant.

^[20] v. Inter spargendum Sacerdos stetit inter vectes Arcæ.

^[21] w. Tabernaculum juxta Velum exterius spargendo expiavit ob Levit 16.16 Nam duo erant vela cubito ab invicem distantia.

^[22] x Expiavit altare sanguinibus mixtis quia non erat aliter ei injunctum. Vide Levit 16.18. Infudit autem sanguines ex uno vase in alius sæpius ut commodè miscerentur.

^[23] x Expiavit altare sanguinibus mixtis quia non erat aliter ei injunctum. Vide Levit 16.18. Infudit autem sanguines ex uno vase in alius sæpius ut commodè miscerentur.

^[24] y. Per locum mundum altaris Rabbini intelligunt locum patentem et detectum seu ab omni cinere & pulvere expurgatum. abstulit enim pulverem et pruna Sacerdos magnus & sordes omnes ab altari detersit & tum in loco isto detecto sanguinem sparsit. Et juxta Talmudicorum sententiam hoc est quod præcepit Deus Levit 16.19 & mundabit illud & sanctificabit illud. Verba Gemaræ sunt cum sparserit non sparserit super cinerem neque super prunas sed prunas accepit hinc inde & sparsit — dicit scriptura & mundabit illud & sanctificabit illud in loco quo sanctificavit illud, ibi mundavit.

^[25] z Sacerdos ter confessionem edit, 1 pro se, 2 pro fratribus Sacerdotibus, 3 pro universo cœtu

^[26] z Sacerdos ter confessionem edit, 1 pro se, 2 pro fratribus Sacerdotibus, 3 pro universo cœtu

^[27] a Gemara Babylonica: Dixit Rabba Bar Chana, non erant Babylonij, sed Alexandrini erant sed propter ea quod oderint Babylonios vocabant ipsos Eorum nomine.

^[28] b. In principio concinnea lingua vestibulo templi affixa erat, et quadraginta annis quibus Schimeon justus sacerdotio functus est, ut tradunt Gemarici in quarto capite hujus codicis, semper albescebat: ex eo tempore, aliquando albescebat, aliquando non albescebat. — Tum statuerunt Rabbini ut qui hircum {in} desertum duceret, partem ejus ad rupem & partem inter cornua hirci alligaret, ne in conspectu populi suffigeretur. Vide pag 141

^[29] c Mandatum Dei non erat sed statutum Rabbinorum ut hircus emissarius a rupe detruderetur. nam si vivus e deserto redijsset, malum inde portendi existimabant. Probant verò sententiam suam quia hircus portare dicitur iniquitates eorum in terram excisionis Levit 16.22.

^[30] d Vrebantur Vitulus & hircus extra urbem in loco quo cin{eres altar}is deferri solebant.

^[31] e. Sic etiam in jugi sacrificio cum sacerdos magnus {li}ba{re}t, princeps reliquorum sacerdotum agitavit sudaria, ut hoc scirent cantores qui e {longinquo stabant}. Vide p. 148.

^[32] f. Sacerdos magnus ibat ad legendum (ut aiunt {Rabbini}) ad atrium mulierum, ubi juxta ritum diei legerit quemadmodum a Senioribus Synedrij magni (ut in cap 1 dicitur) institutus & eruditus fuit.

^[33] g. חזן, ut ait Bartenora ad cap 7 codicis Sotah erat min{ister} publicus ad quem spectabat librum ex arca depromere cum legebant {et eundem finita lectione }in arca denuò collocare. Curabat etiam munditiem templi, & ut singula in eo {ritè} ordinata & disposita forent. Librum tradebat capiti conventus (Is singulis suum {munus impertivit}, {videlicet} {quis} quis prophetas explicaret, quis exponeret super lectione Schemah, quis descenderet coram {arca.} Et caput conventus tradebat principi sacerdotum, & princeps sacerd tradebat Sacerdoti magno qui legebat {Levit.} {illeg}. a vers. 27

^[34] g. חזן, ut ait Bartenora ad cap 7 codicis Sotah erat min{ister} publicus ad quem spectabat librum ex arca depromere cum legebant {et eundem finita lectione }in arca denuò collocare. Curabat etiam munditiem templi, & ut singula in eo {ritè} ordinata & disposita forent. Librum tradebat capiti conventus (Is singulis suum {munus impertivit}, {videlicet} {quis} quis prophetas explicaret, quis exponeret super lectione Schemah, quis descenderet coram {arca.} Et caput conventus tradebat principi sacerdotum, & princeps sacerd tradebat Sacerdoti magno qui legebat {Levit.} {illeg}. a vers. 27

^{[Editorial Note 2]} The notes appearing on ff. 21v-22v are transcribed at the points to which the notes refer, in ff. 19r-21r