<ii(r)>

May 12o. 1612. B. Smith

Procereꝫ Vtrā vtrā

<1r>

Deus.

[1]Solus deus per se bonus, hoies per gratiam dei. Resp. Sorori interroganti quo solus deus in sacra scriptura bonus d.

[2]Esse est oiu quæ facta sunt ipse factor eorū sed causale nō materiale.

[3]Manus deo duæ, Latitudo vna, altera fortitudo dicatur quod et tribuat affluenter et defendat potenter quod dederit. Vtram profectò osculabitur qui ingratus nō fuerit oiu sicut largitorē ita et cōservatorē recognoscens et cōfitens.

[4]Ne ineffabilis quidē dicendus est Deus quuia et hoc cū d aliquid d. Et fit nescio quæ pugna verborū quoniā si illud est ineffabile quod dici nō pt nō est ineffabile quod vel ineffabile dici pt. Quæ pugna verborū silentio cavenda potius, quà voce pacanda est. Et tn deus cū de eo nihil dignè dici possit admisit humanæ vocis obsequiū etc.

[5]Hoc oes deū cōsentiunt esse quod cæteris rebus oibꝫ anteponunt.

[6]Nō ad eū qui vbi psēs est locis movemur sed bono studio bonis moribus.

[7]Oe bonū nostrū vel deus vel a deo est. Non eget lux rerū nitore quas ipsa illustraverit. Ita nec deus bonorū nostrorū. Ps. 15.

[8]Deus vbi psens est vbi totus, nusquā inclusus: qui possit adesse secretus, abesse nō motus.

[9]Cū probrū iacitur in principē patriæ bonū at vtilem nōnè tanto est indignius qto a veritate remotius & a vita illius alienius? Quæ igitur supplicia sufficiunt – cū deo fit ista t& nefaria t& insignis iniuria. Contra Ethnicos imputātes facinoras dijs suis.

[10]The wayes of mā are before ye eies of ye Lord etc

<2r>

Absolutio.

<4r>

Abstinentia.

[11][12]Dū carnalis vita corrigitur et us ad abstinentiæ studiū a proficientibus pervenitr quasi in altare iā corpus nostrū vel caro nostra incenditur vel offertur; vt {v}|i|nde in cōspectu oipotentis sacrificiū redoleat, vnde prius culpa displicebat.

<7r>

Abnegatio–nostri.

<9r>

Abnegatio–amici.

<11r>

Abnegatio – Christi.

<13r>

Accusator.

<14r>

Accusatio.

[13]Tunc homo incipit esse iustus quando de peccatis suis proprijs incipit accusare seipsum.

<15r>

Academia. Academici.

[14]Multi patres vtantr ad filios inscriptione illa, qua refert Iunius in vita sua vsū avū suū ad patrē (ipsius sanij) Di|y|{o}nisy|i|ū, Di|y|ony|i|sio dilecto filio suo misso ad studendū pro eo quod alij vulgo inscribūt studenti.

<16r>

Admonitio.

<18r>

Adiaphora.

<21r>

Admiratio.

<22r>

Adoratio

<25r>

Adolescentia.

[15]Christo nos tanto fælicius, quanto maturius devovimus: in novi hoijs formā quanto seriùs tanto sinceriùs reformare festinandū.

[16]B. Isidorus: Quidam in iuventute luxuriosè viventes in senectute continentes fieri volunt: et tunc volunt castitatem servare, quando eos luxuria servos habere contempsit. Tales non haben pmiū qia non habuerunt laboris certamen: eos vero expectat gloria quibus fuerunt gloriosa certamina

[17]My sōne receaue doctrine frō thy youth up soe shall thou find wisdoe yt shall indure till thine old age?

<27r>

Adoptio.

<29r>

Adversitas.

[18]Ea quæ in hoc mundo sunt servis dei contraria sunt, vt dū ista advsa sentiunt ad cæleste regnū cū sūmo desiderio suspirent.

[19]Stellas dixisse virtutes non me pænitet: quoo nempe stellæ in nocte lucent, in die latent: sic vera virtus qæ sæpe in ꝑsperis nō apparet eminet in advsis.

[20]Si quid acciderit advsi id grave et acerbū putetr ita feras vt nihil pter naturā accidisse putes cū legeris Nudus sū natus etc Iob. {1.}

<30r>

Prosperitas.

[21]Inter oes laudabiles Romanos nō erat melior {qæ} Attilius Regulus quē ne fælicitas corrupit nā in magna victoria pauperrimus permansit, nec infælicitas fregerit nā ad magna exitia revtit intrepidꝫ

[22]Secundis rebus malā (apud impios) oriuntur in moribus qæ s{æ}vientibus peiora sunt hostibus.

[23]Avarus luxuriosus populus Romanus secūdis rebus effectus est quas Nasica Scipio providētissi. cavendas esse cēsebat quando Carthaginē nolebat auferri, vt timore libido pmeretr, libido pssa nō luxuriaretur , luxuria cohibita nec avaritia grassaretur.

[24]Nō tantū dignitati eius profuit victoria s|S|yllæ quantū nocuit cupiditati. Qua factū est vt imoderatis inhians et secundis rebus elatus ac pcipitatus magis ipse periret in moribꝫ, quàm inimicos in corporibꝫ perderet. Hæc dij illi verè tristia nō pnūciabant. Magis enim timebāt ne corrigeretr quà ne vinceret. Soe the device to ye same end wish{es} {ps}peritis

[25]Nō minus prospera vereor quàm adversa. Prospera nā suavitate sua incautū faciūt et decipiūt: adversa vero quia aliquid amaritudinis habent velut potiones amaræ me suspectū et timidū faciunt. / The tale of ye sunne and wind is knowne. – . Ier: 22.21.

[26]The prosperitie of fooles destroyeth them.

<32r>

Adulatio.

[27]Imitare et tu aspidē in hac ꝑte vzt vt aures tuas claudas ne mala verba audias. Depcare deū vt oleū peccatoris non impingu{e}t caput tuū. Oleū peccatoris laus est adulatoris. Serpens obturat aurem suā ne audiat incantatorem; et tu claude aurem similiter vt non audias detrahentem. Prudens est aspis ne verbū mortis audiat et moriatr, ergo et tu esto prudens ne verba mala per aures tuas intrent ad animā tuā et moriaris.

[28]Ne adulantem se ne adulandū cuiquā exhibe{at}: alterū calliditatis est, vanitatis alterū.

<35r>

Advena.

<37r>

Advocatus.

<38r>

Adulteriū.

[29]\b./Alia est perditis moribus, alia in {Osee} prophetæ vaticinatione conjunctio meretricis, (nā) \a./ qd in alijs ꝑsonis plerū flagitiū est in divina vel Prophetica persona magnæ rei signū est. Of. 1.

[30]Sufficiendæ prolis causa erat uxorū pluriū simul vni viro habendarū in culpabilis cōsuetudo, et ideo vnā fæminā maritos habere plurimos honestū nō erat, nō enim mulier eo est fæcundior sed meretricia potius turpitudo est vel quæstū vel liberos vulgo quærere. \In huiusce modi moribꝫ quidquid illorū tēporū sācti nō libidinosè faciebant qvis ea/ facerent qæ hoc tēpore nisi per libidinē fieri nō possunt nō culpat scriptura. Et quidquid ibi tale narrat nō solū historicè ac ꝑprie sed etiā figuratè ac ꝑphetice acceptū interptandū est vs in finē illū charitatis sive dei sive proximi sive vtrius.

[31]In similitudine 2. Reg. 12. stuprū tātūmodo designatū est de ove vicini pauperis. De marito autē mulieris interempto (i) de ipso paupere qui vnā habebat ovē occiso nō est ꝑ similitudinē interrogatus David vt in solo adulterio disceret sententiā dānationis suæ.

[32]In David īmoderatæ libidinis nō permansio sed transitus fuit. Propterea de arguente propheta ille illicitus appetitus hospes vocatus est. Non enim dixit eū regi suo sed hospiti suo vicini pauperis ovē q|a|d epulandū exhibuisse. At vero in eius filio Solomone nō quasi hospes transitū habuit sed regnū ista libido possedit. De qo scriptura non tacuit culpans eū fuisse amatorē mulierū.

[33]Corpus Sanctū fit vsu sanctæ voluntatis. Quidquid go alius in corpore fecerit qd sine peccato proprio p|v|aleat debitari pter culpā est patientis. Credatr autē factū cū mentis volūtate qd fieri fortasse sine carnis aliqa voluptate nō potuit[34]. Quæ ergo virgines se occiderūt ne quicquā huiusmodi paterētr quis humanus affecta|u|s eis nolit ignosci? Et qæ se occidere noluerūt ne suo facinore alienū flagitiū debitarent quisquis eis hoc crimini dederit ipse crimine insipientiæ nō carebit.

[35]Cū pudicitia virtus sit aij comitē habeat fortitudinē qa potius quælibet mala tolerare quā malo cōsentire decernat: nullus autē magnanimꝫ et pudicus in potestate habeat quid de carne sua fiat sed tantū quid ānuat mente vel renuat; Quis sana mente putaverit se ꝑdere pudicetiā si forte in oppssa carne sua expleatr libido nō sua? [36]Pudicitia tū virtus aij nō esset sed bonū corporis. Si tale vt quid ꝑ illa cū periculo corporis laboratr. Si bonū aij oppsso corpore nō amittitr. – . Nō corpori aufert sāctitatē violētia libidinis alienæ quā servat perseverantia cōtinentiæ suæ –. Nō amittitr corporis sanctitas manente aij sanctitate \etiā/ corpore oppsso, amittitr corporis sanctitas violata aij sanctitate etiā corpore intacto. [37]Nō habet go fæmina quod in se puniat violenter oppssa; qto minus ātequā hoc fiat etc.

[38]Egregiè quidā veraciter declamās (de Lucret et Tarquin.) ait Mirabile dictu duo fuerūt et adulteriū vnus admisit. Splēdidè at veriss. Intuens n. in duorū corporū cōmixtione vniꝫ inquinatissimā cupiditatē, alterius castissimā voluntatem; et nō quid cōiunctione membrorū sed quid aiorū divsitate ageretr attendens Duo inquit etc. – [39]Quod Lucretia seipsū occidit nō est pudicitiæ charitas, sed pudoris infirmitas. Puduit eā turpitudinis alienæ in se cōmissæ etiāsi nō secū, et Romana mulier laudis avida nimiū verita est ne putaretr qd violēter est passa cū viveret libenter passa si viveret. Nō hoc fæminæ Christianæ ne aliorū sceleribꝫ adderent sua. [40]Habēt intus gloriā castitatis testimoniū cōscia 2. Cor. 1.12. habēt corā oculis dei qd sat.

[41]At multi interemerūt ne in manus hostiū venirent. Nō modo quærimus vtrū sit factū sed vtrū fuerit faciendū. [42]Sana quippe ratio etiam exēplis anteponenda est, cui quidē et exēpla cōcordant. Sed illa quæ tanto dign{illeg}|i|era sunt imitatione qto excellentiora pietate. Nō fecerūt Patriarchæ, nō prophetæ, nō apostoli qia Chs admonuit ꝑsecutos de civitate in civitatē fugere, potuit admonere vt sibi manus persequētiū pervenirēt. Si hoc ille nō monuit eos quibus migrātibꝫ se mansiones æternas pparaturū promisit, quælibet exempla proponant gentes qæ ignorant deū manifestū est hoc nō licere colentibꝫ vnū verū Deū. Gloriā Casari Cato invi{c}it.[43]

[44]The lips of a strāg womā drop as honie, ye end of her bitter, go cōe not nere ye dore of her howse she {cōsumes} a mane flesh and boddie & makes him mourne at ye end etc – She bringes to stone. 14. etc

[45]How to avoide adulterie. A whore bringes a man to povertie {yea} to death Prov. 6.26. to dishonour everlasting Prov. 6.33. keepe any cōmādemt etc {and} why to keepe ye frō ye strāg woman. Prov. 6.24. et 7.5. – Whores pray on fooles. Prov. 7.7. ꝑlege – Prov. 9.13.

<41r>

Ædificatio.

<42r>

Æmulatio.

<44r>

Ætatis

[46]Infantia pueritia, adolescentia, iuventus, senectus.

<45r>

Affinitas.

<47r>

Affinitas Spiritualis.

[47]Si carnale matrimoniū cōstituit duos in carne vna, cur nō magis spiritualis us copula duos coniunget in vno spiritu, (Chrū et aiā pià) Qui adhoret deo vnꝫ Spus est

[48]Carnis quidem necessitudo nō defuit sed plus iunxit societas spiritus, cōsensus animorū morū cōformita de Fratre Gerardo defūcto.

[49]Oium genera aiatiū congregabilia natura sunt: 1o generis sut ac formæ cōsortibꝫ, tū etiā cæteris et videmus boues armētis, et pares paribꝫ delectari. The like ought Christians to doe

<52r>

Ambages.

<53r>

Allegoria.

<55r>

Ambitio. Honoris.

[50]Matt: 4.5. Moraliter. Multos diabolus eleuat in altū, vt faciliùs ad grauiorē trahat casū sicut cornix nucē eleuat vt ab alto deijciendo frangat: sic et pugil sociū a terra subleuat vt prosternat multi n. ducātur in altū plationis et deijciantur ibi, qui in valle simplicis status fueri{t} securi. In Montibus n. Gilboe ceriderūt fortes Israel. Vnde secūdū Aug quanto quis in loco superiori, tanto in periculo maiori versatur[51]

[52]Nilammon Episcopatū renuit – Inspiciatr. – . Regnū recusatū Act Ex Curtio /4.2 et e. et 4.\

[53]Chrysanthus ad Episcopatū trahebatr quē Sabbatius malè affectabat.

<58r>

Ambulare.

<59r>

Amicita.

[54]If thou gettest a frend, {perceive} him first etc

<62r>

Amor cū charitas etc.

[55]Dilectio carnalis & spiritualis. Nihil deo specialius virtute huius; nihil desiderabilius diabolo quàm extinctio charitatis. –.–. Nec deū verè sine proximo poteris diligere, nec proximū sine deo. Veram charitatem tenes si et amicū diligis in deo, et inimicū diligis propter deū. –. Dilectio habet duas alas. Ala dextra est dilectio dei: sinistra ala est dilectio proximi. Nullus hoiu cū vna ala poterit volare ad cælū. Quare? quia nec sola dilectio dei sine dilectione proximi, nec sola dilectio proximi sine dilectione dei valet ad consequendā æternā beatitudinem. Sume tibi has duas alas vt liberè possis volare bona operando et pervenire ad patriā cælestis regni. Amen.

[56]Quid est perfecta charitas nisi perfecta sanctitas? Ille habet in se perfectam charitatem, qui perfectè vivit.

[57]Nō debemus æqualiter oia diligere sed alia magis, alia minus: nam scire quæ facere debeamus et nescire ordinem faciendi perfecta scientia non est. Si non diligimus ea quæ diligere debemus, vel si diligamus ea quæ diligere nō debemus ordinatā charitatem nō habemus. Et si plus diligimus ea quæ minus diligere debemus, vel si minus diligimus ea quæ plus diligere debemus ordinatā etc.

[58]Tanta est virtus charitatis quæ si desit frustra habentr cæteræ virtutes; si adsit rectè habentur omnia.

[59]Omnes hoies affectu charitatis debemus diligere, se: vt deo serviant et vt salvi fiant. Sed per opera misericordiæ non debemus omnibus hoijbus æqualite{mu}r impendere, sed alijs minus at alijs magis.

[60]Amplū gerit charitatis sinū anima, quæ cōplectitr etiam quibus nulla se novit carnis necessitudine iunctam, nulla spe percipiendi cōmodi cuiusquē illectā nulla percepti redhibitione obnoxiā, nullo deni oio astrictā debito, nisi illo sanè de quo d Ro: 13. Neij quicquā debeatis nisi vt invicē diligatis.

[61]Adverte quàm eleganter amorē spiritus a carnis discernat affectu, dum dilectū exprimere magis affectione quàm noie volens non simpliciter Quem diligo sed o (inquit) quem diliget anima mea spiritualem designās amorem.

Quid est perfecta charitas nisi perfecta [62]Qui perfectā habet in se charitatem nō timet in inferno puniri, sed sperat in cælo cū deo glorificari. Ergo timor nō est in charitate {sot} servilis at castus sanctus filialis qui ex reverētia vt amore est.

[63]Audi congruentem similitudinē. sæpe videmus per setam introdūci linū: quando aliquid suitr prius intrat, seta et post setam introdūci linū. Sic timor prius intrat in mentem hoijs et post timorem charitas, ideo intrat timor vt introducat /charitatem.\

[64]vide virtutē 3ā colūbæ in Innocentes et 4. Ordinata debet esse dilectio ne aut diligat hoo qo nō est diligendū, aut nō diligat qd est diligendū, aut āplius diligat qo minus est diligendū, aut æquè diligat qd vel minus vel amplius diligendū est, aut minus vel amplius qo æquè diligendū est. Peccator in quantū peccator nō est diligendus; homo in qtiū homo est diligendus ꝑpter deū. Deus ꝑpter seipsū. et deū quis debet amplius diligere quà seipsū, et aliū hoiē quà corpus propriū. Quia propter deū oiu ista diligenda sunt, et pt nobiscū alius homo deo perfrui qd nō pt corpus qia corpus ꝑ aiā vivit qa {froimur} deo

[65]Quisquis scripturas divinas vel qlibet eorū ꝑtem intellexisse sibi videtr, ita vt eo intellectu nō ædificet geminā charitatē Dei & Proximi, nōdū intellexit. [66]Quisquis vero talē inde sentēti& duxerit vt huic ædificandæ charitati sit vtilis nec tn hoc dixerit quod ille quē legit eo loco sensisse probatr nō ꝑniciosi fallitr nec oio inentitur. –. Sed ita fallitr ac si quisquā errore deserens {et}iam eò tn per agrù pergat quo etiam via illa perducit. Corrigendus tn ne – etc

[67]Manent fides spes charitas qia nulla ꝑfectio in hac vita; maior autem horū charitas quia cū quis ad æterna ꝑvenerit duobꝫ istis decedentibꝫ charitas auctior & certior ꝑma{netiet}.

[68]1. Tim: 1.5. Cū diceret charitas, addedit de paro, corde vt nihil aliud quàm id quod diligendū est diligatur. Consciā bonā propter {illeg}ē etc

<63r>

Amor dei.

[69]Chs dilexit nos dulciter quòd carnem induit, sapienter quòd culpā cavit, fortiter quòd mortem sustinuit. In carnis assumptione condescendit mihi, in culpæ vitatione consutuit sibi, in mortis susceptione satisfecit patri; amicus dulcis, consiliarius prudens, adiutor fortis – Disce o Christiane a Christo quemadmodū diligas Christū. Dulciter ne illecti, prudenter ne decepti, fortiter ne oppssi ab amore doij atertamur. Ne mundi gloria seu carnis voluptatibus abducaris, dulcescat tibi p his sapientia Chs. Ne seducaris, spiritu mendacij & erroris lucescat tibi veritas Chs. Ne adversitatibus fatigeris confortet te veritas dei Chs. Zelū tuū inflāmet charitas, informet scientia, firmet constantia. Sit fervidus, sit circūspectus, sit invictus. Deut. 6. 4.Mihi videtr (si alius cōpetentior sensus in hac trina distinctione nō occurrit) amor quidem cordis ad zelū quendā pertinere affectionis; animæ vero amor ad industriā seu iudiciū rationis, virtutis autem dilectio ad animæ posse referri cōstantiā vel vigorē. Dilige ergo doiu deū tuū toto et pleno cordis affectu, tota rationis vigilantia & circūspectione, et tota virtute vt nec mori pro eius virtute ꝑtimescuas. Sit suavis et dulcis affectui tuo ds Chs|Iesus| contra malè vti dulces vitæ carnalis illecebras; et vincat dulcedo dulcedinem, quemadmodū clavū clavus expellit. Sed sit nihilominus intellectui pvia lux et dux rationi non solèm ob cavendas hæreticæ fraudis decipulas et fidei puritatem ab eorū versatijs custodiendā; verùm et cautus quo sis nimiā et indiscretā vehementiam in tua conversatione vitare. Sit etiam constans et fortis amor nec cedens terroribus nec succūbens laboribus.

[70]Nulla res nos sic ab oi peccato custodit, sicut timor inferni et amor dei.

[71]Necesse est oi cōverso vt post timorem consurgat ad deū per dilectionem quasi filius ne semper sub timore iaceat sicut servus.

[72]Deus non vult se tantùm diligi verbis, \sed puro corde/ et operibus bonis. Maiora tribuit nobis Chs quàm parentes nostri et ideo supra parentes debemus diligere Christū.–. Fasciculus mirrhæ dilectus meus mihi inter vbera mea cōmorabitur. Lecus cordis est inter vbera (i) inter māmillas, ergo dilectus meus inter vbera mea cōmorabitur (i) in corde mea (i) dilectio & amor I. Christi sponsi mei semper erit inter māmillas meas (i) in corde meo. Et sive in prosperis sive in advsis semper ad memoriā reducā oia bona quæ mihi tribuit quia dilexit me et mortuus est pro me at ascendit ad cælos et vt ad eū perveniā quotidie me vocat dicens Veni de Libana sponsa, veni et coronaberis. – . Amore spōsi mei langueo] verè pro amore I. Ch. sponsis tui langues et infirmaris si pro amore illius omnia quæ in hoc mundo sunt contemnis et despicis. – Si Christū ex toto corde tuo dilexeris et nihil amori illius pposueris cū eodem I. Ch. sponso tuo in cælesti regno lætaveris.

[73]Tunc verè deū diligis si pro amore illius bona quæ potes operaris: amor dei nunquā est otiosus.

[74]Turturi assimilatur eccla vel quælibet sancta aia quia Christū perfectè diligit et nihil amori eius prponit. Turtur adulterinū amorē non recipit etc.

[75]Excellit in naturæ donis affectio hæc amoris; prfertim cū, ad suū recurrit principiū quod est deus.

[76]Est spiritus sapientiæ et intellectus qui instar apis cerā portantis et mel, habet oio et vnde accendat lumen scientiæ et vnde infundat saporem gratiæ. Neuter go se osculū (i) Spiritū dei percepisse putet sive qui veritatem intelligit nec diligit, sive qui diligit nec intelligit –.–. Deus nequaquà plenè cognoscitr nisi cù ꝑfectè diligitur

[77]Apostoli erant divites charitate (Dei) quæ nullis exhauriretur expensis. Act. 2.

[78]Natura turturis est vt si per occasionem perdiderit coniugem alterū āplius nō quæritr O sponsa Christi assimilare et tu huic turturi et prter –. Ch. sponsū tuū amatorem non quæras alterum.

[79]Si Christū ex toto {conde} tuo dilexeris et nihil amori, illius pposueris cū eodem I. Ch. sponso tuo in cælesti regno lætaberis.

[80]Est spiritus sapientiæ et intellectus qui instar apis cerā portantis et mel habet oio et vnde accendat lumen sciæ et vnde infundat saporē gratiæ. Neuter ergo se osculū ({n.} spiritū dei) percepisse putet sive qui veritatē intelligit nec diligit, sive qui diligit nec intelligit. Deus nequaquā pleni cogni{titr}, nisi cū ({ꝑfecte} diligitur.

[81].Velle debemus vt oes diligāt nobiscū deū etc. Si n. in theatris nequitiæ qui aliquem diligit histrionem et tāquā {sūmo bono} ejus arte ꝑfruitr {oes} diligit qui {} diligunt {secū} nō propter illos {sed} propter eū quē pariter diligunt, et quanto est in ejus amore <63v> ferventior, tanto agit quibꝫ pt modis vt a pluribꝫ diligatr et tāto pluribꝫ cupit eū ostendere et quem frigidiorē videt excitat eū qtā pt laudibus illius. Si autē cōtravenientē invenerit odit in illo vehementer odiū dilecti sui etc. Quid nos in societate dilectionis dei agere convenit etc.

<64r>

Amor proximi.

[82]Ad hoc debes proximū tuū diligere ad quod diligis teipsū, sc: vt bonus sit et vt ad vitā æternā pervenire possit.–. Debemus proximos nostros in bono diligere, quia qui in malo diligit proximū, non diliget proximū sed ocio habet.

[83]Qui diligit fratrem suū quem videt oculis corporis videt oculis mentis in se manentē deū sc: charitatem quia Deus charitas est. Et qui non diligit fratrem suū quem videt oculis corporis non videt oculis mentis in se manentem Deū sc: charitatem quia si in eo esset charitas Deus esset in eo quia Deus charitas est

[84]Perfectè proximū non diligit qui illi in necessitate non succurrit.

[85]Amplū gerit charitatis sinū anima, quæ cōplectitur etiā quibus nulla se nobit carnis necessitudine junctā, nulla spe percipiendi cōmodi cujusquā illectā, nulla percepti re{illeg}hibitione obnoxiā, nullo deni oio astrictā debito, nisi illo sane de quo d, Ro: 13.8. pcedentia in Anima –.

[86]Quæritr vtrū propter se homo ab hoie diligendus sit an propter aliud. Si n. propter se fruimur eo, si propter aliud vtimur eo. Videt autē mihi propter aliud diligendus. Quod n. ꝑpter se diligendū est in eo cōstituit vita æterna. Cujus etiāsi nōdū re, tn spes ejus nos hoc tempore cōsolatur. Maledictus autē qui spē suā ponit in hoie[87]. sed nec seipso quisquā frui debet si liquido advertas quia nec seipsū debet propter seipsū diligere sed propter illud qo fruendū est. Tunc quippe est optimus homo cū tota vita sua peragit alteri pergit in incōmutabilē vitā et tota affectu inhæret illi. [88]Si autem se propter se diligit nō se refert ad deū sed ad seipsū cōvsus nō ad incōmutabile aliquid cōvtit. Et propterea iā cū defectu aliquo se fruit qia melior est cū totus hæret at constringitur incōmutabili bono quà cū inde vel ad seipsū relaxatur. [89]Si ergo seipsū nō propter te ipsū debes diligere sed propter illud vbi dilectionis tuæ rectissimus finis est non succenseat alius homo si etiā seipsū propter deū diligis. Hæc enī regula dilectionis cōstituta est. Diliges[90] etc.   et deū ex toto corde etc vt oes cogitationes tuas et vitā et intellectus in illū conferas a qo habes ea ipsa quæ cōfere. Cū ait toto corde etc nullā vitæ nostræ ꝑtem reliquit quæ vacare debeat et qasi locū dare vt alia re velit frui, sed quicquid aliud diligendū venerit in animū illuc rapiatr qo totius dilectionis impetur currit etc –

[91]Proximū fatenti qui misericors extitit, Ds ait, vade et tu fac similiter. Luc. 10. vt vzt eū esse proximū intelligamus cui vel exhibendū est officiū misericordiæ si indiget, vel exhibendū esset si indigeret. –. Nullū exceptū esse cui misericordia denegetr officiū quis nō videat qdo vs ad mimicos etiā porrectū est doio dicēte Matt: 5.[92]

[93]Ita quo ap. Ro: 13. docet cū dicit, Nō adulterabis etc et siquod est aliud etc. Quisquis arbitratr nō de oi hoie prcepisse ap: cogetr fateri qo absurdiss. et sceleratiss. est visū fuisse ap. nō esse peccatū si quis aut nō Christiani aut inimici adulteraverit vxorē etc Quod si dementis est dicere manifestū est hoiē proximū esse deputandū etc.[94]

[95]Carbones ignis congeres suꝑ caput eius[96]. Prov. 25. Malevolētiæ facinus putes iuberis. Ne igitur dubitaveris figuratè dictū: et cū possit 2er interptari vno modo ad nocēdū, altero ad {ps}tādū, ad beneficentiā te potius charitas {revacet} vt intelligas carbones ignis esse vrentes pænitentiæ gemitus quibꝫ suꝑbia sanat eius qui dolet se inimicū fuisse hoijs a qo eius miseria subvenitur.

<65r>

Amor nostri.

[97]Sic debemus habere curā nostri, vt non negligamus curā proximi.

[98]Duo sunt mala quæ vel sola vel maximè militant adversus animā vanus sc: amor mundi et superfluus sui.

[99]Cū 4or sint diligenda; Vnū quod supra nos est, alterū quod nos sumus, 3ū qd iuxta nos est, 4 qd infra nos est. De 2o et 4to nulla prcepta danda erant. Quātūlibet enī homo excidat a veritate manet illi dilectio sui et corporis sui. etc. Talis sui dilectio melius odiū vocat. Iniquū est enī quia vult sibi servire et {qd} infra se est, cū ipse servire superiori nolit. Rectissimè dictū est. Qui diligit iniquitatē odit aiā suā etc.

[100]Nemo se odit sed ne corpus suū. Eph: 5. et quòd nō nulli dicunt malle se oio esse sine corpore oio falluntr. Nō enī corpꝫ suū sed corruptiones ejus et pondꝫ oderunt. etc. Quod autē cōtinentia quadā et laboribꝫ quasi ꝑsequi videntr corpora sua, qui hoc rectè faciunt nō id agunt vt nō habeant corpus sed vt habeant subjugatū et paratū ad oꝑa ncra. Libidines n. malè vtentes corpore (i) consuetudines et inclinationes aiā ad fruendū inferioribꝫ ꝑ ipsius corporis laboriosā quandā militiā extinguere affectāt. etc.

[101]Modus diligendi prcipiendus est hoij (i) qoo se diligat vt prosit sibi. Quin autem se diligat et prodesse sibi velit dubitare dementis est. Præcipiendū etiā qoo corpꝫ suū diligat vt ei prudēter cōsulat. Nā qd diligat etiā corpus etc æquè manifestū est etc Nō propterea quisquā dicendus est nō diligere salutē corporis quia āplius aliquid diligit. [102]Nā et a{l}arus qvis pecuniā diligat tn emit sibi panem; qia pluris æstimat salutē corporis etc. [103]Suꝑvacaneū diutius de re manifesta disputare qd tn plerun nos facere cogit error impiorū.

[104]Quod agit charitas qo sibi prosit vtilitas est; Quod autē agit vt ꝑsit ꝑximo beneficētia noiat. Et hinc pcedit vtilitas quia nemo potest ex eo qd nō habet prodesse alteri.

<66r>

Anathemata.

<67r>

Angelus.

[105]Supercælestes spiritus opus corporibus habent. 1o. Quo\/modo implent ministeriū suū abs corpore, prfertim apud viventes in corpore. 2o. Non est discurrere nec a loco ad locū transire nisi corporū, quod frequenter angelos facere tam indubitata quàm nota probat auctoritas. Hinc est quòd et visi sunt patribꝫ et ad eos intraverūt et manducaverūt et pedes laverūt. Ita inferior superior spiritus proprijs corporibꝫ egent, sed tn quibus iuvent, non etiam iuventur[106]. [107]Pocus ex debito servitutis et ad vsus tantium temporaliū corporaliū ncratū iuvando servit, ideo esse pecoris et cū tempore transit et cū corpore deficit. Angelus vero curat satagit in libertate spiritus administrare officiū pietatis futurorū bonorū prōptū mortalibꝫ alacrem ministrū sese exhibens vtpote suis in æternū futuris civibus et cohæredibꝫ suꝑnæ iucunditatis. Ille ergo vt iure serviat, iste vt piè subveniat suis corporibus egint. [108]Angelica corpora vtrūnā ipsis spiritibus naturalia sint sicut hoijbꝫ sua, et sint aialia sicut hoies īmortalia tn: porro ipsa corpora mutent et versent in forma et specie qa volunt qdo apparere volunt etc an simplici spirituali svia subsistentes corpora cū opus est sumant rursū expleto opere ponant in eandem de qa sumpta sunt materiā dissolvenda; nolo vt a mē requiratis; videntr patres de hujusmodi divsa sensisse, nec mihi perspicuū est vnde alterutrū doceā et nescire me fateor. Sed et vestris profectibus nō multū cōferre arbitror harū rerū notitiā.

[109]Credimus angelos sanctos astare orantibus, offerre deo prces et vota hoiu, vbi tn sine ira et disceptatione levari puras manus perspexerint vt Tob. 12 – Doleo proinde aliquos vestrū gravi in sacris vigilijs deprimi somno, nec cæli cives revereri; sed in prsentiā|â| principiū tanquā mortuos apparere cū vestra ipsi alacritate permoti vestris interesse solēnijs delectentr[110]. Vereor ne vestrā desidiā quādo abominātes cū indignatione recedant et incipiat vnisquis vestrū serò cū gemitu dicere deo, Longe fecisti notos meos a me Ps. 87. Si se a nobis boni spiritus elongaverint, impetus malignorū quis sustinebit?

[111]Angeli gaudent in conversione et pænitentia p{illeg}|{ecc}|atorū salutem hoiu sitientes Lachrymæ pænitentiū vinū eorū, quod in illis vitæ odor, sapor gratiæ sit, indulgentiæ gustas, recōciliationis iucunditas, sanitas redeuntis innocentiæ, serenatæ suavitas conscientiæ[112].

[113]Angelus minister et arbiter secretæ mutuæ salutationis \(inter Christū et aiā)/ quoo collætatr etc dicens Ps. 20.2. ipse est qui in oi loco sedulus quidem pedissequus aiæ nō cessat sollicitare eā et assiduis sollicitationibus mov\n/ere dicens, Delectare in doio et dabit tibi petitiones cordis tui Ps. 36. expecta doiu etc ibidē, Si morā fecerit expecta eū etc Abac. 2. [114]Ade doiu autem sicut cervus desiderat ad fontes aquarū, ita desiderat aia ista ad te Deus. Ps. 41. etc – fidelis paranymphus qui mutui amoris conscius sed nō invddus nō suā quærit sed doij gratiā discurrit medius inter dilectū et dilectā vota offerens referens dona excitat istā placat illū etc.

[115]Angeli sunt proximi nostri quia nobis magna misericordiæ officia impendūtr ab illis.

[116]Angeli oes desiderūt adventū nostrū quoniā ipsi de nobis expectant civitatis suæ ruinas restaurari. Diligenter quærūt et libenter audiāt bona de nobis: soliciti discurrāt medij internos et deū, nostras gemitus fidelissimè ad eū portantes, ipsius gratiā devotissimè ad nos reportātes.

<70r>

Anima.

[117]Inhabitabo in eis & deambulabo in illis 2. Cor: 6.16. O quanta illi aiæ latitudo, quanta et meritorū progativa, quæ divinā in se prfentiā et digna invenitr suscipere it sufficiens capere [118]Quid illa cui et spacia suppetunt et deambulatoria ad opus quidē maiestatis? Non est profecto intricata forensibus causis curisve secularibus nec certe ventri et luxuriæ dedita: sed nec curiosa spectandi seu cupida oio dominandi. Oportet his oibꝫ vacuā esse aiā vt fiat habitatio dei. Sed et odio sive invidiæ minime prorsus indulgendū, quoniā in malevolā animā non introivit sapientia. Deinde necesse est dilatari vt sit capax dei. Latitudo ejus dilectio eius |si| vt Ap. 2 Cor. 6. dilatamini in charitate. Nam etsi aia minimè cù sit spiritus quantitatē corporeā recipit, tamen confert illi gratia qd negatū est a natura. Crescit et extenditr \seo spiritualiter/. tit: Char \Amor./

[119]Si corpus tuū stat in eccla et foris vagatr mens tua perdis mercedē tuā.

[120]Beata aia apud quā deus requiē invenit et in cuius tabernaculo requiescit. Ecclus. 24.11.

[121]Negare siquidē requiē cæli ei nō poterit. – Noviscū est et in nobis sed adhuc per fidem donec videre mereamur per speciē. Eph: 3.17. quia Chs in fide, fides in mente, mens in corde, cor in pectore.

[122]Noe man will denie the life of ye soule but he who hath a dead soule.

<72r>

Annulus.

<73r>

Antichristus.

<76r>

Animalia bruta.

<77r>

Anthropomorphitæ

[123]Os habet deus quo docet hoiē scientiā, et manū habet qua dat escā oi carni; et pedes habet quorū terra scal illūest, ad quos nimirū peccatores terræ conversi at humiliati satisfaciunt. Hæc inquā habet deus oia per effectū nō per naturā. Invenit profecto apud deū et verecunda confessio quo se humiliando deijciat, et prōpta devotio vbi se innovando reficiat, et iucunda cōtemplatio vbi excedendo quiescat. Oia oibꝫ est qui oia administrat nec quicquā est aiū propriè.

[124]Quid quic|a|so de corpore facere habet proprio cui ad nutū indifferenter vniversa corpora cælestia at terrestria obsequi constat? Planè superfluò haberet suū qui nullū sibi reperit alienū.

<81r>

Relapsus

<82r>

Apostolus.

<84r>

Aqua.

<85r>

Arma.

<86r>

Arma Christiani.

[125]Moneo te vt teneas fidem firmā in corde, galeā salutis in capite, signū crucis in fronte, verbū veritatis in ore, voluntatem bonā in mente, timorem et veram dilectionem dei et proximi in pectore, cingulū castitatis in corpore, honestatem in actione, sobrietatē in cōsuetudine et bonitate, humilitatem in prosperitate, patientiā in tribulatione, simplicitatē in cōvsatione spem certā in creatore, amorē vitæ æternæ perseverantiam in bonis operibus vs in finem. Amen.

<89r>

Argentu.

<90r>

Ars.

[126]Præceptis eloquentiæ pnt etiā falsa persuaderi, nō tn ideo est facultas ipsa culpabilis sed ea malè vtentiū ꝑversitas.

[127]Plerū accidit vt facelius hoies res eas assequant propter quas assequendas prcepta Dial. discūtr quā taliū prceptorū nodosissimas et spinosiss. disciplinas. Tanquā si quispiā prcepta dare volens ambulandi moneat nō esse lavandū pedē posteriorē nisi cū posuerit priorē etc Ita plerū citius ingeniosus videt nō esse ratā conclusionē quà prcepta ejus capit: tardus autem nō eā videt, sed multo minus quod de illa prcipit.

<91r>

Astronomi. Aruspices

[128]Ne illi ab hoc genere perniciosæ suꝑstitionis segregandi sunt qui [129]Genethliaci ꝑpter Nataliū dierū considerationes nūc autē vulgo Mathematici vocant. Nā et ipsi q{tosie} verā stellarū positionē cū quis nascit cōsectent et aliquando etiā ꝑvestigent tn {qo ve}de conantur vel actiones nostras vel actionū evēta prdicere nimis errant et vindūt imperitis hoijbꝫ miserabilē servitē. Quis liber ad Math. veniā{illeg} dat pecuniā exeat servus alicujus syderis –.–. etc. Motū syderū notare cū quis nascit qoo se habeat facile est ꝑ eorū inventas cōscriptas regulas quod sancta script{ora} [130]cōdēna{illeg} dicens, Si enī tantū potuerūt scire vt possent estimare seculū qoo ejus doiu non facilius invenerunt. – vid. 1137.

[131]Et apud eos quidem qui talia dediscenda didicerunt sine vlla dubitatione refellit hæc suꝑstitio. Cōstellationes n. quas vocāt notatio est syderū |qoo| se habeāt cū ia e nasceret de quo isti miseri a miserioribꝫ cōsulunt. Fieri pt vt aliqui gemini tā {sequaceta} fundāt ex vtero vt internallū temporis inter eos nullū possit app{illeg}endi et cōstellationū numeris ānotari. Cuiusmodi tn rerū quas agū eventa ita disparia habeant vt alius fælicissimus alius infælicissimus vivat. Sicut Esau et Iacob quorū alter manu plantā alterius tenuit etc [132]Gen: 5o. At minimo tēporis intervallo rapiūt longè cælestia corpora. Sed hoc in cōstellationibꝫ a Mathem. inveniri nō pt[133].

[134]Occulto quodā iudicio divino cupidi malarū rerū hoies tradunt illudendi et decipiendi pro meritis voluptatū suarū illudentibꝫ eos at decipientibus pvaricatoribus angelis, quibꝫ ista ꝑs mundi infima scdū pulcherrimū ordinē rerū divinæ providētia lege subjecta est. Quibꝫ illbus. et deceptbus. evenit vt istis suꝑstib. et ꝑnicib. divinationū generibꝫ multa prterita et futura dicantr, multa observantibꝫ secūdū observationes suas eleniant, quibꝫ īplicati curiosiores fiant, magis inferant multiplicibꝫ luqueis ꝑniciosissi. erroris. Deut. 13.3. etc In oibꝫ istis doctrinis societas dæmonū formidanda at vitanda est qui nihil cū principe suo diabolo nisi reditū nostrū claudere at obserare conant.

[135]Res sanātes significativa quadā obligatione (charmes angl.) tanto prudentius oportet cavere Christianū qto efficaciùs prodesse videbuntr. –

Syderū cognitio propt nihil adiuvat tractat{inem} divinarū script. et infructuosa intentione plus impedit. Et quia familiaris est ꝑniciosissimo errori fatua fata cantantiū cōmodiùs honestiùs cōtemnit.

[136]Aruspices – etc – 1 Sam: 28.7. Levit. 19.31. Levit. 20.6.

[137]Nō obscuris vera in voluantur. Quid tā obscurū quā de Astronomia et Geometria tractare etc profūdē aeris spacia metiri etc relinquore causā salutis, erroris quærere: Annō ille eruditus in omni sapientia Ægiptiorū Moyses provauit ista sed illū sapientiā detrimētū et stultitiā iudicauit, et auersus ab ea intimo deū quæsivit affectu, ideo uidit, interrogauit, audivit loquētē.

<92r>

Attentio

<93r>

Atheos.

[138]Si reū regiæ maiestatis quamvis humanæ humanis legibus plecti capite sancitū sit quis finis cōtemnentiū divinā omnipotentiā erit? etc.

[139]Insipiens dixit, Quia nō est Deus. Nā sapiens nō diceret. Quoo enim sapiens nō requirit authorē suū et{c}

<94r>

Avaritia.

[140]Nihil est peius quàm amare pecunias hic enim aiā suā venalem habet. Sicut avaritia mergit hoiē in infernū, ita oio largitas eleemosynæ levat ad cætū. Avarus homo similis est inferno: Sicut infernus nūquā dicit, Satis est ita avarus nūquā satiatr pecunijs. Sicut hydopicus quanto plus bibit tanto plus sitit; ita avarus quanto plus acquiret tanto plus cōcupiscit. Avaritia & cupiditas sorores sūt suꝑbia vero est mata{er} earū

[141]Non potest videre oculus mentis alta, si eū claudit p{illeg} lois terrenæ cupiditatis –. Cupiditas oiu criminū materia est. –. Non est mirū si morientes inferni ignibus deputentur, qui viventes flāmā cupidit{ais} suæ non extinxerunt –. Quamvis non habeas pecuniā, tamen si habes cupiditatem habendi nihil valet tibi: nihil valet tibi corporis nuditas, si tibi est vestimenti cupiditas. Nudi nascimur nudi exitari sumus, cur ergo cōcupiscimus terrena?

[142]Non putent divites hujus seculi fratres Christi sola possidere cælestia quia audiūt dicentē. Beati paupers etc. Matt: 5. Nō eos inquā æstiment sola cælestia possidere, quia ea sola audiunt in promissione: possident et terrena et quidem tanquā nihil habentes sed oia possidentes: non mendicātes vt miseri, sed vt domini possidentes, eo pro certo magis domini quo minus cupidi. Deni fideli hoij totus mundus divitiarū est: totus planē, quia tā advsa quàm prospera ipsius æquè oia serviūt ei et cooperantr in bonū. Ergo avarus terrena esurit vt mendicus, fidelis contemnit vt ds. Ille possidendo mendicat, iste cōtemnendo servat. Quære a quovis eorū qui insatiabili corde lucris temporalibus inhiant, quidnā de his sentiant qui sua vendentes et dantes pauperibꝫ regnū cælorū pro terrena mercantr substantia sapienter agant necne? procul dubio respondevit, sapienter. Quare item cur quod approbat ipse nō facit? Nō possum, inquiet. Quare? quia profectò doia avaritia nō permittit; quia liber nō est; quia nō sunt sua quæ possidere videtur; sed nec ipse sui iuris. Si verè tua sunt expende ad lucra et pro terrenis cælestia cōmutat{o}. Si nō vales fatere te pecuniæ tuæ nō doiu esse sed servū: custodem non possessorem. Deni vt conformaris crumenæ tuæ tanquā servus doiæ suæ dū quomodo ille illi ncro et cōgaudet gaudenti et dolenti condolet{;} tu quo cū crescente tuo marsupio crescis pariter animo et cū decrescente decrescis? Nam et contraheris tristitia cū illud exinanitur; et lætitia solveris, aut certe inflaris superbia cū impletur.

[143]Optimus æstimator rerū qui nil suorū sibi prferendū existimet. Quàm multi saluti propriæ modicā vitissimam pecuniā prtulerunt?

[144]Prov. 3.16. Filij Adā genus avarū et ambitiosū audite. Quid vobis cū terrenis divitijs et gloria temporali, quæ nec veræ nec vestræ sunt? [145]Aurū et argentū nōne terra est rubra et alba quā solus hoiu error facit (aut magis reputat) prtiosā? Deni si vestra sunt hæc tolli{{illeg}} ea vobiscū. Sed homo cū interierit nō sumet oia; ne desevidet cū {e}o gloria eius. Veræ 9o divitiæ nō opes sunt sed virtutes, quas secū cōscia portat etc.

[146]Multa eximia dicta cōtra avaritiam –

[147]Nihil tā cōtrariū fortitudini quà lucro vinci.

<95r>

Terrena. Terrena.

[148]Res quibus fruendū (Trinitas sct) beatos nos faciunt: istis quibus vtendū est tendentes ad beatitudinem adiuvamur etc. Si eis quibus {illeg}|{vt}|endū est frui voluerimus impeditur cursus noster et aliqdo etiā deflectitur vt ab his rebus quibꝫ fruendū est obtinendis vel retardemur vel etiam revocemur inferiorū amore prpediti –. [149]Frui n. est amore alicui rei inhærere propter seipsā. vti autem quod in vsū venerit ad id quod amas obtinendū referre si tamen amandū est. [150]Nam vsus illicitus abusus potius vel abusio noiandꝫ est. [151]Qoo ergo si essemus peregrini qui beatè vivere nisi in patria nō possemus, ea peregrinatione vti miseri et miseriā finire cupientes in patriā redire vellemus, opus esset vel terrestribus vel marinis vehiculis quibus vtendū esset vt ad patriā qua fruēdū erat ꝑvenire valeremus: Quod si amœnitates itineris et ipsa gestatio vehiculorū nos delectaret, cōvsi ad fruendū his quibꝫ vti debuimus nollemus cito viā finire et ꝑvsa suavitate implicati alienaremur a patria cujus suavitas faceret beatos. [152]Sic in hujus mortalitatis vita peregrinantes a domino si redire in patriā volumus vbi beati esse possumus vtendū est hoc mundo nō fruendū vt invisibilia dei ꝑ eo quæ facta sunt intellecta per\/spiciantur vt de corporalibus temporalibus rebus æterna et spiritualia capiamus.[153]

[154]Cū ait ds Qui amat aiā suā perdat eā Io: 12. nō vtilitatē vetare putandus est qæ debet quis cōservare aiā suā sed figuratè dictū, perdet animā (i) perimat at vsū eius quem nunc habet ꝑversū sct at prposterū qo inclinatur temporalibꝫ vt æterna nō qærat.

[155]Placuit divinæ providentiæ prparare in posterū bona iustis quibꝫ nō fruent iniusti; et mala impijs quibꝫ nō excruciabunt boni. Ista vero temporalia bona et mala vtrius voluit esse cōmunia vt nec bona cupidius {ap}petant quæ mali quo habere cernuntur, nec mala turpiter evitentr quibus et boni plerū afficiunt.

[156]In rebꝫ secundis, si nō deus eas quibusdā petentibꝫ evidentissima largitate cōcederet nō ad eū ista pertinere diceremꝫ vtem si oibꝫ eas petentibꝫ daret nō nisi propter talia prmia serviendū illi esse arbitraremur; nec pios nos faceret talis servitꝫ, sed cupidos et ave{illeg}[157]

[158]Etsi aliquid in rebꝫ temporalibus dæmones possunt tantū possunt qtū secreto oini {sic}potētis arbitrio permittuntur: ne magnipendamus terrenā fælicitatē quæ sicut Mario malis etiā plerun cōceditur, nec eā rursus quasi malā arbitremur cū ea multos etiā bonos ac pios vnius dei veri cultores invitis dæmonibꝫ prpolluisse videamus: nec eosdem īmundissos. spiritus vel propter hæc ipsa bona malave terrena propiciandos aut timendos existimemus. [159]Quia sicut ipsi mali hoies in terra sic etiā illi nō oia quæ volunt facere possunt nisi quantū illius ordinatione sinuntur cujus plenè iudicia nemo c{ō}{ō}phendit, iustè nemo rephendit.

[160]Qui a terrenis et corporalibus cōsolationibus avelli nō pnt similes sunt his qui submersi periclitantur in æquis. Nimirū vedeas eos tenentes tenere; nec vlla ratione deserere quod primū ocurrerit manibus quicquid sit illud licet tale sit aliquid qd oio prodesse nō possit vt sunt radices herbarū cætera [161]similia. Nā et si qui ad eos fortè veniant vt subveniant nō nūquā solent apphensos involvere secū: adeo vt iā nec sibi nec illis auxiliū ferre prvaleant. [162]Sic pereunt in hoc mari magno et spatioso, sic pereūt miseri dū peritura sectantes amittūt solida: quibus apphensis emergere et salvare possent animas suas.

[163]Tu dicet his qæ vanitates vanitatū sunt nō subesse sed presse. Te indigent ista vt melius subsista{n}{t} tu his ne ad beatitudinē indiges, ne ad īmotalitatē. Viaticū quidem iumento tuo prparant in via sed si ad mensurā sumāt, nō ad superfluitatē. Ex superfluitate enim ciborū quando infūdūt iumenta et in ventris nimiā effluxionē resoluunt ita vt ex refectione deficiant[164]. [165]Sic corpus tuū ô cur princeps corporis si regulas necessitatis excesserit et ad barathrū cōcupiscētiæ os apuerit lacū ꝑditionis sibi effodit in hospitio reparationis etc –.

[166]A vessell full of earth will receaue noe liquour etc soe ye heart noe good motiō –. As Hercules could not overcome and kill Antæus vntill he looke him frō ye earth, nec spiritꝫ carnē Qua nacet in terra nō habet vnde cadat. False in divinitie for he digs a way to hell.

[167]Debet in vsu haberi temporalitas in vo{} æternitas. Nō occupandus est aius tēporalibus ne {illeg} notūdū dici Adijcient tanquā ncra sct quibus nō fruamur sed in itinere vtamur.

[168]Hæc oia tibi dabo si cadens adoraueris me] Nihil enī sic diabolā hoiē subijcit facit, vt inhiare opibus, ac habendi amore superari.

[169]Si cōsideremus principiā huius tentationis, tunc tentatio est auaritiæ; si finē tentatio est idololatriæ; et benè iungitur quia auaritia est idolorū seruitus.

[170]Quid tā difficile quam despicere tāquā ex arce aliqua sapientiæ opes alia oia qæ pleris videntr magna & prcelsa?

<97r>

Audacia.

<98r>

Auditores

[171]Fidelis retributio auditionis beata visio, et beatæ meritū visionis fidelis auditio.

[172]Intende deo qui intendit tibi: audi illū loquētē tibi vt ipse exaudiat te loquentē sibi.

[173]Magna insania et graviter vindicanda cū vilissimus pulvis loquentē ad se audire dedignat creatorē vnivsitatis. [174]If thou loue to heare thou shalt receaue doctrine & if thou delight in hearing thou shalt be wise.

<99r>

Aulicus.

<101r>

Aurum.

<102r>

Authoritas.

<103r>

Baptismus.

[175]In ye raigne of K. Ed. 1. Cassanus K. of ye Tartarians overcame ye Saracens \Callinge uppō Christ and ende became Xstianus/ etc. This Cassanus had a brother a pagan, who beinge in loue wth the daughter of ye K. of Armenia a Christian womā desired of her father to marry wth her. Wherevnto her {father} would not agree vnlesse he promised to be a Christiā. Notwthstandinge the other beinge stronger in pouer and threatning{illeg} to get her by warre, ye K. at length was forced to agree. In cōclusion it happened that the child beinge borne betwixt them was overgrowne and all rough wth haire like the skin of a beare. Which child being brought vnto the father he cōmanded it to be throwne into the fire and burned. But the mother desiringe first to haue the child baptised cawsed all thinges therevnto to be ppared. The infant beinge 3 times in water pl{ū}ged after ye sacramt of holie baptisme receaved in cōtinent was altered and turned frō all his hairie roughnesse and seene as faire and smoothskinned as anie other. The which thinge after the father saw he was christined himselfe and all his howse etc.[176] [177] [178]

[179]Per baptismatis sacramentū sancti spiritus {factus} es tēplū. Noli tantū habitatorē probis de te actibus effugare et diaboli te terū servituti subijcere, quia prciū tuū sanguis est Christi, quia veritate se iudicabit qui misericordia te redemit.

[180]Volentis rebaptisare fraus mira dei virtute detecta et quasi digito

[181]Iudæus paralyticus Baptismi receptione sanatus.

<106r>

{Lauda} baptismus.

[182]Novatianus servos doij iterati baptismi labe inquinavit.

[183]Iterādi baptismatis opinio vana

<108r>

Beatitudo.

[184]Verissima at certiss. fælicitate prpollent boni Deū colentes a qo solo cōferri pt.

[185]Ne profūdū mare negaverim qia vadosa sūt littora; ne cælū lucidū qia interdū ob{te}xitr nubilus ne terrā fæcūdā qia aliquibus locis ieiuna glarea est, aut lætas segetes qia intermixtā solēt {ha}bere sterilem avenā. Similiter puta beatæ messē cōsciæ interpellari aliquo acerbo dolore –

<109r>

Bellum. Fortitudo.

[186]De fortitudine. – . Bell{ū} sanctorū. c 40.

<110r>

Benedictio.

<111r>

Beneficium.

<112r>

Biblia.

{Ni}p
Ph|r|e{hh}et . {Hticonolo{illeg}} .
37/K

<113r>

Bigamia.

<114r>

Blasphemia.

[187]Blasphemantis mors. –

<115r>

Cæcitas.

[188]Si spiritu vides, carnis parū {mere} cæcitas etc – Exāplū vid.

<116r>

Cædes.

<117r>

Cæna domini.

[189]Quicun manducaverit indignè etc reus erit (i) peccatū et maculā cōtrahet sibi. Quare? Quia ad bonū malè accedit. Probet autē seipsū (i) consideret vitā suā et emundet cor suū ab oi malitia vt dignè possit accedere. Iudiciū sibi manducat sct causā suæ damnationis. Vnde B. Isidorus. Qui in Eccla sceleratè vivunt et cōmunicare nō desinunt putantes se tali cōmunione a peccatis posse mundari, sciant hi tales ad emundationē nō proficere[190] –. –. [191]Ecce oes frequenter sacramenta altaris percipiūt planè; sed alius carnē Christi spiritualiter manducat et sanguinē bibit: alius vero nō sed tantū sacramentū (i) corpus Christi sub sacramento et nō rē sacramenti[192]. Sacramentū corpus Christi propriū de virgine natū. Res sacramenti spiritualis Christi caro. [193]Serpens cū cœperit ire ad bibendū antequā veniat ad fontē vomitat venenū. Imitare ergo et tu charissima hunc serpentē in hac parte vt antequā venia ad fontē (i) ad cōmunionē corporis et sanguinis I. C. doij nostri evomas omne venenū sct odiū, irā, malitiā, invidiā, voluntatē malā et noxias cogitationes ex corde tuo. [194]Dimitte vt tibi dimittantur oia peccata etc. Si hæc oia feceris poteris accedere ad fontē vivū (i) Christū qui est fons oiu bonorū. [195]Per sacramentū hoc vnde vivunt angeli inde vivit homo in terris quia totū spirituale est divinū in eo quod percipit homo.

[196]Quādo sanctū sumis cibū, qdo illud incorruptū accipis epulū, qdo vitæ pane et poculo frueris, qdo māducas et vivis carnē et sanguinē doij tunc doius sub tectū tuū ingredit. et tu ergo humilians temetipsū imitare hūc Centurionē, et dicito Doie nōsū dignꝫ etc vbi enim īdignē, ibi ad iudiciū ingreditur.

[197]Comeinge to the cōmuniō we must not lay aside mallice as ye {hade} called {Rubeta} custs of his skin keepinge the venime wthin: nor as ye snake yt ingendere wth ye lāprey resume it.

[198]Nolite factū dare canibus etc Matt. 7. hoc est, īmundis impuritatibus nō imꝑtiēda cōsortia.

[199]Cōtra papistas negātes poculū etc – In gods arrow against Atheists. 1. 5.

<120r>

Præparatio.

<121r>

Cantatio.

[200]Si aliud cantes in mente, et aliud cantes in voce, perdis fructū laboris tui.

[201]Cantus in eccla mentes hoiu lætificat, fastidiosos oblectat, pigros sollicitat peccatores ad lamenta invitat: nā quamvis dura sint corda seculariū hoiu statim vt dulcedinē Psalmorū audierint ad amorem pietatis cōvtuntur. Sunt multi qui suavitate Psalmorū coiupuncti peccata sua lugent. Quicun fideliter et intenta mente Psalmos decantat quodāmodo angelis dei sociatur. Quomodo? quia homo illū pro modulo suo laudat in terris, quem angeli sine intermissione adorant et glorificant in cælis.

[202]Solomon divinitùs inspiratus Christi et ecclæ laudes et sacri amoris gratiā et æterni cōnubij cecinit sacramenta simul expssit sanctæ desideriū aiæ et epithalamij carmen exultans in spiritu iucundo cōposuit elogio figurato tamen. Igitur pro sui excellentia reor nuptiale hoc carmen huiusmodi titulo prsignitū vt merito [203]Cantic. Cantic. singulariter appelletur, sicut is quo cui canitur singulariter est dictus Rex regū et ds doiatiū 1 Tim: 6. Cantic. Cantic. sola vnctio docet, sola addiscit experientia: experti recognoscant, inexꝑti inardescant desiderio nō tam cognoscendi quàm experiendi. Non est enim st{r}epitus oris sed iubilus cordis; nō sonus labiorū sed motus gaudiorū; voluntatū nō vocū cōsonātia. Nō auditur foris nec enim in publico personat; sola quæ cantat audit et cui cantatur sponsus et sponsa. –.    Cantare hoc solorū nubiliū Christo propter annos meritorū. nō temporū.

<122r>

Captiuitas.

<123r>

Caro.

[204]Caro et spiritus sibi inviam advsantr propter indomitā carnalem consuetudinē advsus quā spiritus cōcupiscit nō vt interimat corpus sed vt cōcupiscentiā ejus faciat spiritus subjugatā etc. \Quod naralis ordo desiderat./ Quia n. hoc erit post resurrectionē vt corpꝫ oi modo cū quiete sūma spiritui subditū īmortaliter vigeat hoc etiā in hac vita meditandū est vt cōsuetudo carnalis mutetr in melius nec inordinatis motibus resistat spiritui. [205]Quod donec fiat caro concupiscit advsus spiritū etc nō per odiū resistente spiritu sed ꝑ principatū quia magis qd diligit vult subditū esse meliori: nec per odiū resistente carne sed per cōsuetudinis vinculū qd a parentū etiā ꝑpagine inveteratū naturæ lege inolevit etc.

[206]Nihil aliud est caro nisi spuma frgili {sic} vestita decore: Si singulas eius miserias enumerare velis quàm sit onerata peccatis, irretita vitijs, pruriens cōcupiscētijs, occupata passionibus, polluta illusionibꝫ prona semper in malū et in vitiū ꝑclivis plenā oi cōfusione et ignominia invenies –. Cur carnē tuā ptiosis rebus impinguas et adornas quā post paucos dies vermes devoraturi sunt in sepulchro, aiā autē tuā nō adornas bonis operibus qæ deo & āgelis ejus prsētāda est in cælis? Quare aiæ carnē prponis Doiā ācillari et ancillā doiari magna a{b}usio est. Vid. 175. –.

[207]Diabolus plus cōfidit in adiutorio carnis quoniā magis nocet domesticus hostis – Baculo nostro nos cedit et manus nostras proprio cingulo ligat. – .

[208]Scio quendā qui per aos plurimos tecū familiariter vixit: a{d} mensā tuā sedit. cibū de manu tua sumpsit: in sinu tuo dormivit: cū voluit tecū colloquiū habuit: hic iure hæreditario servus tuus est. Sed quia ab ineūte ætate delicatè nutristi eū et virgæ pepercisti cōtumax effectus est levavit calneū suū suꝑ caput tuū et te in servitatē redegit et crudeliter doiat. Sed fortasse dices Quis est hic? Vetus homo taus qui cōculcat spiritū tuū.

[209]Carnis libidinē nūquā fugere potui sed semper persequitur me et cū aliqua delectationis cogitatione vel visus intentione me cōphendere pt nō diebꝫ ne noctibus requiescere sinit. Subtili{t}{illeg} intrat et mentē occupat et nisi subito repellat allicit et incendit et quasi virus pestilentiæ ꝑ totū corpus paulatim se diffundit – Impu{b}eres stimulat, iuvenes inflāmat, viros enervat, senes et decrepitos fatigat nō aspernat tuguria, nō reveret palatia.

[210]Fugiamus (ignē libidin{e}s) \fornicationem fugite 1. Cor. 6./ tanquā sequentē qæ nost|| post nos scd in nobis sequitur. Nosmet ips{as} go videremus diligenter ne dū ill{ū} fugimus nobiscū nobiscū eā portemus etc

[211]Moriatr caro nostra vt in ea ois culpa moriatur, et quasi ex mortuis viventes novis resurgamus oꝑibꝫ ac moribꝫ.

<124r>

Mortificatio.

[212]Qui crucem portat debet mundo mori, nā crucem ferre semetipsū est mortificare. crucē ferre et nō mori simulator | io hypocritarū est.

[213]Sicut serpens per cavernæ angustias coarctatus deposita veteri tunica vires novas accipere d, ita exuendū veterē hoiē vt induamur novo. Eph: 4. Col: 3.

[214]Chombrotus lecto Platonis de īmortalitate aiæ libro se prcipitē dedit de muro in mare. Soe we havings read gods booke of true īmortalite ought to mortifie not our boddies but affections etc.

<125r>

Castitas.

<126r>

Castratio.

<127r>

Castigatio.

[215]Castigatio debet esse moderata vnde B. Amb. Leviter castigatus exhibet reverentiā castiganti; qui vero crudeliter castigatur vel increpatr nec increpationē suscipit nec salutem. – Pro diversitate peccātiū alij portandi sunt alij castigandi quia modus est diversus peccatorū. Plati ecclæ portare debent subditos suas quos corrigunt et corrigere quos portant.

[216]Tribus modis Deus in hac vita castigat hoies 1o ad damnationem reprobos, Ita Ægiptū plagis percussit. 2o ad purgationem electos, Ita Lazarū inopia. 3o ad augendā gloriam meritorū iustos, Ita Iob ad probationem. – Deus flagellat hominem ante peccatū ne malus sit, sic Paulū qui instigante angelo Sathanæ in interitū carnis vt spiritus salvus esset – Levius sustinebimus infirmitates corporis si ad memoriā reduximus mala quæ fecimus –. Qui infirmitatem patitur et contra Deū murmurat iustitiam iudicantis accusat ac per hoc irā Dei advsū se provocat –. In hac vita Deus parcit peccatoribꝫ et nō parcit iustis: In futura vita parcit iustis et non parcit peccatoribus: qui in hac vita flagellari non meretur in inferno torquebitur –. Adversa carnis remedia sunt animi –. Ægritudo carnem vulnerat mentē curat –. [217]In fornace probatur aurū vt sordibus careat, tribulationis camino purgaris vt purior appareas –. Vis a peccatis tuis purgari? in pæna te accusa et iustitiam tei lauda –. Compara hoc totū quod pateris Gehennæ et leve erit quod pateris. Qui hic castigatus corripitur, illic liberatur: qui vero nec sub flagello corriguntur, et temporali pæna et æterna damnantur.

[218]Trahe me] quia satius est vt me trahas vt sct vim qualemcū mihi aut terrendo minis aut exercendo flagellis inferas quàm parcens in meo me torpore malè securam derelinquas.

<128r>

Catechesis.

<129r>

Celeritas.

<130r>

Ceremoniæ

<133r>

C{illeg}aritas. Fames.

<134r>

Cibus.

<135r>

Circūcisio.

<136r>

Ciuitas.

[219]Scipio in 2i l. de Rep. fine Cic. dicet ut in fidibus ac tibijs at cantu ipso ac vocibꝫ cōcētus est quidā tenendus ex distinctis sonis quē īmutatū ac discrepantē aures eruditæ ferre nō possunt is cōcentus ex dissimilimarū moderatione cōcors tn efficitur et cōgruens: sic ex sūmis et medijs et infimis interiectis ordinibus vt sonis moderata ratione [220]civitatē cōcentu dissimilimorum cōcinere: et quæ harmonia a musicis dicitur in cantu eā esse in civitate [221]cōcordiā; arctiss. at optimū oi in rep. vinculū incolumitatis, eāsine [222]iustitia nullo pacto esse posse Iustice lunes cittie.

[223]Tullius sermone suo principio 5i lib. Nostra ætas cū remp. sicut picturā accepisset egregiā sed evanescentē vetustate, nō modo eā coloribꝫ eisdē quibꝫ fuerat renovare neglexit, sed ne id quidē curavit vt formā saltē et extrema tāquā lineamenta servaret. May not we say as much cōsidderinge inclosures and ye oppssion in our land?

[224]Discessere oes adytis aris relictisRomani moribus suis ab orbis altaribusDij quibus imperiū hoc steterat. Virg. 2.deos suos abegerunt. And I pray god we by our sinnes haue not forced our god our governour & protectour to forsake vs.

<137r>

Claves regni cælorū.

<138r>

Clericus.

[225]Theodosij erga Clericas pietas –

<139r>

Claudus.

<140r>

[226]Cælum.

[227]Vbi pascas] Quis nō illic (in cælo sct.) vehementer cupiat pasci et propter pacē et propter adipem et propter satietatem? Nihil ibi formidatur, nihil fastiditur, nihil deficit. Tuta habitatio paradisus, dulce pabulū verbū, opulentia multa nimis æternitas.

[228]Inter temporalia at æterna hoc interest quòd temporale aliquid plus diligitr antequam habeatur, vilescit autem cū advenerit. Nō n. satiat aiā cui vera et certa sedes est æternitas. Æternū autē ardentiùs diligitr adeptū quàm desideratū. Nulli n. desideranti concedit{sic}r plus de ill{o} existimare quàm in se habet vt ei vilescat cù minus invenerit: sed qquis veniens existimare potuerit plus perveniens inventuras est.

[229]Incōparabiliter superna est civitas clarior (qualibet terrestri) vbi victoria veritas: vbi dignitas sanctitas: vbi pax fælicitas: vbi vita æternitas. / Vid Bern: Med. c. 16. –

[230]Nihil vtile nisi quod ad vitæ æternæ prosit gratiā desinimus, nō qd ad delectationē prsentis.

<141r>

Cognitio

[231]Est spiritus sapientiæ et intellectus qui instar apis cerā portantis et mel habet oio et vnde accendat lumen sciæ, et vnde infundat saporem gratiæ. Neuter go se osculū (i) Spiritū dei percepisse putet sive qui veritatem intelligit nec diligit, sive qui diligit nec intelligit.

[232]Si peccamus iam de peccato excusationem nullā habemus quia et lex dei quotidie nos admonet vt bene vivamus et exempla sanctorū patrū semper invitant ad bene operandum.

[233]Abs scia nō assequimur beatā vitā. Vide Corpus pa: 175. 1ū.

[234]Maria Magdalena nō exprimebat ex noie quē quæreret, sed tantū aiebat ei quē putabat hortulanū, Doie si tu sustulisti eū etc: Io: 21. Quem eū nō aperit quia palà oibꝫ esse credit, quod a suo corde nec ad momentū recedere potest. Sic sponsa etc.

<141v>

Cognitio sui.

[235]Multi multa sciunt et seipsos nesciunt. Alios inspiciunt, et scipsos deserunt etc

[236]Integritatis tuæ curiosus explorator vitā tuā in quotidiana discussione examina etc qtū proficias vel deficias etc Stude cognoscere te quia multo melior et laudabilior es s{i} te cognoscis quà si te neglecto cognosceres cursū syderū, vires herbarū, cōplexiones hoiu, naturas aialiū, et haberes oiu terrestriū et cælestiū scientiā.

[237]Frustra cordis oculū erigit ad videndū deū qui nōdū idoneus est ad videndū seipsū etc Si nō potes cognoscere te nō prsumas apphendere ea quæ sunt supra te.

[238]Beatus homo qui se potest cognoscere et despicere, probare et improbare. Nā qui sibi displicet deo placet: et qui sibi vilis est deo charus est.

[239]Multæ sunt scientiæ hoiu sed nulla melior est illa qua cognoscit hoo seipsū.

<144r>

Cogitatio.

[240]Auferte malū cogitationū vestrarū. Esa. Vnde B. Isidorus. Sicut vipera a filijs suis in ventre adhuc positis occiditur, ita nos occidunt cogitationes nostræ intra nos enutritæ quia consumant animam nostrā veneno viperino.

[241]Diabolus quando decipere aliquē hoiē quærit; prius naturā vniuscuius joijs intendit et inde se applicat vnde videt hoiē aptū ad peccandū. Vnde B. Isidorus amplius tentat diabolus hoiē ex parte illa qua eū videt per excrescentē humorē facilè inclinari ad vitia vt secūdū humoris cōspersionē adhibeat et tentationē: sicut ille qui aquā deducit nō eā per aliā partem mittit nisi vbi eā melius currere cognoscit. Hinc apparet qoo intelligendū qd supra Diabolū videre delectationes cogitationis.

[242]Ab occultis meis mūda me doie quoniā cū exterius ago intus graviter pecco. Ps. 19. 12. – ne hoc quidē quod laudabiliter vixi sine aliquo reatu est si remota pietate discutiatur.

[243]Oculus adulteri servabit tenebras Iob. 24.15. Ois qui lucē fugit diligit tenebri|a|s studens latere cū Deū latere nō possit, qui intra profundū abyssi et intra hoiu mentes nō sibi tractata sed etiā volvenda cognoscit.

[244] temerata est nostra voluntasByblis aggressa fratremDe se mala volēte vt nihil adijciam nō possū innoxia dici.litteris amatorijsdicat christianus.

<146r>

Colloquia.

[245]Absit pertinax in familiari sermone contentio: quæstiones enī magis excitare inanes, quà vtilitatis aliquod afferre solet etc –. Plurima in hāc scopū etc –. [246]Ioca ab Ecclesiastica abhorrent regula.

<147r>

Comitas.

<148r>

Cōmemoratio.

<149r>

Compassio.

[247]Si proximus noster patitr aliquā tribulationem aut infirmitatem aut damnū aut in carcerē mittitur: si dolemus pro illo in corpore ccclæ sumus; si autem nō dolemus iam a corpore ecclæ prcisi sumus Charitas quæ colligit et vivificat oia membra ecclæ si nos viderit de ruina proximi gaudere statim nos prscindit a corpore. [248]Tamdiu dolet membrū quamdiu in corpore continetur. Sin autem membrū prcisū fuerit a corpore nec sentire poterit nec dolere. Si manus aut pes aut aliquod membrum prcisū fuerit a corpore si totū corpus tunc in multis partibus dividatur aut in ignem mittatur manus illa iam nō sentit quia iam divisa est a corpore. Talis est ois Christianus qui de alterius damno aut tribulatione aut angustia aut necessitate non dolet. –. Vid. 1004. 2./

[249]Miles quidē (in bello civili) dū occiso spolia detraheret fratrē nudato cadavere agnovit ac detestatus bella civilia et scipsū ibi perimens fraterno corpori adjunxit. Miles Pompeianꝫ Val. l. 5o [250]It were to be wished yt rich men while they are spoilinge theire brethrē by Creatiō & regene. etc.

<150r>

Compunctio.

[251]Compunctio est humilitas mentis veniens de recordatione peccati et timore iudicij. 4or modis compungiturMemoriâ peccatorum. mens iusti hominis.Recordatione futurarū pœnarū. Consideratione peregrinationis hujus vitæ. Desiderio supernæ patriæ.

<150v>

Compulsio.

[252]Multi coacti plagis convertuntur ad deū, qui ex devotione nō cōvtebantur.

[253]Trahe me] quia satius mihi est vt me trahas vt sct vim qualemcū mihi aut terrendo minis aut exercendo flagellis inferas, quà parcens in meo me torpore male securà derelinquas. Trahe quodāmodo invitā vt facia voluntarià: trahe torpentem vt reddas currentem.

<151r>

Conceptio.

<152r>

Concibia.

[254]Cowncells may erre by testimonies of ye fathers etc –

<153r>

Concubinæ.

<154r>

Concordia.

[255]Christo facit iniuriā qui inter servos dei seminat discordiā. Quare? quia Chs est pax nostra, qui facit vtra vnū.–. Sicut optandū est vt boni pacem habeant, ita optare debemus vt concordia malorū rūpatr. [256]Cōcordia ad faciendū malū mala est.–. Nihil prodest si nos contineat vna domus, et separat volūtas divsa: Plus diligit Deus vnitatem aij quà loci.–. Debemus go in hic esse vnius anij et vnius voluntatis vt serviamus deo et vt diligamus Deū ex toto corde et ex tota anima; et proximū nostrū sicut nos.–. Si ego volo facere volūtatē meā, et iste suā et ille suā fiunt divisiones oriuntur lites iræ quo et rixæ quæ sunt opera carnis et sicut Ap: qui talia agunt regnù Dei nō cōsequentur. Deo nō tantū placent nostra ieiunia, nostræ orationes, nostra sacrificia, quātù concordia. Ideo in Euang. vade prius recōciliare fratri tuo et tunc etc.–. Si totū quod habemus damus propter Deū hoc Diabolus nō timet qia ipse nihil habet si ieiunamus hoc diabolus nō timet quia ipse nūquā comedit: si vigilamus hoc diabolus nō timet quia ipse nūquā dormit. Sed si charitatē et cōcordiā tenemus, hoc diabolus vehementer timet. Quare? quia hoc tenemus in terra quod ipse in cælo tenere noluit, hoc est etiam quòd sancta eccla terribilis ee vt castrorū acies ordinata d. Quia sicut hostes timent quando acies castrorū bene ordinatas ad bellū vident: ita certe diabolus expavescit quando spirituales viros virtutū armis accinctos in vnitate cōcordiæ vivere cōspicit. Ipse victus et cōfus{us} vehementer cū eos per discordiā dividere et penetrare nō valet. Omnes ergo vnaijter et cōcorditer debemus vivere in domo dei, vt possimus diabolū vincere –. Vid. 136. 1.

[257]Vt in templi Solomonis structura malleꝫ et securis et oe ferramētū nō sū audita Reg. 6. sic in ecclesia Christi templo celeberrimo nullæ debent esse iniquæ lites. [258]Esa: 42.2.

[259]Theire lawes are verie plaine accordinge to an awncient simplicitie noe aduocates are admitted but euerie man to tell his owne tale for himselfe. Concord is best mantained when neighboures haue iudg and aduocates amōg themselues.

<156r>

Discordia.

<157r>

Confessio.

[260]Peccatū latendo ampliatur, manifestando decrescit. Virtutes in occulto crescunt, in publico decrescunt etc.

[261]Omne quod remordet cōsciā cōfitere \b/purè \a/huijliter, fideliter; Humiliter, sunt qui gloriantur cū male fecerint quos Esa. notat 3.9. nōnulli talia quiasi pænitendo rememorant sed gloriā intentione captantes cōmissa sua nō diluūt sed seipsos illudūt. Veterē hoiē nō exuerunt sed novo palliant.–. Est cōfessio eo periculosiùs q noxia quo subtilius vana cū ipsa etiā inhonesta de nobis detegere nō veremur; nō quia humiles sumus sed vt esse putemur. [262]Appetere autem de humilitate laudem humilitatis est nō virtus sed subversio. Verus humilis vilis vult reputari, nō huijlis prdicari. Nūquid profuit Saul quoòd se ad increpationē Samuelis peccasse cōfessus est. Culpabilis proculdubio fuit illa confessio qæ culpā nō diluit. Quoo enī humilē cōtēneret cōfessionem huijlitatis magister, et cui humilibus dare gratiā certè ingenitū est? Oio nō poterat nō placari, si quæ in ore sonuit in corde radiasset humilitas. Pare: [263]Nō intentionē (quia latet hoies) excusare delectet si sit rea; nec levigare culpā quæ gravis est; nec alieno advmbrare suasu cū invitū nemo coegerit. Primū nō cōfessio est sed defensio; nec placat sed provocat. Sequens monstrat ingratitudinē; ex quo mi{n}or reputatr culpa, eo minuitr et gloria indultoris. Sed enim minus libenter beneficiū datur, quod minus gratè minusve necessariè provenire sentitur. A postremo primi hoijs dehortetur exemplū nec culpā diffitentis nec tamen consequentis veniam nō dubium quin ob reatus mulieris admixtionem. Genus excusationis est cū argueris tu aliū incusare etc. In animā suā peccat qui se a|ex|cusat repellens proinde a se indulgentiæ medicinā et sic vitā sibi proprio ore intercludens. [264]Fideliter, vt confitearis in spe de indulgentia penitus nō diffidens, ne tuo te ore nō tam iustifices quàm condemnas. Iudas certe proditor domini, et Cain fratricida confessi sunt et diffisi sunt, et verax licet nil eis profuit infidelis confessio.

[265]Qui me peccatorē nō nego sed peccatū meū cognosco erit fortasse qpud Deū piū iudicē ipsa cognitio culpæ impetratio veniæ.

[266]Ois spes veniæ et misericordiæ in cōfessione est nec potest quis iustificari a peccato nisi prius fuerit cōfessus peccatū.

[267] Cōfessio 2r1. Mentalis corā Deo, hæc est de iure naturali.Igitur anter incarnationē Christi 2. Vocalis hoij, hæc nō est de iure naturali.Iusticiebat mētalis, quia deus nōdū erat hoo: Sed postē deus homo factus est requirit ab hoie qd sibi tāq hoij fiat. Et quia ipso in forma humana nobiscū vbi psons esse nō pt vicarios sui|a|s cōstituit hoies. Quorū 1us Petrus etc Per hoc quod ministris dedit potestatē ligādi et soluendi insinuavit cōfessionē {e}is tāquā iudicibus debere fieri. [268]In oibꝫ scripturis divini (fratres chariss.) salubriter admonere vt peccata nostra vt peccata nostra debeamus humiliter nō solū deo sed etiā sanctis hoijbꝫ et deū timentibus cōfiteri. Nō enī ideo vult deus vt cōfiteamur peccata nostra qd ipse ea scire nō possit, sed quia diabolus hoc desiderat vt inveniat quid nobis autem tribunal æterni iudicij obijciat, ideo vult vt magis defendere quà accusare peccata nostra velimus. Cōtrariò Deus noster quia pius et misericors est vult vt ea cōfiteamur in hoc seculo vt ꝑ illis nō cōfūdamur in futuro. Sciens go diabolus virtutē puræ cōfessionis toto nisu impedire conatr hoiē ne cōfiteatur. Et sicut suggessit prius vt homo caderet; sic post casū impedit ne resurgat; quia scit nos nō resurgere posse sine cōfessione. –. [269]Cōfessio peccatorū est signū bonæ mentis et testimoniū cōsciæ deū timentis etc – [270]O Stulte cur erubescis hoij dicere, quod nō erubuisti in cōspectu dei facere? –. [271]Obstruit es inferni, portas aperit paradisi. –

[272]Helchesaita asseruerūt qd in persecutionibus si quis negauerit nihil criminis habeat, pro eo quod is qui fixus est in corde suo, etiāsi ore negaverit in necessitate, corde tn in {fide ꝑmanet.}

<159r>

Concupiscentia.

<160r>

Conformitas. Decorū.

[273]Quærēdū in oi actu quid personis, temporibus conveniat at ætatibꝫ. Sæpe n. qd alterū decet alterū nō decet etc – Vnusquis suū ingeniū noverit & ad id se applicet. c. 44. et – Decorū et honestū inseperabilia inspice. c. 44.

<161r>

Conjectura.

<162r>

Coniurationes.

<163r>

Consanguinitas.

[274]Debemus diligere propinguos nostros si boni sunt, et si deo serviunt: plus debemus diligere extraneos qui nobis sunt coniuncti vinculo charitatis Christi, quàm propinquos qui deū non diligunt nec deo serviunt. Quare? quia sanctior est copula cordium quàm corporū.

<164r>

Conscientia.

[275]Conscia peccatoris semper est in pæna: nūquā reus homo securus est, mens enī malè sibi conscia proprijs agitatur stimulis.

[276]Nos per aurē cōscientiā cōvenimus, occultorū nobis iudiciū de interioribꝫ facimus L. Vives

[277]A mans conscience like Iobs messenger to certifie him of his miserie.

[278]Quocū vado cōscientia mea mecū est secū portās quid in ea posui sive bonū sive malū. Servat vivo, restituet defuncto depositū qd servādū accepit. Seu malè facio, seu bene adest illa. vbi mihi gloria vel cōfusio est insuperabilis pro depositi qualitate.–.

[279]Multi quærūt scientiā, pauci vero cōscientiā. Si vero tanto studio et solicitudine quæreretscia quanto quærit secularis et vana scia et citiùs apphenderet et vtilius retineret.

[280]Cōscientia est cordis scientia. Cor se novit cōscientiâ, alia scientiâ. Nihil e iucūdius, nihil tutius, nihil ditius bona cōscia: pmat corpus, trahat mūdus, terreat diabolus illa erit secura.

[281]Sicut mulier quæ viro suo sive amico placere desiderat in cōtuitu speculi imaginē oppositā reddentis decorē et pulchritudinē faciei cōponit: sic anima in quibus ab imagine veritatis discedit vel in quibꝫ vestigia creatricis imaginis recipiat in Cōscia religit et intelligit. Roi oculus qd decet in hac {cerit}

[282]Conscia bona est si habeat in corde puritatē, in ore veritatē, in actione rectitudinē.

[283]Vnicui est liber sua cōscia et ad hūc librū \discutiendū et/ emendādū oes alij inventi sunt.

[284]Ex his quæ scripta erunt in libris nostris (cōscijs sct) iudicabimur, et ideo scribi debent secundū exemplar libri vitæ; et si sic script{a}|i| nō sunt – saltē corrigendi sunt. Cōferamu{s} ita libros nostros cū libro vitæ et si quid aliter habuerint corrigant ne in illa vltima collatione si quippiā aliter inventi fuerint habentes abijciant.

[285]scia mea nō me deserit sed prsens assistit et quicquid facio scribit. Idcirco qquā humana subterfugi{illeg} iudicia iudiciū ꝑpriæ cōsciæ fugere nō valeo. In die illa cū ds ad iudiciū venerit vniuscuius scia ad testimoniū adducetr et aperto libro cōsciæ ois culpa ante oculos reducet, at ita cogente cōscia vnusquis erit accusator et iudex suus. Propterea statuā me ante me et iudicabo me ipsū vt illius extremæ et tremendæ diei iudiciū evadere possim.

[286]Co{d}ss{illeg}. Illi salvatorē ad iudiciū venientē cū gaudio expectante qui se ad eius volūtatē cœlestē in terris vitā egisse meminerūt.

<166r>

Consilium.

<167r>

Constantia.

[287]Non otiosis et vagantibus dabitur regnū cœlorū sed quærentibus et petentibus at pulsantibus sic enim ds, Petite quærite et pulsate. Petenda est ianua regni orando, quærenda bene vivendo, pulsanda in dei servitio perseverando. Nō sufficit bona incipere nisi etiam quis incipere studeat ea quæ bene inchoavit ad finem vitæ perducere, quia melius est vitā iustitiæ non cognoscere quàm post cognitionem retrorsū converti.

<168r>

Consuetudo.

[288]Peccādi cōsuetudine cū nescio pecco. – vid. 1003. A. –.

<169r>

Contentatio.

<170r>

Contradictio.

[289]Ioh: 1.21. Matt: 11.14. et 17.12. Quid est huc fratres chariss. qia quod veritas affirmat hoc propheta veritatis negat –.– Sed si subtiliter veritas ipsa requiratur, hoc quod inter se cōtrariū sonat quomodo contrariū nō sit invenitr. Luc. 1.17. Iohānes in spiritu Elias erat, in ꝑsona Elias nō erat.

<171r>

Controversiæ.

<172r>

Conversio.

[290]Angeli gaudent in cōvsione et pænitentia peccatorū salutē hoiu sitientes – cætera sit: Angelus.

[291]Multi coacti plagis cōvtūtr ad Deū qui ex devotione nō cōvtebantur.

[292]Remissa convsio multos in pristinos errores deducit.

[293]Nescio quomodo etiam tenerius mihi astricti sunt qui post increpatoria et per increpatoria tandem cōvaluerunt de infirmitate, quà qui fortes ab initio permanserut nō indigentes istiusmodi medicamento. – Oium Convsio speranda. 1050. b.5. –

<173r>

Convivia.

[294]Intemperātiū caueamus cōsortia, qui sub specie iocunditutis venenū infundunt bonis – Caueamus ne dū relaxare aiū volumus soluamus harmoniā quasi cōcentū quendā bonorū operū. Vsus n. cito inflectit naturā. Vnde q prudēter factis cōvenire ecclesiasticis et maximè ministrorū officijs arbitror declinare extraneorū cōvivia vel vt ipsi hospitales sitis peregrinātibus, vel vt ea cautione nullus sit oꝑobrio locus.

<174r>

Cor.

[295]Non potest corpus corrumpi nisi prius fuerit corruptus aius[296]. Si aia labitur statim corpus ad peccandū paratū est. Mūda go cor tuū ab iniquitate et caro tua nō peccabit.

[297]In makings of cōduite the principall {illeg}>re is yt the springe be cleane: Cor est fons –

[298]Deus exigit cor humanū sibi dari 3er liberaliter, integraliter, et perpetualiter. Nō vult mutues, nō vendas sed dones. Mutuāt qui serviunt deo pro tēporali prosperitate et qdo eis; subtrahit prosperitas subtrahūt cor a deo. Cōfitebit tibi cū benefeceris ei Ps. Illi vendunt qi deū diligunt pro mercede qi tātū de deo cogitāt qtū iā de beneficijs ab ipso se percepisse cognoscūt. Primi enim mutuant sub spe futuri cōmodi, sed isti vendūt pro mercede accepta de quibus Populus hic labijs me honorat, cor autē eorū longè est a me. Illi autē cor suū deo donant qui merā dei bonitatē et beneficia spiritualia cogitant; nec nō et amore cœlesti patriæ cor suū custodiendū \et regendū/ in manibꝫ dei ponūt. Prov. 23.26. Fili mi per creationē, fili mi ꝑ informationē, fili mi per redemptionē; prbe per donationem; cor per dilectionē; tuū per possessionē; mihi per devotionē. Vult [299]1o des liberaliter. [300]2o cor tuū integraliter Matt: 22.37. Est enī deus sicut hoo qui nō ꝑmittit vxori suæ alios diligere zeloti|y|pus. Exod. 34. nec mirū quia solus redemit{illeg} te [301]Avis generosa cū diu volaverit et se fatigaverit et prdā suā ceperit, requirit cor prdæ suæ pro mercede. Sic Chs generosus ille falco qui pro te sua prda capienda volabit de cœlo in virginis uterū, et de virginis utero ad patibulū, de patibulo ad infernū, de inferno ad mūdū, de mūdo ad cœlū et ergo merito sibi vendicat totū cor. Parare ergo debemus cor nostrū et sicut avi prdali parat cor prdæ suæ. 1o extrahit lavat et cōprimit et sanguis niger exprimit et in ꝑtes discindit. Sic moraliter extrahamus cor nostrū per peccatorū occultorū recordationē. Effūdite corā illo corda vestra. Ps. Lavet lachrimis. Ser. 4.14. Cōprimat per cōtritionē, et sanguis niger (i) peccatū exprimatper cōfessionē. discindat per pænosā satisfactionē (Iciuniū) et tūc de{tur} per devotionē. Ioel. 2.12 et 13. –. [302]Tertio perpetualiter .|.| Solent hoies qdo volūt aliquid simpliciter dare alicui et in ꝑpetuū facere sibi bonā chartā et bene scriptā et eā sa|i|gnāt sigillo et tādēponūt in possessionē et tūc est securus pro perpetuo. [303]Isto modo vt deū pro aiabꝫ nostris assecuremus pro perpetuo faciamꝫ sibi chartā de corde nostro scribendo in illo mūdata et pcepta sua Prob. 7.3. Signet sigillo humanitatis Christi etc. Eph. 3.17. – {illeg}

[304]Magnā porto coronā, et vestē rotūdā, regulā servo ieiuniorū, statutis psallo horis sed cor meū lōgèest a deo meo. Exteriorē superficiē intuens salva mihi oia arbitror nō sentiens vermē interiorē qui interiora corrodit. Vnde Ose. 7.9. –. Soe christians now a dayes goe to church pray and heare sermons, but theire heartes are eatē vp of ye world etc –.

[305]Sæpe de memoria mea te expulit irruens turba plurimarū cogitationū quæ velut plebs ad aliquod spectaculū solent eeluere in cor meū. Mundana inferunt, voluptates ingerūt etc.

[306]Sicut molendimū velociter volvit et nihil respuit sed quicquid imponit molit; sic cor meū nūquā requiescit sed cogitat quicquid ei accurrit. Et sicut molendinū arena si imponat exterminat, pi{x} inquinat, palea occupat, sic cor meū cogitatio amara turbat, īmunda maculat, vana fatigat. Ita cor meū dū futurū nō curat gaudiū nec divinū quærit auxiliū ab amore cœlestiū elongat et in amore terrestriū occupat. Cū elabit ab illis et involuit in istis vanitas illud recipit, curiositas deducit, cupiditas allicit, voluptas seducit, luxuria polluit, torquet invidia, turbat iracūdia, cruciat tristitia, sic miseris casibus submergit oibꝫ vitijs quoniā vnū deū qui ei sufficere poteratcdimisit. – Past by as not good.

[307]Keepe thy heart wth all diligence, for thereout cometh life.

<175r>

Corpus Pulchritudo.

[308]Simul et vivificare desinit et vivere spiritus [309]pecoris quando moritur pecus: ita corpore eget vt nec subsistere abs illo vt cun possit –. [310]Nos vivimus quidem post corpus: sed ad ea quibus beatè vivitur nullus nobis accessus patet nisi per corpus. [311]Nam sine eo nequaquà illā sciā assequimur, quà solā accipimꝫ gradù ad ea, de quorū fit cognitione beata. Hic si mihi obijcitur de parvulis regeneratis quòd abs scia rerū [312]corporaliū exeuntes de corpore ad beatà vitā nihilominus transire credantur: breviter respondeo hoc illis conferre gratiā, non naturā, et quid ad me de miraculo dei qui de naturalibꝫ dissero?

[313]A corpore (vnu ex inimicis tribꝫ, duo alteri diab. mūdꝫ) fugere nō possū: nec ipsū a me fugare. Circūferre illud necesse est quoniā alligatū est mihi: perimere nō licet sustentare cogor: et cū illud impinguo hostē meū advsū me nutrio. Si enim satis comedero et id robustū fuerit sanitas et fortitudo eius mihi advsāt.

[314]Corpus nostrū tabernaculū in quo militamus, lets us therefore provide a howse in qa post militiā habitemus. yt is heavē. a good cōsciēce saith Bern:

[315]Nos in pulchritudine corporis locū virtutis nō ponimus, grā tn nō excludimus. Vt n. artifex in materia cōmodiore melius operari solet, sic verecūdia (et ois virtu{a}) in ipso corporis decore plus eminet. Ita tn vt ipse nō sit affectatus decor corporis, sed naturalis simplex neglectus magis quà expetitus; nō ptiosis et albētibus adiutus vestimentis sed coibꝫ, vt honestati vel necessitati nihil desit, nihil accedat nitori.

<176r>

Creatio.

<177r>

Creatura.

<178r>

Christus.

[316]Donec ponā inimicos tuos scabellū etc. Ps. 109. hoc est donec oes qui te cōtemnūt tuæ voluntati subijciā sive invitos et miseros sive voluntarios & beatos.

[317]Oio propter mansuetudinē quæ in te prdicatr currimus post te doie Iesu, audientes quoòd nō spernas pauperē, peccatorē nō horreas. Nō horruisti confitentē latronē, nō lachrymātē peccatricē, nō Chananæā supplicantē, nō dephensā in adulterio, nō sedentē in telonio, nō supplicantem Publicanū, nō negantē discipulū, nō persecutorē discipulorū, nō ipsos crucifixores tuos.

[318]Chs nobis sapientia in prdicatione, iustitia in absolutione peccatorū, sanctificatio in cōvsatione quā habuit cū peccatoribus, redemptio in passione quā sustinuit pro peccatoribus. – veritatis doctor depulit vmbrā ignorātiæ tuæ luce sapientiæ suæ. Per iustitiā quæ ex fide est soloit funes peccatorū gratis iustificans peccatorē. Sanctè inter peccatores vixit et sic tradidit formā vitæ tanquā viæ qua redires ad patriā. [319]Ad cumulū pietatis tradidit in mortē aiā suā etc. in Passione reliqua.

[320]Quid vobis cū virtutibus qui dei virtutē Christū ignoratis? Vbinā quæso vera prudētia nisi in Christi doctrina: Vnde vera iustitia nisi de Christi misericordia? Vbi vera temperātianisi in Christi vita? Vbi vera fortitudo nisi in Christi passione? Soli ergo qui eius doctrina imbuti sunt prudentes dicendi sunt: soli iusti qui de ejus misericordia bpeccatorū baveniā cōsecuti sunt: soli temperantes qui ejus vitā imitari student: soli fortes qui ejus patientiæ documenta fortiter in advsis tenent. Incassū proinde quis laborat in acquisitione virtutū si aliunde eas sperandas putat quà a doio virtutū cujus doctrina seminariū prudentia; cujus misericordia opus iustitiæ; cujus vita speculū temperātiæ cujus mors insigne est fortitudinis.

[321]Leva I. C. spousi mei sub capite meo (i) donū spiritus sancti requiescat in me in hac prsenti vita et intellectus sanctorū scripturarū sit in mente mea vt eū cognoscā et perfectè intelligā; et dextra illius amplexetur me (i) ad æternā beatitudinem pervenire faciat.

[322]Duo spōsi vbera duo in ipso sunt ingenitæ mansuetudinis argumenta quòd patienter expectat delinquentē et clementer recipit pænitentē. Gemina inquā dulcedo suavitatis exuberat in pectore doij Iesu longanimitas vzt in expectando, et in donādo facilitas. [323]Et audi quia nō sit hoc inventū meū. An divitias bonitatis ejus et clem \pati/entiæ et longanimitatis cōtemnis? et an ignoras quia benignitas dei ad pænitentiā te adducit? Ro: 2. Ad hoc siquidem diu suspendit sententiā vltionis a cōtemnente vt quando exhibeat gratiam remissionis in pænitente. Nō n. vult mortē peccatoris sed vt cōvtatr et vivat. E{z}ech: 18. De altero vbere legis. Ef. 55.7. David pulchrè cōphendit vtrun dicen, Longanimis & multù misericors. Ps. 102. –.–.–. [324]Habet Chs lac intus et foris vnguenta (Meliora sunt vbera tua vino etc) quoniā quidem nō essēt quos lacte refice{re} si nō prius odore attraheret.

[325]Ego sū via et veritas et vita. Ioh: 14. hoc est, per me venitur, ad me ꝑvenitur in me permanetur. –. [326]Protogenes Pictor Rhodi vivebat qo cū Apelles adnavigasset auidos cognoscendi oꝑa ejus famâ tātū sibi cogniti cōtinuò officinà petijt. Aberat ipse, sed tabulam magna āplitudinis in machina aptatā picturæ anus vna custodiebat. Hæc Protogenē foris esse respōdit interrogaui a qo quæsitū diceret. Ab hoc inquit Apelles, arrepto penicillo lineā ex colore duxit sūmæ tenuitatis per tabulā. Reverso Protogeni quæ gesta erāt anus indicauit. Ferūt artificē cōtēplatū subtilitatē dixisse, Apellē venisse: nō enim cadere in aliū tā absolutū opus.

<179r>

Christi incarnatio.

[327]Chs dilexit nos dulciter, quod carnem induit; sapienter quod culpā cavit; fortiter, quòd mort{illeg}|iter| sustinuit. In carnis assumptione condescendit mihi, in culpæ vitatione consuluit sibi, in mortis susceptione satisfecit patri; amicus dulcis, cōsiliarius prudens, adjutor fortis. – Gentibꝫ /{3un}\ Ps. 112.4. – Ef. 9.2. et 6.

[328]Deus nō per locorū spacia veniendo, sed in carne mortali mortalibus apparendo venisse ad nos dicitur. Illuc enī venit vbierat quia in hoc mūdo erat ꝑ eā facto etc.

[329]Quomodo venit nisi quia verbū caro factū est et habitavit in nobis? Sicuti cū loquimr vt id quod in anima gerimus in audientis aiū per aures carneas illibat fit sonus verbū quod corde gestamus et locutio vocat; nec tn in eundē sonū cogitatio nostra convtit, sed apud se manens integra formā vocis quæ se insinuet auribus sine aliqua labe sine mutatione assumit? ita verbū dei nō cōmutatū caro tn factū est.

[330]Venit de corde dei patris in vterū virginis matris: venit a sūmo cœlo in inferiores ꝑtes terræ. –. Post – Quo veniat intuentibus apparuit inæstimabilis dignatio et penitus inexcogitablilis qd in carceris huius horrorē tāta dignata est descendere celsitudo.

[331]Dei filius cū esset in sinu patris a regalibus sedibus pro aia descendit vt eā liberaret a potestate diaboli. Quā vidit peccatorū funibus irretitā, iāiā dæmonibꝫ tradēdā. etc.

[332]Fide Christus cōcipit, verbi prdicatione nascit, devotione nutrit, amore tenet – Here's a spirituall birth of Christ. It's said of ye double resur. yt who hath noe ꝑt in ye forme shall haue noe ꝑt in ye latter, but cōtrarie here, he whoe hath nōe in yt latter shall haue none in ye former, for {vulesse} by faith Christ be begotten in vs what cā his former birth profit vs?

[333]Qui ad dextrā patris sedet in cœlo loco egebat in divsorio vt nobis copiā fæliciū mansionē in domo Patris sui donoret. Exiguis cōtegit pānis vt primā nobis stolā restituat (i), ad gratiā nos īmortalitatis quā in primo parente amisimus miseratus reducat.

[334]Gaudiū magnū qd erit oi populo] Verè gaudiū magnū quia gaudiū cœleste, æternū, quod nulla tristitia interveniente turbat. Quod erit etc. Nō oi populo Iudæorū, ne oi populo gentiū sed oi populo credentiū. qui vel de Iudæis vel de gentibus orbis totius ad vnā Christi cōfessionē aggreg{illeg}|{a}|tur. ab vna eadē nysteriorū Christi perceptione Christianus vocatur.

[335]Nos sua laudatione cœli cives instituunt, qualiter huius sacratissime solēnitatis gaudia celebrare quantas verbo dei laudes dicere debeamus, quia in ea caro factū est, vt nos ad suæ gloariæ visionē sublevaret.

[336]Quē pastores festinabant pedibus corporis videre vagrentē in prsepio, nos festinemus profectibus bonorū operū videre glorificatū in cœlis –. Nō sūt ipsa ejus verba – nisi sparsim. Tanta beatitudo nō cū desidia quærenda, sed alacriter sunt Christi sequenda vestigia.

[337]Pastores sola nativitate Christi cognita reversi sunt glorificātes et laudantes deū in oibꝫ qæ audierāt & viderant, quanto magis oportet nos qui totā incarnationis illius seriē ex ordine cognovimus; qui sacramētis illius imbuti sumus in oibꝫ glori& ejus ac laudē nō solā vbo sed etiā factis prdicare: Ne vnquā oblivisci quod ideo homo natus est vt nos ad im{ag}inē et similitudinē suæ divinitatis renascendo reficeret. [338]Ideo bapti{z}atus aqua vt ad nostrorū {ablutionem scelerū} oiu fluenta fæcūdaret aquarū. Ideo tentatus in eremo vt vincendo tent{atorē} nobis {vincendi} virtutē tribueret. Ideo mortuus vt mortis destrueret imperiū. Ideo surrexit et ascendit in cœlū vt nobis resurgendi a mortuis, at in cœlestibus ꝑpetuo regnādi spē exēplū prberet. Pro quibus singulis glorificemus et laudemus etc –.

[339]Salvator noster dilectissimi hodie natus est gaudeamus. Ne enim fas est locū esse tristitiæ vbi natalis est vitæ, quia cōsūpto mortalitatis timore ingerit nobis de promissa æternitate lætitiā. [340]Nemo ab huius alacritatis ꝑticipatione secernit. Vna cunctis lætitia cōmunis est ratio quia ds noster peccati mortis destructor sicut nullū a reatu liberū reperit ita liberādis oibꝫ venit.

[341]De inenarrabili pietatis opere quantū lætari debet humilitas hoiu, cū tātū gaudeat sublimitas āgelorū?

[342]Reparatur nobis salutis nostræ annua revolutione sacramentū ab initio promissū, in fine redditā, sine fine māsurū.

[343]Iustissime festivitate prsentis dici in oe se gaudiū totus vbi suscitat mundus quia hodiè promissus a seculis vnivso orbi natus est redemptor. – Hodiè natus est Chs sed in nativitate ejus nostra oiu habet vita natalem quia qui privilegia primæ nativitatis amisimus visitāte nos Christo sāctiori ꝑtu redimus ad vitā.

[344]Idcirco mystico refertr sermone nō inveniri locū in divsorio quia ingressus mundū Christus fidem in qua posset requiescere nō invenit –.–

[345]Mirare quæ peperit et mater et virgo est; Quē peperit, et infans et verbus est.

[346]Christus nō de substantia spiritus sancti sed de potentia, nec generatione sed \iussi{one} et/ benedictione cōceptus est Misi me pater et spiritus sanctus. Ef. 48. [Ecas] admirantis est mysterij magnitudinē. Origen:

[347]Quis hoc ex cogitare potuit vt mater virgo esset et intacta generaret quæ et virgo ꝑmāsit et genuit. Sicut quondā rubus cōburi videbatur et ignis eū nō tangebat. Et ficut 3es pueri in camino inclusi habebantur et tn eos nō lædebat incendiū nec odor fumi erat ub eis: vel quēadmodū fuit in Daniele intra lacū leonū incluso claustris nō apertis allatū est ei prandiū ab Abacuc; ita et hæc sancta [348]virgo genuit doiu sed intacta permāsit. – [349]Si verbū humanū et corporale īmissū in auribus plurimorū nō dividit per singulos vt ꝑs in alio et ꝑs sit {illeg}terū in alio, sed in oibus integrū e{t} plenū habetur vt in vnoquo totū sit; qto magis verbū dei vnigenitus vbi [350]totus sit et in cœlo et in terra et apud patrē et in virgine.

[351]Licet Chs ds noster post passionē resurrexerit et in cœlū ascenderit cōsiderat tamen vt credimus et diligenter attendit qualiter se vnusquis servorū eius sine avaritia sine ira sine superbia at luxuria ad celebrandū eius nativitatē studeat prparare at cōponere. Et secūdū qd vnūquem ornatū bonis moribus viderit ita illi gratiam suæ misericordiæ dispensabit. Si enim viderit charitatis luce vestitū. Iustitia vel misericordiæ margaritis ornatū, castū, humilē, misericordē, benignū, et sobriū, si talem agnoverit, corpus et sanguinē suū ei nō ad iudiciū sed ad remediū ꝑ sacerdotū suorū ministeriū dispensabit. Si vero aliquē viderit adulterū {sic}briosū, cupidū et superbū timeo ne hoc illi dicat qd in euāgelio Matt: 22. Amice etc Et qd ds avta fiat quod sequitur, ligato illi etc. [352]Ecce qualem sententiā in die iudicij excipiet qui sine remedio pænitētia ad festivitatem doij vitiorū sordibus inquinatus accesserit. –. In natali doij quasi in naptijs spiritualibus spōsæ suæ ecclæ Chs adiunctus est. Ad istas tā sāctas nuptias invitati et ad cōviviū trinitatis intraturi videte qualibꝫ indumentis debeamus ornari {illeg} mūdemus cordu et corpora vt cœlestis invitator nihil in nobis sord inveniat. [353]Pauperes āte oia frequentius ad cōviviū vocemus. Nō {illeg} est iustū {v}t in sācta solēnitate <179v> in populo christiano ad unū doiu pertinente alij {illeg}abrient alii {fa}mis periculo crucient. Quare {pauper} tecū nō capiat cibū \sic dig{uens}/ qui tecū accepturus est reg{illeg} ve{illeg}{illeg} {recepturus} {illeg} {illeg}mortal{illeg}|{illeg}| {illeg}totā panē tuū qui tecū accepit baptismi sacramētū reli{illeg}uias ciborū tuorū qu{illeg} tecū ad cōviviū {illeg} {ā}gelorū? [354]Audite doiu. Luc. 14. Sed dicit aliquis go amico {aut} parentes nō debeo ad cō{vivium} vocare. Rogandi sunt et parentes et vicini, sed rariùs, et nō nimis sūptuosa et delitiosa sed tā parca et sobria {vel} honesta illis debent cōvivia prparari vt remaneat vnde possint pauperes refici. Vt audiut Matt: 25 –

[355]Si seculi istius hoies propter \prsētis honorit/ gloriā terrani regis sui natalē diē sūma apparatione suscipiūt qua nos accuratione æterni regis nostri Iesu Christi natalem suscipere debemus.

[356]Via doij ad cor dirigitur cū ad prceptū vita prparatur vnde Ioh. 14.23. Quisquis go mentem in suꝑbia elevat, quisquis avaritiæ anhelat quisquis se luxuriæ inquinationibus polluit cordis ostiū contra doiu seris vitiorū claudit.

[357]Ro: 8.3. Nō similitudine carnis ait, quia Christus veritatem suscepit carnis humanā. Nō similitudinē ne in similitudine peccati ait, qi peccatū nō fecit sed peccatū pro nobis factus Ef. 2. Cor. 5. Vlt. sed venit in similitudinē [358]carnis peccati, hoc est suscepit similitudinē carnis peccatricis. Carnē habe Ideo similitudinē q scriptū est, Et homo ē et quis agnoscit eū? Homo erat carne secūdū hominē qui agnosceretur, virtute sapra hominē, qui nō agnosceretur: ita et hic carnem habebat nostrā sed carnis huius vitia nō habebat. –. [359]Suspico reliqa pag 14 /40.20.\

[360]Ois qui me cōfesse fuerit etc Matt: 10. cū d ois nullus a remuneratione qui fuerit cōfessus excludit

[361]Ideo nobis peccantibus indignatur Iesus

[362]Christ manie wayes by his incarnation etc proved ye haue Messias. the pharisies holding a coūsell to find out Iesus his fo they cawsed Marie to be sewrched by {womē} who fownd her a virgin – whereuppō registred Iesus ye sōne of god and of Marie ye virgin.

<180r>

Christi passio et descensus

[363]Ad cumulū pietatis ({Chs}) tradidit in mortē aiā suā et de proprio latere protulit ptiū satisfactionis quo placaret patrē; per quod illū planè ad se versiculū traxit Apud doiu misericordia et copiosa apud eū redemptio. Ps. 129 – Prorsus copiosa quia nō gutta sed vnda sanguinis largiter per quin partes corporis emanavit Quid tibi debuit facere et nō fecit? Illuminavit cæcū, solvit vinctū, reduxit erroneū, recōciliavit reū. Quis nō post illū libenter et alacriter currat, qui et ab errore liberat, et errata dissimulat, qui deinde merita vivendo tradit, prmia moriendo cōquirit? – Quā excusationē habet qui in odore horū vnguentorū nō currit misi ad quē fortè minimè pervenit? Sed enī in terrā exivit odor vitæ: quoniā misericordiâ dei plena est terra et miserationes ejus super oia opera ejus –. Passio tua vltimā refugiū, singulare remediū: deficiente sapientia, iustitia nō sufficiente, sanctitatis nō suffientibꝫ \sccūbentibus/ meritis illa succurrit. Quis enī de sua vel sapientia, vel iustitia vel sanctitate prsumat sufficientiā ad salutē?[364] Nō quod sufficientes (inquit) simus etc 2. Cor: 3.5. Ita cū defecerit virtus mea nō conturbor, non diffido, scio quid faciā Calicē salutaris accipiā etc. Ps. 115. Illumina oculos meus doie vt sciā quid acceptū sit corā te oi tempore et sapiens sū. Ps. 12. Delicta iuventutis meæ et ignorantias meas ne meminerit et iustus sū. Ps. 25 Deduc me doie in via tua et sanctus sū Ps. 85. verūtamē nisi interpellet sanguis tuus pro me salvus nō sū. Pcedētia in Chs. Quid vobis cū virtutibus qui dei virtutē Christū ignoratis. [365]Vbinā quæso vera prudentia nisi in Christi doctrinā? Vnde vera iustitia nisi de Christi misericordia

[366]Nō simplex aut modica illa dei exinanitio fuit sed semetipsū exinanivit vs ad carnē ad mortē ad crucē Phil: 2. Quis dignè penset quātæ fuerit humilitatis māsuetudinis dignationis dominū maiestatis carne indui, multari morte, turpari cruce? [367]Nō valuit opus suū reparare creator abs ista difficultate? Valuit sed maluit, cū iniuria sui ne pessimū at odiosissimū vitiū ingratitudinis occasionē vltro re{p}eriret in hoie. Sanè multū fatigationis assumpsit, quo multæ dilectionis hoiē debitorē teneret, cōmoneret gratiorū actionis difficultas redemptionis quē minus esse devotū federat conditionis facilitas. Quid enim dicebat homo ingratus creatꝫ et ingratus [368]Gratis quidem, conditus sū sed nullo auctoris gravamine vel labore. Siquidem dixit et factus sū quēadmodū et vnivsa. Quid magnū est quamlibet magna in verbi facilitate donaveris. Sic beneficiū creationis attenuans humana impietas ingratitudinis materiā inde sumebat vnde amoris causā habere debuerat etc. Sed luce clarius patet quantū modo pro te o homo dispendiū fecit de doio servus, de divite pauper, caro de verbo, et de dei filio hoijs Alius fieri nō despexit. [369]Memento iā te etsi de nihilo factū, nō tn de nihilo redemptū.

[370]Quē supplantavit aliena malitia prodesse ei potest charitas aliena.

[371]Filius dei occidi se permisit vt prtioso sanguinis sui prtio aiū humanū liberaret \redimeret/ Aspice mortalis pro te datur hostia talis. Agnosce homo quàm nobilis est aiā tua et quà gravia fuerint ejus vulnera pro quibus necesse fuit Christū doiu vulnerari. Si nō essent hæc ad mortē et mortem sempiternā nūquā pro eorū remedio dei filius moreret. – [372]Fudit ipse sanguinē suū pro te, funde et tu tuū quotidiana corporis afflictione. Quē si semel ponere pro Christo nō potes, saltē mitiori quodā sed longiori martyrio pone.

[373]Quo tempore corpus doij in tumulo fuit, aia in inferno, divinitas in paradiso etc. doij Ser: \Aug in Nat./

[374]Memoria Christi crucifixi crucifigat in nobis oia peccata. – Nō dicet sub spinoso capite mēbra {ee} delicata. /To. 10.\

[375]Petrus dicebat Christo, Nolo te mori: sed melius dicebat {Chs} volo pro te mori.

[376]Quoo Christū {illeg} Pater ipse Iudas tradidit {illeg} Ioh Trat 7o.

[377]Christū primù ligant, deinde causes in eū quærunt, priùs captū habent quà accusatū.

[378]Offertr Chs quasi homo quasi recipiens passionē et offert se ipse quasi sacerdos, vt peccata nostra dimittat.

[379]Remisio nō fit sine sanguine. Chs pro nobis solvit lytrū. Mat. 20.28. 1. Tim: 2.5.

[380]Act. 20.28. Eph. 2.{7.} cū mi{illeg}i esse {illeg} R{om} 8. Joh. 3. {1}6. god loue yt cawse. Christ love Eph. 5.25. Heb. 2.9. Iesū illū {illeg} etc hinc {socinus} {illeg} D. Cōradꝫ probarent Chs pro se meritū. Sed falso, particula erū propt{erit} {illeg} {finalē} et debet nō cū gloria coronat{ū} sed tū diminutū esse {}iungi etc. Nocuerūt itē Chrū nō pro nobis Lytrū {pse issem}, se tutū pstasse exētū cujus imitatione possumus cōsequi vitā æternā sicut i{p}se {illeg} est. Iuspice Lubertū Ro: 4.25. Iraditus est propter peccata resuscitates ꝑꝑter iustitiā. Res est manifesta, morte n. pro nobis lytrū soloit; suscitatus m{illeg}it nobis Spiritū Sanctū accendit in nobis fidem interpellat pro nobis {illeg} no verbo applicat nobis partū beneficiū –. 1 Cor: 15.16. – Soloit et execratione execratio factus. Gal. 3.5. Iehovah cōiecit in eū iniquitates oiu nostrū. Ef. 53.6. – <180v> [381]vix habet in nobis iam nova plaga locū

<181r>

Christi resurrectio.

[382]Credita doij a mortuis resurrectio, et in cætā ascensio magna spe fulcit fidem nostrā. Multù enī ostendit quà voluntariè pro nobis aiā posuerit qui sic eam habuit in potestate resumere. Quoo 3o die resurrerit. vid. 1054.

[383]Credūt Ethnici Arionē cū esset ejectus de navi exceptū dolphini dorso exceptū et ad terras ꝑvectū. Verùm illud nostrū de Iona incredibilius est. Planè incredibilius quia mirabilius, et mirabilius quia potentius. But Christes resurrection as far exceedes this as this that, a dead mā to rise etc.

<182r>

Christi ascensio.

[384]Venit de corde patris in vterū virginis matris; venit a sūmo cœlo in inferiores partes terræ. Quid ergo? nōne et nobis in terra est cōversandū; Est, si tn in illa ꝑstitit ille vbi n. bene erit sine illo, aut vbi malè esse poterit cū illo? –. Merito proinde clamat Ap. Coloss 3.1. Incassū laboraret erigere corda nostra nisi collocatū in cœlis salutis nostræ auctiorē doceret.

<183r>

Credulitas.

[385]se eua serpenti credidit, quoniam quæ benevolentiā acceperat, esse malevolentiā opinabatur.

<183v>

Dissidentia.

<184r>

Christianus.

<185r>

Crudelitas.

<186r>

Curiositas.

[386]Doctrina spiritus nō curiositatē acuit. Sed charitatē accenditb. aDavid nō ambulabat in magnis etc. Ps. 130. [387]Vos quo vt cautè in arcanis sensibꝫ pedem figatis memētote semper quod sapiens admonet Altiora te ne quæsieris etc. Eccl. 3. In spiritu ambulate in illis et nō in sensu proprio.

[388]Quæ nō potestis de deo probare piè credite. Nā qui scrutator est maiestatis opprimetr a gloria. 9.25

<187r>

Cura.

[389]Nō ait, Ne quæratis quid manduatis, sed ne solliciti sitis, nō labor sed sollicitudo prohibita est. Nūquid prohibet hoiē laborare qui iusserat in sudore vultus vesci. Gen: 3. Nequaquā cui etiam ad hoc exercendi ruris et proscindendi agri peritia data est vt labore proprio aleret et vestiret. Solā sollicitudinē vetat quā veteres definierūt egritudine aij cū īmoderata cogitatione. Sollicitudo quasi res superflua et plus iusto anxia tollitur, labor vero quasi res necessaria exerceri ꝑmittit. Ps. 127.2. Eph. 4.28. Quaꝑpter labor exercēdus est vt necessiras eluctet, sollicitudo tollenda qua cupiditati cōsulitur.

[390]Si volatilibus quibus nulla colendi terras industria etc indeficientē divina providētia alimoniā turpe est hoies causa sollicitudinis fatigari quibꝫ et elemētorū tēperies, et terræ fæcūditas famulatur.

<188r>

Damnatio.

<189r>

{illeg}|Dapes|

Soe shall thy barnes be filled etc Prov. 3.9.

<189v>

Decimæ

<190r>

Disciplina.

<191r>

Dispensatio.

Figure Figure
<1191v>

Absolutio – 2

Abstinentia – 4.

Abnegatio    nostri – 7.     amici – 9.   Christi – 11.

Accusator – 13

Accusatio – 14.

Academia – 15.

Admonitio – 16.

Adaphora – 18.

Admiratio – 21.

Adoratio – 22.

Adolescentia – 25.

Adoptio – 27.

Adversitas – 29.

Adulatio – 32.

Advena – 35.

Advocatus – 37.

Adulteriū – 38.

Ædificatio – 41.

Æmulatio – 42.

Ælates – 44.

Affinitas – 45.   Spiritualis – 47.

Afflictio – 1111

Agricultura {} 49.

Altare – 52

Allegoria – 53.

Ambages – 54

Ambitio – 55.

Ambulare – 58.

Amicitia – 59.

Amor – 62.  dei – 63.  proximi – 64.  nostri – 65.

Anathemata – 66.

Angelus – 67.

Anima – 70.

Annulus – 72.

Antichistus – 73.

Animalia – 76.

Anthropomorphite – 77.

Apostatia – 79

Apostolus – 82

Aqua – 84.

Arma – 85.

– Christiani – 86.

Arcana – 87.

Argentū – 89.

Ars – 90.

Artifices – 90.

Aruspices – 91.

Astrologia – 91.

Attentio – 92.

Atheo{s} – 93.

Avaritia – 94.

Audatia – 97.

Auditores – 98.

Auticus – 99.

Aurū – 101.

Baptismus – 103.

Padobaptismus. 106.

Beatitudo – 108.

Bellū – 109.

Benedictio – 110.

Beneficiū – 111.

Beneuolentia. 801.

Biblion – 112.

Bigamia – 113.

Cæcitas – 115.

Cædes – 116.

Cæna doij – 117.

Cantatio – 121.

Captivitas – 122.

Caro – 123.

Castitas – 125.

Castratio – 126.

Castigatio – 127.

Catechesis – 128.

Catechesis – 12

Celeritas – 129.

Ceremonia – 130.

Charitas – 133.

Cibus – 134.

Circūcisio – 135.

Civitas – 136.

Cives – 136.

Claves regni cælorū – 137.

Clericus – 138.

Claudus – 139.

Cœlū – 140 et Cœlestiā

Cognitio – 141.     Sui –     Dei –     Aliorū –

Cogitatio – 144.

Colloquia – 146.

Comitas – 147.

Cōmemoratio – 148.

Cōpassio – 149.

Compulsio – 150.

Compunctio – 150.

Cōceptio – 151.

Concib|o| – 152.

Concubina – 153.

Concordia – 154.

Confessio – 157.

Concupiscētia – 159.

Conformitas – 160.

Confusio – 1039.

Conjectaru – 162.

Conjurationes – 152.

Consantuinitas – 163.

Conscientia – 164.

Consiliū. 166.

Constantia. 167.

Consuetudo – 168.

Contentatio – 169.

Contradictio – 170.

Cōtrovsiæ – 171.

Convsio – 172

Convsi – 172.

Cōvivia – 173.

Cor – 174.

Corpus – 175.

Correptio aliorū – 1050

Creatio – 176.

Creatura – 177.

Chs – 178   Christi incarnatio – 179.   passio – 180.   Descensus – 180.   resurrectio – 181.   ascensio – 182.

Credulitas – 183.

Christianus – 184.

Crudelitas – 185.

Crux – 903.

Curiositas – 186.

Cura – 187.

Dānatio – 188.

Dapes – 179 {illeg} \189. et 1120/

Decalogus – Pietas –

Decimæ – 184.

Decori ratio – 150.

Desidia – 604.

Desperatio – 1091.

Detractio – 701.

Deus – 1.

Diabolus – 1133.

Dissidentia – 183.

Diligentia – 187.

Disciplina – 190.

Discordia – 166.

Dispēsatio – 191.

Disputatio – 192.

Divitiæ – 193.

Divortiū – 194.

Doctrina – 204.

<1192r>

Ebrietas – 195.

Ecclesia – 196.

Educatio – 198.

Electio – 199.

Eleemosyna – 209.

Eloquentia – 90.

Episcopus – 202.

Error – 203.

Eruditio – 204.

Ethnica doctrina – 204.

Eunuchus – 126.

Euangeliū – 205.

Examinatio – 206.

Excōmunicatio – 207.

Exemptu – 208.

Fama – 208.

Fames – 133.

Feriæ – 209.

Fides – 300.

Finis – 302.

Fæmina – 303.

Foedus – 304.

Fortitudo – 109.

Frater – 305.

Frugalitas – 306.

Funus – 307.

Furtum – 308.

Gaudiū – 309.

Gehenna – 400.

Genealogia – 401.

Gloria – 402.æterna.vana

Gratia dei – 404.

Gratitudo – 405.

Gula – |489 et| 1120

Hæreditas – 407.

Hæresis – 408.

Hierarchia – 500.

Hypocrisis – 501.

Historia – 502.

Homo – 503.

Homicidiū 504.

Honor – 55.

Hospitalitas – 505.

Humilitas – 506.

Iactantia – 508.

Idololatria – 509.   Vij falsi –

Ieiuniū – 500.

Ignatia – 604.

Ignorantia – 601.

Imitatio – 502.

Imago – 603.   deie –

Impunitas – 505.

Impositio manuū – 606.

Ingulgentiæ – 507.

Ingra{sic}itudo – 406.

Intentio – 608.

Innocentes – 609.

Invocatio – 700.

Invidia – 701.

Ira – 702.

Iustitia – 703.

Iudex – 704. |et 1140.|

Iudiciū ultimū. 704.

Iuramētū – 705.

Iuris-prud: – 706.

Iuventus – 25.

Lachrymæ – 707.

Laue ois deo debetr – 1136.

Lectio – 708.

Lex – 709.

Liber vitæ – 800.

Liberalitas – 801.

Lib: arbit: – 802.

Limites – 804.

Lingua – 805. Linguæ –

Longaijtas dei – 806.

Luctus – 708|7|

Ludi – 1137.

Magistratus – 807.

Malitia – 808.

Matrimoniū – 809.

Martyriū – 902.

Mediator – 904.

Medicus – 905.

Mediocritas – 906.

Meditatio – 907.

Memoria – 908.

Mendaciū – 909.

Mendicus – 1000.

Meritū – 1001.

Ministri – 1030.

Miracula – 1003.

Misericordia – 1004.

Missa – 1005.

Monachus – 1006.

Monstra – 1007.

Monumēta – 1009.

Mors – 1010.

Mortificatio – 1234.

Morbi – 1011.

Multitudo – 1012.

Mundus – 1013.

Murmuratio – 1014.

Munera – 1015.

Musica – 1016.

Mutatio – 1017.

Mutuatio – 1018.

Nō-residentia – 1019.

Nomina dei – 1020.

Noia creatura {rs} – 1021.

Nobilitas – 1022.

Nox – 1023.

Obedientia – 1024.

Oblationes – 1025.

Oblivio – 1026.

Occasio – 1027.

Oculus – 1027.

Oeconomia – 1028.

Ordo – 1029.

Ordines sacri 1030

Opera bona – 1031.

Oratio – 1033.

Oppressio – 1035.

Pæna – 1036.

Panis – 1037.

Papa – 1038.

Parabola – 1039.

Parentes – 1039.

Patiētia – 1040.

Patronus – 1041.

Parricida – 1042.

Personarū acceptio – 703.

Patria – 1042.

<1192v>

Paupertas – 1043.

Pax – 1044.

Peccatū – 1045.

Perfectio – 1046.

Perseverātia – 167.

Persecutio – 903.

Peregrinatio – 1047.

Philosophia – 1047.

Pænitentia – 1048.

Pestis – 1011.

Pietas – 1049. ergoparentes etc. Deū –

Prædicator – 1050 1138

Prædestinatio – 1051.

Præparatio –   ad cænā doij – 120. ad mortē – 1010.

Præmiū – 1052.

Præmeditatio – 1152.

Præsumptio – 1053.

Procrastinatio – 1053.

Promissa – 1054.

Professio Χsti – 1055.

Propheta – 1055.

Prodigalitas – 306.

Prosperitas – 30.

Proditor – 1056.

Providentia dei – 1057.

Protestātes – 1063.

Puritani – 1077.

Pudor – 1078 |1056.|

Pulchritudo 175.

Purgatorium: 400

Quæstiones – 1058.

Quærere Xstru

Ratio reddēda – 1059.

Rebellio – 1060.

Recreatio – 1060.

Regeneratio – 1061.

Redemptio – 1062.

Relapsus – 81.

Religio – 1063.

Remissio p:1065.

Revelatio – 1065.

Resp: – 136.

Resurrectio – 1064.

Rex – 1066.

Risus – 1067.

Rixæ – 1067.

Sacramenta – 1068.

Sacrilegiū 1069.

Sacrificiū 1070

Salutesiter media – 1071.

Sanctitas – 1072.

Sanctorū coio – 1072.

Sabbatū – 1073.

Salutationes – 1074.

Satisfactio – 1075.

Scandalū – 1076.

Schisnia – 1077.

Scriptura – 1078.

Senectus – 1080.

Sensus – 593 – 1081.

Sepultura – 1082.

Sermo – 1083.

Sitis – 1084.

Servus – 1085.

Simonia – 1086.

Simplicitas – 609.

Societas – 1087.

Sollicitudo – 187.

Somnus – 1088.

Sōnia – 1088.

Sortes – 1039.

Spiritus – 1090.

Spes – 1091.

Sponsa – 1092.

Sterilitas – 1092.

Studiū veritatis – 1135.

Subditi – 1093.

Successio – 1094.

Superbia – 1095.

Superstitio – 1096.

Suspitio – 1097.

Suppliciū 1036.

Taciturnitas – 1098.

Temeritas – 1099.

Templū – 1100.

Tentatio – 1101.

Terrena – 1103 945 1013 95.

Theologia – 1102.

Timor – 1103.

Testimoniū – 1104.

Traditiones – 1105.

Transubstant: 1107.

Tribulatio – 1111.

Tributū – 1109.

Trinitas – 1110.

Tyrannus – 1112.

Vadimoniū 1113.

Vestimēta – 1113.

Virginitas 1114. Virgines

Vinum – 1115.

Visitutio. 1130.

Visio dei – 1116.

Vita – 1117.

Vir – 1118.

Vindicta – 1119.

Vitium – 1120.

Venter – 1120.

Vocatio – 1121.

Vnitas – 1123.

Voluptas – 1124.

Vota – 1125.

Vsura – 1127.

Vsus & abusus   rerū – 1128.

Vnctio – 1129.

Uxor – 1130.

Zelotypia – 1131.

Zelus – 1132.

<1193r>

Arcta est via veræ qæ ducit ad gaudia vitæ – Cōpositū a quodā fratre, qui de ratione metri sollicitū se magno{pere} negabat vt bene tinniret. L. vives. in c. 19. l. 2i. Aug de Civ. dei.

<1193v>

{Christus} in vita & morte {illeg}bus Lucrū

<192r>

Disputatio.

[391]Quis disceptandi finis erit et loquendi modus si respondendū esse respondentibꝫ semper existimemus: etc Nā si eorū dicta cōtraria toties velimus refellere quoties obnixa fronte statuerūt nō curare quid dicant dū quocū modo nostris disputationibꝫ contradicāt, quà sit infinitū et ærūnosū et infructuosū vides.

<193r>

Divitiæ

[392]Amiserūt oia qæ habebant. Nūquid fidē? nūquid pietatē? nūquid interioris hoijs bona qui est ante Deū dives? Hæ sunt opes Christianorū quibꝫ opulentus dicebat Ap: Quæstus magnus pietas. 1. Tim: 6.6. [393]Quibus terrenæ divitiæ illa vastatione perierūt si eas sic habebant quēadmodū a Paulo foris paupere intus divite audierāt (i) si mundo utebāt tanquā nō vtentes potuerunt dicere quod ille graviter tentatus et Minime Superatus (Iob) Nude|u|s exij de vtero etc Illi autē infirmiores qui terrenis his bonis quāvis ea nō prponerent Christo aliquātula tn cupiditate cohærebant quantū hæc amando peccaverint perdendo senserunt. – . – [394]Qui volunt divites fieri incidūt in tentationem etc 1. Tim: 6.9. profecto in divitijs cupiditatē rephendit nō facultatē qui prcepit alibi dicens, Præcipe divitibꝫ huius mūdi etc versu. 17o. eiusdē ep. et. c. etc. Hæc qui de suis faciebant divitijs magnis sunt lucris levia damna solati; plus lætati ex his quæ facilè tribuendo tutiùs servaverunt, quàm cōtristate ex his qæ timide retinendo faciliùs amiserūt. [395]Nā qui receperūt cōsiliū dicentis, Nolite etc Matt: 6.19. tribulationis tempore probaverunt quà rectè sapuerint nō cōtemnendo veracissimū prceptorē et thesauri sui fidelissimū invictiss. custodē. [396]Nā si multi gavisi ibi se habuisse divitias suas qo contigit vt hostis nō accederet qto certiùs et securiùs gaudere potuerunt qui monitu dei illuc migraver{sic}nt qo accedi oio nō posset! Vnde [397]Paulinus noster Nolēsis Episcopus ex opulētissimo divite, voluntate pauperrimus et copiosissimè sanctus quando et ipsā Nolā Barbari vastaverūt cū ab eis teneretr sic in corde suo vt ab eo postea cognovimꝫ pcabatr, Doie nō excrucior propter aurū et argentū; vbi n. sūt oia mea tu scis. Ibi n. habebat oia sua vbi eū cōdere et thesaurizare ille monuerat qi hæc mala mūdo ventura prdixerat. [398]Quidā boni Christiani tormentis excruciati sunt vt bona sua hostibꝫ proderent. Illi vero nec prodere nec perdere potuerunt bonū qo ipsi boni erant. Si autē torqueri quàm bona iniquitatis prodere maluerūt boni non erant. – . – . [399]Admonendi autē fuerant qui tanta patiebantr pro auro quanta essent sustinenda pro Christo: vt eū potius diligere discerent qui pro se passos æterna fælicitate ditaret, nō aurū et argentū pro qo pati miserrimū fuit seu mentiendo occultaret seu ꝑd [400]Quocirca vtiliora erant fortasse tormenta quæ bonū incorruptibile amandū docebāt, quà illa bona qæ sine vllo vtili fructu doios sui amore torquebant. – Ita dicamus de alijs afflictionibꝫ. [401]Solerter notandū quia nō d nō potestis doio servire et divitias possidere, sed, nō potestis vtris servire. Patres sancti David etc nō custodierūt divitias vt servi, sed dispensaverūt vt doij. ps. 109.22. [402]Discant nō in facultatibus crimen hærere, sed in ijs qui vti nesciunt facultatibus, nā divitiæ vt impedimenta improbis ita bonis sunt adjumenta.

[403]Cur de bonis facitis mala cū de malis bona facere debeatis, ei qui vti sciunt multa bona sunt, qui vti nesciunt \sectè/ mala, in thou hast much goodes laid up. [404]Ne ois sancta paupertas, aut divitiæ criminosæ, sed vt luxuria infamat divitias, ita paupertatē cōmendat sanctitas. in Parabola Divitis et Lazari.

[405]Rationes aliquot contra sitim et amorē divitiarā. [406]Nūquid ideo minus beatus Helias qia pauper erat sibi? Minimè. Imo eo magis beatus qia deo dives. \Divitiæ nō cōferūt ad beatitudinem./ [407]Bona {terrhena} nō solū adminiculo nō sūt ad beatā vitā, sed etiā dispendiū sūt

<194r>

Divortium.

<195r>

Ebrietas.

[408]Ebrietas nutrit flāmas fornicationis: ita alienat mentem vt homo nesciat semetipsum: ita Lot dormivit (vino inebriatus) cū filiabus suis nec tn peccatū sensit, quia alienat{illeg}|u|s a semetipso fuit. Pleris laus est multū bibere et non inebriari, quos propheta increpat dicens, væ qui potentes estis ad bibendū vinū. Cætera titulo vinū. [409]In Lituania (beinge eastwest toward Polonia) a beast is found called Rosomacka of ye ordinarie lignisse of a dog hauinge a face like a cat and a ta|i|le like a foxe, yt feedeth on carren and being full it forceth it selfe to passe betweene ye narrowenesse of 2. trees & thereby voydeth all yt it hath eaten and then goeth to eate againe and returneth to voyde it selfe as before and cōtinueth soe longe as ye carren on wch it feedeth lasteth. Doe not soe yt like in drinkeing yt vomit to drinke etc.

<196r>

Ecclesia.

[410]Eccla est charius corpus Christi (quàm naturale) quòd ne mortē gustaret, morti illud alterū traditū fuisse nullus Christianus ignorat.

[411]Eccla nigra humano; formosa divino angelico iudicio.

[412]Exercet Deus hoc tempore et purgat medicinalibꝫ quibusdā molestijs (ecclā cōiugē) ut erutā de hoc seculo in æternū sibi copulet coniugē ecclā nō habētē etc [413]Eccla fusca et speciosa propter temporalē vnitatē in ea bonorū et malorū etc [414]In ipsis inimicis peregrinæ Civitatis Regis Christi latent cives futuri, sicut ex illorū numero etiā Dei civitas habet secū qdiu peregrinat in mūdo cōnexos cōmunione sacramētorū nec seū futuros in æterna sorte sanctorū qui partim in occulto ꝑtim in aꝑto sunt. Perplexæ quippe sūt istæ duæ civitates in hoc seculo invicē permixtæ donec ultimo iudicio dirimantur.

[415]Ecclesia interdū pro loco aut parte ipsius accipitr, interdū adulterinæ tribuitur; h{illeg}|oc| καταχρυστιηῶς, illud βυνεηδοχιηῶς. – [416]Ecclesiæ dei veræ ob ipsius vnivsitatem attributū catholicæ, ob veritatem sanctimoniæ attributū sanctæ addimus. – [417]Eccla catholica cætus eorū oiu qui ex electione dei cōvocati sunt in Christo Iesu ad vitā æternā. Ephes. 2.21. – [418]Si respiciamus ad vnū deitatis templū ex Christo deo perfecto hoie ꝑfecto et ex ecclesia firmat cōstitutū id templū ηατ᾽ εξοτχην Chs potius quàm ecclesia appelletur. 1. Cor: 12.12. Sin illius partis ratio habebitur quæ subest Christo (Eccla sct catholicæ) ecclæ noie donetur. [419]Nō n. cū Chrysostomo dixerim pro ecclesia substitui Christū vt vehementius ap. auditorē impellent Hom: 30. in 1. Cor: 12. Sed longe melius Aug Synecdochē inesse statuit, nō Metonymiā in christi noie, qui postquū ipsis apostoli verbis vsus est illico subijcit (Lib. 1o. de Peccat. Meret et Remis. cōtra Pelag. c. 31.) nō dixit ita et Christi sed ita et Chs vnū Christū appellans caput et corpus. [420]Ecclæ catholicæ ꝑtes 2æ triumphans in cœlis. | militans in terris. cujus milites mori quidem sciunt sed vinci nesciunt. Cypr. Epistolarū l. 1o. ep. 1a. Ephes. 1.8 / Eph: 3.15 | Colos: 1.18. [421]Sic inter cæteros Cyrillus accipit dicens, hoc fortè voluit intelligi quòd sanguis Iesu nō solū effusus est Hierosolymis vbi erat alture cū basi ejus et tabernaculū testimonij, sed etiā quòd superuū illud altare quod est in cœlis vbi eccla primitivorū est idem ipse sanguis asperserit sicut et ap: dicit [422]Colos. 1.18. Etc Hanc utram ecclam optimè Aug scribit vnā fore cōsortio ætermitatis, et nūc vnā esse vinculo charitatis totā ad colendū vnū deū esse instituā. [423]Enchirid. ad Laurent. c. 56. Vtri βυνεηδοχιηῶς ecclæ noē tribuitur. [424]In cœlesti eccla duo memororū genera Angeli. sed electi solū. vt Paulus noiat. 1 Tim: 5.21.– de alijs /2 Pet: 2.4.\ | Hoies. – Duo illa mēbra deus|o| cōiunxit Chs alia cōtinens, alia cōcilians æterno fundere. Angelis enim stabilimentū gratias, nobis reparatio et instauratio facta est per Christū. Præclarè ita [425]Aug: Merito illi in cœlestibꝫ sedibus cōstituti, īmortales et beati qui creata|o|ris sui ꝑticipatione cōgaudent, cujus æternitate firmi, cuius veritate certi, cuius munere sancti sunt: quoniā nos mortales et miseros vt īmortales beati simus misericorditer diligunt, nolunt nos sibi sacrificare; sed ei cuius et ipsi nobiscū sacrificiū se esse noverunt. Cum ipsis enī sumus vna civitas Dei cui d in psalmo Gloriosa dicta sūt de te civitas Dei; cuius pars in nobis peregrinatr, in illis opitulatur././.–. Eccla catholica nō est in species vt Genus aliquod dividendis quia vna. –

[426]Orthodoxorū ecclesia persecutiones inferre nō solet. Inspice. –

[427](Mali) \(Apostatae)/ sic sūt in corpore Christi qoo humores mali qdo evomūtr tūc relevatur corpus –

[428]Chistostome saith yt in ye times of ye abominatiō of desolation spoken of by Christ Matt: 24 {illeg} of Antichris{t} Nulla probatio pt esse Christianitatis neque effugiū pt esse Christianorū aliud volentium cognoscere fidei veritatē nisi Scriptura divinæ. Chrysost. in Matt: 24 – go ye church is not visible etc vid.

<198r>

Educatio.

<199r>

Electio.

<200r>

Eleemosyna. vid. 801./.–.

[429]Sicut avaritia mergit hoiē in infernū, ita oio largitas eleemosynæ levat ad cælū.

[430]Oes hoies æquè diligendi sunt, sed cū oibꝫ prodesse nō possis his potissimùm cōsulendū est qui pro locorū et temporū vel quarūlibet rerū opportunitatibus constrictius tibi quasi quadā sorte iunguntr. Sicut n. si tibi abundaret aliquid quod dari oporteret ei qui non haberet nec duobꝫ dari posset, si tibi occurrerent duo quorū neuter aliū vel indigentia vel erga te aliqua necessitudine superaret nihil iustius faceres quàm ut sorte eligeres cui dandū esset qd dari utri nō posset. Etc.

[431]Scriptū est, Da misericordiā et ne suscipias peccatorem. Eccles. 12. Posterior pars hujus sentētiæ videt vetare beneficentiā; Intelligas figuratè positū pro peccato peccatorē vt peccatū eius nō suscipias.

[432]Nihil tā cōmendat Christianā aiā quà Misericordia. Tu nūmū largiris pauperi ille vitā accipit. Plus ille tibi cōfert cū sit debitor salutis. Si nudū vestias teipsū induis iustitiā. Si peregrinū sub tectū indùcas tuū, si suscipias egentē, ille tibi acquiret sāctorū amicitias, et æterna tabernacula. Corporalia seminas et recipis spiritalia. Miraris iudiciū Dni de Sanctus Iob: mirare virtutē eius qui poterat dicere Iob 29 Oculus erā cæcorū etc. Beatus planè de cuius domo nūquā vacuo sinu pauper exiuit. Ne eni quisquā magis beatus quà qui intelligit super pauperis necessitatem, et infirmi at inopis ærūnā. In die iudicij habebit salutē a dno, quē habebit suæ debitorē misericordiæ.

[433]Amedeus Duke of Savoy (chosen pope and called Fælix 5.) being desired of certaine ambassadors if he had anie dogs or hownds to shew them willed them the next day to repair vnto him & he would shew vnto thē such as he had. When they according to appointmt were come he sheweth vnto them a great nūber of pore people and beggeres sitting at his tables at meate declaring yt those were his howndes wch he everie day used to feede; hunting wth them he trusted for the glorie of heauē to come. Thus Volaterane writeth lib. 3.

[434]Iustus cōmunia pro suis habet (damna et peccata intelligere possis) sua pro coijbꝫ – bona.

[435]Regina suis manibus pauperibus ministrabāt ullas tergens etc Ratio facti. –.

[436]Quibꝫ dandū. Vnā rē observa vt nutrias indigentes etc Attici scriptū –.

[437]Sysinnius fouebat pauperes vltra sui mensurā.

[438]Via cæli est pauper per quā venitr ad patrem. Da petenti ut possis ipse To: 10 accipere. Da in terra Christo qd tibi reddat in cælo. Si ante nos aliquid mitteremꝫ nō ad inane hospitiū veniremꝫ. Quod pauperi damꝫ āte nos prmittimꝫ; qd rapimꝫ hic totū dimittimꝫ.

[439]Nō ego abnuo liberalitatibus in pauperes factis posse minui peccatū, sed si fides cōmendet expensas. Sūt qui opes suas tumultuario mētis impulsu etc

[440]Sūt quos pænituerit opes suas divisisse pauperibus, sed eos qui pænitentiā agūt hoc solùm pænitere nō debet, ne ipsius pænitentiæ agant pænitentiam.

[441]Deferre not to give if then haue if thou haue it –

<202r>

Episcopus.

[442]Fratres revereamur episcopos, sed vereamur labores eorū. Si labores pensamus nō affectamus honores etc. Non observemus eos sed honoremus.

<203r>

Error.

<204r>

Euriditio. Ethnica Doctrina:

[443]Si qua|id| philosophi vera et fidei accōmoda dixerunt ab eis tanquā iniustis possessoribꝫ in vsū nostrū vēdicāda. Sicut n. Ægiptij nō solū idola habebant et onera gravia quæ populus Israel detestaretr et fugeret sed etiā vasa at ornamenta de auro et argēto et vestē qæ ille populus exiens de [444]Ægipto sibi potiꝫ tāquā ad usū meliorē clanculò vendicavit prcepto dei ipsis Ægiptiis nescienter cōmodantibꝫ ea quibꝫ nō bene vtebantur. [445]Sic doctrinæ oes gentiliū nō solū simulata et suꝑstitiosa figmenta graves sarcinas supervacanei laboris habent qæ vnusquis nostrū duce christo de societate Gentiliū exiens debet abominari. Sed etiā liberales disciplinas vsui veritatis aptiores et quædā morū prcepta vtiliss. cōtinent, de ipso vno deo colendo vera apud illos; qd eorū tāquā aurū et argentū qd nō ipsi instituerūt sed de quibusdā tanquā metallis divinæ providentiæ qæ ubi infusa est eruerūt etc \auferre debet christianus ad ussū prdicādi euangelij./. vestē quo (i) hoiu instituta etc

[446]A wiseman shall heare and increase in learning etc. Prov. 1.5./1.7./ We must incline our heartes to understāding Prov. 12.2./ The Lord geues wisdome. Prov. 2.6. Eruditio vera, custodit animā. Prov. 2.10./ The high value of wisdome and understāding Pro: 3.13. Manie reasōs why we ought to seeke after true wisdome and understāding Prov. 4.

<205r>

Euangelium.

[447]Noviter cōvsi blandis verbis sunt consolandi ne si exasperari cœperint territi ad pejora peccata recurrant. Qui n. novitiū suavitate et dulcedine nō docet et castigat plus novit exasperare quàm corrigere.

[448]Grave legis iugū testibus ipsis apostolis et vile prmiū nā terra est in promissione Act: 15. verū tu mater eccla promissionē habens vitæ quæ nūc est et futuræ facilè in duplici gratia obtines a vnivsis te recipi et propter iugū suave et propter regnū sublime[449]. Pulsa de civitate ab univsitate exciperis dū sic provocat quod promittis vt quod imponis nō terreat.

<206r>

Examinatio.

<207r>

Excōmunicatio.

<208r>

Exemplum. 1 Ro: 15.4.

[450]Ad cōvsionē vel emendationē fideliū multùm exempla sanctorū prosunt: ideo scribuntur casus et reparationes sanctorū vt miseri propter multitudinē peccatorū nō desperemus, sed per pænitentiā resurgendi etiā post lapsū spem habeamus vt nullus post peccatū de bonitate dei desperet dū conspicit etiā post ruinā reparationē fuisse sanctorū. Propterea posuit deus virtutes sanctorū ad exemplū nostrū vt per vestigia ipsorū pervenire possimus ad regna cælorū; vel si eos ad benè operandū sequi noluerimus in pœnis inexcusabiles simus.

[451]Manus meæ stillaverunt mirrhā: quid per manus nisi operationes sanctorū intelligimus? et quid per mirrhā nisi nisi|mor|tificatio carnis et mortificatio vitiorū accipitur? Manus ecclæ sancti hoies sunt bona operantes etc. mirrhā bonorū operū stillant quia nobis exempla bene vivendi demonstrant et vt vitia carnis nostræ mortificemus prdicant. –.    [452]Si peccamus iā de peccato excusationē nullā habemus qui et lex dei quotide|i|e nos admonet, et exampla sanctorū patrū semper invitant ad bene operandū. –.    [453]Depcor deū vt det tibi humilitatē Christi, devotionē Petri, charitatē Iohannis, obedientiā Abrahæ, patientiā Isaac, tolerantiam Iacob, castitatem Ioseph, mansuetudinē Moysi, constantiā Iosuæ, benignitatē Samuelis, misericordiā David, abstinentiā Danielis, et cætera facta priorū vt ad societatē eorum pervenire possis.

[454]Si qua peccata magnorū virorū legerit (hoo) tametsi aliquā in eis figurā rerūfuturarū aiadvtat rei tn gestæ proprietatē ad hūc vsū assumat vt se nequaquā rectè suis factis iactare audeat et pr sua iustitia cæteros tāquā peccatores cōtemnat cū videat tātorū virorū et cavendas tempestates et flenda naufragia. [455]Ad hoc n. etiā peccata illorū hoiu scripta sūt ut Apostolica illa sentētia vbi tremenda sit qa ait, Quapropter qui videt stare videat ne cadat. Nulla n. verè pagina est sanctorū librorū in qua nō sonet qd Deus suꝑbis resistet, huijlibꝫ autē dat gratiam.

[456]Nō licet imitari mala exampla.

[457]Apud Terentiū flagitiosus adolescens spectat tabulā quandā pictā in pariete vbi inerat pictura hæc, Iovē quo pacto Danae misisse aiunt in gremiū quondā imbrē aureū: at ab hac tanta authoritate adhibet patri|o|ciniū turpitudine suæ cū in ea se iactat imitari Deū. At quē Deū inquit: Qui tēpla cœli sūmo sonitu cōcutit, ego homūcio id nō facerē? Ego vero id feci ac labens. – Tu Eunucho Chærea./–/–. Tantus fecit ego fa nō faciā etc.

[458]Sit nobis vita maiorū disciplinæ speculū, nō calliditatis cōmētariū: imitandi reuerentia, nō disputandi astutia. etc.

<208v>

Fama.

[459]Nō despiciat hoo quid de se vnusquis et maximè vir optimus sentiat. Hoc n. modo discit bonis deferre reverentiā. Nā negligere bonorū iudicia vel arrogantiæ vel dissolutiones est, quorū alterū suꝑbiæ ascribitr, alterū negligentiæ.

<209r>

Feriæ.

<300r>

Fides.

[460]Tā validus es (doie) ad iustificandū quā multus ad ignoscendū. Quamob{o}|r|ē quisquis pro peccatis cōpunctus esurit et sitit iustitiā, credat in te qui iustificas impiū, et solā iustificatus per fidem pacē habebit ad Deū.

[461]Probat fidem esse donū dei. Contra Ticoniū etc.

[462]Bishop defines faith to be onlie a light of vnderstandinge, but it is a mixt action of the vnderstandinge & will

[463]Consecutionem ex affectu procedentē cū firmo assensu noie fidei vocamus

[464]Credere est cōfidere deū per Christū peccata nō imputaturū

[465]Qui fidem habet sine spe et dilectione Christū esse credit, nō in Christū credit.

[466]Sciens fidei spem inseperabiliter {sic} cohærere.

<302r>

Finis.

[467]Think vppō yt wrath that shalbe at the end – Respice finē Ecclus. 717. | 36.

<303r>

Fæmina.

[468]Hȳpatia fuit adeo erudita vt supra philosophos ejus temporis emineret.

<304r>

Fœdus.

<305r>

Frater.

<306r>

Frugalitas.

Learne thrift of ye {pismire} – An unthrift and a wicked mā haue ye sae cōditions. Pro. 6.12.

<306v>

Prodigalitas.

<307r>

Funus.

[469]Cū mortuorū sepulchra respicio nō invenio in eis nisi cinerē et vermē fætorē et horrorē. Quod ego sū ipsi fuerūt, et quod ipsi sunt ego ero. [470]The faith of Christ was pached vnto thē (ye Liuonians) |aoo 1270| and divse of ye rude people are yet {heathnish} not lettinge to pray vnto ye Sun and Moone, or some great {vse} or to one thinge or other as theire blind follie leades them. When one of them is dead they put wth him into his graue an axe bread wine and meate and some peece of monie and bid him goe his wayes into the other world where he shall raigne ouer ye Duitchmen as ye haue raigned ov him in this.

[471]suspice Aug. de Cura pro mortuū gerenda. – Vide Hieron: Io: 2.8.

<308r>

Furtum.

[472]Acū vel cultellū vel aliquid vile multoties nimiū desideravi nec (sacerdoti) cōfessus sum, quia peccatū nō æstimavi propter rei vilitatē: verūtamen nō multū distat quæcū substātia vilis vel ptiosa requiratur, dū æqualiter sit corruptus affectus. Nō n. cultellus in vitiū est, sed cultelli appetitus; ne aurū in vitiū est sed auri cupiditas.

[473]Nota de malè ꝑtis. –                 Iuspice. –       in margine.

[474]Wthhold not ye good frō ye owners thereof, though there be power in thine hand to doe it.

<309r>

Gaudium.

<400r>

Gehenna.

[475]In inferno nec qui torquet aliquando fatigatur: nec qui torquet aliquando moritur. Sic ignis ibi cōsumit vt semper reservet: sic tormenta agunt vt semper renoventur. Iuxta qualitatē culpæ pœnā sustinebit vnusquis gehennæ: et similis culpæ rei sui similibꝫ iungent cruciā{di}

[476]In carne cruciabunt per ignē, in spiritu per cōsc vermē – Sic morient vt semper vivant, sic vivent vt semper moriantur. Aia peccatoris aut in inferno pro peccatis cruciat, aut in paradiso pro bonis meritis collocat. Bonū et malū vita et mors ante nos sunt posita vt ad quod voluerimus manū extendamus. Si tormenta nō terrent nos saltē iuvent prmia.

[477]Latimerus pclarè de Gehennæ tormentis. – Fugienda potius quā exquirenda.

<400v>

Purgatoriū.

[478]Multos ad Gehennam dimisit. Latimerus – It may be called Pickpurse re Scriptures and testimonies of fathers against it.

<401r>

Genealogiæ.

<402r>

Gloria.

[479]Apostoli nec cū suspicerent ab hoijbꝫ inflati fuere etc.

[480]Gloria nostra testimoniū cōsciæ; 2. Cor: 1.12. Hæc est vti vera gloria quæ est a spiritu veritatis. Ipse enim spiritus testimoniū perhibet qo filij dei sumus. Ro: 8.16. Gloriā vero quā ab invicē accipiunt qui gloriā qæ est a solo deo nō requirunt uana est. Quoniā uani filij hoiu. Insipiens tu qui merces congregas in saccū pertusū: qui thesaurū {tuū} alieno in ore cōstituis: ignoras quod arca ista nō clauditur nec seras habet.

[481]Sic mala radix illa τῆς φιλοτοιμίας in me germinabat vt nec alienā laudē ista ætate (puer \iuven/ili) æquo aio ferre possem miser nec in mea existimatione illa cōquiescere quā mihi cōcilibā diligentia etc

<404r>

Gratia dei.

<405r>

Gratitudo.

[482]Nolo vos Iudaico notari opprobrio de quibus scriptura testatur quod nō fuerint memores benefactorū eius Ps. 78.8. –.   Quoniam oia dei bona recolere non possumus Ps. 106.2. id saltem quo prcipuū est et maximū opus est vzt nostræ redemptionis a memoria redemptorū aliquatenus nō recedat –: et In eo duo potissimū cōsideranda modus et fructus. Modus dei exinanitio est, fructus vero nostri de illo repletio. Hoc meditari sanctæ spei seminariū est, illud sūmi amoris incentivū. Vtrū profectibus nostris necessariū, ne aut spes mercenaria sit si amore nō comitetur: aut amor tepescat si infructuosus putetur.

[483]Quid tā cōtra officiū quā nō reddere (indigenti) quod (indigens ab eodē) acceperis? Nec mensura pari sed uberiore reddendū arbitror etc Superiorē nō esse in referendo quā in cōferendo beneficio hoc est minorē esse: quoniā qui prior cōtulit tempore superior humanitate prior. Imitanda in hoc natura terrarū etc vt excusare possis quod nō dederis qoo excusare potes qd nō reddideris: Nō dare cuiquā vix licet, nō d|r|eddere vero nō licet.

[484]Theodosij gratitudo et actionū gratiæ pro liberatione sui et populi regibꝫ imitandæ

[485]Alius fructū accepti beneficij vt aurū auro argentū argento rependit; alius laborē alius haud scio an etiā locupletius solū restituit affectū etc In beneficio reddendo plus aius quà census oꝑatur magis prpōderat benevolentia quà possibilitas referendi muneris.

[486]Gratias deu agendū et semꝑ et pro oibꝫ etc. / To: 9.103.

[487]Aboue all thinges geue thankes to him yt hath made thee and replenished thee wth his goodes.

<406r>

Ingratitudo.

<407r>

Hæreditas.

<408r>

Hæresis.

[488]A hæreticke ought to say of his hæresie and yt truth as Bern: of Lucifer and Christ. Mendaciū mihi persuasū est doie: veniat veritas vt possit falsitas dephendi, et cognoscā veritatē et liberabit[489] me, si tamē dephensæ falsitati penitus renūtiavero et cognitæ adhæsero veritati. Alioqui nō humana erit tentatio nec humanū peccatū sed obstinatio diabolica. Nā ꝑseverare in peccato diabolicū est et digni sunt perire cū illo quicū in similitudinē eius permanēt in peccato.

<500r>

Hierarchia.

<501r>

Hypocrisis.

[490]Etsi Sylla vagit libidinibus cōtaminatus erat, tn leges honestas de cōiugio|o| et sūptuū moderatione civibus tulit, qua ex re Prouerbiū Loqueris vt Cato, vivis vt Sylla./. Sic multi hodierno die hypocritæ plura benè loquūtr, quà faciunt.–.– Aliud in Ore. | Vita.

<502r>

Historia.

[491]Historia gentiū qoo adiuvat ad sanctos libros intelligendos.

<503r>

Homo.

[492]Terrā (i) hoies. 1. Sap. 1. quia de terra sunt originē ducentes Eccl. 33.10. cū terrā inhabitet vnde psalm. Incola ego sū in terra. tū quia ex terra sunt existentes. Eccl. 17.33. tū quia in terrā revertentur. Eccl. 17.1.

[493]Miserū miserū in hāc lucis miseriā induxerūt. Nihil ex eis habeo nisi miseriā et peccatū et corruptibile hoc corpus quod gesto. Ad illos festino qui morte corporis hinc exierūt. Cū eorū sepulchra respicio nō invenio in eis nisi cinerē et vermē, fœtorē et horrorē. \Quod ego sū ipsi fuerunt et quod ipsi sunt ego ero/. [494]Quid sū ego? Homo de humore liquido. Fui n. in cōceptionis momento de humano semine cōceptus deinde spuma illa coagulata modicū crescendo caro facta est. Postea plorans et eiulans traditus sū huius mundi exilio et ecce iā morior plenus iniquitatibꝫ.

[495]Forma, favor populi, fervor iuvenilis opes, subripuere tibi noscere quid sit homo. Nihil aliud est homo quàm sperma fœtidū, saccus stercorū, cibus vermiū. Cur go superbis homo? Vnde superbit homo cuius nasci p cōceptus culpa, nasci pœna, labor vita, necesse mori.

<504r>

Homicidiū.

[496]Si nō licet privata potestate alicui hoiē occidere vel nocentē cuius occidendi licentiā lex nulla cōcedit profecto etiā qui seipsū occidit homicida est. Et tāto nocentior cū se occidit qto innocentior in ea causa fuit qa se occidendū putavit. Iudas auxit cōmissū quoniā dei misericordiā desperādo exitiabiliter pænitens nullū sibi salubris pænitentiæ locū reliquit. Propter suū scelus alio scelere seu occisus est.

[497]Non frustra in sanctis Canonicis libris nusquā nobis divinitꝫ prceptū ꝑmissūve reperiri pt ut vel ipsius adipiscēdæ īmortalitatis vel ipsius carendi cavendive mali causa nobismet ipsis necem inferamus. Nā et prohibitos nō esse intelligendū est, prsertim quia nō addidit proximū tuū. Nihilo addito nullus, intelligitr exceptꝫ, (cū si adderetr proximus de se quo intelligeret sicut in prcepto ꝫo qia regulā charitatis a {nobis} \({sei}pso/ accepmus|it|). [498]Vnde Quidā hoc prceptū ad bestias extendere conantur: cur nō et herbas go? nō vivūt 1 Cor: 15 36. Ps. 77. nūquid gr ob hoc cū audimus [499]Nō occides virgultū vellere nefas dicimus et Manichæorū errori insanissimè acquiescimus? His gr deliramentis remotis cū legimus Nō occides, si propterea nō accipimus hoc dictū de frutectis quia nullus est eis sensus nec de irrationabilibꝫ quia nulla nobis ratione sociantr; vnde iustiss. ordinatione creatoris et vita et mors eorū nostris vsibꝫ subditr, restat vt de hoijbꝫ intelligamus, Nō alterū, Non te, ne n. qui se occidit aliud quā hoiē occidit.

[500]Hi excipiuntr ab hoc prcepto quos vel lex iusta generaliter, vel ipse fons iustitiæ deus specialiter occidi iubet. Laudatus hinc [501]Abrahā qui filiū nō sceleratè sed obedienter occidere. Ita [502]Sampsō excusatur quod seipsū cū hostibꝫ ruina domus oppssit quia spiritus latenter hoc iusserat etc.

[503]Quicū hoc in seipsis perpetraverūt aij magnitudine fortasse mirandi nō sapientiæ sanitate laudandi sunt. Quanquū si rationē diligentius cōsulas nec ipsa quidē aij magnitudo rectè noiatr vbi quis nō valendo tolerare vel quæ aspera vel aliena peccata seipsū interemerit. Magis n. mens infirma dephenditr qæ ferre nō pt vel durā sui corporis servitutē vel stultā vulgi opinionem. Maior aius merito dicendus qui vitā ærūnosā magis pt ferre quà fugere et humanū iudiciū prsciæ puritate cōtemnere.[504] [505]Cleombrotꝫ lecto Platonis libro (Phædone) vbi de īmortalitate aiæ disputat se prcipitē dedit de muro (in mare) at ita ex hac vita migravit ad eā quà credidit meliorē. Quod tn magnè potius factū quā benè testis potuit esse [506]Plato ipse quē legerat. Qui nō solū nō prcepit sid et iudicasset nō faciendū. In principio eiusdē libri nefas esse dicit hoiu sivi manus afferre nec aliter irasci deū si id fiat quà doiu si quod se mancipiorū occiderit. L. vives.

[507]At multi se interemerunt ne in manus hostiū venirent. Nō modo quærimus etc.

[508]Regulus a p|P|ænis victus maluit eos ferre serviendo quà eis se auferre moriendo. Proinde servavit et sub Carthaginensiū doiatione patientiā et in Romanorū dilectionē cōstātiā; nec victū auferens corpus ab hostibus, nec invictū aiū a civibus. – [509]Quāto magis Christiani verū deū colentes etc.

[510]Satius est flagitiū cōmittere (virgini sūt etc.) qd pænitendo sanetur quàm tale facinus vbi locus salubris talis pænitentiæ nō relinquitur.

[511]Nō ideo sine scelere facit quisquis deo īmolare filiū decreverit quia hoc [512]Abrahā etiā laudabiliter fecit, Nā et miles cū legatimæ od|r|dinationi obediens hoiē occidit, reus nō est homicidius; sin sponte fecerit {illeg}|est| reus. – . [513]Nemo spōtaneā mortē sibi inferre debet velut fugiendo molestias temporales ne incidat in æternas perpetuas. Nemo propter aliena peccata ne habeat gravissimū propriū: nemo propter sua peccata prterita propter quæ magis hac vita opus est vt possint pænitendo sanari. Nemo velut desiderio vitæ melioris qæ post mortē speratur; quia reos suæ mortis melior post mortem vita nō suscipit.

[514]Lex apud Romanos; Homicida insepultus abijciatur

[515]Facto pius et sceleratus eodem. De homicida. – De Faux et alijs dicatr. –.

<505r>

Hospitalitas.

<506r>

Humilitas.

[516]Appetere de humilitate laudem humilitatis est non virtus sed subversio. Verus humilis vilis vult reputari non humilis prædicare.

[517]Vtile est abscōdere magis quà ostentare si quid habemus boni: sicut et mendici cū eleemosynā petūt nō ptiosas vestes ostendunt sed seminuda membra aut ulcera si habuerint vt citius ad misericordiā videntis aius inclinetr. Quā regulā Publicanus ille servavit multo melius Pharisæo et ideo descendit iustifici|a|tꝫ ab ((i) pr) illo. Luc. 18.

<508r>

Iactantia.

<509r>

Idolatria.

[518]Experiebātr hoies [519]Ethnici prioribus seculis sedula dei beneficia sed latebat eos beneficus. ille quidē attingebat a fine vs ad finē fortiter sed disponens oia suaviter (Sap: 8.1.) nō sentiebatr ab hoijbus. Et gaudebant de bonis doij et doiu Sabaoth oio nesciebant. Ab ipso erant sed nō cū ipso. Per ipsū vivebāt sed nō ipsi. [520]Ex ipso sapiebant sed nō ipsū alienati, ingrati insensati. Hinc demū factū est vt quod erant quod vivebant quod sapiebant non auctori tribuerent, sed naturæ ascriberent, aut certè quod insipientius erat fortunæ.

[521]Nō hoies a simulachro (Plineruæ) sed simulachrū ab hoijbꝫ servabatr. Quoo ergo colebatr vt patriā custodiret et cives qæ suos nō valuit custodire custodes?

[522]Patrocinabāt hoies facinora exemplo deorū. Quales illi dij?

[523]Proponūt Græci; Si dij tales colendi sunt profecto etiā tales (scenici) honorādi sunt. Assumūt Romani, Sed nullo modo tales hoies honorandi sunt. Cōcludunt Christiani; Nullo igitur modo dij tales colendi sunt. Græcii putarūt honorādos scenicos Romani nō etc.

[524]Quid tam indecorū quà venerari ligna quæ ipsi faciunt?

<600r>

Ieiunium.

[525]Vt qui plus dat corpori quà corpori debet hostem nutrit: sic qui minus dat corpori quà corpori debet civem necat.

<601r>

Ignorantia.

<602r>

Imitatio.

Doio Iesu volunt oes te frui at non ita et imitari etc. Vide Persecutio –.

<603r>

Imago.

[526]Sub signo servit qui operat aut venerat aliquā rē significātē nesciens quid significet. qui vero aut oꝑat aut veneratr vtile signū divinit{à}s institutū cujus vim significationē intelligit nō hoc veneratr qd videt et trāsit, sed illud potius qo talia cuncta referenda sunt. Talis homo spiritalis et liber etiā tēpore servitutis etc –.–. Tales Patriarchæ & prophetæ.

[527]Imago dei est ois aia rationalis – Si deū diligis me imaginē dei diligis. etc.

[528]Quoo antiquitꝫ abusi sūt imaginibꝫ, et ob id susblatæ sūt. Gardineri Cōfessio. Simile bonū.

<604r>

Ignavia.

[529]Fraus et desidia timenda sunt in oi opere dei. Desidiā facimus quando per torporem languidi ea quæ dei sunt operamur. Omnis ars hujus seculi strenuos habet amatores et ad exequendū promptissimos. Quare? quia prsentē habet remunerationē sui operis. [530]Ars vero divini timoris multos habet sectatores tepidos {sic} languidos et pigritiæ inertia congelatos. Sed hoc proinde fit quòd merces laboris eorū nō in prsenti vita sed in futura dabitur. Goe to ye {visire}. Prov. 6.6.

<605r>

Impunitas.

<606r>

Impositio manuu.

<607r>

Indulgentiæ.

<608r>

Intentio.

[531]Matt: 6.22. Oculus ds intētio qua quilibet in opere suo finē intustr. Corpus vero congeries operū intelligitr. Tunc autē oculus est simplex qdo intentio solūmodo in Deū dirigitr, et qdo sic est tūc tota cōgeries operū luce institiæ corā deo resplendet.

[532]Si nostra intentio apud Deū fuerit simplex eius iudicio nostra actio tenebrosa nō erit.

[533]Quicquid homo facit bonū esse nō potest nisi ex bona voluntate procedat.

<609r>

Innocentes. Simplicitas.

[534]Nec prudentia serpentis sine simplicitate colūbæ, nec simplicitas colūbæ sine prudentia serpentis debet esse in te; quia colūbæ simplicitatē astutia serpentis vt mala caveat sollicitet, et prudentiā serpentis simplicitas colūbæ vt bona faciat tēperet. [535]Colūba septē virtutes habet quas per gratiā spiritus poteris habere in te. [536]1. sæpe super rivulos aquarū sedet vt viso accipitre veniente se in vndas immergat, ita tu super rivulos scripturarū sedeas vt admonitione earū incursū diaboli evadas. [537]2. in tritico melora {sic} grana eligit, tu in scripturis meliores, sententias eligas ex quibus te reficias. [538]3. sæpes alienos pullos nutrit, tu hoies prius a deo alienos tuis verbis at exemplis ad deū cō vte. [539]4. Rostro non percutit, malū in noie aut facias aut dicas. [540]5. nō habet fel tu nō habeas in te iracundiā. [541]6. nidū facit in fenestris murorū, in fenestris petrarū fac spem tuā. [542]7. gemitū habet pro cantu, tu gaudeas in gemitu et tristitia spirituali.

[543]Matt: 10.16. Vnde Gen: 35 ds de Iaacob quod vir simplex habitabat in tabernaculis, et tamē qtæ prudentiæ {fo it} erga fratrē in surripiēdo benedictionē; erga avūculū in custodiendo gregis, ergo uxores in pacificē eas regendo etc. Ro: 16.19.

Simplicitatē nō habent [544]Debet simplicitas esse sine plica vanæ intentionis; sine ruga falsæ opinionis; sine tegumento palliatæ fictionis. {qd} nō habent qui faciunt opera de genere bonorū intentione humanæ laudis et nō propter honorē dei vid. 608. 1. et 2. – 2ā nō habent hæretici qui veris sententijs fidei christianæ cōmiscēt errores falsarū opinionū. 2 Ecclus. 13. – 3ā nō habent proditores et dolosi de quibꝫ ps. labia dolosa in corde et corde locuta sunt de quibꝫ verificatr. Io. 1 8|7| vicit Artes c: 4 de Aiailibꝫ. 1i. 18. quod in aiali nō est nisi cor vnū et aia vna. – .

<700r>

Invocatio.

<701r>

Invidia. Detractio – – etc.

[545]Fuge detrahentes quasi serpentes: detrahentes infūdūt venenū mortiferū in auribus se audientiū: qui detrahit et qui detrahentē libenter audit vter peccat.

[546]Detractio grave vitiū, grave peccatū est: sicut canes rodunt pedes transeuntiū, ita detrahentes rodunt vitā proximorū. [547]Nō detrahas peccatori sed condole. Quod in alijs detrahis in te potius pertimesce: Si vis detrahe tuis peccatis detrahe. Nō ꝑspicias, de tua ergo emendatione esto sollicita[548].

[549]Iuxta prophetā Hier: 9. intrat mors per fenestras nostras cū prurientes auribꝫ et oribꝫ lethale poculū detractionis invicē novis ministrare contendimus Ps. 101.5. Nost. Ois qui detrahit primū quidē seipsū prodit vacuū charitate, deinde quid aliud detrahendo intendit nisi vt is cui detrahit veniat in odiū vel cōtemptū ipsis apud quos detrahit?[550] [551]Ferit go charitatē in oibꝫ qui se audiunt lingua maledica; et quantū in se est necat funditus et extinguit; nō solū autem, sed et in absentibꝫ vnivsis ad quos volans verbū fortè per eos qui prsentes sūt pervenire contigerit. Vides quà facilè et brevi ingentē multitudinē animarū velociter currens sermo tabe malitiæ hujus inficere possit. – . [552]Sunt species detractionis, dū alij quidem nude at irreverenter vti in buccā venerit virus evomant ejus. Alij quodā simulatæ verecūdiæ fuco cōceptā malitiā quā retinere nō possunt advmbrare conantur.

[553]Vt fluctus maris fortem ingentem rupē ferientes ibi illiduntur nihil efficientes quà seipsos frangere et in spumas inanes cōvertere manente rupe īmobili et stabili; sic qui iustū et piū virū volunt impugnare spumas suæ iracūdiæ et invidiæ ostendunt sed nihil aliud efficiunt quà seipsos frāgere et atterere perseverante iusto in virtute[554].

<702r>

Ira.

Vide virtutē 5 colūbæ in Innocentes pa: 609.

[555]Caueatur iracūdia aut si caueri nō pt cohibeatr. – Iacob fratri indignāti pie cessit patiētiæ instructus cōsilio abesse maluit et peregrinari quà excitare fratris indignationē et tūc redire cū fratrē mi{illeg}tigatū putaret. Et go tātā apud Deū invenit gratiā. Quibus deinde obsequijs, qta|is| muneribꝫ fratrē ipsū recōciliauit sibi vt ille prreptæ benedictionis nō meminisset meminisset delatæ satisfactionis – Si nō potueris mitigare mentē {illeg} \reprime/ linguā tuā. Sic n. scriptū Ps. 33.13. Deinde inquire pacē. – Vitemus aut tēperemꝫ iracūdiā ne sit eius aut in laudibus exceptio aut in vitijs exaggeratio. Nō mediocre est mitigare iracūdiā, nō inferius quà oio nō cōmoueri[556]. Hoc nru est naturæ illud. – Hæ cōmotiones in pueris inoxiæ sunt quæ plus habent quà amaritudinis. Etsi cito pueri inter se mouentr, facilè cedātr, et maiori suauitate in se recurrunt. Nolite hos cōtemnere pueros de quibꝫ ds ait Matt: 18.3. – Ita te cōtempera vt quasi puer iniuriā nō teneas. Noli respondere iracūdo ad iracūdiā eius. Cito culpa culpā excutit. Si lapides teras nōne ignis erūpit. [557]Ferūt gentiles Architæ Tarentini dictū phi qd ad villicū suū dixerit, O te infælicem qte affligerē nisi iratus essem: Sed etiā David armatā dextrā in indignatione cōpssit – Et bellatores advs{us}. Nabal ad ultionē paratos Abigail depcatione revocauit. Vnde advtimus tēpestiuis quo intercessionibus nō solùm cedere nos, sed etiā delectari oportere. Eo vs autē delectatꝫ est vt benediceret interueniētē –.–. Ps. 4.5. (i) irascimini vbi culpa est cui irasci debeatis. Nō pt enī fieri vt nō rerūindignitate moueamur alioquin nō virtus sed remissio iudicatur. Moralis Mgr. – .

[558]Tria genera hoiu iniurias accipientiū.

[559]Nō inveniat in te advsarius imaginē suā, nō rabiē nō furorē: In his n. imago nequitiæ est.

<703r>

Iustitia.

[560]Sicut ratio rotūditatis vt a puncto medio oes lineæ pares in extrema ducantr eadē est et in magno disco qæ nūmulo exiguo: ita vbi ꝑva iustè gerūtr nō minuit iustitiæ magnitudo.

[561]Sine cōcordia nō est civitas, sine iustitiā nō est cōcordia. – .

[562]Vera iustitia nō est nisi in ea rep. cujus cōditor rector Chs est. |Sine religione nō est vera iustitia|.

[563]Duplex est affectio aiæ, quædā cōmodi{illeg} quædā iusti. Prima est affectio a voluntate inseperabilis {sic}, 2a est separabilis. Sub prima cadit affectio civi potus et huiusmodi. [564]Sicut igitur oi die renovatur in nobis esuriet et sitis: ita affectio iustitiæ in criminibus corrigendis semper debet esse in nobis recens et ine{illeg}|sp|erabilis et go dr beati qui esuriunt etc

[565]Vbi prudentia ibi interdū est malitia; vbi fortitudo ibi iracundia; vbi temperantia ibi intēperātia plerun aut alia vitia. Vbi autē iustitia ibi est cōcordia virtatū cæterarū.

[566]Remota iustitia quid sunt regna nisi magna latrocinia? et latrocinia qid sunt nisi ꝑva regna? elegater eni pirata Alexādro regēti quid ei videretr vt mare hæberet infestū? quid tibi inquit vt orbē terrarū?

[567]De virtutibus vitia feci. Iustitia nā dū suū modū excedit crudelitatis vitiū gignit: et nimia pietas dissolutionē disciplinæ parturit: sic sæpe vitiū est quod virtus putatur.

[568]Iustitiæ pietas 1a in Deū. 2a in patriā. 3a in parentes, itē in {oes}, {qæ} et ipsa secūdū naturæ est magisteriū: Siquidē ab ineunte ætate vbi primū sensus infundi cœperit vitā animamus tāquā dei munus, patriā parentes diligimus, deinde æquales quibus sociari cupimus.

[569]Societatis Ratio diuiditur in duas partes iustitiā et beneficentiā qā eandē liberalitatē vocāt. Iustitia mihi excelsior videtur, liberalitas gratior. Illa censurā tenet, ista bonitatē././ That to ye being this to ye wel-beinge. Quis nō cuperet hanc virtutis arcē tenere nisi prima auaritia infirmaret at inflecteret tātæ virtutis vigorem?[570] Etenim dū augere opes etc cupimus, iustitiæ formā exuimus. Quoo eni pt iustus esse, qui studet eripere alteri quod sibi quærat?

[571]Iustitia etiā hostibus reseruatur etc –

<703v>

Personarū acceptio. Iuden.

[572]Jer: 48.10. Cursed is he yt pitties whō he ought not.

De quodā {excoriato} propter falsū iudiciū, cuius filius in locū eius substitutus iussus patris pellē inter iudicandū respicere.

[573]Samuels sōnes walked not in his wayes but \1/ turned aside after lucre, and \2/ tooke rewards and 3 ꝑverted ye iudgmt. 1 Sam: 8.3.

<704r>

Iudex.

|[574]a good text. 1. Deut. 16. Ecclus. 7.6. {were} we see what a iudg{ment} feare to doe etc. /./. Ecclus 7.6. nisi Vulger Lat.|

|Iudicia mea Custodite et facile Levit: 19.|

[575]It is reported of Aurelius Alexander Severus adopted heire to the Empire by Heliogabalus to beare such stomach against corrupt iudges that when he chawnced to meete wth anie of thē by ye cōmotiō of his mind he would cast up {choller} beinge soe moved wth them that he could not speake and was readie wth his two fingers to put out theire eies.

[576]He yt answeareth a matter before he heare it it is follie and shame vnto him. Answeareth {(i)} taketh uppō him to iudge or determine of a matter in cōtroversie etc Darrell p{fatad} Lectur{ū}|ē| [577]He that is first in his owne cawse is iust, thē cometh his neighbour & maketh inquirie of hī.

[578]Brutus exuit patrē vt consulem ageret, orbus vivere quà publicæ vindictis deesse maluit.

[579]Ecclus. 10.2. As ye iudge soe his officers – Roba iudicis debet esse iustitia – Iob. 29.14. Quod s|h|omo sit iustus nō sufficit iusta fucere sed et iustè Arles. 2. et 5. Ethic. Vnde qui suspendit furē zelo vindictæ propter gravamen personales facit quidē iustū sed nō iustè. Vnde Anselmꝫ de Lib. Arb. c. 3o. Iustitia est rectitudo voluntatis propter se servata et Deut. 16.20. Iuste quod iustū est exequere –. {Es}{illeg} 5.23.[580]

[581]Iudes quidā malus furore accensus cōdēnavit ad mortē {3ce} milites in hūc modū. Vnū iussit occidi quia de via redierat sine cōmilitone imponens ei quòd eū interfecerat. prcepit statim cuidā militi astāti (quod eū duceret ad locū supplicij vbi morte plecteretr. Cū autē esset eductus redijt cōmilito sanus et incolumis pro qo alius morte plectendus ducebatr. Vidēs autem hoc 3ius miles qui primū ducebat versus suppliciū redijt ad iudicē et ābos corā illo milites prsentabit, quos vt vidit tyrānus furore accensus iudiciū dedit tale[582]. Primo dixit, te iubeo occide qia iussus et occidere et imperatori nō obedisti. Secūdo te inquit iubeo interfici, qia damnatus es, et 3io te inquit similiter iubeo interfici, qia causa cōmilitoni dōnationis fuisti. et subdit seneca, O quàm solers est iracūdia ad sugger \fing/endū causas furoris.[583] Tres enim ibi puniti sunt ob vnius innocentiā. Excogitat iste quēadmodū faceret crimina cū nullū inveniret habet n. iracūdia hoc malū qd nō vult regi. Nā ipsi veritati irascitr si cōtra volūtatē ejus aliquid faciet.

[584]Be not faint hearted when thou iudgest etc. Accept noe ꝑsō against thine owne cōsciēce.

[585]Nō cōsid{illeg}erare ꝑmittimur ꝑsonā pauperis aut misereri eius in iudicio; sed cū molestiā licet, coercendꝫ eiusmodi pietatis affectus et æquitatis est dictanda sententia. Respect of persons blindes {illeg} /{illeg}\ fight | Respect of causes quietly /cleareth\ light Soe yt respect doth wrong and right. Gouer poet.

[586]In Carinthia a prouince of Illiricū is a cittie called Clugen where they obs. an ould custome albeit verie rigorous, for if a theife be taken wth yt fact he is fourthwth hanged wthout more a doe and they hangt those alsoe wch are uppō great psūptions \thought/ culpable of theft, and 3 dayes after iudgmt is geuē on the case and if the iudges then find ye ꝑtie guiltie he is left hanging ō ye gallowes till he fall thence, but if he be unguiltie he is taken downe & honestie buried to make him amendes[587].

Hic locus odit, amat, punit, conseruat, honorat:Written ouer ye iudgmt place in a strōg
Nequitiam, pacem, crimina, iura, probos.castle in a cittie Zante in ā Ilād Zante.[588]

[589]Nō pt Iustitia sine prudentia esse cū examinare quid iustā quidue iniustū sit nō mediocris prudentiæ sit.

[590]Iustitiarij imprudens dictū. Resp. Latineri prudens –

[591]One put out ye candle yt ye {fleaeb} might not see to bite him: soe doe they yt by killing men seeke to hide there murder acts of wickednesse. {Eu} Gilbert Narr l. 1o. –

[592]Quæso (Lector) vt memor tribunalis doij et de iudicio tuo te intelligens iudicandū nec mihi nec adversario meo faveas, neve personas loquētiū sed causā cōsideres. |{sewe{illeg} to ye {Ridder}. 2. lib.}|

[593]Qui nō repellit iniuriā si pt tā est in vitio quà ille qui facit. De viro forti – Hinc Moses {vrsis} etc Exod. 2. {illeg}ripe eū qui ducitr ad mortē. Prov. 24. Salvū feci pauperē de manu potentis etc – Iob 29. Iob: 4.6. |He yt will understād righteousesse of iudgmt and æquitie must| {willne} his heart to understāding Pro 2.9. Let a iudg especiallie heare Prov. 3.3.

[594] [595]2. Chron 19.{6}. /. Everie man thinks {sebsidies} etc. a great charg but noe man minds what a charg lies on kinges and iudges. The more eminēt place ye more care. A place wherein ye differēce of {illeg}termt 2 ye charge etc – . Levit. 19.15. Iudge {illeg}st{illeg}e. /. Deut 17.8. Hard matters to be inquired & referred. /. Accept noe ꝑsō Iob 13.10. /. {Neither} would have Paull heard – A heathen man – / Doth our law iudg a man before it heare him etc Ioh 7.51./. Gen. 11.5. gods ex&ple, soe before he destroyed Sodome etc – Iudex lex loquiens, ye life of ye law. He must remitte ye rigour of ye law soe yt ye law loose not its vigour – The mercie seate was covered wth Cherubins of iustice. The iudg must not doe as Saul did wth Agags beasts some ye {fāt} etc The law must not be made a spiders web. Moses willed ye people of Israel to {illeg} there hands vppō there sōnes & brethen etc soe etc – Exod: 18.21. / Charg Ioshua and incourage him Deut 3.28. A iudg must not be like ye swordfish of wch its storied yt he makes {show} of a sword but wāts a heart and soe never vses it – s|S|hould such a mā as I flie {Nehoniahes} {illeg} {tel} ye iudg say should such a mā as I feare./ Reasons 2 1 ye execute not etc1 in respect of yowre office 2 he wilbe wth yow2 in respect of ye thinges thēselves They are ordeined & sēt of god {Paul} Iohn etc God blesses his ordinance or it could not stād as it does – –. The ordināce of mā not {illeg}liter but {alia} 1 subiectiue. 2 obiectiue. 3 τελιηως The wicked resist {Iude}. 2. They are but ye ministers of god to execute his vēgeāce, Vēgeāce is mine etc 1 it must teach mē to receave there iust sētence as cōeing frō god. 2. if it be {illeg}iust they must know that as it cōes frō god it is iust to {rother} fines or he exercises thy patience – {Make} not ye stōe but {illeg} {raised} ō constantly {times} Iob. 29.14. etc – vid. 1.40 –/– vid. aliquo {illeg} in {illeg} Mose[596] [597]

<704v>

Iudiciū ultimū

[598]Quadā vi divina fiet vt cui sua opera bona vel mala in memoriā revocent, et mentis intuitu mira celeritate cernant vt ex|ac|cuset vel excuset scia cōsciētiā at ita simul singuli et oes iudicēt

Iudiciū faciet gestorū quis suorū, Cūcta cūctorū cūctis arcana patebunt.

[599]Nihil est quod magis proficiat ad vitā honestā quàm vt credamus cū iudicē futurū, quē et occulta nō fallant, et indecora offendant, et honesta delectent.

[600]God never leaues kinges vnpunished when they transgresse there limits. For in yt psalme where god saith to kinges {vas dij estis}; He Imediatelle thereafter cōcludes But ye shall die like men. The higher we are placed ye greater shall our fall be. Vt cusus sic dolor: the taller ye trees to ye more in dawnger of ye wind and ye tēpest {beutes} surest vppō ye highest mowntaines etc. Idē de iudice –

[601]Goe be of good courage, cōsider & take heede what thou doest. A prophet to Ahab –

[602]Thou shall not doe uniustlie in iudgmt thou shalt not favour ye pore nor honour ye mightie etc –

[603]Deus nō naturæ ratione sed honoris causa noiamus. Mercurius Trismegistus of\er/ ye gods.

<705r>

Iuramentū.

<706r>

Iuris prudentia.

<707r>

Lachrymæ.

Vide virtutē Colūbæ 7ē in Innocentes pa: 609. [604]Ideo si vinceret Absolon eū occidi prohibuerat David vt edomito servaret pænitendi locus. Et qui nō potuit nō orbitatē doluit in eius interitu etc Nā alio prius filio qui īnocens erat pro quo ægrotante affligebat moriente lætatus est.

[605]Est honor et lachrimis. –. De Mirrha. –.

<708r>

Lectio.

<709r>

Lex.

[606]Deus verus eos a quibꝫ nō colebatur meritò neglexit; Dij autē (Ethnicorū \Rom:)/ cultores suos ad benè vivendū quare nullis legibus adjuverant? Vti dignū erat vt quomodo isti illorū sacra, ita illi istorū curarent facta; minātes pænas male agētibꝫ, pr{illeg}|mia| rectè agentibꝫ pollicentes.

[607]Lycurgus Lacidemonijs leges ex Apolli|o|nis authoritate se instituisse cōfinxit. Xenophon. Plutarch.

<800r>

Liber vitæ.

<801r>

Liberalitas. Beneuolentia etc

[608]The people of Israell offered soe much yt Moses was forced to cōmand thē cause bringinge –

[609]Ex duobus cōstat beneficentia vt sit perfecta Beneuolentia et liberalitate. Nō enim satis et benevelle, sed etiā bene–facere. Nec satis est benefacere nisi id ex bono fonte (i) bona volūtate ꝑficiscatur./ Plurim{a}. |1.| Eo largiendū cōsilio vt pros{illeg}|is| nō vt noceas. 2. de iustē quæsitis largiendū. 3. cū fide et sine fraude. 4 sine Iactantia, affectus nomē imponit operi. 5. respiciendi in 1o loco Domestici fidei. 6. Oibꝫ debetur nos misericordiā sed nō æquā. 7. propinquis salueniendū. 8. nō pudeat paupertatis hinc cōsecutæ, quia Chs ex diuite pauper factus vt nos ditaret. –    [610]Ap docet (2 Cor. 8.10.) et liberalitatē sine beneuolētia et beneuolentiā sine liberalitate nō esse perfectā. Vnde ad perfectā hortatur. Versu. 11o. Versu 15. Bene hortatur etc quoniā qui plurimū auri possidet nō abūdat quia nihil est quicquid in hoc seculo est, et qui exiguū habet nō minuit quia nihil est quod amittit. Res sine dispendio est, quæ sine dispendio est.

[611]–9. Pulchrū est propensiorē eius haberi rationē qui tibi aut beneficiū aliquod aut munus cōtulit, si ipse in necessitatē incidit – Vt aliquis excusare possit qd nō dederit, qoo excusare pt qd nō reddiderit? Nō dare cuiquā vix licet, nō reddere vero nō licet.

[612]Benevolentia gladiū iracūdiæ extorquere cōsuevit: facit vt amici vulnera vtilia magis quà volūtaria inimici oscula sint etc –

<802r>

Liberū Arbitriū.

[613]Testimonies & proofes against it etc –

<804r>

Limites.

<805r>

Lingua. Linguæ.

[614]Linguæ sunt vtiles etc si tantū occupent vt maioribus rebus ad quas adipiscendas servire debent nō sint impedimento.

Reckoning up the sinnes of all his mēbers, [615]Lingua mea nocuit mihi plus quà oia membra. – nimiū laudando vel vituperādo fere quoties loquor mentior etc –.

[616]Scriptū, Ex vbis tuis cōdēnabere] quid opus est igitur vt properes periculū suscipere cōdēnationis loquendo; cū tacendo possis esse tutior? Cōplures vidi loquendo peccatū incidisse, vix quēquā tacendo. Ideo tacere nosse quam loqui difficilius est etc. Homo sapiens tacebit vs ad tempus. Eccls. 20. Hinc. Ps. 38. Sciebat n. et legerat divinæ esse protectionis vt homo a linguæ suæ flagello abscōderetur etc Verberamur vocis nostræ verbere cū loquimur ea quorū sono ceditur aius noster. Quis est qui nō delinquat in lingua sua? Quia neminē videbat sanctū os servare posse ab īmūditia sermonis ipse sibi silentio legē imposuit vt tacendo culpā declinaret, quā vix effugere posset loquendo. Dixi custodiā (i) dixi mihi tacito cogitationis prcepto etc Aliæ sunt viæ quas debemus sequi, Dni. Aliæ quas debemus custodire. Nostras.Potes autē custodire si nō cito loquaris. [617]Lex dicit Audi. NE. Loquere. Ideo Eun lapsa {ē} qia locuta viro qd nō audierat a doio.

[618]Mutos nos esse oportet. Minimè. est enī tempus loquendi: Eccles. 3. Si pro otioso vbo reddemus rationem, videamus ne reddamus pro otioso silentio. David nō silentiū sibi indixit sed custidiā etc Cui nisi vnicui nostrū scriptū est Eccls 28.28. etc. Possessio tua mens tua est. Aurū tuū cor tuū est. Argentū tuū eloquiū tuū est. Sepi possessionē hūc et circūvallato cogitationibus: munito spinis sollicitudinū: ne in eā irruāt et captivā ducant irrationabiles corporis passiones etc iugū sit vbis tuis et statera] (i) humilitas at mensura vt lingua tua menti subdita sit. Restringatr habenæ vinculis; frænos habeat suos quibꝫ revocari possit ad mensurā. Sermones ꝑferat libra examinatos iustitiæ, vt sit grauitas in sensu, \in/ sermone pōdus, at in vbis modus.

[619]Ps. 19. Loqueus advsarij sermo noster est. Loquimur \plerū/ quod excipiat inimicus, et quasi nostro nos gladio vulneret. Quanto tolerabiliꝫ est alieno gladio quā nostro perire? etc. –.

[620]Quādo aliquis nobis cōvitiatr, ad iurgiū vocat etc tūc silentiū exerceamus, tunc muti fieri nō erubescamꝫ. |B| Si taceas dicetr ille cōvitiatus est huic, cōtempsit iste. Si referas cōtumeliā dicetr, ambo cōvitiati sunt. Vter cōdemnatr nemo absolvitur. [Si taceas irrisū se putabit. Si respōdeas, victorē. / . Etsi servus cōvitiū dicat iustus tacet. Etsi infirmus cōtumeliā faciat, iustus tacet. Etsi pauper criminetur iustus nō respondet. Hæc sunt arma iusti vt cedendo vincat. Sicut periti iaculandi cedentes solent vincere, et fugientes gravioribus fugientes vulnerare ictibus. / . Quid opus est moueri cū audimus cō{illeg}|viti{a?}| cur nō imitamur dicentē Obmutui etc Ps 38. An hoc dixit tātūmodo; nō etiā fecit David? Imo et fecit. Nā cū ei cōvitiaretr Semei filius Gemini tacebat David et qvis septus armatis nō retorquebat cōvitiū, nō vltionē quærebat (ne vindictū ꝑmisit). Nō mouebatr cōvitijs cui abūdabat bonorū opū cōscia. Is qui cito iniuria mouetur, facit se dignū cōtumelia videri: dū vult ea indignus probari. Melior est ita qui cōtemnit iniuriā quà qui dolet. Qui n. cōtēnit qasi nō sentiat ita despicit: qui autē dolet qasi senserit torquetur. – .

[621]Ne modū progreg|d|iaris loquendi, ne quid indeorū sermo resonet tuus. Speculū enī mētis plerū |in| vbis refulget. – . In silentio est reliquarū virtutū otiū. – .

Cauendū ne quid turpe ore exeat. Huc n. grauiter coinquinat hoiē. Nō n. cibus inquinat hoiē. Sed iniusta obtrectatio; sed vborū obscænitas. Et nō solū nihil ipsi (ministri) nihil indecorū loqui, sed ne aurē quidē debemus huiusmodi prbere dictis. Sicut Ioseph veste fugit relicta etc quoniā quē delectat audire, alterū loqui provocat.

[622]Put away frō yee a froward mouth, and put wicked lips far frō thee. Prob. 4.24. [623]

<806r>

Longanimitas Dei.

<807r>

Magistratus.

<808r>

Malitia.

[624]In malevolā aia nō introivit sapientia – tit: Anima.

<809r>

Matrimoniū.

[625]Taciani et Marciani cæterorū qui nuptijs detrahūt ꝑfidia quà sit dānabilis insinuat. Si enim thoro īmaculato et nuptijs debita castitate celebratis culpa inesset, nequaquā ds ad has venire, nequaquā eas {signorū} suorū initijs cōsecrare voluisset. Nūc autē quia bona est castitas cōiugalis, melior cōtinentia vidualis, optima perfectio virginalis, ad cōprobādū oiu electionē discernēdū tn singulorū meritū ex intemerato Mariæ virginis utero nasci dignatus est, e ꝑphetico pt unæ viduæ ore mox nato benedicitur, iuvenis nuptias sua prsentia honorat. – . – .

[626]Fox Act & Mon: 2 vol. 1698.

[627]Campegius thought it better preists should haue manie Cōcubins then one Wife. etc.

<902r>

Martyriū.

[628]Festinavit mulier vt interesset martyribꝫ et pro veritate occideretr.

[629]Saturi mira Cōstantia. Vnorem, liberus oia reliquit pro Christo.[630]

[631]7ē Martyrū alacritas ad suppliciū tāquā ad æpulas festinantiū. – .

[632]Tormenta Martyrū varia – Spōte tn currebāt vt occasione mortis incorruptibilis vitæ dona ꝑciperent.

[633]Dionysia vestimentis exuta spectaculū oijbꝫ, facta. – . Filiū solata[634].

[635]Victoriæ Cōstātia, et salus restituta – Victorianꝫ tripudiavit in doio[636].

[637]Duorū martyrū cōsortiū dulce – Martyres linguis radicitꝫ abscissis loquati sunt[638].

[639]Varia genera cruciatuū – Dagila cū gaudio reliquit domū maritū et filios[640].

[641]Malius temporalia ad modicū sufferre supplicia quà æterna pendere et subire tormēta – vox 7ē fratrū

[642]Ito supplicia quasi ad epulas cōcurrentes,   Votiva nobis hæc dies et oi festivitate festivior.

[643]Ignis martyres cōsūpturus (per se seu) divino (potius) imperio extinctus –

[644]Direptionē bonorū cū gaudio susceperunt – Prōptior invita ad mortē fæmina quàm persecutor ad paruā[645].

[646]Cruciatus pro quadam specie voluptatis expetitur.

[647]Nūquā pt solēnitas impediri quibus {illeg}|{illeg}| in tribulationibꝫ gaudere –

[648]Thomas Whytet post recātationē cruciatus cōscientiâ, post deditionē sui in manus ꝑsecutorū lætissimus –

[649]D Taylour ad Martyriū quasi ad cōviviū filaris et lætus. –

[650]Schismatici & Hærotici se martyres dicūt. In ep. Ioh: Tract. 6o.

[651]Quære mortes may|r|tyrū; Oculos carnis interroga, Malè mortui sunt. Oculos fidei interroga, ptiosa in cōspecta doij mors sanctorū. – De Disc. Christ.[652]

[653]H{illeg}|o|pexi solatiū contra martyriū et morte pro Ctro. / Mro Kingsten –.

[654]Chs pro nobis, go nos pro Chro. – Sanderi dictū Grimaoldo[655]

[656]The fire a bed of roses to James Baynham halfe burned –.

[657]Nos tempore ꝑsecutionis de civitate in civitatē cōcedere imo vt ipsius verbo vtar fugere vult ds ne temere aliquis dū martyrij desiderat gloriā offerat se periculis etc – Matt: 10.

[658]Nec rursus propter ignaviā cedere quis ac deserere fidem debet metu periculi; Qua gratia prparādus est aius etc vt nullis ꝑturbari possit terroribus etc. vt in bello imꝑvisus hostis etc –

[659]Martyrū Cōstātia.        Nec irritare nec adulari licet[660]

<903r>

Persecutio.

[661]Doie Iesu volunt oes te frui at nō ita et imitari; conregnare cupiūt sed non cōpati. Ex his erat ille qui dicebat, Moriatr anima mea morte iustorū Num: 32. Optabat sibi extrema iustorū, sed nō ita et principia. Mortem spiritualiū optant sibi etiā carnales, quorū tamen vitā abhorrent. Non curant quærere quem tamē desiderāt invenire, cupientes consequi sed nō et sequi. Nō sic illi quibꝫ Luc. 22. Vos estis qui permansistis etc. Ipsi ibant post te et pedibus et affectibus.

[662]Absit mihi gloriari nisi in cruce doij mei Iesu Christi. Gal. 6. Grata ignominia crucis ei qui crucifixo ingratus non est.

[663]Serpēs totū corpus pro capite obijcit ferientibus notū hoc qtū illustrat sensū illū qo ds iubet astutos nos esse sicut serpentes. Matt: 10. vt sct ꝑ capite nostro qd est Chs corpus potius persequentibus offeramus ne fides Christiana tāquā caput necetr in nobis si parcentes corpori negemus Deū.

[664]Sicut dixit ds de Iudæis, Populus hic labijs me honorat, cor autem eorū longè est a me: fortasse et de aliquibus lapsis dicat. Isti me labijs negarūt, sed corde mecū sūt. Vicit eos pæna, nō avertit ꝑfidia – pag 155. to. 2o.

<904r>

Mediator.

[665]Hoies {vtātr} atriensibus in deo nihil tale. Sine Mediatore exorabilis est.

[666]Nihil libr opus est, patronis apud Deū: ne enī tū facile Deus audit, Si alij pro nobis orent, quàm si ipsi oremus, etsi pleni simus oibꝫ malis.

Sulpico Ambros. in c. 1. ad Rom: cōtra similitudinē a regibꝫ desū ptā etc.

<905r>

Medicus.

[667]Miraculū de herba medicam vim habente.

<906r>

Mediocritas.

<907r>

Meditatio.

<908r>

Memoria.

<909r>

Mendacium.

[668]T. Pomponius Atticus mendaciū ne dicebat ne pati poterat.

[669]Falsorū genera duo Vnū eorūqæ oio esse pnt, vt 7ē et 3ia esse 11ē. alterū eorū quæ nō sunt qvis esse possint, vt pluisse Calendis Ianuarijs qdo etc

[670]A champion of the popes to uphold the shop of his forgeries and lies in an Apologeticall treatise sticketh not to affirme this impious rule: honesta docendi ad pietatē nūquā potest esse ratio inhonesta. Soe as a mans meanings be good and religious it skills not though his meanes be bad and impious. 23nt [671]St Aug: faith plainelie it is not lawful to dissēble for ye safetie of a mans soule. And the heathen philosopher in the fourth of his Ethickes speakes better Christianitie in this case ηαθἄυτὸ τὸ μάν {Π}ευδος φεητὸν ηαὶ Φαυλον a lie is simplie bad and simplie to be cōdemned. – .ηαθ᾽ ἀυτὸ τὸ μὲν Φευδος φαυλον ηαι φεη{κν}                                          per se mendaciū improbū est et viterp. dignū.[672]

[673]Qui mendax est neminē putat verū dicere. A {lijng} tongue one of ye 7 thinges god hates. Prov. 6.17.

<1000r>

Mendicus.

<1001r>

Meritum.

[674]Necesse est 1o oiu credere qd remissionē peccatorū habere nō possis nisi ꝑ indulgētiā dei etc postremo qd æternā vitā nullis potes operibus promereri nisi gratis detr et illa etc[675].

[676]Si cōsideremus merita nostra desperandū est[677].

[678]Nō secūdū merita nostra, sed secūdū illius misericordiā firma est promissio[679].

[680]prsume nō de operatione tua sed de Christi gratia[681].

[682]Intolerādæ prsūptionis videretr deo dicere, suscipe me, nisi promissū eius adiungeret, hoc est, vt auderemus ipse fecisti, tuæ te chirographo cōvenimꝫ[683].

[684]Quicquid deus promisit nobis, indignis promisit, vt nō quasi operibus merces, sed gratia a suo noie gratis daretr, qd hoc ipsū iustè vivere in qtū homo pt iustè vivere nō meriti humani sed beneficij divini est.

[685]Nemo talem vitæ cōvsationem ostendit vt regno dignus esse possit, sed hoc tolū est donū dei.

[686]phil. 2.12. Ideo cū timore et tremorè ne sibi tribuendo qd benè oꝑantr de bonis tāquā suis extollātr oꝑibꝫ. Tanquā go interrogetr ap. Quare dixisti cū timore de roē reddit, Deꝫ ē enī etc.

[687]Vigilant tentatoris insidiæ vt vbi proficit Devotio, subrepat elatio et vt homo de bono oꝑe in se potius qua in doio glorietur. Sed solicitudo nos apostoli cōtra hoc periculū nos monet dicentis, cū timore etc

<1003r>

Miracula.

[688]Mar. 16.17. Theese giftes are acknowledged by ye fathers to haue shined in the apostles time and in some few ages after ye apostles: but allwayes wth this note as ye learned hold, in ijs qui dono miraculorū claruerūt, in such as were evidentlie indued wth ye gift etc.

[689]A giddie brother cōceitinge a warrant out of theise wordes for proofe of certaine brainsicke cōclusions yt he held made this his issue that if he tooke downe rats bane and it did him noe hurt that then his positiōs should be receaved as the oracles of god: wch he doinge accordinglie and for a little time not feelinge anie harme to insue was ravished wth a wonderfull {iollitie} of this his strange triall[690]. But his pittifull metamorphosis was as quicke and strange: for as soone as the poison came neere vnto his heart he roared yelled and raged exceedinglie & die etc.

[691]Qui signa et miracula doij rectè cū legunt vel audiunt accipiunt nō tā in his quid foris stupeāt attēdūt quàm quid horū exēplo intùs agere, quid in his mysticū ꝑpendere debeant inspiciunt.

[692]Inter oia miracula quæ dei filius vt suā panderet divinitatē operatus est. Supereminet hoc et quasi quēdā obtinet principatū qd circa Lazarū fecit. Et quidā singula opera eius admiratio ne dignissima sunt. Quis n. nō venerabili{illeg}

admiretr quod claudi etc – Sed parva ad hoc –. [693]Per hoc se vitæ et mortis doiu declarabit. – Accessit ad singularē dignitatē miraculi speciale meritū dignissimi descriptoris; soli Iohāni delecto doij reservatur est – Dormit[694]] Mortuus erat sed Christo vivebat. Nullꝫ tāta facilitate posset aliquē excisare a sōno, quanta Christus Lazarū resuscitare volebat a tumulo. Deni et oes defuncti (si potētiā dei cōsideres a qorū novisso sunt resuscitandi) dormientes possunt vocari. Iuxta quod Ap. q Thess. 4.13.[695]

Quærendū quid designetr per 4or dies – Ois homo moriturus nascitur cū peccato originali hinc ap. Ro: 5.12. hæc est 1a dies mortis quā dedit origo propaginis. Deinde nascendo adolescit homo venit ad aos rationis capaces, incipit in se habere naturalem legē qa docentur naraliter hoies vt qd sibi fieri nolunt alijs nō faciāt. Sed et hanc trāsgrediuntr et pati furtū nolunt et furtū faciunt. Ecce altera dies mortis. 3a legis violatio Mosaicæ. 4a Euāgelij contemptus. – . Possunt et aliter exponi. Potest per Lazarū figurari peccatur qui mala peccandi cōsuetudine et desperatione sepultus est. Ad cōsuetudinē vero 4to quodā progressu ꝑvenitur. [696]Primo est titillatio in corde. 2o cōsensus, 3o factū. 4o cōsuetudo. Quidā cū illicita cogitatione pulsant ita eā a corde repellant vt penitus nulla mala delectatione moveant. quosdā delectant quædā sed nō adducūt, vt cōsentiant ad delectanionē. Accedit cōsensus et sic in opus erūpit. Iā factū in cōsuetudinē vtitur et impletur illud mortis quatriduū vt dicat Iā fetet quatriduanus n. est.

Suscitaturus Chs infremuit et turbatit se vt ostendat eū qui talis est ꝑturbari debere etc – Cū peccator plangit peccata sua, fremit et turbatur in eo Chs. – Interrogat vbi positus vt ostenderet solū etc se cognoscere quæ sancta, peccatorē ignorat quia reprobat etc – Lachrymis implevit amicū, maiestate deū – Sedulius – Flebat eū pro ꝑte humanitatis quē resuscitare poterat ꝑ potentiā divinitatis. Lachrymatꝫ est etiā vt peccatores doceret lachrymis indigere profusis. Per lapidē figurat lex quæ tabulis lapideis scripta fait. Mortuus sub lapide, reus est sub lege – Nā hi qui bene vivūt sub lege nō sunt, quoniā iusto lex nō est posita etc – Hunc lapidē ds iussit removeri iubēs euāgeliū ꝑ orbē prdicari. – [697]Mala opinione fætuit. Quanta in huius mortui resuscitatione facta esse dicuntur tremuit ds {Ilevit} turbatus est voce magna clamavit quia difficile et cū clamare a peccati morte resurgit – quē moles malæ cōsuetudinis pmit. Prodijt cōfitendo peccata – ligatū solverūt discipuli (i) \{quia}/ peccata {remiserūt} etc /Matt: 18\

[698]Tres tātù resuscitati referūt, filia archisynagogi intra domesticas parietes \cōstantes/, filius viduæ extra portā civitatis \{illeg}/, Lazarus mortuus, fætidus – Significant tria genera peccatorū quos et hodie suscitat Chs, peccatū in cōscia clausū habentes, et necdū ad opus erū|u|ptū Matt: 5.28. in acta cōmittētes, cōsuetudine multiplicātes, hi difficulter resuscitāt ni sorores habeāt (i) spirituales aiæ virtutes. Nō de his desperādū est qquā obiurgationis clamoribꝫ opus sit etc – Nullus absolvēdꝫ qui nō apparet iutꝫ vicisi{illeg}

Misericordia.

[699]Quod nō vis pati nō facias alteri; nō facias alteri mala ne tu patiaris similia. Ita clemens esto in alienis delictis sicut in tuis vt non aliter te et aliter alios penses. Si ceciderit inimicus noli gratulari in ruina advsarij, noli extolli: non læteris super inimici interitū ne forte et tibi superveniat malum.

[700]M. Marcellus qui Sr|y|racusas ornatiss. vrbē cepit refertur eā prius fleuisse ruiturā, et āte ejus sanguinē suas illi lachrimas effudisse. – . Reponat in Compassio.

[701]Exodus. 22. 21. 23. 26. 27. etc.

[702]Christus cū passus fuisset tentationis iniuriā dicente sibi diabolo Si filius Dei es etc nō est turbatus nec diabolū increpauit. Nunc autē quando diabolus dei sibi vsurpauit honorem dicens Hæc oia tibi dabo etc Exasperatus est et repulit eū – Vt nos illius discamus exemplo nostras quidē iniurias magnanimiter sustinere, dei autē iniurias ne vs ad auditū sufferre: quoniā in propijs iniurijs es quēpiā patientē laudabile e, ijurias dei dissimulare nimis īpiū.

[703]Nemo amicarū beneficijs me superauit, nec quisquā inimicorū in inferendis iniurijs././ Monumēti Syllæ inscriptio ab ipso cōposita. Christianissimē si, Nec quisquā in cōdonādis inimicorū iniurijs facilior.

[704]Misericordia mira Acacij erga inimicos suos –

[705]Cū Theodosius Iunior a quodā familiariū interrogaret Cur nullū se lædentiū subijceret, Vtinā inquit esset possibile mihi ad vitā etiam mortuos revocare.

Attici

<1005r>

Missa.

<1006r>

Monachi.

<1007r>

Monstra.

<1009r>

Monumenta.

<1010r>

Mors.

[706]Finis vitæ tā longā quà brevē vitā hoc idem facit. Ne eni aliud melius et {illeg}|aliud| deterius, aut aliud maius et aliud brevius est quod iā pariter nō est. Quid autē interest qo mortis genere vita ista finiatr quando ille cui finitur iterū mori nō cogitr? Cū autē vnicui mortaliū sub quotidianis vitæ huius casibꝫ inumerabiles mortes qodāmodo cōminentur quamdiu incertū est quænā earū ventura sit: quæro vtrū satius sit vnā ꝑpeti moriendo an oes timere vivendo?[707] Nec ignoro quàm inertius eligatr diu vivere sub timore tot mortiū, quàm semel moriendo nullā deinceps formidare. Sed aliud est quod carnis sensus infirmiter pavidus refugit, aliud quod mentis ratio diligenter {enucleata} cōvincit. Mala mors putanda nō est quā bona vita prcesserit. [708]Ne enim facit malā mortē nisi quod sequitr mortem. Nō ita multū curandū est eis qui necessariū morituri sunt quid accidat vt moriantr sed moriendo quo ire cogantr.

[709]Ignorat homo qdo moriatr sicut enim in cœlo stella coruscans velociter currit et repēte deficit et sicut scintilla ignis subito extinquitr et in cinerē redigitr, sic cito finitā datur istā cernere vitā. [710]Dū enim libenter ac iucūdiss. moratur homo in mundo diū|u| se victurū arbitratr ac multa in longa tempora disponit agenda subito rapitur in mortē et ex improviso aia rapit a corpore.

[711]{illeg}|D|ies mortis subito veniet et forsan hodie erit. Certū est qd morieris sed incertū quando aut quomodo vel vbi. Quoniā mors vbi te expectat: tu quo si sapiens fueris vbi eā expectabis

[712]Nō pt malè mori qui benè vixerit – etc. – Inspice prcedentia –

<1010v>

Præparatio.

<1011r>

Morbi.

[713]Qui valentiores et sani vtile eis infirmari ne per vigorem salutis plus lætentur in transitorijs rebus et terrænis quàm debent. Mala est sanitas carnis quæ ducit hominem ad infirmitatem animæ. Et valde est bona infirmitas carnis quæ ꝑducit hominem ad sanitatem animæ. Infirmitatē carnis laudat Ap: dicens, Cum n. infirmor tunc fortior sum et Spiritu.

[714]Quando infirmior tūc potēs sū 2. Cor: 12. Quia carnis infirmitas robur spiritui augeat et subministret vires. Ita e cōtrario carnis fortitudo debilitatē spiritus operatur. Et quid mirū si hoste debilitato tu fortior efficeris? Nisi fortè illā tibi insanissimè ducas amicā quæ nō cessat cōcupiscere advsus spiritū Gal. 5.

[715]Job. 2. trado eū tibi etc imperat diabolo vt se ipse destruat, qd dū carnē debilitatmentē corroborat etc

<1011v>

Pestis.

<1012r>

Multitudo.

<1013r>

Mundus.

[716]Deū videbūt Matt: 5. Hoies in tantū vident deū in quantū moriuntr huic seculo. In quantū autem huic vivunt nō vident. etc.

[717]Dic mihi vbi sunt amatores {illeg} mundi qui antè|e| pauca tēpora nobiscū erāt? Nihil ex eis remisit nisi cineres et vermes. Attende diligenter quid sunt vel quid fuerūt. Hoies fuerūt sicut tu comederūt biberūt riserūt duxerūt in bonis dies suos et in puncta ad inferna descenderūt. Job. 21.13. Hic caro eorū vermibus et illic aia ignibus deputatur, donec rursus infælici collegio colligati sēpiternis involvāt incendijs qui fuerūt in vitijs. Vna nā pæna implicat quos vnus amor in pæna ligat. Quid profuit illis inanis gloria, brevis lætitia, mūdi potētia, carnis voluptas, falsæ divitiæ, magna familia, et mala cōcupiscentia? Vbi risus? vbi iocus? vbi iactaātia? vbi arrogātia? De tāta lætitia qta tristitia? Post tātillū voluptatē quā gravis miseria etc Quicquid illis accidit tibi accidere potest quia homo es.

[718]Mundus circūcingit et obsidet me vndi et per quin portas vzt quin corporis sensus sagittis suis me vulnerat et mors intrat ꝑ fenestras meas in aiā meā. Ier. 9.21.

<1014r>

Murmuratio.

[719]Qui infirmitatem patitr et contra deū murmurat iustitiam iudicantis accusat et {illeg} per hoc iram dei advsum se provocat

[720]Cū aer pluvia vel nimio frigore aut calore turbatus fuit cōtra Deū iniquè murmuravi. Oia nā quæ ad vsū vitæ accepimus ad vsū culpæ cōvertimus. Quapropter iustū est vt qui in cūctis peccavimus in cunctis feriamur.

<1015r>

Munera.

<1016r>

Musica.

<1017r>

Mutatio.

<1018r>

Mutuatio.

<1019r>

Non-residentia.

<1020r>

Nomina-dei.

<1021r>

Nomina creaturarū.

<1022r>

Nobilitas.

<1023r>

Nox.

<1024r>

Obedientia.

<1025r>

Oblationes.

<1026r>

Oblivio.

<1027r>

Occasio.

[721]Sæpe occasio peccandi voluntatem fecit & facit.

<1027v>

Oculus.

[722]Oculi iniquo intuitu me perverterunt oem motū corporis mei ad immunda desideria traxerunt. Let thine eies behold ye right, and direct thy way. Prov. 4.25.

<1028r>

Oeconomia.

<1029r>

Ordo.

<1030r>

Confusio. Ordines Sacri.

[723]Deos cæteros accepimus, Cæsares fecimus] ita ecclesia de Apostolis & alijs ministris; Ministros {cæteris}|Apostolis| accepimus] cæteros fecimus. –

[724]Amat vnusquis sequi vitā parētū etc In Ecclesiastico vero officio nihil rarius invenias quàqui sequatur institutū patris vel quia graves deterrēt actus, vel qd in lubrica ætate difficilo|i|or abstinētia, vel qd alacri adolescētiæ videtur vita obscurior etc.

[725]Quāte magis vos Levitas oportet terrenis nō teneri cupiditatibꝫ quorū portio ds.

Cælibatū sacerdotū approbat –– Virtutes quosdā Sacerdotales recenset.

<1031r>

Opera bona.

[726]Ioh: 12.3. Odor bonus fama bona est quà quisquis bonæ vitæ operibꝫ habuerit dū vestigia Christi sequit quasi pedes ejus ptiosissimo odore perfundit.

[727]Tria requirūtur in vitæ actionibus. Inspice.

[728]Sed qui fecerit ea quæ dico. Matt: 7. Nā studia Scientiæ sine factis haud scio ā etiā involuāt magis.

[729]Quo melius epulantur aij quà bonis factis? Aut quid aliud tā facile pt iustorū explere mentes quà boni operis cōscientia? Qui autē iucūdior cibus quam facere voluntatē dei. Quē cibū sibi abūdare ds memorabat[730].

Ha [731]{illeg}|{P}|ertè fecit nō vt rectè facere videretur, sed quia aliter facere nō potuit.

[732]Laudo fructū boni operis, sed in fides agnosco radicem.

[733]1. Cor. 10.12. He geueth us to understand yt outward standing and ꝑfessinge of ye faith wthout inward grace and feare of god issuinge into a godlie life and cōvsatiō is not stādinge in deede but onlie seminge to stād etc

[734]Quo melius epulantr aij quà bonis factis? etc –

[735]Habet vitā æternā fides qi fūdamētū est bonū: habent & bona facta qi vir iusties et dictis & rebꝫ ꝑbatr. Nā si exercitatus sit in sermonibus et desidiosus in operibus prudentiā suā factis repellit: & gravius est scire quid facias nec fecisse qd faciendū cognoveris. Cōtra quo strenuū esse in operibus affectu infidū ita est ac si vitioso fūdamento pulchra culminū velis elevare fastigia; quod quo plus struxeris plus corruit; qi sine munimento fidei bona opera nō pnt manere[736]. Infida statio navē ꝑforat etc –

<1032r>

Oratio.

\Comitibus ad reges, ad deū nō est opus. Amb in iū in ad Rom:/

[737]Credimus angelos sanctos astare orantibus, afferre deo pces, cætera lit: Angelus.

[738]Soror venerabilis hæc tria sunt tibi necessaria valdè. Oratio qua mundamur; lectio qua instruimur, operatio qua beatificamur.

[739]Interdū nec verba expectat Deus sed solis cogitationibus advocatur. Desideriū pauperū exaudivit ds, prparationē cordis eorū audivit auris tua. Ps. 9.

[740]Si corpus tuū stat in eccla, et foris vagatur mens tua, ꝑdis mercedē tuā.

[741]Interdū nec verba expectat deus, sed solis cogitationibus advocatur.

[742]Servus Barbaras Christianus vt a gravissimis viris nuper accepimus litteras ipsas nullo docente hoie in plenā notitiā orando vt sibi revelarentur accepit triduanis pcibus impetrans vt etiā codicem oblatū stupentibus qui aderant legendo percurreret. {illeg} Oratio pro terrenis quare nō semper accepta deo 95.4.

[743]Tentant dei clementiā qui negligenter orāt sine devotione, sicut si aliquis tentaret si homo dormiat vel non. Ecclus. 18.22.

[744]Cū ad orāduū intraveris fluctuantiū cogitationū tumultus exterius relinque curā exteriorū penitꝫ obliviscere vt soli deo possis vacare. fieri n. nō pt vt aliquando cū deo loquat qui cū toto mundo etiā tacens fabulat.

[745]Vbicū fueris intra temetipsū ora si longè fueris ab oratorio noli quærere locū quoniā tu ipse locus es. Si fueris in lecto aut in alio loco ora: et ibi est templū. – . [746]Sed dicis, Ego quotidiè oro et orationis meæ nullū fructū video, sed sicut accedo ad illā sic et redeo; nemo mihi respondet, nemo quip|d|piā donat sed incassū laborasse videor. Sic loquit humana stultitia non attendens quid veritas promittat inde Matt. 21.22. 17.7. – [747]Noli ergo vilipendere orationē tuā quoniā illes ad quē oras nō vilipendit eam, sed antequā egrediat de ore tuo ipse scribi eā iubet in libro suo. Et vnū e duobus indubitanter sperare debemus, quoniā aut dabit nobis qd petimus aut quod nobis novi|e|rit esse vtilius.

[748]Scit pater vester qd his indigetis] Hinc quidā superfluè dogmatizantes obijciunt, Quid tū necesse est vt eū pro nostris necessitatibus exoremus? Ergo frustra scienti loquimur. Quibꝫ respōdēdū, quod nō sumus narratores sed potiùs rogatores. Vult peti a nobis qui novit petenda vt nostra petitio {pr} cōs|e|quatr.

[749]Christū alloquimur cū oramus, audimus cū divina legimus oracula.

[750]Orationis vis mira in sedanda tempestate

[751]Orationis vis eximia in pro{illeg}|{illeg}|enda navi –. Orationis vis miraculosa. [752]

<1035r>

Oppssio.

<1036r>

Pæna.

[753]Sagittis tuis plagaris, per quæ enim peccasti per hæc et torquer{e}|i|s. Quia secuta es carnem flagellaris in carne.

<1037r>

Panis.

<1038r>

Papa.

[754]Nō habent Petri hæreditatem qui Petri fidem nō habent, quā impia divisione discerpūt.

<1039r>

Parabola.

<1039v>

Parentes.

[755]Quid mihi et tibi est muler] nō suū matrē inhonoraret qui nobis iubet honorare patrē et matrē, aut eā sibi matrē negaret, ex cuius carne virginea{} carnē suscipere nō despexit. Ro: 1. Sed in eo quod miraculū facturus ait Quid etc significat se divinitatis qua miraculū erat patrādū nō prīcipiū tēporaliter accepisse de matre, sed per æternitatē semper habuisse de patre. Nōdū venit hora] vt fragilitatū|ē| sūptæ ex te humanitatis moriendo demōstrē; prius est vt potētiā æternæ dietatis {sic} virtutes operādo patefaciā. Carnis infirma ꝑpetiēs matrē de quæ hæc suscepit agnovit piè etc.[756]

[757]Halfe a league frō Hughen is the Abbey of Losdune in the wchie ye tōbe of Margaret coūtesse of Hennenberg{illeg} and sister to Williā King of Romaines wth an Epitaph thereon|f| wherein is mentioned that the said countesse brought foarth as manie childrē at one burthen as be dayes in ye y{i}ers.

[758]The people of Japponia or Japan haue a custome divse times to kill theire new borne children thereby to avoyde ye trouble and charge of bringing thē up.

[759]Parens ipsa quare liberas suus enutriret.

[760]Prob. 1.8. / 4.1. / 6.20.

Ecclus 3.2. vs ad 18.

<1040r>

Patientia.

[761]Deo nos frui desideramus et quanto in hac vita fruimur vel per speculū vel in ænigmate, tanto nostrā peregrinationē et tollerabilius sustinemus et ardentius finere cupimus. – . – . Inspice Aug to: 4o. fol: 226.

[762]Revera iure ea fortitudo vocatr, qdo vnusquis seipsū vincit, irā cōtinet etc.

[763]Tribulatio patientiā oꝑatr, patientia probationē, probatio spem? 2. Tim: 2. Vide quot certamina & vna corona. 1 Pet. 2.20. Luk. 21.19. Apoc. 13.10 et 14.12.

<1041r>

Patronus.

<1042r>

Parricidiū.

<1042v>

Patria.

<1043r>

Paupertas.

[764]Beata est si bona sua noverit cū veritate paupertas et oibꝫ prferenda thesauris quia melius est exiguū cū dei timore quàm thesauri magni sine timore eius. 5 lib. Exam: c. 8.

[765]Pauꝑtas spiritus – Monachi et religiosi papist{ū} minimù pauperes huiusmodi.

<1044r>

Pax.

[766]Abrahā for peace sake yeeded to his nephew Lot. Gen: 11.27. Gen: 13.8.– {1} Ro: 12.18. Da{illeg}|v|id was wearie of vnpeceable neighboures. Ps. 120.5 et 6. Ps. 133. – Matt: 5.23. Prov. 6.19. Loue ye truth and peace Zech. 8.19. Noe true peace wth ye wicked – Talebearers cause of strife – Pro: 26.20. Ps. 34.14. Nō tantū hanc pacē qua cū hoijbꝫ verū etiā {qæ} cū deo est copulanda. Et bene ait ꝑse{p}ere. Nā exagitata est vndi{} et prorsus explosa ac terras relinquens in cætū profecta. Sed tn possumus eū rursus revocare si volumus id est, si iracūdiā, oia alijcientes impedimenta pacis modestā hanc vitā purā sectemur. Peace ought to be amōgst neighbours Prov 3.29.

<1045r>

Peccatum.

[767]Peccatū sequetur suppliciū – [768]Mali alios de suo estimāt ingenio [769]Si nūc oe peccatū manifesta plecteret pæna nihil ultimo iudicio reservari putaret Rurfus si nullū peccatū nunc puniret apertè divinitas nulla esse providētia divina crederet.

[770]Peccati pæna 3r. suprema a Deū. interna a cōscia. externa a mundo of theese 3 we may say as as it is said of the swordes of ye 2|3| Kings. and Elisha 1. {R}. 19.17. Him that escapeth frō the outward pounishmt of the world shall the inward pounishmt of the cōscience take hold on, and him that escapeth (if anie cā escape) the pounishmt of the cōscience shauld|ll| gods owne hand pounish. / Jer. 17.3. |Nulla nocebit {in}|a|dvsitas si nulla doietr iniquitas. Greg.|

[771]All afflictiō is not pounishmt. Positiue divines. All pounishmt & afflictiō is for sinne actuall or originall. Schoolemen. were if not for ye taint of originall sinne neither hav|d| [772]Job patience needed trial, nor [773]Paull a pricke in ye flesh, nor had ye man in ye gospell haue needed to be [774]borne blind for increase of gods glorie.

[775]Perseverare in malo diabolicū est et digni sūt perire cū illo quicun in similitudinē eius permanent in peccato.

[776]In domo propria et in propria familia habeo accusatores, testes, iudices et tortores. Accusat me cōscia, testis est memoria, ratio iudex, voluptas carcer, timor tortor, oblectamentū tormentū. Quotquot enim fuerint oblectamenta mala, tot erūt tormenta dira in pæna[777].

[778]Secūdū exteriorē hoiē de parētibus illis venio qui me ante fecerūt dānatū quà natū [779]Peccatores peccatorē in peccato suo genuerūt. 4or gradus. 1003. A – Peccādi {illeg}suetudu /ibidem.\

[780]Quis cōsiderare valeat quāta mala per momenta temporū perpetramus, et quanta bona facere negligimus?     Where uppō David. Ps. 19.12.

[781]Magis timeo malū quod facio in abscondito, quàm quod in aperto. Malū nā quod nemo videt, nullus rephendit: et vbi nō timet rephensor securus accedit tētator & faciliꝫ ꝑpetratr iniquitas.

[782]Simile eius quod pseudo Moses Iudæis quibusdam suasit, conatr indies diabolus peccatoribꝫ suadere donec in ipsā Gehennā fuerint pcipitati. Divitis exēplū terreat, sicut ꝑēptorū visio hic.

[783]Peccatoru genus 3r designatū ꝑ 3es mortuos quos Chs suscitavit, mortuā, elatū, /Io: 10.36.\ sepultū.      Consensus \cordis/, – Factū erūpens, consuetudine firmatū.

[784]Peccatū fugientes occisione sui – Ostenderūt quàm eis odibile fuerit.

[785]The wayes of man are before ye eies of ye Lord. go mē should feare to sine. etc. His owne iniquities shall take ye wicked etc.

<1046v>

Perfectio.

<1047r>

Peregrinatio.

<1047v>

Philosophia.

<1048r>

Pænitentia.

Romulus et Remus asylū cōstituerūt quo quisquis cōfugeret ab oi noxa liber esset. [786]The Christians asylū is true repentance.

[787]Ahabs temporarie pænitencie averted temporaris, pounishmt. 1 K.21. 21. 27. 29.

[788]Examin thy selfe before thou be iudged – while thou maist sinne shew thy cōvsiō. 1. Cor: 11.31.

[789]Verus pænitens \{semꝑ}/ dolet de prteritis, laborat {illeg}|pro| futuris cavendis. Vera siquidē pænitentia est sine temporis intermissione de peccatis dolere. Sic plangere cōmissa vt nō cōmittāt plangenda. Irrisor nā est et nō verus pænitens qui adhuc agit quod pæniteat. Inanis e pan. quā sequēs cōīquinat culp{a}.

[790]Exultare angelos fecimus qdo cōvsi sumus ad pænitentiā. Festinemus ergo de nobis eorū lætitiā adimplere. Væ tibi quicūqe es qui desideras redire ad vomitū, reverti ad lutū. Putasne placa{illeg}|t| habebis eos in iudicio, quos tanto et \t{a}m/ sperato privare vis gaudio. Exultaverūt quādo venimus ad religionē Qu tāquā super his quos ab ipsi inferni porta cernerent revocari. Quid vero tūc erit si ab ipsa ianua paradisi viderint retrorsū abire, qui iā alterū pedē habebāt in cælo?

[791]Peccata mea inspicio nec gemo: erubescenda video nec erubesco: dolenda intueor nec doleo quod est mortis signū et dānationis inditiū. Membrū n. quod dolorē nō sentit mortuū est et morbus insensibilis est incurabilis.

[792]Velle peccare malū est; peccare peius: in peccato perseverare pessimū est: nolle pænitere mortale est.    [793]Terret me tota vita mea Deus meus quoniā diligenter discussa apparet mihi aut peccatū aut sterilitas: et si quid fructus in ea videt sic est aut simulatū aut imperfectū vt possit aut nō placere nō displicere tibi. [794]Et cū verè ita res sit sic est mihi quasi nō ita sit: quod est miseria super miseriā. Sic ludo et rideo quasi iā regnē tecū in regno tuo.

[795]Luke 24.47. Hence we may learne yt noe can obtaine remission of theire sīnes but who repent, and none but may obteine remission will they but repent: 1 against {illeg}sūption, 2 against despaire.

[796]Vera pænitentia est sine intermissione temporis de prteritis malis dolere, et sic plangere cōmissa vt nō cōmittat plangenda. Irrisor nā est et nō verè pænitens qui adhuc agit quod pæniteat. / .Pænitentiā agere est et perpetrata plangere, et plangenda nō perpetrare: nā qui sic alia deplorat vt tn alia cōmittat, adhuc pænitētiā agere aut ignorat aut dissimulat./. [797]Inanis est pæt|n|itētia quā sequēs coinquinat culpa; nihil prosunt lamenta si replicātr peccata. –. [798]Quis quid feceris quæcū peccaueris adhuc in hac vita es: vnde te oio si sanare nollet auferret (ds).

[799]Et de paruis peccatis pænitentia est agenda; quis parua nō propter hoc sunt negligenda, quia vt Greg. Nullū peccatū adeo paruū quod nō crescat neglectū. [800]Minimā peccatū scienter cōmissū grauius toto mundo. – [801]Ista leuia qu{æ} dicimus noli cōtemnere: si cōtēnis, quando appendis expauesce: qdo numeras leuia, multa faciūt vnū grande. Multæ guttæ implent flumē, Multa grana faciūt massā. – [802]Nullā peccatū criminale est dū displicet: nullū veniale dū placet. – Remedia cōvsionis ad Deū nullis sunt cūctationibꝫ differenda; ne tempus correctionis pereat tarditate. Qui n. pænitenti indulgentiā promisit, dissimulanti diē crastinū nō spopondit. – [803]Si agis pænitentiā dū sanus es securus es quia egisti pænitentiā eo tempore quo et peccare potuisti. Si autē tunc vis agere pænitentiā, quando iā peccare nō potes, peccata te dimiserūt, nō tu illa. Duæ res sunt aut ignoscitur tibi aut nō ignoscitur. Quod{}|d| horū tibi sit futurū ego nescio, go dimitte incertū et tene certū. – [804]Stultū est in eo statu vivere in quo quis nō audet mori. et audacior est qui cū vno peccato mortali dormit quà qui cū septē hostibus: – [805]Nihil tantū decipit hoies quantū vana spes longioris vitā. – [806]Posito quod homo certus esset de vita longa pænitentia nō esset vs ad senectutē prolongāda quia vire in ha|i|c ætate reperitur quis qui se a peccatis quæ cōsuerit euellat. – [807]In extremo vitæ suæ pt homo pænitere quia vs tunc pt peccare et go vs tunc pt de peccatis per divinā misericordiā veniā cōsequi, sed talis raro est vera et fructuosa. – [808]Cogita quod aiæ in inferno cruciātur sine spe misericordiæ. Si amor dei te tere|n|ere nō pt saltē terreat timor iudicij metus {b}|g|ehēnæ etc [809]Nihil in hac vita ptiosius tēpore quia breui hora posset quis veniā et gloriā obtinere, et plus quà totus mundus valeat promereri. – [810]oe peccatū cōmittatr corde ore vel opere iustū est ita curari per cōtrariū vt peccatū|o|r culpā aio detestetur, verbo accuset, et facto pæniteat. Hæ sūt trinæ dictæ quibus ad terrā promissionis itur. Exod. 5.3. Hæc est scala cū 3bꝫ gradibꝫ quā vidit Iacob etc Gen: 28. Doius huic ī nititur – 1. vt cū sustineat. 2. vt ascendenti manā porrigat 3 vt fatigata e in cū respiciat. – [811]Sicut in radijꝫ solaribus videntur atomi minuti in aere qui nequaquā extra radios solares apparent: ita menti radio circūspectionis propiæ illustratæ apparent defectus minutissimi qui tenebrosis mentibus occultātur. – Soe a man in sinne as in ye water {feeles} noe waight etc.. – [812]Peccatū meū cōtra me est sēꝑ Ps. 51.3. Detestatio peccati in actū ad hāc nō tenetur homo semꝑ habitu, ad hāc tenetur, si quis fecerit ꝑfectionis est. Sicut David etc – Ludolphus – 1a ꝑtis. c. 20o. [813]Pænitens oes fructus pænitentiæ suæ paruos habeat: nūquā sufficiat et semꝑ doleat, et de dolore gaudeat, nō semꝑ doluisse se doleat: dolorē cū vita finiat – [814]Aut cōt{illeg}|in|ui dolores cruciabunt pænitentē vitā meā; aut æterni cruciatus vexabunt puniendā aiā meā. [815]Sicut homo in Deū qui æternus est peccauit ita in æterno suo sct qdiu vixerit dolere debet [816]Multi gemūt pro peccatis nō quod peccata eis displiceant propter deū sed propter pænā. Nō nullos pænitet peccasse pro sola peccati turpitudine. Fructuosa cōtritio est cū quis de peccato qo Deū offendit dolet et inde turbatur quia iniquitas amore iustitiæ sibi displicet. – [817]Duplex Genitꝫ dū plāgimus 1 quod male gessimus – 2 {illeg}|qu|od nō eg{illeg}|i|mus agenda – – Luc. 3. Nō solū fructus pænitentiæ sed dignos fructus pænitentiæ admonet esse faciendos. [818]Ne enī par fructus esse boni operis debet eius qui minus et eius qui āplius deliquit. – Facite etc [819]Quoo fructificare poterimus? si vti peccatis aduersa faciamus. Aliena rapuisti? incipe donare nūc propria. fornicatus es? a{illeg} usum te suspende cōiugij. Inuiuriā fecisti? refer benedictionē etc Ne n. vulnerato sufficit ad salutem tantūmodo spicula da corpore euellere, sed etiā remedia adhibere vulneribus.

<1048v>

[820]Quid durius quàm vt indicant (Novatiani) pænitentiam quam nō relaxent, cū vti veniam negando incentivū auferant pænitentiæ? – [821]Negāt his oportere reddi cōmunionē qui prvaricatione lapsi sunt. (Inter se nō cōsentiunt, Novatianus nomini pænitentiā dādā putavit, Novatiani peccatorū distinctionē faciunt. Sed deus distinctionē nō facit qui misericordiā promisit oibꝫ.

[822]Maiora crimina maioribus abluuntur fletibus.

[823]Quibus Chs ait tollite fagū meū qi mitis sū, Novatianus ait {Im}mitis sum: quibus Chs dicit Inveniatis requiē etc his grave onus et durū imponit iugū Novatianꝫ.

[824]Matt: 10. Ois qui cōfessus me fuerit. Quod est miserationis exagerat {sic}, quod vltionis extinuat {sic}.

[825]Cū d Ois nullus a remuneratione qui fuerit qui fuerit cōfessus excluditr. Matt: 10.

[826]Os: 11.8 et 9. Nōne apparet quòd ideo nobis peccātibus indignetr ds Iesus vt indignationis suæ nos terrore cōvertat? Indignatio go eius nō vltionis executio, sed magis absolutionis est operatio. [827]Sic n. dixit, Si cōvsus ingemueris salvus eris. Expectat gemitus nostros sed temporales vt remittat perpetuos; expectat lachrymas nostras vt profūdat pietatem suā etc legātur reliqua –

[828]Cū fructū oē (Novatiani) aufertis pænitentiæ, quid aliud dicitis nisi hoc; Nemo de vulneratis nostrū ingrediatur hospitiū, nemo in nostra sanetur ecclesia? Apud nos nō curantur ægroti, sani sumus, medicū nō habemus necessariū, qi ipse ait, Nō opus est sanis medicus, sed his qui malè habent.

[829]Despisers of counsell and correction shall eate ye fruite of there owne way etc.

[830]D. Conradꝫ Vortius affirmavit qd Deus nobis salutē decrevit, si resipiscamus. Cōtra Lubertus Luc. 13.3. nō notat causā quare ab interitu liberemur; Sed ostendit quales sint qui liberantur. Act. {3}|{5}|.19. idē sēsus. Deus nō revocat remissionē faltā Ier. 31.34. Es. 44.22. Mich. 7.18. Ezechiel. 2.18 8.24. nō loquitur de vere iustificato sed de eo qui apparenter talis est.

[831]Deferre not to {illeg} vnto ye Lord, for etc

<1049r>

Pietas.

[832]Lex apud Romanos; qui parentes in calamitatibꝫ deseruerit insepultus alijciatur

[833]Romani probris et iniurijs poetarū subiectā famā habere noluerūt capite etiā puniri sancientes tale carmen condere si quis auderet, se potius quā deos suos huiusmodi iniurijs indignos docentes, quos nō sulùm patienter sed etiam libenter {scirent} poetarū maledictis lacerari.–.–. [834]Ita nos maiorē nostræ famæ quā {c}evinæ carā g{illeg}|h{aciemus}|

[835]Plato poetas censuit vrbe pellendos deorū iniurias indignè ferens corrūpi animos civiū nolens.

[836]Eximia Pietas Abrahā in īmolando filio.–. Tanta pietate prcell{ait} Theodosius.

[837]Iunior vt oes deo cōsecratos honoraret, prcipuè tn quos audiebat venerāda actione pollere. Fertr qd cū Cōstātinopoli episcopus Chebronensis fuisset mortuus, sagū ejus valdè sordidū quæsierit eo circūamictus sit, credens se aliquid ex defūcti sāctitate ꝑmereri.

[838]Decalogus in versibꝫ – Pietatis utilitus Prov. 2. last. / 3 {illeg}. / 3.8. / Prov. 4.10. /Prov. 4.18. et 22.\

[839]Though ye wicked prosper neither invie him nor be wicked For etc Prov. 3.31. the wise and god\lie/ shall inherit glorie (though {illeg} {deiethed}); & fooles dishonour though erothed. 35

[840]How so ever god may {seme} to forget ye godlie for blessinges {tēporall}; in respect of {eternall} he may be said to deale wth thē as did Elkanah wth Hannah. 1: Sam: 1.5. etc Am not I better to {yow} then 10 sonnes – thē all ye world besides.

<1050r>

Prædicator.

[841]Nō minus piū est docere animā sciā quàm prvere escā corpori.

[842]Potentiū pdicare silentiū damnabile, impotentiū culpabilis prdicatio.

[843]Homo quod per hoiē discendū est sine superbia discat, et per quē docet alius sine invidia tradat quod accepit. etc. Cogitemus ipsū ap. Paulū licet divina et cælesti voce prostratū et instructū ad hoiē tn missū esse vt sacrementa perciperet at copularet ecclæ[844]. Act: 9. [845]Et Centurionē Corneliū qvis exauditas orationes ejus eleemosynas respectas ei angelus nūciaverit Petro tn traditū imbuendo etc. Act. 10. [846]Et poterant vti oia per angelū fieri sed abjecta esset humana conditio si per hoies hoijbus verbū suū deus ministrare nolle videret. [847]Et qoo templū homo Dei si deus de humano templo respōsa nō redderet? [848]Deinde ipsa charitas qæ sibi invicē hoies nodo vnitatis astringit nō haberet aditū refūdendorū et quasi miscendorū sibimet animorū \si/ etc. Philippus Spadonē instruxit Act 8.

[849]Magnū onus opus et arduū, et si ad sustinendū difficile, vereor ne ad suscipiendū temerariū. Ita sanè si de nobis ipsis prsumeremus. Nūc vero cū in illo sit spes peragendi hujus operis a qo nobis in cogitatione multa de hac re iā tradita tenemus nō est metuendū ne dare desinat cætera cū ea quæ data sūt cœperimus impendere[850]. Ois enī res quæ dando nō deficit dū habet et nō datur nondum habetur qoo habenda est. Ille ait [851]Qui habet etc. Dabit ergo habenti (i) cum benignitate vtentibus eo quod acceperūt adimplebit at cumulabit quod dedit. [852]Illi 5 at illi 7ē erant panes antequā inciperent dari er|s|urientibus. Quod vbi fieri cœpit cophinos et sportas satiatis tot hoiu millibus impleverunt[853]. Sicut ergo ille panis dū frangeret accrevit; sic ea quæ ad hoc opus aggrediendū iā Ds prbuit cū dispensari cœperint eo ipso suggerente multiplicabunt vt in ipso hoc hostro ministerio nō solū nullā patiamur inopiā sed de mirabili etiam abundantia gaudeamus.

[854]Is est optimus docendi modus quo fit vt qui audit verū audiat, et quod audit intelligat.

[855]Quid prodest clavis aurea si aperire quod volumus nō pt? aut quid obest lignea si hoc potest, quando nihil quærimus nisi pateat qd clausū est? Sed quoniam inter se habent nōnullā [856]similitudinē vescentes at discentes propter fastidia plurimorū etiā ipsa sine quibꝫ vivi nō pt alimenta condienda sunt[857].

[858]Verè dixit quidā eloquens ita dicere debere eloquentē vt doceat vt delectet vt flectat. Docere necessitatis esse, delectat|r|e suavitatis, Flectere Victoriæ.

[859]Oportet et eloquentē ecclesiasticū qdo suadet aliquid quod agendū est nō solū docere vt instruat, et delectare vt teneat, verū etiam flectere vt vincat.

[860]Avertat deus ab ecclesia sua qd de synagoga Iudæorū Ier. cōmemorat. 5. {velt} \{eibꝫ}/. [861]Absit absit a nobis vt sacerdotes plaudāt manibꝫ iniqua dicentibꝫ et plebs dei diligat sic. Absit a nobis tāta dementia nā quid faciemus in futurū? et certè minus intelligāt, minus placeant, minus moveant qæ dicūt, vera tn dicant et iusta etc –.

[862]Quisquis dicit nō esse hoijbus prcipiendū quid vel quemadmodū doceāt quia doctores Sanctꝫ efficit spiritus Matt: 10. pt dicere nec orādū nobis esse quia ds ait. Matt: 6.8. Aut ap. Tim. et Tito nō debuisse prcipere etc Intelligendū hoiu officia ipso So Su largiente in docendis etiā ipsis [863]doctoribꝫ nō debere cessare, et tn ne qui plantat esse aliquid etc [864]Vnde quibuscū operātibꝫ nemo rectè discit qæ ꝑtinent ad vivendū deo nisi fiat a deo docilis Ps. 142.10. Vulg. / Sicut corporis medicamenta qæ hoijbꝫ ab hoijbꝫ adhibēt nō nisi eis prosunt quibus deus oꝑat salutē qui et sine illis mederi pt cū sine ipso illa nō possint et tn adhibent et si hoc officiosè fiat inter oꝑa misericordiæ deputat; ita et adiumenta doctrinæ tunc prosunt aiæ adhibita per hoiē cū deus oꝑat vt prosint qui potuit Euāgeliū dare hoij etiā nō ab hoijbꝫ ne ꝑ hoiē. –.–

[865]Habet vt obedienter audiat quātacū granditate dictionis maius pondus vita docētis[866]. sed quoniā boni fideles Deū audiūt qui ait Matt: 23.3. / 1. Phil. 15. / 2 Phil. 21. – Multis ita prosunt dicendo qæ nō faciunt; sed longè pluribꝫ prodessent faciendo quæ dicunt. Abundāt qui malæ vitæ suæ defensionē ex prpositis suis e{t} doctoribꝫ quærūt respōdētes corde suo aut etiā ore, Quod mihi prcipis cur ipse nō facis? Ita fit vt eū nō obedienter audiant qi seipse nō audit et Dei verbū qd eis prdicat eū ipso prdicatore cōtemnāt. Ap. cū dixisset 1 Tim: 4. Nemo adolescētiā tuā cōtemnat subjecit vnde nō cōtemneret, sed forma esto fideliū in sermone in cōvsatione etc –.–.

[867]Nō existimet D. dici melius nisi quod d verius etc Sicut cujus pulchrū corpus et deformis est aius magis dolendus est quà si deforme haberet et corpus: ita qui eloquenter ea quæ falsa sunt dicūt magis miserādi sunt quàm si talia deformiter dicerent. Qui vtrū nō pt dicat sapiēter qd nō dicit eloquenter potius quà dicat eloquēter qd nō dicit sapienter[868].

[869]Si ne hoc quidē potest ita cōverset ut nō solùm prmiū sibi cōparet sed etiam prmiū habeat alijs exempū et sit ei quasi copia dicendi forma vivendi.

–.–.–. Licet cōtendere pro veritate – vid. in Quæstiones 1058.

<1050v>

Correptio aliorū. Prædicator.

[870]Nescio me vnquā aliquos corripiendo cōtristasse abs mea quo magna tristitia.

[871][872]Sūt quidā qui bene pronūciare possunt quid autē ꝑnuncient excogitare nō pnt. Quod si ab alijs sumant eloquenter sapienter cōscriptū memoriæ cōmendent at ad populū ꝑferant si eā personā gerūt nō improbè faciunt etc Nec deferrendi sunt isti voce Ier. Proph. 23.30. Qui n. furāt alienū auferūt: verbū autē dei nō est ab eis alienū qui obtemperant ei: potius ille dicit aliena qui cū dicat bene vivit malè. Quæcū enim bona dicit eius excogitari vidēt ingenio, sed ab eius moribꝫ aliena sunt. Eos ita dixit Deus furari verba sua qi boni volunt videri loquendo qæ dei sunt, cū mali sint faciendo qæ sua sunt. Nec sane ipsi dicunt bona quæ dicūt si bene attendas. Quoo n. dicūt verbis quod negant factis? Nō n. frustra de talibꝫ ap. ad Tit. 1.16. Chs hypocritæ qoo potest bona loqui cū sitis mali? Per hoc et ea qæ dicunt qdo bona dicunt nō ipsi dicūt, voluntate sct at opere negādo qd dicūt. Vnde cōtingit vt hoo disertꝫ et malus sermonē qo veritas prdicet dicendū ab alio nō diserto sed bono ipse cōponat. Quod cū fit ipse a seipso tradit alienū, ille ab alieno accipit suū. Cū vero boni fideles bonis fidelibꝫ hāc operā cōmodāt vtri sua dicunt. quia et Deus ipsorū est cuius sunt illa quæ dicunt; et ea sua faciunt qæ non ipsi cōponere potuerūt qui secūdū illa cōpositè vivunt.

[873]Si regina oravit Hester c. 14. pro suæ gentis temporaria salute locutura apud regem vt in os eius deus cōgruū sermonē daret. qto magis orare debet vt tale munus accipiat qui pro æterna hoiu salute in verbo et doctrina laborat? Etc.

[874]In his 4or libris nō qualis ego essē cui multa desunt, sed qualis esse debeat qui in doctrina sana (i) Christiana nō solū sibi sed alijs etiā laborare studet quātulacū pot{is}|ui| facultate disserui: Similiter dicat de sermone ad similia hortatorio.

[875][876][877]Plerun a malis docendis admonendis aliqdo etiā obiurgādis et corripiendis malè dissimulat: vel cū laboris piget, vel os eorū verecundamur offendere; vel cū eorū inimicitias devitamus ne impediant et noceant in istis tēporalibꝫ rebꝫ sive quas adipisci adhuc cupit nostra cupiditas, sive quas amittere formidat infirmitas ita vt (qvis bonis vita malorū displiceat et ideo cū eis nō incidant in eā damnationē qæ post hāc vitā talibꝫ prparatur; tamen quia propterea peccatis eorū dānabiliter parcūt dū eos in suis licet levibꝫ et venialibꝫ metuūt) iure cū eis temporaliter flagellent qvis in æternū minimè puniāt. Iure istā vitā qdo divinitꝫ affligūt cū eis amarā sentiunt cujus amando dulcedinē peccātibꝫ eis amari esse noluerunt. nā si propterea quis obiurgandis malè agentibꝫ parcit quia opportunius tempus inquirit vel eisdē ipsis metuit ne deteriores ex hoc efficiant vel ad bonā vitā et piā erudiēdos impediant infirmos alios et ꝑmāt at avertāt a fide nō videt esse cupiditatis occasio sed charitatis consiliū.–. [878]Flagellant simul nō quia simul agūt malā vitā sed quia simul amant temporalē vitā nō quidē æqualiter sed tn simul, quā boni cōtēnere deberent vt illi correpti at correcti cōsequerent æternā, ad quā consequendā si nollent ee socij ferrent et diligerent inimici: quia donec vivūt semper incertū est vtrū volūtatē sint in melius mutaturi.

[879]Qua in re nō vti parē sed longè graviorē habent causā quibꝫ per Ezech d. {33}. Ille in peccato etc ad hoc n. speculatores cōstituti sūt etc. Nec ideo tn ab huiusmodi culpa penitꝫ alienus est qui licet prpositus nō sit in eis tn quibꝫ vitæ huius necessitate cōiūgitr, multa monēda et arguenda novit et negligit devitans eorū offensiones propter illa quibꝫ in hac vita nō indebitis vtitur, sed plus quàm debuit delectatur.

[880][881][882]Si rationi perspicuæ veritatis infirmus humanæ consuetudinis sensus nō auderet obsistere sed doctrinæ salubri languorē suū tāquā medicinæ subderet donec divino adiutorio fide pietatis impetrante sanaretur nō multo sermone opus esset ad cōvincendū quemlibet vanæ opini|a|tionis errorē his qui rectè sentiū et sensa verbis sufficientibꝫ explicant. Nunc vero quoniā e|i|lle est maior et tetrior insipientiū morbus aiorū qo irrationabiles motus suos etiā post rationē planè redditā quanta hoij ab hoie debet, sive nimia cæcitate qa nec aperta cernūt sive obstinatissima pervicacia qa et ea quæ cernūt nō ferūt fit necessitas copiosiùs dicendi plerū res claras velut eas nō spectantibus intuendas, sed quodāmodo tangendas palpātibꝫ et cōnivētibꝫ offeramus.

[883][884]Religionis Christianæ prcepta de iustis probis moribꝫ si simul audirent at curarent reges terræ & oes oes iudices terræ, iuvenes et virgines, senes cū iunioribꝫ, ætas ois capax et vter sexus et quos Baptista Iohānes alloquit exactores ipsi at milites; et terras vitæ prsentis ornaret sua fælicitate resp. et vitæ æternæ calmē beatissimè regnatura cōscenderet. Sed quia iste audit, ille cōtemnit, plures vitijs male blādiētibꝫ quàm vtili virtutū asperitati sunt amiciares, tolerare Christi famuli iubentr, sive sint regis sive principes sive iudices sive milites sive provinciales sive divites sive pauperes sive liberi sive servi vtriuslibet sexus, pessimā etiā si ita necesse est flagiosiss. remp. et in illa angelorū quadā sanctiss. at augustiss. curia celesti rep. vbi dei voluntas lex est clariss. sibi locū etiā ista tolerantia cōparare. Simile nos dicamus hodie

[885]Quid est hoc quod vigilantibus pastoribus angelus apparuit eos dei claritas circūfulget nisi quòd illi pr cæteris videre sublimia merentur, qui fidelibus gregibus presse sollicitè sciunt? Dum ipsi piè super gregē vigilant, divina super eos gratia largius coruscat.

[886]Nō celaverunt silentio pastores arcana qæ divinitus agnoverant sed quibuscū potuere dicebant, qia et spirituales ecclæ pastores in hoc maximè ordinati vt verbi dei mysteria prdicent et mira quæ in scripturis didicerunt miranda suis auditoribus ostendant.

[887]Marc. 1. angelus vocatur Iohānes nō naturæ iuxta hæresim Origenis sed officij dignitate – sic oes qui sacerdotij grada rite fungūt āgeli pnt vocari. Mal. 2.7.

[888]Iohānes vox a propheta vocat quia verbū prcedit patris qd ꝑ eius ministeriū ab hoijbꝫ auditur. Parate viā doij {sic}] Oes qui fidem rectā et bona opera prdicat quid aliud quà venienti doio ad corda audientiū viā parat vt hac vis gratiæ penetret et lumen veritatis illustret vt rectas deo semitas faciat dū mūdas in aio cogitationes ꝑ sermonē bonæ prdicationis format.

[889]Potest habitus et victus Ioānis nō incōvenienter etiā per significātionē qualitatē internæ cōversationis eius exprimere. [890]Nā austerioribꝫ utebat indumentis Matt. 2. – quia vitā peccātiū nō blādimentis fovit, sed vigore asperæ invectionis increpavit Luc. 3. [891]Zonā pelliceā habebat quia carnē suā crucifixit cū vitijs et cōcupiscentijs suis. /{vit. 1138.}\

<1051r>

Prædestinatio.

<1052r>

Præmiū.

[892]Quibus verbis dici aut qua cogitatione capi pt prmiū qd deus in fine daturus est; quando ad consolationē hujus itineris tantū dedit de spiritu suo qo in advsis vitæ hujus fiduciā charitatē tantā ejus quem nōdū videmus habeamus etc vt id quod ostendit esse faciendū cū delectatione faciamus.

<1052v>

Præmeditatio.

<1053r>

Præsumptio.

<1053v>

Procrastinatio.

<1054r>

Promissa.

<1055r>

Professio Christi.

[893]Basilius amicitiā imperatoris magnā cū pietate iudicavit, sine qa perniciem potius appellabat. et Staltitiā (Christianā) semper habere exoptabat.

<1055v>

Propheta.

<1056r>

Proditor.

<1056v>

Pudox.

[894][895]Pudor me tantopere impedita distinet vt vix sine pudore vxori res vulgares enūciem, vix iā domi servitio imperem. Ex pudore hæc cōsecuta sunt a pue{illeg}ro, qd mihi sempter sim diffisus; quòd aliorū factis audiendis, sermonibꝫ observandis et advtendis in vsū meū studuerim, plus in audiendis alijs fructus ꝑceperī quà in dicendo alijs attulerim. etc.

[896]Nihil mihi secundū benedictionē deī tā cōmodavit in rebus oibꝫ quà illa de me ipso diffidentia ex cōscia infirmitatis et pudoris etc.

[897]Pulchra virtus verecundiæ et suauis gratia quæ nō solū in factis sed etiā in ipsis spectatr sermonibus. Verecūdia pudicitiæ comes, cuius societate Castitas ipsa tutior est. Bonas enī castitatis regendo pudorē coes qæsi se prtendat ad ea qæ prima pericula sunt pudicitiā temerari nō sinat.–.–Verecūdia multū cōciliat græ apud Deū nrū. Nō ne hæc prtulit Publicanū, qui nec oculosaudebat ad cœlū leuare? [898]Diues est modestia apud Deū apud quē nemo diues, quia portio dei est.

[899]Verecūdia cū sit oibꝫ ætatibus ꝑsonis temporibus et locis apta, tn adolescentes iuveniles anos maximè decet.

<1057r>

Providentia dei.

[900]vide Deus pa: 1. 3. – Manus deo duæ etc.

[901]As ye waues pvaile nothinge against a fare rocke but dash thēsev{illeg}|lves| asunder; soe they who secke to cast him downe whom ye divine providence vpholdeth.

[902]Si iniuria est Deū regere mūdū nōne est maior iniuria fecisse{;} cū aliquid nō fecisse nulla iniustitia sit: nō curare quod feceris sūma inclementia?

<1058r>

Quæstiones.

[903]Noli verbis cōtendere etc 2 Tim: 2.14. Nō hoc ideo dictū vt advsarijs oppugnantibꝫ veritatē nihil nos pro veritate dicamus. Cōtrariū prcipit Tit 1.9. Verbis n. cōtēdere est, nō curare quoo error veritate vincat, sed quoo tua dictio dictioni prserat alterius.

<1058v>

Quærere Christū.

[904]Multi nō curant quærere, quē tn desiderāt invenire, cætera titulo Tribulatio.

[905]Quærite deū 1o sapienter stella, duce {1} Maria (scriptura) Matt. 2. cū Magis. 2o. dolenter cū Maria et Ioseph. Luc. 2. 3o diligenter cū muliere habente drachmas ioē Luc. 15. 4o permanenter vt inveniamus. Matt: 7.

[906]Wisdome must be sought after as silver and searched for as treasures.

<1059r>

Ratio reddenda.

<1060r>

Rebellio.

<1060v>

Recreatio.

<1061r>

Regeneratio.

[907]Aij quædā mors est vitæ prioris morū rejectio: Ca{illeg}|p|: 2o. [908]Cujus ani Cujus aius nō sic moritur huic seculo ne incipit configurari veritati in graviorē mortem morte corporis trahitur, ne ad cōmunionē cælestis beatitudinis sed ad luenda supplicia reviviscet.

[909]Vnusquis qlibet laudabiliter vivens cedit in quibusdā carnali cōcupiscentiæ et si nō ad facinorū īmanitatē et gurgitē flagitiorū at impietatis abominationē ad aliqua tamē peccata vel rara vel tāto crebriora qto minora – vt nō tēporalia {}. illis ꝑpeti se iudicēt indignos.

<1062r>

Redemptio.

[910]Quoniā Iesus Chs rex cætorū semetipsū tradidit vt te de potestate diaboli liberaret et deo patri acquireret; ergo libenter da te ipsū illi qui te redemit de manu inimic. Integrā te da illi, quia ille vt te salvaret integrā se tradidit.

[911][912]Super oia reddit amabilem te mihi Iesu bone calix quem bibisti opus nostræ redemptionis. Hoc oio amorem nostrū facilè vendicat totū sibi. Hoc inquam est quod nostrā devotionē et blandiùs allicit et iustiùs exigit vt arctiùs stringit et afficit vehementius. Multùm quippe laboravit in eo Salvator; nec in oi mundi fabrica tantū fatigationis auctor assumpsit. Illa dixit et facta sunt , mandavit et creata sunt Ps. 32. At vero hoc et in dictis suis sustinuit contradictores et in factis observatores et in tormentis illusores et in morte exprobratores. Adde quòd hanc ipsam dilectionem non reddidit sed addidit. Nam quis prior etc Ro: 11. prior dilexit nos nos {sic}. 1 Ioh. 4. Dilexit non existentes imo resistentes. Ro: 5. Cū adhuc inimici essemus. Alioquin si non dilexisset qui nondū possedisset amicos; sicut decdū quos diligeret essent si non dilexisset qui nondū essent.

[913]Indica mihi vbi pascas. Bonus pastor qui aiā suā etc. Io: 10. animā pro illis, carnem illis. Illā in ptium, istam in cibum. Res mira ipse pastor ipse pascua est, ipse redemptio.

[914]Sicut ille qui medet vulneri corporis adhibet quædā contraria sicut frigidū calido etc quædū similia sicut linteolū vel rotūdo vulneri rotūdū vel oblongū oblongo ligaturā ipsā nō eādē membris oibꝫ sed similem similibus coaptat. [915]Sic sapientia dei hoiē curās seipsā exhibuit ad sanādū ipsa medicus, ipsa medicina. Quia ergo per superbiā homo lapsus est humilitatē adhibuit ad sanādū: Serpentis sapientia decepti sumus, Dei stultia liberamur (1. incarn: e)|t| prd:) Quemadmodū autē illa sapientia vocabat, erat autē stultia cōtēnentibꝫ Deū: Sic ista quæ vocat stultia sapientia est vincentibꝫ diabolū. Nos īmortalitate malè vsi sumus vt moreremur, Chs mortalitate benè vsus est vt viveremus. Corra|u|pto aio fæminæ ingressus est morbus: integro corpore fæminæ processit salus. Et exemplo virtutū eius vitia nostra curāt. Similia (etc) quòd ꝑ fæminā deceptos per fæminā natus, homo hoies, mortalis mortales, morte mortuos liberabit.

<1063r>

{Relaps{illeg}} Remissio Religio.

[916]Tullius suo sermone principio 5i l. de rep. Nostris vitijs remp. verbo retinemus, re ipsa vero iam pridem amisimus – May not we say soe of Religion lookinge into our lifes?

<1063v>

Protestantes.

<1064r>

Resurrectio.

[917]Hoc modo locutionis qo significat a ꝑte totū (Synechdochico sol) illa de resurrectione christi solvit quæstio. Pars enim novissima diei qo passus est nisi pro toto die accipiat (i) adjuncta etiam nocte prterita, et nox in cujus parte vltima resurrexit nisi totꝫ dies accipiat adjuncto sct die illucescente nō pnt esse 3es dies et tres noctes quibus se in corde terræ prdixit futurū[918]. – Repone in 181

[919]Ob: contra resux. qd tantū multi sepultorū resurgent. Dan: 12.2. Sol: Multi pro oes, sicut Gen: 17.4. Gen: 22.18. – Or because ye buried are not all ye dead. Christ as a Saviour causeth ye godlies resurrection, as a iudge ye wickeds.

1. Ps. ye ungodlie shall not stād in iudgmt. nō intelligit de personis sed causis. Pet. Martyr

{Flesh} and bloode shall not inherrit. Ap: nō intelligit de substātia sed cōcupiscētijs – Greg. Moral. [920]Posita causa efficiente sufficienti sequit effectus, go posita resurrectione Christi, oportuit subsequi resur: humanā: verū est ans in causis necessarijs, nō volūtatijs. Tho: Aquin.

[921]The resur. caused Paul indevour to haue a cleare cōscience toward god and men. Act. 24.16. All shall rise but as Phaarohes 2 servante \came out/ in|of| prison some to honour some to death vid. Eccles. Hist. Euseb. l. 5. c. 2o. Sol. 108. B.

<1065r>

Remissio pecc.

[922]Cœlestis Ierusalē civiū quodāmodo asylū est vera remissio peccatorū.

[923]In 3 res{pectes} we cōtinue daylie to aske god forgeuenesse of sinne{illeg}. 1o. because we daylie cōmitte offense. qd quotidiana est offensio oportet vt sit qotidiana etiā remissio. Aug. de vera & fals. parnit. c. 5o. 2o. we destre greater assurance and move cōfortable feelinge of forgeuenesse, that ye testimonie of the {Spirit} may move freelie {illeg} vnto v{illeg}, thy sinnes are forgeuen thee as Bern: speakee in Annūciat ser: 1. principio 3o. we {p}ray for the fruite and effort of the forgeuenesse of our sinnes – [924]Gaude te redēptū, sed nōdū re: spe securus esto. Etenī si nō gemueris in spe, nō pervenies ad rem. – The prophet David geveth vs to vnderstād Ps. 3|2|2. yt forgeuenesse of sinnes is blisse and happinesse, and go a freedome from all miserie & sorrowe we still liue in miseria & sorrowe and some whollie straungers to all {illeg} of blisfull state. And go beinge still in case as if our sinnes were not forgeben vs we still pray for forgeuenesse of sinnes, yt as we haue heard soe we may see and by efforts may discerne and en{illeg} the same forgeuenesse. Iuspice etc

[925]Matters of faith 1 some are fullie acted as ye creatiō of ye world etc 2 some designed onlie and ꝑnoūced by god theese we may pray for etc

<1065v>

Revelatio.

<1066r>

Rex.

[926]Cū probrū iacitur in principē patriæ bonū at vtilē, tanto est indignius quanto a veritate remotius et a vita illius alienius.

[927]Iuxta illue Poetæ, Mobile mutatr semper cū principe vulgus – Principes se habēt ad populos sicut caput ad mēbra; quia ipsi sunt minorū capita, fōtes et exēplaria. Vnde si exēplā sit falsū scriptor excusator – Ideo medicus curat prcipuè vt caput sit sanū, qta si caput infirmū cætera mēbra dolent. Facientes artificialiter aquæ ductus curāt principaliter qd fōs sit clarus. Ita stationarij vt exēplaria sint correcta; Ita Solomō volens virtutes morales in corpus ecclæ trāssūdere a iudicibus et principibus incipit.

[928]Qui deū cōtemnit facilè contemnit imperatorem Horsmisdis dictū regi Iabēti negare Deu.

fatis iuvenescere debent Callirhoe geniti non ambitione nec armis [929]Fatis regnatur non ambitione nec armis. God {geueth} scepters and crownes, not {}.

[930]Sunt superis sua iura. – De dijs nubētibus sorores – De prrogativis regū dicatr.

<1067r>

Risus.

<1067v>

Rixæ.

<1068r>

Sacramenta.

<1069v>

Sacra|i|legiū.

<1070r>

Sacrificia.

<1071r>

Salvatio.

<1071v>

Salutis iter & media.

<1072r>

Sanctitas.

[931]Heb. 12.14. The more holie we are the more like we are vnto god. For Sanctitie doth mold us anew and repaireth in vs ye lost image of god. – Levit. 11.44. We must labour to become like Nathanael \true/ Israelites in whō is noe guile. – Sanctitas animarū aia, vitarū vita. – [932]Circūcisiō is nothinge and vncircūcisiō is nothinge but a new creature. Soe we wealth is nothinge, honour is nothinge etc but a holie life. Pitie alone is great riches alone, but wthout it all riches be nothinge – worth –

[933]This Ioseph saw etc and therefore answeared his mistresse. – God is most glorious in himselfe and he can glorifie himselfe {illeg} by our cōfusion. But it is his will and better for vs yt he be glorified by our salvation. – {illeg} Reason – We must be holie because we are the temples of god wherein he desire to dwell. If we were to intertaine our king into our howses we would sweepe them etc and shall we not cleanse our boddies and soules for the Trinitie? What fellowship betwixt righteousnesse & vnrighteousnesse, etc. [934]Sathans wholl indeuour is to keepe out the Trinitie by seekeing to pollute vs, He sende in last at our eies matter of detraction at our eares etc If we sanctifie not our selues god may coe vnto vs per vindictā but not per gratiam. As Ioseph charged his brethren not to see his face wthout little Benjamin: Soe god hath threatned vs yt we shall never see his face wthout sāctiti{e}. [935]Let vs go geue vp our soules and boddie etc – [936]The best of vs shall never be but {upsi}table seruants, we rather affect then effect good; yet we must striue towards ꝑfectiō. We must haue the like manner of Sanctitie wth ye angells & saincte in heauē, though not the same measure – As ye Romans had theire temples of honour & virtue etc soe we must passe thorough the temple of grace and a virtuous life to glorie –

That's noe coine of Cæsars wch hath not Cæsars image; nor he gods chossen who hath not his image stamped ō his heart – Sanctitas verū Palladiū semꝑ comitatr eā salus.

<1072v>

Sanctorū cōmunio.

[937]Sanctorū cōmunionē cum appellamus quam sancti cū Deo et inter se tenentr colere divinæ gratiæ & voluntatis cōscientiâ. [938]Per sanctus intelligimus tam inchoatos quàm perfectos. Iam enim templū Dei sanctū vocatur etiam cū ædificatur. De h{illeg}|{oe}|ū alteris 1. Cor: 13.9. [939]Divinæ gratiæ et volūtatis {illeg}ictia] quia in eccla Deus solus causa vnica est officiorū eius oiu ad qæ qui ꝑtinent ad ecclā {iobꝫ} modis ad ducūtr, Gratiâ quā testatā facita Deo accepta aut sperata beneficentia deinde authoritate et imperio ejus.

[940]Cōmunionis sanctorū duæ sunt species invisibilis. visibilis. ad spiritus et intelligentiàs ꝑtinet.

[941]Invisibilis sanctorū cōmunio 2plex sanctorū cū Deo. Sanctorū inter se. Cū alijs rebus creatis nō cōmunio sed cōmunicatio potius habetur.

[942]Invisibilem sanctorū cōmunionē cū Deo prstat ipse Deus perficit  & carnis Christi & Spiritus cōmunicatione. Quæ cōmunio mente humana cōphendi nō pt nedū sermone explicari etc. (Huius cōmunionis modū in Christo solùm statuimus, & quidem in vera ipsissimæ carnie eius & spiritus cōmunicatione; quia solus) Christus vtro modo) nexus est vnionis nostræ cū Deo vt Cyrillus inquit) nobis quidem vt homo Deo autem patri vt Deus naturaliter advnatus, & (quod amplius est) seipsū nobis gratiose exhibens vt vescamur carne ipsius & bibamus sanguinē ad vitā æternā. Hanc cōmunionē explicaverūt Hilar. l. 8o de Trinit. Cyril. l. 11. in Euang. Ioh. c. 26. et 27. Hic enī cōcludit his verbis, Ergo in patre filio et spiritu oes sumus vnū. vnū autē dico habitudine at affectione, vt cæperamus dicere , vnū pietatès cōsensu, vnū sactæ Christi carnis cōmunione, vnū vnius sancti spiritus ꝑticipatione etc. Ecclā etiam quantula pt Deo reddit, hæc 2abꝫ in rebus posita sunt in pictate et pictatis officijs. Officia pictatis exhibent deo Cælites specie Terrestres fide. 2. Cor: 5.7. Pictatis 3ia officia Sermonū dei perceptio. Preces cū gratiarū actione. Obedientia fidei. Hæc officia implentr perfectè in cœlis, imꝑfectè in terris. Invisibilis cōmunio sanctorū inter ipsos posita est in Fraterna animorū coniunctione. Coniunctionis officijs. Animorū coniunctionē at studiorū inesse mēbris ecclæ catholicæ res ipsa loquitur: si quibus autem nulla est aut perexigua eā ingenerari vel augeri oporter. Nā vnus pater est oiu Eph. 4.4. Officia coniunctionis quædā sunt Purè spiritualia, ad cælites pertinent. Circūvestita corporalibus instrumentis, ad terrestres ꝑtinent. Cælitibus officia demādata Exempli, ab angelis et spiritibus iustorū prstantur. Preces etc. Ministerij, ab angelis solie prstātr. nā Apoc. 14.13. Angelorū ministeriū Extraordinariū ex speciali mandato Dei. Ordinariū, quod ordinarie deo sanctorū causa exhibent, stāt corā eo etc.

<1073r>

Sabbatum.

<1074r>

Salutationes.

<1075r>

Satisfactio.

[943]Peccaminū medicinæ pænæ et ergo ad satisfaciendū sunt necessariæ. Nā licet deo nihil posset subtrahi: tn peccator peccando quātū in eo est subtrahit qd est ad honorē dei; et ideo cū satisfactio sit quædā recōpensatio oportet qd per cū sibi ipsi pænitens aliquid s{illeg}|u|btrahat qd ad honorē dei cedat. – Nō habemus nisi tria bona animæ corporis, fortunæ. Ex bonis fortunæ subtrahimus aliquid ꝑ eleemosynū; corporis, per iuiuniū: ex bonis aiæ nō oportet aliquid subtrahi qtū ad diminutionē bonorū quia ꝑ ea efficimur deo accepti, sed ꝑ hoc quod submittimus ea sūt tā aiā quà eius bona totaliter deo et hoc sit per orationē. Iste numerus videtr ordinatus cōtra radices peccatorū contra Cōcupiscentiā carnis ieiuniū; cōtra cōcupiscētiā oculorū eleemosyna: cōtra suꝑbiā vitæ oratio.

<1076r>

Scandalum.

<1077r>

Schisma.

[944]Episcopatus amissi dolore suc|s|census Novatianus schisma cōposuit.

<1077v>

Puritani.

<1078r>

Scriptura.

Vide virtutem 1ā Colūbæ in Innocentes. – et 2ā. pa: 609

[945]Quædā dicta (in sacra scriptura) densissimā caliginē obducunt. Quod provisū divinitùs esse nō dubito ad edomandā labore suꝑbiā et intellectū a fastidio revocādū etc.

[946]Nemo ambigit et ꝑ similitudines libentius quæ cognosci et cū aliqa difficultate quæsita multo gratiùs inveniri. Qui n. prorsus nō inveniūt quod quærunt fame laborant. Qui autē nō quærunt quia in prōptu habent fastidio sæpe marcescunt.

[947]Magnificè igitr et salubriter SSus ita scripturas sanctas modificavit vt locis apertioribus fami occurreret, obscurioribꝫ autem fastidia detergeret. Nihil enī ferè de illis obscuritatibus eruitr quod nō planissime dictū alibi reperiatur.

[948]Tenebit hoo hunc modū in scriptoris canonicis vt eas quæ ab oibꝫ accipiuntr ecclesijs catholicis prponat eis quas quædā nō accipiunt. In eis vero qæ nō accipiātr ab oibꝫ prponat eas quas plures graviores accipiunt etc – Plurima in hūc se opū.

[949]In ijs quæ apertè in scriptura posita sunt inveniuntr illa oia quæ continent fidem mores vivendi spē sct at charitatem.

[950]Ad obscuriores locutiones illustrandas de manifestioribꝫ sumantr exempla.

[951]Septuaginta interptes vt multi nō indigni fide prdicant cellis separati similiter interptati, latini ergo codices horū authoritate emendādi etc –.

[952]Quantū minor est auri argenti vestis copia quā de Ægipto secū populus Israeliticus abstulit in comparatione divitiarū quas postea Hierosolymæ cōsecutus est qæ maximè in [953]Solomone rege ostendunt; tanta fit cuncta scia qæ quidem est vtilis collecta de libris Gentiū si divinarū scripturarū scia cōparet. Nā quicquid homo extra didicerit si noxiū est ibi dānat, si vtile est ibi invenit. Et multo abūdātius ibi inveniat qæ nusquā alibi. etc.

[954]Quando ex ijsdem scripturæ verbis, duo vel plura sentiunt, etiamsi latet quid senserit ille qui scripserit nihil periculi est si quodlibet eorū cōgruere veritati ex alijs locis sactorū scrip. doceri pt id tn eo conāte scrutatore vt ad volūtatē ꝑveniat authories etc. [955]Ille quippe author ipsā sentētiā forsā vidit et dei Spus ipsā occursurā lectori velauditori prvidit, imo vt occurreret providit. Nā quid in divinis eloquijs vberius potuit divinitꝫ provideri quà vt eadē verba pluribꝫ intelligāt modis quos alia nō minus divina cōtestātia faciant approbari?

[956]Vbi talis sensus eruit cujus incertū certis scrip. testimonijs nō possit aperiri restat vt ratione reddita manifestus appareat etc sed hæc cōsuetudo periculosa est. Per scripturas enim divinas multo tutius ambulat.

[957]In ecclesijs Christianis audiant hoies quàm bene hic ad tempus vivere debeant vt post hanc vitā beatè semper vivere mereantur. Ibi sancta scriptura iustitiæ doctrina de superiore loca in cōspectu oiu ꝑsonante et qui faciūt audiant ad prmiū et qui nō faciunt audiant ad iudiciū.

[958]Quid ergo? repudiabimus divina oracula & opiniones istorū sequemur? Sed nō Deus alienis assertionibus, sed suis æstimātus est vocibus – pag 155. to: 2o. –

[959]Pulchrū est vt divinarū scripturarū humescamus alloquio et quasi ros sic in nos dei verba descendant etc Scriptura divina cōviviū sapiētiæ est; singuli libri singula sūt fercula. etc

<1080r>

Senectus.

<1081r>

Sensus quin.

[960]Quoo singulis avuti solemus.

<1082r>

Sepultura.

[961]Nō dicent veritas vti Matt: 10.28. Si quicquā obesset futuræ vitæ quicquid inimici de corporibꝫ occisorū facere voluissent. Nisi forsā quisquā sic absurdus est vt contendat eos qui corpus occidāt nō debere timeri ante mortē {illeg}|ne| corpꝫ occidāt, et timeri debere post mortem ne corpus occisū sepeliri nō sinant. Falsū est go qd ait Chs qui corpꝫ occidūt et postea nō habeāt quid faciāt; si habeāt tāta qæ de cadaveribus faciant? Absit etc. [962]Multa corpora Christianorū terra nō texit sed nullū eorū quisquā a cœlo et terra seperavit {sic} quā quā totā implet prsentia sui qui novit vnde resuscitet quod creabit. – Ps. 78 dictū et nō erat qui sepeliret magis ad exaggerandam crudelitatē eorū qui ista fecerūt, nō ad eorū infælicitatē qui ista perpesti sunt etc. Curatio funeris, conditio sepulturæ, pompæ exequiarū magis sūt vivorū solatia qa|q| subsidia mortuorū.

[963]Præclaras exequias in cōspectu hoiu exhibuit purpurato illi diviti turba famulorū, sed multo clariores in cōspectu doij vlcerosu illi pauperi ministeriū prbuit angelorū, qui eū non extulerunt in marmoreū tumulū sed in Abrahæ gremiū sustulerūt. Cælo tegitr qui nō habet urnā /Lucan: l. 7.\

[964]Nec ideo tn contemnenda et alijcienda sunt corpora defunctorū maximè iustorū, quibꝫ tāquam organis et vasis ad oia bona opera sanctꝫ vsus est spiritus. [965]Si n. paterna vestis et ānulus ac si quid huiusmodi tāto carius est posteris qto erga parentes maior affectus nullo modo ipsa spernenda sūt corpora quæ vti multo familiarius at cōiunctius q qualibet indumenta gestamus. Hæc n. nō ad ornamentū (vt Platonici) qd adhibetr extrinsecus, sed ad ipsā naturā hoijs pertinent. Vnd{e} et ātiquorū iustorū funera officiosa pietate curata sunt et exequiæ celebratæ et sepultura provisa: ipsi dū viverent de sepeliendis vel etiā transferendis suis corporibꝫ filijs mādaverāt et Tobias sepeliendo mortuos deū promeruisse teste angelo cōmendatr. Tob. 2. et 12. Ipse de bonū opus prdicat vnguētū effusū etc [966]Matt: 26. Et laudabiliter cōmemorātr ipsū honorifice sepeliendū curātes Ioh. 19. Nō admonēt hæc qd insit cadaveribꝫ sensus; sed ad Dei providētiā cui placent etiā talia pietatis officia corpora quo mortuorū pertinere significant propter fidem resurrectionis astruendā. – [967]Si ea quæ sustentant|d|is viventibꝫ sūt ncra qvis cū gravi afflictione desint nō frangūt in bonis tolerandi virtutē nec eradicant ex aio pietatē sed exercitatā faciūt fæcūdiorē: qto magis cū desūt ea qæ curādis funeribꝫ cōdēdis corporibꝫ defunctorū adhiberi solent nō efficiūt miseros in occultis piorū sedibꝫ iā {illeg}|q|uietos?

[968]Magna apud Romanos sepulturæ cara, hinc leges, Qui parentes in calamitatibus deseruerit insepultus abijciatur; qui causas mortis in senatu nō reddiderit insepultus abijciatur; homicida insepultus abijciatur. Hinc pro Milone Cicero infælicius dicit cadaver P. Clodij fuisse quod honore illo et cōsueta funeris pōpa caruerit. L. vives in c. 12.

[969]Want of sollemne buriall a curse on Iehoiakim

[970]Gen: 23. habet mortem vxoris Abrahā, fletū mariti, sepulturæ officiū, quibus maritalis affectus probatur. Et surrexit inquit Ab. a Mortuo] Docemur vt non diutius inhæreamus mortuis, sed qtū satis est officij deferamus.

<1083r>

Sermo.

<1084r>

Sitis. verbi dei.

<1084v>

Sitis. temporaliū

<1085r>

Servus.

[971]Multi illo tēpore pro divsis rog{illeg}|a|bant infirmitatibꝫ alius pro filio alius pro aliquo alio, sed nullus pro servo nisi Centurio solus. Quid cogitabat? etc – Mihi servus est et ego servus creatoris sū. Iste me habet super terrā doiu, et ego servus creatoris sū etc Si 4ū ei nō misereor, quoo mihi ille miserebitur. Si ego huic nō subvenio, quoo mihi ille subveniet. Sic debent oes qui famulos habent et famulas cogitare, sic misereri, sic cōdolere eis, sic supplicare, sic curā habere de servis suis.

[972]Dr Taylour servū laudibus evexit eximijs – Conentr nostri similes mereri.

<1086r>

Simonia.

<1087r>

Societas.

[973]Si vis esse a fornicatione secura esto mente et corpore a societate hominis separata.

[974]Nō est valdè laudabilis ille qui bonus est cū bonis; sed verè ille est laudabilis qui in societate malorū est bonus. Sicut ille est culpandus qui malus est inter bonos; ita ille est laudandus qui bonus est inter malos. [975]Sicut sol oriens expellit caliginē, ita sanctorū doctrina a sensibus nostris expellis tenebras vitiorū. Cū sancto sanctus eris. David. [976]Melius est habere malorū odiū quàm cōsortiū: sicut multa habet bona vita cōmunis sanctorū, sic plurima mala affert societas malorū

[977]Cōvsationis electio [habenda] vt adiungamur probatissimis quibussenioribꝫ. Nā vt æqualiū vsus dulcior, ita senū tutior est: qui magisterio quodā et ductu vitæ colorat mores adolescētiū et velut murice ꝑbitatis inficit. Nā si hi qui sūt ignari locorū cū solertibus viarū iter adoriri gestiūt, qto magis adolescētes cū senibus debent novū sibi iter vitæ aggredi, quo minus errare pnt et a vero tramite virtutis deflectere? Nihil n. pulchius q eosdē et magistrus vitæ et /testes habere.\

[978]Prob. 1.10. (How to {av}oyde wicked societie Prov. 2.10. etc)

[979]Stād wth ye multitude of ye elders wch are wise: desire to heare all godlie talke – we {one ye} steps of ye {illeg} of a mā of understāding.

<1088r>

Somnus.

<1088v>

Somnia.

<1089r>

Sortes.

<1090r>

Spiritus.

[980]Osculū hoc melius impssū quà expssū innotescit.

[981]Spiritus sancti gemina operatio est: vna nos primo intus virtutibus solidat ad salutem, altera foris quo muneribꝫ ornat ad lucrū. Illa nobis, hæc nostris accipimus: fides spes charitas nobis propter nos dantur. Abs his quippe salvi esse nō possumus. Porro sciæ sermo gratia curationis similia quibꝫ carere cū integritate etiā salutis propriæ possumus, proximorū procul dubio in salutem expendenda donantur. Has operationes infusionē at effusionē noiemus. [982]Cavendū in his aut dare quod nobis accepimus, aut quod erogandū accepimꝫ retinere. Rem profecto proximi retines tibi si plenus virtutibus cū sis foris niholominꝫ {sic} donis sciæ et eloquentiæ adornatus, metu fortè aut segnitie aut minus discreta humilitate verbū bonū quod posset prodesse multis, invtili imo et damnabili d{illeg}|li|gas silentio, certè maledictus quòd frumenta abscondis in populis. [983]Rursū quod tuū est spargis et perdis si priusquā infundaris tu totus semiplenus festines effundere contra legem arans in primogenito bovis et ovis pr{illeg}|i|mogenitū tondens. Deut. 15. [984]Nimirū vita at salute quā alteri das te fraudas dū sana vacuus intentione gloriæ inanis vento inflaris aut terrenæ cupiditatis veneno inficeris et lethali aposthemate turgens inficeris. Quamobrē si sapis conchā te exhibebis et nō canalem. Hic siquidē pænè simul et recipit & refundit; illa vero donec impleatur expectat et sic quod superabundat sine suo damno cōmunicat. Prov: 29.11. Verū canales multos hodiè habemus in eccla, conchas vero perpaucas. Disce et tu nō nisi de pleno effundere nec deo largior esse velis etc.

<1091r>

Spes.

<1091v>

Diffidentes. Desperatio

[985]Q{ui} de peccati venia desperat plus se desperatione quà de peccato dānat.

[986]Nulla tā gravis est culpa quæ per pænitentiā nō habeat veniū: desperatio. auget peccatū, maior et peior est oibꝫ peccatis.

[987]Suadeo vobis amicis meis reflectere interdū pedem a molesta et anxia recordatione viarū vestrarū, et evadere in itinera planiora serenioris memoriæ beneficiorū dei, vt qui in vobis cōfundimini ipsius intuitu respiretis. [988]Necessarius dolor pro peccatis, sed si nō continuus. Sanè interpoletur lætiori recordatione divinæ benignitatis ne fortè pr tristitia induretr cor, et desperatione plus pereat. Misceamus absinthio mel vt salubris amaritudo salutē dare tunc possit cū īmixto temperata dulcore bibi poterit. Audi Deū quoo etc. Ego infrænabo os tuū laude mea ne intereas Es. 48.9. (i) ne interitu facinorū tuorū nimiā incurras tristitiam at instar effrenis equi desperatus in prceps ruas et pereas. Hoc freno si infrenatus fuisset Cain nequaquā desperando dixisset. [989]Maior est iniquitas mea quàm vt veniam merear. Absit, Absit Maior n. est eius pietas quà quǽvis iniquitas. Ideo iustus nō cōtinuè sed tantù in principio sermonis est accusator sui.

<1092r>

Sponsa.

<1092a(v)>

Sterilitas.

<1093r>

Subditi.

[990]Redde reverentiā prlato (seu superiori) et obedientiā, quarū altera cordis altera corporis est. Nec enim sufficit exterius obtemperare maioribus nostris nisi ex intimo cordis affectu sublimiter sentiamus de eis. Quod etsi tā manifestè īnotuerit indigna prlati alicuius vita vt nihil oio dissimulationis, nihil excusationis admittat: propter eū tamē a qo est ois potestas ipsū quē modo talem novimus excelsū reputare debemus, nō prsentibus personæ meritis, sed ordinationi divinæ et dignitati ipsius officij deferentes.

<1094r>

Successio.

<1095r>

Superbia. Eccles. 10.9.

[991]Luc. 10.18. Quid tu igitur superbis terra et cinis? Si superbientibus angelis deus nō pepercit: qto magis tibi putredo et vermis? (nō parcet) Nihil ille fecit, nihil operatus est, tantùm cogitavit superbiā et in momento in ictu oculi irreparabiliter prcipitatus est. Fugite superbiā fratres mei quæso multū fugite. Initiū etc Eccles. 10. {illeg} quæ tā velociter ipsis quo s{sic}deribus cūctis clarius micantē æterna caligine obtenebravit [992]Luciterū: qæmodo angelū sed angelorū primū in diabolū cōmutavit. Fallē by pride he{illeg} {s}oe tēpted mā etc.

[993]Take we heede it be not said of vs as of Moab Es. 16. {illeg} 6. Superbia eius pænitentiæ remediū nō admittit go nec veniæ.

[994]Suspecta deo superbia et odiosa nec fieri pt vt cū eo in gratiā revertat. Diversū vtrius hospitiū: nec in eodē cohabitant aio quibꝫ nō licuit cohabitare \in/ cœlo. In cœlo nata est sed velut īmenor qua via inde cecidit illuc postea redire non potuit.

[995]Superbia sicut est origo oiu criminū, ita est ruina oiu virtutū – Aut in exordio mentē ꝑ peccatū prosternit aut in fine de virtutibus deijcit. Idcirco est oiu peccatorū pessima qia tā ꝑ virtutes quà per vitia humanā mentē exterminat. Cætera vitia solas illas virtutes impetūt, quibꝫ ipsa destruūt vt luxuria pudicitiā, ira patientiā; sola suꝑbia cōtra cunctas aij virtutes se origit {a}c quasi generalis \ac pestifer/ morbus oes corrūpit – Quātalibet sit iustitia operis, apud internū iudicem nulla est si hāc elevat tumor mentis – Perit oe si in humilitate nō custodiat.

[996]Habitus mentis in corporis gestu cernitur. Hinc hoo cordis nostri abscōditus aut leuior aut iactantior aut turbidior aut cōtra grauior et cōstātior et purior & maturior estimatr. Vox quad& est aij corporis motus. [997]Meministis filij) quendā amicū cū sedulis se videretr cōmendare oficijs, hoc solo tn in clerū a me nō receptū quia gestus eius plurimù dedeceret. Alterū qoqꝫ cū in clero repperissē iubere me ne vnquā priret mihi qia velut quodā insolentis incessus vbere oculos feriret meos; Id dixi cū redderetr post offensā muneri. hoc solū excepi: nec fefellit sententia. Vter enī ab ecclesia recessit, vt qualis incessus prodebatr, talis ꝑfidia aij demōstraretur. Nā alter Arianæ infestationis tempore fidē deseruit: alter pecuniæ studio ne iudiciū subiret sacerdotē se nostrū negauit.

<1096r>

Superstitio.

<1097r>

Suspitio.

<1098r>

Taciturnitas.

<1099r>

Temeritas.

<1100r>

Templum.

<1101r>

Tentatio.

[998]A tempter of god by eatinge ratebane.

[999]Ille tentat deū qui cōmittit se periculo qdo ex humana ratione patet evasio. Ideo Chs dixit Matt: 10.23. Sicut ipse fugit et latuit ꝑvulus in Ægipto. Matt. 2. Et factus vir Joh. 8.59.

[1000]Sic Paulus in sporta 2. Cor. 2. Postquā humana ratio defecerit cōmendet se homo deo nō tentādo sed devote cōfitendo propriā infirmitatē. Sicut 2. Paralip. 20.12.

[1001]Aliqui tentant dei clemētiā qui negligenter orāt sine devotione sicut si aliquis tentaret si hoo dormiat vel nō. Ecclus. 18.22. Aliqui dei patiētiā qui ꝑseverāt in peccatis. [1002]Psal. ten {sic}taterūt et exacerbaverūt deū excelsū et testimonia ejus nō ten custodierūt. Aliqui dei iustitiā qui orant vindictā. Luc. 9. vis dicamꝫ vt ascendat ignis? Aliqui dei potentiā vt temerarij in periculis Iudith 8.12. Alij sapientiā dei qui exponūt se ad dicēdū sine studio pr{e}.

[1003]Matt: 4. Diabolus nō quasi obediens prcepto d|r|ecessit, sed diuinitas Christi et SSus qui erat in eo excussit inde diabolū, quod quidem ad nostrā proficit cōsolationē, quia nō tā diu hoies dei diabolus tentat quamdiu vult, sed qdiu Chs ꝑmittit; et si eū ꝑmittat paulis per tentare ad nostrā vtilitatē, tn repellit ꝑpter nostrā infirmitatē quia nō patitur nos etc. 1. Cor: 10.13.

<1102r>

Theologia.

<1103r>

Timor.

[1004]Nulla res nos sic ab oi peccato custodit sicut timor inferni et amor dei.

[1005]Sunt multi quos ducit amor, sunt plures quos corrigit timor.

[1006]Prov. 1.7. / 1.29. Feare ye Lord and depart frō evile. Prov. 3.7. \Shew thou fearest ye Lord indeede by deꝑting frō evile./

<1104r>

Testimoniū.

[1007]A false witnesse one of ye 7ē Kinges hated of god – To be punished – Deut. 19.16. Advise to witnesses. Ecclus. 4.21. etc.

<1105r>

Traditiones.

<1107r>

Transubstantiatio.

[1008]Cavendū est ne figuratā locutionem ad litterā accipias; et ad hoc n. ꝑtinet qd ait Ap: [1009]Littera occidit, Spiritus autē vivificat. Cū enī figuratè dictā accipit tāquā ꝑpriè dictū sit, carnaliter sapit. Ne vlla mers aiæ congruentiùs appellat, quā cū id etiā quod in ea bestijs antecellit (i) intelligentia carni subijcit sequendo litterā. etc – Maximè in Hoc est corpꝫ meā –. sicut licet inferre cōtra Papistas

[1010]Sacramenta Bapt. et Euch vnusquis cū ꝑcipit qo referāt imbutus agnoscit vt ea nō carnali servitute sed spiritali potius libertate veneret. vt autē litterā sequi et signa pro rebꝫ quæ ijs significant accipere servilis infirmitatis est, ita inutiliter signa interptari malè vagantis erroris est. Qui autē nō intelligit quid significet signū et tn signū esse intelligit nec ipse pmit servitute. Melius est autē vel pmi incognitis sed vtilibꝫ signis, quàm invtiliter ea inteptādo a iugo servitutis eductā cervicem laqueis erroris inserere.

[1011]Si scripturæ {ꝑs} aliquā flagitiū aut facinus videt iubere, aut vtilitatē aut beneficētiā vetare locutio figurata est. Nisi manducaveritis, inquit, carnē etc Io: 6. Facinus vel flagitiū videt iubere. Figura est ergo prcipiens passioni doij esse cōmunicādū et suaviter at vtiliter recondendū in memoria quòd pro nobis caro eius crucifixa et vulnerata sit.

[1012]Bonnerus a viro berè religioso rephensus pro stulta \argutè pro Trāsubst./ etc Inspice

<1109r>

Tributum.

<1110r>

Trinitas.

[1013]Divina essentia nō simpliciter sed quatenus cū hac proprietate ingenitū esse et generare cōsiderat est pater. hæc eadē nō simpliciter sed quatenus cū hac ꝑprietate esse genitū a patre cōsiderat est filiu{s} quatenus cū hac proprit|e|tate esse a patre et filio ᾽εηπορευτως cōsiderat est Spiritus Sanctus. [1014]Essentia est ipsū Dei esse seu ipsa æterna at vnica deita. Persona est modus qo illud Dei esse seu essentia divina in singulis horū triū subsistit. Idē {illeg} de attributis Dei l. 2. r. 7.

[1015]Modus essendi ab infert personā aliā ab alia persona, nō vero essētiā aliā ab alia {ee}ntia [1016]Personæ differūt essentia nō sola ratione nec distinctione reali nec formaliter, sed modaliter sive distinctione modali qæ est inter ens et inter ordinē sive modū entis. Ratione sive nuda{m}|r|ētis cogitatione nō differre in cōsesso. Realiter nō differre patet, qd qæ realiter differūt separari pnt go modaliter {sumtū} et personæ differūt tū ab essentia tū a se invocē etc –

[1017]ὁ θεὸς οὐσíα ἐστιν ὑσερου{illeg}. Super substātialiter substātia: go substātia nō tn – prdicamēto ꝑ qd retellitr {illeg}|D|ōradus affirmas qd τροπου{illeg} {illeg}ρξ{illeg} esse figmenta qi nec sūt subiæ ne accytia Modis entis ne subiæ ne accytia sed affectiones {ertis} etc Lubertꝫ pag. 20.

Vnio personalis nō est factu in essētia, sed duæ (Christi) naturæ ὑποστατνηῶς vniūtr pag 34

<1111r>

Tribulatio |et afflictio.|

[1018]Quanto in hoc sæculo frangimur, tanto in futuro solidamur: quanto in prsenti tempore affligimur, in futuro gaudebimus.

[1019]Doie Iesu volunt oes te frui, at non ita et imitari: conregnare capiunt sed nō cōpati. Ex his erat ille qui dicebat, Moriatr aia mea morte iustorū Num: 32. Optabat sibi extrema iustorū, sed nō ita et principia. Mortem spiritualiū optāt sibi etiam carnales, quorū tn vitā abhorrēt. Non curant quærere quem tn desiderant invenire; cupientes cōsequi, sed nō et sequi. Nō sic illi quibꝫ Luc. 22. vos estis qui permāsistis etc. ipsi ibant post te et pedibus et affectibus.

[1020]In spirituali exercitio duplex auxiliū desuper sperandū Correptio et Cōsolatio altera foris exercet, altera visitat intus. Illa reprimit insolentiā, ista in fiduciā erigit. Illa operatur humilitatem, ista pusillanimitatem cōsolatr. Illa cautos, ista devotos facit. [1021]Timorē doij docet illa, ista ipsū timorē infuso temperat gaudio salutari. sicut scriptū est Lætetr cor meū vt timeat noē tuū Ps. 18. Servite doio in timore et exultate ei cū tremore. Ps. 2.

[1022]Apostoli nec cū suspicerent ab hoijbꝫ inflati fuere, nec cū despicerent elisi. Neutra quippe tentatio defuit illis viris. Nā et credentiū celebrabāt prconio et ꝑsequētiū maledictis infamabāt. – vid: 95. 3.

[1023]Quoniā boni mali pariter afflicti sunt nō ideo ipsi distincti nō sunt qia distinctū nō est quod vtri perpessi sunt etc Nā sicut sub vno igne aurū rutilat, palea fumat et sub eadē tribula stipulæ cōminuūt, frumenta purgant, nec ideo cū oleo amurca cōfūdit quia eodē prli pondere exprimit; ita vna eadē vis bonos probat, purificat, eliquat; malos vastat, damnat, exterminat. [1024]Vnde in eadē afflictione mali deū detestāt atquè blasphemāt, boni autē pcant et laudant. Tantū interest nō qualia sed qualis quis patiat. Nā pari motu exagitatū et exhalat horribiliter cænū et suaviter fragrat vnguentū.

[1025]Causæ duæ cur boni cū malis sæper affligunt Peccata ipsorū. 1061. 2. Tollerantia peccatorū in alijs. 1050. /{illeg}|C|\. 3.

[1026]Deinde habent aliā causā boni quare temporalibꝫ affligunt malis, qlē habuit gob; vt sibi ipse humanus aius sit probatus et cognitus qta virtute pietatis gratis Deū diligat. – Tormentorū vtilitatem vid. 193.

[1027]Ea qæ sustentādis viventibꝫ sunt necessaria sicut victus et amictus qvis cū gravi afflictione desint nō frāgūt in bonis tolerādi virtutē nec eradicāt ex aio pietatē, sed exercitatū faciūt fæcūdiorem.

[1028]Christianos fuisse captivos ductos miserrimū si aliquo duci potuerunt vbi deū suū nō invenerūt.

[1029]Persecuti fugere debent nō interime se.

[1030]Deos cū advsis rebus Christianū exagitat aut merita examinat aut peccata castigat mercedē ei æternā pro toleratis piè malis temporalibus servat.

[1031]Ps. 27.13. or 15. The righteous afflicted. Eliah. 1. / 2.19. {illeg} yt {w}earis he said, Its enough Job. 6. O yt I might die –. Herevppō Solomō pferres ye dead before the livinge 4 Ecclees. Paull wretched mā who shall deliver me frō this boddie. Ro. 7. – This world is as Ægipt wherein are manie Pharaoes to afflict the Israell of god. – Vnde Aug: Quid est diu vivere nisi diu torqueri. Ier. 8. last Is theire noe balme, is theire noe cōfort for ye godlie: yes faith hope etc go David whie art thou soe sad o my soule trust in god. when [1032]Iosephus was sad through yt remembrance of his sorrowes one spoke thus to him, be not soe sad, theese sorrowes will one day make you a happie man. – Heavines may last duringe the night of this world but {ioy} cometh in ye morninge of ye life to coe. [1033]As an emptie earthen vessell set over the fire will soone cracke but fall of liquour will hold – soe a mā filled ye good liquour of gods holie spirit will never crack or faint wth ye fire of afflictiō. But be as ye childrē in ye hot fierie furnace {buhurt} If hope ye anchour of a Christiane soule take sure hold in heaven ye waues of affliction may tosse our boddies but never indaunger our lifes and salvation. Ps. 37. 37. 38. Marke ye ends of ye righteous and vngodlie – he faith not ye beginninges. as Iaacob said, with this staffe came I over Iordan – Soe ye righteous, with this staffe of hope came I over ye river of afflictions or this world. [1034]Iob cōsidderinge ye prosperitie of ye wicked questions wth god. Iob. 21.7. The Canaanites had a fruitefull land when the Israelites were afflicted in Ægipt. Exod. 3.8. God is good to ye vngodlie 1. to bringe them to {illeg}|good|nesse. 2. to leaue them wthout excouse. Dicat illis vt Esa. 5.4.

In ye land of ye livinge there is ye cōfort of ye righteous etc. [1035]Everie Christian must ppare himselfe to battel|le| after he hath coe vnder ye crosse etc. ye crosse in ye Ægiptiā Hierogliphicties signifies life, but in our bapt. {Cetokēs} death etc The Christians letters patentes Re Mitto vos sicut agnos inter lupos. The Actes of the Apostles may be called ye suferinges of the Apostles.

[1036]Shall we receaue good & not evill, ye evill of pounishmt. 2 Iob. 10. Soe – Shall there be evill in a cittie & the Lord hath not done it. Amos. 3.6.

[1037]Si tecū nō est Deus per gratiū adest per vindictā. Sed væ tibi si eta tecū est. Imo væ tibi si ita tecū nō adest. Illi n. irascit deus quē peccantē nō flagellat. Nā quē flagellando nō emendat in futuro damnat.

[1038]Exodus 15.25. The crosse of Christ is ye tree yt must sweetē our afflictions. As at ye buildinge of Solomone temple was heard noe hāmer. Soe in heaven shalbe vsed noe hāmer of affliction, go the godlie must be cōtent to be squared in this life.

<1111v>

[1039]Dedit per hæc oia nobis ds figurā doctrinæ, vt et nos in oi cōturbatione patiētiā tencamꝫ etc Si mūdus tāquā mare in furorē cōsurgat. Si venti dæmonū sæviant. Si oes tēpestates maris (i) principatus mūdi cōcitēt, et in tumore iracundia spument etc Nolite timere – etc – oes enim quotquot in fidei navicula cū doio navigatis, in hac nimirū sanctæ ecclæ navicula etc Et si ds dormiat pio somno nostrā tolerātiā expectās vel impiorū cōvsionē sustinens alacriter accedite ad eā cū propheta ps. 44.23. et imperavit ventis (i) dæmonibus et nō cōmovebūt āpliùs tempestates maris (i) potestates mundi.

[1040]Mirabāt] Admiremur et nos quando nos de periculo|i|s salvare, ab inimicis insequentibꝫ eruere dignatr ds, mirantes gratias agamus, etc.

[1041]Quærant{illeg} noies, Cur peccatores abundent opibꝫ et divitijs; epulentr iugiter sine mærore etc iusti autē egeant et afficiantr aut cōiugū amissione aut liberorū. Quibus satisfacere debuit illa euāgelij parabola; qꝫ Dives bysso et purpura induebatr et epulas copiosas exhibebat quotidie, pauper autē plenus vlceribus de mensa eius colligebat reliquias. Post obitū vero vtrius pauꝑ erat in sinu Abrahæ dives autē in supplicijs. Nōne euidens est meritorū aut prmia aut supplicia post mortē manere? [1042]Et rectè quia in certamine labor est. post certamē alijs victoria alijs ignominia. Nūquid priusquā cursus cōficiatr palma cuiquā datr aut cōfertr corona: Merito Paulus Certamē certaui etc. [1043]Beati qui ꝑsec. etc Futurā nō prsentē, in cœlo nō in terra mercedē ꝑmisit esse reddendā. Quid alibi poscie quod alibi debeter? quid prpopere coronā exigis anteq vincas? Quid detergere puluerē, quid requiescere cupis? Quid epulari gestis ātequā studiū soluatur? Adhuc populus spectat, adhuc athletæ in stēmate sunt et tu iā otiū petis?

[1044]Sid forte dicas: Cur impij lætantur?– cur etiā ipsi mecū nō laborant? Quoniā qui nō subscripserint ad coronā nō tenētr ad laborē certaminis. – Quos manet gloria expectat iniuria. – Isti qui in delitijs, qui in luxuria, rapinis, quæstibꝫ, honoribꝫ studia posuerūt sua spectatores magis sunt quā prliatores. Habent lucrū laboris, fructū virtutis nō habent. Fouent otiū, astutia et imꝑbitate aggre\erg/ant divitianū aceruos, sed exoluent (serā licet) nequitiarū suarū pænā, Horū requios in inferno, tua vero in cæto. etc. [1045]Expecta vt veniat qd ꝑfectū est. Tunc qa causa ille diues fuerit, qua erat improbus et raptor alieni qua causa potens alius qa causa ille abūdauerit liberis, ille fultus honoribus reuelabitur. Fortasse vt dicatr raptori, Diues eras qa causa aliena rapiebas? Ægestas nō cōpulit; inopia nō coegit.Nōne ideo te diuitē feci vt excusationē habere nō possis? Dicatr etiā potēti, cur nō affuisti viduæ, orphanis qo|| iniuriā patientibus? [1046]Nūquid nō poteras subuenire? Ideo te feci potentē vt nō inferres violētiā sed repelleres. Nōne tibi scriptū est. Ecclis 4.2. Nōne tibi scriptū est. Ps. 81.4? Dicatr etiā abūdāti liberis, Honoribꝫ cumulaui te: salubritatē corporis cōcessi tibi, Cur nō secutus es prcepta mea? Famule meus quid feci tibi aut quid cōtristaui t{illeg}|e|? Nōne ego liberos dedi tibi, honores cōtuli salutē donaui? – Cur tenebas dona mea despiciebas mandata mea? Deni de Iuda Prod. hæc colligere licet qui et apt's inter duodecī electus est et loculos pecuniarū habebat, ne videretr aut quase in honorus aut quasi egenus dnū ꝑdidisse. etc.

[1047]Hic nota quod illi qui Christo plus sunt dilecti quando plus infirmantur et grauiora mala sustinent: quàm alij. Sicut n. medicas timens de morbo periculoso vt de acuta inducit tertianā vt acuta euitetur: sic Chs inducit infirmitates corporales vt morbus animæ periculosus destinetur, quia sumus proni at peccandū. Vnde Hugo, Præsciens ds quosdā multa posse peccare flagellat eos ne peccant, qui vtilius est eis frāgi languoribus ad salutē quà remanere incolumes ad damnationē. Ille. / [1048]Sed attēdāt hi qui infirmantur vel tribulātr vt se corrigant: qui ille qui iacit sagittū vel lapidē post signū qto iacit frequentius tanto propinquius, ita quòd in fine quando signū tangit: sic post nos qui in mūdo sicut sagittæ signū simus Mors vel d|D|eus iacit frequenter {illeg} infirmitates et tribulationes; sed qto frequentius iacit post nos, tantò directius et periculosius nisi corrigamur.

[1049]St Peeter healed others of divse diseases, but his owne daughter Petronella he would not heale, being asked ye reason answeared least she should fall into some sinne – The truth of this I somewhat doubt of, but it most true yt god for this cawse suffers many of his childre to be afflicted.

[1050]Nos ipsū res educent quòd magis nobis vtilia sunt bella, quà pa{re}, {ad}vsitas quà prosperitas etc

[1051]Fidelibus advsa oia exercitia quædā, virtutis vt {probamenta} fidei

[1052]Refuse not ye chastening of ye Lord; for it is ā argumt of his loue

[1053]Corrections for instruction are ye way of life.

<1112r>

Tyrannis.

<1113r>

Vestimenta.

[1054]Cū tegendis membris vestimenta quæro nō solū quæ tegant sed quæ excolant expeto, quæ per molliciē tactū mulceant, per colorem oculos seducant. Inter vitia sua.

<1113v>

Vadimoniū.

[1055]Prov. 6.1. etc.

<1114r>

Virginitas.

[1056]Ideo velamine obnubit capit suū mulier vt etiā – t|p|uta|b|lil|c|o tuta verecūdia sit – velare se debet etiā pudoris tegmine etc

<1115r>

Vinum.

[1057]Vinū nobis deus ad lætitiam cordis dedit, nō ad ebrietatē donovit. Expergiscimini ebrij et flete et vlutate qui bibitis vinū in dulcedine; nō dicit, qui bibitis vinū in necessitate, sed in dulcedine, (i) in delectatione.

[1058]Vinū temperatè potatū facit hominē ad orationem solicitū, et in dei servitio acutū: At multi per vinū a dæmonibus capti sunt, nec est aliud ebrietas quàm manifestissimus damon. – Caveamus ne illud quod deus ad medelam nobis corporis tribuit, in vsū vertamus vitiorū

<1116r>

Visio dei.

[1059]Præcipuū et principale speculū ad videndū Deū est aius rationalis inveniens seipsū etc Tergat ergo speculū suū mundet spiritū suū quisquis sitit videre deū suū. Matt: 5.8. Hoc speculū pænitens quotidie iuspicit, tergit a peccatis, tenet ne caderes terræ inhærat, custodit mūdū pro doio etc.

<1117r>

Vita.

[1060]Peregrini et hospites super terrā. Heb. 11.13. Sic loquitur ds ipse Gen. 15.13. et Isaaeus Gen 28.4. et Iaacob Gen. 47.9. et David. Ps. 39.13. et Iobus multis locis. Imo et ipsi prophani licet et veræ ipsius īmortalitatis et viæ qua vna ad illā pervenitr ignari. Sic n. Cicero ds Senect. [1061]Ex hac vita ita discedo tāquā ex hospitio nō tanquā ex domo. Cōmorandi n. diversoriū, nō habitandi dedit.

[1062]If the nūber of a mans dayes be an hūdreth yeares it is much, and noe mā Knowes his death.

[1063]Cur tantopere vitā istā desideramus in qua quanto amplius vivimus tāto plus peccamus? Quāto est vita longior, tanto culpa numerosior. Quotidie nā crescūt mala, et subtrahūtr bona etc.

[1064]Ignorat homo qu Sic in hoc mūdo vivere debemus vt cū corpus cœperit a vermibꝫ devorari in sepulchro aia lætet cū sanctis in cœlo.

[1065]Hauing set downe the bloodie life and cursed death of Zelymus he sendes this report after him that the raigne of this Turk was but short in nūber of yeares; but in nūber of his murthers and cruell bloodshed it might seeme exceeding long: The like may {toe} say of mā good or bad dead.

[1066]Quam bene vivas refert nō quādiu. – Actu vitā metiamur nō tēpore – Ludolphus.

[1067]Solliciti debemus esse ne quid temerè aut incuriosè geramus aut quicquā oio cuius probabilem nō possimus roē reddere: Actus n. nostri causa etsi nō oibꝫ redditr, tn ab oibꝫ examinatur.

<1118r>

Vix.

<1119r>

Vindicta.

<1120r>

Vitium Gulæ. venter.

[1068]Quid locis & temporibꝫ personis cōveniat diligenter attendendū est ne temerè flagitia rephendamus. Fieri n. pt vt sine aliqo vitio cupidinis vel veracitatis prtiosiss. cibo sapiens vtat, insipiens lautem fædissima gulæ flāma in vilissimū ardescat etc.

[1069]Vnde gulat delectat inde venter inflatur corpus infirmatr et sæpè mors sequit.

<1121r>

Vocatio.

<1123r>

Vnitas.

<1124r>

Voluptas.

[1070]Romā cura partā veterū auctā laboribꝫ (virgines stuprantes \Romani/ |etc|) fædiorē stantē fecerant quà ruentem: quādoquidē in ruina eius lapides et ligna, in istorū autē vita nō murorū sed morū munimenta at ornamenta ceciderūt, cū funestioribꝫ eorū corda capiditatibꝫ quàm ignibꝫ tecta illius vrbis arderent. |καὶ ἔχω ο{illeg}᾽ἔφαγνηαι εφυβριδα καὶ δυν ἔρωπ τερπν᾽ ἔπαθον. τὰδε πολλὰ καὶ ὄλβια πάντα λέλυνται.| [1071]

[1072]Sardanapalus ita fuit voluptatibus deditus vt in sepulchro suo scribi fecerit ea sola se habere mortuū qæ libido ejus etiā cū viveret hauriendo cōsūpserat Hæc habeo qæ edi qæqꝫ exaturatota libido Hausit at illa iacent multa & prclara relicta

<1125r>

Vota.

<1127r>

Vsura.

[1073]Cū alterū sciens homo faciat, alterū nesciens patiatr apparet illū qui fallitur eo qui {illeg}|men|titr esse meliorē; quandoquidem p{illeg}|a|ti melius est iniquitatē quà facere. Simile dicamus de vsurā petentibꝫ et re|d|dentibus

<1128r>

Vsus & abvsus rerū.

<1129r>

Vnctio.

<1130r>

Vxor.

<1131r>

Zelotypia.

<1132r>

Zelus.

[1074]Zelū tuū inflāmet charitas, informet scia, firmet constantia. Sit fervidus, sit circūspectus, sit invictus.

<1133r>

Diabolus.

[1075]Diabolus nō himendus quia potestus eius. secundis dei ordinationē.

[1076]Nō tam Iuno Troianis arces videtur invidisse Romanas, quàm dæmones oi generi hoiu sedes invident sempiternas.

[1077]Diabolus quam videre nō possū et ideo minus ab eo cavere laqueū posuit in auro et argento et in oibꝫ quibꝫ illaqueamur: Viscū posuit, qui est amor possessionis, affectus cognationis, cupiditas honoris, et carnis voluptas quibꝫ aia inviscat et irretit etc Sagittæ diaboli sunt ira invidia luxuria et cætera quibꝫ aia vulneratur.

[1078]Diabolo nullud aliud est desideriū, nullū aliud negotiū, nullū aliud studiū nisi ꝑdere aias nostras.

[1079]The Isle of Schellincke aboundeth wth excellent good fish, especiallis Dogfish, the takeings whereof is stranwnge (and ridiculous) The Iland men disguise themselues like beastes and in that attire goe to the sea at such times as they knowe yt theese fishes will come fourth of ye sea to take ye aire for theire recreation vppon ye shores then theese disquised men fall a dawnseinge and leapeinge wth ye which sport the fishes beinge greatlie delighted are by yt meanes drawne far from ye sea, while in ye meane time nets are pitched betweene ye sea & them, which beinge done ye di|a|wncers through of theire disguised apparrell & discover themselues, wherewith the fishes beinge astonished flie towardes ye sea and are taken in ye nets. In like māner vseth ye devill to doiue men allured into the neete of despaire.

[1080]Diabolus (tentans salvatorē nostrū) incipit a leuioribus, et procedit ad grauia, deinde ad grauiora, tandem ad grauissima. Vicit Chs tentationes eas in suis principijs obuiando. Sic et homo mox vt diaboli tentationes senserit, eas in suo initio debet repellere. N& vt H{o}|i|eron: Lubricus est serpens antiquus et nisi capite teneatur, totus statī illabitur. Caput mala suggestio, co{illeg}|rpu|s consensus, corpus operis cōsūmatio

<1135r>

Stadiū veritatis.

[1081]Nō est in oibꝫ apothecis sapientiæ a quo deus scientiarū ds arcendos censeat cupidos veritatis. Tales Moses Exod. 33.13. Philippus Io: 14.8. Thomas. Io: 20.25. David Ps. 28.

<1136r>

Laus ois deo debetur.

[1082]Fraus et desidia timenda sunt in oi opere dei. Fraudem deo facimus quando nō deū, sed nosmetipsos de bono opere nostro laudamus.

<1137r>

Ludi.

[1083]Quanto studio Scipio Nasica ab orbe Roma Ludos ipsos sænicos abstulisset si authoritati eorū quos deos putabat resistere auderet etc.

[1084]Ludi scenici spectacula turpitudinā (nā fædissima et visu fiebant, et audita dicebātr L. vives) et licentia vanitatū deorū iussis Romæ instituti sunt. Dij propter sedādā corporū pestilentiā ludos sibi scenicos exhiberi iubebant, pontifex vester po|r|opter aiorū cavendā pestilentiam ipsā scenā cōstrui prohibebat. Si aliqua luce mentis aiū corpori prponitis eligete quē colatis. Ne enī corporū pestilentia propter ludos cōquievit, sed astutia spirituū nefandorū prvidens illā pestilentiā iā fine debito cessaturā aliā longè graviorē qa plurimù gaudet ex hac occasione nō corporibus sed moribꝫ curavit īmittere. etc

[1085]Demōstrent (a Romanis Ethnicis) loca talibꝫ aliquando cōventiculis cōsecrata nō vbi ludi agerent obscænis vocibus et motibꝫ histrionū nec vbi Fugalia celebrarent effusa oi licentia turpitudinū et verè fugalia sed pudoris et honestatis; sed vbi populi audirent quid dij prciperent de cohibenda avaritia, ambitione frangenda, luxuria refrænāda etc.

[1086]Æschines Atheniensis cū adolescens tragoedias actitavisset remp. capessivit, Et Aristodemū tragicū item actorē maximis de rebꝫ pacis ac belli legatū ad Philippū Athenienses sæpe miserunt.

[1087]Quisquis civiū Romanorū esse scenicus elegisset nō solū nulli ei ad honorē dabatur locus, verū etiā censoris nota tribū tenere propriā minimè sinebatur.

<1138r>

Prædicator. Correptio. etc.

[1088]Et qui missi fuerant erant ex Pharisæis] ac si aꝑte dicat, Illi Iohāne de suis actibus requirūt qui doctrinā nesciunt quærere – Soe haters of ye gospell must busilie inquire after our deedes

2. Tim: 2.15. De officio ministrorū. 1. Genus. 2 Driæ. / [1089]1. Operarij sunt. alibi vocat Episcopatū prclarū opus ed opus. Describitr {illeg}|{illeg}|t 4.12. Testim{ioni} salvatoris nostri Matt: 9.37. Levitarū multiplicia opera advmbrarūt opus Ministri etc god was not more mindfull of his people vnder the law then vnder the gospell, o nor are his people more free from dawnger now. Es. 58.1. Ier. 1.10. Ezech. 3. Idem noia implicant, vocantur pastores Gen: 30. Servitiū – Agricolæ est aliquid agricolæ quod semper qd agat. Milites et speculatores Es. 62.6. labor – Ezech. 3o.17o. periculū. A 3fold considderation will more see fourth euerie minister vndergoes

[1090]Pro quo operatr. Deo qui dixit Ier: 48.10. et exiget rationē Matt: 25.19. [1091]Circa quem, populū et vineā dei. [1092]Contra quem Diabolū principatū etc etc. Soe yt a minister of ye gospell had neede to be soe painefull yt he may say wth Livius Drasus, sibi nec puero serius {s}tig{illeg}isse

[1093]I knowe yt theese thinges are not vnknowne vnto yow Beati si feceritis Ioh: 3.17. Ordines sacri spiritibus ipsis formidandi. Bern: But alasse how few accownt them soe.

2 Driæ. Rectè secare sermonē veritatis. A similitude taken frō ye pistes of ye saw in dividinge theire sacrifices or from the custome of nurses and women who cut etc

All artificers haue a subiect to worke on – Sermo veritatis is ye Ministers

Noe bookes of ye philosophers, {illeg}|wo|rkes of ye fathers, decrees of cowncells etc but onlie ye word of god can haue this name. Scripturæ solā ab errore īmanes

Apage traditiones etc vt habeantr pro sermone veritatis.

Aiadvtamus. 2o.

[1094]Secari oportere sermonē veritatis. in hoc imitandū nutrices et matres–familias Deut. 32.2. Stillabit. Es. 28. prceptū prcepto, linea lineæ etc. rectè secari oporter. [1095]Ad hoc scia prudentia Experientia requiruntur. {illeg}n primis auditorū {ratio} habenda 1 Captus rudes sint an eruditi. Heb. 5.12o. 2. Cōditionis amantes veritatis sint an ī morigeri etc

[1096]Hæc si observati fuissent maiores fructus habuisset prdicatio nostra

Regulæ vitæ.

[1097]Præbe te probatū deo – Nō plausū apud populū sed laudē apud Deū quære. Hic de Conscia quà intrepidos faciet Prov. etc –. Si ab oibꝫ requiritr Gen: 17.1. et corda circūcidātr ꝫ etc quanto magis a ministris euāgelij vt sint sancti. etc

Gloriatio nostra cōscia bona 1. Cor: 2. etc     Præmiū 2r scia par in hac vita. Corona in futura.

[1098]Nō habens erubescendi apud hoies iustā causā. Vitæ malè actæ Cōscia faciē deijcit. A minister ought to be able to quæstion as Samuel. 1.12. and to be acquitted by the voices of ye people as he was. And as Ambrose dijnge, Nō ita apud vos vixi vt diutius me vivere pudeat aut mori pigeat. And by our paines we ought to deserue yt Epitaph wch Guicchiardine reportes one to haue, Hic quiev|s|cit mortuus qui nāquà quievit vivus.

[1099]Vnus verus Mr est qui solus nō didicit quid oes doceret. Hoies autē discunt prius quid doceāt et ab illo accipiunt quid alijs tradant. –. Discendū mihi simul et docēdū est quia {} {sic} nō vacavi ante discere. Et qtūlibet quis ꝑfecerit: nemo est qui doceri nō egeat dū vivit.

[1100]Sicut Tullius ad erudiendū filiū: ita ego quo ad vos informandis filios, meos de Officijs Scripsi. Nō enī vehementior est natura ad diligendū quà gratia Ne n. minus vos diligo quàs si in euāgelio genui, quà si cōiugio suscepissē. Nō enī etc ∴ Plus certe diligere debemus quos ꝑpetuo nobiscū putamus futuros, quà quos in hoc tantù seculo.

[1101][1102]In the territorie of Verona in Lombardie ( a ꝑt of Italie) etc In the valey of Policessu by Negarino in a hard stone is carued the two {breste} of a woman, out of the nipples whereof there issueth cōtinuallie certaine drops of clere water, which hath soe great vertue yt a mother whosemilk is dried up comeinge thither and washinge her breste wth the said water obteineth againe plentie of milke. The same good shall a barren pacher get frō ye ould and new Testamte.

[1103]Exod: 28.42. pleri spiritali interptatione ad cautionē verecūdiæ et custodiā castitatis dictū arbitrātr [1104]Cur nō illa tempora quibꝫ ab eccla vacas lectioni impendas? Cur nō Christū reuisas, Christū alloquaris Christū audias? Illū alloquimur cū oramus: illū audimus cū divina legimus oracula. Spoken against such as spent theire times of leasure in visitinge the howses of Virgins and Widowes. We may thereby wa{me} some to spend lesse time in huntinge. etc

[1105]Nō est coquorū etc docere dogmata Christiana. Basilij dictū

[1106]Polycronius et gratia sermonis et claritate vitæ ornatus – Beatꝫ de qæ idem dicatr

[1107]Io: 5.35. Lucene et ardens et lucens splendore Oris et doctrinæ. Operis et exempli. [1108]Si lumen tenebræ quàm cimeriæ ipsæ tenebræ. – Ardendū fervore verbi dei vt luceamus nō lucendū vt ardeamus, nā lux sine ardore fatuus et inanis, {lan}{illeg} iactātia etc – Pastoris opera ita se habent vt Iaacob virgulæ; qualia sunt talia erūt p{illeg} gregis. – David doce me bonitatem et scientiā – 1o bonitatem vt sim in me probus, 2o scientiā vt doceam alios – {illeg} Cæsare apud Lucanū iubendū alijs vt veniant nō vt eāt ad pugnā {illeg} cū Catone apud eū dē Mōstrādū pugnare exēplo – Nō alliganda eorū humeris onera, ad qæ ne digitū admovebimus. Vitæ īnocētia et sancta rusticitas melior docta improbitate {etc} respectu Nostri Gregis.

[1109]Latimeri strena Henrico 8es collata indicat nō fuisse adulatorē, cū hoc inscripto

Fornicatores et adulteros iudicabit dominus.

<1138v>

[1110]Infūde (in vulnera peccatorū) vinū et oleū, nō vinū sine oleo; sed qd et foveat et remordeat.

[1111]Nō alios superbè increpē etc sed dicū increpans alios quorū sū ipse cōscius Iustificata est Thamar magis quà ego – etc suspice

[1112]Nō cōfūdant opera tua sermonē tuū etc vid.

[1113]{illeg} in nos severi iudices suimus etc Cōtra eos qui irascūtr invehentibus etc vid.

<1139r>

Visitatio.

[1114]Ita natura cōparatū videmus vt optima quæ facilius frequentius corrūparitr quā vt ea quæ depravata sūt corrigantur etc Ita etc

<1140r>

Iudex

Blessed yt iudg of men who can say as ye wisdome of god. Prov. 8.7 et 8. Ye are gods spoken to iudges alsoe. Prov. 8.15. etc – 2 Thess. 1.6. Soe of a good iudgee

[1115]Si fractus illalatr orbis Impavidū ferient ruinæ

Deliver ye oppssed & be not faint hearted where thou iudgest. Ecclus 4.9. & 22. O how pleasāt a thing is it when grayheaded men minister iudgmt. Ecclus

Falsi testes cauendi – Æsop: Fab. pag: 26.

[1] {B}ern: Mod: bene {v}ivendi ser: 3.

[2] Bern: in Cantic. serm: 4.

[3] ibidē serm: 7.

[4] Aug: de Doct Christ. l. 1i. c. 6o.

[5] c. 7o.

[6] c. 10o.

[7] c 31o.

[8] Aug de Civ. Dei. l. 1i. c. 29o.

[9] Aug de Civ. Dei l. 2i. c. 9o.

[10] Prov. 5.21.

[11] Greg in Moral.

[12] Ro. Holcot. in sap. 1. 1.

[13] Bern: Mod: bene vivendi ser: 27. (ad Sororē)

[14] sanijs in vita sua.

[15] Bern: Mod: bene: viven /in Cantic.\ serm: 14

[16] Bern: Mod: bene vivendi serm: 22.

[17] Ecclus 6.18.

[18] Bern: Mod: bene vivendi. ser: 7. (ad Sororem)

[19] Bern: in Cantic. ser: 27.

[20] Amb. Off. li 1o c. 38.

[21] Aug de Civ Dei. l 1i. c. 24o.

[22] c. 30o.

[23] c. 31o.

[24] l. 2i. c. 24. victoria {nocuit} Syllæ.

[25] Bern: Med. c. 14.

[26] Prov. 1.23.

[27] Bern: Mod: bene vivendi. ser: 56. (ad Sororē)

[28] Amb. Off. l. 1 c. 47.

[29] Aug de Doct Christ. l. 3ij. c. 12o.

[30] ibidem. Veterū iustorū bigamia.

[31] c. 21o.

[32]

ibidem.

hospes.Libidorex.

[33] Aug de Civ. Dei. l. 1i. c. 16o.

[34] Volūtas pudicitiæ custos.

[35] c. 18o.

[36] Aias pudicitiæ fedes.

[37] Famina corpus dedat potius quà sit homicida sui.

[38] c. 19o.

[39] Lucretia non adultera.

[40] quare a se occisa: in qo nō licet eam imitari.

[41] c. 23o.

[42] Exempla mala nō imitanda.

[43] Reponatr 504

[44] Prov. {illeg}. 3 /11.\ etc

[45] Prov. 6. 24 et /25\

[46] Bern: Mod: bene vivendi. ser: 73.

[47] Bern: in Cātic. serm: 8.

[48] serm: 26.

[49] Amb. Off. l. 1o. c. 27.

[50] Iudolphus Carthusiensis.

[51] 1 Reg. 31 et 2 Reg. 1.

[52] Eccles. Hist. Tr: 555 A

[53] 569. B

[54] Ecclus. 6.7.

[55] Bern: Mod: bene vivendi Ser: 13. (ad Sororem.)

[56] Idem ibidem ser: 4.

[57] Idem ibidem serm: 5.

[58] ibidem.

[59] ibidem.

[60] Bern: in Cātic. serm: 27.

[61] Idem ibidem serm: 33.

[62] Bern: Mod: bene vivendi. ser: 4.

[63] Simile.

[64] Aug de Doct Christ li. 1i. c. 27.

[65] c. 36.

[66] Charitas scopus totius scripturæ.

[67] Fides.Spes.Charits. c. 39.

[68] c. 40. qi est {illeg}et.

[69] Bern: in Cātic. serm: 20.

[70] {B}ern: Mod: bene {v}ivendi. Ser: 4.

[71] Idē ibidem Ser: 6.

[72] Idem ibidem Ser: 12.

[73] Idem ibidem ser: 52 51.

[74] Idē ibidem. serm: 61.

[75] Bern: in Cātic. serm: 7.

[76] Idē ibidem. ser: 8.

[77] Idem ibidem ser: 10.

[78] Bern: Mod: bene vivendi serm: 10.

[79] Ibidem serm: 12.

[80] Bern in Cantic Serm 8 Sapientia et {delectio} dei

[81] Aug. de Doct {Chr}ist l. 1i. c. 29o

[82] Bern: Mod: bene vivendi. Ser. 5. (ad Sororem)

[83] ibidem.

[84] {Id}em ibidem Ser: 14

[85] {Be}rn: in Cātic. serm: 27.

[86] {Au}g: de Doct {Chr}ist l. 1i. c. 22.

[87] Iere: 17.

[88] Amor sui qualis esse debet.

[89] Not.

[90] Amor dei

[91] c. 30o.

[92] {illeg}is sit proximus noster.

[93] ibidem.

[94] Inimicus est proximus.

[95] l. 3ij. c. 16o.

[96] Carbones ignis.

[97] {B}ern: Mod: bene vivendi. ser. 14

[98] {B}ern: in Cantic. serm: 1.

[99] {A}ug de Doct {C}hrist l. 1i. c. 23.

[100] c. 24.

[101] c. 25

[102] Simile

[103] Not.

[104] l. 3ij. c. 10.

[105] Bern: in Cantic. serm. 5

[106] Corporietas angelorū

[107] Servitiū.

[108] Corporietas.

[109] Bern: in Cātic. serm: 7.

[110] Servitium.

[111] Bern: in Cantic. serm: 30.

[112] Gaudiū super cōvsione nostra.

[113] serm: 31.

[114] Angelus cui suus.

[115] Aug: de Doct Christ. l 1i. c. 30o.

[116] Bern: Med. c. 6.

[117] Bern: in Cātic. serm: 27.

[118] Deambulatoriū dei.

[119] Bern: Mod: bene vivendi serm: 52.

[120] Bern: Med. c. 1.

[121] ibidem.

[122] Laurētius Medices

[123] Bern: in Cantic. serm: 4

[124] Idem ibidem serm: 5.

[125] Bern: Mod: bene vivendi. serm: 63. (ad Sororē)

[126] Aug: de Doct Christ l. 2i. c. 36. Eloquentia.

[127] c. 37. Dialectica.

[128] Aug: de Doct Christ. l. 2i. c. 21o.

[129] Genethliaci

[130] Dānati a spiritu Sancto.

[131] c. 22o.

[132] ob:

[133] sol:

[134] c. 23o.

[135] c. 29. Charmes etc.

[136] Aruspice –

[137] Amb. Offic. l. 1o. c. 26.

[138] Bern: in Cantic. serm: 16.

[139] Ambros. Offic. l. 1o. c. 25.

[140] Bern: Mod: bene vivendi ser. 44. (ad Sororem)

[141] ibidem idem ser: 45.

[142] Bern: in Cantic. ser: 21.

[143] Idem ibidem. ser: 30

[144] Bern: de Adven: doij. ser. 4o.

[145] Aurū terra rubra.

[146] Aug. to: 9 188 L.

[147] Amb. Off. l. 1. c. 39.

[148] Aug: de Doct Christ l. 1i. c. 3o.

[149] c. 4o.

[150] Not.

[151] Simile.

[152] 1. Cor: 5.

[153] Ro: 1.

[154] l. 3ij. c. 16o.

[155] Aug de Civ. Dei. l. 1i. c. 8o.

[156] ibidem.

[157] Oratio pro terrenis nō semper audita.

[158] Aug de Civ Dei l. 2i. c 23o.

[159] Diaboli potestos restricta.

[160] Bern: de Advēti doij ser: 1o.

[161] Simile.

[162] Submersi mūdo.

[163] Bern de Interiori domo. c. 26.

[164] Terrenorū usus Abusus

[165] Simile –.

[166] Mr Iames of Christo{t}

[167] Hericus serm: in Matt. 6.33.

[168] Chrysost.

[169] Ludolphus Carthasiensis.

[170] Amb. Off. l. 1o c. 38.

[171] Bern: in Cantic: serm. 28.

[172] Bern Med. c. 6.

[173] c. 8.

[174] Ecclus. 6.34.

[175] Ex chron: Th: Walshinghame.

[176] In ye chronicle of Robt Amesburi{illeg}

[177] 1 volume of Martyrs pag: 321. b.

[178] Force of Baptisme.

[179] Leo serm: in Nat Christi.

[180] Eccles. Hist. Tr: 572 A.

[181] 566 B

[182] Amb de Pæn l. 1o. c. 6o

[183] l. 2o. c. 2o.

[184] Aug de Civ Dei l. 2i. c. 23o.

[185] Amb. Off. l. 2. c. 5. Beatitudo in {hac} vita quales

[186] Ambr. Offic. l. 1o. c. 36 etc

[187] Eccles. Hist. Tr: 561. A

[188] Hieron: to: 1o. 73. H.

[189] Bern: Mod: bene vivendi serm: 28.

[190] Pæparatio ncra.

[191] Cōmunicātiū dria.

[192] Trāsubstātiationis fautor.

[193] Simile.

[194] Præparandi modus.

[195] Tullitr trāsubst effectu.

[196] Orig. hom: in Matt. 8.

[197] prparatio.

[198] Amb. de Pæn l. 2o. c. 9.

[199] Smith.

[200] Bern: Mod: bene vivendi serm: 52.

[201] idem ibidem.

[202] Bern: in Cantic. serm: 1.

[203] Cātic. Cātic.

[204] Aug: de Doct Christ. l. 1i. c. 24.

[205] {Qoo} caro cōcupiscit advsus spiritū.

[206] Bern Med. c. 3.

[207] c. 15.

[208] c. 17.

[209] {B}ern de Interiori Domo c. 29o.

[210] Amb de Pæn. l. 1o. c. 14.

[211] {A}mb. Off. l. 1o. c. 37.

[212] Bern: m|M|od: bene vivendi ser: 2.

[213] Aug: de Doct Christ l. 2i. c. 16o.

[214] Aug de Civ. Dei l. 1i. c. 22o ex Platone in Phædone

[215] Bern: Mod: bene vivendi serm: 18.

[216] Ibidem serm: 43.

[217] Simile.

[218] Bern: in Cantic. serm: 21.

[219] {Au}g de Civ Dei 2i. c 21o.

[220] {ci}vitatis {o}rdines.

[221] {Co}ncordia.

[222] {i}ustitia.

[223] ibidem.

[224] c. 22o.

[225] Eccles. Hist. Tr: 575. B.

[226] Cælestia etc.

[227] Bern: in Cantic. serm: 33.

[228] Aug: de Doct Christ l. 1i. c. 38o.

[229] Aug de Civ Dei l. 2i. c 29 qd vlt

[230] Ambro. Offic. l. 1. c. 9o.

[231] Bern: in Cantic. ser: 8.

[232] Bern: Mod: bene vivendi serm: 16.

[233] pa: 175.

[234] Bern: in Cātic. serm: 7

[235] Bern: Med. c. 1. verba prima.

[236] c. 5.

[237] Bern de Interiori Domo c. 12.

[238] c. 28.

[239] c. 29.

[240] Bern: Mod: bene vivendi ser: 29.

[241] serm: 67.

[242] Bern de Interiori Domo c. 30.

[243] Amb. Offic. l. 1i. c. 14.

[244] Ovid. 248. 627.

[245] Ambros. Offic. l. 1o. c. 22. pa: 13

[246] c. 23.

[247] Bern: Mod: bene vivendi serm: 13.

[248] Simile

[249] Aug de Civ Dei l 2i. c 25o.

[250] Liv. l. 79.

[251] Bern: Mod: bene vivendi serm: 10.

[252] Bern: Mod: bene vivendi serm: 6.

[253] Bern: in Cantic serm: 21.

[254] Smith arrow {aga}inst Atheists {illeg}. 5. vid.

[255] Bern: Mod: bene vivendi serm: 41.

[256] Cōcordia in bonis.

[257] Pintꝫ in Es. c. 8.

[258] Similitudo.

[259] Ortelius of {Itallia} or rather Muscouia.

[260] Bern: Mod: bene vivendi serm: 38

[261] Bern: in Cātic. serm: 16.

[262] Humilitas.

[263] Simplicitas.

[264] Fides.

[265] Bern: Med. c. 11.

[266] Bern: de Interiori Domo. c. 1.

[267] Ludolphus Carthasiensis

[268] Aug –

[269] Chrysost.–

[270] Aug –

[271] Aug –

[272] Eccles. Hist. Tr {illeg} B.

[273] Ambros. Offic. l. 1o c. 43.

[274] Bern: Mod: bene vivendi ser: 5. (ad Sororem)

[275] Bern: Mod: bene vivendi serm: 29.

[276] Aug de Civ. Dei. l. 1i. c. 26o.

[277] MrOsboston –.

[278] Bern. Med. c. 13o.

[279] Bern: de Interiori Domo. c. 21o.

[280] c. 22o.

[281] c. 23. Cōscia speculū.

[282] c. 27.

[283] c. 28.

[284] ibidem.

[285] c. 31o.

[286] Greg. Mag. in Hom: in Luc: 2.

[287] Bern: Mod: bene vivendi serm: 20.

[288] {B}ern de Interiori Domo c. 29

[289] Greg Hom: in Ioh: 1.21.

[290] Bern: in Cātic. Ser: 30.

[291] Bern: Mod: bene vivendi Serm. 6.

[292] Ibidem.

[293] Bern: in Cātic. Serm: 29. Cōvsi chariores.

[294] Amb Offic. l. 1o c. 20.

[295] Bern: Mod: bene vivendi Serm: 26.

[296] Prob. 14.30.

[297] Cor fons.

[298] Rob Holcot in Sap. 1.1.

[299] 1. Liberaliter.

[300] 2. Integraliter.

[301] Simile.

[302] Perpetualiter.

[303] Pons Christū suꝑ cor tuā sicut signaculū Bern: Med. c. 4.

[304] Bern: Med. c. 11.

[305] Bern de Interiori domo. c. 29.

[306] Bern: Med. c. 9.

[307] Prob. 4.23.

[308] Bern: in Cātic. Serm: 5.

[309] Pecoris corpus.

[310] Hoijs corpus.

[311] Corporis vsus. ob:

[312] Pol:

[313] Bern. Med: c. 14.

[314] Bern: de Interiori Domo. pfat.

[315] Amb Offic. lib. 1o. c. 19.

[316] Bern: in Cātic. Serm: 6. {Oes} Cho subijce {entux}.

[317] Serm: 22. Chirsti Misericordia.

[318] ibidem. Chs nobis. Sapientia.Iustitia.Sanctificatio.Redemptio.

[319] Passio.

[320] ibidē. Nulla virtus abs Christo.

[321] Bern: Mod: bene vivendi. Serm: 12. Christo leva et dextra.

[322] Bern: in Cātic Serm: 9. Duo Christi ubera.

[323] Longanimitas.Clementia.

[324] Odor Christi verbi sonus.

[325] Augs de Doct. Christ lii c. 34o.

[326] Plin: Hist. Nat. l. 35. c. 10. Oꝑa Christi cadūt in vnū Christū.

[327] Bern: in Cātic. Serm: 20.

[328] Aug: de Doct Christ. l. 1i. c. 12o.

[329] c. 13o. Simile.

[330] Bern de Adv doij Ser. 1o.

[331] Bern: Med. c. 3.

[332] Bern: de Interiori domo. c. 21.

[333] Greg. Mag. hom: in Luc. 2.

[334] ibidē – Gaudiū –

[335] ibidē. Gratiæ –

[336] Bed. in Luc. 2. Hom.

[337] ibidem –

[338] Gratiæ –

[339] Leo in Nat dies 1a sūt vba –

[340] Gaudete –

[341] ibidem.

[342] Serm: alio in Nat doij

[343] Maximus ep. in Nat. doij.

[344] idē Ibidē. Divsoriū.

[345] Aug in Nat. doij

[346] Aug in Nat. Ser: alio.

[347] Origen: in vigil.Nat. MoriaVirge mater

[348] Simile.

[349] ibidem.

[350] Totus incœlo.terra.

[351] Aug: Dnica 4a Advent:

[352] Pænitētia prdit festivitatē doij.

[353] Pauperes ad {}viviū vocādi.

[354] Parentes et amici ad cōvivia vocādi sed qualia.

[355] Maximꝫ episc. in Doicà Doij

[356] Greg. Hom: in Ioh: 1. via doij ad cor (23.)

[357] Amb. de Pæ. l. 1o. c. 2o. Chs rerus homo sed nō peccator.

[358] Chs homo vt dānaret peccatū

[359] reliquia

[360] {illeg} go

[361] H. Smith Arrow against Atheist. 1. 2o.

[362] {illeg}

[363] Bern: in Cātic. Serm: 22

[364] Nihil nos ex nobis.

[365] Nullū virtus abs Cho.

[366] Bern: in Cātic Serm: 11.

[367] ob: sol:

[368] Creationis et Redemptionis dra.

[369] Memento

[370] Bern: de Ado. doij Ser. 1.

[371] Bern: Med. c. 3.

[372] ibidē.

[373] Descensus

[374] Concionator.

[375] Aug. de vbis doij {sculu}

[376] Aug {illeg} 9.128. H.

[377] Cyril: vid: Ie{illeg}ell

[378] Amb. Off. l. 1. c. 48.

[379] Heb. 5.22.

[380] Sibrāto Lubertus. Decta: pag. 55. Libello advsus D Cōradū Vorstiū. Lubertus – pag. 56.

[381] Ovid: de {Puncto} l. 2o. el. 7o.

[382] Aug de Doct Christ. l. 1i. c. 15o.

[383] Aug. de Civ. Dei l. 1i. c. 14.

[384] Bern de Adv. doij Ser. 1o.

[385] Amb. Ofic. l. 1o. c. 32.

[386] Bern: in Cantic. Serm: 8.

[387] En eo quòd spōsa petit osculū (i) SSū invocat.

[388] Ro: Holcot in Sap. 1.1

[389] Hericus hom: in Matt. 6.

[390] ibidem.

[391] Aug de Civ Dei l. 21. c. 1o.

[392] Aug de Civ Dei l 1i. c. 10o. Divitiæ Christiani.

[393] Divitiæ nō sine peccato possessæ quæ cū dolore amissæ.

[394] Divitias possidere licet.

[395] Divitiæ recōdūt tutissimè in cælo.

[396] Occasio horū verborū captivitas Romana ꝑ Gothos

[397] Paulini exēplūpiū.

[398] Vera Christiani bona nō ꝑdenda.

[399] Divitiæ vilipēdēdæ pr Christo.

[400] Tormenta pro divitijs prodēdis vtilia.

[401] Maximꝫ ep Hericus in Matt: 6. hom:

[402] Ambros. in Luc. 19.

[403] Ambros. (in Luc. 12.)

[404] Ambros. in Luc. 15.

[405] Ambros. Offic. l. 1o. c. 49

[406] l. 2. c. 4

[407] c. 5.

[408] Bern: Mod: bene vivendi ser: 25. (ad Sororē)

[409] Ortelius of Polonia. fol. 94.

[410] Bern: in Cātic serm: 12.

[411] Sem: 25.

[412] Aug: de Doct Christ li. 1i. c. 16o.

[413] l. 3ij. c. 32o.

[414] Aug de Civ. dei. l. 1i. c. 35o.

[415] Junius Ecclesiastici l 1o. c. 1o.

[416] Eccla Catholica. | Sancta.

[417] Definitio.

[418] Distinctio.

[419] Eccla Chs

[420] Divisio.

[421] lib: 1o. in Levit –

[422] 1. Colos. 18.

[423] Ecclæ vnitas.

[424] Subdivisio.

[425] lib. 10o de Civ. Dei c. 7o

[426] Eccles. Hist. Tr: 568. A.

[427] Aug in 1. Io: tract 3

[428] H. Smith in {illeg} against atheist r. 5 vid.

[429] Bern: Mod: bene vivendi serm: 44

[430] Aug: de Doct Christ l. 1i. c. 28o.

[431] l. 3ij. c. 16o.

[432] Amb. Offic. l. 1o. c. 11o.

[433] Fox 1 To: pa: 634.

[434] Amb Offic. l. 1o. c. 25.

[435] Eccles. Hist. 525. B.

[436] 578. B.

[437] 580. A.

[438] Aug. de vbis doij se: Luc. ser: 25. Inspice.

[439] Amb de Pane l. 2o. c. 9o.

[440] ibidem.

[441] Prov. 3.28.

[442] Bern: in Cātic serm: 12.

[443] Aug de Doct Christ l. 2i. c. 40o. Simile.

[444] Exo: 3. et 12.

[445] Ethnicæ doctrinæ.

[446] ꝑlege Prov. 1. 8. et 9.

[447] Bern: Mod: bene vivendi serm: 6.

[448] ididē serm: 30.

[449] Iugū suave. | Regnū sublime.

[450] Bern: Mod: bene vivendi serm: 16. Cōtra desperationem.

[451] Bern: ibidem. serm: eodē.

[452] Peccantes inexcusabiles.

[453] Sanctorū virtutes singulares.

[454] Aug de Doct Christ. l. 3ij. c. 32o.

[455] Sanctorū peccata quare scripta.

[456] vid. 38.6.

[457] Exempli mali incōmodū.

[458] Ambros. Offic. l. 1o c. 25.

[459] Amb. Off. l. 1. c. 47.

[460] Bern: in Cātic. serm: 22. Sola iustificat.

[461] Aug de Doct Christ l. 3ij. c. 33o.

[462] Abbot against Bish pa: 294.

[463] Oecumen. in ep. fac. c. 2.

[464] Ferus – Matt: 27.

[465] Aug de verb. doij ser: 61.

[466] Orig in Ro: c. 4.

[467] Ecclus. 18.23.

[468] Eccles. Hist. Tr: 571. A.

[469] Bern Med. c. 2.

[470] Ortelius of Liuonia fol. 95.

[471] to: 4to. 200.

[472] Bern Med. c. 11.

[473] Fon vol. 2. 2298.

[474] Prov. 3.27.

[475] Bern Med. c. 3o.

[476] c{illeg}|3|

[477] Fox 2 vol: 1921.

[478] Fox 2 vol. 1921. H. Smith {argew} against atheists. {1}. 5.

[479] vide IIII. 4.

[480] Bern: de Adven doij ser. 4o Gloria vera. | vana.

[481] F. Iunius de se in vita sua.

[482] Bern: in Cātic. serm: 11.

[483] Amb. Offic. l. 1o. c. 3{illeg}|1|o.

[484] Eccles. Hist. Tr: 577. A.

[485] Amb. Off. l. 1o. c. 32.

[486] Hierō: in 5{ū} ad Eph.

[487] Ecclus. 23.14.

[488] Bern: de Advēt. doij serm: 1o

[489] Iohan: 8.32.

[490] Strigilius in Iustinū. 344.

[491] Aug de Doct Christ. l. 2i. c. 28.

[492] {Ro Holcot} in Sap. 1.1.

[493] Bern: Med. c. 2.

[494] Homo quid.

[495] c. 3o.

[496] Aug de Civ. dei l. 1i. c. 17o. Occisor sui homicida est.

[497] c. 20o. Occisio sui illicita.

[498] ibidem.

[499] Nō occides.

[500] c. 21o. Exceptiones.

[501] Abraham.

[502] Sampson.

[503] c. 22o.

[504] Se occidere nō est magnanimi.

[505] Cleombrotus

[506] Plato.

[507] vid. 3{illeg}. 6.

[508] c. 24o. Regulus.

[509] c. 25o.

[510] Occisio tui tollit pænitēdi locū.

[511] c. 26o.

[512] Abraham.

[513] Nulla ratio ob quā occidas te.

[514] L. vives in c. 12. l 1i Aug de Civ Dei

[515] Ovid. Met 241. 408.

[516] Bern: in Cātic. serm: 16.

[517] Bern de Adven. doij ser. 4o

[518] Bern: in Cātic serm: 6

[519] Ethnicorum status.

[520] Idololatria vnde.

[521] Aug de Civ. Dei l. 1. c. 2.

[522] vid. 208. 4.

[523] Aug de Civ Dei l. 2i. c 13o.

[524] Ambros. {illeg}|O|ff: l. 1o. c. 26.

[525] Greg.

[526] Aug: de Doct Christ. l. 3ij. c. 9.

[527] Bern: Med. c. {4}|5|.

[528] Fox 2 vol. 1954

[529] Bern: Mod: bene vivendi serm: 6. Desidia in opere dei.

[530] Ratio.

[531] Aug: de Serm/mones\ doij \in/ l. 2o.

[532] Greg. Suꝑ Ezech. 1. hom: 7.

[533] Bern: de Interiori Domo. c. 8.

[534] Bern: Mod: bene vivendi serm: 56.

[535] Colūbæ virtutes. 7ē. 1.

[536] 1.

[537] 2.

[538] 3.

[539] 4.

[540] 5.

[541] 6.

[542] 7.

[543] Rob Holcot. in Sap. 1. 2 1.

[544] ibidem.

[545] Bern: Mod: bene vivēdi serm: 17.

[546] ibidē serm: 33.

[547] Simile.

[548] Monita.

[549] Bern: in Cātic. serm: 24.

[550] Detractionis

[551] fructus –.

[552] species –.

[553] {}intꝫ in Esac. 8.

[554] Similitudo.

[555] Amb Offic. l. 1o c. 21.

[556] Sit iracundia puerilis.

[557] Exēpla.

[558] c. 48.

[559] c. 49.

[560] Iustitia tā in ꝑvis ac magnis. Aug de Doct Christ l. 4i. (i) 8o. Simile {illeg}

[561] vid. 136. 1.

[562] Aug de Civ dei l. 2i. c. 21o.

[563] Anselmus de cōcordia –

[564] Ro: Holcot in Sap 1. 1. –

[565] Amb. in Exam.

[566] Aug de Civ. Dei. l: 4. c. 4.

[567] Bern: Med. c. 11.

[568] Amb. Off. l. 1o. c. 27.

[569] c. 28.

[570] Auaritia iustitiæ {euertrix} expultrin

[571] c. 29.

[572] Gest. Rō: c. 29.

[573] {illeg} etc

[574] Sap: 6.5.

[575] Foxus vel. Mart. 1i. fol. 52o.

[576] Prov. 18.13.

[577] Prov. 18.17.

[578] val. Maximꝫ l. 5. c. 8.

[579] Rob. Holcot in Sap. 1. ver: 1ū

[580] Cōtra munera Es. 5.23.

[581] Sen: t. 1o. de Ira ad Novatum.

[582] Ira iudiciū ꝑvertit.

[583] Sit iudex velox ad audiēdū tardus ad irā. 1. Ia. 19. Iob. 29.16.

[584] Ecclus. 4.19. 22.

[585] Bern: in Ps. Qui habitat ser. 8.

[586] Ortelius of Illiricū fol: 89.

[587] {Rashnesse.}

[588] Biddulph in a relatiō of his trauels pag. 7.

[589] Amb. Offic. l. 1o. c: 27

[590] Fox 2 vol. 1920.

[591] Topsell 1 ser: of ye Howsehold –

[592] Hieron: advsus errorē Hierosolimitani.

[593] Ambr. Offic. l. 1o. c. 36.

[594] Mr Quēnīg borough of private {lettres} grantham

[595] Qui habet iustitiā venalē, habet aiā venalem – he hath sold himselfe to doe wicked wth Ahab –

[596] Exod: 2

[597] 2 {illeg} God is everie where by his power, wch {illeg} iud to ꝑtect and guide him as to {illeg} God is wth {illeg} on {illeg} When ye spirit wēt frō Saul it wēt ill wth Israel etc. The same blessed me for I delivered ye pore Iob 29, 11.2 Iustice must be put ō as a robe.

[598] Bern. Med. c. {1}|2|.

[599] Amb Offic l. 1o. c. 26.

[600] R. Iames in ye ꝑlimt howse March. 21. 1609.

[601] 1. {illeg}|King| 20.22

[602] Levit. 19.1{illeg}|5|.

[603] H. Smith Arrow against Atheists. 2.3.

[604] Aug de Doct Christ l. 3ij. c. 21.

[605] Ovid. Met: 269. 501.

[606] Aug de Civ Dei l. 2i. c. 4o.

[607] c. 16o.

[608] Exod 36.

[609] Amb Offic. l. 1o. c. 30o.

[610] 2. Cor. 8.9.

[611] c. 31o.

[612] c. 34.

[613] H. Smith Arrow against Atheists. 1.5.

[614] Aug: de Doct Christ. l: 2i. c. 26o.

[615] Bern de Interiori Domo. c. 30.

[616] Amb. l. 1. Off: c. 2o.

[617] Deut. 6.

[618] c. 3o.

[619] c. 4o.

[620] c. 5o.

[621] c. 18.

[622] Solomō

[623] Pambonis memorabile exemplū. Ecclesiast. Hist. pa: 482.

[624] Bern: in Cantic. serm: 27.

[625] Bedahom: in Ioh. 2.

[626] Fox –

[627] Fox. 994.

[628] Eccles. hist. Tr: 470. B.

[629] 625. B.

[630] Professio Christi – (1055.)

[631] 667. A.

[632] 562. A.

[633] 653. B.

[634] 654. A.

[635] 654. B.

[636] 655. A. B.

[637] 655. B.

[638] 656. A.

[639] 656. B.

[640] 656 B.

[641] 666. B.

[642] 667. A.

[643] 668. A.

[644] 151. B.

[645] 152 A.

[646] 154. A.

[647] {2}66. A.

[648] Fox 2 vol 1964

[649] Fox. 1701

[650] Aug to: 9. 126. B.

[651] Aug to: 9. 189. C.

[652] co. 2o.

[653] Fox 1682.

[654] Fox 1670.

[655] pa: 2a.

[656] Fox 1172.

[657] Amb. Offic. l. 1o c. 37.

[658] c. 38.

[659] c. 41.

[660] c. 42.

[661] Bern: in Cātic. serm: 21.

[662] Bern: in Cātic. serm: 25.

[663] Aug: de Doct Christ l. 2i. c. 16o.

[664] Amb. de Pæn. l. 1o. c. 4o.

[665] Chrys. de Pæn Hom: 4a

[666] Chrys. de ꝑfectu Euangelij

[667] Eccles. Hist. Tr 165. A.

[668] Cornelius Nepos in vita ejus.

[669] Aug: de Doct Christ l. 2i. c. 35.

[670] {Harsnet in Dar {illeg}} ep ad Lect

[671] Aug: ad Crescentiū. c. 4to.

[672] Artes Ethic. 4to c. 7o.

[673] Chrys. in Matt: hom: 19.

[674] Bern: in Annūc. se: 1o.

[675] Abbot {con}tra Bish. 292.

[676] Hieron. in Esa. l. 17. c. 64.

[677] Abbot {con}tra Bish. 292.

[678] Aug in ps. 88.

[679] Abbot {con}tra Bish. 292.

[680] Ambros. de Sacram. l. 5. c. 4.

[681] Abbot {con}tra Bish. 292.

[682] Ambros. in ps. 118. ser: 15.

[683] Abbot {con}tra Bish. 292.

[684] Aug: in ps. 109.

[685] Chrysost. in Colos. ho: 2a.

[686] Aug de Grat et Lib. Arbit. c. 9.

[687] Prosper apud Ambros. ep. 84.

[688] Harsnet in Dar. Ep ad Lect.

[689] ibidem

[690] A miracle trier.

[691] Beda hom: in Ioh. 6.

[692] Bed. hom: in Ioh: 11.

[693] Aug. de vbis doij scdū Ioh: 44.

[694] Io: 10.36.

[695] inspice –

[696] 4or peccandi gradus. –

[697] Fætor – opinio mala –

[698] Cōsuetudo

[699] Bern: Mod: bene vivendi. ser: 14. (ad Sororem)

[700] Aug de Civ. Dei l. 1i. c. 6o.

[701] Deus puniet imisericordes.

[702] Chrysost – Iniuriæ remittēdæ nostræ, nō dei.

[703] Strigelius in Iustinā 345.

[704] Eccles. Hist. Tr: 574. B.

[705] 575. B.

[706] Aug de Civ. Dei li. 11. c. 11o. Mors æquat Vitā longā et brevē. Mors ois bona.

[707] Mors celerior esse debet gratior.

[708] Vita facit mortē bonā aut malā.

[709] Bern Med. c. 2.

[710] Mors ex impriso {sic} rapit.

[711] c. 3o.

[712] Aug {tr}: 9. 189. B.

[713] Bern: Mod: bene vivendi serm: 43.

[714] Bern: in Cātic. serm: 29.

[715] Amb. de Pæn. l. 1o. c. 13o.

[716] Aug: de Doct Christ l. 2. c. 7

[717] Bern Med. c. 3o.

[718] c. 14.

[719] Bern: Mod: bene vivendi serm: 43.

[720] Bern Med. c. 11.

[721] Bern: Mod: bene vivendi serm: 58.

[722] Bern de Interiori Domo c. 30o.

[723] Val. Maximꝫ.

[724] Arb: Off. l. 1o. c. 4A.

[725] c 4|5|o qd ult.

[726] Aug de Doct Christ l. 37. c. 12o.

[727] Amb. Offic. l. 1o. c. 24o.

[728] c. 26o.

[729] c. 31o.

[730] Ioh. 4.

[731] Paterculas de Catone

[732] Aug in Ps. 31.

[733] Abbot against Bish pa: 325.

[734] Ambros. Offic. l. 1. l. 31.

[735] l. 2o. c. 2o.

[736] Fides ncra

[737] Bern: in Cantic. Serm: 7.

[738] Bern: Mod: bene vivendi serm: 51.

[739] Bern: in Cantic. serm: 9.

[740] Bern: Mod: bene vivendū serm: 52.

[741] Bern: in Cantic. serm: 9.

[742] Aug: de Doct. Christ. l. 2o|i|. prologo.

[743] Holcot in Sap. 1.2.

[744] Bern: Med. c6

[745] ibidem.

[746] ob:

[747] sol:

[748] Hericut hom: in Matt: 6.32.

[749] Amb. Offic. l. 1o. c. 20.

[750] Eccles. Hist: tr: 576. A.

[751] 586. B.

[752] Fox: {2}. vol: 891.

[753] Bern: Mod: bene vivendi serm: 43.

[754] Amb. de Pæn l. 1o. c. 6o.

[755] Bed hō: in Ioh. 2.

[756] −2 +3

[757] Tho; Danett. Epit. of yt Low countries out of ye hist. of Lodovico Guicchardini. fol. 68.

[758] Addition to Ortelius fol: 11.

[759] Aul. Gel. 12. l. 1. c.

[760] Parents to be obeyed.

[761] Aug. de Doct Christ P. 1o. c. 30o Causa patientiæ.

[762] Amb. Off. l. 1o. c. 36.

[763] ibidē.

[764] Ambros. Nō ois pauꝑtas bona vid 193.

[765] Fox. Vol. 2. 1917.

[766] Ex {Ludolpho} de Pæn. Chrysost.

[767] Ecclus. 5.4.

[768] Sāma Aug: de Doct Chris{t} l. 3ij. c. 19

[769] Aug de Civ. Dei l. 1i. c. 8o.

[770] Mr Whetcomb. Peccatū causa panæ. 1. Lam. 5.

[771] Idem.

[772] Job.

[773] Paull.

[774] The borne blind

[775] Bern: de Adv. doij ser. 1o.

[776] Bern: Med: c. 13.

[777] Peccatis pænæ respondent.

[778] Bern: Med. c. 2.

[779] Originale pec.

[780] Bern: Med. c. 2.

[781] Abscōdita. c. 14.

[782] Eccles. Hist Tr: 587. A.

[783] Aug. De verbis doij fidū Ioh: 4.4.

[784] Fox 1709.

[785] Prov. 5.21

[786] Pænitentia Christiani asylum.

[787] Ahab.

[788] Ecclus. 1819. | 20.

[789] Bern Med. c. 4o.

[790] c. 6o.

[791] c. 12o.

[792] Bern: de \vi/ Domo interiori c. 24.

[793] c. 33.

[794] Nō sentire peccata miserrimū.

[795] Mr Bunnie cōcione apud {Oxon} Ex Ludolpho.

[796] Bern:

[797] Greg.

[798] Aug

[799] Ludolphus Carthasiensis.

[800] Ambros.

[801] Aug.

[802] Aug.

[803] Aug.

[804] Aug.

[805] Chrysost.

[806] Ludolphus –

[807] Ludolphus –

[808] Ludolphus –

[809] Ludolphus –

[810] Ludolphus –

[811] Chrysost.

[812] Semꝑ dolendū.

[813] Aug.

[814] Aug.

[815] Ludolphus –

[816] Ludolphus –

[817] Ludolphus –

[818] Greg.

[819] Chrysost.

[820] Amb. l. 2o de Pæn. c. 2o.

[821] Pænitentia c. 2o. in oibꝫ velet.

[822] Pænitentia pro criminibus alia et alia.

[823] Chs et Novatianus

[824] Misericordia Dei exuperat {seler}

[825] c. 3o.

[826] c. 4o

[827] Es. 3o

[828] c. 5o

[829] Prov. 1:30.

[830] Lubertes libello cōtra Cōradū pag. 64.

[831] Ecctes. 5 4. etc

[832] L. Vives in c. 12. l. 1i Aug de Civ. Dei.

[833] Aug de Civ. Dei l. 2i. c 12o.

[834] Impietas erga deos.

[835] c. 14. Plato expulsor poetarū.

[836] Amb. Offic. l. 1o. c. 25.

[837] Eccles. Hist. Tr: 575/ B.

[838] Du Bartas Lapo 89

[839] Pio dictū Prov. 3.25 etc

[840] to ye godlie a worthie portion.

[841] Bern: in Cantic. serm: 15.

[842] vide pa: 1090.

[843] Aug: de Doct Christ. l. 1i. plogo.

[844] Cur Homo prdicator.

[845] Roes

[846] 1a.

[847] 2a.

[848] 3a.

[849] Aug: de Doct Christ. li: 1i. c. 1o.

[850] Quod ille de suo opere nos de ministerio nostro.

[851] Matt: 13.

[852] {Matt:} 14.

[853] {Matt:} 15.

[854] l. 4i. c. 10o.

[855] l. 4i. c. 11.

[856] Simile

[857] Docentiū officiū.

[858] l. 4i. c. 12o.

[859] l. 4i. c. 13.

[860] l. 4i. c. 14.

[861] Væ docentibus \iniquia/ et plaudētibꝫ illis –

[862] l. 4i. c. 16o.

[863] Discant doctores 1. Cor: 3.

[864] Simile.

[865] l: 4i. c. 27o.

[866] Vita docentis bona sit.

[867] l. 4i. c. 28o.

[868] Vera dicenda.

[869] c. 29o. Bene vivendo prdicetr indocto.

[870] Bern: in Cātic. serm: 29.

[871] Aug de Doct Christ l.4i. c. 29o. Licet prdicare ab alijs cōscripta.

[872] Vita sit bona.

[873] c. 30o. Orandus deus a prdicaturo|e|.

[874] c. 31o. et vlt

[875] Aug de Civ. Dei l. 1i. c. 9o.

[876] Affligūt boni cū malis quia nō corripiāt malos.

[877] Correptio differatur in tēpꝫ magis opportunū.

[878] O conversio speranda.

[879] Quis debet corripere proximū suū.

[880] Aug de Civ. Dei l. 2i. c. 1o.

[881] Simile faciendū prdicāti ignaris.

[882] Linea post lineā etc.

[883] c. 19. Obendientiæ fructus.

[884] Tolerātia inobedientiæ et ejus fructus.

[885] Greg. Mag. Hom: in Luc. 2. Solicitis de grege deus subvenit.

[886] Bed. in Luc. 2. Hom:

[887] Beda in Doicā 4ā Adventus ds Greg. in Ioh. {illeg}

[888] ibidem prdicatores prparant viam doij.

[889] ibidē

[890] Increpandū alios.

[891] Mortiticādū nos.

[892] Aug: de Doct Christ li. 1i. c. 15o.

[893] Eccles. Hist. 473. A.

[894] Iunius, de se in vita sua.

[895] Pudoris effectus.

[896] Pudoris fructꝫ.

[897] Amb. Offic. l. 1. c. 18.

[898] 1. Pet 3.4.

[899] c. 19.

[900] pag. 1.

[901] Similitudo.

[902] Amb. Offic. l. 1o. c. 13.

[903] Aug de Doct Christ l. 4i. c. 28o.

[904] Bern: in Cantic. ser: 21.

[905] Rob. Holcot in Sap. 1.1.

[906] Prov. 2.4.

[907] Aug: de Doct Christ lib 1i c. 19o.

[908] c 20o

[909] Aug de Civ. Dei. l. 1i. c. 9o. Peccat vnusquis

[910] Bern: Mod: bene vivendi ser: 9.

[911] Bern: in Cantic. sserm: 20.

[912] Amor Christi erga nos eximius.

[913] Bern: in Cantic. serm: 31.

[914] Aug: de Doct Christ. l. 1i. c. 14o.

[915] Simile.

[916] Aug de Div Dei l. 2i. c 21o.

[917] Aug de Doct Christ l. 3is. c. 35o.

[918] Quomodo Christus 3es dies in corde terræ

[919] Mr Burbage –. Gods iustice requires a resur. yt ye Goddie may wth ye soule haub a due reward –.

[920] Spes resur. pes resur. nostræ. Aug: 1.

[921] Mr Jux.

[922] Aug de Civ Dei l. 2i. c 29 qd vlt.

[923] Abbot against Bishop. pag. 289.

[924] Aug. in Ps. 37.

[925] David prayed for yt wch ye Lord had promised. 2 Sam: 7.25. Soe 2 Sam: 12.13. yet Ps. 51.1.

[926] Aug de Civ Dei l. 2i. c 9o.

[927] Rob. Holcot in 1. Sap. s|v|ū. 1ū.

[928] Eccles. Hist. Tr: 5624. B.

[929] Ovid. Met. 242. 431.

[930] Ovid. Met. 244. 500.

[931] Mr Richard Sonsu of Q. C.

[932] Aug. Cōfessions.

[933] Gen: 39.9. last {illeg}

[934] Paull.

[935] Paull

[936] wthout holinesse noe mā shall see god but not for holinesse for him.

[937] Iunius Ecclesiastici l. 1o. c. 2o.

[938] Deis

[939] Aug: l. 6o. cōtra Iulian. Pelag. cap. 5o.

[940] Dio.

[941] c. 3o.

[942] Lib. 11. in Euang. Ioh: c. 27

[943] Ludolphus Carthusiensis

[944] Amb. de Pæn. l. 1o. c. 15o.

[945] Aug. de Doct Christ. li. 2i. c. 6o

[946] Difficultatis vtilitas.

[947] c. 7o Not.

[948] c. 8o Cano{illeg}|n|icæ scripturæ.

[949] Nc{illeg}|r|a ꝑspicua. c. 9o.

[950] Explicatio. ibidē.

[951] c. 15

[952] c. 42 quod vlt.

[953] 3 Reg. 10.

[954] l. 37. c. 27o. Explicatio.

[955] Ratio.

[956] l. 37. c. 28. Scriptura scripturæ sit interpret.

[957] Aug de Civ Dei l. 2i. c 28.

[958] Amb. de pæn. l. 1o. c. 4o.

[959] Amb. Offic. l. 1o. c. 32.

[960] Bern de Interiori Domo. c. 30.

[961] Aug de Civ. Dei l. 1i. c. 12o.

[962] Sepulturæ carentia non invtilis.

[963] Exempla.

[964] c. 13o.

[965] Sepultura amicorū pia.

[966] Exempla.

[967] Sepulturæ carētia nō invtilis. Simile.

[968] Spulturæ cura apud Romanos.

[969] Ier. 22.18.

[970] Amb: de Abrah. Patri: l. 1o. c. 9.

[971] Orig hom: in Matt: 8.

[972] Fox. 1701.

[973] Bern: Mod: bene vivendi serm: 58

[974] ibidē serm: 60. Inter malos bonus optimus. tutor bonos malus pessimus.

[975] Societas bonorū.

[976] Societas malorū.

[977] Amb. Off. l. 1o. c. 43.

[978] Bad societie flie

[979] Ecclus. 6.35.

[980] Bern: in Cantic. serm: 9.

[981] ididē serm: 18.

[982] Potentiū prdicare silentiū dānabile.

[983] Infūdi prius oportet quà effundi.

[984] Simile.

[985] Bern: Mod: bene vivēdi serm: 2.

[986] serm: 27.

[987] Bern: in Cantic. serm: 11.

[988] Quomodo evitetur.

[989] vide 208. 1.

[990] Bern: de Advē: doij ser. 3o.

[991] Bern: {illeg}|de| Advēt. doij ser: 1o.

[992] Lucifer.

[993] ibidem. Superbiæ remediū.

[994] Bern: Med. c. 11o.

[995] Bern de Interiori Domo. c. 41.

[996] Amb Offic. l. 1o. c. 18.

[997] Superbia in gestu.

[998] vid: 1003. 1|2|

[999] Glossa suꝑ Matt: 4.7.

[1000] Ro: Holcot in Sap 1.2.

[1001] Holcot ibidem.

[1002] Tentatores dei.

[1003] Chrysost.

[1004] Ber: Mod: bene vivendi. ser: 12.

[1005] Aug:

[1006] The feare of ye Lord.

[1007] Prov. 6.19.

[1008] Aug de Doct Christ l. 3ij. c 5.

[1009] 2. Cor: 3.6.

[1010] c. 9. vide pag. 603.1.

[1011] c. 16. Corporaliter {vel} solide in ps. 67.

[1012] Fox vol. 2. 2239.

[1013] Sibrādus Lubertus cōtra D. Conradū Vorstiū Declar. pa: 14.

[1014] Ursin: Case: de deo q. 6

[1015] Rek der: Syst. The l. 1.

[1016] Idem.

[1017] Damascen: dial. r. 4o. Deitas quiddā hypermetaphysicū. {3}

[1018] Bern: Mod: bene vivendi. ser: 42. (ad Sororē)

[1019] Bern: in Cantic. Serm: 21

[1020] Ibidem. Correptio et Consolatio.

[1021] Gaudiū et Timor.

[1022] Aug de Doct Christ l. 3ij. c. 20o.

[1023] Aug de Civ. Dei l. 1i. c. 8o.

[1024] Fructus varius.

[1025] Quare boni affligūt.

[1026] (eodē) c. {illeg}|9|o

[1027] c. 13o virescit vulnere virtus.

[1028] Exilij solatiū c. 14.

[1029] vid. 38. 6.

[1030] c. 29o.

[1031] Dr {Relbis}. The righteous afflicted.

[1032] In vita Iosephi.

[1033] The righteous whie they faint not.

[1034] The wicked prosper – {whie}.

[1035] Dr Ree|i|ues. The Christians letters patents

[1036] Deus afflictionū author.

[1037] Bern: Med. c. 6o.

[1038] Mr Iones of Christch:

[1039] Origen hom: in Matt: 8. (23)

[1040] ibidem.

[1041] Ambr. Offic l. 1i. c. 15.

[1042] 2 Tit. 4.

[1043] Matt: 5.

[1044] c. 16. Quare impij nō affliguntur.

[1045] 1. Cor: 13.

[1046] Quare impij abūdant mundanis.

[1047] Ludolphus Carthusiēsis – De resuscitatione æ Lazari – qd est 2 ꝑtie De vita Christi cap: 17o.

[1048] Quare pij affliguntur.

[1049] Marulus l. 4. c. 8. Afflictionis vtilitas.

[1050] Eccles. Hist. Tr. 563. B.

[1051] 166. B.

[1052] Prov. 3.11.

[1053] Prov. 6.23.

[1054] Bern de Interiori Domo. c. 30o.

[1055] Be not hastie to ēter into {sireh}ship.

[1056] vid. 809. tr. Amb de Pæn l. 1o. c. 13o.

[1057] Bern: Mod: bene vivende. Ser: 25. (ad Sororē)

[1058] Venenū corpus inficit vinū aiā interficit. Aug. opinor. Homicida ds illū inficiēs \{illeg}/ aijcida hoc sic īterficiēs Mr Bācroft.

[1059] Bern: de Interiori Domo. c. 13o.

[1060] Beza maior: Anot. in Heb. 11.13.

[1061] vita hæc hospitiū et diversoriū.

[1062] Ecclus. 18.8. Ps. 90.10.

[1063] Bern: Med. c. 2.

[1064] c. 16.

[1065] Fox 1. vol. pag: 886.

[1066] Seneca.

[1067] Amb. Off. l. 1. c. 47.

[1068] Aug de Doct Christ l. 3ij. c. 12o.

[1069] Bern de Interiori Domo. c. 30o.

[1070] Aug de Civ Dei l. 2i. c. 2o. Voluptas igne funestior elemētari.

[1071] Cic. Tu{le} 5. vus {tir}

[1072] c 20o. Sardanapali epitaphiū.

[1073] Aug: de Doct Christ l. 1i. c. 36

[1074] Bern: in Cantic. serm: 20.

[1075] vid. 95.5

[1076] Aug: de Civ Dei l 2i. c. 29 qd vlt.

[1077] Bern: Med. c. 14o.

[1078] c. 15o.

[1079] Tho: Dannett: Epito. of ye Low cowntries ouf of ye historie of Lodovico Guicchardini fol: 59.

[1080] Ludolphus Ch|a|rthusiensis. Diabolo resistēdū in principijs.

[1081] Bern: in Cantic. serm: 32.

[1082] Bern: Mod: bene vivendi serm: 6.

[1083] Aug de Civ. Dei l. 1i. c. 31o.

[1084] c. 32o. Ludorū in cōmodū

[1085] Aug de Civ Dei l. 2i. c. 6o.

[1086] c. 10. Cic. de rep.

[1087] c. 13o.

[1088] Greg. hom: in Ioh: 1. 24

[1089] Mr Loftice Operarij

[1090] 1

[1091] 2

[1092] 3

[1093] Vse

[1094] 1o.

[1095] 2.

[1096] Usus

[1097] 1.

[1098] 2.

[1099] Ambros. Offic. 1o l. 1o. c.

[1100] c. 7o.

[1101] Ortelius of ye Territorie of Verona. fol. 74. How a pacher may be repaired etc.

[1102] MrPricet Ju: Two riuers in Sicilie, ye one if a uomā be barrē will make her fruitfull; ye other if fruitefull barren: ye scriptures haue ye operatiō of ye one, wordlie delights of the other.

[1103] Amb. Offic. l. 1o. c. 18.

[1104] c. 20.

[1105] Eccles. Hist. Trip. 473. B.

[1106] Eccles. Hist. Tr: 564. A.

[1107] Mr Otes

[1108] Sex cōditiones pastoris – Bast: to: 2.643.

[1109] Fox.(2 vol.) 1922.

[1110] Amb. de Paen. l. 1o. c. 10o.

[1111] l. 2o. c 8o

[1112] Hieron: to: 1o. 5. H. I. vita respōdent Domin{i}

[1113] Hieron: to: 1o. 6. R.

[1114] Ep: Dedic. aute Ambrosij opera 1a. pa: 1a.

[1115] Hor: l.3. {Od}. 3.

© 2024 The Newton Project

Professor Rob Iliffe
Director, AHRC Newton Papers Project

Scott Mandelbrote,
Fellow & Perne librarian, Peterhouse, Cambridge

Faculty of History, George Street, Oxford, OX1 2RL - newtonproject@history.ox.ac.uk

Privacy Statement

  • University of Oxford
  • Arts and Humanities Research Council
  • JISC