<1r>

Theologiae Gentilis Origines Philosophicae.
|Cap. 1 Quod Theologia Gentilis Philosophica fuit \erat/,et ad scientiam Astronomicam \& Physicam/ systematis mudani {sic} apprime spectabat: {quo} quodque Dij duodecim {gent} majorum Gentium sunt Planetæ septem cum quatuor elementis et quintessentia Terra|

Philosophiam antiqui duplicem coluere, sacram et vulgarem, sacram Philosophi per typos et ænigmata discipulis suis tradidere: vulgarem oratores aperte et stylo populari scripserunt. Philosophia sacra in Ægypto apprimè floruit et in scientis syderum fundata fuit. Id ex annua sacerdotum processione in honorem Philosophiæ hujus instituta manifestum est. Cujus processionis formulam Clemens Alexandrinus ἀυτόπτης sic descripsit.

Ægiptij peculiarem quandam Philosophiam exercent: illam maximè ostendit sacra eorum Processio.

Primus enim procedit cantor, ex musicæ symbolis unum aliquod gestans. Dicunt illum ex libris Mercurij duos accipere debere; quorum unus Hymnos Deorum,alter Regiæ vitæ rationes continet.

Post cantorem procedit Horoscopus; in manu habens horo{illeg}|l|og\{illeg}/ium et palmam, Astrologiæ Symbola. Hunc oportet semper in ore habere Astrologicos Mercurij libros,qui sunt quatuor, quorum unus est de ordine Inerrantium Stellarum quæ apparent, alius de coitu et illuminatione Solis et Lunæ; reliqui (duo) de illarum ortu.

Deinceps progreditur scriba sacrorum, pennam habens in capite, et in manibus librum ac regulam, in qua est et atramontum ad scribendum, et juncus quo scribunt.(Ad\{illeg}/ illum pertinent x libri.) Illum oportet scire ' ea quæ Hieroglyphica vocantur, et 2 Cosmographiam, et 3 Geographiam, et 4 ordinem Solis et Lunæ, et 5 Quinque Planetarum, et 6 Chorographiam Ægypti, et 7 Descriptionem Nili, et 8 Descriptionem apparatûs sacrorum, locorumqꝫ consecratorum, <1v> Ab exordio mundi ad diluvium Berosus numerat {illeg}n{os} {illeg}b{illeg} saros 120 & Sarum dicit esse annorum 3{illeg}600. Suspicor {dies} annos pro diebus \per vocis ambiguitatem/ hic scribi. Nam Orientales diem pro anno {nonnumquain} usurp in mysterijs suis usurpabant \diem pro an{r}|n|o/ & annus vetus Chaldaicus erat dierum 360. Hac lege sarus erit annorum decem & spatium ab exordio mundi ad diluvium erit annorum 1200, ferè ut Moses scripsit.Gentes affectabant numeros numerabant{illeg} {rotunda}per {illeg}, dec decem, mi centum, mille non autem per 36, 360, 3600. Neqꝫ satis intelligo unde numerus \non rotundus/ 3600 oriatur nisi ex resolutione decennij in dies. <2r> et 9 Mensuras, et 10 quæcunqꝫ in sacris sunt necessaria.

Prædictos sequitur Stolistes, cubitum Iustitiæ tenens, et Calicem ad libandum: Hic omnia noscit quæ ad Disciplinam pertinent, et Victimarum Sigillationem. Sunt autem x (libri) qui ad Deorum suorum honorem pertinent, et Religionem Ægyptiaram continent; nempe de 1 Sacrificijs, de 2 Primitijs, de 3Hymnis, de 4 Precibus, de 5 Pompis, de 6 {d}|D|iebus Festis, et ejusmodi quatuor alij.

Post omnis prodit Propheta, Hydriam apertè gerens in sinu; quem sequuntur qui Panes emissarios portant. Hic, ut Præfectus Sacrorum, libros x ediscit, qui Sacerdotales vocantur; nempe de Legibus, de Dijs, et de universâ sacerdotum disciplinâ. Propheta etiam apud Ægyptios Vectigalium distributioni præest. Hactenus Clemens.

< insertion from f 1v > ✝ Tota \verò/ hæc Processio ad Philosophiam {illeg} Cosmographicam \Astronomiam et Geographiam/ spectat. Nam cum hymnis præfatorijs significatur {decantata} illa sphararum harmonia quam veteres per Musas novem et Apollinem Musagetam cum Lyra \designabant {dumbrare}/ designare solebant, quamqꝫ in sacris suis per hymnos \adumbrare solebant/ semper {illeg}designabant. Id Macrob{illeg}|iu|s sic patefecit. Plato, inquit, in repub. sua cum de sphærarum cælestium volubilitate tractaret, singulas ait Sirenas singulis orbibus insidere, significans sphærarum motu cantum numinibus exhiberi. Nam Siren Dea canens græco intellectu valet. Theologi quoqꝫ novem Musas octo sphærarum musicos cantus et unam maximam concinentiam quæ confit ex omnibus esse voluera {sic}. Vnde Hesiodus in Theogonia sua octavam musam Vraniam vocat: quia post septem vagas quæ subjectæ sunt,octava stellifera sphæra superposita propio nomine cælum vocatur: et ut ostenderet nonam esse et maximam, quam conficit in hac Processione per {hymnos} \sonorum concors universitas/ adjecit,

Καλλιόπη θ᾽ ἣ δὴ προφερεστὰτη ἐστὶν ἀπασέων;

ex nomine ostendens ipsam vocis dulcedinem nonam Musam vocari (nam καλλιόπη optimæ vocis Græca interpretatio est) et ut ipsam esse quæ confit ex omnibus pressius indicaret assignavit illi universitatis vocabulum; videlicet ἡ δὴ προφερεσάτη ἁπασσέων. Nam et Apollinem ideo Μουσαγέταν vocant quasi ducem et principem orbium cæterorum, ut ipse Cicero refert: Dux et princeps & moderator luminum reliquorum, mens mundi et temperatio. Musas esse mundi cantum etiam sciunt qui eas Camenas quasi canenas a canendo dixerunt. Ideo canere cælum Theologi comprobantes sonos musicos sacrificijs adhibuerunt; qui apud alios lyra vel cithara, apud nonnullos ty|i|bijs alijsve musicis instrumentis fieri solebant. In ipsis quoqꝫ hymnis Deorum per stropham et antistropham metra canoris versibus adhibebantur; ut per stropham rectus orbis stelliferi motus,per antistropham diversus vagarum regressus prædicaretur: ex quibus duobus motibus primus in natura hymnus dicandus Deo sumpsit exordium. Mortuos quoqꝫ ad sepulturam prosequi oportere cum cantu plurimarum gentium vel regionum instituta sanxerunt,persuasione hac; quia post corpus animæ ad originem dulcedinis musicæ redire credantur. Hæc Macrob. l. 2 Somn.Scip. c. 3. Quid Idem signifacári {sic} per hymos|n|os in processione Ægyptiorū manifess|t|. Proxime post hymnos ex processionis serie. Nam pr{illeg}|ox|imè post hymnos procedit Astronomus cum libris sacris &c < text from f 2r resumes > NB. Sphærem \Orbem/ extimum in qu{a}|o| sita sunt fixæ, Cicero dicit esse summum ipsum Deum ac|r|centem & continentem cæteros orbes.lic. Somn. Scip. l.1.c.14. {citante} Macro{bi} um somn. scip. l. 1. c. 17. In hac Processione proximè post \per/ Hymnos præfatorios \quibus a[1] harmonia sphærarum \cælestium/ significatur.Deinde/ procedit Astronomus cum libris sacris ad scientiam syderum spectantibus. Hunc sequitur scriba sacrorum qui descriptiones Cœli Terræ Stellarum et rerum sacrarum intelligit. {illeg} \Vltimò/ Sacerdos et Præfectus Sacrorum, ea callentes quæ ad ritus sacros et Theologiam spectant, Processionem totam claudunt. Conjungendo Scientiam Stellarum et Mundi cum Theologia et Scientiam illam primo loco ponendo, infirmabant \Ægyptij/ Theologiam suam ad astra respicere. Nimirum Dij Ægyptiorum erant astra et elementa. Hoc asserunt et Diodorus et || Laertius. Testatur etiam Horus Apollo quod depicta || Ægyptijs Stella Deum significat. Chæremon quoqꝫ <3r> et alij (ut Porphyrius apud Eusebium refert) [2] Deos nullos hoc mundo corporeo et partibus ejus superiores esse ex doctrina disputabant Ægyptiorum quorundam qui de alijs Dijs præter Planetas et Stellas fixas nunquam locuti sunt sed fabulas suas omnis theologicas de astris et Planetis et fluvio Nilo ommino interpretabantur et ab horum influentijs res humanas pendere credebant. Vnde concludit Eusebius quod arcana Ægyptiorum Theologia ad astra et Planetas tanquam Deos solummodo spectabant.\/ < insertion from f 2v > |Præp. Evang. l 1. c 6| Et alibi: Phœnices, ait, et Ægyptios omnium principes Soli et Lunæ ac Stellis divinitatem tribuisse vulgatum est, ijsqꝫ solis rerum omnium ortus interitusqꝫ |c.9.| causam assignasse. Et postea: Iam in Phœnicum Theologia reperias qui principes apud illos naturalis sese Philosophiæ studio dediderunt eos pariter atqꝫ Ægyptij, solem ac Lunam cæterasqꝫ stellas errantes, elementa præterea quæqꝫ cum ijs conjuncta sunt, Deorum in loco tantum habuisse –– Atqꝫ hæc Phœnicum etiam libris continentur. Sic etiam |Author| Libr{illeg}|i| Sapientiæ cap 1{2}|3|, Ignem,a{u}|i|t, aut {centum} spiritum aut citatum aerem, aut gyrum stellarum aut nimiam aquam aut solem et lunam rectores {illeg} orbis terrarum Deos putaverunt. Et jobus cum se ab Idololatria purgare vellet: Si, inquit, vidi solem cum fulgeret et Lunam incedentem clarè, & lætatum est in abscondito cor meum & osculatus sum manum meam ore meo: \etiam/ hæc est iniquitas maxima \a judi{l}|c|ibus puniend{illeg}|a| quoniam/ et negatio contra {illeg} negarem Deum altissimum Iob 31.26. < text from f 3r resumes > {Id}{illeg}|Idem| \quoqꝫ/ ex Deorum nominibus colligere licet \manifestum est nimirum/, Saturno, Iob|v|e, Marte, Venere, Mercurio, Sole, Apolline, Luna, Diana, Vulcano, Neptuno, Rhæa, {Vegha},Plutone, et Cerere (quæ vel Terram {v} el|t| Stellam Camis significa {n}|n|t) Osiride Iside et Belo (qui Solem denotant) \et Isido Libero, Oceano/ et similibus|.| {illeg} \Dij illi stellas et elementa apertè significant et/ ab Ægypto per gentes antiquitus propagati sunt et nihil {alind} significant quam Stellas et Elementa. Sic enim Herodotus: Omnia fere Deorum nomina ex Ægypto in Græciam pervenerunt. Idqꝫ ego ex Barbaris sciscitatus {sic} ita rem habere comperio, ac reor ex Ægypto præcipuè venisse. Et paulò ante: Dicunt, inquit, Ægyptios duodecim Deorum cognomina primos in usu habuisse, et Græcos ab ijs fuisse mutuatos: illos etiam simulachra et Delubra Dijs primos statuisse. Idem Lucianus in &c < insertion from f 2v > Idem Lucianus in Dialogis ex inspectione Templorum \{illeg} in Syria/ ac traditione sacerdotum confirmat confirmat. Scribo, inquit,Assyrius ipse existens & eorum quæ narro alia quidem ipse coram vidi, alia vero a sacerdotibus edoctus sum. Primi igitur hominum quos nos scimus Ægyptij, dicuntur et deorum notitiam percepisse et templa constituisse lucosqꝫ et conventus solennes {sic} edidisse. Primi autem et nomina sacra intellexerunt & sermones sacros docuerunt. Deinde verò non multo tempore post ab Ægyptijs Assyrij doctrinam de dijs acceperunt et sacra templaqꝫerexerunt in quibus et simulacra posuerunt et statuos dedicarunt. Antiquitus autem etiam apud Ægyptios absqꝫ simulacris et statuis templas {sic} erant. Et sunt in Syria quoqꝫ templa non multo Ægyptijs ætate posteriora, quorum ego plurima ipse vidi. Hæc Lucianus in Dea Syria. Cultus igitur astrorum s{illeg}|i|mulacris \ {illeg}/ antiquior fuit. Quod au Quod autem Assyrios ab Ægyptijs edoctos fuisse scribit, id confirmat etiam Diodorus. \lib. 1./ In Babylonem, inquit, Belus, Neptuni et Libyæ filius ut creditur filius, coloniam duxit & detecta apud Euphratem sede Flamines (id est sacerdotes) pro more Ægyptiorum impensis et oneribus publicis exemptos instituit, quos Chaldæos Babylonij {illeg}ant nominant. Hi stellas, sacerdotum in Ægypto Physicorumqꝫ et Astrologorum exemplo, observant. Originem verò et progressum Philosophiæ sacræ Lucianus περὶ Ἀστρολογίας sic plenius describit. Primum Æthiopes, inquit, motus et proprietates stellarum errantium invenerunt et Astrologiam mortalibus tradiderunt et mox Ægyptijs finitimis artem imf|p|erfectam tradiderunt qui eandem in majus provexerunt — Calluerunt autem hæc omnia et Babylonij, atque hi quidem affirmant se primos omnium fuisse. Verum ut ego existimo multo posterius ad hos scientia pervenit. At verò Græci nec ab Æthiopibus nec Ægyptijs de Astrologia quic {t}|q|am audierunt: verum illis Orpheus Oneagri et Calliopes fillius primus ista monstravit. Hæc Lucianus. v|V|erum Orpheum scientiam siderum et mysteria sacra in Ægypto didicisse et translata secum Ægyptiorum mysteria cum græcis hominibus communicasse Diodorus 1. c et Eusebius in Præp. Evang. 1. 1 c. 6 abunde satis docent. {Sic} {illeg} Herodotus \quoqꝫ/ in Euterpe{illeg}, & Plato in <3v> Epinomide, Aristoteles lib. 2. de cælo c. 12, Macrobius l. 1. c. 19 & alij Astronomiam ab Ægyptijs ad Græcos manasse tradunt. Æthiopes verò \quos/ Lucianus Astronomiam et Astrologiam \motu{illeg}|m| & propietates/ stellarum primos invenisse \docet/ &mox Ægyptijs finitimis tradidisse, erant incolæ Ægypti superioris{illeg} quæ {nam} Thebais dicitur. Nam Eustathius (in Dionysium) scrib|p|it Ægyptum in historijs vocari & {Æntatu } et {Aesiam et Potamiam} et Æthiopiam ab Æthiopibus quæ ibi sunt, de quibus ple quorum meminerunt pleriqꝫ veterum Nam Thebaida {olim} in historijs \antiquis/ Æthiopiam dictam fuisse Marshamus (in Canone Chronico ex Eustathio, Homero, Philostrato & alijs authoribus probat. Sed et in Æthiopia illa quæ Thebaidi \ad austrum/ contermina est .|,| {Et} \quæqꝫ/ ad Phylas incipit\e/ns et ad utramqꝫ Nili ripam jacet|n|s in longum porrigitur pro more Ægypti et {æq} æ|a|quis similiter irrigua est et cujus urbs principalis et regia \in insula meroe sita/ a Thebis non longe distat, Philosophia sacra ab e|i|nitio floruisse videtur. Nam Æthiopes illi circumcidebantur perinde ac Ægyptij et similibus utebantur legibus tam sacris quam politicis uti Diodorus notat, et ni fallor ab Ægyptijs oriundi e{c}|r|ant, Osiride quo tempore Osiris in Æthiopiam Osiride coloniam {illeg}\ {illeg} |illic|/ deducente quo tempore in Æthiopiam profectus esse {Scribit} \memoratur/. Scribit Diodorus linguam vulgarem horum Æthiopum eandem fuisse cum lingua sacra Ægyptiorum et inde concludit Ægyptios sacra sua ab his Æthiopibus edoctos fuisse At suspicor linguam illam sacram sub initio vulgarem fuisse tam Ægyptijs quam Æthiopibus \vulgarem fuisse,et/ Et\in Ægypto {autem} autem/ per {illeg} incursiones \Babyloniorum,/ Persarum et Græcorum in Ægypto \ante tempora Diodori/ exolevisse, perinde ut Lingua Græca et Latina in imperijs Græcorum et Latinorum per incursi ones {illeg}rum \barbarorum/ gentium jam jam desiere, \& in/ nisi quia et apud a doctis {sacro} \viris solummodo/ intelligentum & in libris veterum solummodo es |nisi quatenus in libris sacris et historicis conservabatur; perinde ut in linguis doctorum tam orienta|libus quàm g|G|ræca et Latina jam factum videmus. < text from f 3r resumes >

Planetas autem et Elementa \quæ per Deorum nomina significantur/ Ægyptij n{a}|u|merabant hoc ordine a Saturnum, Iovem, Martem, Venerem. |a| Mercurium, Solem, Lunam, Ignem, Aerem, Aquam, Terram. \ {Eter}/ Tellus quæ per Elementa quatuor adumbratur \Quintassentia essentia est et/ numerum duodenarium complet. His duodecim <4r> comprehenditur. Philosophia tota, dum stellæ Astronomiam, et Elementa quatuor Physiologiam reliquam adumbrent. Pro Dijs autem habiti sunt quod ab ijs humana omnia regi credebatur {sic}. Nam Philastrius Brixiensis affirmat Hermem definivisse secundum septem stellas hominum generationem consistere. Et Clemens Alexandrinus Ægyptios primos Astrologiam inter homines intulisse; similiter et Chaldæos. Et Herodotus ab Ægyptijs excogitatum esse, quis mensis, diesve, cujusqꝫ sit Deorum et quo quis die genitus, qualia sortietur et quam mortem abibit et qualis vixerit. Per Deos.Ægyptios Herodotus hic intelligit Planetas. Nam dies Deorum sunt dies septimanæ a VII Planetis denominati. His Planetæ in genethliaca Ægyptiorum arte tanquam Dij quidam præficiebantur. Vnde Dio Cassius: Quod verò Dies assignantur septem stellis quæ Planetæ vocantur id certè inventum est Ægyptiorum. Et par est ratio signorum Zodiaci et domum cœlestium quibus menses respondent Et quemadmodum septèm Planetis dies totidem tribuuntur, sic etiam annum inter Deos duodecim pari mensium numero divisum fuisse docent verba \novissima/ Herodoti. \/ < insertion from f 3v > ✝ Et par est ratio signorum Zodiaci quibus menses respondent. Ægyptijs enim priscis Dodecatemoria signiferi θεοὶ Βουλαῖοι Dij Consentes, Planetæ verò ραβδοφόροι Lictores, qui accensi Solis consistorio adstent, censebantur, teste vetere apud ad Apollonij Rhodij Argonauticon IV Scholiaste. < text from f 4r resumes > Sic etiam Chaldæi (ut Diodorus Lib. 2 affirmat) Deos p|P|rincipes numerabant duodecim et singulis mensem et de duodecim Zodiaci signis unum attribuebant.

Eundem Deorum numerum Latini etiam tenuere; Deosqꝫ Consentes nominarunt, quasi Iupiter absqꝫ eorum consensu nihil ageret. Dij etiam selecti et majorum Gentium et semper cœlestes appellati sunt: cum cæteri qui ex hominibus ob merita in cælum evecti sunt, semidei <5r> Indigetes, Semones, Minores, et minorum Gentium nominarentur. Deos consentes Ennius ref|c|enset hoc disticho.

Iuno, Vesta, Minerva, Ceres, Diana, Venus, Mars,        Mercurius, Iovis, Neptunus, Vulcanus, Apollo. At Vestam Plato de cœtu Deorum duodecim excludit. |Plato| Magnus, inquit, Dux in cælis Iupiter, volucrem agens currum primus incedit omnia administrans et procurans. Hunc sequitur Deorum et Divorum cœtus undenas in partes distributus. Nam Vesta in domo Deorum manet sola. Eandem quoqꝫ Ægyptijs ignotam fuisse testatur Herodotus, qui tamen nomina Deorum duodecim ab ipsis inventa esse scripsit scribit. Nimirum Vulcanus apud Ægyptios Hermaphroditus erat (ut refert Horus Apollo) ideoqꝫ ab Europ {æ} \e/is nunc mas constitutus est sub nomine Ἠφαίστου nun {t}|c| fæmina sub nomine Vestæ: Ægyptij autem Deam ignis a Vulcano diversam ignorabant. Igitur Vesta ad Vulcanum referri debet et Saturnus ad complendum numerum duodenarium in catalllogum Ennij introduci. Nam Saturnum inter Deos primos Ægyptios, Manetho (apud Eusebium) numerat. Sic in disticho Ennij Deos omnes Ægyptios reperiemus, nempe Planetas Septem Saturnum, Iovem, Martem, Venerem, Mercurium, Apollinem, Dianam, et Elementa quatuor Vulcanum, Minervam, Neptunum |, &| Cererem \Iunonem & Terræ Globum Iunonem./. Iuno a nonnullis ad aerem refertur, sic autem coincidet cum Minerva. Nam Minerva Ægyptijs aer est teste Eusebio lib. 3 Præp. Evangel. cap. 2 ubi cum dixisset Osiridem ijs esse Solem, Isidem Lunam, Iovem Spiritum , cuncta pervadentem, Vulcanum Ignem, Oceanum humorem ac Nilum, subdit ista: τὸν δὲ Ἀέρα φασὶν ἀυτους <6r> προσαγορέυειν Αθηναν: Aera verò aiunt ad ijs Minervam vocari. Sic et Diodorus: Aeri porrò Minervæ Nomen attribunt [Ægyptij] Iovisqꝫ filiam hanc et Virginem putari eò quod aer naturæ corruptioni non obnoxius sit et summum universi mundi locum occupet. Similiter Augustinus: Si ætheris partem superiorem Minervam tenere dicunt et hac occasione fingere Poetas quod de Iovis capite nata sit, cur non ergo ipsa potiùs Deorum regina deputatur, quod sit Iove superior? [3] Reliquum est igitur ut Iuno sit Terra. Ad Lunam enim non refertur nisi ubi Iupiter pro sole accipitur? Luna autem hic per Dianam significatur. Iupiter verò sive Solem significat sive Planetam proprium, constantissime ad Cælum refertur, et Cæli uxor, ex veterum traditione, Terra est. Vnde Atheniensibus Cælum et Terra erant Dij nuptiales. Sic Proclus in Timæum Platonis comment. v: Ac videntur, ait, idcirco et Cælo illi et Telluri, convenire nuptiæ quia in his imaginem sit videre Cæli hujus et Telluris. Cujus gnaræ Atheniensium Leges statuerunt, ut ante nuptias Cæo et Telluri sacra fierent. Iunonem autem pro Terra sumi {docet} D. [4] Augustinus ex Virgilis et Philosophorum libris sic docet. Quid, ait, indignum dicitur cum Iupiter et Iuno nati dicuntur ex tempore si cælum est ille et illa terra, cum facta sint utiqꝫ Cælum et terra. Nam hoc quoqꝫ in libris suis habent eorum docti atqꝫ sapientes. Neqꝫ de figmentis poeticis sed de Philosophorum libris a Vergilio dictum est

Tum pater omnipotens fæcundis imbribus æther

Conjugis in gremium lætæ descendit:

id est in gremium telluris aut Terræ Ita ille. Sed et Varro l. 3 de lingua latina Iunonem Terram et Tellurem <7r> esse dicit. Plutarchus quoqꝫ (sicut est in Preparatio {de veriti}{te Evange}lica[Editorial Note 1] Eusebij) Iunonem Terram et nuptialem viri et fæmin{æ} conjunctionem interpretatur. Servius ait Iovem pro æthere et aere poni, Iunonem pro Terra et Aqua. Et Horus Apollo quòd apud Ægyptios Minerva quidem superius Cæli hemisphærium occupat, Iuno verò inferius.

Cum Ennius Saturnum {omisisset} \ab Ennio omitteretur/ et Deus idem naturalis diversis in regionibus sub diversis nominibus sæpissimè coleretur, factum est tandem ut Latini ad Deos duodecim Ennianos adderent alios octo Saturnum, Solem, Lunam, Tellurem, Plutonem, Liberum, Ianum et Genium, et sic Deos omninò viginti selectos constituerent. Verum Sol coincidit cum Apolline, Luna cum Diana, Tellus et Pluto cum Iunone {sic} \Cerere/, Liber cum Sole \Marte/, et Ianus, ut aliqui volunt, cum Sole, vel potius cum Ægyptiorum, bifronte Saturno. Solus restat Genius, quem Romana superstitio selectis addidisse videtur, quiqꝫ nihil aliud est quam personæ vel urbis vel regionis alicujus spiritus custos. Latini igitur Deos Principes duodecim et non plures colebant præter spurium illum Deum Genium, et Vestam Deam quæ a reliquorum cælo excluditur, et sola in Domo Deorum manere fingitur, ne numerum duodenarium perturbet. Et quemadmodum Ægyptij et Chaldæi menses Anni inter Deos hosce distribuerunt sic etiam Latini sub initio videntur fecisse. Ovidius dicit quod ante tempora Numæ Pompilii.

Martis erat primus Mensis, Venerisque secundus, nimirum Aprilis ab ἀφρὸς Spuma. Vnde Ἀφροδίτη Venus Mensem Maias Mercurio Maiæ filio sacrum fuisse Diodorus prodidit. Iunius forsan a Iunone dictus. Sic etiam Græcorum et aliarum Gentium Mensibus quibudam indita sunt Deorum nomina: ut Macedonum Mensibus Hermæo, Panemo, Damatrio, Syrorum Mensibus Thammuz et Canu{illeg}|m| seu Canaan,

<7v>

Cap. 2.
Quod Hominum post Diluvium primorum memoria in Theologia Gentili \astris et Elementis/ colebatur, quodqꝫ homines illa ætatibus tribus primis et quarta jam verò Deorum cælestium nomina ab hominibus desumpta sunt. Nam

<8r>

Esse dicit Plutarchus quoqꝫ (sicut est in Præparatione Evangelica Eusebij) Iunonem terram et nuptialem viri et fæminæ conjunctionem interpretatur. Servius ait Iovem pro æthere et aere poni, Iunonem pro Terra et Aqua. Et Horus Apollo quod apud Ægyptios Minerva quidem Cæli hemisphærium occupat, Iuno verò inferius.

Cum Ennius Saturnuum omisisset, et Deus idem naturalis diversis in regionibus sub diversis Nominibus Sæpissimè \Nam {illeg} Phut {vel} פוט {&} \{&} {illeg}Bocha{illeg}/ liter{o}s ט & צ invicem permutantis fit פוצ dispersus/ |✝Geogr| coleretur, factum est tandem ut Latini ad Deos \duodecim/ Ennianos duodecim adderent alios octo Saturnum, Solem, Lunam, Tellurem, Plutonem, Liberum, Ianum Geminum, et sic Deos omninò viginti selectos constituerent. Verum Sol coincidit cum Apolline, Luna cum Diana, Tellus et Pluto cum Iunone, Liber cum Osiride qui Sole est et Ianus,ut aliqui volunt cum Sole vel potius cum Ægyptiorum bifronti Saturno. Solus restat Genius, quem Romana superstitio selectis addidisse videtur, quiqꝫ nihil aliud est quàm personæ vel urbis vel regionis alicujus spiritus–custos Latini {c}|i|gitur Deos Principes duodecim et non plures colebantcolebant præter spurium illum Deum Genium et Vestam Deam quæ a reliquorum cæ{lo} excluditur et sola in Domo Deorum manere fingitur ne numerum duodenarium perturb{illeg}|a|t. |Hero{illeg}dem non prius cum {illeg} Tingi concubuissy quam Antæus fat{illeg}|o| functus esset, dictum videtur ad minuendam infæmiam Reginæ. Neqꝫ {ehin} Verisimile \non/ est Herculem ad columnas suas redg regio maritima| |Typhonem in Monte \Aetna jacere et/ ignes evomere vel in lacu quodam Ægyptiaco vapores noxios \emittere/ apertè sunt poetica. Et \quod/ Manri vellent \narrant/ /vellent\ A פוצ fit נפוצ et נפצ vel נפט \Naphat/ dispersus et נפטו Napl|h|tu dispersi sunt. Vnde \Ægy{illeg}/ \rediissét/ Nephtys Nephtys uxor Typhonis \Typhonis uxor {philio} regiones maritimas denotans ut philosophica regiones maritimas denotans ut/Et Neptunus Latinorum. Nam Neptunus tam regiones maritimas quam ipsum mare significat| Et quemadmodum |Iovem intellige Chaldæorum.| Ægyptij et Chaldæi menses Anni inter Deos hosce distribuerunt, sic etiam Latini sub initio videntur fecisse Ovidius dicit quod ante tempora Numæ Pompili.

Martis erat primus Mensis, Venerisqꝫ secundus, nimirum Aprilis \{Draconibus vero et se}/ a|A| αφρὸς spuma. \Vnde/ Αφρδίτα Venus. Mensem /ll{illeg} {illeg}{illeg} \Indigitatur {illeg}|a|utem/ Africa{illeg} in{c} |g|entibus Draconibus et omni serpentum genere abundan{illeg}s {illeg}\ /Dracones autem et serpentes ad Africam spectare quis non videt.\ Maias Mercurio Maiæ filio Sacrum fuisse Diodorus prodidit. Iunius {forsan} \{illeg}/ {a} Iunone dictus. Sic etiam |Græcorum et aliarum Gentium Mensibus quib{usdam} \{illeg}/| indita sunt Deorum nomina: ut Macedonum mensibus Dio Artemisio, et Panemo, Thebanorum mensibus Hermæo, Panemo, Damatrio, Syrorum mensibus Thammuz et Canun seu Canaan, <9r> esse dicit. Plutarchus quoqꝫ (sicut est in Præparatione Evangelica Eusebii) Iunonem terram et nuptialem viri et fæmine conjunctionem interpretatur. \Servius ait Iovem pro altere et aere poni Iunonem pro t Terra et aqua./ |Et Horus Apollo quod apud Ægyptios Minerva quidem superius cæli hemisphærium occupat, Iuno verò inferius.|

Cùm Ennius Saturnium omittaret \omittaret omississeret/ , et Deus idem naturalis diversis in regionibus sub diversis nominibus sæpissimè coleretur, factum est \tandem/ ut Latini ad \Deos/ Ennianos duodecimi adderent alios octo \Deos/ Saturnum, Solem, Lunam, Tellurem, Plutonem, Liberum, Ianum et Genium, et sic Deos omninò viginti selectos constituerent. Uerum Sol coincidit cum Appoline, Luna cum Diana, Tellus cum & Cerere Pluto cum Iunone, Liber cum Osiride qui Sol est et Ianus ut aliqui volunt cum Sole vel potius cum Ægyptiorum bifronte Saturno. Solus restat Genius quem Romana superstitio selectis addidisse videtur, quiqꝫ nihil aliud est quàm personæ vel urbis vel regionis alienjus spiritus custos. Latini igitur Deos Principes duodecim et non plures colebant præter spurium illum Deum Genium & Vestam Deam quæ a reliquorum cætu excluditur et sola in Domo Deorum manere fingitur ne numerum duodenarium perturbet. Et quemadmodum Ægyptii et Chaldæi menses Anni inter Deos hosce distrubuerunt, \{illeg}/ sic etiam Latini sub initio videntur fecisse. Ovidius dicit quod ante tempora Numæ Pompilii.

Martis erat primus Mensis, Uenerisqꝫ Secundus, Nimirum Aprilis ab ἀφρὸς Spuma unde Ἀφροδίτη Uenus. Mensem Maias Mercurio Maiæ filio sacrum fuisse Diodorus prodit|d|it. Iunius forsan a Iunone dictus. Sic & \etiam/ Græcorum \& Aliar Syrorum \& Syrorum et Alia\et aliarum gentium/// mensibus quibusdam \indita sunt/ Deorum nomina: fortitis {(} perinde ut Ægyptiorum mensis primus a Thoth seu Mercurio et dies septimanæ usqꝫ nunc et Planetis totidem denominati sunt) |ut mensibus \ut Macedonum mensibus Dio & Artemisio, & Panemo Thebanorum mensibus Hermæo, Panemo, Damatrio,/ Syrorum nomina \mensibus/ Canum|n| et Thamemum|z| & Canum|n|/ seu Canaan nomina Cham et Canaan & Ægyptiorum mensibus Thoth & et Mesori &|n|omina Mercurii & Mis|z|raim. Due Vnde verisīmili est qu|

<9v>

Antæus|m| {illeg} fuisse filum Chami exind

Quod Antæus sit Phut

Antæum esse Phut exinde confirmatur quod {illeg} is non parvæ alicui \juxta Ægyptum/ provinciæ præficiebatur sed {illeg} in imperium in Africa late in Africa imperium exercuit, sedem in Mauritania ad urbum Tingin collocant|s| & ab Ægypto longissimè distantem collocans et Gentis illius conditor existens. Plinius: Tingi quondam ab Antæo conditum: et paulo post de vicinis oppidis Zili et Lixo: Ibi regià Antæi certamenqꝫ cum Hercule & Hesperidum horti: Plutarchus in Sertorio de Ting{illeg} de Tingi: Antæum ibi jacere tradunt Libyes. De \his/ {illeg} Antæi regnis Lucans 4

Inde petit tumulos exesasqꝫ undiqꝫ rupes

Antæi, quæ regna vocat non vana vetustas.

Plutarch in Sertorio de Tingi: And|t|æum ibi jacere tradunt Libyes. \/|‡Et paulo post: Fabulantur Tingitæ Antæo fato functo, uxorem ejus Tingem concubuisse cum Hercule, ex quibus editum Sophacem regioni imperasse &oppido matris indidisse nomen.| Solinus: Tingi excipit, Mauritaniæ nunc colonia, cujus primus Author Antæus est.

At Phut quoqꝫ gentem hanc conditit, sedem in his ipsis regionibus collocans \ut ex nomine locis imposito colla|i|go./ Nam regia|o| hæcce Hebræis dicebatur Phut, teste Aria Montano in suo Apparatu \suo/ Biblico. Et Hieronymus ex Iosepho Josephus Antiq l 1 c 7 Hieronymus \autem (in tradit Heb.) ait:/ Phut Libyæ: a quo et Mauritaniæ fluvius usqꝫ ad præsens Phut dicitur omnisqꝫ circa eum regio Phutensis; multi scriptores tam Græci quam Latini hujus rei testes sunt. Idem habet|n||t| Ioseph Antiq l.1 c.7., Eusebius de locis, & Isidorus originum lib. 9 cap. 2. {f} Coincidunt igitur Phut et Antæus. Belli vero inter Antæum et Herculem haec erat cau origo. Osiris d{illeg} uxorem \fratris/ Typhonis fratris aut filiam virginem vitaverat \constupraverat/ et ex ea susceperat filium Anubiti. \Annis aliquot elapsis/ Typo \tandem/ fratrem arcæ \convivio exceptum/ inclusum \per dolum includit/ \per dolum dolum arcæ includit &/ projicit in fluvium Nilum. Isis cadaver \arcam/ ad maris littus ejectum inveniens maritum \Isis/ errabunda maritum quærit, arcamqꝫ ad lit maris littus invenit & ejectam \tandem/ invenit, & noctu \avehit inventam \{illeg}/ avehit & noctu in agro/ in agro ab dio. Thypho in eandem fortuitò incidens corpus in partes quamplum plurimas discindit \& Ægypti {&} regnum affectat/. Isis easdem \dispersas partes/ recolligit, Orus O & humat. Orus Osiri Orus sive quod Osiridis filus, sive {illeg} T quod \ab Typhone {illeg} quaeritur,/ Typho regnum præterea affectaret sive ut patres {illeg}riam patris cædem solummodo ulcisceretur, advocat {illeg} {op} Herculem sibi Herculem sibi adjungit bellum ornat, {illeg} & \evadit,/ Herculem sibi adjungit. \Fustibus/ Pugnatur. \ad/ Typho vincitur Prælium fustibus tantum \Præ Pugna dierum prælium fustibus committitim/ commissum dies plures continuatur Prælium dierum fuit plurium. Typho capitur. Isidi traditur. Dimittitur. Rursus pugnatum Iterum atqꝫ iterum pugnatur. {illeg} Præ Pugnatur ad fluvium prope vicum qui Pugna dierum plurium fustibus committitur, idqꝫ ad f Fluvium Nilum prope vicum. Antæam in Arabiæ confinio \parte quæ mare|i| rubrum|o| & Nilum|um|/ . Typho \cum sociis/ vincitur & & Isidi \vincitus/ traditur. Isis cum filio Oro regnum capessit. Typhonem \Isis/ dimitt{illeg}it. Iterum atqꝫ iterum pugnatur. |Et| \{illeg}/ Hercules cum {suis} \victum/ Typhonem in Mauritaneam persequente \deportat/ \Hoc es|ra|t bellum inter Antæum et Herculem/ . Nam Typho {illeg} est Antæus {illeg} |Antæus et Phut idem|unus| & {illeg} e{illeg}|t| {illeg} Ph{illeg} uterqꝫ est Phut, sunt idem sunt unus et idem sunt| ut argumentis sequentibus colligo. Hercules jam probo. Hyginus fab 274, ait: Afri et Ægyptii primum fustibus dimicaruntverunt; postea Belus Neptuni filius gladio belligeratus est: unde bellum dictum. Igitur hostes Ægyptiorum \in bello priore/ erant Afri. {illeg} Sed Afri jam nulla erant præter Phut et f \{illeg}/ ejus filios \2/ Typhonem fuisse fratrem Osiridis consentiunt omnes, et propterea hic erit vel Chus vel Phut vel Chanaan vel Phut. Erat autem Afer et propterea idem cum Phut. {illeg} Phut. Nam hic solus ex fratibus Afer erat. Ex his tribus Cana Chus et Canaan erant Asiatici et Solus Phut \cum fillis/ erat Afer. Proinde \adeoqꝫ/ si Typho \cum sociis/ erat Afri\er/ hic erun|at|t Phut \et eo {illeg} et ejus filii Antæus/ . Afrum verò fuisse sic {illeg} probo \Typhonem cum fillis suis/ Hyginus fab 274 ait: \sic docet/ Afri \ait,/ et Ægyptii primum fustibus dimicaruntverunt; postea Belus Neptuni filius gladio belligeratus est: unde bellum dictum. Igitur \{cum}/ Afri erant quibuscum Ægyptii pungnavunt. Porro \unde Bellum imperium Babylo Assyriam/ auxiliante Hercule pugnabant. cum fustibus. Porrò Ægptirm̄{illeg}{sic} Neptunus est faciunt Typhona Deum maris. Hic est eorum Neptunus Sem et Japhet qui sunt Græcorum et Latinorum Pluto et Neptunus sunt {illeg} nihil speculant ad Philosophiam Ægyptiorum. Eorum Neptunus est Typho, et Pluto Osiris ut posthac probabitur Typhonis autem uxorem vocant Nephtyn nunc {illeg} Ly Libyam, Sic dicunt

<10r>

verisimile est quod menses omnes nomina \sua/ a Diis duodecim apud Gentes varias sub initio habuere. Annus enim ab Astronomis constitutus est, et propterea nomina Astronomica partibus ejus sub initio \sunt/ imposita.

Ex fuste pelle leonina {mari} qua sola vestitus semper describitur \et fusti qu solo dimicavit/ manifestum est quod fusti vixit \et/ ante inventionem artis textoriæ et ex fustæ qu sol dimicavit ante Imperium Babyloniam Imperium Nim in \bella/ Nimbrodi in Ass{illeg} quod qui qui cum gladio be quod gladiis quæ cum gladiis gesta d{illeg}|{tra}|duntur. Nimbrodus autem ert|a|t filius Chus et propterea Herc \ipso/ antiquior Hercules et Herculis æquales Osiris Busiris & Antæus erant filii Chami.

Cultus verò Deorum et Theologia Gentilis in hunc modum cæpisse videtur. Vidimus nuper quod Galilæus sidera circum-Iovialia in honorem et memoriam benefactorim suorum Medicea nominavit, quodqꝫ nomina clarissimorum hominum ab aliis translata sint in Lunam. In Asterismis etiam memoria quorundam hominum conservari cerminus. Quo consilio Astronomi recentiores hæc fecerint, eodem et vetustissimi nomina majorum suorum stellis imposuerunt et Elementis. Sic Mercurio Planetæ impositum est nomen Reg{illeg} \hominis illius/ Thoth a quo Ægyptii scientias acceperant. \Soli et Lunæ \indita sunt/ nomina Osiridis & Isidis Regum Ægyptio/ Iovi Nomen Hammum est inditum |, id {illeg} est Ch|H|am {illeg} fili{illeg} Noe. U| . Is est Chamus a quo Ægyptus olim Chamia dicta et a Coptititis hodieqꝫ Chemi; Africa item universa olim Ammone|i|a, {Miobt} et (ut alia per Africam et Arabiam loca præteream) urbs Ægypti No-Ammon et |H|a|a|mmon-No et (Ier. 46.25) Ha|A|mmon de No ab Ammone et Noa|e|ch{illeg} conjunctim. Et quemadmodum ab Hammone Iupiter nomine Græco-Ægyptio dicitur Iupiter-Hammon sic a Chami filio Phut Apollo dicitur Apollo Pythius. Hunc enim in Africa vixisse docet historia cæsi Draconis cum Dracones magnæ molis vix alibi in terra primis hominibus cognita reperiantur. Et Lucius Ampelius in Libro Memoriali, capite Quot fuere Ioves; Apollines quinqꝫ commemorans dicit quintum fuisse Ammonis filium in Libya natum. Sic etiam nomen Mesori Mensi ultimo Ægyptio impositum indicare videtur quod Deorum aliquis a \Masor vel/ Misraim \Masor Chami filio/ nomen mutuatus sit. Misraim ut notat Bochartus, cùm nomen duale sit, non hominem sed hominis progeniem duplicem significat, nimirum Ægyptum duplicem a filio Chami oriundam. Nomen

<10v>

Cum Chamus jam regnaret in {illeg}|Æ|gypto et regnus ill

Concipie igitur \autem/ Chamum cùm suis {illeg}e ex Babylonia {illeg} in Ægyptum \jam/ venisse et ibi {simi}{illeg} terram cæteris omnibus {illeg} quæ ipsi obligerant, ob fertilitatem soli, præferendam. Nam Plad|t|o dicit hunc in Ægypto regnasse, et in canone \ord{um}/ Regum Ægypti Menes, quem Chronologi Chamum \Hamo Amonem/ esse statuunt, p{illeg}t{illeg} \communi{illeg} per omnium consensu/ erat rex primus \Ægypti/ . {illeg}Menes inquit Eratosthenes ερμ Menes, inquit Eratosthenes, ἐρμηνεύεται Διόνιος exponitur Iovius. Hinc etiam Ægyptus a Chamo dict olim dicta fuit Chamia \vel Chemia et in sacris literis terra Cham/ et N nomen in Nomis Chemmis, Psochemmis, Psitachemis, \in a[5] Hammonis delubro \quodam/ in Meroe Nili insul{illeg}|a|{am} , in insula b[6] Chemnis, in c[7] Thebaidis urbe Chemnis, in d[8] pago Chemmis./ Ibi etiam vixit Mercurius cujus consiliis & Bellum etiam primum in Ægyp inter filios Chami in Ægypto gestum fuit et mox {pater} dicetur. \ministerio Iovem semper usum fuisse prǽdicant/ Ibi {illeg}|quo|qꝫ f aratrum et fruges ab Osiride et Iside primum inventa sunt traduntur cum spontan prius spontaneus terræ fructus solummodo comederent & quicquid arbores et vites ferebant solummodo comm|e|derent. Aratro verum in argenteo sæculo inventum esse per{a}|h|ibe{illeg}tur. Primum etiam bellum quod argento sæculo finem imposuit {illeg}|i|n Ægypto, gestum fuit, \idqꝫ/ inter filios Chami, ut mox dicetur. Audiamus {illeg} \Si{illeg}dius/ /De his ætatibus audiamus quid veteres tradiderunt.\

Aurea prima sata est ætas, quæ vindice nullo

Sponte sua, sine lege, fidem rectumq3 coleban|t|t.

Mollia securæ peragebant otia gentes.

Ipsa quoq3 immuns|i|s rastroq3 intacta, nec ullis

Saucia vomeribus per se dabat omnia tellus.

Postquam Saturno tenebrosa in Tartara misso.

Sub Iove mundus erat, subijtq3 argentea proles:

Semina tum primum longis cerealia sulcis

Obruta sunt, pressiq3 jugo gemuere juven{illeg}ci.

Tertia post illam fuccessit ahænea proles

Sævior ingenijs et ad horrida promptior arma

Non scelerata tamen. De duro est ultima ferro. Ovid. Metam. l. 1.

Sub Iove mundus erat notu totus sed {illeg}|p|ars per cælum de argentata \ so dsignata/ . Neptuno \regiones/ Marc|i|timæ |P| Plutoni terrestres p{illeg}|er| \terram totam ac/ tartarum significatæ ab obligerunt \ut jam dictus est/ . Saturnus in regione Babylonis {illeg} quæ Se cum Se quæ ad Semi seu Plutonis dictionem pertinebat ad adhuc regans in Tartarum p{illeg} mitti {dicitur} \fingitur/ . {illeg}|Iupiter| patri bellum intulisse dicitur vel quod excussio jugi paterni et discessio in Ægyptum {illeg} \ex cum/ dissidio aliquo cum dissidio aliquo conjuncto|um| fuerat, vel quod bellum Nimrodi cum lite (qui etiam Iupiter \ab Assyriis/ dictus fuit) cum Io actionibis Iovis A Hammonis \Hammonis/ a posterioribus Philosop tandem confunderetur.

Regnavit igitur Iupiter

Iam \vero/ quomodo regnum Iovis inter filios ejus divisum fuit Diodorum sic describit –

– – Quoniam Ægyptus obtigit Osiridi, Diodorus, terræ autem & regnum \rex/ Ægypti hactenu{s}jus hab distribuebat terras inter Busirim Antæem subditos, Diodorus confundit Chamum reges duos. Chamum et Osiri Quoniam Cham et Osiris simul regnabant in Ægypto {illeg} Diodorus actiones utriusqꝫ confundit \et jus in reg et sub unius tantum Regis nomine describit/ . Intelligas igitur Chamum non Isiridum sed Chamū distribuisse terras inter filios subditos suos et præfecisse Busiridem Phœnicæ, Antæum Libyæ et partibus occidentalibus Æthiopiæ et Misraim Osiridem Ægypto et \partibus/ Æthiopiæ ad austrum, {illeg}|d|ein {illeg}|O|siridem suscepto itinere una cum filio suo Apolline colonias deduxisse in partes Æthiopiæ quæ ipsi obtigerant. Nam Apollo quem Ægyptii Horum vocant|bu|nt, et erat \non erat frater sed/ filius Osiridus \non frater/ , ut Diodorus alibi satis docet, consentientibus \etiam/ aliis scriptoribus. Chamum verò quem Diodorus rete|i|cet, Sanchoniatho {illeg} (apud Euseb. Præp. Evang. l      ) hanc divis ad hanc terrarum divisionem alludens sic p{illeg}|osu|it. Saturnus ait – – –

Mercurius \Hic/ ab ex adulterio genitus et ab Iside educatus vivebat semper sub Osiridis et Isidis imperio, et propterea Sanchn|o|niatho sic intelligendus est ut Saturnus juniar Ta {illeg} cum in Meridiem venisset Taautem Deum Ægypti universæ sub Osiride p{illeg} præfecit|er|it. Ex Exclusis igitur Mercurio et Apolline ut sub Osiridis imperio constitutis, respondebunt Hercules, Osiris, Antæus et Busiris, Chami filiis quatuor Chus Misraim Phut et Chanaan et Herculus eri{illeg}|t| Chus, Osiris erit Misraim Antæus erit Phut & Busiris erit Chanaan.

Vt \De Misraim Osiridem res consta{illeg}|nt| . Nam/ Vt Mercurius Misraim fuit Ægypti totius \Rex et/ pater sic etiam Osiris. Nam Mercurius sub utiqꝫ

Solen{nses} \funebres/ Ægyptiorum planctus funebres \funebres/ in {illeg}       אצ in hujus Dei sacris solennibus \funebres Ægyptionum planctus/ Et exclamationis אוי צר Oh Sar audiendo. / Igitur Osiris est Mis frater Chanaan et propterea idem cum Misraim , cum \cui/ Ægyptus tota utriqꝫ in patrimonium cessit.

<11r>

Ægyptiorum Mensibus Thoth , Athyr et Mesori. Vnde verisimile est quod menses omnes nomina sua a Dijs duodecim apud Gentes varias sub initio habuere. Annus enim ab Astronomis constitutus est, et propterea Nomina Astronomica partibus ejus sub initio sunt imposita.

Deorum verò nomina ab hominibus desumpta sunt. Videmus enim nuper quod \Nam quemadmodum/ Galilæus Sidera Circum-Iovialia in honorem et memoriam benefactorum suorum Medicea nominavit, quodqꝫ \& alij/ nomina Clarissimorum hominum ab atque translata sint in Lunam, In Asterismis etiam memoria quorundam hominum conservari {cerisimus} Quod confilio recentiores hæc fecerint eodem vetustissimi \sic Veteres/ Nomina Majorum suorum Vrbibus, |populis, Terris, ffluvijs montibus, ffluvijs, Terris.| regionibus elementis, Et Stellæ \Asterismis & Planetis/ imposuerunt.Sic \Stellæ/ Mercuri{s}|i| Planetæ impositum est nomen hominis illius Thoth a quo Ægyptij scientias acceperant Soli & Lunæ Terræ indita sunt nomina Ori Isa|i|des et Osiridis Regum Ægypti, Iovi Nomen Hammonis, id est Chami \Chami/ filij Noe |o|e|t Bubastis seu Apollinis ac Dianæ Iuvenum Ægyptiorum, Mercurio Stellæ Mercurij impositum est nomen hominis \illius/ Thoth a quo Ægyptij scientias acceperant, Veneri \datum est/ nomen fæminæ cujusdam libidinæ|o|sæ, Marti nomen b|B|elh|l|atoris alicujus insigni egregij, Igni nomen Artificis Vulcani Et sic in cæteris quinqꝫ stellis Hyd|a|dum et septem stellis Pleiadum nomina filiarum duodecim Atlantis filiarum \Atlantis/ quæ erant Phæsyla, Ambrosia, Coronis, Eudora & Polyxo; deinde electra, Alcyone, Cel{illeg}|e|no, Merope, Sterope, Taygeta & Maia.Et sic in cæteris.| Barbarorum, ait Philo Byblius, antiquissimi, Phæmices imprimis et Ægyptij a quibus cæteri deinceps populi morem illum accepere, im maximorum Deorum loco eos omnis habuere, qui res ad vitam agendam necessarias invenissent, quiqꝫ benefici beneficium aliquod in genus hominum contulissent. In quo quidem eximium illud fuit,quod regum suorum nomina universè|i| hujus elementis et quibusdam eorum quos Deos esse reputabant,imponerent. Naturales autem Deos Solem Lunam reliquasqꝫ stellas errantes cum elementis ac cæteris cum ijsdem affinitate conjunctis, solos ex omnibus agnoscebant, ut mortales quidem alios, alios autem immortales Deos haberent. Hæc Philo ex Sanchomiathone apud Euseb.Præp. Evang. l. 1, c.9. Spectat argumentum ad Originis Astronomiæ \Philosophiæ Sacræ/ et propterea dignum est quod hic fusiùus exponatur. Sed

<12r>

Saturnum esse Noachum Bochartus in Geographia Sacra abunde satis probavit. Idem etiam de Iano vetustissimo Italorum Deo intelligendum est. Saturnus Deus erat temporis et in Orphicis dicitur παγΓενέτωρ et γενάρχης et ejus uxor Rhea Μητήρ μέντε θεῶν ἠδὲ θνητῶν ἀνθρώπων et ab Ægyptijs pingebatur cum oculis ante et post quasi et ante diluvium et post vidisset. Ianus etiam (a quo Mensis Ianuarius) Deus erat anni et temporis et a Septimio apud Terentium Maurum nominatur rerum fator et principium Deorum, et cum facie gemina pingebatur. Quæ omnia de Noacho solo intelligi possunt, viro præ cæteris longævo, et mortalium omnium patre.[Fradebant |d| Ægyptij Deorum antiquissimos annis mille et ducentis et posteriores non infra trecentos annos regnasse. Tantam autem longævitatem solus Noachus cum filijs est Nepotibus affigit.] Saturnus et Rhea cum Dijs reliquis contemporaneis a Philosophis et Poetis ex Oceano orti dicuntur. Vnde et Ægyptij pingebant Deos suos in navi super aquas. Et nummus olim olim {sic} cudebatur in Italia a[9] cum Iani vultu gemino ex una latere \parte/ et effigie navis ex altero. Spectant hæc apertè ad diluvium. Vt Noe primus fuit Agricola, vineam plantavit, et inebriatus fuit, ita Saturnus omnium primus agriculturam docuit (unde falce donatus est) et ebrietati præfuit (unde Saturnalia:) Et Ianus pariter dictus fuit b[10] Consivius a conferendo et Nomen {Item} hac buit \vini/ a יינ jain \ὸινοσ/ Vin{illeg}|um|. Vnde etiam Italiæ pars [aliqua (a Græcorum ut ipinor Colonijs) appeblatu fuit] Oenotria, Præterea Saturnus lata lege sancisse dicitur nequis Deos nudos impunè contempletur. Respicit hoc ad impietatem Chami ) patrem nudum contemplantis. In Saturnalibus Domini serviebant servis. Id factum videtur in memoriam maledictionis Chami \vod {futurus} vel servus servorum./ Saturnus Rex erat orbis totius et regnabat toto aurea fæculo quod fuit omnium primum et longe fælicissī <12v> Nam \{suum}/ |Nam| virentia solummodo et {illeg}rimited {t}erræ so{illeg} tanquam gelationis authori, igne hocce sacro sub initio litabantur. Quem{illeg}|a|dmum autem Canaam \Ηφασοι/ a Pr prytaneis \Ηφασοι/ dictus est, Ηερ{illeg}s sic etiam nomen Busiridis abunde {derivat} {posum} \ab Aris Busiridis/ \Busiris/ nominari potuit.

<13r>

Sub ejus imperio pax summa nec nullus labor aut ærumna Omnia erant communia et indivisa. Tantæ erat justiciæ ut neqꝫ sub eo servierit quisquam neqꝫ quicquam privatæ rei habuerit. Terra nondum limitibus partita. {Tras} Quæ omnia de Noacho verissima sunt. [Genuit autem Saturnum|s| tres filios Plutonem Neptunem et Iovem id est Sem Iaphet et Ham. Et Orbem tandem universum inter eosdem divisit, deditqꝫ Iovi natu minimo Cl|æ|lum, Neptuno Mare, et Plutoni terram divitijs abundantem, id est Chamo natu minimo regionem ardenti soli propriorem, Japeto regionis maritimas et trans mare positas ab orientalibus 9 Gen. 10. 5) dictas Insulas Gentium, et Semo Asiam, terram fertilem longeqꝫ et late patentem. Neptuno, inquit Lactantius, maritima omnia cum insulis abvenerunt. Quomodo id probari postest? Nimirum veteres historiæ docent. Antiquus author Euhemerus qui fuit ex civitate Messana, res gestas Iovis et cæterorum qui Dij putantur, collegit, historiamqꝫ contexuit ex titulis et inscriptionibus sacris, quæ in antiquissimis templis habebantur &c. Hanc historiam interpretatur est Envius et Secutus; cujus hæc verba sunt ibi, Iupiter Neptuno imperium dat maris, ut insulis omnibus et quæ secundum mare loca sunt omnibus regnaret. [Post orbis divisionem Nimrodus Chami nepos vir fortis et audax imperium in Babylonia fundavit. Hoc est bellum illud quo gentiles dicunt Saturnum regno suo a filio Iove expulsum fuisse. Nam copiæ ducebantur ex Ægypto et bellum consilijs Mercurij atqꝫ deo auspicijs Iovis gerebatur. Sed et Nimrod \etiam/ dictus fuit Iupiter. Diodorus Titanes Nepotibus Chami contemporaneos facit et filias Saturni Babyloniei qui Belus est, Sanchomiatho vir antiquus, Titamdas vocat et propterea Belus seu Nimrod est Titan.] Abydenus autem qui ex Medorum et Persarum monumentis historiam texuit, postquam structuram et versionem Turris Babylonicæ et hominum dispersionem descripserat, subjungit: Homines

<13v>

Dei Alba Palestino sacra Columbia suo Tibul. l. 1 Syrorum \Phænicum/ \Palestinorum/ etiam Deus singularis erat Dagon, {illeg}1 Sam. 5. Iud 16. 23. \1 Sam. 5./ 1 Mac. 10. 23 \Iosh. 15. 41./ Hju{illeg}|sic| Philo Byblius ex nominecum Dagon a ואב frumen frumendrum a Pago {sic} dagan frument {illeg} derivi|a|t, sed Iudeu alijo ex Iudæorum traditionibus docent semipiscem fuisse docent ideoqꝫ a dag p{c}|i|sci|e| {illeg} dictum {pat} nomen accepisse. {illeg} Deus igitur marinus est adeoqꝫ Phænicum pater \Canaan/ qui primus omnium {mare} {& ignessus} Sit navigavit navigendo speciem sem monstri marini induit piscis induit navigavit Nam et Sanchumiatho facit Dagon fratrem Atlantis, et eo nomine filium Chami. Dagon [Vulcanus juxta Philosophiam Ægyptiorum erat vir muliero sus & minime \martialis bellicosus/ fortis,et inde nil\ni/ fallor dictus CecNullus nominò nec Vnde \Vnde/ v|V|erisimile \est/ Phænicer omisissi \autem Iudæas addidisse/ \illud/] אי et \a Canaeorum hostibus additum et Cananæos dixisso/ dixisse tantum כנע Chana humiliavit Extant enim nominis hujus vestigia quædam, nempe oppida duo álterum in {illeg} dictu Cana; alterum in Galilæa superiore et regionis et con Chra et conditoris Chua Nam et regionis et Phænicum & patris \communis/ nomen antiquum \nomen/ Chua p{illeg}|er| Chana contracte dicitur.] Quod si præponatur Domini nomen Phæ{illeg}|ciu|m. Beel, \vel Bel/ fiet Be\e/{illeg}lcana et inde Latinorum Vulcanus.] Baa|ee|l enim vel Bel \et/ \cum/ nominibus Deorū Præponi sæpe {illeg} præponi \Principum componi & locorum componi./ notissinum, ut in nominibus Bel semen, Beelzebub, Baal-peor, Ball-zephon, \Beel-zebub, Beel semen,/ Bela locus &c. Ethbaal &c. Baalhermon, Baalgath, Baalt{illeg}|ha|mar. Vulcunum a Tubal{illeg} cain {illeg} qui vulgo pro Vulcæno habetur, n{illeg}|e|c erat filius Iovis et Iunonis, n{illeg}|ec| Veneris maritus, neqꝫ cum Dijs Ægyptijs commercium habuit, fforte ideoqꝫ ad Philosophiam Ægyptiensem nil spectat.A Cana suspicor etiam Canobum quem Qui primus in Si Canaan in Ægyptum unquam navigavit hic erit etiam Canobus De Ægyptiorum Deus Canobus. Nam Canobus est rector Navis primi qui {illeg} (non ejus quæ Menalaum vexit \ut Græci garriunt/ sed primæ quæ ad {illeg} ut Græci garriunt {illeg} \fabulantur/ sed) pr{a}|i|\nomium/ quæ ad {Cha} Ægyptum appulit. Vnde Ostium Nili Nili Nili Ostiū {illeg} Ostit Nili Ostium C. Vnde Nili ostium \Canonicum dictum dictum/ ubi navis ab appulit Canopicum dictum et Canobi{illeg} asterismus \Canobo {illeg} dictus in/ {illeg} sphæra Ægyptiorum. delineatus sphæra. Q Quæ duo sunt antiquis monumenta antiquatem summam Dei hujus testantur. כנע אוב Cana–ob, \Canobus/ id est \Cana uter{illeg},/ Cana cum tumido ventre. Vt Go primum equites primi per Centauros & Venus. navegan \apud {illeg}{ Syres} Phænius/ per {illeg} Syrenem sic Canaan {illeg} Ægyptum {illeg} navigans apud Ægyptios ab speciem navis concavi \tanquam ventre/ utriformen navi{illeg} \ex navicula concavi extantis, ab spaciem {illeg}cav{illeg} naviculæ cum/ cum hominis capite {illeg}eminente, \per/ Conobum utriformem pinxerunt delineatus est \per Canobum per Canobum/ {illeg}pent human{illeg}|a|{illeg} \capite &/ cum ingenti vente de Cineatus est. Sed unde Canaan Busiris diceretur adhuc quæro. Busini Busini {illeg} אבוי צר Abūī S{illeg}|a|r id est Eheu Sar {illeg} vox est populi Osirin {fex} vehementir lugentis. Inde {illeg} \Templyon/ ejus dictum Basiridiset regio Busirites N{illeg} Idem quoqꝫ et ar

{illeg} Chanaan \(ob {Paties} Noachi prophetiam quod foret servas servorum)/ a כנע Chana humili, abjecto, {illeg} dictum volunt, adjecta litera Heemantica seu Charisticla seu Heemantica ]. Vnde cum Chanaan ab {illeg}erets signi \cum vox ro merci {illeg} negotiatorem/ ficandam usurpetur, litera illa littera illa illa nonnunquam omittitur ut Vnde veri simile est quod prius diceretur Chana, {illeg} et ex hujus vocis contr Nam et {illeg} et contractè Chna ut supra. Sic preparatur Domin no Nam nominis Chanaan nullum ex vestigium in urbibus Phæ er Phænicia: at Nina \Vnde/ nomen antiquissimum {Clna {illeg} Cl|h|ana, Chna} \& ne fallor antiquissimum/ Vulcanus, Dominus Canaam pro Domino Canam et cum appellatione Domini, Beel Cana, Belcana, Vulcanus.

\ignis sacer et/ ara et locus {ex to} {}ter \totus/ ubi homines rufi \{illeg} Osiridi olim/ immolabantur natus \{Sex} dicta sunt/ Busiridis, & nomem Busiris pro igne sacro Vulcani{illeg} sacræ usurpatus Et Basiris \forte/ pro igne sacro usurpatus Nam Diodorus fatetur Busirides nomen, non regi alici sed tumulo Osirides competere \Strabo Regem Ægyptum Osiridem negat fuisse negat: Cummedius fidius: inquit {neqꝫllus} neqꝫs rex fuerit Buseris neqꝫ Tyranus/ \Busiridem Quis illaudati nescit Busiridis aras. Virgil Georg.3./ Et Strabo pariter fabulam Græcanicam de {illeg} Tyranno Busiride {redorgevit} E Et Strabo Et Diodoru{illeg} fatetur nomen non regi alicui sed tumulo Osiridis Templo Osi sacras id {illeg} aræ \tumulo/ Osiridis \aræ/ competere. {illeg} Dicunt, inquit, homines – – – Marshap p 79 – – habuit.{illeg}{ertæ} Busiris hac occasione pro Vulcano usurparetur plane nescior Ab i{illeg}e ipsem sacr{illeg}s non te non solum {illeg} sacrana dicta sunt Cham Vulcani non totum /et ni fallor etiam\ /et {illeg} fallor anti\ {for} {illeg} no{illeg} ervæbatur {dictabant} erant Chamani{m} & Prytaneum, Vnde nomia Vestæ quibus Ηφαισ{οσ} et Vestæ, Ηφαισος Nam etiam Η῾φαισος. Nam Vestæ [ {illeg} אש תא Esta vel Εστα Thalamum vel eu Etenim ut a[11] Prytaneum \(ut est {illeg} {Cappit{illeg} Gradasi}/ {illeg} Scholiastem sit πυρὸς ταμεῖον sit rep cella ignis custoditi reconditi et repositi custoditi ita אש תא Esta – vel εσία thalamum \vel excubitorum/ ignis significat unde Græcorum Ηστία; et אפ אש תא Ef-Es-ta Excubitorum ignis virentiun est, unde Εφαισος et Vesta. Nam

<14r>

quorum ad id tempus una eademqꝫ lingua fuerat, multiplicem ne discrepantem ex eo vocem emisisse ac postmodum Saturnum inter ac Titana bellum esse conflatum. Cum Noe jam de regno fui pelleretur, credendum est quod aliquo fugerit. Et fama perantiqua est quod in Italia subinde latuit. Inde nomen Saturni a סתר Satar latere. Et Italiæ nomen Cittim a כתים occultus latens (ut Bochartus in Geor. l. 3. c. 5. fusè exposuit) Pro Cittim autem Latini proprio Sermone dicunt Latium. Quo tempore Saturnus ad Italiam appulit. Ianum volunt ibi regnasse,ideoqꝫ Ianus aut Rex antiquior est aut verius Rex idem cum Saturno. Ante Saturnum Deus penes vos nemo est: Tertull. Apolog. c. 10. Saturnus ab Orientalibus Chiun et Chiwan appellatus fuit, quæ nomina ab ἰαν non multum differunt: Ιαν verò dialecto Latina Ianus est.

Iam verò Iovem esse Ham perspiccum est id est Ham Herodotus in Euterpe Ἁμμοῦν Ægyptij Iovem vocant |Plutarchus in Iside: pluriqꝫ sentiunt proprium apud Ægyptios nomen esse Αμοῦν quod Hammonem dicimus| Hesijctius: Ἁμμοῦς ὁ Ζεὺς, Ἀρισοτέλει: Hammus est Iupiter Secundum Aristotelem. Hic est Syrorum Deus Thamuz Ezek. 8. 11 Plato in phædro discerens de Thoth;e|E|rat, inquit, hinc totius Ægypti Rex [12] Thamu{illeg}|s| in magna Superioris regionis urbe quam græci vocant Thebas Ægyptias ipsumqꝫ appellant Deum Hammem. Ab eo et Noe conjunctim urbis olim regia Ægypti nominata \et {Hebræis} ducebatur/ \illa Ægyptijs Syris dicta fuit/ \nomen urbis illius fuit/ No (Ezek 30. 14, 15,16) et No-Amon (Nahum 3. 8) et Hamon-No (Ezek 30. 15. vel Amonde No (\Ezek. 30. 15/ Ier. 46. 25) Hanc Septuaginta Diospolin id est urbem Jovis seu Thebas interpretantur. Hunc Nomen idem \Porrò Deum hunc/ per omnes Chamo concessas terras celebratum fuisse docent tum varia per Africam et Arabiam loca inde denominata \tum a [13] varia per Africam et Arabiam loca a Chamo denominata loca/, tum Africæ totius nomen antiquum b[14] Ammona \ut a loca particularia onittam/ tum etiam Gentium illarum Deus communis Hammon. Luciamus Lib. 9

Quamvis Æthiopum populis Arabumqꝫ beatis

Gentibus atqꝫ Indis unus sit Jupiter Ammon

<15r>

Ægyptiorum mensibus Thoth \Altyr/ et Mesori {nomina} Mercurij et Mieraim. Vnde verisimile est quod menses omnis nomina sua a Dijs duodecim apud Gentes varias sub initio habuere. Annus enim ab Astronomis constitutus est, et propterea nomina Astronomica partibus ejus sub initio sunt imposita. Dij verò nomina sua ab hominibus ace

\Ipsis autem Dijs homina nomina sub initio sunt indita/ \Deorum vero{illeg} nomina ab hominibus desumpta sunt./ Dij verò Nomina sua ab hominibus accepisse videntur{sic} Vidimus \enim/ nuper quod Galilæus Sidera Circum-Jovialia in honorem et memoriam benefactorum suorum Medicea nominavit, quodqꝫ nomina Clarissimorum hominum ab alijs translata sint in Lunam. In Asterismis etiam memoria quorundam hominum conservari cernimus. Quo consilio {Astronomi} recentiores hæc fecerint, eodem \homines/ et vetustissimi \vetustissimi/ nomina Majorum suorum \urbibus regionibus, elementis. et/ stellis imposuerunt. et Elementis Sic Mercurio Planetæ impositum est nomen hominis illius Thoth a quo Ægyptij scientias acceperant. Soli et Lunæ \et Terræ/ indita sunt nomina \Ori/ Osiridis et Isidis \Isidis et Osiridis/ Regum Ægypti, Jovi nomen Hammun, id est Ham filij Noe. \Jam vero Jovem esse Ch Ham perspicuum est/ Herodotus in Euterpe Ἁμμοῦν Ægyptij |Cum igitur Saturnus sit Noe consequens ut Jupiter sit Ham. Hanc Ægyptij| Jovem vocant. Hesychius. Ἁμμοῦς ὁ Ζεὺς, Ἀρισοτέλει Hammus est Jupiter secundum Aristotelem. Hic est Syrorum Deus Thamuz Ezek. 8. 14. Plato im Phædro discerens de Thoth; Eri|a|t, inquit, tunc totius Ægypti Rex Thamus in magna superioris regionis urbe quam Græci vocant Thebas Ægyptias ipsumqꝫ appellant Deum Hammonem. Ab eo et Noe conjunctim urbe olim regia Ægypti nominata No (Ezek 30. 14, 15, 16) et No-Amon (Nahum 3. 8) et Hamon-No (Ezek 30, 15) et Amon de No (Jer. 46. 25) quam \Hanc/ Septuaginta Diospolin \id est/ {C}urbem Jovis {illeg} \id est Thebas/ interpretantur |et| Nomen idem per omnes Chamo concessas terras celebratum fuisse docent tum b[15] varia per Africam et Arabiam loca ince denominata, tum Africæ totius nomen antiquum a[16] Ammonia tum etiam Gentium illarum Deus communis Hammon. Lucianus lib. 9

Quamvis Æthiopum populis Arabumqꝫ beatis

Gentibus atqꝫ Indis unus sit Iupiter Ammon

<15v>

consens dicit quod Cælo{illeg} nati sunt filij Saturnus, Belulus, Dagon et Atlas. Ex numero filiorum colligo Cælum hic es{illeg}i|se| Chamum. {illeg}Assyrijs quibus Iupiter f{illeg}|ui|{illeg}t Belus, Saturnus erat Chus, et Cælus Chamus. Dagon ibi exponitur \Σιτω hoc est/ Deus frumenti et propterea erat {Hic} Osiris. Hic est Philistæorum Deus 1 Sam. 1. Vnde \Vnde/ h|H|orum \igitur/ \igitur/ frater. Atlas erat \est/ Phut. Nam Atlantem quoqꝫ \pariter/ \quoqꝫ/ in Mauritania {illeg} vixi{ec}|ss|e constat tum ex \ejus/ nomine ejus \imposito/ \Atlantico/ monibus istius regionis et mari Atlantico \ma/ imposito, quam ex populis Atlantijs quos Diodorus ibi collocat. Sed et virum \non {illeg}/ strenuum fuisse docet fabula de cælo figmentum quod cælum humeris |sustinet. Et Et nomen A{illeg}|tla|sitis contrate \dicitur/ pro \fir ex Atalante/ {Atalantes} Atalantes Ha Atalantes \seu/ Hatal| {illeg} Ante{illeg} \seu/ \id est/ התל Ante{illeg}, {illeg} \{illeg}/ falso{illeg} Ante{illeg}, perfido Antæo Et התל Hatal falsum et perfidum signit Et nomen Atlantis seu Atalan seu Atal-Antis id est התל Antis, falsum Antem, perfidum Antæum significat. Est igitur Atlas autem contracte dicitur pro Atlantes. suS|n|t{illeg} igitur Atlas et falsus Ante{illeg} vel Antæus {ide} nomen idem: et mare Atlanticum idem sonat ac si dicas mare perfidi Antæu{illeg} Ita loqui amabant Ægyptij ob insidias structas Osiridi. {illeg}|Et| i|I|mponendo inter nomen Atlantis {illeg} Oceano designabant hunc es{illeg}|te| Deum Maris: Nam omnia maria innavigabilia {illeg} a veteribus Atlantica vocari tradit suidas. Vnde \Vnde/ Strabo dixit sensibit Indiam desinere ad mare Orientale et ad austrinum Atlantici partem et alibi in se coire ait ejus australe et orientale latus in \mare/ Atlanticum procurre procurre re & alio in loco Atlanticum mare in se coire. affirmatur In {illeg} Zosimus scribit rhenum fluvium se in Atlanticum mare exontrare \quod nunc Germanicum vocatur./. In somnio Scipionis dicitur omnem terram quæ a nobis colitur Atlantico mari quæm Oceanum appellamus circumfundi. Iulius Firmicus & Author libri de mundo qui Aristoteli adscribitur dicunt universam terram in morem Insulæ ab Atlantico mari {ab} ambiri. Idem sensit Herodotus qui Idem sensisse videtur Herodotus Herodotu{illeg}|s| mare omne pro Atlantico habuit præter Caspium, Rubrum et mare {illeg} quod græci navi gant id est mediterraneam. Igitur veteres Oceanum universum \dicaverunt/ Atlanti dicerunt et propterea hic est \verissimus et {illeg}istilissimus/ Neptunus {illeg} veterum {illeg} ab Æg quem Ægyptij Typhonem nominarum ab Ægyptijs Typhon di veterum {illeg} & atqꝫ adeo Ægyptio {sacin} Typhon veterum Neptunus verissimus, et eo nomins Ægyptorum Typhon

Deniqꝫ Typhonem esse Phut Phut et Neptunum et Typhona colligitur etiam ex eorum nominibus. \{illeg}/ \Non/ Phut {illeg} \{illeg}/ id est \est/ פו{illeg}ט \et (literis צ et ט invicem/ vel פוצ dispersus, \pep permutatis) {bello}/ dissipatus, contritus et confractus cum dispersione desunctur ab p{illeg}d{illeg} desumptum videtur sic ditus proculdubio ab ab dis Literas פ ח et ט et צ invicem {illeg} sæpe{illeg} permutari non ad bellu literis nimirum פ et צ invicem permutatis ut sæpe fit. \Hercules/ Et quis {illeg}Et quis not |Victos dispersit et ad invicem distraxit, collocando Ant{illeg} Typhonem in ultimis terris {illeg} ne bellyn renovaret. Nam| videt hoc nomen \nomen/ inditum fuisse ab Ægyptijs vel Niphtum Vnde Nephtijs nomen et uxoris Neptum et Nep Nemptunus dispersi sunt. Vn Et hinc \fit/ Nephtijs nomen uxoris Neptuni, ut et Neptun ipsius nomen Neptunus. Nam Neptunus idem significabat includis tam regiones maritimas quàm mare significat – –

δοῦ{νει} dictum puto \Porro/ A Phal Phut vel Put formatur \Græcorum \vero/ Ποσειδῶνα vix aliunde quàm παρὰ τὸ πόσιν/ \etiam/ Græcorum Pytho et literis invers Typho. Nam græci Typhonem et Pijthonem promiscue dicunt. Ægyptijs nomen Typ ignotum fuisse vi{illeg}|d|etum Hi Ægyptij nominabant \nomen/ Typhonis ignorasse videntur {illeg} dicta \{is} vocant/ eis \Ab Ægyptijs vocatur/ utplurimum Set{illeg}|h|, nonnunq{g}|u|ā Bubon et Sony: Quibus nominibus contrarietas et ini inicita et hostilis violentia donotari docet quæ nomina, inquit Plutarchus, designant violentiam quandam inhibitionem contrarietatemaut inversionem designant; et proptereu ab Ægyptijs formata sunt {de} \Dic Dicitur autem {illeg}/ Seth, a שתח \potavit/ compotavit. , Est compotator {illeg} sic dictus quæ fratrem Deus aquarum poti de Neptunú potum dat \hand {salubrem}/ et fratrem \Osiris/ compotando fraudulenter sustulerat |Est enim Deus Præses aquarum et convi{illeg}|vas| suffocat ut in casu Osididis et forte græcorum ποσειδῶν παρα τὸ πόσιν δοῦναι.| Inde Lycarnis fabula. Bebon ver Ægyptos \apud serpentem vel/ Draconem significato {illeg}[\ut/ Bochartus \in Geographia sua]/ {doccitt {sic}} et inde \Ægyptijs \{illeg}/ Elementum aqûæ per serpantes pingentibus serpentem/ Græci finxerunt Typ Pythonem esse Draconem ingentis magnitudinis ab Apolline casum et Ægyptij autem Elementum aquæ per serpent perigunt nomem versus manifestum. Vt Pytho est {ipsissimum} nomen {illeg} ipsius Put sic Draco{illeg} \est/ ad quem hic allusum est {illeg} \{illeg}/ symbolum, In \cum in {illeg}Nam {illeg}Nam {illeg}/ {illeg} Africa{illeg} {illeg} reperuntur, et {illeg}, \enim reperuntur {illeg} Dracones {illeg} et non alibi/ præterquam in India Ægyptijs prod antiquis proculdu ignotam quæ ad philosophiam Ægyptiacam nil spectas Daco Draco autem symbolum est ipsius Phut cum Dracones pragrandes in Africa reperiantur, et non alibi præter in India quæ ad Philosophiam Ægypti{illeg}|aca|m nil spectat.

[Editorial Note 2] <16r>

Hunc esse Men vel Menem regem primum Ægyptium jam statuunt Chronologi. idqꝫ ex interpretatione a[17] Eratosthenis |ait| Menes {a it, {illeg}} ἐρμηνεύεται Διόνι{σ}ος

Iam veròsi Iupiter sit Ham, Saturnus erit Noe. Priscus Italorum Deus Ianua (a quos Mensis Ianuarius) Deus eras a[18] anni et temporis et a Septimio apud Terentianum Maurum nominatur rerum Sator et principium Deorum, sed et cum gemina facie pingebatur ad instar Saturnij Ægyptij: Vnde liquet hunc esse Saturnum. Priscum item Italiæ nomen Oenotria (ex authore gentis proculdubio desumptum) indicare videtur quod Ianua et Ὄινος vinum, vel Ὀινὴ vitis, ex eadem sint radice. Vinum Hebraicè יינ jain:|.| e|E|t Ianus cognominatur b[19] Consivius a conserendo. Vtrum nomina illa ex Noe per Syllabarum transpositionem formata sint viderint alij. Hic enim Vineam primus plantavit. Literas autem in formatione nominum, a veteribus frequenter transpositas fuisse jamdudum observarunt Critici.

<17r>

Orbe inter Saturni filios diviso, Iupiter accepit regnum cælesse et ætas argentea jam incipit [ concipe autem Chamum cùm suis ex Babylonia in Ægyptum jam venisse, terram cæteris omnibus quæ ipsi obligerant, ob \solum/ fertiletatem Soli, præferendam. Nam \quemadmodum/ Plato dicit hunc in Ægypto regnasse, [et Menes, quem Chronologi Amanem esse statuunt, communi omnium consensu erat Rex primus Ægypti Menes inquit, Eratosthenes, ἐρμνεύεται Διόνιος exponitur Iovius.] Hinc etiam] \sic/ Ægyptus a Chamo olim dicta fuit Chamia vel Chemia et in Sacris literis terra Cham; \et habitatio Cham; {illeg} \sed/ et vestigia/ et nominis Chami frequentius occurri{illeg}|unt| in Ægypto quam in alijs regionibus: ut in Vrbe No Ammon, in Nomis {illeg} Chemmis, Psochemmis, Psitachem\m/is, in a[20] Hammonis delubro quodam {illeg} in Merse Nili insula \sito/, in insula b[21] Chemmis, in c[22]Thebaidis Vrbe Chemmis, in d[23] pago Chemmis. I{illeg}|bi| Etiam \Ægypto/ vixit \etiam/ Mercurius cujus consilijs et ministerio Iovem semper usum fuisse prædicant. Ibi quoqꝫ aratrum et fruges ab Osiride et Iside primum inventa traduntur cum prius spontaneos terræ fructus et quicquid arbores et vites ferebant solummodo comederent. Aratrum \Aruges/ verò in argenteo fæculo inventa{illeg}|s| esse pertribetur \ddiximæs/. Primum etiam bellum quod argenteo fæculo finem imposuerunt, \gestum fuit/ in Ægypto, gestum fuit, idqꝫ inter filios Chami \ob alimenta patris/, ut mox dicetur.De his ætatibus andiamus quid Veteres tradiderunt

Aurea prima sata est ætas, quæ vindice nullo

Sponte sua, sine lege, fidem rectumqꝫ colebat.

Mollia securæ peragebant otia gentes.

Ipsa quoqꝫ immunis rastroqꝫ intacta, ries nillis

Sancia vomeribus per se dabat omnia tellus.

Postquam Saturno tenebrosa in Tartara misso

sub Iove mundus erat subijtqꝫ argentea proles:

|Tum primum subiere domos: domus antra fuerunt. Et densi frutices & juncta cortice virgæ.|

Semina tum primum longis. Cerealia sulcis

Obruta sunt, pressiqꝫ jugo gemuere juvenci.

Tertia post illam fuccessit ahænea proles

Savior ingenijs et ad horrida promptior arma

Non Scelerata tamen. De duro est ultima ferro.

Sub Iove mundus erat non totus sed pars per cælum designata Neptuno regiones maritimæ, Plutoni terrestres per terramator=|illa quam Ægyptiorum fabulæ respiciunt.|

<18r>

totam ac tastarum significatæ obligevunt, ut jam dictum est. Saturnus in regione Babylonis quæ ad Semi Seu Plutonis ditionem pertinebat ad huc regnans in Tartarum mitti fingitur. Iupiter patri bellum intulisse dicitur vel quod excussio jugi paterni et discessio in Ægyptum cum discidio aliquo conjuncta fuerat, vel quod bellum Nimrodi (qui etiam Iupiter ab Assyrijs dictus fuit) cum actionibus Iovis Hammonis tandem confunderetur. Æitates verò sic distingui intelligas, ut cum \novis regibus &/ novo|is| Imperio|is| nova ætas semper incipiat. Quamdiu omnes sub imperio Noachi in Babylonia vivebant duravit ætas aurea. Cum divisione terræ et imperio Chami in Ægypto cœpit ætas argentea. Filijs Chami in terras \diversas/ fibi postea apatre concessas secedentibus et seorsim dominium in suos cuspicantibus \regna nova seorsim inchoantibus/ cæpit ætas ænea;|:| et cum Nepotis Nimrodi imperio Babylonico ætas ferrea mitium sumpsit. |duarto loco regnavit Belus Chami nepos, qui a[24] primus glad ferro belligeratus est et orbem totum multiplici bello commovendo, imperium Assyriorum condidit.|

De duro est ultima ferro ‡ < insertion from f 17v >            horrendos primus qui protulit eses et ferus et vero ferreus ille fuit. Tibul. l. 1. El. 10.        – De duro est ultima ferro: Protinus erupit ven{illeg}|æ| pejoris in ævum Omne nefas. ffugere pudor, verumqꝫ fidesqꝫ: Insidiæqꝫ est vis et amor sceleratus habendi Vela dabat ventis nec ad huc bene noverat illos Navila; quaqꝫ diu steterant in montibus altis ffluctibus ignotis insultavere carinæ jamqꝫ nocens ferrum ferroqꝫ nocentius aurum Prodierat. prodit bellum quod pugnat utroqꝫ Sanguineaqꝫ manu crepitantia conculit arma Vivitur ex rapto. Non hospes ab hospite tutus &c Ovid. Melam. l. 1.         – horrendos primus qui protubit enses et ferus et verè ferreus ille fuit. Tribul. l. 1. El. 10. < text from f 18r resumes >

Iam verò quomodo regnum Iovis inter filios èjus divisum fuit Diodorus sic describit. Osiris rebus Ægypti constitutis et totius regni administratione Isidi uxori in manus tradita consiliarium ei Mercurium adjunxit quod prudentia cæteros antestaret omnes. Imperatorem verò ditioni quam reliquit, Herculem genere propinquum cunctisqꝫ ob fortitudinem et corporis robur suspiciendum, at tractibus qui ad Phæniciam inclinant et locis maritimis Busirin, Æthiopiæ et Lib{illeg}|y|æ Antæum curatores dedit. Tum ipse iter \[in Æthiopiam]/ suscepit fratre comitatus quem Græci Apollinem vocant. Quoniam Cham et Osiris simul regnabant in Ægypto Diodorus actiones \dominium/ utriusqꝫ confundit \inter se et/ et sub unins tantum Regis nomine describit, \dominium in terras omnes i filio attribuit{illeg} quod|æ| {solias} erat pat{illeg}|er| gessit./ Intelligas ig|t|gitur non Osiridem sed Chamum distribuisse terras inter subditos suos et præfecisse Busiriden Phæniciæ, Antæum Libyæ et partibus Occidentalibus Æthiopiæ et Osiridem Ægypto et partibus Æthiopiæ ad austrum, dein Osiridem una cum filio suo Apolline colonias deduxisse in partes Æthiopiæ quæ ipsi obtigerant. Nam Apollo, quem \hic est Horus/ Ægyptijis Horum vocabant \et Horus/ non erat frater sed filius Osiridis, uti Diodorus alibi satis \verbis proximis/ docet, consentientibus etiam alijs Scriptoribus. \{Dr}/ [Cham{o} \um/ verò quem < insertion from f 18v > Hic inhonesto loco \Is adulterio/ genitus vivebat semper sub Osiridis et Isidis Imperio; et propterea Sanchuniatho sic intelligendus est ut Saturnus junior cum in meridiem venisset Taautum Deum Ægypto universæ sub Osiride præfecerit. Exclusis igitur Mercurio et Apolline ut sub Osiridis imperio constitutis, respondebunt Hercules Osiris Antæus & Busiris totidem Chami filijs Chus, Misraim, Phut et Chanaan Gen. 10 \{illeg}/, et Hercules erit Chus. Osiris erit Misraim, Antæus erit Phut & Busiris erit Chanaan. Nam Ægyptū Misraim a et Phæniciam Canaano obligisse notissimum est \in Ægypto Canaam in Phænicia &/ Phut autem in Africa et Chus in Arabia sedes habuisse Bochartus abuinde sates docuit \notissimum est Horum sedes/ sedes trium Misraim Phut et Canaan Diodorus posuit: reliquum est ut quartus Chus sitdel \Hercules cujus sedem Diodorus tacet sit fratrum/ quartus Chus et propterea sedem habeat in Arabia < text from f 18r resumes > <28r> Diodorus reticet, Sanchoniatho (apud Euseb. Præp Evang. l    ) ad hanc terrarum divisionem alludens sic ponur \hæc habet/ \sic commemorat./ Saturnus, ait, cum in Meridiem venisset Taa{a}|u|tum Deum Ægypti universæ regem creavit. Duos paulo ante nominaverat Saturnos patrem et filium, et t{û}c intelligit filium, qui Chamus est, Taautus autem seu Thoth non tam Rex constitutus erat quam Regni administrator sub Iside. Nam Mercurins semper habebatur Deorum minister, et propterea a[25] ab Etruseis et Samothracibus dicebatur Camillus et Camillus hoc est minister Deorum, et a pænis Sumes hoc est servus. Vnde in Dialogo Luciani in quo sunt collocutores Mercurius et Maia, is f|p|rofitetur se in multa ministeria distractum esse ac Dijs omnibus servire, seqꝫ talem esse quæritur quales ij qui duram in terris servitutem serviunt.Sunt igitur Hercules, Osiris, Antæus et Busiris, ijdem cum Chami filijs quatuor Chus, Misraim, Put et Canaan Gen. 10, et. Osiris est Masor Seu Misraim, Busiris est Canaan, Antæus est Phut et Hercules est Chus. Nam Ægyptum Misraim et Phæniciam Canaano obligisse notissimum est; Phut autem in Africa et Chus in Arabia fedes habuisse Bochartus fusè docuit Quomiam Hercules paulo post pro Iside contra Typhonem militavit, hic jam fingitur Dux exercitus Osiridis: nec regio aliqua extra dominium Osiridis ipsi assignatur. Cum autem Cham sit Iupiter, Hercules erit ejus filius et propterea idem cum Chus. Hercules enim ab omnibus statuitur filius Iovis. Xenophon in Æquivocis ait Saturni, ait, dicuntur damiliarum nobilium regum, qui urbes condiderunt serenissimi. Primogeniti eorum Ioves et Iunones. Hercules verò Nepotis eorum fortissime. Patres Saturnorum Cæli, Vxores Rheæ et Cælorum Vostæ. quot ergo Saturni, tot Cæli, Vestæ, Rheæ, Iunones, Hercules. Idem quoqꝫ qui unis populis est Hercules alteris est Iupiter. Nam Ninus qui Chaldæis extitit Hercules fuit Assytijs Iupiter. Chaldæi igitur, dum Ninum pro Hercule haberent; per Iovem intellexerunt Nini patrem Chus, et per Saturnū Chamum avum Nini, et propterea ne Noachus ommitteretur <29r> dederunt Saturno Deorum Ægyptiorum primo patrem Cælum et matrem Terram. Vnde factum est ut in Oriente, qua patuit Chaldæorum philosophia Cælus pro Noacho et Saturnus pro Chamo usurparentur Id quod etiam ex sanchumattione manifestum est. Hic enim Phænix cum esset, passim describit actiones Noachi |\Apud/ Assyrio|i|s verò cum Belus esset Iupiter, Chus fuit Saturnus &Cham Cælus, Noachus autem Hypsuranius. Atqꝫ hæc tertia sent{illeg}|e|ntia, hicet cæteris recentior, sit, tamen cum Imperio Assyriorum Calissime per Orientem propag{illeg}|a|ta fuit| Et Chami sub nominibus Cæli et Saturni, per Saturnum semper intelligens Chamum præterquam ubi de Ægyptiorum philosophia disserit. Dicit enim Saturnum patri Cælo bellum intulisse et consiliarios habuisse Mercurium et Minervam, eumqꝫ (ut modo dictum est) præfecisse Mercurium Ægypto toti: quæ omnia de Noacho Cælo \&/ Chamo it Saturno \ita/ intelligenda sunt \ut Chamus sit Saturnus./. At Ægyptijs qui per Iovem semper intellexerunt Hammonem, Hercules erat filius Hammonis. et propterea Herculis æquales Osiris, Busiris et Antæus qui Terrarum Domini jam constituebantur, erant Hammonis extram filij |Hercules Expelle leomina qua sola vestibus semper describitur es|t| fuste quo solo dimicavit manifestum est quod vixit et ante inventionem artis textoriæ et ante bella Nimrodi quæ cum gladijs gesta traduntur. Nimrodus autem erat filius Chus et propterea Nim{illeg}rodo antiqu{ie}or Hercules, et Herculis æquales Osiris Busiris et Antæus qui Terrarum domini jam constituebantur, erant Chami etiam filij Chami.|

De Osiride res constat. \pluribus argumentis stabilitur/ Nam ut Misraim fuit Ægypti totius Rex et pater, sic etiam Osiris. Mercurius enim sub Osiride res administrabat Ægypti totius utiex Sanchoniathone jam dictum est,) et \Nam/ Ægyptij omnes Osirim et Isim tanquam communis Ægypti totius parentes quàm religiosissime colebant Testis est Herodotus l. 2: Ægyptij, ait, non colunt similiter deos eosdem præter Isim et Osirim. Quam latè diffusa fuit Posteritas Misraim tam late propagatus fuit horum nominū cultus et vix ultra. Sepulchra eorum religiose \as/ servabantur et rerum ab ipsis gestarum ostendebantur loca. Vrbes \Ægyptiorū {no} omnium/ antiquissimæ{illeg} ab ipsis \& nobilissime & eorum æqualibus./ conditæ{illeg} esse /sunt\ \dicuntur \*/ < insertion from the right margin of f 29r > * ut Thæbæ a Misraim & Bubaste ab Iside in inferiori Ægypto ab Iside. < text from f 29r resumes > & leges \Ægyptiac{illeg}æ/ primum ab Iside positæ {illeg}|dic|untur. Porro)/ tradebant. In memoriam inventionis frugum et aratri a[26] invocabant semper Isidem tempore messis, et in festo Isidis |b| vascula tritici et hordei circumferebant. \Ideò/ Serapis|dis| etiam semper \idolon/ gestabat modium frumenti in Capite, et Boves quibus terra colebatur, tam Isidi quam Osiridi magna cum solemnitate consecrabantur. Atqꝫ tales constitutiones a multis retro annis constantissime servatas fuisse testis erat consensus Ægypti totius in hoc cultu. Vnde cùm frugres in ætate argentea inventæ dicantur, consequens est ut Osiris tunc vixerit, et propterea sit ipse Misraim; præsertim si Ægyptas a morte primorum parentum <30r> \Misraim et uxor ejus,/ in varia regna, pro more aliarum antiquissimarum gentium, abierit, ut aliquorum est opinio. Notandum tamen est quod Misraim sit nomen duale et non tam patrem populi quàm populum ipsum significet, nempe duplicem Ægyptum, hanc inferiorem ubi Pastores aliquando regnav|b|{e}ant, illam superiorem quæ Thebais dicitur. A nomine singulari mensis ultimus Ægyptius dictus fuit Mesori et regionis totius Metropolis Alexandria usqꝫ hodie a Saracenis vocatur Maser Ægyptus etiam olim tam \nonnum quam/ Masor dicebatur 2 Reg. 19. 24, Isa. 19. 6, Mich. 9. 12 quam Misraim Gen 13. 1, Exod 1. 8 &c ejusqꝫ Metropolis Alexandria usqꝫ hodie a Saracenis \a dicitur dicitur./ Maser. Masor |a| autem seu מצור locum munitum vel angustum significat a primitivo צור Sor coactare: unde צר Sar angustus vel angustia. Ægyptus enim rupibus et fluvio Nilo mumebatur undiqꝫ et quoad latitudinem valde angusta erat. Hinc Ægyptij pro Masor dicebant Sor vel Sir, ut \in vocibus Bu-siris, Cala-siris, Pelo-siris,/ in Nili parte quadam quæ nominabatur Siris, in Stella Sirio, in Deo Sarapide, \in vocibus Bu-siris, Cala-siris, Pelo-siris/. Nilus et Stella Sirij erant Osiridi sacri, et propterea ab Osiride \ejus nomine Ægyptiaco/ dicti Siris et Sirius id est, si terminationes a Græcis adjectæ omiffantur, Sir. Vnde Nilus (Ios. 13. 3 et Ier. 2. 18) ab Hebr Hebræis dicitur Sihor. Serapis autem erat bos Osiridi sacer, quem alias Apin nominabant, et voce composita Sar-Apin vel Ser-Apin, id est \Osiridis/ bovem. Osiridis. Vnde etiam Nomen Idoli Sarapidis. \Quo nomine Idolum Særapidis etiam vocabatur/ Osiridis igitur nomen Ægyptium erat \tam \tam// Sa|i|r vel S|i|or vel Ser \quam Misor/, pro quo græci (vel articulum c o præponendo vel potius solennem Ægyptiorum (in hujus Dei Sacris solennibus, funebres Ægyptiorum planctus e{f}|t| frequentes Excle|a|mationes אוי צר, O {illeg} Sar audiendo,) dixerunt Osiris. Plutarchus enim in Iside conquæ \e/ritur Nomen Osiris non esse Ægyptium sed a Graæcis formatum: at Nomen Sarapis pro Ægyptio agnoscit. Quod si Osiridis Nomen Ægyptium sit Sar vel Sor, et hoc nomen (ut jam ostentum est) idem sit cum Masor; erit Osiris {nec ea} idem cum Masor vel Misraim. Porrò Osirim esse Major sic {illeg}super confirmamus \His adde quod His adde quod Adhæ/ diodorus dicit |Diod l. 1| Saturnum genuisse, ut fabulantur quidam, Osirin et Isidem, ut verò plurimi asserunt Iovem et Iunonem et ex his natos Osirim Isidem et Typhona. Scilicet Chaldæis qui per Saturnum intelligunt Hamonem, Osiris et Isis sunt filij Saturni, cæteris sunt <31r> filij Iovis, atqꝫ adeo omnium consensu sunt filos Chami Rursus Diodorus lib 1. scribit quod in columnis Isidi et Osiridi in Ægypto erectis Saturnus natu minimus dicitur pater Isidis et Osiridis et Isis mater Ori. Saturnus natu minimus est Chamus, patré et fratribus omnibus junior. Nam Saturnus Ægyptius Chamo junior nullus est. Columnas autem Babylonijs illic imperantibus erectas fuisse credo, ideoqꝫ Chamum dictum esse Saturnum natu minimum \Nam Babylonijs Chasmes erat Saturnus/. Porrò Diodorus lib 1. scribit quod Osiris sit filius Iovis regis Ægyptij quem Ammonem vocant. Et Sanchoniatho (Scriptor longe antiquissimus et curiosus orignum historicarum investigator) tradit quod Isiris (trium literarum inventor) sit frater illius Χνᾶ Chna qui primus postea Phœnix vocatus est Cananei, qui in bellis Iosuæ ex omni terra Canaan in Africam migraverant, nominabant sese Pœn{illeg}|i|id est \seu/ phœnices et Septuaginta Interpretes pro Canaan substituunt phænicen, et propterea Phænice et terra Canaan voces sunt ejusdem significationis. Vnde Phænix ille primus seu Pater Phænicum idem est cum Chananeorum patre Chanaan hic {t}|c|urte dicto Chna. Nam et terra Chanaan per similem vocis decurtationem olim dicebatur Chna, et pop{a}|u|lus Chnaos. Stephanus Byzantius in libro de Vrbibus: Χνὰ, ὁυτως ἡ φοινίχη ἐχαλεῖτο, et paulo post τὸ ἐθνιχὸν {illeg} τάυτης Χνάος. Vox Chanaan perinde ut vox Hamon terminatione semantica redundat. Vox primitiva est Chana humilis (q. d. servus servorum Gen. 9) et contractè Chna. Igitur Osiris est Qua tractenus frater Chanaan et propterea filius Chami et Ægyptiorum pater Misraim. Quod erat indicandum.

Quæ hactenus exposita sunt confirmabimus ah|d|uc ex Sanchoniathone. Is generationes Deorum a principio mundi res|c|ensens et singulis generationibus Deos binos nominans, generatione decima, vel\loco/ Xisuthri vel Noe qui Chaldæis et Mosi decimus est ponit Agrum et Agricolam, dicitqꝫ Agricolam in veterum libris, Deorum maximum,elogio plane singulari nominari, et ab his duobus Agricolarum et Venatorum genus propagatum esse. quodqꝫ filios relinquere Amynum et Magnum quibus Villarum gregumqꝫ alendorum rationes feruntur acceptæ. Ex istis nati Misor et Sydyc, Misor filium Taautum habuit primorum in scribendo Elementorum <32r> filis Iovis, atqꝫ adeo omnium consensu sunt filij Chami. Rursus Diodorus lib 1. scribit quod in columnis Isidi et Osiridi in Ægypto erectis Saturnus natu minimus dicitur pater Isidis et Osiridis, et Isis Mater Ori. Saturnus natu minimus est Cham{illeg}|us|, patre et fratribus omnibus junior. Columnas autem, {illeg} Babylonijs illic imperantibus, erectas fuisse credo \ideoqꝫ Chamum dictum esse Saturnum natu minimum/. His adde quod \Ad hæc/ Sanchuniatho (Scriptor bello Trojano antiquior \longe antiquissimus/ et curiosus originum historicarum investigator) dicit quod \a Ager et Rusticus sive Agricola a quibus {illeg}|Agrico|larum et venatorum genus propagatum, filios reliquere/ Amyna et [27] Mag{a}|u|m \quibus/ villarum gregumqꝫ alendorum rationes feruntur acceptæ. Ex istis nati Misor et Sydyc, Misor filium Taautus habuit primorum in scribendo Elementorum inventorem quem Ægyptij [28] Thoor Alexandrini Thoyth Græci Hermetem nominarunt.# < insertion from f 30v > # Hic Ex Amyni filio \et Agri Nepote/ Misor vel Misraim, liquet Agrum esse Noah|c|hū & Amynum est seu Αμὺν esse Ham; et ex Mercurio adjuncto liquet Amyn esse Iovem Amon et Misor esse Osirim. Ager et Rusticus sunt nomina duo unius Noæchi. Is enimprimus fuit Agricola. Amyn est Hamon {qbi} ob est Amyn. Magus, ut opinor, est aliud Chami nomen ab Assyrijs inditum ob scientias ab ipso tanquam Magorum seu sapientempatre propagatas. Seu Legit forte \Legebat fote/ quit|s| Amynud et Magnum pro Amyno Mago, particula explicativa ו in copulativam versa. Certè Dij pro varietate nominum multiplicari solent.Quomodo Mercurius sit filius Osiridis dicetur postea sufficit hic ostendisse quod Osiris sit Misrain < text from f 32r resumes > Ex Mercurio annexo liquet Amyn. Seu Αμὺν hic scribi pro Amon seu Ham et Misor seu Masor pro Osiri. quomodo Masor sit pater Mercurij posthac ostendam. Deniqꝫ Sanchumiatho scribit quod. Isiris (trium litorarum inventor) sit fratrer illius Χνᾶ Chna qui primus postea Phænix vocatus est. \Canansi qui {illeg}|in be|llis Iosuæ ex omni terra Canaan ai Africam migraverant, nominabant sese Pænos id est Phænices et/ septuaginta interpretes pro Chanaan substituunt Phænicen, et propterea Phænice et terra Canaan voces sunt ejusdem significationis. Vnde Phænix ille primus \seu Pater Phænicum idem est cum Chananeorum patre/ Est Chanaan hic contracta \curtè/ dicto Chna. Nam et terra Chanaan per similem vocis contra \decurta/ tionen olim dicebatur Chna, et populus Chnaus. Stephanus Byzantius in libro de Vrbibus: Χνὰ, ὁυτως ἡ φοινίκη {}καλεῖτο, et paulo post, τὸ ἐθνιχὸν τάυτης Χνάος. Igitur Osiris est frater Chanaan et propterea idem cum Misraim, cùm \soli/ Ægyptus \tota utriqꝫ/ in patrimonium cessi|i|trit.

Antæum esse Phut exinde confirmatur quod is non parvæ alicui juxta Ægyptum provinciæ præficiebatur sed late in Africa imperium exercuit, sedem in Mauritania ad urbem Tingi ab Ægypto longissimè distantem collocans et Gentis illius conditor existens. Plinius: Tingi quondam ab Antæo conditum: et paulo post de vicinis oppidis Zili et Lixo: Ibi regia Antæi, certamenqꝫ cum Hercule et Hesperidum horti. De his Antæi regnis Lucan ✝

Inde petit tumulos exesasqꝫ undiqꝫ rupes

Antæi, quæ regna vocat non vana vetustas

<33r>

Plutarchus in Sertorio de Tingi: Antæum ibi jacere tradunt Libyes et paulo post: Fabulantur Tingitæ Antæo fato \functo/ uxorem ejus Tingam concubuisse cum Hercule, ex quibus editum Sophacen regioni imperasse et oppido matris induisse nomen. Solinus: Tingi excipit, Mauritaniæ nunc colonia, cujus primus Author Antæus est. At Phut quoqꝫ gentem hanc condidit, sedem in his ipsis regionibus collocans ut ex nomine locis imposito colligo. Nam regio hæcce Hebræis dicebatur. Phut, teste Aria Montano in Apparatu suo Biblico. Hieronymus autem (in tradit. Heb.) ait: Phut Libyæ: a quo et Mauritaniæ fluvius usqꝫ ad præsens Phut dicitur omnisqꝫ circa eum regio Phutensis; multi Scriptores tam græci quàm Latini hujus rei testes sunt. Idem habet Ioseph Antiq. l. 1. c. 7., Eusebius de locis, et Isidorus originum lib.9. cap.2. Coincidunt igitur Phut et Antæus. Belli verò inter Antæum et Herculem hæc erat origo. Osiris |vel| uxorem fratris Typhonis \vel potius filiam Maiam/ constupraverat et ex ea susceperat filium [29] constupraverat et ex ea susceperat filium anubin. Annis aliquot elapsis Th|y|pho fratrem convivio exceptum per dolum arcæ \f/ includit et Projicit in fluvium Nilum: \unde fabula Lycæsis/ Isis errabunda maritum quærit, arcam{illeg} ad maris littus ejectam invenit, inventam avehit et noctu in agro deponit. Typho in eandem fortuitò incidens corpus in partes plurimas discindit et Ægypti regnum affectat. Isis dispersas partes recolligit et humat orus Osiridis filius a Typhone quæritur evadit Herculem sibi adjungit. Pugna dierum plurius instibus committitur |Isis dispersas partes recolligit et humat ~ ~ ~ ~ commendatqꝫ liberos suos Orum et Bubastem Latonæ matri. Fugiunt Ægyptij et Latona se cum {illeg} \juvenibus/ recipit in insulam Nili dictam         . Typho omnem peragrans Ægyptum eosdem quærit. Hercules cumcopijs in Ægyptiorum subsidium properat. {illeg} Pugna dierum plurium fustibus committitur| idqꝫ ad fluvium Nilum prope vicum Antæam in Arabiæ parte quæ mari rubro et Nilo interjacet. Typho cum Socijs vincitur et Isidi vinctus traditur. Isis cum filio Oro regnum capessit. Typhonem Isis dimittit. Iterū atqꝫ iterum pugnatur. Di|Be|lu Hercules victum Typhonem in Mauritanem \regiones ultimas/ deportat. Et hoc erat bellum inter Antæum et Herculem{sic} Nam Typho \idem est cum/ Antæo et Phut,unus et idem sunt ut argumentis sequentibus jam probo. Diodorus author est quod Pugna Hori cum Typhone commissa fuit ad fluvium [Nilum] prope vicum, qui Antææ nunc nomen habet ab Antæo quem Hercules Osiridis ætate supplicio effecit. # < insertion from f 32v > # Et Hercules apud Ovidium (Meta{illeg}n. l. 9. Fab. 3) ait             – sævoqꝫ alimenta parentis      Antæo eripui – Invasit igitur Antæus in regnum Iovis in Ægypto, et ibi cum Hercule decertavit < text from f 33r resumes > Igitur"Hercules nem eodem in loco cum Antæo et Typhone pugnavit et utrimqꝫ ibidemvicit et ex circum stantiarum nonsensu hostis idem agnoscitur. |Decertavit igitus Antæus seus Phut cum Hercule in Ægypto, idqꝫ in eodem loco ubi victus est Typho Diversos autem hostes fuisse qui cum eodem Hercule in eodem loco, eadem \de causa/ pugnaverunt & ibidem victi sunt non est verisimile.| Bellum Herculis cum Typhone est decantata illa <34r> Veterum Gg|i|gantomachia, qua Dij cælestes Iupiter Apollo cæterisqꝫ auxiliante Hercule (id est Cham, et Horus cum Socijs auxiliante Chus) Gigantes dominium cæli (id est regnum) affectantes fulmine bellico prostrarunt. Turbarum initium \a/ Pieri fli filia apud Ovidinis{illeg} sic de scri{bit} \bi/ dicit.[30]

Bella canit superum falsoqꝫ in honore Gigantes

Ponit et extenuat magnorum facta Deorum

Emissumqꝫ ima de sede Typhoëa terræ

Cœlitibus fecisse metum, cunctosqꝫ dedisse

Terga fugæ, donce fessos Ægyptia tellus

Ct|e|perit et septem discretus in Ostia Nilus

Huc quoqꝫ terrigenam venisse Typhorea narrat

Et se mentitis superos celasse figuris;

duxqꝫ gregis, dixit, fit Iupiter: unde recurvis

Nunc quoqꝫ formatús Libys est cum cornibus Ammon

Delius in Corvo, proles Semeleia capro,

ffele SororPhæbi, nivea Saturnia vacca,

Pisce Soror Caluit, Cyllenius ibidis alis.

Talis fingitur Deorum consternatio, donec Hercules adesset. Nam confessum est apud omnes, inquit Diodorus, quod Dijs cælestibus Hercules in bello Gigantum suppetias tulerit. < insertion from f 33v > ✝ Ad eundem fere modum Agatharcides apud Photius turbas hasce describit. Minervam, inquit, fabulantur quanta quanta est in hirundinis corpusculū sese abdidisse & majestatem Iovis in Cygni formammigrasse & Cereris pulcritudinem in turpissimum transijsse habitum. Et Iovem qui pro maximo habetur, a maximè necessario, uxoris germano, insidias expertum, et servatum esse a maxime invisis, Titanibus inquam, qui egressi e vinculis et tenebris & quæ illic est custodia,postquam in fugam conjecto Neptuno receperint. Tum Venerem mortali manu sauciam et Martem ab Ote et Ephialte [Neptuni filijs] vinculis constrictum. Et Dictum in regno suo ab Hercule sagitis ictum |Et Ditem in regno suo ab Hercule sagitis ictum in maximos incidisse cruciatus| Neptunus et Mars \hic/ sunt Typho et Hercules, Titanes dicuntur filij Iovis Ammonis ex uxore Titæa et nonnunquam pro Neptuno et ejus filijs sæpissimè verò per (ut in hoc loco) pro Marte et ejus filijs accipiuntur. Dicuntur Iovi invisi ob bella quæ postmodum gesserunt. \Ditem id est Misraim seu Ægyptum sagittis suis feriendo/ In Plutonis \autem/ regnum ablegantur quod nondum. Ægypto egressi habitarant ad locum Acherusiam ubi mortui postea sepulti sunt. < text from f 34r resumes > Et quemadmodum Typho vel Typhoeus fama populari pro inmani Gigante celebratur sic etiam Antæus. Plutarchus in Sertorio de Tingi: Antæum ibi jacere tradunt Libyes; ejusqꝫ sepulchrum eruit Sertorius non habita barbaris fide ob magnitudinem: et cum incidisset in corpus sexaginta cubitarum longitudinis, ut fama est,obstupuit. Idem habet Strabo l. 17. Famam sane plusquam poeticam, sed quæ docet bellum Herculis cum Antæo celebrem illam Gigantomachiam fuisse. Hercules et Antæus erant principes populorum duorum et propterea \non soli sed una/ cumcopijs suis dimicaverunt. Tali bello Ægyptum omnem perturbari necesse esset. Ægyptij autem nullum aliud hujusmodi bellum agnoscebat præterquam cum Typhone. \Sed/ Nec alius erat hostis quocum Hercules congrederetur præter Canaan de quo posthac dicemus. Chus et Chanaan erant Asiatici. Solus Phut erat Afer et Afrum fuisse quocum Ægyptij decertabant Hyginus fab. 274 sic docet. Afri, ait, et Ægyptij primum fustibus <35r> dimicaverunt; postea Belus Neptuni filius gladio belligeratus est: unde bellum dictum. Eodem spec|t|at quod Diodorus (lib.3) steriles Afrorum et varijs magnitudine et forma serpentibus abundantes regiones cum incolis \incolas interioris Africæ/ describens, addit: Hos, fama est, impressiones quondam in Ægyptum facta, magnam terræ partem habitatoribus destituisse: scilicet per fugam superius descrip{i}|t|am. Huc spectat etiam quod Ægyptij Typho erat Neptunus et Neptunus erat Deus Libycus |es| Docet enim a[31] Plutarchus quod Ægyptij Typhonem mare \/ < insertion from f 34v > ‡ esse dicunt: ideoqꝫ mare abominantur sacerdotes & salem Typhonis spumam vocant Navium rectores ab ijs non compellatur utpote mari intentes indeqꝫ victum suum petentes, eademqꝫ potissimum de causa b[32] piscem aversantur et odium pingendo piscem notant, et extremas terræ partes quæ mare attingunt Typhonis uxorem \Nep\h/tin/ dicunt, et Nephtin < text from f 35r resumes > vocabant et Nephthin extremas terræ partes quæ mare attingunt ideoqꝫ ean ultimam nominabant et Typhonis{illeg} uxorem dicebant, et odio Typhonis aversabantur etiam eos qui gustare nefas ducebant uterentur mari. Vnde etiam b[33] odium signabant per figuram piscis et c[34] de piscibus gustare nefas ducebant. Igitur Typho est \Deus maris/ Neptunus. Neptunum vero esse Deum Lybicum Herodotus patefecit. Neptuni nomen, ait, ab initio nulli usurparunt præter Libyas qui semper hunc Deum in honore habent. Eum Ægyptij igitur putant esse, sed nullo honore prosequuntur. ut Ægyptij patrem suum Osirim, Assyrij regem suum Belum, Latini patrem Ianum et Gentes singulæ majores suos apprime honorabant, sic Afri Neptunum honorando, hunc sibi patrem vindicabant. \Porró Veteres \/ < insertion from f 34v > ‡ constituendo a[35] Libyam uxorem Neptuni < text from f 35r resumes > nominando viros fortes et Tyrannos (ut b[36] Belum et c[37] Busirin)/ Ægyptij quoqꝫ dicendo Belum essehi> Neptum et Libyæ filios, indicabant \uxorem Typhonis Nephtin esse regionem Libyæ/ Neptunum esse Libycum. Neptuni autem fili{illeg}os vocabant \Tyrannos/, quod Neptunus vir fortis esset et sedition{e}|u|m pater.

Θησευς υιος του Αττικου Αεγεως &c

Theseus filius erat Attici Ægei Æthræ

Tanquam autem strenuum dixerunt filium Neptuni

anima enim elatos cunctos et omnes strenuos,

Filios et amicos amasiosqꝫ dicunt Neptuni.

d[38] A. Gellius autem paulo distinctius: Præstantissimos, ait virtute prudentia viribus, Iovis filios Poetæ appellarunt, u Æacum et Minoa & Sarpedona: ferocissimos et immanes et alienos ab omni humanitate, tanquam e mari genitos, Neptuni filios dixerunt, Cyclopa et Cercyona et Scyrona et Lestrygonas. Et Lib. 2 cap. 28: Antiquissimi Græcorum Neptunum ννοσίγαιον χὶ σεισίχθονα appellarunt, ideoqꝫ {concussorena} terræ Eu{illeg}eas Homerus Il. 3 v 159: ευρυστερνον, lato pectore Neptunum vocat. Neptunus igitur vir fortissimus erat, sed ferox et immanis, qualis Typho describi solet. Africum \Libycum/ fuisse Typhonem innotescit etiam ex inventione et usu equorum et curruum.g[39] Equi enim a Neptuno primum domiti sunt et equestris rei scientia ab eo tradita: unde Hippins, id est equestris nominatur, et h[40] Plutarchus <36r> ex disciplina Ægyptiorum scribit ursam esse constellationem Typhonis \etc/. < insertion from f 35v >               – claramque Lycaonis arcton i[41] Virgilius tandem appellat. Nam Typho qui convivas perfide occidit & in frustra {digivit} \discidit/, Lycaon est: unde nomen apollinus {illeg}k[42] Lycij. Per ursam vero et arcton < text from f 36r resumes > P|p|laustrum intelligil|unt|, nam ursa est constellatio recentior a Græcis excogitata. Achilles Tatius in ἐισαγωγὴ ad Phænomena Arati; In Sphæra Ægyptiaca neqꝫ Draco censetur nec nominatur, neqꝫ Vrsæ neqꝫ Cepheus: sed aliæ formæ alia nomina sunt indita Simulacra. Ita etiam in Chaldæorum sphæra. Equi igitur et Plaustrum sunt Neptunia Symbola.Spectant autem \hæc/" ad Afros. Dionysius Periegetes;

Κυρὴνη τ᾽ἔυιππος, Ἀμυκλαίων γένως ἀνδρῶν

Et Spartana dehinc Cyrene mater equorum

2 Paralip. 16. 8: Et Libyes \Lubæi/ [id est Libyes] fuerunt in exercitu multo cum curribus et equitibus. Herodotus in Melpomene: Quadrijugos equas jungere a Libybus græci didicere. Maximus Tyrius: Instituta Cyrenaica sunt aurigationes. Ephorus: Athenienses quidem ad nauticam, Thessali ad Equestrem, Bæoti ad gymnasticam; Cyrenæ autem ad currulem artem se applicant. Scholiastis in Pindari Pythia Ode 4: Cyrenem equestrem appellat non ex præsenti occasione sed quia Neptunus Libyes docuit equos currui jungere. Afer estimatur Neptunus, et propterea idem cum Phut. Hoc clarius constabit uf|b|i ostendero quis sit Atlas.

aEusebius [43] et b[44] Diodorus facitact Atlantem Antæo, Herculi primo et Busiridi coævum, \c Eusebius paulò antiquiorem statuit/. Conjungitur etiam Atlas cum Hercule in fabulis Poetarum. Et Mercurio ex ejus filia Maia genito \senior/ constituitur. Sanchuniatho quoqꝫ eundem repanid intert{illeg} Deos antiquissimos \reponit/. Elium, inquit, nomine Altissimus et fæmina Beruth loca Byblo vicina tenuere, – Iis nati sunt Cælus et Terra –. His liberi quatuor, Elus qui Saturnus dictus est, Bætylus; Dagon qui Sito nominatur et Atlas. –– \Et paulo post:/ Commilitones Elus appellati sunt eloim, quasi Saturnios diceres. Porro sadidum filium Saturnus gladio suo jugulavit ac paulo post filiam quoqꝫ suam capite truncavit, ut reliqui omnes Dij hanc Saturni mentem penitus obstupescerent. Hæc est Assyriorum \Syrorum est hæc/ Philosophia \in Phæniciam propagata/. Nam Iupiter Belus paulo post appellatur Saturni filius: Est igitur \Et propterea/ Saturnus \erit/ Beli pater Chus.Confirmatur id ex Ili nomine et moribus. Nam Ilus Seu Il vel Ed deum fortem significat et ex Commilitonibus Eloim Et filiorum cæde cognoscitur esse Deus bellicosus \Deus/ et sanguinolentus belligerantium Princeps.Ejus frater Dagon Seu Sito paulo post \a Sanchoniathone/ exponitur Deus ille qui frumentum et aratrum <37r> invenit, adeoqꝫ Osiris est bætylus videtur esse Canaan desumpto forfan nomine \vel a Pyrethæis de quibus posthac dicam, vel/ a Phænicum bætylis seu lapidibus unctis; de quibus Photius ex Damascio: Iuxta Heliopolim Syriæ, Asclepiadem in Libani montem ascendisse, et vidisse multa Bætylia vel Bætylos quos vocant, de quibus multa miracula narrant. Restat ut fratrum quartus Phut sit Atlas. cum hoc Sanchuniathonis monumento conspirant quæ Diodorus ex Atlantiorum traditione descripsit: Vranus \ex Titæa uxore Titanas suscepit,/ nati filij Saturnus, \{illeg}Saturnum, Atlantem/ Hyperion|en| al{illeg}|ios|qꝫ, præter filias quarum duæ natu maximæ præ cæteris inclaruerunt, Basilia \nimirum/ et Rhæ|e|a, Pandora nonnullis dicta. Basilia ab Hyperione fratre domum ducta fuit, e quo cum duos Suscepisset liberos Helium et Selenem, fratres conjuratione inita Hyperionem obtruncant, |&| Helium adhuc puerum, in Eridano demersum suffocant. Qua calamitate patefacta Selene fratrem impensè amans de tecto se dat præcipitem. Mater contendit a suis ut Deûm cultu defunctos venerentur, suum verò corpus nemo posthac contingat: –– Post Hyperionem e medio sublatum cælò geniti regnum \patris/ inter se diviserunt: inter quos clarissimi Atlas et Saturnus. Atlanti regiones Oceano conterminæ sorte obvenerunt, qui populos illic Atlantios et maximum terræ montem Atlantem de nomine suo apellavit. –– Exactum Astrologiæ cognitionem habuisse per hibent Inter plurimos ejus filios eminuit Hesperus. Filiæ ipsi nataæ Maia, Electra, Taygeta, Asterope, Merope, Halcyone et Celæno. Hæ cum generosissimæ indolis heroibus et Dijs ipsis \[fratibus scilicet]/ commixtæ, plurimis hominum gentibus primordia dederunt. Sic Maia natu maxima e Iovis complexu Mercurium multarum artium repertorem edidit. His in cælum erectis Pleiadum sidus assignatur. De Saturno Atlantis fratre memorant quod enormis ejus fuerit impietas et avarities, acceptaqꝫ in thorum conjugalem Rhea Sorore, Iovem Olympij postmodum cognomento, procreavit. Hunc totum sub imperio mundum habuisse dicunt, – qui contra quam parens vitæ rationem instituend omnibus sese æquum et humanum præbuit; ob quod patris quoqꝫ nomine a suis affectus est. Is regnum vel sponte a patre concessum, vel a subditis odio patris traditum accepit. Quamvis autem Saturnus Titanum auxilio bellum ei moverit; prœlio Tamen victor et rerum Dominus evasit Iupiter. Et totum dehinc orbem peragrans bene de natione mortalium demeritus est. Et quia robore corporis, et omni virtutis genere <37v> <38r> excellebat, facile totum sibi mundum conjugavit. In Hoc imprimis dabat operam, ut impios et sceleratos pænis et populum beneficijs afficeret. Ideoqꝫ exemptum rebus humanis perpetuum totius universi dominum; propensis omnes studijs appellarunt. |Hæc| Diodor. l. 3. Tantus \autem/ est horum consensus cum ijs quæ ex Sanchoniathone protuli, ut facile credam Philosophiam syrorum a Phœnicibus in Mauretaniam venisse. Nam Iupiter Olympius qui totum sub imperio mundum tenuit et postquam rebus humanis exemptus fuit, ab omnibus universi totius Dominus id est (ling{r}|u|a Syriacâ) Belus appellabatur, certissime est magnus ille Assyriorum Iupiter Belus. Ideoqꝫ pater ejus Saturnus est Chus 9 vir improbis moribus ut etiam apud Sanchoniathone describitur) & Saturni frater Hyperion quem fratres sustulerunt est Osiris; Hyperionis autem liberi Helius et Selene sunt Orus et Bubaste seu Apollo et Diana id est Sol et Luna (ut hic dicuntur) ejusqꝫ uxor Basilia est Isis Ægypti Regina. Hæc enim post mariti fatum vidua semper mansit et sacris ritibus institutis maritum et filium in Deos retulit. Vnde Ægyptij commentati sunt quod, b[45] Invenit Isis immortalitatis pharmacum quo filium Orum Titanum insidijs oppressiem et mortuum in aquis inventum, non tantum reddita anima in vitam reduxit sed etiam immortalitatis participem fecit. Per Eridanum \in quo Helius perijt/ intelligo Nilum. ut patr no quem \fluvium Ibi est Eridanus/ Phut (Auriga ille Æthiopicus Phaeton) fulmine bellico Iovis Amonis percussus \fuit/ quodammodo recidit Sic Nilis in lælis delineatus plerisqꝫ est Eridanus Europæi Padum volunt, fabulas aliarum gentium ad setrahendo. Quæ literis eorum antiquiora sunt ad eos nil spectant. \sed levis est hæc disputatio./ Superest \Superest ut/igitur Saturni et Hyperionis frater Atlas sit Phut. cum enim Saturnus e{illeg}|t|{t} Atlas Regnum paternum inter se diviserunt, et Saturnus regnâvit in Oriente, manifestum est quod Atlas longè lateqꝫ per Africam dominatus sit. Nam et {d}|c|[46] Æthiopia omnis olim Atlantia dicebatur et gentes \illæ/ variæ ex Atlantis filijs oriundæ te st {illeg} \indicant/ hunc esse Afrorum communem patrem. Quinetiam Atlas est ipsissimum Antæi nomen. Nam Atal התל falsum significat et Atal Ante falsum Antæum. {}di Antæi {illeg}|O|b Osiridem dolo sublatum ita loqui amabant Ægyptij. Atlas verò contractè dicitur pro Atlantes et Atlantes pro Atal Ante, ut ex nomine virginis Atalantæ colligo.

Iam Verò Antæum esse Neptunum sic colligo. Terram omnem <39r> habitabilem veteres pro insula rotunda habebant fretij quibusdam distincta et Oceano circundata. in hujus {mondo} medio. Gentes primæ consistebant. Solus Antæus in extremas terras da usqꝫ Herculis columnas deportatus, Oceani fuit accola. Et propterea hunc pro Deo maris habuere Oceanum universum ab ipso Atlanticum nominantes. Geographi apud Herodotum lib 4 Oceanum circumfluentem describunt et terram tanquam torno in orbem circulatam. Chaldæus interpres Eccles 1. 7: Oceanus qui circundat orbem ut annulus. Orpheus de Iove et Iunone

Circulus Oceani pulchriflui et indefessi

Terram perpetuo qui circumvolvitur æstu

Strabo l 1.p 4: In armorum fabricatio in ora ClypeiAchillis rotundi Oceanus circumponitur. \/ < insertion from f 38v > ‡ Idem p 64: Addidit Eratosthenes terræ habitatæ eam esse naturam ut ab oriente in occidentem longius sit intervallum, cum math{illeg}|e|mathici dicant eam circulum referre atqꝫ in seipsum redire. < text from f 39r resumes > Isa. 40. 22. Qui sedet super gyro terræ. Prov. 8 27 cum constitueret gyrum super faciem Abyssi. Gyrus hic est חונ og. Inde Ὠγὴν, priscum Oceani nomen. Hesychius: Ὠγὴν, Ὠκεανὸς. Hinc igitur ortæ sunt disputationes de orbis loco medio, quem aliqui Delphis alij Hierosolymis, Ægyptij autem in Ægypto collocabant. \e/[47] Horus Apollo: Ægyptiorum regio totius orbis velut umbilicus est ac media non secus atqꝫ in oculo pupilla. Neptunus autem cum uxore Nephthi in terris extremis et Oceano (Deorum omnium fonte locabatur \et inde nominabatur f [48] γαιήοχος terram ambiens./ Iuno apud Homerum: Il. ξ. 200.

Namqꝫ abeo fines terræ inspectura feracis,

Oceanumqꝫ, Deûm primordia –

Homer Vlyss. 0. 282. – Æthiopum rediens Neptunus ab oris. Æthiopas autem Homerus alibi vocat extremos hominum. Vnde et convivia Deorum in Æthiopia ad Oceanum collocat et Atlantij Deos \ab/ {e}|i|ps{e}|i|s oriundos esse gloriabantur.Eodem sensu Ægyptij apud Diodorum: Nephthim appellant Terræ extrema et promontoria et quæ mare attingunt, et Typhonis uxorem dicunt. Similiter Lactantius: Neptuno maritima omnia cum insulis obvenerunt. Quomodo id probari potest? Nimirum veteres historiæ docent. Antiquus author Euhemerus qui fuit ex civitate Messana, res gestas Iovis et cæterorum qui Dij putantur collegit, historiamqꝫ contexuit ex titulis et inscriptionibus sacris, quæ in antiquissimis templis habebantur &c. Hanc historiam interpretatus est Ennius et Seculus;cujus hæc verba sunt ibi, Iupiter imperium Neptuno dat maris, ut insulis omnibus, et quæ secundum mare loca sunt omnibus regnaret.I{git}|ou|em {illeg} <40r> intellige Chaldæorum \& Mare Atlanticum/. Igitur cum Antæus in urbi Tingi in \ipso/ Oceani litore \ad Herculis columnas/ regnaret, cæteriqꝫ omnes (quo tempore ritus sacri et symbola Deorum instituebantur) in medio Terræ versarentur: Oceanus totus cum insulis et litoribus suis Antæo tanquam Deo maris dicatus est. Nam \oceanum occidentale et orientale et/ omnia maria innavigabilia a veteribus Atlantica vocari tradit \a/[49] Suidas. Vnde \b/[50] Strabo Scribit Indiam desinere ad mare Orientale et ad Austrinam Atlantici partem, et \c/[51] alio in loco Atlanticum mare in se coire. Zosimus scribit Rhenum fluvium se in Atlanticum mare exonerare,quod nunc Germanicum vocatur.In somnio Scipionis dicitur omnem terram quæ a nobis colitur. Atlantico mari quem Oceanum appellamus circumfundi. Iulius Firmicus et Author libri de mundo qui Aristoteli adscribitur dicunt universam terram in morem Insula ab Atlantico mari ambiri. Herodotus mare omne pro Atlantico habuit præter Caspium, Rubrum et mare quod Græci navigant id est Mediterraneum Herodotus duo tantum maria novit: dicit navigant (nempe Mediterraneum) unum esse, Caspium alterum. Insula quoqꝫ Oceani ab Atlante denominabantur: ut et insulæ fortunatæ quas Plutarchus in vita Sertorij Atlanticas vocat,et magna illa Platonis insula Atlantis quam aliqui Americam \esse/ putant. Atlantica igitur sunt quæcunqꝫ ad Oceanum spectant. et{illeg}|E|x {illeg}|antiquissi|mis \autem/ Planetarum et Elementorum nominibus cognòscuntur eorum Dij.

Quæ hactenus dicta sunt confirmatur ex Antæi no \Antæum esse Deum maris confirmatur etiam ex ejus/ \Quæ hactemus de Neptuno disputavimus confirmantur etiam ex Antæi \ejus/ no/mine Phut. Nam |פוץ Phuts dispersus, dissipatus, contritus et contractus cum dispersione| Phut פוט literis {illeg} ט et צ invicem permutatis fit פוצ \{Phut}/ dispersus, diversis in regionibus sub diversis {Nominel} dissipatus, contritus et confractus cum dispersione, \a[52] si litera צ et ט invicem permutentur fit טופ Phut: aptissimum Afrorum/ aptissimum ex quo Hercules victos Afros dispersit, ut ab invicem distraxit, collocando Typhonem in ultimis terris ne bellum renovaret. Nam Typhonem \enim/ in Monte Etna jacere et ignes evomere, vel in lacu quodam Ægyptiaco vapores noxios emittere, apertè sunt poetica. A פוצ fit נפוצ et נפצ vel נפט Naphat dispersus et נפטו Naphtu dispersi sunt. Vnde Nepl\t/hys Typhonis uxor et Neptunus Latinorum.A Phut vel Put formatur etiam græcorum Pytho et literis inversis Typho. Nam Græci Typhonem et Pythonem promiscue dicunt. Inde formatur etiam Ori nomen Pathros. Nam Pathros {illeg} filius \est/ Misraim Gen.10 14 <41r> a cujus regno Thebais dicta fuit terra Pathros Ier. 44. 1. Ezek 29. 14 \adeoqꝫ idem est cum Oro. Is. autem/ ) Septuaginta interpretibus est. Φαθώρης et Παθούρης. Hieronymo Patures et Phatures voce composita ex Phat vel Path et Ores vel Vres vel (terminatione Hebraica) Oros. Pathros igitur dicitur contracte pro Path – Oros, nomine composito ex hostis victi nomine Put et nomine victoris Ori, et Ægyptijs idem significat quod Græcis et Latinis Apollo Pythius. Nam Apollo, teste Herodoto, Ægyptiace Ωρος Orus dicitur. Vnde verisimile est quod una cum Deo hocce Ægyptio nomen \etiam/ Apollinis Pythij ab Ægyptij ad Græcos {Læties} manarit.

<42r>

inventorem quem Ægyptij [53] Thoor Alexandrini Thoyth Græci Hermetem nominarunt.. Desumpta sunt ista partim ex Ægypticis partim ex Chaldaicis monumentis: ideoqꝫ duplex Deorum stemma \hic/ describitur, alterum Ægyptiacum Deorum Agricolæ Amyni, Misor et Mercurij, alterum Chaldaicum Deorum Agri, Magi, Sydye, {illeg} \&/ Dioscurorum. Genus Venatorum et Agricolarum qui ab Agro et Agricola descendunt sunt Arabes et Ægyptij. His pater primus \Noe/ nomine Agricola celebratur, illus nomine Agri seu Venatoris agrivagi. Vtriqꝫ patrem primum sibi similem esse voluerunt et Ægyptij quidem verè. Nam Noe verè fuit Agricola et Agricolarum omnium pater. Porrò ex Agricolæ elogio quod sit Deoru primiceps \Deorum maximus/, ex ejus ordine in genealogijs quod sit decimus a creatione mundi, ex ejus filio Amyno id est Amon seu Ham et nepote Misor id est Masor seu Misraim liquet hunc esse Noe. Ex Mercurio autem annexo liquet \confirmatur/ Amynum esse Iovem , Amonem et Misorum esse Osirim \Nam Mercurium/ Ager itaqꝫ qui Agricolæ Synchronus ponitur est etiam Noe, et ejus filius Magus est Cham sic dictus ab Orientalibus quod esset Philosophorum pater. Arabes pastores erant et idcirco gregum alendorum rationes Mago acceptas hic referunt idqꝫ meritò: Nam Hamon ob inventas gregum alendorum rationes cornibus arietinis semper pingitur |[| et Ericthonius (non Græcus ille sed verus navigorum inventor Neptunus ) ut posthac dicet {illeg}) hircum et hædum quos Iovi Hammoni abstulerat, in tergo adhuc gerit.|]| Igitur Beli pater Cus est Magi filius Sydyc et \eo nomine/ Chaldæorum Iupiter. Nam liberi ejus hic dicuntur Dioscuri Διὸς κουροι Iovis filij. Cujus rei rationem Xenophon in Æquivocis sic patefecit. Saturni, ait, dicuntur familiarum nobilium regum,qui urbes condiderunt serenissimi. Primogeniti eorum Ioves et Iunones. Hercules verò Nepotes eorum fortissimi Patres Saturnorum Cæli, Vxores Rhea et Cælorum Vestæ. Quodt ergo Saturni,tot Cæli, Vestæ, Rheæ, Iunones, Hercules. Idem quoqꝫ qui unis populis est Hercules alteris est Iupiter. Nam Ninus qui Chaldæis extitit Hercules fuit Assyrijs Iupiter. Chaldæi igitur, dum Ninum pro Hercule haberent, per Iovem intellexerunt Nini patrem Chus, et per Saturnum Chamum avum Nini, et propterea ne Noachus omitteretur dederunt Saturno Deorum Ægyptiorum primo patrem Cælum et matrem Terram. Vnde factum est ut in Oriente, <43r> qua patuit Chaldæorum philosophia,Cælus pro Noacho et Saturnus pro Chamo usurparentur. Adeoqꝫ ut Chami liberi Neptunus Pluto Venus ex Saturno nati dicerentur et Nepotes Mercurius Apollo Diana ex Iove, Dijs omnibus ad Stemma Arabicum relatis. apud Assyrios verò cum Belus esset Iupiter, Chus fuit Saturnus et Cham Cælus, Noachus autem Hypsuranius.Et hæc tertia sententia licet cæteris recentior, tamen latissime per. Orientem cum cultu Iovis Beli propagata fuit.Eandem Sanchoniatho post explicat utin sequentibus dicetur.

Igitur quo minus Apollo,Diana et Mercurius sint Osiridis liberi nihil obstat quod a Chaldæis et eorum sequacibus dicantur filij Iovis, apollinem et Dianam esse Orum & Bubastem et hos ex Osiride et Iside natos fuisse a[54] Herodotus b[55] Diodorus & c[56] Plutarchus \d [57] Macrobius/ abunde satis confirmant \Dianam e{illeg}|a|nde{illeg}|m| esse cum Proserpina & Proserpinam esse filiam cereris hanc autem Isidem esse \com{illeg}/ {nemo eu} in con{illeg}tat\fesso est// Mercurium ex Chamo et ejus nepti Maia natum essenon est verisimile. \Hunc/ ex Misraim natum esse Sanchoniatho ex monumentis Ægyptiorum docet et Anubim qui idem Mercurius est ex Misraim et Thyponum uxore natum esse \ejus Sorore natum et nat a matre metu Typhonis/ \Typhonis uxore \scilicet/ natum esse/ docet Plutarchus. |expositum, no canibus repertum et ab Iside educatum esse \docet Plutarchus/. Sic erit illegitime natus ex Typhonis uxore. docet Plutarchus|

Verisimilius est quod ex Misraim et Typhonis filia natu maxima Maia \Atlanti/ genitus sit. Nam Typho\nem\nem/ esse Maiæ patrem/ est Maiæ patrem Atla{s}|n||tem| \et et Mercurium {vero filius} \ab Atlantide/ Maia {Atlantidis} \natum/ ab omnibus statuitur./ in sequentibus ostendetur Mercurium vero Anubim esse manifestum est. Vterqꝫ a patre Ægyptio et matre Afra illegitimè genitus Osiridi et Isidi adhæsit. Pingitur anubis camino semper capite eiqꝫ a[58] sacer est canis. Et C|c|anis \autem/ (teste floro Apolline) sacrum scribam et vatem significat. \sed estqꝫ {illeg} nomen Mercurij fac{illeg} Ægyptij {illeg}|teste| c Plutarch{illeg}|o|. Et Servius autem/ Servius ad {istad} Virgilium

                      Latrator Annubis Mercurius , inquit, capite canino pingitur ideo quianihil est cane sagacius. Apuleius \itidem/ (l 11. p 384:) Ille superum commeator – attollens canis cervices arduas,læva caduceum gerens. |Et| Strabo l 17. p 812 ait Cynocephalum [i. e. Anubim] Hermopolitam colunt. Est nomus Cynopolite{n} |s| et canum Vrbs in qua Anubis colitur & canibus honor et Sacer quidam cibus constituitur. Bovem canem et felem Ægyptus omnis colit. Cultus autem \autem tantus/ Deo haud minori quam Mercurio competit. Sed et Mercurij nomen Ηρμάνουβις idem confirmat, et quod \Ægyptij/ Horizontem Annubidis esse dixerunt. Nam Mercurius Planeta, soli semper vicius, nunquam videtur nisi in ipsa Horizonta. Cælem \Planetæ/ {illeg} \reliqui/ vel in Meridiano cernuntur.

<43Av>

              Cap. 6
Quod Phut sit Typho {illeg} et Antæus et Atlas et Neptunus.
              quod Canaan sit Vulcanus et Prometheus et quod ejus uxor et    soror {fui} Venus fuit Astyr se{illeg}|u| Attyrgates
              Cap. 8
De alijs Deorum prædictorum nominibus.
              Cap 9
Quomodo \nomina/ prædictorum hominum nomin sideribus imposita sint & qualis   fuit Astronomia veterum Ægyptiorum.
              Cap. 10
Quomodo animæ hominum in stellas translatæ sunt & stellæ sic animatæ   pro dijs intelligentibus coli \haberi/ cœperunt, deqꝫ origine et progressu \idololatriæ et/ artium magicorū.               Cap. 11.
Qualis fuit religio vera Noachidarum religio antequam per cultum falsorum Deorum corrumpi cæpit. Et quod religio Christiana non magis vera nec minus corrupta evasit

<44r>

\Apollo et/ Apollo et Diana sin aliter quam ad{illeg} Solem et Lunam {accipruntur} \inter{illeg}/ spectant. Neqꝫ aliter accipi solent. Osiris et Isis aliquandoqꝫ te{illeg}|llure| et Eleme{c}|e|nto terræ aliquandoqꝫ de Nilo et terra Ægypti, quandoqꝫ etiam de Sole et Luna exponiuntur \solent./ Cujus rei ratio est quod Ea Quippe ea \semper/ gent \est/ gentium omnium superstitio ut Deos quos homines in Divos, Divos in Deos & Deos minores in \{illeg} Deos/ maximos referre et extollere \semper/ conarentur. Vnde factum est Mars qui con{illeg}dio ut. Assyrio{rum} Gentium Arabicorum et Orientalium Mar ut in Imperio ut Belus, \{Bracthus & Aionis}/ qui Mars est, pro sole et Iove Olympio \et sole/ a{illeg}|pud| Orientali|e|s coleretur & Venus pro Luna, ut Ianus qui Saturnus est pro Sole coleretur a Latinis, utqqꝫ {illeg} Dij {maxi} \Hamm/ apud Ægyptios nunc Hammon qui Iupiter \est apud Ægy apud Ægyptios/ ad solem \{illeg} quandoqꝫ/ referatur. nunc \vero/ Osiris ad solem et Isis ad Lunam. Nam So At {sic} At Deos suos gens nulla {libent} infra Ea dignitatem primò constitutem {illeg}depressisse legitur. Igitur {illeg} At Dijs suis gens nulla detraxi{illeg}|t|. Nemo Deos suos infra dignitatem primò constitutam \facile depressit/ detraxit, et propterea ubi Sol de diversis Dei ali cujus ambigua est significatio rationi consentaneum est ut {illeg} significatio minus nobilis \{illeg}/ pro primitive antiquiore habeatur. Hac de causa Osiridem Et Isi dem ad Te globum terraqueum et particulatim ad fluvium Nilum, Isidenqꝫ ad elementum terræ et particulatim ad Terram Ægyptiam referendos esse censeo Nam Apolo et Diana ad Solem et Lunam propre spectant, neqꝫ aliter accipi solent. Sic in sacris Apollinis Ismenij & Gal pro apolline & diana solem et Lunam {illeg} Symbolo hocce Astronomico celebrabant. Oleagineum lignum lauris coronant varijsqꝫ floribus exornant: cujus in apice ænea sphæra imposita: ex hac minores dependent: medio verò ligno purpureæ coronæ aptantur minores quam quæ summo fastigio ap{t}|l| antur impositæ. Ima Imam vero ligni partem circum vestiunt crocotùla. Significat autem ipsis suprema quidem sphæra solem, quo Apollinem designant: huic vero subjecta Lunam significat: Globuli verò appensi stellæ et astra sunt: Coronæ annuum cursum significa{illeg}nt; trecentas enim et sexaginta quinqꝫ conficiunt. hæc Proclus in Chrestomathia apud Photium. Eodem spectat quod Apollini Lyra hepticorda concede Philosophis conceditur ad motus {sidiveos} \planetarum/ quasi cantu conunt moderandos tanquam motuum planetarum moderatori musico harmonico conceditur music harmonico conceditur a philosophis \Lyra hepticorda a Philosophis/ conceditur quodqꝫ Ægyptij Solem pro Apollinis oculo Ori habebant,a[59] dicend|t|es quod Typho percussisset oculum Oro dextri soli reddidisset. Igitur animam Ori in Sole tanquam astro propio fulgere et detri soli reddidisset. Igitur animam Ori in Sole tanquam astro proprio fulgere et omnia videre credebant. {illeg} \{D}|N|am Deorum animas in stellis fulgere docebant/ |a| [60] Ægyptij.

Osiris vero \Pluto est et eo nomine/ ad globum terræ spectate si hunc Plutonē {Nic} Sic enim Plutarchus: Isis, \ait/ et Osiris Οεῶν καὶ δαιμόνων Deorum et Manium permixtis honoribus coluntur, ubiqꝫ magna maxima autem in rebus supra et infra terram potentia præditi neqꝫ verò Serapis alius est quam Pluto aut Isis a Proserpina differt: ut et Archi machus Euboensis docuit et Heraclides Ponticus qui oraculum Canobicum Plutonis esse judicat. Serapis certe et apis idem signif eodem spectant et osiridem dessignant. Pleriqꝫ sacerdotum , inquit Plutarchus, in idem aiunt recidere Osirin et Apis enarrantqꝫ & docent nos alpin esse intelligendum formosam animæ Osiridis imaginem. Tansi sacri (inquit Diodorus), tum qui apis tum qui Mnevis vocatur ut Osiridi dicati sint & pro dijs colantur apud universos promiscus Ægyptios sancitum est. Et alibi Osirin modo Serapis, modo dionysum, interdum Plutonem putant. |Sic etiam Plutarchus: Præstat, ait, Osirim cum Baccho eundem ffacere & cum Osiride Serapin. Et Porphyrius (apud) Eusebium Pr. Evang. l. 3. c. 11) Serapis idem {illeg} prorsus qui Pluto Deus est, eoqꝫ maxime Dæmonibus imperat| Macrobius vero inquit: Alexandria Statuam conjungendo cultum Sarapidis et I{illeg}|s|idi{illeg}|s| docet cerberum caneni infernalem ad Serapidis pedes pingi solere Alexandria inquit. Serapin atqꝫ Isin cultu pene attonitæ venerationis observat. et paulo post: Simulachrum Serapidis simulacro signum animalis tricipitis animalis adjungunt, quod exprimit medio eodemqꝫ maximo capite leonis effigiem, dextra parte caput canis exoritur mansueta specie blandientis, pars vero læva{illeg} cervicis rapacis lupi capite fingitur finitur: easqꝫ formas animalium draco connectit, volumine suo capite redeunte ad Dei dexte{illeg}ram qua compescitur monstrum. f Hoc animali tricipite congressum et pugnam trium gentium. Ex animalis \hujus/ capritibus collig Hoc animale quantum Hoc monstro quatenus ex capitibus colligo designatur congressus et certamen gentium trium in causa Osiridis cæsi celeberrimo illo Deorum bello quod <44v> {Si} a n|m|orte{illeg} Osiridis procure seculum est seculum est \statim gessum fuit seculum est./ Nam Capud|t| enim Caninum ad Mercurium Ægyptium, Leoninum ad Herculem Arabicum et Lupinum ad {}Hycane \Typhonem/ Antæum Ljbycum spectabusre videtur. De hoc {illeg} simulacro Plutarchus Plutonem vero cum cerbero hic pingi Plutarchus expresse docet. Statuam Plutone|i|s, inquit, cum cerbero et Dracone exculptam non alterius esse quam Plutonis Serapidis, Ægyptij sacerdotes docuerunt quod Ægyptij Serapidis nomine Plutonem afficiunt. Præterea \His adde quod/ Nilus fluvius quem Osiridi sac{illeg}|cr|um est constituerunt sit decantatus ille inferorum Styx. Nam Diodorus recitans Homeri {carmina}

Παρ᾽ δ᾽ ἴσαν ὠχεανου τε ρὁὰς &c id est

Oceani veniunt undas, et Lucada rupem,

Solis et ad portas, ubi somnia gens vaga regnant

Vlteriusqꝫ adeunt viridantia prata, frequentant

Quæ manes hominum vitâ simulachra carentum,

docet Nilum per Oceanum, Heliopolis per solis portas & pratum juxta paludem Acherusiam prope Memphin per mortuorum prata intelligi. Plerasqꝫ enim & maximas Ægyptiorum funerationes istic peragi dum cadavera per amnem, et et {sic} Acherusiam paludem deportata in cryptis illic sitis reponant. Vnde \etiam/ Græcorum spectat dum Apin mortuum \quotannis/ lugent, membra sparsa quærunt et humant, & Apin {b} bovem anno quoquo tertio in fluvio Nilo demersum suffocant ejus \ei/qꝫ ritus funebres tanquam Osiridi{illeg} \demortuo/ {illeg} peragunt, fingentes animam Osiridis in Api{de{illeg} novu migrare} resedisse. Vnde Mercurius symbola \Deorum/ et solemnia sacra \regnante Iside constituit. Osiris solus/ constituit, Osiris jam tum mortuus erat et {pre} Isis uxor regnabqꝫ, Isde dijqꝫ cæteri {,} in vivis erant.. Ideoqꝫ Osiris Deus mortuorum constitutus est et solennitate funebri annuatim celebratus {,} plerosqꝫ turbat quod hodie sacerdotes veluti abominantes et occultantes trepide significant, Osiridem mortuis imperare neqꝫ a Dite seu Plutone alium esse, ignoratum quomodo verum sit, Plerosqꝫ turbat suspicantes in terra et infra terram sacrosanctum {illeg} istum Osirin habitare, ubi corpora latent eorum qui jam desijsse putantur.

[Editorial Note 3] <46r>

{illeg} Planetis et {Elementis \esibus duor{illeg} imposita/} {illeg} qui post diluvium vixerunt {Nam} {illeg} \{prius} {illeg} et/ pr Chaldea ante \Chaldæa/ ante tempora {Tharæ} {illeg} {intro} {illeg} Chaldæa vigebant (Iosh. 24. 2) Nino sub {milti} p{illeg}ij {illeg} Sacerdotes ex Ægypto in Chaldæam deducunt {illeg}) {it multas hunc es culti in Deos relati cultu \Semines illi prius vixerunt quam erant/} sub \pro pa{illeg} Dijs colerentur/ [Cephane Æthiopia rex \sidera relatus et Atlâs/ et Atlas a quo mare {illeg} Atlanticum {to Oceanus} totus Ola mare totum olim Atlanticum dicebatur Astronomi fuerunt et {illeg} primis temporibus floruerunt: et quemadmodum nomina urbibus modo conditis {sin pona} \dari/ solent & Galileus sidera circum jovialia nomen Mediceorum {illeg} \planeti sideribus/ modo detectis {illeg} {posta} sunt; sic rationi { consentancum et } \im posuit/ sic non dubium est quin {Astro} Planetæ \septem/ statim ab initio \studij/ Astro nomici nomina sua habuerli{illeg} \Præterea/ Diodorus libro primo scribit quod ex omnibus o|O|rbis Provincijs in A sola Ægypto multæ{illeg} sint urbes ab antiquis Dijs, ut Iove, Sole, Herme, apolline, Pane Eilithya alijsqꝫ pluribus conditæ Ideoqꝫ Dij illi et in Æpto vixerunt et Gentis Ægyptiacæ conditores extitentes extitere.] Vixerunt autem \enim/ Dij illi in Ægypto et Gentis Æ uti supra ins insinuavimus et gentis Ægyptiaca conditores extitere. Nam a[61] Diodorus libr {illeg}|t|radit quod ex omnibus Orbis Provincijs in sola Ægypto multæ sint urbes ab antiquis Dijs ut Iove, Sole, Herme, Apolline Pane, Eilithyia alijsqꝫ pluribus d|c|onditæ. < insertion from f 46v > Præterea cum Dij omnes affinitate ju{nguntur} {sit alterius} vel paterfilies frater vel maritus vel fili{us} orum {illeg} communem habeant{illeg} matrem Cybelem, & \cumqꝫ/ veteres {in} Deorum {illeg} in qua Pra omnes simut vixer{u}|i|nt, et a|i|lla {illos} Deorum in Ægypto cum fustibus gestum esse, dein {illeg} cum gladio primum omni um belligerasse scribant: perspicuum quam et quod Dij illi {ac} conditum imperium Bab Assyriorum in Ægypto simul vixerint adeoqꝫ sint \homines/ primi Ægyptiorum parentes \omnium primi Chamus {illeg} \&/ filij {illeg} qui in Ægyptum paulo post diluvium simul descendrunt/ id quod etiam ex inventione artium confirmatur et omnium pater Noah: id quod etiam omnium primi qui sub \post/ divisionem Terræ ex Babylonia in Ægyptum cum Chamo descenderant: id quod etiam ex inventione artium confirmatur. Nam Saturnus ~ ~ ~ quærendi sunt. < text from f 46r resumes > [Præterea cum \Sij omnes affinitate jungantur sitqꝫ plurium mater communis Cybebe & veteres de quadam Deorum ætate nonnunquam loquantur &/ veteres de {totate} Deorum loquantur \descommuni medium Deorum mater {deqꝫ}/ \agriculturam alias {illeg} artes Dijs inventas fuisse &/ et illa ætate {illeg} bellum inter Deos {et} quoddam Deorum in Ægypto cum fustibus anteq{men} \quam/ gladiph{illeg} inventis gestum esse scribant dein Belum im Babylo cum fasti bus \gladio/ primum \omnium/ belligerasse scribant: Dij omnes ætate aliqua communi ante conditum imperium Assyriorum atqꝫ adeo ante proxime post diluvium quærendi sunt]: id quod etiam ex inventione artium confirmatur. Nam Saturnus {illeg} agriculturam docuit et in ejus rei memoriam falcem gerit, Iupiter ob artem pastoriam cornibus arietinis pingitur, Mars primus bella gessit, Mer curius Neptunus currum et artem equestrem {illeg} invenit, Minerva linum, Vulcanus \naves,/ artemqꝫ fabrilem et piscatoriam, et naves Mercurius {artes} scientias literas \mercaturam/ & scientias {illeg} varias, Osiris et Isis aratrū et frumentum {illeg} & leges primas quibus Ægyptij in corpus politicū coiere. \Primi autem/ Artium {autem} et legum inventores primi \et authores./ proximè post diluvium quærendi sunt. His rationibus \ alijs posthac explicandis/ adductus sum ut cr{illeg}|e|dam {illeg} Deos illos Ægyptiorum patrem primum Noachum esse antiquissimum eorum Deum \quem/ Saturnum \dixere/ et hujus filium Chamum esse Iovem quem veteres Iovem Hammonem dixerunt & Chami filios quatuor Chus, Mizraim, Phut & Canaan esse Iovis filios totidem \nempe/ Martem, Plutonem \Osirim Typhonem seu/, Neptunum et Vulcanum. Nam Pluton tres posteriores esse filios Iovis Ægyptij posthac prohabitur {Nis} Quibus si addideris Iovis \uxore Iunonem et filiqꝫ Iunonem, et filias tres/ filias Venerem Isin Venerem et Miner Venerem Minervam et Isin seu Cererem, & Osiridis fili{illeg}s|{os}| {spuriū} \duos/ Thoth seu Mercurium et filium legitimum Orum seu Apollinem <47r> atqꝫ quæ {illeg} {illeg}iana est habebis Deos omnes {ill}os quos Ægyptij \imprimitus/ coluere. {illeg} spectat argumentum ad Origines Philos. Sed ut hæc clarius et disti{nctius} pateant exponendæ sunt ætates primæ quibus Dij cælestes floruisse dicuntur

Berosus ex Chaldæorum monumentis – – –

<48r>

Berosus ex Chaldæorum monumentis historiam contexens, a[62] reges ad exordio mundi ad usqꝫ diluvium onminò decem (perinde ut Moses) recenset. Reges ille|i|

secundum Chaldæos. secundum Mosen
Alorus Adam
Alaparus Seth
Anvelon Enos
Ammenon Cainon
Magalarus Mehaleel
Daorus Iared
Aedorachus Enoch
Amphis Methusalah
Otiartes Lamech
Xisuthrus Noach.

De horum longevitate b[63] Iosephus traditionem Gentium sic breviter complexus est. Manethus, inquit, qui Ægypti{illeg}|acam| regnasse et Berosus qui Chaldaicam scripsit historiam & Mochus et Hestiæus & Hieronynius {sic} Ægyptius, quiqꝫ res Phænicum prosecuti sunt unanimo omnes ore suffragantúr. Imo etiam c[64] Hesiodus, Hecatæus, Hellanicus, Acusilaus, Ephorus item & Nicolaus priscos illos ad mille annos vitam produxisse tradunt. De Ægyptijs eadem habet d[65] Diodorus: Tradebant, inquit, Ægyptij deorum antiquissimos annis mille et ducentis et posteriores non infra trecentos annos regnasse. \Et verisimile est interpretes septuaginta Mosaicos numeros auxisse ut Ægyptiacos hosce quam proxime attingerent/ At numeri Berosiani qui nunc extant in inmensunt uacti sunt.

diluvij verò, inquit e[66] Iosephus, et Arcæ menimerunt quotquot barbarorum historias conscripserunt. Quos inter Berosus Chaldæus et Hieronynus {sic} Ægyp et Hieronymus Ægyptius in ea quam habet diluvij narratione ita scribit. Atqꝫ hujus navigij partem etiamnū aliquam in Armenia circa montem Cory{d}æorum servari ferunt ex qua derasi bituminis aliqui{illeg}, loci ejus indigenæ vice amuleti gestare consuerint. Ejusdem rei mentionem quoqꝫ facit Hieronymus Ægyptius qui priscam Phænicum historiam con scripsit, itemqꝫ Mnaseas alijqꝫ complures. – – – fuisse. Sed et f[67] Alexander Polyhistor idem sic describit. Arto defuncto, sub filio ejus Xisulthro fuisse man|g|num diluvium, ipsumqꝫ servatum cùm prædixisset ei Saturnus fulurum, et quod fabricanda sit Arca, in qua ipse simul cum avibus reptilibus et jumentis navigare debeat. Simili{s} {illeg} est Diluvij descripto, apud Lucianum libello de Dea Syria Abydenus eadem sic fusius descriptis explicat \Abydenus Lucianus eadem \libello de Dea Syria/ fusius explicat {illeg} & Abydenus in hæc verba/ Cum Xisulthrus regnaret eiqꝫ Saturnus imbrium vim maximam fore prædixisset – – – suppedita vis. His affine est Ad eundem ferè modum Plutarchus libro de solertia animalium: Narrant Mythologi columbam ex arca emissam Deucalio{illeg}i|ni| certum indicium detulisse tempestatis cum rursus ingrederetur serenitatis cum avolasset. Simili quoqꝫ modo manifestum est traditionem quandam generalem {illeg} \inter/ Gentes \diutissime {measisse}/ {manasse eorum} \conservatam fuisse earum/ rerum quas quæ a \noacho et/ primis hominibus ad Abrahamum ab Abrahamo ad Mosen \distinctius/ propagatæ sunt. Vnde Primi Ideoqꝫ sperandum est \etiam/ historiam \etiam/ temporum quæ diluviū proximè, \secuta/ sunt ex {illeg}eatili traditionibus {illeg} traditionibus Gentium aliqu{illeg} aliqua{tin} |non absqꝫ veritatis scintilla| {illeg} /deduci\ posse.

Res Saturnum|s| {illeg} \istte {illeg} pro Deo scribitur/ De{illeg} poni{illeg} Nam videtur Nam Syris et Chal usu venerat (ut {ea} Sanchoniatho {illeg} intelligisimùs \docet/ patefecit {illeg}turum intelligere per Elus \seu El/ exponere de Satur{illeg}no {illeg}: {illeg} El verò Deus est. Porrò Abydenus ex Babyloniorum et Persarum monumentis hæc eadem sic fusius explicat. cum Xisulthrus regnaret {illeg}

Pergit a{illeg}tum \igitur/ Abydenus turrem Babylonicam a primis hominibus ædificatam dicere, ac ventis subversam, dein addit Homines quorum ad id tempus una eademqꝫ lingua fuerat, multiplicem ac discrepantem ex eo vocem emisisse ac postmodum Saturnum inter ac Titana bellum esse conflatum. Atqꝫ his paucis comprehenditur intervallum ætatum quatuor \primarum comprehenditur/. Nam ætas secunda ab eversione Turris, tertia et quarta a duplici Titanum bello exordium ducunt. Ætates Ovidius sic describit.

<49v>

Cunctarum quidem rerum inquit Iosephus, junior est – – – dicentur I incognitus. Igitur{illeg} eam rerum quanto antiquior {illeg}|fu|it usus literarum apud {illeg}Chaldæos Ægyptios et Phænices quam apud græcos tanto antiquiore{illeg} rerum historiasn vetustior{illeg} apud illas gentes traditions eo conservatie est rerum memoria: adeo ut si parabo sparsas et subis{illeg}ras traditiones probe coniponere liceret {illeg} concedatur, histor historiam temporum quæ diluvium proxime secuta sunt a Vnde adeo ut si sparsas gentis \{illeg}ellas eorum/ traditioni{illeg}|s|{illeg} a poetarum \Græcorum/ figmentis secernere et inter se componere daretur; historiam temporū quæ diluvium proxime secula sunt haud cum veritatis scientilla haud minus certam {illeg} Vnde Ideoqꝫ ad historiam temporum quæ diluvium proxima secuta sunt {illeg}cum veritata haud abeqꝫ veritatis scintilla condere cum veritatis scintilla eni eni et conscribi posse sperarem.

quod veritatis patrem Romani Saturnum esse censebant, quo & \quod/ fabulæ ferebant justissimum fuisse. Tantæ erat justiciæ ut – Sic et m|M|ythici referunt regnante Iano omnium domos religione & sanctitate fuisse munitos. Numa Iano magnos honores detulit ut qui civilis et terræ colendæ quam bêlli fuisset studiosor. Italos feris utentes injustiqꝫ moribus suadendo ad aliud vitæ genus traduxit, agricultura et civili institutione composuit.

Igitur quatuor Chami filijs Phut Misraim, Phut, Canaan & Chus & Gen 10 qui sedes in Libya Ægypto, Libya, Phœnicia et Arabia habuere, respondent Antæus Osiris, Antæus, Busiris, et Hercules. Nam Hercules ab {illeg}|om|nibus statuitur filius Iovis adeoqꝫ locum quartum occupabit. ffingitur \quibus/ dux exercitus Osiridi quando paulo post pro Ægyptijs contra Typhonem militat|v|it. Ad Ægyptij paulo post cum Osi Typho regnum invadere{illeg}t, fugerunt et dispersi sunt donec Hercules in eorum auxilium vocaretur, et propterea Typhone regnum occupante Ægyptij fu|dis|iecti et dispersi sunt donec Hercules in eorum subsidium veniret. Et propterea Hercules \{illeg} cum suis antem bellum illiud/ intra Ægyptum sedem {illeg} {obtinuerat mibi Typho} {illeg} cum suis sedem extra Ægyptum \{illeg} \jam// obtinuerat. Mercurius qui Osiridi in Isidi adhæsit et in Ægypto semper vixit, hic in censum non venit.

Cham Interea sciendium est Hercules fuisse plures, Ioves item plures et plures Saturnos. Nam postquam Ægyptij genealogia Deorum {illeg} primos homines \majores suos/ in astra retulisent, aliæ etiqu etaum gentes geneologiam Deorum ab ijs desumptam ad ad majores \etiam/ suos apl|p|licuerunt. Et primo quidem Chaldæi, cum Quam rem Z|X|enophon in æquivi|o|cis sic explicat – – – fuit propagata fuit usurparent adeoqꝫ ut Iunius, \Chami liberi/ Neptunus, Pluto, Venus {illeg} {illeg} ex Saturno nati c|d|icerentur et \nepotes/ Mercurius, Apollo, diana ex Iove. \Dijs omnibus ad stemma Arabicum relatis/ apud Assyrios verò cùm Belus esset Iupiter, Chus fuit /erat\ Saturnus, {it} \et/ cham {illeg} Cælum seu \seu/ Vranus {illeg} Noachus autem \autem/ Hypsuranius. Atqꝫ hæc tertia{illeg} sententia, {licet} \etsi/ cæteris recentior, tamen cum imperio Assyriorum \una/ latius patuit cum cultu Iovis Beli per orientem totum dimanavit, camqꝫ Syri et Phænices secuti sunt, ut Sanchoniathone intellig colligo et per mare mediterraneum propagati|r|unt {illeg}, ut ex Sanchoniatho{illeg}|ne| etiam et \Phrygum/ Atlantiorumqꝫ philosophia colligo. Namqꝫ horum {illeg}turnus {illeg} Chus Cælus est {illeg} Sanchoniatho verò {min}

Vt Ægyptij {dynasti} dynastias collu{illeg} dynastias collaterales regum suorum sucessive serie conti sucessive scribend {illeg} genealogiam Deorum

Generationes deorum a principio mundi recensens et c|s|ingulis gene retionibus Deos binos vel ternos nominans; generatione decima nomirat \ponit/ Agrum et Agricolam, dicitqꝫ Agricolam in veterum libris, De{illeg}|o|rum maximū elogio plane singulari nominari, et ab Agro et Agricola et ab his duobus {totum} Agricolarum et Venatorum genus prop{illeg}\a/gari. quodqꝫ filios reliquere amynum et Magnum – – – nominarunt.

<50r>

Berosus ex Chaldæorum monumentis historiam contexe|e|ns, a[68] reges ab exordio Mundi ad usqꝫ diluvium omninò decem (perindent Moses) recenset. Regés illi


Secundum Chaldæos.Secundum Mosen.
AlorusAdam
AlaparusSeth
AmelonEnos
AmmenonCainon
MegalarusMehaleel
DaorusIared
AedorachusEnoch
AmphisMethusalah
OliartesLamech
XisuttirusNoach.

De horum longævitate b[69] Iosephus traditionem Gentium hic breviter conplexus est. Manethus, inquit, qui Ægyptiacam et Besorus qui Chaldaicam scripsit historiam et Mochus et Hestiæus et Hieronymus Ægyptius, quiqꝫ res Phænicum prosecuti sunt unanimo omnes ore suffragantur Imo etiam c[70] Hesiodus, Hecatæus, Hellanicus, Acusilaus, Ephorus item et Nicolaus priscos illos ad mille annos vitam produxisse tradunt. De Ægyptijs eadem habet d[71] Diodorus: Tradebant, inquit, Ægyptij Deorum antiquissimos annis mille et ducentis et posteriores non infra trecentos annos regnasse. Vnde verisimile est Interpretes Septuaginta Mosaicos numeros {illeg}xisse \a Septuaginta auctos fuisse/ ut Ægyptiacos hosce quam proximè attingerent. At numeri Berosiani qui nunc extunt, in inmensum aucti sunt; diebus ni fallor in annos conmutatis. \Ab exordio mundi ad diluvium Berosus numerat saros 120, & sarum &c/

|| diluvij verò, inquit e[72] Iosephus, et Arcæ meminerunt quotquot Barbarorum historicus conscripserunt. Quos inter Berosus Chaldæus in ea quamhabet diluvij narratione ita scribit. Atqꝫ hujus navigij partem etiamnum aliquam in Armenia circa Montem Corydæorum servari ferunt ex qua derasi bituminis aliquid loci ejus indigenæ vice amuleti gestare consuerunt ejusdem Phænicum historiam conscripsit, itemqꝫ {itemqꝫ Mnaseas alijqꝫ complures} Quibus Nicolaum Damascenum adde qui hæc habet, est {illeg} supra {illeg} nin, Barin vocant {illeg} gissent, eos periculum {illeg} arca{illeg}tum {illeg} ibi {reliquins peridis} {illeg} fuisse. Sed {illeg} Poly{histor} idem {illeg}ribit. Arta defivi {illeg} thro {illeg} diluvium, ipsumqꝫ {serentu} {illeg} ei Satu {illeg}, et quod fabri{illeg}nda sit Ar{illeg}{simul} {illeg}ibus es jumentis navigare debe {illeg} {illeg} {futin} {illeg} verba {illeg} regnum {illeg}Saturnu{illeg} {illeg} Sat{urn} hic pro Deo <51r> \{Co}rrupte/ Scribitur. Nam Saturnus Chaldaice Ilus vel El dicitur ut ex Sanhoniathone liquet. El verò quoqꝫ significat \et Deus erat qui diluvium prædixit/. Porro a[73] Abydenus ex Babylonia|o|rum et Persarum monumentis hæc eadem sit fusius explicat. Cum Sisithrus regnaret eiqꝫ Saturnus imbrium vim maximam decimo quinto mensis Desij fore prædixisset & quicquid libris comprehensum erat, id totum apud Heliopolin Sipparorum occultari seponiqꝫ inssisset: Is Dei mandatis obsecutus continuò navigationem Armenios versus instituit, in qua repentino prædictionis eventu occupatur. Tertio autem die quum tempestas remitti cæperat, aves emittit explorandi gratia, si alicubi terram undis emorsam atqꝫ exissentem viderent. Quæ cum immensum in pelagus incidissent, nec quo secederent omminò quicquam occurreret, ad Sisithrum denuò revolarunt, aliæqꝫ postea similiter enissæ. At cum tertio idem fecisset votiqꝫ compos extitisset (quippe volucres alis limo plenis redierant) illicò Deûm numine hominum societati oculisqꝫ subducitur: navigium autem ad Armeniam appulsum, amuleta suis e lignis confecta, quæ de collo suspensa gestarent indigenis suppeditavit. Ad eundem {illeg}ere modum Plutarchus libro de solertia animalium: Narrant, \ait/ Mythologi columbam ex arca emissam Deucalioni certum inditium detulisse tempestatis cum rursus ingrederetur serenitatis cum avolasset. Simili quoqꝫ descriptione Lucianus libello de Dea Syria Diluvium prosequitur. Ex quibus omnibus manifestum est traditionem quandam generalem earum rerum quæ a Noe et primis hominibus ab Abrahamum ad Abrahamo ad Mosen distinctius propagatæ sunt, Ideoqꝫ sperandum est etiam l inter Gentes etiam dintissimè conservatam fuisse Cunctarum quidem rerum, inquit Iosephus, junior apud Græcos est historiæ conscribendæ diligentia. Apud Ægyptios autem atqꝫ Chaldæos et Phænices,sicut ipsi fatentur res gestæ antiquissimum et {perma}nentem habet|n|t memoriæ traditionem. Nam et {terr}is omnes inhabibant quæ nequaquam aeris corruptioni subjacent {et} {provi}dentiam[Editorial Note 4] habuere ut nihil horum quæ apud {illeg} memoria relinqueretur: Sed in publicis conscriptionibus {a} sapientissimis dicarentur. Græcorum verò regionem {mille} {corrup}tiones in{va}sere, rerum memoriam delentes. {semper} autem {novas con}stituentes conversationes, omnium se primos esse credid{illeg} sciant quia etiam serò et vix naturam posuere agnoscere literarum. Nam antiquissimum earum usum habuisse credentes a Phænicibus & a Cadmo se didicisse gloriantur. Sed neqꝫ illo tempore poterit aliquis demonstrare servatan conscriptionem, neqꝫ in Templis neqꝫ pulbilis anathematibus <52r> quando etiam de Trojanis rebus, ubi tot annis militatum est, postea multa quæstio atqꝫ contentio facta est utrum literis usi sunt, et magis veritas obtinuit quod usus modernarum literarum illis fuisset incognitus &c. Igitur quanto antiquior fuit usus literarum apud Chaldæos Ægyptios et Phænices quam apud Græcos tanto vetustior apud i{st}|ll|as gentes \conservata suit/ est rerum memoria: adeo ut si sparsas eorum traditiones a Græcorum figmentis secernere et inter se componere {daretur} \liceret/; historiam temporum quæ diluvium proxime secula sunt, cum veritatis scintilla conscribi posse sperarem.

Pergit itaqꝫ a[74] Abydenus turrem Babylonicam a primis hominibus ædificatam dicere, ac ventis \mox/ subversam, deinde addit Homines quorum ad id tempus una eademqꝫ lingua fuerat, multiplicem ac discrepantem ex eo vocem emisisse ac postmodum Saturnum inter ac Titanas bellum esse conflatum:Atqꝫ his paucis intervallum ætatum quatuor primarum comprehendit{illeg}. Nam ætas secunda ab eversione Turris, tertia et quarta a duplici Titanū bello exordium ducunt. Ætates autem Ovidius sic describit.

Aurea prima – –

<53r>

prins exponendæ sunt ætates quatuor. Eas Ovidius sic describit

Aurea prima fata est ætas, quæ vindice nullo

Sponte sua, sinc lege,fidem rectumqꝫ colebat.

Mollia securæ peragebant otia gentes.

Ipsa quoqꝫ immunis rastroqꝫ intacta, nec ullis

Saucia vomeribus per se dabat omnia tellus

Postquam Saturno tenebrosa in Tartara misso Sub Iove mundus erat, subijtqꝫ argentea proles &c

Tum primum subiere domos: domus antra fuerunt

Et densi frutices et junctæ cortice virgæ.

Semina tum primum longis Cerealia Sulcis

Obruta sunt, pressiqꝫ jugo gemuere juvenci.

Tertia post illam successit ahænea proles

Sævior ingenijs et ad horrida promptior arma

Non scelerata tamen. De duro est ultima ferro

De aureo sæculo similia habet Virgilius

Ante Iovem nulli subigebant arva coloni

Nec signare quidem aut partiri limite campum

Fas erat; in medium quærebant;ipsaqꝫ tellus

Omnia liberius nullo poscente ferebat.

Cœpit igitur aureum sæculum cum genere humano

Ὡς ὁμόθεν γεγάασι θεοὶ &c

Vt simul nati sunt Dij mortalesqꝫ homines

Aurem quidem primum genus. Hesiod.

Argenteum autem cæpit cum divisione terræ et inventione frumenti. In hoc sæculo Hesiodus miram descripsit hominum longævitatem ut centum annos puer apud matrem nutriretur donce adolesceret. In aeneo sæculo bella primum gesta sunt ut etiam cecinit Hesiodus.

Iupiter verò pater tertium genus varie loquentium hominum

Æneum fecit, omnino argenteo dissimile,

E fraxinis, vehemens et robustum, quibus Martis

Opera curæ erant, luctuosa ac injuria.

Antecessit igitur hæc ætas imperium Assyrium. Nam Afri et Ægyptij, inquit Hyginus, primum fustibus dimicaverunt, postea Belus Neptuni filius gladio belligeratus est. De hac ætate plura addit Virgilius

Navita tum stellis numeros et nomina fecit

Pleiadas Hyadas clarumqꝫ Lycaonis

Tum laqueis captare feras et fallere visco

<53v>

Cap. 3
Quod Noachus sit Saturnus, quodqꝫ Chamus sit Iupiter Hammon           et quod Chami filij c{illeg}|um| nepotibus sint et Dij reliqui et Gigantes qui cum             {illeg}|Dij|s {illeg} ætate tertia in Ægypto dimicarunt: et quomodo Chamus               Ægyptos inter filios Chami divisa fait \cum suis in Ægyptum descendit et regionem inter filios divisit./

Igitur cum ætas aurea sit sæculorum initium necesse est ut Saturnus qui tunc regnavit sit Noachus et qꝫ \et ut/ ejus filius Iupiter ætate proxima sit Ch sit {sic} Noachi filius Chamus, & nepotes \adeoqꝫ/ ut Iovis filij \Hercules Osiris Typhon, Vulcanus/ Mars, Osiris, cæteriqꝫ inter Chami filios quærantur. De dijs {illeg} Ægyptijs jam loquor. Nam Chaldæi et {illeg} Assyrij & Græci Philosophiam Ægyptiorum ad majores suos trans gentes proprias aptando sub ijsdem Deorum nominibus homines alios atqꝫ {illeg} alios coluere. Cum enim Iehova quem Græci Ιαω Latini Iaon pater seu Iupiter dixere nomen esset Dei supremi – – – – &c. Vide fol. adhinc sextum, – – – – Mizraimi frater. Igitur <54v> Belus primus seu Iupiter {illeg} antiquissimus \hoc est Ægyptius/ est Chusi, {illeg} Mizraimi et Canaan pater Chamus, et {illeg}ejus pater \propterea/ Saturnus prip{illeg} et antiques Noachus est. His |etiam consentaneum est quod ✝[75] Diodorus ex l|c|olumna quadā Ægypti tradat Isin et Osirin ex Saturno juniore Symbol (inverted E) in text < insertion from lower down f 54v > Symbol (inverted E) in text riatos, et ✝[76] alibi eosdem ex Iove natos esse doceat; adeo ut Iupiter senior sit \Osiridis pater hoc est \seu/ Chamus idem sit cum/ Saturn{um}|o|{illeg} juniore hoc est Chaldiaco{illeg}. Nam Chaldæi qui Ægyptum vicerant Saturnum juniorem {intulæ rant{illeg} ea I} uti diximus ex Iove fecerunt. < text from higher up f 54v resumes > |

saturnum verò Noachum esse Bochartus in Geographia sua fuse satis explicuit. Eund Eundem quoqꝫ Ianum esse perspicuum est quippe quem Latini Saturno contemporaneum tradidere, homines duos ex duobus unius hominis nominibus constituendo (uti solebant) constituentes.

Saturnum verò proprie dictum eundem esse cum Noacho Bochartus in Geographi a sua fuse satis exposuit. Et utrumqꝫ cundem esse cum Iano perspicuum est; quippe

<54r>

Inventum et magnos canibus circumdare faltus

Atqꝫ alius latum funda jam verberat amnem

Alta petens, pelagoqꝫ alius trahit humida lina

Tum ferri rigor

Igitur tertia hac ætate Mercurius constellationes delineavit et nomina indidit Planetis, atqꝫ Nimrod & Socij sese venatione ferarum exercuerunt. Vulcanus item rates et linum piscatorum et retia invent \ut ex Sanchoniathone discimus/. Et tum demum bella gladio gesta initium dederunt ætati quartæ

– De duro et ultima ferro

Protenus erupit venæ pejoris in ævum

Omne nefas et vis et amor sceleratus habendi

Iamqꝫ nocens ferrum ferroqꝫ nocentius aurum

Prodierat. prodit bellum quod pugnat utroqꝫ

Sanguineaqꝫ mann crepitantia concutit arma

Vivitur ex rapto. Non hospes ab hospite tutus.

Vltima cælestum terras Astræa reliquit.

Astræa Isis est, fæmina justissima et Ægyptiorum Legislatrix; quæ in principio regin Assyriorum post Ori \sui/ et Bubastis interitum furore quodam correpta a[77] e conspectu hominum subitò evai|n|uisse dicitur. Ætates igitur sic ab invicem distingui intelliges ut cum novis regibus et novis imperijs nova \semper/ ætas incipiat. Quamdiu homines universi sub imperio Noachi in Babylonia degebant, duravit ætas aurea. Cum divisione terræ et imperio Chami in Ægypto cæpit ætas argentea. Filijs Chami in terras diversas sibi postea a patre concessas secedentibus et regna nova seorsim inca|h|oantibus cæll|pi|t ætas ænea. Quarto loco Belus Chami nepos, imperium, \Pastorum in Ægypto et Chaldæorum in Babylonia/ Assyriorum \Assyriorum/ per vim et sanguinem condidit.

– horrendos primus qui protulit enses

Et ferus et vere ferreus ille fuit. Tibul. l. 1. El. 10.        Igitur cum ætis aurea sit sæculorum initium, necesse est |ut| Saturnus qui tunc regnavit sit Noachus. Id Bochartus in Geographia sua fuse satis explicuit. Idem etiam de Iano verum est, \quippe quem Latini Saturno contemporaneum statuunt./ Tradebant Ægyptij Deorum antiquissimos annis mille et ducentis et posteriores non infra trecentos annos regnasseVnde Saturnus \ob longævitatem summam/ constitutus est Deus temporis. Is in Orphicis dicitur etiam παγγενέτωρ et γενάρχης et ejus uxor <55r> Rhea Μητὴρ μέντε Θεῶν ἠδὲ Θνητῶν ἀνθρωπων et ab a[78] Ægyptijs pingebatur cum oculis ante et post quasi res et {ante diluvium et} post vidisset. Ianus etiam Deus erat b[79] anni et temporis et a Septimius apud Terentium Maurum nominatur rerum sator et principium Deorum, et cum facie gemina pingebatur. Quæ omnia de Noacho solo intelligi possunt, viro præcæteris longævo, et mortalium omnium patre. Saturnus et Rhea cum Dijs |c| reliquis contemporaneis a Philosophis et Poetis ex Oceano orti dicuntur. Vnde et Ægyptij pingebant Deos suos in Navi super aquas. Et nummus olim cudebatur in Italia ad[80] cum Iani vultu gemino ex una parte et effigie Navis ex altera.Spectant hæc apertè ad diluvium. Vt Noe primus fuit Agricola, vineā plantavit, et inebriatus fuit, ita e[81] Saturnus omnium primus agriculturam docuit (inde falce donatus est) et ebrietati præfuit (unde Saturnalia:) Et Ianus pariter \[82]e regnavit ante fruges cognitas et/ dictus fuit {b}|f| Consivius a conserendo, et nomen dedit vino. יינ jain ὀινος vinum. Vnde etiam Italiæ pars \olim/ Oenotria \dicta fuit /dicta\, & l[83] Aborigines Oenotri. ‡ < insertion from f 54v > Chaones genere Oenotri sunt Aristoteli 7. de R. P. sic dicti a Chiun \vel Chewan/ qui Ægyptijs {et} t[84] gentibus Orientalibus Saturnus est, et stella Saturni. I Etimologi{illeg}|cam| magno {vel} Herculem In Etimologico magno memoratur Herculem juxta Ægyptiorum dialutum Chon dictum esse et a subjugata per eum Italia Italos Chones postmodū appellatos. esse Confunditur hic Theologia. Syrorum cum Ægyptiaca. Nam Syris Saturnus est Confunditur hic Theologia. Syrorum cum Ægyptiaca. Nam Syris Saturnus est vel qui Ægyptijs Hercules \uti mox patebit./ Veteres per transpositionem literarum sæpe nomina formarunt. {illeg} Vtrum Noah sic migraverit in Chaon velChiun plane nescio. < text from f 55r resumes > / Ad Noachum etiam spectat quod \m[85] veritatis patrem Romani Saturnum esse consebant, quodqꝫ.m[86]. ffabulæ ferebant justissimum fuisse/ Saturnus g[87] Tantæ erat justiciæ ut neqꝫ sub eo servierit quisquam, neqꝫ quicquam privatæ rei habuerit et quod h[88] homines sui temporis ex agresti vita ad humaniorem cultum transtulit et propterea magnos honores conseq|c|utus est: multaqꝫ orbis loca peragravit \[ætate scilicet argentea et aenea]/ et omnes ad justiciam et animi simplicitatem induxit. * < insertion from f 54v > * Sic et i[89] Mythici referunt regnante Iano omnium Domos religione et sanctitate fuisse munitas: {Ad} et k[90] Numa \inquit Plutarchus/ Iano magnos honores detulit, ut qui civilis et terræ colendæ quam belli fuisset studiosior: Italos feris utentes injustisqꝫ moribus suadendo ad aliud vitæ genus traduxit, agricultura et ci{illeg}|v|ili vita composuit < text from f 55r resumes > alia addit Bochartus quem consulas |Sic et i[91] Mythici referunt regnante Iano onnium domos religione et sanctitate fuisse munitas {Ideaeroqꝫ ei divisios Chameres esse dereta e siliorum antiquissimos carisimibus deum Deorum {illeg}} \De Saturno plura legas apud Bochartum/|

Iupiter qui argenteo sæculo regnavit, cùm sit filius Saturni et ab Ægyptijs in honore summo constituatur \ac dici soleat Iupiter Hammon/, necessario erit eorum pater Chamus. Herodotus im Euterpe, Ἁμμοῦν Ægyptij Iovem vocant. Plutarchus in Iside: pleriqꝫ sentiunt proprium apud Ægyptios \Iovis/ nomen esse ἁμοῦν quod Hammonem dicimus. Hesychius Ἁμμοῦς ὁ Ζεὺς Ἀρισοτέλει: Hammus est Iupiter secundum Aristotelem. Plato in Phædro disserens de Thoth, erat inquit, tunc totius Ægypti Rex ✝[92] Thamus in magna superioris regionis urbe quam Græci vocant Thebas Ægyptias, ipsum appellant Deum Hammonem. Ab eo et Noe conjunctim \et Noe conjunctim/ nomen urbis illius fuit No (Ezek. 30. 14, 15, 16) et No-Amon (Nahum 3. 8) et Hamon-No vel Amon de No (Ezek. 30. 15. Ier. 46. 25) Hunc Septuagi Septuaginta \Græci quandoqꝫ {illeg}/ <56r> singulare est Masor. Postquam verò Stellis et Elementis imposita sunt nomina humana consequens erat ut hominum eorundam res gestæ sub nominibus Stellarum scriberentur ut quod Saturnus (Noachum intellege) tres genuit filios Iovem natu minimum, Neptunum et Plutonem, id est Chamum nat minimum (Gen. 9. 23) Iaphet Iaphetum et Semum. Quod Saturnus (ut in Orphicis dicitur) fuit παγγενέτως et γενάρχης et ejus uxor Rhea Μητὴρ μέντε θεῶν ἠδὲ Θνητῶν ἀνθρώπων: Quod oculos haberet ante et post (uti pingebatur ab Ægyptijs) et quod Dij ex Oceano orti essent. Vnde symbolum Saturni apud Italos navis erat, et Ægyptij pingέbant Deos in Navi super aquas \et symbolum Saturni apud Italos erat navis/: Quæ omnia ad diluvium spectare videntur.Quod Saturnus omnium primus agriculturam docuit, (unde falce donatus est;) Q|q|uodqꝫ ebrietati præfuit (unde Saturnalia) et lege lata sancivit nequis Deos nudos impunè contempletur ,|(|nimirun ob impietatem Chami;) Et quod in Saturnalibus Domini servirent servis, scilicet in memoriam maledictionis Chami. Quod multa orbis loca peragravit et omnes ad justiciam et vitam humaniorem induxit. Tantæqꝫ erat justiciæ ut neqꝫ sub eo servierit quisquam neqꝫ quicquam privatæ rei habuerit. Quod |is| {illeg} ætate omnium prima et felicissima ideoqꝫ aurea dicta regnavit. Sub ejus imperio pax summa nec ullus labor aut ærumna. Omnia erant communia et |in|divisa. Terra nondum limitibus partita. Quod Orbem tandem universum inter tres filios diviserit et Iovi Cælum id est Chamo regionem ardenti Soli propiorem, Neptuno autem Mare id est Iapeto insulas et regiones maritimas ab Orientalibus dictas Insulas maris, et Plutoni Terram divitijs abundantem id est Semo Asiam, fertilem longèqꝫ et latè patentem regione|m|, dederit. Et quod Iupiter patrem de regno expulit: nempe per nepotem |Eodem spectat quod diodorus Origines Afrorum describiendo, {dicem} quod| <57r> suum Nimrod (qui et ipse Iupiter Belus et Baal-Sani{illeg}|en| seu Dominus Cælorum) De quibus omnibus Bochartum in Geographia sacra fuse disputantem legas. Et hujusmodi initijs orta videtur Theologia Siderea cùm Gentes aliæ Ægyptiorum exemplo doctæ, suorum etiam Heroum nomina in astra |tandem| transferrent. Postquam autem superstitio Astrologica Stellis Postquam q vim et divinitatem quandam \astris/ conciliasset, tris animæ attributæ sunt, quibus cognoscerent res humanas et omnia pro arbitrio regerent. Vnde Plotinus: Per animam suam, inquit, hic mundus fit Deus. Sed et Sol Deus est quia animatus et sic etiam sunt alia astra. cultu autem talium Deorum per hujusmodi opiniones \paulatim/ vigente crevit simul veneratio hominum quorum nomina sunt ipsis indita, donec tandem hi quoqꝫ divino||{illeg}|em| partici honon{illeg}|em| participa{illeg}|es| {ent} \essent facti./. Præterea Ægyptij Deos suos pro varijs eorum affectionibus per varia pingebant animalia, ut solem et Vulcanum per Scarabæum, Solem quoqꝫ per Accipitrem, Lunam per Felem \et Ibin avem/, Mercurium per Canem et Cynoce phalum {illeg}|ob sagacitat|em, \Saturnum per hominem oculos et ante post habentem,/ Iovem per hominem arietin{a}|i|s capite \cornibus ob libidinem/, Martem et Venerem per Cornices duos marem et feminam \ob amorem mutuum, Mercurium per Canem et Cynocephalum ob sagacitatem, ob sublimitatem,/ Minervam per vulturem volantem Terram per lovem Aquam per Derpentem. Et hinc tandem orta{illeg} est \veneratio/ cult{illeg} bestiarum et Imaginum, De quibus omnibus Aristoteles. Traditum est, inquit, a temporibus pervetustis |quo colitur & Aquam marinam per Serpentem et Monstrum Typhona \hunc autem per Hippopotamum. At/ {Nim} fluvius Nilus Osiridi dicatus fuit, ut Terra Ægyptia Isidi. Vnde Nilo Ægyptum inundante dicebant Osiridem cum Iside congredi. Et ex hujusmode|i| symbolis Deorum orta tandem est veneratio Bestiarum et Imaginum. Dequibus omnibus Aristoteles: Traditum est, inquit, a temporibus pervetustis| quod Stellæ Dij sunt quodqꝫ Numen universa continet: Cætera verò omnia fabulosè adjecta sunt ad persuadendam plebem et leges stabiliendas et ad usum vitæ: veluti cum humanam speciem inducere dij illi dicuntur aut alijs animalibus esse similes, cæteraqꝫ adjunguntur quæ sunt hisce consentanea.

<58r>

{D}iospolin id est urbem Iovis \H{a}|a|mmonis vocant. Vrbem < insertion from f 55v > Vrbem quam Prophetæ \vocant/ Noa Ammon (Nahum 3. 8) et Hamon No vel Ha{mon}de No (Ezek. 30. 15. Ier. 46. 35) {illeg} Septuaginta vertunt Diospolin Sed quænam sit hæc Diospolis disputatur, cum plures sint Diospoles in Ægypto. Vtrum No \vel Noe/ populum \hic/ significet ut aliqui volunt, vel sit urbi{t}|s| nomen proprium a Noe{illeg} desumptum {sic} patre Chami desumptum, viderint Critici Certe nomen proprium est in Ezek. 30. 14, 15, 16. < text from f 58r resumes > Est et alia/ interpretatirur. Porro Deum hunc per omnes chamo concessas terras celebratum fuisse docent tum a[93] varia per Africam et Arabiam a Chamo denominata loca, tum Africæ totius nomen antiquum b[94] Ammonia, tum etiam Gentium illarum Deus communis Hammon. Lucianus Lib. 9

Quamvis Æthiopum populis Araburnqꝫ beatis

Gentibus atqꝫ Indis unus sit Iupiter Ammon.

Indi{a} illi{a} \sunt {illeg}|populus|{illeg} Asiæ/ inter mare rubrum c|t| fluvium Nilum \e regione Arabiæ fælicis/ facet Ex. Hac formatur \autem/ Hammon \ex Ham/ eadem ratione qua ex Babel Babylon, ex Cana Canaan, ex Chua vel Su Chusan vec|l| susan, ex Zaid Zidon, ex Phut Python & Phaeton. In orientalium nominibus propijs quæ desinunt in n {sive} rejiciendo syllaban ultimam devenit|e|tur, \plerumqꝫ/ ad nomen primitivum.

Orbe inter saturni \Noachi/ filios diviso, concipe Chamum sum suis in Ægy ex Babylonia in Ægyptum venisse, terram cæteris omnibus quæ ipsi obtigerant of|b| solum fertile præferendam. Nam quemadmodum Plato dicit hunc in Ægypto regnasse sic Ægyptus a Chamo olim dicta fuit f Chamia vel f[95] Chemia & in g[96] sacris literis terra Cham et habitatio Cham \/ < insertion from f 55v > Sed et Ægyptum usqꝫ hodie \ad sua usqꝫ tempora/ {illeg} Ægyptiorum lingua Cham vocari scribit Isidorus, A Coptitis qui nomina vetusta pertinaciter retinet, hodieqꝫ vocari Chami nota \Vide/ Kircheri{cem} prodrom. Sopt. p. 293. < text from f 58r resumes > . Sed Et vestigia nominis Chami frequentius occurrunt in Ægypto quam in alijs regionibus; ut in urbe No=Ammon,in nomis Chemmis, Prochemmis, Psitachemmis, in a[97] Hammonis delubro quodam in Meroe insula Nili insula sito, in insula b[98] Chemnis in c[99] Thebaidis urbe Chemnis in d[100] pago Chemmis. In Ægypto vixit etiam Mercurius cujus consilijs et ministerio Iovem semper usum fuisse prædicant. Ibi quoqꝫ aratrum et fruges ab Osiride et Iside primum inventa traduntur cum prius spontaneos terræ fructus & quicquid arbores & vites ferebant solummodo comederent. Fruges vero in argenteo seculo atqꝫ adeo sub imperio Chami inventas esse diximus. Primum etiam bellum quod argente{illeg} sæculo finem nupo \posterius fuit/ fuit gestum fuit|est| in Ægypti|o| idqꝫ inter filios Chami ob alimenta patris ut mox dicetur. Igitur quemadmodum Noachus regiones durante aureo sæculo suos omnes in terra Senaar \Babylon/ \terra Sennar|a|r Iubi Babel condiderunt/ secum viventis tanquam paterfamilias rexit, {illeg}|D|ein orbem totum inter filios tres divisit; sic Chamus s{illeg}æs durante sæculo argenteo suos omnes in Ægypti|o| superioris urbe No-Ammon quam G secum viventes tanquam paterfamilias rexit \gubernavit/ dein {illeg} tertiam Orbis partem sibi concessam inter filios quatuor distribuit. Vixerunt autem hoc sæculo in Ægypti superiore|i|s urbe {celebar} ab ipsis condita quam græci Thebas Ægyptias vocant uti ex Platone jam diximus. Nam Ægyptus inferior ob nimias. Nili inundationes \et ostia circumflua/ incolis primis, rerum imperitis minus idonea \et prope inaccessa/ erat. \Ad/ Thebas {autem} in loco editiore sed arabic{c}|u|m Nili latus Arabicum sitas patebat <59r> accessus, etiam navigijs. Hæc ùrbs ab Osiride Iovis Ammonis filio Osiride condita dicitur Nominabatur hæc urbs Ægyptiacè No Ammon, Græce Διο{σπ}ολις a Iove Ammone sub cujus imperio filius qui Typhonem sub initio æ ineunte ætate ærea ante bellū Deorum sustulit occidit, ideoqꝫ urbs omnium antiquissima {illeg} videtur et æ|s|æculo argenteo condita ubi pri condita, ubi primum subiere d {eum}|Qùo| primum subiere domos.

b[101] Stetit sub initio ad \Condita tota primuns sub initio ad est ad/ orientalem eip Nili ripam, at postea in occidentalem \quoqꝫ/ se expandit: Caput erat Thebaidis et c[102] facta tandem Ægypti totius metropolis in urbem omnium maximam et populosissimam evasit, etiam ipsa Babylone majorem. Hic ígitur Chamus Ægypto toti (ut scribit Plato) id est filijs suis {illeg} familiæ suæ imperavit, dix|ei|n terras omnes sibi ca|o|ncessas ad ventos quatuor inter filios totidem distribuit. Dedit enim primogenito Chus regiones omnes ad orientem id est \Arabicam/ Ægypti partem Araicam et Arabiam omnem reliquam \ulteriorem/ ad orientem, dei filio secundo Mizraim Thebaida et Æthiopiam conterminam et regiones omnes ulteriores ad austrum, {ter} filio tertio Phut Lybicam Ægypti partem et Libyam Africamqꝫ omnem ulteriorem ad occidentem, et natu minimo Canaan Ægyptum inferiorem ad occidentem, et natu minimo Canaan Ægyptum inferiorem et Phæniciam ad {R}|B|oream jacentem. Nam Canaan sub in primum {illeg} in Ægypto inferiore inter ostia Nili regnavit, uti posthac ostendetur. Et hinc liquet quod lingu{a}|æ| \antiquæ orientales, {illeg}/ Arabica, Syriaca, \Chaldaica Hebraica et/ Æthiopica, \{&}/ Libyca, et {illeg} et Afri cane omnis Africana omnis non nisi variæ sint dialecti{illeg} \liguæ/ veti|e|ris Ægypticæ. linguæ veteris Ægyptorum. Chaldaicam |et Syriacam| |cæteris| addo quia Chis Belus genere Arabs \Arabs coloniam/ Chaldæorū ex Ægypto in Babyloniam deduxit et Arabs et imperium \Autem ibi/ condidit.

terris ad hunc modum \inter Chami filios/ divisis, Mizraim coloniam suorū in Æg|t|hiopiam \Thebaidi/ proximam deduxit. deinde Nam hic est Osiris quem in Æthiopiam profe{illeg}|c|tum esse ferunt. Sic et fratres reliqui coliniam|s| in regiones proximas sibi concessas deduxisse credendum {illeg} est. Deinde {Oribellum} Osiride a frate occiso bellum dedium \illud delantatum/ inter frat{illeg}|re|s fuit cum fustibus gestum es quod bellum Deorum et Gicantum nominari solet. Huic bello interfuerant Iupiter, Hercules, Isis apollo, diana, Minerva, Venus, Mercurius, \Isis/ Typhonesis Vulcanus, Pan qui a Typhone seu Neptuno territa sesa in varias formas, mutarunt, et propterea Dijs \DEæqꝫ/ illi omnes inter Chami filios {}it filiasqꝫ et nepotes quærendi sunt. Et

Terras verò ad hunc modum inter filios Chami divisas fuisse Diodorus sic confirmat. Osiris, inquit, rebus Ægypti <60r> et to constitutis et totius regni administratione Isidi uxori |{illeg}essa| in manus tradita consiliarium ei Mercurium adjunxit quod prudentia cæteros antestaret omnes. Imperatorem verò ditioni quam reliquit Herculem genere poximum propinquum cunctisqꝫ ob fortitudinem et corporis robur suspiciendum: at tractibus qui ad Phæniciam inclinant et locis maritimis Busirin, {illeg}|Æ|thiopiæ \[occidentali]/ et Libyæ Antæum curatores dedit. Tum ipse iter [in Æthiopiam australem Thebaidi conterminam] suscepit, fratre [vel potius filio] comitatus quam Græci Apolli{illeg}|n|em vocant. \# Cæterum/ < insertion from f 59v > # Cæterum Æ scriptores Ægyptij qui ab Osiride oriundi erant ejusqꝫ res gestas ampliare studebant, imperium totum quod Chami {illeg}|fui|t hic Osiridi tribuunt fa jactanter tribuunt. Nam Mizraim \Osiris/ in terras hasce omnes imperium nunquam habuit sed. Is ante patrem Chamum emortuus fuit ideoqꝫ facta est hæc terrarum divisio sub imperio Chami inter ipsius filios,|.| & Osiris nonc est Nam et Hercules et Mizraim \Osiris/ ab omnibus pro filijs Iovis habentur, et Antæus et Busiris ex Osiris terris \ad occidentem et boream/ sibi concessis \(noscuntur esse/ Phut et Canaan. esse noscuntur Regno chami inter ipsius filios diviso concipiendum est quod singuli id terr colonias in terras sibi concessas deduxerint, eaqꝫ descansa Osiris \ea de causa iter/ iter suum in Æthiopiam ab Ægyptijs commemoratur \veteribus tantopere/ celebratam una cum filio suo Apolline suscepit. Nam apollo hic est Horus Ægyptius & Horus non erat frater sed filius Osiridis uti diodorus verbis proximis docet, consentientibus etiam alijs scriptoribus. Busiris in Ægypti{illeg} {enfernorem} \partes maritimas/ descendens consedit inter ostia Nili in Busirite nomo ubi urbem Busirin condidit ut ex nominibus colligere videor: \deinde ab Hercule pulsus consedumunsit cum suis in Phænicia et insulis maris mediterranei./ hercules Imperatur Antæus post Bellum Deorum Africam pere in occidentem quam longissimè profectus consedit in Mauritania Hercules ditioni quam Osiris reliquit Ægyptiorum imperator institutus est non a prima terrarum divisione sed post in bello g deorum cum gigantibus.In regione locatus quam Osiris reliquit id est ad orientalem ripam Nili quonium Nam Hercules cum filijs Titanes sunt quos ferunt – – – – – cederet Ditiom præficitur quam Hercules Osiris reliquit id est optimæ et selectissimæ Ægypti parti ubi Chamas cum suis sub hucusqꝫ consederat. {,} \Erat enim/ quod esset natu maximus, et eo nomine hæres ditionis paternæ \optimæ/. Vnde colligo \verisimile est/ maximam illam Nili insulam quæ in Ægypti mediæ|o| jacet supra urbem Memphim jacet et ab ce Heracleopolites nomus dicitur una cum regionibus quæ inde ad orientem spectant ipsi obtigisse. Nam i{illeg}y|nsu|la illa omne regionum fertilissima est et urbem maximam Heracleopolin ab {illeg} \Hercule/ ni fallor conditore denominatam continet. Heracleopolitana præfectura inquit Straba quæ in insula magna est cæteras omnes \(inquit Strabo {illeg} lib. 17/ et aspectu et virtute et apparatu antecellit. Sola enim oleas perfectas et fructiferas arbores profert. – Vini autem non parum fert, frumentum quoqꝫ, legumina et alia semina omnis gentis Inter hanc insula et Thebas erat erat etiam urbs Paulo superior in Hermopolitano nomo erat urbs \vicina/ Chussa (Χυσαι) quæ á Chus denomins \proculdubio/ < text from f 60r resumes > ffacta est hæc terrarum divisio sub imperio Chami propterea quod Mi Osiris ante patrem Chamum emortuus fuit. \ideaqꝫ{illeg} regnum sic divi/ Et \propterea Osi Iunio vero Osiris/ thamus erat, non autem {illeg} Osiris, qui imper in terras hasce omnes imperium \nanquam/ habuit: Sed Ægyptij qui ab Osiride oriundi erant ejusqꝫ res gestas ampliare studebant, imperium totum ipsi \arrogante/ tribu{illeg}|{ebant}| Concige \Intelliges/ igitur non Osirim sed Chamum distribuisse. terras inter subditos suos et præfecisse Busiridem \locis maritimis/ \locis maritimis id est/ Ægypto inferiori et Phæniciæ, \quæ loca sunt/ locis nomi ad mare spectantibus, Antæum Libya et partibus Occidentalibus Æthiopiæ, Osiridem partibus Thebaides et Æthiopiæ conterminæ ad austrum & Herculem natu maximum partibus Ægypti ad Nili rip latus Arabicum ubi omnes hactenus consederant: dem singulis \colonias/ in regi ones sibi concessas deducentibus Osirim cum filio suo Apolli ne \iter/ in Æthiopiam iter instituisse eadem de causa iter instituisse. Nam Apollo hic est Horus Ægyptius et Horus non erat frater sed filius Osiridis uti Diodorus verbis proximis docet,consen{h}|t|ientibus etiam alijs scriptoribus. Hercules cum filijs Titat|n|es sunt qui Dijs in bello Ge|i|gantum auxili ex hac terrarum divisione manifestum est quod Herculis cum filijs Titanes sunt quos ferunt in bello Deorum Gigantum sedibus suis egressos opem Dijs tulisse dein sponte ad Acherontem et Plutonis regnum se denuò recepisse: ideoqꝫ habitabant ad lacum Acher{illeg}usiam non in poscuis ubi ad Arabiam spectantibus ubi Ægyptij mortuos postea sepeliebant. o Inde in Arabiam omnem ulteriorem {noloritus} \& & Babyloniam/ egressi condiderunt imperium Assi Chaldæorum et Assyri, & sub idem tempus Busiridem ex Ægypto inferiore expellentes ibi quoqꝫ regnarunt donec ab Ægyptijs Thebanis expulsi essent sint & fuerint essent et {illeg} Ægyptus tota in ditionem Thebanorum cesset cederet.

Regulo \ffilijs/ chami inter filios diviso \ab invicem recedentibus/, secutum est \mox/ inter eosdem {illeg} illud decantatissimum inter Deos et Gigantes cujus Hyginus

<60v>

ta videtur \habuit/. ‡ < insertion from lower down f 60v > \habuit/ ‡ Et hinc \ab his sedibus/ Herculés a[103] Niloacus \natus/ et b[104] Ogmius dictus videtur Nam Ægyptij per Oceanum intelligunt Nilum. Ejus nomen antiquissimum Oceamespro quo Græci Oceanum dixerunt Ab {illeg} Oceam fit Ognius vel Ab c[105] Oceanus \vel {Ocean}/ antiquo Nili nomine, fit Ogmius. A sedibus autem niliacis in conterminas Ægypti et Arabiæ regiones Herculem colonias deduxisse famam quaæ a longinquis inde temporibus inter Græcos propagata est quod a bestijs terram Hercules repurgarit. – Consentaneum enim Ægypto uti patriæ Herculem prospexisse expurgatamqꝫ a belluis terram colonis tradidisse. Ita Diodorus.Arabiam veròa belluis expurgare opus erat Hercule dignius.
Filijs Cham ab invicem – – – < text from higher up f 60v resumes > Et ab \ex/ his locis in e{illeg} Arabiam conterminam \in conterminas Ægypti et Arabiæ regiones/ Hercules colonias deduxisse videtur. Nam scribit Diodorus (lib. 1) consentaneum esse consentire cum Ægyptiorum assertione famam quæ a longinquis inde temporibus inter Græcos propagata est quod a Bestijs terram Hercules repurgarit. – Consentaneum enim, Ægypto uti patriæ Herculem prospexisse expurgatamqꝫ a belluis terram colonis tradidisse. Ita {ili} Diodorus. Verum ex congressibus Herculis cum f{illeg}s|bellícis| terra Arabia {illeg} magis indicari videtur quam Ægyptus, ut moxo dicet. Arabiam verò bestiarum fertilissiman opere Herculis magis indebat indigebat, uti mox dicetur Arabiam vero belluis expurgare opus erat Hercule dignius

<61r>

\fab 274/ sic meminit: Afri, inquit et Ægyptij primum fustibus dimicaverunt postea Belus Neptuni filius gladio belligeratus est: unde bellum dictum. |Fab 275| Bellum hoc \Ægyptium cùm/ omnium antiquissimum sit et ipsa Deorum ætate gestum, & Veteribus diversimode commemiratur \celebratur/. nunc enim bellum \Iovi Iovis et reliquorum/ Deorum cum Gigantibus dicitur, nunc lucta certamen \vel/ Apollinis cum Pythone \serpente/ vel Herculis cum Typhone monstro, nunc etiam lucta Herculis cum Gigante Antæo vel At|l|ant{æ}|e| gigantibus. Nam Typ Python, Typhon, Antæus et Atlas non nisi varia sunt nomina unius et ejusdem pa Afrorum patria ac ducis Phut, ut{illeg} in sequentibus probabitur. Belli vero hæc erat origo.

Osiris vel uxorem fratris Typo Àtlantis vel potius filiam |Plutarch. in Iside. diodorus l. 1. Herod. l. 2| Maiam constupraverat et ex ea susceperut \susceperat/ filium Anubin Annis aliquot elapsis cum Typo Osiris ex Æthiopia redierat et jam regnasset annis viginti & octo, Atlas seu Typho \die 17 mensis Althyr,/ fratrem convivio exceptum arcæ includit et projicit in fluvium Nilum. Isi Ejus \Mortui/ uxor Isis maritun errabunda maritum quærit, arcam ad maris littus ejectam in mare per Nili ostium Tanaiticum delap{illeg}|sa|m et ad littus ejectam invenit, {et} inventam avehit & noctu in agro deponit. Typho in eandem: fortuitò incidens corpus in partes plurimas discindit et \una cum suis ad numerum hominum septuaginta duorum/ Ægypti regnum affectat. Isis dispersas partes recolligit et humat, commendatqꝫ liberos suos Orum et Bubastem \so{illeg}|rori| suæ Latonæ. Hæc est priscorum Venus./ Latonæ matre. Fugiunt Ægyptij et Latona se cum juvenibus recipit in insulam Nili dicta.                     omnem peragrans Ægyptum eod|s|dem quærit. Hercules cum \Iupiter monente/ \Typho/ copijs \Minerva Herculem cum filijs/ in Ægyptiorum subsidium properat \vocat/. Pugna dierum plurium fustibus committitur; idqꝫ ad fluvium Nillum prope vicum Antæam in Arabiæ parte quæ mari rubro et Nilo interjacet. Typho cum suis vincitur et Isidi vinctus traditur. Isis cum filio Oro regnum capessit. Typhonem Isis dimittit. Iterum atqꝫ iterum pugnatur. \d[106] Herculem a{b} \Typhonis filijs/ Oto et Ephialte vinculis constrictum, Mercurius Deorum nuncius post menses tredecim liberat furtim liberat, (Fhetide Typhonis vel uxore vel filia locū vidicante ubi vinctus detinebatur \indicante/) dein pacem inter hoses lites omnes componit eaqꝫ de causa serpentes inter se dissidentes {illeg} interjecto caduceo ad {pacem} reduxisse dicitur et in ejus rei memoriam serpentes in caduceo gerit./Dein Hercules {vietum} \Tum Hercules ex pacto/ Typhonem {ad} |in| ultimas Africæ regiones quasi in exilium deporta \comitatur/ et positis ibi columnis in rei memoriam ibi positis \suos \relinqꝫ {illeg}/ ad suos in Arabica Ægypti parte/ ad suos revertitur /Typhonem /ibi\ relinquit et ad suos in Arabica Ægypti parte\ juxta paludem Acheruseam degentes \absqꝫ Typhone/ revertitur degentes revertitur.

Ad bellum hocce respexit Diodorus {cebi} (lib. 3) ubi \de/ incol{æ}|i|s interioris Africæ \verba agene faciens/ describens, addit: Hos fama est impressione in Ægyptum quondam facta, magnam terræ partem habitatoribus destituisse: scilicetd per fugam Ægyptiorum ubi Typhon eos invasit \aggressus est./. Idem Antoninus Liberalis ex Nicandro sic plenius describit. Terræ filius erat Typhon, genitus genius inmensæ|o| {illeg}monstrosa forma: nam et capita plurima ei enata sunt et {manus et} & alæ & ex femoribus maxima serpentum volumina. – <62r> Omnis generis voces edebat; neqꝫ ejus vires quisquam subsistebat. Is Typhon imperium Iovis affectab{e}|vi|t, impetumqꝫ facientem nemo Deorum substitit; sed omnes in Ægyptum fugam fecerunt, solis minerva et Iove relictis. Typho e vestigio Deos est secutus: vel|r|um illi calliditate usi, effugerunt habitu in bestias mutato: Apollo in a|A|ccipitrem, Mercurius in Ibin, Mars in squammatum piscem Diana in Silurum, Bacchus in caprum, Hercules in Hinnulum, Mulciber in bovem, Latona in murum araneum: alij ut visum fuit in alia. Vbi Typhonem Iupiter fulmine perculit, ardens Typhon in mare seipsum abdidit, flammamqꝫ extinxit. Iupiter autem non dimisit eum sed montium maximum Ætnam ei injecit. Typhon hic pro Phut cum is Phut cum corpore politico {illeg} commilitonum omnium hic accipitur, ideoqꝫ monstrum multorum capitum & manuum esse dicitur. Pindarus Pythia primâ et Hyginus fab. 152 centicipem describitint. Hyginus cap. 152 \& Apollodorus l. 1,filium vocat/ Dicit quod Tartari{illeg} (id est maris) ac terrræ, procreavit Typhonem inhumana magnitudine specieqꝫ portentosa cui centum capita Draconum ex humeris enata erant \sibilum excitantia & in cruribus maximæ viperarum spiræ. vigentem sibilum excitantes/ alij Briareum vocant cui centum erant manus et capita quinquaginta. Nam Briareum eundem esse cum Typhone {collige} \colligas/ ex hij hymno colligas Callimachi in Delum v. 141 vers. 141 ubi pro Typhone Briareus sub M. Aetna jacere et {illeg} cum latus mutat flammas excitare dicitur. Ad quem \Callimachi/ locum Scholiastes: alij quidem, latus movente Briareo, alij Typhone, ab alij Encelado {.} Nempe promiscue sumuntur Briareus Typho et Enceladus \{griges}/. [In Isaiæ cap 27 v. 1, Leviatha{t}\n/ dicitur {ן}נחש עקלתן næhas{illeg} akalaton serpens tortuosus. Græci \forte ex akalaton (inquit Bochartus)/ vertendo roph per γχ fecerunt enceldum enceladum. Nam \sic/ Typhon serpentim erat generis et idem \qui hic serpentini describitur generis et/ idem erat cum Pythone serpente, \Enceladus id est/ tortuosus {illeg} optime dicitur. Diciturautem Typhon imperiam{illeg} imperium Iovis et cæli affectare id est regnum Ægypti est Et hinc serpens ille antiquus & genius inmanis pro hoste humani generis Diabola|o| et Satana usurpari videtur.] Porro ubi {illeg} Gigantes {illeg} in cælum insurgunt et Typhon regnum Iovis et cæli affectat et Dij territi inde fugiunt inde in Ægyptum nihil aliud intelligendum est quam quod Phut invasit in affectavit dominium Ægypti et quod Ægyptij ex urbe regia fugi \notis suis sedibus & urbe regia/ in ignotas Ægypti regiones fugiebant. Nam cælum pro Throno ac dominio usur a mythicis \et Prophetis/ usurpari solet. Fulmen vero {illeg} quo Iupiter Typhonem percussit bellum est. Nam ignis et tulmen etiam apud Prophetas pro bello passim usurpatur et \vel/ Cyclopes \cum patre/ Vulcano filij qui pro Iove fulmina fabricarunt sunt fabri \primi/ ferrarij qui gladios et {illeg} \instrumenta/ bellica pro Iove Belo <63r> sub initio fabricarunt \bellorum/ fecerunt.In mare verò Typhon se abdidisse dicitur et flammam extinxisse quod finem bello imposuit fugiendo et navigando \abeundo/ per mare mediterraneum ad usqꝫ {illeg}as \usqꝫ mare/ regiones maritimas navigando \Atlanticum/ usqꝫ Oceanum navigando in cujus litt|o|re \ad Herculis/ consedit. Et eodem recidit quod Typhonem \aliqui, alij/ ab Gigantes in tartarum projectos scribant. Nam tartarus pro mari a veteribus accipitur. Et hinc \Vnde/ Typhon Deus maris (quem Latini Neptunum vocanc|t| et fi filius Tartari confingitur. Docet enim a[107] Plutarchus quod Ægyptij Typhonem mare esse dicunt ideoqꝫ \sacerdotes/ mare abominantur et sacerdotes & salem Typhonis spumam vocant: Navium rectores ab ijs non compellantur ue|t|pote mari utentes indeqꝫ victum quarentes suum petentes, eademqꝫ potissimum de causa piscem aversantur & odium pingendo b[108] piscem notant, et extremas terræ partes Typhonis uxorem quæ mare attingunt Typhonis uxorem dicunt. Cæterum quod mons Ætna Typhoni injecta sit commentum græcorum videtur. N Quinetiam Neptunus aliquando pro Typhone usurpt|a|tur, ut cum c[109] Lucianus dicit quod Corinthus plena fabulis pugnam narrat Solis et Neptuni. id est Apollinis et {illeg} Pythonis Nam hæc{illeg} est pugna \illa/ decantata Apollinis cum Pythone vel Typhone serpente qui python et Typhon promiscuè dicitur. Sic et Agatharcides apud Photium {illeg} urbas bellum Deorum \fugam Deorum et bellum/ cum Gigantibus describens, Nep pro Typhone Neptunum habet. Minervam, inquit, fabulantur quanta quanta {illeg}|es|t in hirundinis corpusculum sese abdidisse & majestatem Iovis in cygni formam migrasse & Cereris pulchritudinem in turpissimum transijsse habitum; et Iovem qui pro maximo habetur a maxime necessario uxoris germano, insidias expertum & servatum esse a maxime invisis, titanibus inquam, qui egressi e vinculis & tenebris et quæ illic est custodia, postquam in fugam conjecto Neptuno, operam illi navassent, sponte ad a|A|cherontem et Plutonis regnum se denuo receperint. Tum Venerem mortali manu sauciam & Martem ab Oto et Ephialte [Neptuni filijs] vinculis constrictum, & Ditem in regno suo ab Hercule sagittis {illeg} ictum in maximos incidisse cruciatus. Titanes erant filij Iovis ammonis ex uxore Titæa & nonnunquam pro Neptuno et ejus filijs, sæpissime vero (ut in hoc loco) pro Marte seu Neptuno et Hercule et ejus filijs accipiuntur. Dicuntur autem Iovi invisi ob bella quæ postmodum ingesserunt cum Ægyptijs gesserunt Busirin expellendo ac Ditem id est Mizraim seu Ægyptum \superiorem/ sagittis suis feriendo. Nam Ditem esse Mizraim posthac patebit. In describendis verò titanum sedibus allidit allusum est ad Parabolam Ægyp <64r> tiam de \fluvijs inferioris/ Styge et {illeg} Acherontæ deqꝫ Charonte animas mortuorum per fluvium vel locum \Stygen et/ Acheronta in {Orehun} regnum Plutonis deferente: \/ < insertion from f 63v > ‡ id est deportante cadavera ex enim Ægypto \Ægyptiorum/ per fluvium Nilum et paludem Ache{illeg}|ru|siam prope Memphin in {illeg} campum \deportante/ ubi cryptis repone mortuorum \prope Memphin/ deportante ut ibi cryptis reponerentur. Sic enim Diodorus HHomeri carmina quædam de Hi Ægyptiorum urbe Heliopoli et pratis ulterius sitis ubi {comma et manes} mortui regnant fabulam et interpretatus est Igitur animæ quas Charon deportat et ex quibus regnum Plutonis constat sunt ipsa cadavera < text from f 64r resumes > \id est/ {Ni} ubi Styx est {illeg} ffluvius Nilus Dijs Ægyptijs maxime sucer, Cha Acheron est fluvius {illeg} vel lacüs \pælus/ Acherusia qui ducit a Nilo sed in campum \ubi cadavera Ægyptiorum/ \in cryptis/ \reponebantur/ cadaverum, charon est provitor qui cymbæ animas cadavera \Ægyptiorum/ per aquas illas in campum portat, {illeg}t animæ sunt quas portat et ex quibus regnum Plutonis Plutonis constat sunt ipsa cadavera. Sic enim animas \pro cadaveribus etiam/ in sacris literis Apo {poni socerit} \usurpari notum est Act. 2. 81./ apoc. 6. 9, Psal 16 10 & 18. 13 & 20. 4. {illeg} Act{illeg} 2. 31. Psal. 16. 10. \Act. 2.21/ Ezek 44. 25. Regnum igitur Plutonis ubi Titanes habitabant est campus ille \mortuorum et reliqua omnis Ægyptus ubi mortui cryptis reponebantur/ in quem ægyptij cadavera ex omne Ægypto deferebantum deferri solebant. Et Pluto seu Dis ec|s|t mortuorum {illeg} {primus et} \Ægyptiorum/ Princeps {illeg} Osiris. Nam hic \fuit/ omnium pater, fuit & mortuor primus \omnium/ mortuus est et hujus f ritus funebrales annuatim summa cum solemnitate \ab Ægyptijs \aniuatim/ per multa sæcula/ ab per omnia sæcula ab Ægyptijs celebrate|i| fueræ. Et hinc \[110] Vnde {r}|e|tiam/ Druides in Gallia qui Philosophiam suam ab Ægyptijs accepEt {illeg}erant, Ditem omnium patrem esse dicebant.

Typhone in Deos irruente, summus eorum tei{r}|rr|or, per \fugam de cælo & migrationem/ /Hanc fugam et metamorphosin\ transmutationem in varias formas {opine} designatas. \magis eleganter quam verè/ Dequem primus Ovidius. etiam sic describit a Pieri sic describi dic

Hanc \{hanc metamorphosis}/ pieri filia apud Ovidium sic describit

Bella canit superum falsoqꝫ in honore Gigantes

Ponit et extenuat magnorum facta Deorum

Emissumqꝫ ima de sede Typhoeus terræ Cælitibus fecisse metum, cunctosqꝫ dedisse

Terga fugæ donec fessos Ægyptia tellus

Cæperit & septem discretus in Ostia Nilus

Huc quoqꝫ terrigenam venisse Typhoea narrat

Et se mentitis superos celasse figuris

Duxqꝫ gregis, dixit, fit Iupiter: unde recurvis

Nunc quoqꝫ formatus Libys est cum cornibus Ammon.

Delius in corvo, proles Semeleia capro

Fele soror Phæbi, nivea Saturnia vacca

Pisce Venus latuit, Cyllenius ibidis ales.

Tanta fingitur Deorum consternatio donec Hercules adesset \Hercules adesset/ Iupiter {illeg} momente Minerva Herculem in auxiliam vocaret. Nam Herc confessum est apud omnes, inquit diodorus, quod Hercules Dijs cælestibus Hercules in bello Gigantum suppetias tull|e|rit. Panem verò ita territum esse tradunt, ut , timor omnis subitaneses & vehemens exinde P paniens diceretur Ægyptij autem ut {illeg} rationem redderent {osiare} Deos sub formis diver animalium {potibatet} \in quæ jam propaverant se postmo/ {tra} colel|re|{illeg} tradebant quia di \colebant/ in quæ jam migrasse verant fingebantur colebant etia \colebant a[111] {illeg}|e|t sacerdotes se ob/ esse {illeg} tradebant quia Dij in bello pigantur in formas illas migrassent ab metamorphosen illam tradebant \arcano fuodam sermon tradebant/ qua Dij in formas illas migrassent. Nam <65r> simulacra animalium illorum in templis suis colebant. Ægyptiorum |Lucian \{illeg}/ {illeg} Ima| templa, inquit, Lucianus, pulcherrima sunt simul atqꝫ maxima, sumptuosis lapidibus extructa atqꝫ composita: cæterum si intus Deum requisieris, aut simiam invenies, aut ciconiam, aut hircum aut felem. Et Diodorus \Strabo/: In Ægyptiorum templis Simulachrum aut |Strab {illeg}pag. {illeg} 0 5.| |nullum aut non ad hominis sed bestiæ alien formam sed bestiæ alicujus effictum.|

Hanc omnia fugam Deorum et metamorphosin et bellum cum gigantibus plenius descripsi ut ijs ex his probarem.Deos \omnes cælestes/ proximè ante bellum illud in vivis fuisse & in Ægypto \simul/ vixisse si Saturnum excipias; atqꝫ omnes postea {præ} bello huic interfuisse præter occisum Osirim: et propterea Chami filios quatuor chus, Mizraim, Phut et Canaan in Deorum numero proxime \proxime/ post Iovem {illeg} reponendos esse, deinde Deos reliquos inter Chami nepotes quærendos; esse neqꝫ deos quosvis cælestes præter Noachum chamum & Chami filios et nepotes et eorum sorores et uxores admitti debere, Aliqui addunt sem et Iaphet, \alij etiam homines quosdam Græcos his recentiores:/ sed Ægyptij qui Deos consecra{illeg}|verant|, minime {illeg}rabant gentes exoticas et longinquas minimè {illeg}rabant,[ \respexerunt/ et eorum qui in Ægypto vixerunt Orus \Osirides filius/ dicitur ultimò regnasse et ejus mater quæ Isis quam et Cererem et Astræam vocant pro ultima cælestium ab Ægyptijs habetur. Albrices enim Sic enim Albri{illeg}cus {illeg} Cere{illeg}|re|m vocat Deorum et Dearum ultimam, et Ovidius dicit quod ætate ferrea, Vltima cælep|s|{illeg}tum terras Astræa reliquit: niliut terr |Quippe eum scilicet terras Ægyptias.| Arabes enim vastata Ægypto Deos sub mortem Ori et Isidis {illeg} vastata Ægypto Deos {illeg} fugarunt et ætati ferreæ quæ deorum Ætatibus initium finem imposuit initium dederunt.] Quibus expositis jam non difficile fuerit Deos sigillatim enumerare.

Cap. 4
Quod Chus sit Hercules, et Mars, Moloc, et Belus primus.

Hercules Mars et Moloc et Belus non nisi varia sunt \Herculis/ nomina, ejusdem Deim Nam Herculem eundem esse cum Marte,Macrobius l. 1 Saturn c. 12 sic docet: Salios, inquit, Herculi ubertate doctrinæ insigniaris altioris adsignat Virgilius, quia is Deus et apud Pontifices idem qui Mars habetur. Et sane ita Menippea Varronis affirmat quæ inscribitur Ἀλλὸς οὗτος Ηραχλῆς: in qua cum de Hercule multa loqueretur eundem esse et Martem probavit. Chaldæi quoqꝫ stellam Herculis vocant quam reliqui omnes Martis appellant. hæc ille. A Aristoteles \verò/ inlibro de Mundo, dicit quod Stellam Martis multi stellam Herculis vocabant. \Idem tradunt Hyginus in Poet. Astronom. & Plinius l. 2, c. 8./ Et Achilles Tatius in Isagoge quòd Stella Martis Ægyptijs sit stella Herculis stella. {illeg} \Sic et Sic et/ Nitichindus \autem/ Chronici Saxonici lib. 1 cap XXXVII \scribit,/ quod Germani{illeg} secundum errorem paternum sacra sua propria veneratione venerantur, nimirum Martem effigie columnarum imitantes Herculem. Vnde Mars et Hercules in cataloge Deorum duodecim \veteribus/ promiscue usurpantur. <66r> Marten habent at Ægyptij Herculem. Herodotus {illeg} \{illeg} 2. 3./, affirmat quod Hercules Ægyptijs sit unus de Dijs duodecim at Latini \in Enniano deorum illorum catalogo/ pro Hercule Martem habent. Sic et in bello Deorum pro Hercule Mars aliquando scribitur: Vt cum Homerus tradit |Athenagoras (Leg. pro Chr.) Ma{illeg}|rt|em Iovi contra Titanas auxiliarem perhibet \&/ Apollodorus et alij tradunt| Martem a Gigantibus Oto et Ephialte \in bello illo/ vinctum & in care\e/rem conjectu fuisse Et a Mercurio liberatum fuisse. [Sic etiam {Hero}dotus \quod idem de Hercale dici sollet        2 vel 3/ ubi dixerat Martem cum matre sua concubuisse et ejus rei ritum in templo Martis conservari addit templum illud Hercule sanctum ubi Iunonis erat ædes. Quære?] Sed et ‡ < insertion from f 65v > nomina congruunt. Hercules Ægyptijs est Heron. Vnde Heros, Herus, ρα-κλης, Arion, Ari, Άρησ ארי , αρὴσ < text from f 66r resumes >

Planetam \Stellam/ Marte|i|s ab Ægyptijs Captia quoqꝫ Molech vocantri docet Kircherus in T. I. Prodr. Copt. c. 5, p. 147 et T. I. Oed. p. 5. 4. c. 15. p. 328 & T. 2. p. 1. {illeg} cl.6. c.4. §. 2. p. 415. I et Molech eundem esse cum Marte patet atiam \{enisu} etiam/ ex sacrificijs humanis huic Deo obletis Nam quibus hunc Deum placabant. Nam talia sacrificia Deum sævum et sanguinis sitibundum cædibusqꝫ asuetum et sanguinis sitibundum denotant indicant. Patet \Idem patet/ insuper ex Dei hujus nominibus compositij Adra-melech et Melech-art{illeg}|es| quæ regem fortem seu Martialem significant Melicartem esse Phænicum Herculem affirmatur \a/ Sanchoniatho et \id quod etiam ex ludis agonalibus liquet. Nam/ Hyginus fab. 2 dicit quod Melicarti quinto quoqꝫ anno ludi Gymnici fiunt qui appellantur ἴσμια \et Apollodorus \l. 3. c. 4./ Melicerti Isthmiorum certamen Sisypho au{illeg}|tho|re insitutum fuit./. Ludi autem illi, perinde ut apud Græcos, fiebant Herculi Macab 2. 4 2 Maccab. 4. 18, 19. Vox עריץ Arits (& contracte Arts) prævalidum et fortem significat ut in Persaram nominibus Arta-banuis Arta Arto-xerxes, Arta-banus et similibus. \Hesychius: Αρταῖοι, δι Ἥρωες παρα Πέρσαις: Artæi dicundur Heroes apud Persas./ Et quemadmodum ex hac voce fit Melicartes sic Latine|i| ex forti Ma-vortem seu Martem formasse videntur Nam \Latini a Phrigibus oriundi erant et/ Phryges præponebant particulam Ma ut in Μαζὲνς Iupiter: Hesychius Μαζεὺ ὁ Ζεὺς παρὰ Φρυξί. Patre \His adde quod/ ex Molech formatur \vel/ Melech formatur Melitta nomen Veneris apud orientales: et ex hac vocum cognatione colligitur \conseguitur/ quod Molech sit Veneris vel maritus Vulcanus vel amasius Mars:|.| Sed Molech Vulcanum esse nemo contendt disputat

Belum \[112] Pausanias hominem Ægyptium vocat. Hunc/ eundem esse cum Marte manifestum est cum hic primus fuerit qui gladio belligeravit & nomen bello dederit, ut Hyginus docet. Hestiæo scriptori vetustissimo (apud Euseb.Præp. Evang.l. 9) Belus dicitur Ζεὺς ἐνυάλιος, et ἐνυάλεος Homero et Lexicographis est Mars. Sic et Suidas \in voce Θουρασ/: Baal, inquit, in Assyriorum lingua Martem significat bellorum præsidem significat. \/ < insertion from f 65v > Et hinc \spolia bellica Iovi Ferretrio dicata fuere, et/ Iupiter apud Pausaniam et Plutarchum in vita Pijrrhi \ἄρεος Ζεὺς Iupiter/ Martialis memóratur: et apud apud \Cyrillum (lib. 3 cont. Iul. 1 pater Nini vocatur/ Arbelus id est Mars Belus. Nam Ar ubi Αρ{illeg} \Ari Martem \ubi modo diximus/ signifi/|cat:| {illeg} \ut cum/ Ar Moabitarum \a Græcis vocatur/ est Αρειοπολις \id est/ {illeg}i|ur|bs {&} Martis, id {illeg}qꝫ Ar quinetiam Heraclem Indicum (id est primus illum qui \in/ Indos est Æthiopas ultra Thebaida degentes bella movil cognominatum fuisse Belum Cicero probat, l. 3 de Natura Deor. < text from f 66r resumes > Id quod etiam \manifestum est/ ex sacrificijs humanis quibus quibus perinde placabatur atqꝫ Molech. \Porro/ Bal Baal quoqꝫ et Molech eundi|e|m esse Deum constat ex maximum \vocum/ significatione consimili cum hæc {illeg} Regem illa Dominum sonet. {Beli Sed et} Constat etiam ex Dei hujus nomine Malachbelo ex utroqꝫ composito atqꝫ etiam ex vocum usu promiscuo. Ædificaverunt excelsa Baali quæ sunt in valle Hinnoni, ad traducendum filios & filias suas Molecho Ier. 32. 25. Edificarunt \id est/ ad comburendum filios suos igne holocausta Baal Baali Ier. 19. 5. Constat deniqꝫ ex fulmine quo Iupiter Belus armatur. Nam \fulmina quæ Cylopes pi Iove fabricant sunt arma bellica et/ Belus est nen Iupiter cui Cyclopes ista fulmina fabricabant Belus est, non a{illeg} Hamum natu fulmi{illeg} {ille} <67r> non est Hammon sed Belus ille qui primus cúm gladio belligeravit

Iam verò c|C|ùm \enim/ Iehovah quem Græci Ιαὼ, Latini Iao-pater seu Iupiter dixere, nomen esset Dei æterni et supremi; gentes autem in superstitiones semper propensæ, ex mortuis hominibus g|G|enios vivos, ex Genijs Divos potentes ac Deos cælestes, ex his Deos semper cælestes et ex horum maximo animam mundi totius ac tandem Numen immensum et omnipotens per gradatim confingerent: factum est ut gens unaquæqꝫ Deum illum quem maxime coluerat pro Deo cælorum ac universi totius haberet ac Iovem propterea nominaret; dein Iovis hujus patrem quiscunqꝫ is fuerit, Saturnum nominando et filiorum fortissimum Herculem; Saturnos, Ioves, et Hercules complures effecere. Sic enim Xenophon in Æquivocis: Saturni, ait, dicuntur filiorum familiarum nobilium regum qui urbes condiderunt serenissimi. Primogeniti eorum qui urbes condiderunt serenissimi. Primogeniti eorum Ioves et Iunones. Hercules verò nepotes eorum fortissimi. Patres Saturnorum Cæli, uxores Rheæ et Cælorum Vestæ.Quot ergo Saturni tot Cæli, Vestæ, Rheæ, Iunones, Hercules. Idem quoqꝫ qui unis populis est Hercules, alteris est Iupiter. Nam Ninus qui Chaldæis extitit Hercules, fuit Assyrijs Iupiter Xenophonti accinit [113] Eupolenus dum ait: Babylonios dicere solitos, primum extitisse Belum, qui Saturnus vulgò nominetur; quiqꝫ \ex illo autem natos esse/ Belum alterum \[vulgo dictum]/ eum \&/ Canaane: susp|c|eperit. |Belus Hunc \Illum vero/ autem [Belum] genuisse Chanaan P qui pater fuit Phænieū ejusdem etiam filium esse Chum [lege Chus] Æthiopum patren et fratrem Mestrainis patris Ægyptiorum. Belum pro Iove ponit, et Iovem primum dicit \dicit/ esse pr Chamum qui a Babylonqꝫ Saturnus dictus sit, quiqꝫ Belū Babylonium et Chanaanem genuit. Deinde ubi dicit Belū genuisse Canaan et Chus et Mizraim, quamvis færtasse oscilanter cogitavit de Belo Babylo nicontaniem Belus| ninus igitur populis orientalibus, Assyrijs scilicet et Syris (quorum utiqꝫ idem fuerati imperium et \propterea/ eadem theologia) |qua patuit antiquum Assyriorum imperium & nomen| est Iupiter Belus et Babylonijs His Chaldæis sapientibus Hercules; et Nini pater Belus quem Herculem esse probavimus, est Syris et assyrijs Saturnus et Chaldæis Iupiter, ac proinde is Hercules est, non {illeg} Assyrius, non Chaldaicus, sed his antiquior, et propterea Ægyptius. Vnde qui Ægyptijs est Iupiter, hoc est Chamus, erit Chaldæis Saturnus et Assyrijs Iupit Cælus; et Noachus qui Ægyptijs Saturnus est erit Chaldæis Cælus et Assyrijs hypsuranius. Nam Hypsuranium Cæli patrem assyrij dicunt. Chaldæi igitur Iovem Ægyptio \Iove/ juniorem colentes,incipiunt generationem Deorum a Saturni patre quem Cælum dicunt, et Assyrij Iovem adhuc juniorem ve colentes, genealogiam Deorum deducunt a Cæli patre quem Hypsuranium vocant: et sic omnes incipiunt a Noacho; nam Hypsuranio patrem \antiquiorem/ nemo statuit. Hic accinit [114] Eupolemus dum ait: Babylonios dicere solitos, primum extitisse Belum qui Saturnus vulgo \ab ipsis/ \vulgo/ nominetur; <68r> ex illo autem natos esse Belum [vulgo dictum \Babylonium/ /vulgo dictum\] & Chanaanem. Ic|l|lum verò [sc. Belum.] \primum/ genuisse Chanaanem qui pater fuis|t| Phænicum.Ejusdem etiam [Beli] filium esse Chum [lege Chus] Æthiopum patrem et fratrem Met|s|traini A patris Ægyptiorum. Belum \Babylonij/ hic pro {omni} Iove \quocunqꝫ/ accipiunt et \Belum seu/ Iovem primum dicunt |esse| Beli Babylonici et Canaanis patrem hoc est Chamu Iovem Hammonem \quem ipsi Saturnum vulgo nominant:/ deinde quis sit Belus ille primus et Chanaan plenius describunt dicendo quod Chanaan quem genuit sit Phænicum pater & Chusi & Mizraini frater.

Iam vero cùm Reges Assyriorum stirpe Arabica oriundi sint et a Saturno Iove et Hercule tam Ægyptijs quam Chaldaicis et Assyrijs in linea recta descenderint, atqꝫ eo nomine Hercules unusquisqꝫ sit Arabs \& horum antiquissimus it Chus/ \& Arabum antiquissimus & maximus sit Chus/ cum gentes orientales in genealogia Deorum Hypsuranio antiquiorem non agnoscant' ideoqꝫ hic sit Noachus et hujus nepos Saturnus Assyrius quem Nini patrem esse probavimus sit aliquis e Chami filijs \et propterea Chus; cum/; cum Belus Chald{illeg} sit \eorum Belus tam/ sit frater Chanaanis quam Hercules Æg primus Ægyptius et {illeg} \utroqꝫ/ nomine Chami \etiam/ filius \Chus/ : his quatuor \tribus/ argumentis manifestum est quod Chami filius & Arabem peter \Arabs/ Chus || < insertion from f 67v > ‡ abunde satis manifestum est quod chus sit Hercules Ægyptius. Id quod etiam ex divisione Ægyp terrarum Æ Ægypti inter filios Chami manifestum \perspicuum/ est. Nam cum Osiris partes australes Antæus occidentales & Busiris bob|r|eales obtinerent, reliqui solæ manebt|a|nt partes orientales qua dar hoc hoc est Arabicæ, quæ darentur Herculi. Idem adhuc clarius patebit in sequentibus ubi ex bellis quæ primus gessit victor totius prope generis humani existens. Nam \venerationibus more Arabum venerationibus addictus & captu ferarum audacior effectus./ postquam bella doco maxima in Ægypto cum clava confecerat qu alterum contra Gigantes et t|a|lterum contra Patrem suum & Ægyptios, arma accep \is/ ferro se armavit Vulcani \fratris/ ministerio et in terram Sennaar \cum copijs filijs/ profectus familiam Semi subegit, (in cujus victoriæ memoriam festum annum triumphus annuus \agebatur qui/ Ba Orgijs Bach|c|hi \institutus fuit ac/ toto fere Oriente per sæcu \ad usqꝫ Roma/la multa duravit\norum tempora/ celebratus fuit,) {illeg} deinde \vero/ terris undiqꝫ peragratis et populorum reliquijs ad Indiam usqꝫ subactis, filios singulos regimes omnes inter filios distribuit, & filium \fortissimum/ Nimrodum in Assyria \& Mesopotamia/ locando in per fundavit imperium Assyriorum. Id igitur \Iam vero qui/ author extitit bellorum et bella tanta confecit pro Deo bellorum merito habendus est. Sed priusquam bella Asiatica et origines regni Assyriorum exponam ordo-rerum postulat ut quæ ad Ægyptum spectant enarrem < text from f 68r resumes > [Igitur Nimrod non est Belus ille qui Nini fuit pater sed Belus Assyrius qui idem fuit {illeg} Nino.Et nomina probe congruunt si modò Nimrod vox Nimrod \vel compte vel ironicé pro/ primitus fuerit נן רודת Nin-rod, id est Ninos-Dominatore, |vel corrupte vel ironice diceretur. Certe regni Assyriorum conditorem quem Moses Nimrodum nominat Gentiles \uno ore/Omnes Ninum esse perhibent. Primus omnium|. Certè Assyria, cujus metropolis Nineve a Nino nomen habuit, Hebreis erat terra Nim{illeg}rod, Mica. 5. 6.]

Et quemadmodum sacræ literæ imperium Assyriorum a Nimrodo caditum tradunt, sic \etiam/ scriptores Gentiles Ninum ejusdem conditorem celebrant. Primus omnium Ninus rex Assyriorum veterem et quasi avitum gentibus morem nova imperij cupiditate mutavit. Hic primus intulit bella finitimis, et rudes ad huc ad resistendum populos, terminos usqꝫ Libyæ perdomuit. Iustin. lib. 1. Supra Ninum a quo Semiranis secundum quosdam creditur procreata, nihil præclarum in libris relatum est. Macrob. somn. Scip. l. 2. c. 10. Primus Assyriorum rex Ninua Beli filius regnavit omni Asiæ \exceptis Indis, et condidit civitatem ninum in region{e} Assyriorum quam Hebrei vocant Nineven/ Euseo. Chron. Idem ex religione Assyriorum \omninò/ confirmatur, quibus utiqꝫ Ninus fuit Deorum maximus Iupiter Belus. Nam gente populi regnorum suorum conditores apprime concelebrabant &venerababantur. Ninum jamen non omnia propro Marte gessisse sed patris auspicijs regnum inchoasse e Diodoro discimus, hæc scribente. Primus, ait, inter eos quorum historiæ memoriam |Diodor. l. 2| propagarunt, Ninus Assyriorum Rex res magnat peregit. Cum enim natura bellicosus esset virtutis amore flagraret, juverium validissimos

<67v>

Cap 5
Quod Mizraim sit Osiris et Serapis et Menætius & Dis vel Pluto

<68v>

Cap. 5
Quod Mizraim sit Osiris et Plut Serapis \et Menætius/ & Dis vel Pluto quodqꝫ Mizraimi filius Pathros sit Orus vel Apollo et quod filiam habuit Bubastem seu dianam et filium nothum Thoth seu Mercurium primum

<69r>

quæ fabricabant sunt arma bellica non est Hammon sed Belus \ille/ qui primus \{illeg}/ \cum/ gladio belligera{illeg}|vit|

Iam verò cum \Iah vel/ Iehovah quem Græci dixerunt Ιαὼ, Latini Iao=pater seu Iupiter dixerunt ess nomen {illeg}esset Dei {suprei} æterni et supremi; gentes autem in pro {natura} humani generis in superstitiones{illeg} semper propensæ, ex mortuis hominibus Genios vivox, ex Genijs Divos potentes, \ac Deos cælestes/ ex Divis \his/ Deos semper cælestés et ex Deorum aliquo maximo \animam mundi ac tandem/ Numen {in fixirum} \im{mensum}/ et omnipotens {illeg}tem \paulatin & gradatin confinxerent:/ constituerens: factum est ut gens unaquæqꝫ De{illeg}d|um| {suovu} \{illeg}/ quem \illum sæcipuum quem maxime coluerat, {illeg} pro/ in thronum omnipotentes evexerant pro Iove habe nomen Iovi de nomine jovis apellaret ut pro Deo cælorum et universi totius haberet ac Iovem |propterea nominaret ; dein Iovis patret|m| apellaret quiscunqꝫ is fuerit, appellaret Saturnum et filiorum fortissimum Herculem| diceret, ut Ægypti Hammonem, Chaldæ Belum, & Assyrij Ninum. Sic enim Xenophon in Æquivocis: Saturni Iovis autem patrem semper semper dicet{illeg} Saturnum, et filiorum Martem fortissimum Herculem. et sic Sic enim Xenophon in Æquivocis: Saturni, ait, dicuntur familiarum nol|b|ilium regum qui urbes condiderunt serenissimi. Primogeniti eorum Ioves et Iunones. Hercules verò nepotes eorum fortissimi. Patres Saturnorum Cæli, uxores Rheæ et Cælorum Vestæ. Quot ergo Saturni tot Cæli, Vestæ Rheæ, Iunones, Hercules. Idem quoqꝫ qui unis populis est Hercules, alteris est Iupiter. Nam Ninus qui Chaldæis extitit Hercules fuit Assyrijs Iupiter. Igiter Igitur Belus qui|e|m {illeg} Ægyptijs{illeg} Herculem esseprobavimus fuit a{illeg} Babyl Chaldæis Iupiter et Assyrijs Saturnus Xenophonti accinit. Eupolemus (apud Eusebium Pr. Evang. l. 9. c. 17.) quidum ait: Babylonios dicere solitos primum extitisse Belum qui saturnus vull|g|o nominetur \[a Syris scilicet et Assyrijs/ quiqꝫ Belum alterum cususceperit cum Canaane susceperit. Ninus igitur Assyrijs est Iupiter Belus & Babylonijs Hercules, & Nini pater Belus quem Herculem esse probavimus est Assyrijs Saturnus, & Babylonijs Iupiter, & ac proinde is Hercules est, non Assyrij|ús|, non Babylonijs|u|s, sed \his antiquior et propterea/ Ægyptijs|u|s. similiter Chamus qui Ægyptijs est Iupiter, Chaldæis erit Saturnus et Assyrijs Cælus, Hercules, et Noachus qui Ægyptijs{illeg} {illeg} Saturnus Noachus \qui/ Saturnus |est| Ægyptijs, erit {illeg} Cælus Ch chaldæirum|s| et Hypsuranius Assyrijs. Nam Hypsuranium Cæli patrem Assyrij statuunt. |Chaldæi igitur Iovem Ægyptio {illeg} juniorem colentes, incipiunt generationem Deorum a Saturni patre quem Cælum nominant, & Assyrij Iovem ad huc juniorem colentes, genealogiam Deorum \deducunt/ a Cæli {illeg} hic patre quem Hypsuranius vocant. Et sic omnes incipiunt {illeg} Noacha a Noacho. Quæ de Assyrijs dicuntur de Syris quoqꝫ intelligenda sunt. Nam horum idem fu fuerat imperium et eamdem Philosophia| Syrorum et Assyriorum olim idem erat imperium et eadem Theologia Sub Assyriorum nomine \{illeg}/ complector \etiam/ Syros \propterea quo omnium/ Anum idem f|u|erat Imperium et eadem Theologiæ. [Eadem autem ratione qua dij plures pro Iove sunt culti, factum est etiam ut plures pro Sole et pro anima mundi colerentur: adeo ut dij pro et pro Solæ colerentur \Dij varij pro Sola & Deæqꝫ pro luna/ colerentur {illeg} Vnde mira in \Deorum/ cultu nominibus \genealogis/ ac historijs suborta est confusio.] Et his pat be nat probè nat observatis jam non diffidile Ex hac triplici Ægyptiorum Chaldæorum et Assyriorum theologia suborta est mira in Deorum \cultu/ nominibus, genealogijs, ac histerijs,perturbatio: ex qua

<69v>

Porro Cæli uxorem quam Xenophon Vestam nominat, \Assyrij vocabant/ dicebatur etiam {illeg} Titiam id est Terram a voca טיט lit qua lutum significatur et inde filij|o|s cæli & fr dicuntur \nominabant/ Titanas d|h|oc est terrigenas. Assyrijs igitur |Igitur in Assyriorum theologia| Titanes sunt filij Chami: {illeg} Et nonnunquam pro Typhone et Gigantibus \accipi{illeg}untur ut cum Titanes Osirim per insidias trucidant (Diodor l 4) &/ ut cum Mars Iovi contra Titanes auxiliaris dicitur (Athenag. Leg. pro. Christ.) & cum Cybele mater Deorum dicitur et Gigantum propterea quod Terra irata Terra contra Deos Titanas peperit (Albric. de Deor. imag. in Cybele); Nonnun quam vero pro Hercule etfilijs ut cum Oris a Titanum insidijs oppressus dicitur (Diodor l. 1)] Vnde in Assyrio Vnde \Quoqꝫ/ Titanes in Assyriorum Theologia sunt filij Chami. , {illeg} Nam in ea Chaldæorum vix aut ne vix quidem occurrunt, {illeg}t nisi quatenus scriptores Græci et Latini Theologiam utramqꝫ confunde{illeg}|run|t inter se. vel siquando \hic/ occurrunt sunt Sem {illeg} \&/ filij{illeg} in Babylonia viventer

Quinetiam Chus regiones omnes ab Arabia ad Indiam usqꝫ devicit et inter filios distribuit ut ex filiorum sedibus manifestum est. Nam {illeg} ejus filij Quinetiam Chus regiones omnes in cc|i|rcuitu{illeg} \sin/ /sinus\ Maris Persici occupavi{t} et inter filios d

Quinetiam Chus filios suos omnes \Seba, {illeg} Chavila Sabta , Regma, & Sabteca/ ex Ægypto deduxit et regiones omnes in ter circuitu sinus Persici a se occup occupatas inter eosdem distribuit Consedit enim Regma seu Ruama cum filijs Sed Sheba et Dedan in A angulo orientali Arabiæ felicis ad {illeg} ostium maris illius ubi {illeg} urbes Regma et Deb|d|an et Montes Sabo ll|p|opuliqꝫ Sabæi a Mela memorati: deinde Sa|e|ba {sic} Seba \ad austrum et euro seu/ \(Iemanitarum \utiqꝫ/ pater/ et Chaldæam \Agreosqꝫ ad Boream, Arabiam Nabateam a occidentem etsubespun/ \eis Reg ad u cis Regma, tum Chavila \in {illeg}/ inter/ dicest ex Ægypto per terras jam ducit in orientem ducit (Gen 25. 18. \per terras scenitorum seuismaelitarum/ in orientem ducit (Gen 25. 18.) 1 sam. 15.7). {illeg} \{illeg}|S|cænibis et Isariabilitis/ \id est {illeg}abater et {illeg} {Aoarems} ad orientem adjacentes (Plin.)sic ut/ in medio ferme inter Arabium Nabatæos et Agreos seu Agarenos \consistere vide{rentur}/ ({illeg} Strabo l 16 p 767 & dionysius) Nabateis scilicet ab occidente in austrum et Ag\a/re{illeg}|n|is ab occidente in Aquilonem vergentibus. Nam Ag{illeg}||i habitabant ad oriend|t|em Gilead 1 Paral. 5. 10, Nabatæi autem ad Austrum Iudæa inter mare P Ægyptum et mare rubrum et Chavila. Vltra Chavila ad et Babyloniam jacet susiana quæ Græcis est κίυια, Chaldæis Cuth, \Hebreis atqꝫ incolis propijs Chus et/ Persis Chusestan id est Provincia Chus: adeo ut ipse Chus in hac regione. \sedisse videatur/ Sed et ultra Susiana|ì|s{illeg} proximi ab {illeg}|o|rient{illeg}|e| sunt \etiam/ Cossæi, supra Cossæos ad septentrionem sunt Mesabatene. Hic et in insula Sophta et id \vicinis Persiæ/ regionibus Stobæorum \vicinis/ orientem versus usqꝫ ad Stobæos sedebat sabta, {illeg} dein Sabteca et Sab \in/ australem partem Carmaniæ ad ostium sinus Persici locaba{illeg}tur. De quorum omnium sedibus Bochartum consuplen consulas in Phaleg & Paradiso consulas.

<70r>

Et his præmissis dico jam quod chus sit Ægyptiorum Hercules idqꝫ ob rationes sequentes.

{Romus}

{Probantu}

Ex& jam dictis {illeg} mani festum. Est quod {Ninus} \reges Assyrij qui genere Arabes fut|er|e/ descenit|der|e ex Saturno Iove & Hercule \tam Ægyptijs quam Babylonijs et Assyrijs/ in linea recta, adeoqꝫ quod Hercules {illeg} /Ægyptius\ sit Arabs. Ostendimus etiam quod Hercules ille sit Belus Nini pater quem omnes Arabem esse agnoscunt. Vnde cùm Hercules iste bello gigantum interfuit & sit Iovis Ægyptij filius necesse est ut hic sit Arabum pater primus Chus.Igitur Nimrod non est Belus iste, ut vulgo creditur sed ejus filius n|N|inus. Et nomina {illeg} respondent \congruunt/ si modo Nimrod \fuerit/ sit נן-רודת Nin-rod, id est Ninus Dominus.

Præterea \Symbol (circle surmounted by a circle containing a cross) in text/ < insertion from f 69v > Symbol (circle surmounted by a circle containing a cross) in text præterea cum Chaldæorum Iupiter sit I|j|uniorem Ægyptio, ideo Chaldæi \uti diximus/ non incipiunt genealogiam Deorum a Saturno sed ab ejus patre quem Cælum nominant; et eadem de causa Syri {Id} qui Iovem adhuc junionem colunt, num vocant: et Hypsuranio antiquiorem nemo statuit. Hic igitur apud Assyrios est Deorum antiquissimus Noachus et ejus nepos Saturnus Assyrius idem est cum Noachi nepote Chus. Ac \Iam vero/ Saturnum Assyrium eundem esse cum Iove Belo, hoc est cum Hercule jam ante probavimus. < text from f 70r resumes > Gentes orientales in generatione genealogia Herculis Iovis Saturni et Cæli non altius ascendunt ad quam ad Hypsuraniū \Saturni avum/ et propterea hic erit Deorum antiquissimus Noachus \uti jam dictum est/ et {illeg}ejus nepos saturnus Assyrius \idem erit cum/ ert Noachi nepote Chus. At \Iam vero/ Saturnum Assyrium jam ante eundem esse cum Iove Belo seu qui hoc est \cum/ Hercule jam ante probavimus.

Ad hæc N Iupiter Neptunus et Pluto pro filijs Saturni ab omnibus habentur. Neptunum \vero/ et Plutonem esse {illeg} Typhonem et Osiridem jam ante ostenb|d|imus et plenius probabimus in sequentibus: Ideoqꝫ \ac proinde/ horum p|f|rater Iupiter non est Hammon sed Saturnus ess|t|{illeg} Ha chamus, et Chaldæorum sunt Dij qui hic Iupiter et Saturnus dicuntur sunt Dij qui hic Saturnus et Iupiter nominantur est hæc Theologia. Chaldeorum autem Iupiter est \Nini pater/ Belus \Nini pater, ideoqꝫ is/ et propterea {illeg} erit {illeg} frater Neptuni et Plutonis \frater/ et filius chami, et propterea primus Arabumpater Chus. Hic est Iupiter ille qui orbem inter seipsum et fratres divisit deditqꝫ Plutoni regnum inferorum ob cædes quas intulit Ægyptijs, Neptuno regnum maris hoc est regionum maritimarum ad Herculis columnas, & sibi ipsi dominium cæli hoc est regnum illud acep altissimum et maximum quod condidit in Babylonia. Nam cælum pro dominio amplissimo et regnum cælorum pro regno maximo a mythicis \sapientibus/ et Prophetis antiquis usurpabatur. Porrò Belum hic per regen cælo Iovem cælorum regem designari manifestum est ex theologia totius Orientis Belus est quem {illeg} Phænices \(inquit Sanchoniathon) cæli dominum vocant cædominum/ Beelsamen id est dominum cælorum & alij \vocant id est/ Iovem Olympium \uti ab alijs no{illeg}|mina|tur./ docent. Hisychius Belus est Vranus et Iupiter: Hesychius. Hic est cælestis ille fulminator qui primus gladio belligeravit et cui cyclopes fulmina bellica fabricant. Nam apollodorus lib. 1 de bello Titanum verba faciens: Tum, ait, cyclopes Iovem tonitru fulgetraqꝫ & fulmine, Plutonem autem galea, et Neptunum tridente condonarunt. His illi telis armati Titanas subigunt, dein rerum imperium sorte inter se partituuntur ac Iovi quidem Cæli regnum, Neptuno maris, Plutoni autem inferorum loca obtigerunt. Iupiter, Neptunus, Pluto, et Cyclopum {genus} \pater/ sunt quatuor filij Chami, et bella hæc gesserunt nam contra Titanes exoticos inter se, {illeg} sunt Titanes ab ipsis diversi Græci \Theologiam Chaldaicam et synacam, inter se confundentes/ pro varietate regni

<70v>

Cum igitur {illeg} Reges Assyriorum \qui genere Arabes fuere/ \qui ab Chus et Nimrod Arabisbus originem deducant,/ \patre Chus/ a Saturno{illeg} Iove et Hercule {id} adeoqꝫ Hercules eun adeoqꝫ \et eo nomine/ Hercules \unus {illeg}|quis|qꝫ/ Arabs; cum Hypsuranus \cum gentes orientales/ in genealogia Deorum sit omnium antiquissimus Hypsuranio antiquio{illeg}|r|em non agnoscant ideoqꝫ hic sit Noachus et hujus nepos Saturnus ch Assyriu{s} quem Nini patrem esse probavimus sit \aliquis e/ Chami filijs; cùm Nim pater \Belus primis/ \Chaldaicus sit et frater Chanaan et/ sit Hercules Ægyptius et eo etiam nomine Chami filius: his Arabs \quattuo{r}/ argumentis manifestum est quod Chami filius et Arabum pah{illeg}|ter| Chus sit Hercules Ægyptius. Igitur Nimrod non est \quem Belum vocant Belus ille qui{illeg}/ B Nini pates ut vulgò dicitur sed Belus fuit pater sed Nimus ipse quem qui Assyrijs erat Belus altes Assyrius qui idem fuit cum Nino. Et nomina conveniunt si modogruunt si modo Ni{illeg}|nro|d fuerit נן רודת Nin-rod id est Ninus dominus. Certe Assyria Cujus Metropolis erat Ni{illeg}i|ne|ve ad ab eo \a Nino/ nomen habuit |Hebrais erat terra Nimrodi Mica. 5. 6|

Et quemadmodum sacræ literæ imperium Assyriorum a Nimrodo deducunt, sic scriptores Gentiles Ninum ejusdem conditorem celebrant. Primus omnium Ninus rex Assyriorum veterem et quasi avitum gentibus morem nova imperij cupiditate mutavit. Hic primus intulit bella finitimis & rudes adhuc ad resistendum populos terminos usqꝫ Libyæ perdomuit. Iustin. l. 1. supra Ninum a quo Semiramis secundum quosdam creditur procreata, nihil præclarum in libris relatum est. Macrob. Somn. Scip. l. 2. c. 10. Primus Assyriorum Rex Ninus Beli filius regnavit omni Asiæ &c Euseb. Chron. Idem ex religione Assyriorum confirmatur, quibus utiqꝫ Ninus fuit. Deorum maximus \{ab}/ Iupiter Belus Nam populi \gentes/ Regnorum \suorum/ Conditores apprimè venerantum concelebrant et venerantur. Ninumtamen non solum fuisse \omnia gessisse/ sed patris auspicijs regnum inchoasse e Diodoro discimus, \nis nat sic scribente:/ d[115] Primus ait inter eos quorum historiæ memoriam propagarunt, Ninus – – – dimisit. Ariæus [116] iste, si nomen et tempora et gentis fortitudinem spectes, est bellorum author ac Deus Ἄρησ qui jam per ea tempora Rex Arabum fuerit, non alius esse potuit quam Arabum omnium p|P|ater ac Dominus chus. Is autem ex nomine {illeg}ρίαιου et tempore belli ac gente|i|s \{}suis/ fortitudine dignoscitur esse bellorum Αρησ author ac Deus Αρης. Hic igitur: {armis} \Belus est gei/ suis filium Ninum in salio locavit dein vel sponte vel potius a filio pulsus in Arabiam recessit Hic igitur est Nini pater Belus qui cum qui gladio primum belligeravit set|d| arm postquam armis suis filium in Solio Babylonico locaverat vel sponte vel potis|u|s a filio pulsus in Arabiam recessit, ac tandem a Chaldæis quos ex Ægypto in Babyloniam \ubi diximus traduxerad|t|o/ traduxisst, {illeg} pro Iove Belo cultus est. Nam et Chaldæti {illeg} em Id vel ex Chaldæorum nomine confirmatur; quippe qui Hebraicè כשדים Chasdim id est \dicuntur {illeg} hoc est/ Chasij Chus Ch seu filij v\ab|el| discipuli/ Chus dicuntur. Confirmatur etiam ex locorum nominibus ubi in imperio Babylonico. Nam Nam regio \Susiana quæ trans Tigrin Babyloniam ac Tigrin jace{illeg}|t|/ transtigritana quam fluvius Cidnus vel Gindes (a Mose gihon dictus) circundat ab Hebrais dicitt|u|r terra Chus (Gen 4) a a[117] Græcis Κια \Σουοιανη/ Κισσια et Κοσσεα, Cossea Susiana, Cissia, et Cossea, d|a| b[118] Chaldæis כות Chuth & \ab c[119] Hebræis Chus & terra Chus. &/ a Persis Chuzestan id est {illeg}provincia Chus: & regionis hujus Metropolis susa ab incolis dicitur Chus. Sic Dom. Mar.Niger Geog. Asiæ Com.5: Susiana {illeg} Pri|o|vincia \inquit/ sequitur, quam quidam in <71r> num multiplabant homines \et contra Babylonios/ Chaldæi autem Saturno tres tantum filios reges hic dederunt propterea \assignarant tum qu/ quod cyclopibus devictis \et sic servitutem redactis/ imperium nullum {daretur,} {illeg} et ea arell{illeg} & eorum patrea Canaan \ipsis/ non frater{illeg} esset filios – Nini sed filius, uti jam ante ex Euponemo audivimus        \daret & tum etiam quod/ concederent, tum etiam quod Canaan in eorum secundum eorum Theologiam non frater esset Nini sed filius, uti jam ante ex Eupolemo audivimus.

Qua{illeg}|r|observandum est \observa observandum venit quod/ Arabes, uti author est, Herodotus duos tantum deos coluere alilat et Orotalt, nuc {Vocis} est \seu/ Venerem uraniam et Dionysium. Vnde Arrianus scribit lib. 7 scribit quod Alex{e}|a|nder magnus, ubi audisset Arabas duos tantum Deos colere, cælum \Vranum/ scilicet & {illeg} [vel potius Vraniam] et Dionysum& dionysum quidem {illeg} ob qui in Indiam duxerant exercitum & dionysum quidem \[eos colere]/ ob famam ducti in Indos exercitus: non indignum censebat se, qui pro tertio Deo apud Arabas haberetur quippe qui rebus gestis dionyso nequaquam inferior esset. Dionysus iste ex Indica expeditione idem \esse/ dignoscitur esse cum hercule. Expeditio verò suscepta videtur non contra Indos in Oriente sed contra eos qui supra Ægyptum inter Nilum et Mare rubrū vivebant. Sic Nomine Dionysi significatur Iupiter de Nisa, et Nisa ista \ideoqꝫ hic erat Arabum Iupiter Belus fuit enim/ illa erat urbs \erat/ Arabiæ inter Phæniciam et Ægyptum sed Ægypto \Nilum/ propior. Vixerat igitur Dionysus in \Arabum/ urbe Nisa et proptereat Arabs erat, et Arab prope Sarbonidem lacum. Nam Diod|n|ysus|m| ibi edud|c|atum fuisse Diodorus sr|c|ribit. Ex urbis autem hujus situ {illeg} colligo quod Arabes sub initio ex Ægypto paulatim pro paulatim progredientes coloniam hic locaverant sub imperio \duci|e|/ Dionysó; Et ex nomine Iovis quod Et ex nomine Iovis quod Dionysus Chaldeais fuit \Chaldæorum/ Belus & Assyrijs Beli filius Ninus, ac deniqꝫ quod ex conjuncto cultu Veneris Dionysi et Veneris quod {illeg} dionysus quem Arabes coluere fuit Veneris amasius Mars quem a Babylonijs Belus nominabant Deus \dictus/ Scribit Deus autem qui genere Arabs fuit et quem Arabes unice coluere vix alius esse potuit quam {illeg} eorum pater omnium pater communis {illeg} Chus. Nam quemadmodum gentes singulæ Deum illum {in}|a|pprime colebant qui vel gentem condiderat vel imperium: sid|c| |etiam| Arabū gentes invictes idem fecisse credendum est, præsertim cum hæ semper invictæ mansere nec \adduci unquam/ Ægyptiorum et aliorum \adduci potuere ut/ multiplices aliarum gentium Deos reciperent. Scribit Lucianus in Dialogis 9 in Vera Hist. quod l. 1) quod Bacchus Herculem ad usqꝫ Herculis columnas comitatus sit. Vnde Bacchus filuis fuit Herculis et prop terea Hercules pater fuit Bacchi & proptere \esse colligitur quod/ Bacchus \fuit/ ex Herculis familia. fui|e|ri{illeg} & propterea Hercules cum Bacchus et esset Arabs \Vnde cum Bacchus Nisa oridundu urbe Arabia oriundus sit/ erit Hercules etiam Arabs & \propterea/ Arabum pater communis omnium pater. Si Bacchus, sive \a Syris/ dicatur pro Bar-chus perinde ut B בר כוש Bar Chus, ut Dammase{illeg}k \(Damascus)/ pro {illeg} דרמשק Darmasek, Damascus esse \et Ιακχος a Græcis/ pro {illeg}o-χους, (unde etiam Ιαοσ Ἰακχας) is filius erit ip Chusi: {illeg} ideoqꝫ si Lucianus vir{illeg} genere natione syrus, \seculus sit/ Syricam syrorum Ph Theologiam seculus sit {illeg} qua {illeg} dionysius pro Nino usurpatur, & Iuvenus {illeg} et juvenus {posectur}{illeg} \/(nam et Bacchum pro more Syrorum juvenem esse {sinuit} statuit) eret Bacchi pater Belus idem cum Chus idem cum Belo.

quinto confirmantur hæc omnia ex loco ubi \prima/ Herculim|s|

<71v>

Et hinc factum est quod \ut/ non solum Arabia sed etiam pronuncia \regio/ transtigritana Susiana ab Ori olim terra Chus \et Κισσια et Chuzestan seu provincia \Chus & populi his finitini Cossæi/ nominan{illeg}tur/ et Chuzestan & Cossea diceretur quodqꝫ \utqꝫ/ Hercules ad Indiam usqꝫ iter suscipisse diceretur, scilicet ut suorum colonias in regionibus Persia et Carmania regionibus intermedijs locaret et quod Persia {Heroes} \il|vi|ros nobiles et magnates/ appellerent Artæos seu Heroes ab Herculim \id est/ \id est/ et viros fortes filios Martis Nam Artæus cognomen est \epitheton erat/ Herculis (ut in nominibus Melicarte {illeg}, Chus-arta, \M-arte/) et {illeg}virum fortum, Heroem et filium Herculis significato et Heroem seu virum fortem et Herculem significat & ad ejus stirpem \& similes/ primitus spectabat. Ἀρταῖοι ὁι ἡρωες παρὰ Πέρσαις Hesychius. et Nimrodus erat δελφὸς τῶν ἡρώων: Methodius.

chuso igitur terras in circuitu terræ Sennaar \undiqꝫ/ inter filios distribuente, Nimrodus \filiorum fortissimus terram Sennaar et mox/ Assyriam \quoqꝫ subjugavit/. Nam Assyria erat terra Nimrodi (Mich. 5.6) hoc est (juxta dialectum sacrarum literarum) terra populi qui ab eo descederant {illeg} Exordium regni ejus, inquit Moses, erat Babe|y|l{illeg} et Erech &Accad & Calneh; etin terra Sennaar (id est Babylon, it Arecca Sillace et Ctesiphon) in terra Senaar. Illic enim {illeg} primo regnavit |fratribus \alio miarantibus/ recedentibus terram illam solus obtinuit. Tum verò quo tempore Tum verò| cum patre et fratribus, deinde ex terra illa exivit in Assyriam et condidit urbes novas Nineven et Rehoboth & Calah et Resen; id est exivit cum copijs et devictis semi posteris colonias illic locavit populum suum illic locavit ut \& populis {illeg} devictis colonias suorum \illic/ locavit quæ paulatim in urbes maximas crevere./ semi posteros illic degentes \ibi illi degentes/ devinceret & \suorum/ colonias illic locand|ve|t, caudidit urbes novas \ad n a quibus urbes sunt conditæ/ Nam in sacris litteris reges e terris proprijs in alienas exire dicuntur qui exeunt ad cum \cum/ copijs ad bellum et urbes ejs temporibus \per ea tempora/ condi|e|banturunt ubi considebant2 coloniæ1 Nimrodus igitur cùm fratres fortitudine superaret & ex Venatione \ferarum/ {et} congressibus ferarum bellicosior evasisset, atqꝫ regiones mediterraneas \quæ latius paterent et/ populis{illeg} magis referta|æ|{illeg} \essent/ obtin{illeg}|uit|{illeg}, dominum \et {illeg} sic/ imperium {ac} amplissimum ac diuturn{illeg}s|um| instituisset, mittit et in medio p regni considen omnium amplissimum et maximè diuturnum fundavit, {illeg}imperij \imperij/ sede de Babylone ad Nineven translata. Nam cum primi homines a regionibus {em} transtigritanis ubi Babel (ut Hebraice dicitur) conderent, deinde verò et inde colonias in terras omnes mitterent per quæ in varias linguas mox abiere, urbs autem \Babel/ populis sic evacuata augeri id est condi \id est augeri/ disijt (Gen       concipiendum est quod Chus cum ex Ægypto profectus \esset/ hanc urbem primò aggressus sit, tum quod esset \{idqꝫ} utpote quæ et/ Ægypto propior \esset et/, tum etiam quod Orientalium metropolis quodammodo ext|i|stes|r|et; ex quo {illeg} orientalium reliquijs illic devictis imperium ibi inchoavit. Nam et hujus rei memoriam Babylonij et phænices retinuisse videntur dum {illeg} Belum Babylonem condidisse et in ea regnasse tradant scribant scriberent. Cæpit igitur imperium in Babylone et urbibus vicinis terræ Sennaar ut Moses scribit: at postquam regni sedes ad Nineven translata fuit, excrevit urbs illa in immensum (Ionah 3. 3) & Babylon neglecta jacuit, donec per divisionem regni Assyriorum ea regni novi cap{illeg} \metropolis/ evasit cujus originem \exordium/ Isaias sic describit. Ecce terra

Et quoniam Igitur Moses cum originem regni assyriorum descrip|b|ere {illeg} vellet omittit Chusum Arabum omnium patrem & regen et incipit ab Assyriorum patre et rege primo Nimrodo.

id est primus Assyriorum rex Nimrodus devictis semi posteris regnavit primum ib cum patre et fratribus in {Atqꝫ} terra Senaar, deinde exit|v|it \cum/ suis in Assyriam ut populos ibi etiam vincerent & colonias \illic/ locaret a quibus urbes \novæ/ sunt conditæ regni Metropolis Nineve aliæqꝫ urbes novæ sunt conditæ

<72r>

Sede ad ol{illeg}nom Acherusiam in Ægypto in pratis mortuorum ad lacum Acherusiam

Porro confirmantur hæc omnia ex numero et sedibus filiorum \{illeg}/ Chamo|i| e Nani a Diodoro memoratis. Nam si Mizraime, sit Osiris Atlas et Osiris Atlas et Busiris f{illeg}t|il|ii ut Hercules sint Chus; et si Osiridi regiones australes Atlanti occidentales & Busiridi boreales \(uti dictum est)/ {d} concessæ fuerint superest \relinquentúr/ Herculi orientales da {illeg} \quæ ad Orientem spectant/ hoc est Arabicæ, {darntur} Nam et prata mortuorum ubi prope {illeg} lacam Acherusiam ubi primum consedit, ad orientem spectant & in confinio Arabiæ consistunt. Illic enim incipit regio a|A|rabum TrIchthyophagorum et Trogloditarum qui usqꝫ hodie inter mare rubrum et Ægyptum degunt. , et Hos Homero Erenibos. Strabo{illeg} \{illeg}i|do|ci|i|t/ ab Homero Erenibos dicitb scribit, id est Eribos vel Arabes ab Hebr ערב Ereb vel Arab, unde id est Arabia. Vnde Erebas pro regione inferorum, et Hercules \sub specie Cerberi,pro/ pro cane {illeg} regionis illius custode {illeg} Dionysium, qui Hercules est, in Nisa Arabiæ urbe vixisse concedunt omnes. Illuc coloniam ex Ægypto traduxisse ut inde in Arabiam ulte regiones ulteriores migrat|r|et, patebit ex locorum situ et nominibus. Ægyptus \enim/ tota a montibus Æthiopia ad austrum & Ægyptus enim olim dicebatur regio illa sola quam Nilus inundat. Hæc a montibus Eg|Æt|hiopiæ ad Mare mediteraneum in longum producitur latitudine raro superante stadios trecentos. Ad latus utrumqꝫ sunt montes et loci arenosa steriles et arenosi: & regio omnis inter Ægyptum et mare rubrum sterilis et ad Arabiam refertu{n}|r|. Ex Ægypto in Asia \Syriam et/ Arabiam & patet {aditus} exitus unicus juxta urbem Pelusium quæ mari Mediterraneo adjacet. Hanc Hinc pergitur {ait} in Arabiam itinere duplici, altero per urbem Heroum quæ ad maris rubri sinum intimum sita est & altero per Montim Casium et lacum Sirbonidis \juxta mare mediterraneum./ distat urbs Heorum a Peluf|s|io {iten} stadijs 900 & nomen desumpsisse videtur ab Hercule et liberis filijs. חורים Horim h|H|ebreis s{illeg}|u|t|n|t \liberi seu/ Principes liberè educati {illeg}et Heroes. unde Liber pro Baccho Ita nominantur Babylonij Principes Isa. 34.12. Inde nomen Vnde Liber \pro/ nomen Baccho, et Heros pro Principe forti et magnanimo. Nec inmerito Nimrodum Methodius appellat ἄδελφὸν τῶν Ἡρώων.

Sexto quod Ch \Hercules/ sit Arabs colligitur eitam ex ipsius moribus & vivendi ratione. ffuit Nam \Nam/ Pastor \fuit/ et venationi e|a|ddictus et {somne factis pugna{illeg} laboribus et magna{illeg} rapinis} ac bellis et rapinis ac bellis \vir agrestis existens et turbulentus & sævus/. Nam et boves aliorum \rapuit/ suffura {illeg} {tus{illeg}}st et alios ipsius boves suffurantes occidit, et terram a bestijs repurgavit; unde nomen Martis {Sylvij} {illeg}{ltinut} {illeg}i dat{illeg} & Sylvani et Sileni ei datum, \Na et/ {illeg} Primum omnium Nisæ aiunt imperasse Silenum: Diodor \Nam {illeg}/ l. 3. ut ex imperij sede liquet. Nam primum omnium Nam Silenum esse Herculem ex imperij sede liquet. Primùm omnium Nisæ aiunt imperasse Silenum : Diodor. l. 3. Et Ex agresti \autem/ hocce vivendi ratione et fortis et rapax evasit. Et tales omnino sunt Arabes. Vivunt ex armentis et gregibus et feris captis et avibus

<72v>

Chaldæorum! iste populus aliquando non erat Assyrian davit eam Deserticolis erexerunt arces ejus, suscitaverunt ædes \palatia/ ejus. Posuit \(ait [Assyrium]/ eam in ruinam. Hoc est \Qui/ Chaldæi \nunc sunt/ aliquando \populus/ non erant populus distinctussed velpartàm {illeg} Assyrijs parere|bant| \sed ex varijs populis in unam gentem \non ita pridem/ coaluere{illeg} {ein prius vel}/ partin \vel/ vagarentur in {illeg} \Australiæ & ex varij populis in unam gentem non ita pridem coaluere/ desertis. Populus Assyrius per regni sui divisionem fundavit eam adscritis \pro/ Arabibus scenitis et maxime \suum/ habuere. Nā hi \ab Assyrijs adsciti & congregati/ erexerunt arces Babylonis metropolis ejus et suscitaverunt ædes \palatia/ ejus. Sed {ipsa} posuit Assyrius in ruinam.Sed Assyrius posuit illamin ruinam |Sed Assyrius posuit eam a. Medis et Persis vastandam. Hæc Isaias annis plus centum ante| {illeg} /postquam{illeg}\ Babylon sub regibus pro \Potsquam verò regnam Nebuchodonosoris. Nam/ prius \in hunc modum/ reciverar ea tandem a Nebuchodonosoris mœnibus augustissimis alijsqꝫ operibus magnificentissime \ej splendidissimis/ ornata fuit (Dan. 4. 30. Berosus apud Ioseph l. 1 cont. Ap.) quæ omnia Ctesias et ejus sequaces Semiramidi falso attribuunt.

Nimrodum vero eundem esse cum Nino plenius patebit conferendo |ex| Mosem cum scri alijs scriptoribus \collato/. Nam quemadmodum Moses describendo exor dium regni \imperium/ Assyriorum quod per ea tempora florebat {ait} quod \a Nimrod conditum tradat {illeg}/ Nimrodus regnum suum inchoavit in Babylon ejusqꝫ et quod Nimrodus is in Babylonia primum regnavit deinde ex terra illa exivit \in Assyriam ibiqꝫ/ et Nineven {con imper}{illeg} una cum alijs Assyriæ \et alias urbes alias (Gen 2) ideoqꝫ Assyria terra Nimrodi dicitur./ condidit, sic etiam scriptores Gentiles et Ninu{illeg} et Nin et Imperium Assyriorum et imperij metropolin Ninum {illeg} Ninevem quam \seu/ ninum a Nino conditum docent. Ninum Ninus

Nimrodum vero eundem esse cum Nino plenius patebit ex Mose cum alijs scriptoribus collato. Moses enim imperi Nam quemadmodū Moses \(Gen. 2)/ imperium assyriorum a Nimrodo conditū docet et quod is in Baby lonia \terra Sennar|a|r/ primum regnavit deinde ex terræ illa exivit in Assyriam ibiqꝫ Ninevem et urbes alias condidit {illeg}(uti viri doctiores textum interpretatur) ideoqꝫ \Et inde/ Assyria vocatur terra Nimrodi Mica 5.6: sic etiam scriptores Gentiles etimperium Assyriorum et imperij \illius/ metropolin Nineven \seu Ninum/ a Nino conditum docent Primus Assyriorum rex Ninus – – – – vocavit Nineven. Euseb. Chron. Ninum Ninus in Aturia [i.e. Assyria] condidit Strabo l. 16 sub initio. Ninus est Assyriorum urbs quam Ninus Semiramidis maritus condidit in Assyria Suidas et in Nino. Et Minum Ninus in Aturia [i.e. Assyria] condidibit \Idem tradunt D. Augustin. de. Civ. Dei. l. 16. c. {illeg} 3./ Strabo l 16 sub initio. Diodo{illeg}rus l. 2.

Assyrij primùm omnium gentium rerum potiti sunt. Et paulo post Inter hoc tempus \[id est Carthanibus delatæ]/ et initium Nini regis Assyriorum qui princeps \primus/ rerum potitus, intersunt ante anni 1995. Velleius l. 1. Primus omn{illeg}|ium| Ninus – – – – – Macrob. Somn. Scip. l. 2. c. 10.

Primum omnium Asiæ regnasse Belum Ninus Beli filium, omnes et Græcæ et Barbaræ narrant historiæ: qui apud Assyrios Ninuam sui nominis condidit civitatem quam Hebræi vocant Nineve{illeg}. Hieron in Ose, 2. O{illeg}|m|nes Historiæ antiquæ a Nino incipiunt, omnes Historiæ Romanæ a Proca exoriuntur. Oros. l. 2. c. 2

<73r>

Cap. 5
Quod Mizraim sit Osiris et Serapis et Menætius & Dis vel Pluto quodqꝫ Mizraimo filius Pathros sit \nati sint filius/ Orus sel|u| apollo et quod filiam h \filia/ Bubaste seu Diana et filius nothus Thoth seu Mercurius primus.

Eundem esse Mizraim cum Osiride argumentis pluribus stabilitur. Vt Mizraim fuit Chami filius et Ægypti totius Rex et Pater, sic etiam Osiris.

Osiridem et Isidem Ægyptios fuisse {per} in confesso est cum sepulchra eorum illic religiose asservarentur & rerū ab ipsis gestarum ostenderentur loca.Ægyptiorum [120] urbes omnium antiquissimæ ab ipsis et eorum æqualibus conditæ sunt & leges Ægyptiacæ primum ab Isit|d|e positæ dicuntur: Vnd ideoqꝫ \hic duo primis/ primis ætatibus floruere. In memoriam Isid inventionis frugum et aratri Ægyptij \semper a/ invocabant {illeg}p semper a[121] invocabant Isidem tempore messis & in festo [122] Isidis vascula triciti et hordei circumferebant. Ideo Serapidis etiam Idolum gestabat modium frumenti in capite & Boves quibus terra colebatur tam Isidi quā Osiridi magna cum solemnitate consecrabantur. Vnde cum fruges in ætate argentea inventæ dicantur consequens est ut Osiris tunc vixerit; et propterea sit Ægyptiorum Pater communis Misraim. Nam et Herculi Ægyptio coævum & Ægypti totius Dominum \/[123] Diodorus tradidit. Vnde Ægyptij omnes Osirim et Isim tanquam communes Ægypti \gentis/ totius pr|a|rentes quam religiosissime colebant. Testis est Herodotus l. 2: Ægyptij ait, non colunt similiter Deos eosdem præter Isim et Osirim. Quam latè diffusa fuit posteritas Misraim tam latè propagatus fuit horum nommium cultus et vix ultra.

Diodorus dicit [124] Saturnum genuisse, ut fabulantur quidam, Osirim et Isidem ut verò plurimi asserunt Iovem et Iunonem et ex his natos esse Osirim Isidem et Typhona. Scilicet Chaldæis qui per Saturnum intelligunt Hammonem, Osiris et Isis sunt filij Saturni, cæteris sunt filij Iovis atqꝫ adeo omnium consensuo sunt filij Chami.Rursus Diodorus scribit [125] quod <74r> in columnis Isidi et Osiridi in Ægypto erectis Saturnus natu minimus dicitur pater Isidis et Osiridis et Isis mater Ori. Saturnus natu minimus est Chamus |chaldaicus quem \utiqꝫ/, Ægyptij a pastoribus \illis regnantibus id est Chamus / acceperant, ex quo| Nam Ægyptij ex quo a Babylonijs devicti fuerant duos habebant Saturnos proprium et Babylonicum sive S seniorem {illeg} et juniorem id est Noachum et Chamum Hæc omnia Diodorus iterum confirmat [126] scribendo quod Osiris sit filius Iovis regis Ægypti quem Ammonem vocant.

His adde quod Sanchoniatho, scriptor longe vetustissimus et curiosus originum historicarum investigator, tradit quod Isiris (trium literarum inventor) sit frater illius Χνᾶ Chna qui primus postea Phænix vocatus est. Cananæi qui in bellis Iosuæ ex omni terra chanaan in Africam migraverant, nominabantur Pæni seu Phænices, et septuaginta interpretes pro Canaan substituunt Phænicem || et propterea Phænice et terra Canaan sunt voces ejusdem significationis. Vnde Phænix ille primus seu pater Phænicum \hic dictus Chna/ idem est cum Cananæorum patre Chanaan. Nam et terra Chanaan per similem vocis decurtationem olim dicebatur Chna et populus Chnaos. Stephanus Byzantinus in libro de u|V|rbibus: Χνὰ ὁυτως ἡ Φοινίχη Φοινίκη ἐκαλειτο et paulo post τὸ ἐθνικὸν ταὺτης Χνάος. Vox Chanaan, perinde ut vox|c|es Hammon, Babylon \Lycaon/ & similes, terminatione semantica, uti diximus, redundat.Vox primitiva est chana humilis (q. d. servus servorum Gen. 9) et contractè Chna. Igitur Osiris est frater Chanaan et propterea filius Chami et Ægyptiorum pater Misraim.

Quæ hactemus exposita sunt confirmabimus adhuc ex Sanchoniathone. Is generationes Deorum a principio mundi recensens, et singulis generationibus Deos binos & nonnunquam ternos nominans, generatione decima loco Xisuthri vel Noe qui Chaldæis et Mosi decimus est, ponit Agrum et Agricolam, dicitqꝫ Agricolam in veterum libris, Deorum maximum elogio plane singulari nominari & ab his duobus Agricolarum et Venatorum {illeg} (i. e. Ægyptiorum et Arabum) genus propaga <75r> tum esse quodqꝫ filios reliquere Amynum et Magum quibus Villarum gregumqꝫ alendorum rationes feruntur acceptæ. Ex istis nati Misor et Sydyc, Misor filium Taautum habuit primorum in scribendo elementorum inventorem quem Ægyptij [127] Thoor, Alexandrini Thoyth, Græci Hermetem nominaverunt. Desumpta sunt ista partim ex Ægyptiacis partim ex Chaldaicis monumentis ideoqꝫ duplex Deorum stemma hic describitur, alterum Ægyptiacum Deorum Agricolæ, Amyni, Misor et Mercurij \Thoth/ alterum Chaldaicum Deorum Arabicorum Agri Magi Sydyc et Dioscurorum. Nam Genus venatorum et Agricolarum qui ab Agro et Agricola descendisse dicuntur sunt Arabes et Ægyptij. His pater primus Noe nomine Agricolæ celebratur, illis nomine Agri id est Agrestis seu Venatoris agrivagi. Nam Ægyptij agros colebant et Arabes \{illeg}/ ex armentis et gregibus et captis feris vivendo \vivebant, venationibus erant addictissimis/ et Chaldæli erant tribus Arabum (unde orti erant Chaldæi) ex armentis (aunde \a quibus/ a[128] orti erant Chaldæi) pecoribus et captis feris vivebant. Vtriqꝫ patrem primum sibi similem esse voluerunt, et Ægyptij quidem verè, Nam \cùm/ Noe verè fuit Agricola & agricolarum omnium pater. Porrò ex Agricolæ elogio quod sit Deorum maximus, ex ejus ordine in genealogijs quod sit decimus a creatione mundi, ex ejus filio Amyno id est Am{illeg}on seu Ham et nepote Misor id est Moser id est M seu Misraim, liquet hunc esse Noe. Ex Mercurio autem adjun{n}|c|to confirmatur Amynū esse Iovem {illeg}Ammonem et Mercurij patrem Misor esse Osirim. \Nam Mercurius erat b[129] Osiridis filius et tam c[130] Iovis Ammonis quàm/ quem utiqꝫ \Nam b/ Plutarchus \Osirim/ Mercurij patrem facit. \Osiridis minister & scriba./ Ager itaqꝫ qui Agricolæ synchronus ponitur est etiam Noe et ejus filius Magus est Cham sic dictus ab Orientalibus quod esset Philosophorum pater. Arabes pastores erant et id circo gregum alendorum rationes Mago acceptas hic referunt; idqꝫ meritò Nam \cùm/ Hamon ob inventas gregum alendorum rationes cornibus arietinis semper pingatur. \Liberi Sydic ad Sanchoniathone dicuntur Διὸς κοῦροι Iovis filij ideoqꝫ/ Sydic vero Iovis est cognomen & id \Iupiter/ Iovem Chaldæorum erat \{illeg}/ fe{illeg} Iupæ Iupiter Chald ideoqꝫ \&/ Iovem chaldæorum hic significat, {ideoqꝫ} \Is autem & Misor/ fratres erat|n|t Osiribis ut Sanchoniatho hic docet Is autem frater \Misor id est Ch id es Herculm. Ægyptum id est Herculem Ægyptium./ erat Osiridis et propterea {illeg} Misor hic pro Osiride scribitur est Herculem Ægyptium is autem et Misor fratres erant ut Sanchoniatho hic docet Nam liberi ejus a Sanchoniathone dicuntur Διὸς χοῦροι Iovis filij Vnde cùu᷅ <76r> Sydyc et Misor fratres hic statuantur, Misor ille necessariò erit Misraim. Est enim Misraim nomen duale et non tam pat\r/em populi populilum ipsum significat, nempe duplicem Ægyptum, superiorem quæ Thebais dicitur et inferiorem ad ostia Nili. Sigulare est Misor, a quo et mensis ultimus Ægyptius dictus fuit Mesori et Ægyptus nonumquam Masor (2 Reg. 19, 24. Isa 19. 6. Mich. 7. 12) ejusqꝫ Metropolis Alexandria usqꝫ hodie a[131] a Saracenis Meser.

Iam vero Masor seu מצור locum munitum sig nificat vel angustum significat a primitivo צור Sor coarctare. u\V/nde צר Sar angustus vel angustia. Ægyptus enim rupibus et fluvio Nilo muniebatur undiqꝫ et quoad latitudinem valde angusta erat. Hinc Ægyptij pro Masor dicebant sor vel Sir ut in vocibus Bu-siris, Cala-siris, Pelo-siris, in Niliparte quadā quæ nominabatur Siris,in stella Sirio, in Deo Serapide. Nilus et Stella Sirij erant Osiridi sacri et propterea ab ejus nomine dicto Ægyptiaco dicti Siris et Sirius id est si terminationes a Græcis adjectæ omittantur, Sir. Vnde Nilus (Ios. 13. 3 & Ier. 2. 18) ab Hebræis dicitur Sihor. Sarapis autem erat Bos Osiridi sacer quem alias Apin nominabant, et voce composita Sar-Apin id est Osiridis bovem: quo nomine Idolum Sarapidis etiam vocabatur. Osiridis igitur nomen Ægyptium erat Sir, pro quo Græci (in hujus Dei sacris solennibus, funebres Ægyptiorum planctus |Nomen Serapidis compositum ex Osiride et Apide factum est Osirapis Clem. Alexandr.| |admon. ad Gentes.| et frequentes exclamationes {illeg}אוי צר O Sir ! audiendo) dixerunt Osiris. Plutarchus enim (in Iside) conqueritur quod nomen Osiri{bi}s non sit Ægyptium sed a Græcis formatum, at nomen Sarapis|s|{illeg} pro Ægyptio agnoscit. Præfecerunt igitur Græci particulam O, et propterea Misraim Misor et Osiris non solum nomina sunt \unius et/ ejusdem hominis sed etiam unum et idem nomen

Apin \insùper vero/ et Serapin eosdem esse cum Osiris et his omnibus Plutonem significari pluribus constat. Pleriqꝫ Sacerdotum, inquit Plutarchus, in idem aiunt recidere Osirin et Apin, <77r> enarrantqꝫ et docent nos Apin esse intelligendum formosam animæ Osiridis imaginem. \et ✝[132] Eusebius: Apis, ait in Ægypto primus Deus putatur quem quidam Serapin vocant/ Tauri sacri, inquit Diodorus, tum qui Apis tam qui Mnevis vocatur ut Osiridi dicati sint et pro dijs colantur apud universos promiscue Ægyptios sancitum est. Et alibi: Osirim modo Serapin modo dionysum interdum Plutonem putant. Sic etiam Plutarchus: Præstat ait Osirin cum Baccho eundem facere & cum Osiride Serapin. Et alibi: Isis et Osiris Θεῶν ξ{} δαιμόνων Deorū et Manium permixtis honoribus coluntur, ubiqꝫ magna maxima autem in rebus supra et infra terram potentia præditi, neqꝫ verò Serapis est alius est quam Pluto aut Isis a Proserpina differt: ut et Archimachus Euboensis docuit et Heraclides Ponticus qui oraculum Canopicum Plutonis esse judicat. Sic etiam [133] Porphyrius: Serapis idem prorsus qui Pluto Deus est, eoqꝫ maximè Dæmonibus imperat. Macrobius [134] verò conjungendo cultum Serapidis et Isidis docet Cerberum canem infernalem ad Serapidis pedes pingi solere. Alexandria, inquit, Serapidis et Isidis Serapis atqꝫ Isin cultu pene attonitæ venerationibus observat. Et paulo post: Serapidis simulacro signum tricipitis animalis adjungunt, quod exprimit medio eodemqꝫ maximo capite leonis effigiem, dextra parte caput canis exoritur mansueta specie blandientis, pars verò læva cervicis rapacis luci capite finitur: easqꝫ formas animalium Draco connectit volumine suo, capite redeunte ad Dei dexteram qua compescitur monstrum. Plutonem verò cum Cerbero hic pingi Mo Hoc monstro designari videntur Osiridis fratres. Plutonem verò cum Cer{illeg}bero hic pingi [135] Plutarchus expresse docet. Statuam Plutonis, inquit, cum Cerbero et Plutone exculptam Dracone exculptam non alterius esse quam Serapidis Ægyptij Sacerdotes docuerunt, quod Ægyptij Serapidis nomine Plutonem afficiunt. Sic etiam Tertullianus: [136] Suggestus illius quo caput Serapidis ornatum est, modialis figura, frumentationis memoriam obsignat; & curam frugum super caput ejus fuisse, ipsis spicis quibus per ambitum notatur,apparet. Propterea \Propterea/ et \{illeg}/ canem quem apud inferos deputant, sub dextera ejus dicaverunt, quo sub manu ejus compressa turba \quod sub manu ejus compressatus Ægyptiorum/ Et Phariam adjungunt quam filiam regis {illeg} Farao derivatio nominis esse demonstrat. Hinc Tertullianus Serapin de & Phariam de Iosepho et ejus uxore interpretatus, Min|c|ùm \tamen/ Pharia reginam Ægypti sonæt, & {illeg} \e{illeg}qꝫ/ Idisem esse \et ipsa sit Isis ut/ Minutius Felix et Eusebius [137] {extentus} expresse docent

His adde quod Nilus fluvius sit quem Osiridi sacrum <78r> {illeg}fuerunt, sic decantatus ille inferorum Styx. Nam Diodorus recitans Homeri carmina

Παρ᾽ δ᾽ ἴσαν ὠκεανον τε ῾ροὰς &c. id est

Oceani veniunt undas & Lucada rupem,

Solis et ad portas, ubi somnia gens vaga regnant,

Vlteriusqꝫ adeunt viridantia prata, frequentant

Quæ manes hominum vitâ simulachra carentum,

docet Nilum per Oceanum, Heliopolin per Solis portas & pratum juxta paludem Acherusiam propè Memphim per mortuorum prata intelligi. Plerasqꝫ enim et maximas Ægyptiorum funerationes istic peragi dum cadavera per amnem et Acherusiam paludem deportata in cryptis illic sitis d|r|eponant. Vnde etiam Græcorum Achæron et Charon. Porro tota Osiridis solennitas funebris est, et ad inferos spectat, dum mortuum quotannis lugent, membra sparsa quærunt et humant & apin bovem anno quoquo tertio in fluvio Nilo demersum suffocant eiqꝫ ritus funebres tanquam Osiridi demortuo perg|a|gunt, fingentes animam Osiridis in Api resedisse. Mercurius symbola Deorum et solennia sacra regnante Iside constituit. Osiris solus jam tum mortuus erat, ideoqꝫ solennitate funebri annuatim celebratus est, et subinde Deus mortuorum constitutus. Illud verò, inquit Plutarchus,[138] quod hodie sacerdotes \veluti/ abominantes et occultantes trepide significant, Osiridem mortuis imperare neqꝫ a Dite seu Plutone alium esse, ignoratum quomodo verum sit plerosqꝫ turbat, suspicantes in terra et infra terram sacrosanctum istum Osirim habitare, ubi corpora latent eorum qui jam desijsse putantur.

Reges Ægyptios a Mene quodam deducunt Historici et in eo consentium c[139] omninò consentiunt quod Menes fuerit primus Ægypti Rex. Hoc Herodotus, diodorus Siculus, Erotosthenes, et ex Manethone Africanus, hoc Iosephus, Eusebius et Syncellus uno ore prædicant. Menes verò pater Athothis id est Mercurij prim ipsius f[140] Theuth seu Mercurij primi statuitur, ideoqꝫ Misor est Sanchoniathonis. < insertion from f 77v > ✝ Ab r[141] Hippopotamo raptus interijt ut ex Manethone notat Africanus, id est a Typhone fratre interemptus fuit. Nam Typhonem s[142] < text from f 78r resumes > Hippopotami specie formabant ac t[143] talæ fuit in Hermopoli Typhonis simulachrum. Apollop|n|opolitæ verò Typhonem oderunt v[144] Crocodilum oderunt quia Typhonem ejus formam induisse aiunt. Porro Menes g[145] Hic g[146] primus Ægyptijs persuasit ut legibus uterentur {illeg}eosqꝫ a tenui et opum pecuniæqꝫ non indigente victûs ratione deduxit, agriculturam ijs costeridens scilicet ijs ostendens, ideoqꝫ Osiris est. Nam et nomen bovis M Mneuis <79r> qui Osiridi sacer fuit a Mene desumptum videtur. Sane nomina Μνευις et Μηνις valde vicina sunt ut fa et quandoqꝫ permutantur. Nam et Bos Μνεῦις Æliano Μῆνις vocatur et vicissim rex Μῆνις Diodoro b[147] alicubi Μνενης est. Rex idem Herodoto Μτω et Iosepho Μινᾶιος dicitur et est Menætius ille quem c[148] Apollodorus pastorem Plutonis esse scribit, bove Mneve scilicet in pastorem Menætium verso. Docet autem e[149] Huetius quod Menes e Gentibus aliquibus pro Deo fuerit cultus, et quod Latinorum Deus Genius sit Μτὼ ;|,| unde Μτῶες, Æolice Μᾶνες, Latine Manes. {illeg} Ex eodem fonte videtur Minos, filius Iovis et Iudex Orci, \Græcorum filius utiqꝫ Iovis et Iudex Orci./ nomen suum habuisse. quippe qui fuerit filius Iovis et Index Ordi Sed ex dictis abunde palet, quod Osiris sit infernorum Deus.

< insertion from f 18v >

Igitur quatuor Chami filijs quatuor Misraim, Phut Chanaan et Chus (Gen 10) qui sedes in Ægypto Libya, Phænicia et Arabia habuere, respondent Osiris,{Bus} Antæus Busiris & Hercules. Nam Hercules ab omnibus statuitur filius {Cha} Iovis adeoqꝫ locum quartum occupabit. ffingitur dux exercitus Osiridis quia paulo post pro Ægyptijs contra Typhonem militavit:Et|Nam| Typhone regnum Ægypticum occupante Ægyptij fugerunt & dispersi sunt donec Hercules in eorum subsidium veniret: Et propterea Hercules cum suis jam an sedem \ante/ exta Ægyptum jam ante obtinuerat extra Ægyptum seorsum habitaba{n}t.

<19r>

Vbi Chamus cum suis in Ægypto aliquamdiu consederant, a[150] Diodorus \et Eusebius ex Ægyptiorum Theologia a Manetho conscripta tradunt/ decit quod Osiris Ægypti rebus Ægypti constitutis, et totius regni administratione Isidi uxori in manus tradita consiliarium et Mercurium adjuxit quod prudentia cæteros antestaret omnes. Imperatorem verò ditioni quam reliquit Herculem genere propinquum {illeg} – at tractibus qui ad phæniciam inclinant & locis maritimis Busirim, Æthiopiæ et Libyæ Antæum curatores dedit. Tum ipse iter \(in Æthiopiam)./ suscepit fratre [vel f|p|otius filio] comitatus quem Græci apollinem vocant. Designatur hic divisio regni Chami inter \ipsius/ filios quatuor Herculem, Osiridem, antæum et Busirim, seu Chus, Misraim, Phut et Canaan. Et Antæus quidem partes occidentales \Libycas/, Busiris \vero partes ostia Nili & Phæniciam/ boreales |at| Hercules \primogenitus patris sedem ad orient{illeg}alem Nili ripam & partes reliquas {etrabi}/ At Ægyptij patri suo Osiridi honoris ergo sant dominum in fratres. Et in Et |Nam b[151] Busiris rex |{illeg}| fuit. Ægypti æque ac Osiris.quod idem de reliquis fratribus intelligendum est |nec dubium est quod reliqui etiam fratres in propiis sedibus regnarint:|| Itinera \vero/ suscepta sunt ut quisqꝫ sortem suam perscrutaretur. At Ægyptij patri suo Osiridi honoris ergo dant dominium in fratres et {illeg} orbem totum ab eo lustratum esse fabulantur. A Fanda His ita constitutis Antæus tandem occiso Osiride in regnum patris invasit et ab Hercule sublatus est victus est. Dein Hercules Busiridem etiam sustulit id est \stirpem ejus/ Ægypto expulit ut Iupiter Belus Vulcanū Et quemadmodum Bus Vulcanus rates invenit &primus per mare navigavit sic etiam fecit Busiris. Hic enim per mare meditérraneum ad usqꝫ Atlantios pyratas per mare cum mandatis snisit qui raptas Atlantis filias ad se perduceret Ex fratrum numero {illeg} nominibus et sedibus perspicuum est Busiridem esse Canaan. Nam et Hercules hunc sustulit id est Ægypto eapulit \vicit/ perinde ut Iupiter Belus Vulcanum, & hic æque ac Vulcanus per mare navigavit. Hic Busiridem urbem in inferiori Ægypto \condidit/ Busiriticæ præfecturæ caput. In Heliopoli \quæ metropolis erat/ Ægypti inferioris metropol sacrificabantur homenes vivi \& mactabantur tres diebus singulis ad usqꝫ tempora/ ad asqꝫ regnum donac Amosis regis qui anno circiter duccentesimo post exitum Israelis ex Ægypto hanc consuetudinem sustul{illeg}it. Et hæc sævities a Græcis Busiridi qui illic aliquando regnaverat, tanquam tyranno crudelissimo ascribi solebat, sed non rectè quamvis ipse cum suis \ab Hercule victus/ ex Ægypto l{illeg}g{illeg} antea profugerat. P Vi Porro videtur \etiam/ Canobus |etiam| \vel Canopus/ idem fuisse Deus cum Canaan. d[152] Ægyptij enim nominabant Imperatorem nominabant a|O|siri{illeg}|n| & gubernatorem Canobum cum quo stella idem habet nomen, & navim quæ Argo græcis dicitur inter sidera relatam in honorem navis Osiridis {illeg} non procul ab Orione et Cane ferri. Vnde Osin Canobus erat Osiridi coætaneus {illeg}t et tamen ab eo diversus, et propterea ejus frater \ille qui navigandi artem maxime caluit/ qui {illeg} primum navigationis exerevit, hoc est Canaan. In inferiori Ægypto ubi Canaan regnabat extat et \urbs Canobus et/ Nili ostium Canopicum, {illeg} & \canobus insula parva \Canobus/ eidem ostio objecta./ regio insularis ejusdem nominis Pingebatur \autem Deus/ Canobus cum ventre turgidissimo. Vnde Et inde Nomen וב {illeg} Chana וב {illeg}Chana {illeg} {illeg} אוב, \quæ et utrem significat, et Pythonem qui ex/ intero unde אוב etiam pro Pythonem {occiputar} \qui/ juxta Aben exram, qui ex qui ex tumido ventre quasi utre oracula depromitit. And hence Proteus was said one while to flow as water & another while to burn as fire

< insertion from f 19v > [153]b[154] {illeg} as Heraclitus relates: \{illeg}/ For Proteus was a sea God whence they feigned that he put on all shapes. For Proteus was a sea God \{illeg}/ the son of Phænica because a Phænician & Proteus because {illeg} προτοσ king of the lower Egypt & lives in the Iland Pharos of Alexandria & was well skilled in navigation like Vulcan & therefore accounted a sea God. He was a very wise man understood nature & knew things past & to come like Prometheus. His sons were accounted cruel to strangers like Busiris & therefore H therefore Hercules destroyed them as he did Busiris wth his family. He was therefore contemporary to the sons of Ham, & by consequence one of them; that son to whom all these qualifications agree. He was called the son of Neptune & Phænica because a navigator & Phænician, & Proteus because πρῶτος the first of the nation. For Orpheus calls him πρωτογενὴς the first man from whom sprang, {he} saith he, the principles of all nature < text from f 19r resumes > < insertion from f 19v > Fuit f[155] scribe patris Osiridis \scriba, {illeg} & Isidis Consiliarius/ et et,       scriba quam discipulus et {illeg} scriba fuit avi sui Iovis Hammonis, {illeg}inde a Veteribus dictus est g[156] Parammon sic enim. Isis in Hercu libro sacro Hermeti ascripto filium suum \Horum/ alloquitur Mentem adhibe o Hanc fili Hore. Recon ditam \occultam/ enim audis contemplationem quam avus Chamephes f{illeg}t{illeg} audivit ab Hermete \qui/ omnium factorum \rerum/ commenta{illeg}re|i|a quando ab omnibus scripsit ab omnium progenitorum Camephe quando et perfecto atramento eum honoravit. Et hinc Mercurius a Veteribus dictus fuit g[157] Parammon. < text from f 19r resumes > < insertion from f 19v > Terra \vestaqꝫ/ apud Latinos et a[158] Titæa apud Assyrios et Atlantios a \voce/ טיט quæ lutum significat pro Saturni \Assyriaci/ uxore accipitur et inde Titanum \& terræ filiorum/ < text from f 19r resumes > < insertion from f 19v > # Et e contra, Gens unaquaqꝫ cubitum Dei \sui/ vel Deæ suas ad solem vel Lunam referre \vel Terram {illeg}/ tanquam con|r|pora omnium splendidissima {illeg} nobilissima referre conabatur ut Macrobius fuse do{E}|c|t|u|it. Et hinc factum est ut Dij \Deæve qui ab invicem diversi erant/ diversi pro eodem haberentur; ut cum Iuno, Venus \veluti Osiris Venus/ Dea Syria, Ceres Minerva, Diana Ceres, Diana, pro eqdemrant polo, Belus, {illeg} ut Belus et Osir \quas atiqui inter de confundebant/ quæ omnes ab aliquibus pro magna matre \quando/ cultæ fue\r/unt, ut et pro eadem D Luna et inde ab aliquibus confunduntur inter se < text from f 19r resumes > < insertion from f 19v > # Io Inachi filia in Ægyptum fugiens Osiridi nupsit & fuit {illeg} ab Ægyptijs vocata fuit Isis. Res Græcorum ad Ægyptiam, Chaldaicam & Assyriacam Theologiam nihil omninò spectant. ✝ < insertion from higher up f 19v > ✝ Every nation studying to honour their own ancestors was \they were/ not content to worship them them self|b|es but \ were apt s sometimes/ pretended them to be the Gods of other nations also, & on this account ye ye Egyptians \also/ pretended Ias that Dionysus Bacchus {illeg} Adonis \& Pan/ were their Osiris < text from lower down f 19v resumes > Et his probe notatis Objectiones ut plurimum evanescent. < text from f 19r resumes >

<20r>

Semiramidem esse Attergatis filiam memoravimus ex authoribus |sed malim dicere quod Semiramis et Allergatis non nise duo sint \sint duo tantum/ nomina ejusdem veneris |De Veneris nominibus.| idqꝫ ob rationes sequentes.|. At cum 1 Allergatis quatenus in Syria regnavit fæmina fui{illeg}t{illeg} subobscura, neqꝫ ob libidines ibi exercitas celebratur cum Mars Assyr{illeg} Venus fuerit Martis amasia et Semera suis cum Nino qui Assyrijs Chaldæis Mars est libidinose vixerit \sed \e contra/ ob adulterium admissum a[159] se pudibundam in lacum abjecisse dici{illeg}tur prope Ascalonem,/ 3e|E|jus exitus Dercetus in Syria fabulosus i|e|st, nempe quod in lacum se abjiciens in piscem mutata f{illeg}|u|it vel ut b[160] alij volunt a piscibus servata, etcum est Semiramidis origine Syra fuerit & Reginæ filia et feminarum etiam ortus ex Derceto \non minus/ fabulosus est{illeg}, nimirum quod c[161] infans a columbis servata \fuit/ sit et ideo Semiramis \nominata./ decta; enim Semiramis origine Syra \fuit/ fuerit po dicetur et Regin ex familia regia \diceretur/ & adulta {a} fæminas omnes pulchritudine superab|v|it et d[162] cum corporis venustate \conjunctam habuito consentaneam/ morum elegantiam consentanem conjunctam haberet et \in Assyriam profecta/ ob amores et libidines præ cæteris omnibus fæminis celebris{tur} \extitit/ quæ omnia sunt Veneris solius character; {enim} e[163] \Cælus Assyriorum\us/ seu \id est/ Chamus ubi/ præterea Semiramis Saturnus Chaldaicas postquam a filio {illeg} Saturno \(id est Chuso/ victus et regno expulsus \aliquandiu/ exulasset, \atqꝫ adeo initio sæculi quarti/ Astartem filiam {illeg} Cupidinis \& Amoris/ matrem {illeg} \(id est Attergatem seu Venerem/ submi{bi}sit, quæ Saturnum fraude insidijsqꝫ tolleret at Saturnus puellam amore et blanditijs captam secum \deincepsquasi matrimonio conjunctam/ retinu{illeg}it et ex ea filias septem suscipit{illeg} atqꝫ ideoqꝫ Allergatis (ut ex sequentibus pratebit) a Cælo \ubi a cælo patre ad Saturnum missa est/ patre \ad Sacerdotum missa/ in Babyloniam et Assyriam jam profecta esset {ab} \venit (ut ex sequentibus patebit)/ et ibi in posterum cum Saturno vel ejus felijs maneret ut alij trad et ejus filio Nino {maneret} et ejus filijs mansit et {illeg} f[164] Semiramis \ex Syria in Baby Babyloniā et/ in Assyriam \itidem/ profecta \ibi primum ob libidinem celebrata fuit, &/ Ninum regem forma sua {} implicuitet, ita ut Ninus eandem eriperet Marito \ereptam/ {illeg} sibi{illeg} matrimonio conjungeret, neqꝫ aliquid abqꝫ & et ex ejus concilijs om̄ia ageret, eiqꝫ et regnum moriens ipsi relinqueret {eumqꝫ Semiramicis} \ipsa vero ob libidi{illeg}mum ibi primum/ multa pa reginam \esse se præbuit/ omnium glori celeberrimam ixtaret \esset/ ejusqꝫ h[165] multa passim opera per Asiam \diutissime/ extabant, et {illeg}regio|ni| \Allyriæ vel assyriæ/ ubi regnabat|vit| relicta est{illeg} \Atter{illeg}-gatis seu/ Veneris nomen \simplex/ attyr vel Assyr et ob amorem et libidines ibi primum celebris evasit V Venerem cum Adonide conjunxerunt syn Adonidem cum Venere Adonis rex erat ut ex nomineliquet nam vox Adonis dominum significat. {pena} Hujus cerimoniæ ab Osiridis sacris desumptæ sunt ideoqꝫ P \Idem cum/ Osiride haberi solet propter similitudinem sacrorum: nam hujus cerimoniæ ab Osiridis sacris desumptæ sunt. At Syri et Assyrij non patres Ægyptiorum sed proprios colebant. Malim dicere quod sit Ninus vel Nimrod. Nam venator k[166] juvenis erat {illeg} et venator & k[167] et k[168] venationes exercuit.Venerem n|a| Marte Martem Adi|o|nidem a Venere adamatam scribunt & {illeg} \fuigunt/ {illeg} aprum \qui Adonidem interfecit Martis invidia/ idem tu Marte immissum fuigunt esse Certe Mers Cum Marte utiqꝫ \id est Chuso/ Venus primo congressa est ex eo suscepit liberos aliquot ut {illeg} modo dictum est, deinde \{hæc}/ repudiato sene ad filium juvenem se convertit. Sic Ninus a Venere æque ac a Semiramide impense adamatus fuit et ante ad usqꝫ abitum suum dum v ad usqꝫ obitum suum et moriens immatura morte utramqꝫ superstitem reliquit.

<20v>

The blank certificates of the lives of the several nominees yt have paid money into ye Exchequer upon ye Million Act are printed by the approbation of Sr R. Honrand Auditor of ye recot of ye Excheqr & are to be sold by Sam. Heyrick at Grays In Gate in London.

<21r>

Adonis idem Deus cum Osiride haberi solet propter similitudi nem sacrorum \likeness of their solemnities sacred rites./. for his ceremonies were seem for ye most part borrowed from those of Osiris.|D{illeg}iod Venus {illeg} et Adonis sint Semeramis et Ninus \That Venus & Adonis were Semiramis & Ninus & of the various names of Venus/| But however {illeg} If Adonis be Osiris then Venus must be Isis, wch is not probable. ffor {illeg} Venus & Adonis were the Gods of the Assyrians & Syrians & every these nations worshipped not the ancestors of the Egyptians but their own, as all \other/ nations did The Syrian Venus of the Syrians or Bea Syria is by all hands {illeg}{tenow} allowed to be Alter dag corruptly called Attergatis, Dercete \{illeg}/ & an ancient \a syrian Queen/ {illeg} Queen of Syria the mother of Semiramis. \For whilst/ Semiramis was contemporary to Ninus & therefore Atter \& he was/ the grandchild of Ham \her mother/ Attergatis must be one of the children of H contemporary to the children of Ham & by the consequence \was/ his daughter & the wife Canaan. But the question is whether the Assyrians worshipped {illeg}her or her daughter Semiramis. And my reasons for ye latter are these. {ffor} Because Semiramis \had all the qualifications of Venus a/[169] ver \she/ exceeded all other weomen in bea\u/ty & a[170] had a suitable elegance of behaviour & {manners} joyned wth his {illeg} the handsomness of her body \& a[171] had a husband who under the king of Assyria was Lord of all Syria/ & f[172] is celebrated in history above all other weomen for love &lust, & \& a[173] {illeg} had a husband in Phænicia her but left him & ~~ a[174] with her beauty/ captin|v|ated Ninus the first king first king of Assyria with her beauty & \& founder of that nation d[175] being by him taken from her first husband/ became his Queen & d[176] regined after him, & left many works in Asia for her reign & the man \b[177] the/ works attributed to her every where in Ais was the most famous of all ye Assyrian queens that ever were. {illeg} And{illeg} \whilst every nation worshipped its own ancestors, it/ is not likely that ye Assyrians would neglect such a Venus of their own & worship Attegartis the ancestor of another nation an obscure woman neither \not/ celebrated for \in history for either/ beauty, lust {illeg}or dominion, but on ye contrary c[178] was \said to be/ so much ashamed of adultery as out of shame to throw her self into a lake of water neare Askelon. ffor the worship of Venus bega past not out of Syria into Assyria but d[179] began in Assyria &past thence into Syria \as Pausanias tells us/. \or rather grew up in both places from ye beginning but was spread by the Assyrian monarchs, e[180] by the Assyrians recconned armony/ &Authors tell us that Semiramis was {illeg} worshipped as a Goddess & f[181] called f[182] Venus Βελ-εσία, \the |inmortal| Gods & worshipped f & that she was called p[183] Dea Syria & q[184] Rhea & at Alexandria had a temple erected to her by the name of {\Venus/}/ & yt the Dove wch by for its hot and lustfull &amorous constitution {illeg} is consecrated \sacred/ to Venus | pro Christo . p. 110. Athenag. legat| was \{illeg} by/ the Assyrians consecrated \accounted sacred/ to Semiramis & ifworship in honour to her \g[185] they/ worshipped this bird as a Goddess & h[186] sacrificed to it \or rather they worshipped Semiramis in the bird/ ffor k[187] say they Semiramis died not but was transformed into a Dove. * < insertion from f 21v > pag. sup. * when her husband Ninus died, she put on mans apparrel & feigned her self to be the son of Ninus that she might govern: & this is agreable to ye character of Venus. ffor a[188] Suidas tells us that she was accounted a man from the loins upwards but a woman downward \And {illeg}|acco|rdingly g [189] her statues were sometimes made with a beard & in armour./ < insertion from lower down f 21v > An Macrobius {illeg} \also/ proves out of the ancients that she was accounted of both sexes & out of Philochorus that men & weomen in worshipping her changed theirs Philochorus, saith he, eandem affirmat esse Lunam et ei Sacrificium facere viros cum veste muliebri, mulieres cum virili: quod eadem et mas æstimatur et fæmina. |So also k[190] Iulius Firmicus tells us that the Assyrian men in worshipping Venus put on weomens appar{r}ell. And this custome was so ancient in Syria that n[191] Moses forbid it, Deut. XXII. 5.| < text from higher up f 21v resumes > And accordingly in Edess b[192] Lucian \{illeg} any eye witness/ describes in Edessa a city sacred to Iuno, \the statue off Semiramis/ in a temple yt wch saith he there is none more sacred in all the east it being adorned wth precious works & ancient donations & miracles & religious statues & so ancient that it was recconned built \erected/ by Semiramis her self to her mother \hermother/ Derceto. In The statues in this Temple were three, one of Iupiter, another of Iuno in ye form of {illeg} the eastern Vrania wth a scepter in her hand & on her head rays & a tower like {illeg} the Magna Mater. These were \These were of Gold./ And between the{illeg}|se| two was a third statue also of gold differing in form from \being of one uncertain sex so/ ye rest & some said it was the Dionysus others Semiramis. But \dionysus being the father of ye Assyrian Iupiter was two old {illeg}/ By the uncertainty of its sex & a Dove \standing/ upon its head it was Semiramis & by both these circumstances & its being set up of old to the worshipped together \with Iupiter & Iuno/ in this most sacred temple & its going twice every year to ye sea (as Lucian mentions) it was the Venus of ye ancients. |d[193] Stephanus tells us \also/ that the \Semiramis/ was the first that sailed in along ship {illeg}| ffor at first they used round ones. < text from f 21r resumes > Her ver \vers. pag. seg./ Ninus was the Mars of ye Chaldæans & Chus of the Egyptians & these reigned bey in Babylonia & beyond Tigris & where Mars resided there we are to look for Venus. Her husband or \rather her/ lover Iupit Ninus was the great God of the Assyrians whom they worshipped by the name of Iupiter Belus {illeg}, & {illeg} a nation who worshipped their firstking so much would not neglect his \mi/ Queen \or mistres/ who reigned \both/ wth him & after him & was \as/ so famous in history as he. Ba{illeg} Belus & Adonis are words of ye same signification both signifying |the| Lord, Adonis {illeg} & the Assyrians worshipped the Sun in them both & therefore accounted them the same God. As Nimrod was a {illeg} stout man & a great hunter so was Adonis, & as Adonis died before Venus so died \{illeg}/ Semiramis survived Ninus so did Venus survive Adonis. Ninus was ye Mars of the Chaldeans & {illeg} Chus {yt} of the {Aeo} Egyptians & {illeg} these reigned in Babylonia & beyond Tigris & where Mars resided < insertion from f 21v > a[194] Suidas tells us that Semiramis was the first that found out metalls & that she \committed the worship of them/ delivered them to captives: & by this in vention you may know that she was Iupi Vulcans wife His inventions of sailin fishing & Metals being ascribed to them both in common. She imployed captives to work them that is not Assyrians but Phænicians those Cyclopes who made Th thunderbolds for her \two/ Iupiters Chus & Nimrod. |As Venus was called Atter-dag & was the proper Goddes {for} ye S|D|idonians, so Semiramis from fishing & from the city Sidon was called Sida. ffor Cedrenus {illeg} out of the| < insertion from f 21v > For a[195] they tells {illeg}|us| that Venus loved Dionysus, but during his Indian expedition, enjoyed the company of Adonis,& at his return he having meeting him wth a crown on \head/ she put a crown on his & asked him to follow her because she was married. So then Venus first lay wth Dionysus or de Egyptian Mars & then forsook him for ye And b[196] some add that Mars, that is Dionysus, when Venus forsook him for ye love of ye young Adonis \out of envy {illeg}/ sent the boor wch slew Adonis \c[197] others that he transformed himself into {illeg} boar & slew him/. so then Venus lived wth Mars & his sons about \in the parts of/ Babylonia & Assyria \where Semiramis {Id then} did/ & {Ninus} there enjoyed Adonis: {illeg} who therefore being then a young man & so contemporary to ye sons of chus, & being also \a great Prince as his name imports &/ the great God of ye Assyrians in whom they worshipped ye Sun, could be no other then Ninus < text from f 21v resumes > g[198] sivens {illeg} first {illeg}wth {illeg} where whires, who {illeg} Venus lived neare ye sea & allured men to their destruction ruin. ffrom Asser, {illeg}comes Sir, Siren ancients that mentions Sida the wife of Belus < text from f 21r resumes > <22r> And this is still confirmed byther name. ffor {illeg} from ye places where she was worshipped she had several names as Cypria from Cyprus, Paphia from Paphus Cypria from Cyprus, Cytharea from ye mountain Cytharus, Cnidia from Cnidus a peninsula of Caria, Dea Syria from Syria so from Assyria \the place/ or Attyria Cas Cas the Province of Assyria is called by Strabo the place where she was first worshipped \she was/ she called Attyria by Strabo \{illeg} (in the Syriack atter language Atter/ she had ye names of Atter, Athara, or Astyr & & in ye plural Asteroth & by contraction Astar \or/ Astarte. & Dea that of Atter-dag that Atter the fish & by corruption Atter-gatis Dercete, Archetis, & that of \also/" Dea Syria \ffor this name yt all one wth that That \of Dea Assyria//: for Syria was the ancient & Assyria were ancien was anciently put for Assyria & both names for ye whole Assyrian empire \(as you may {illeg} in Strabo/ till at{illeg} length the name of Syrians remained to the people on this side Tigris & that of Assyrians to those beyond. {Syr} Before that distinction therefore Dea Syria signified the Goddess of the Assyrian monarchy, {illeg} or Dea Assyr

Semiramis was a feigned name taken from the Dove \wch was sacred to {illeg} \both/ her & {illeg} Venus & so is a name wch agrees alike to both./ into wch she was \said to be/ transformed. ffor \Ffor/ ye a[199] word signifies a mountain Dove. \she had therefore she had another true name & I/ Vnder the name of Senir was described in history all her vices & therefore she was worshipped rather under other it was less used in her cannot meet wth any other true name b wch either she or Venus had besides Aster & in the plural Astercth Venuses, & by contraction Astart or Astarte.This name was as old as the d{illeg} b Vnder this name she was worshipped in Sidon from ye \very/ beginning of Idolatry in Cannan Phænicias, when ye memory of their first parents \inhabitans of {illeg} that region/ was not yet worn out. Hence Ἀστὴρ the name of ye morning star & \afterwards of all the stars in/ in generalof all stars general & perhaps in allusion to this name \it was yt/ Astarte is said to consecrate a star in f Tyre{illeg} a city wch seems to have borrowed \from thence/ its original name of צור Syr. from thence \Hence probly {sic} came also Syren. For the Syrens were monsters shaped like Atter gatis & signified &c/ Hence also /came\ the Goddes of ye ancient Saxons Aestar or Easter to whom they sacrificed in the month of April \wch from her was/ thence: called in their language b[200] Easter monath \as/ as Beda writes{illeg} it was by the latines Aprilis from Aphrodita |ano|ther nameof Venus. ffor this month was sacred to Venus. And hence also the English still call the feast of yePassover Easter. From After came Attar & Athara {illeg} \o/ther names of Venus, & perhaps Attyria the name of the region where Semiramis reigned unless you had rather derive Attyr from ye region. where she from this name came \{illeg}/ Atter-dag that is Atter \{illeg}/ the fi{illeg}sh & by the corruption Atter-gatis, Derete, Archetis. ffrom And as from Astyr came \צור/ S Syr the oriental name of ye City Tyre & the p Syri ye people name of the people so from ye same fountain might come Siren, ffor the Sirens were {a} monster{illeg} shaped like Attergatis. For ye k[201] Sirens were \were/ beautiful whores or Venus{illeg}|es| wch ll|i|ved on ye sea-coast & allared men to their ruin. These are ye footsteps I \I meet wth of ye original true names of Venus./ of her original true name. ffor all the rest of her names are feigned. \As she had the name of Atterdas from a fish consecrated to her so she had ye name of Semiramis from a Dove/ ffrom ye places where she was worshipped she was called Cytharea, Paphia, Cypria, Cnidia. ffrom the froth of the se the froth of ye sea she was called b[202] Salambo by the Babylonians & \thence/ Aphrodite by the Greeks which shews that both nations worshipped the same Goddess & that it \in Salambas et/ Hesyclius thisGoddes was the \was the{illeg} sea Goddes of the/ Phænicians Asteroth who Atter-dag who conversed came from ye sea ffrom \From בנח Benah a daughter or young woman, & fro in/ the weomen prostituted {illeg} her {illeg} temple called \By the Chaldeans/ succoth Benoth (that is templum fæmin templum fæminarum) & by the Chaldeans & templum fæminarum, by the Babylonians \by the Africans/ Sicca Venerea by the Africans she had ye name of Venus \among the {illeg}/ A{illeg}|n|d thence it appears that ye Babylonians (who were a branch of ye Assyrians) worshipped the same Venus \{illeg} both/ with \both/ the Africans who were Phænicians & wth the Latines Phrygians & Latiness so that the great Venus of all nations \usually called {illeg} Syria & by/ was ye Assyrian (& by consequence ye Dea Syria was the Assyrian. From her dominion <22v> she was called Melitta & \by the Egyptians/ Β{ελ}-εσία wch are is as much as to say that, \{the}/ {she} she |Venus was{illeg}|s|| \non that obscure woman who was feigned to be ye mother of Semiramis & to live always in Phænicia but/ the Mis wife {f}or Mistres of the great Moloch & Belus of ye last & by con sequence not that obscure woman who was feigned to be the mother of Sun & by this nam So then ye great Venus of all nations \by conse{illeg}|quence| by Dea/ was the Assyrian \Syria/ non the \feigned/ obscure. \an obscure woman whom they fein {sic} to be the/ mother of Semiramis & who /to\ S /have\ lived allways in Phænicia but the great Goddess of the Assyrian monarchy.

Dercetos filia Semiramis libidinosa et sanguinaria mulier Syriæ Deæ nomine culta est & per {illeg} per Dercetom et columbas etiam Semiramin honorant Syri (in columbam enim mutata est mulier ut nugatur Ctesias) quid mirum si imperio et tyrannide florentes aliqui a subditis deorum nomine nuncupati sint. athenaqꝫ legat. pro Christ. {illeg}p. 121

Apud Assyrios Veneris Archetis et Adonis maxima olim veneratio viguit quam nunc Phænices tenent.

Hironus king of Tyre (contemporary to Solomon) placed a golden placed a golden pillar in ye Temple of Iupiter [Belus] & erected a Temple to Hercules & another to Astarte. Menander Tyrie Ephesius ex Archivis Tyrijs apud Iosephum c. Aa|p|p. p. 1042 & Antiq. l. 8 c 2. p. 67. & apud Marshap|m| p. 368. a little after reigned Ithobabus priest of Astarte became king of Tyre. Menander ib. & apud Marsham p 408.

Baal & Asteroth the proper deities of the Zidonians in the days of Solomon Iezabel 1 King. II & 18. & 2 King 23. 13. & long before in ye days of \Samuel 1 Sam. 7. 4. & of/ ye Iudges 2 King Iud. 2 13 & 10. 6. Asteroth ye proper Goddess of Zidon from ye beginning. ib.

Scythæ {illeg} imperantibus Assyrijs v|V|eneris uraniæ Templu fanum \in urbe Palæstinæ Ascalon/ depecularunt inter cætera (quantum equidem scio) hujus Deæ fana vetustissimum. |Si|quidem quæ in Cypro est ejusdem deæ ædes, ex hâc nata est: id quod ipsi etiam referunt Cyprij Quinetiam illud Cytheros delumbrum ex hoc Syriæ a Phænicibus erectum proditur. Hed|r|odotus lib. 1. p. 61.

In Tyre were \Herodotus found/ two temples of Hercules one of wch {illeg}|the| Priests \then/ recconned as old ye city Tyre & yt ye city was built 2000 years before ye days of Herodotus. And in Thasus hes saw a Temple of Hercules built by ye Phænicians i|w|ho came thither wth Cadmus to seek Europa. Which things, saith Herodotus declare Hercules to be an ancient God. Herod l. 2. p. 135.

The games of Hercules were observed every 5t year at Tyre. 2 Maccab. 4. 18, 19. <23r> after ye mo{illeg}|{l}|e of the Egyptian kingdoms. He named Athens after ye Egyptian name of Minerva. \& taught them ye worship of this Egyptian Goddes./ He distinguished ye people into three {sorts}, \orders the Gentry, {illeg}/ Soldiers & Mechanicks & gentry as ye Egyptians did. {illeg} The Egyptian Gentry were their Priests. Their Priests ware linnen garments as {illeg} did ye Egyptian Priests He \first/ joyned one man & one woman according to a law in Egypt ordained by Vulcan. He first {illeg} introduced ye Egyptia Gods among ye Greeks & as ye Egyptian Priests ware linnen garments so {illeg}|d|id ye Athenian. And whilst he introduced ye Egyptian customes in other things we may reccon that he imitated them also in the Athenian polity of erecting reducing many cities into one by a common council: & by consequence yt ye Egyptians \villages & towns & cities/ when invaded by the shepherds convened in common councils \to consult their safety wth great festivals for assembling the people/ & by means of those councils {& the} grew into {the f} kingdoms, the captains of their armies against ye shepherds becoming their kings. {illeg} For the remains of such Councils continued in Egypt ever till the days of Herodotus. Sunt itaqꝫ, saith he, similia \inter se oracula/ et illud apud Thebas Ægyptias et hoc apud Dodonam estqꝫ divinandi in templis [Græcis] ratio ab Ægypto ascita cum ipsi Ægyptij extiterunt principes conventus et pompas et concilia factitandi & ab eis Græci didicerunt Cujus rei hoc apud me argumentum est, quòd illa constet priscis temporibus, Græcanica verò recens fuisse instituta: nec semel quotannis conventum agere Ægyptios, sed frequenter cum alibi tum præcipue ac studiosissime in urbe Bubasti in honorem Dianæ. Secundo loco in urbe Busiri in honorem Isidis: in qua urbe maximum est templum Isidis ipsa in medio Delta Ægypti sita. Est autem Isis quæ Græca lingua dicitur Δημέτης id est Ceres. Tertio gradu in urbe sai in honorem Minerva. Quarto Heliopoli in in {sic} honorem Solis. Quinto in urbe Butiin honorem Lunæ. Sexto in urbe Papremi in honorem Martis. Hactenus Herodotus: qui deinceps describit quàm ingentes essent \{n}/ in his urb conventus & quantis sacrificijs diem festum celebra\re/nt. in sola Bubasti ci|o|nvenere virorum ac mulierum præter pueros ad septingenta millia. /

Chap. II
Of the Original of Kingdoms.

The Or By the rise of Kingdoms may be understood ye original of Temples {The} /rise\

<23v>

Till ye founding of this kingdom of Rome all Italy continued divided into sp|m|all kingdoms, all wch were \the Roman/ gradually conquered in ye space of about 400 years {illeg} up by the Roman, \conquered/ Ab this {illeg} was \& wch thereby became/ the first kingdom of great extent in Italy, & by prosecutin & \soon after/ p|b|y proc|s|ecuting its victories became ye fourth \grew the greatest of the four/ Monarchij|es|

Before ye rise of ye 4 Monarchies ye Kingdom of Egypt flourished & grew great. I have \new/ given you an account of ye rise of ye 4 /Monarchies but\ The first kingdom in ye world wch flourished & great \of great extent/ seems to have been ye kingdom of Egypt for this flourished \For saith Strabo Homer knew nothing of the Empires of the Medes & Assyrians other wise |naming the Egyptian thebes & hers rich is & th{o}s of the Phenicians| he would not have passed over in silence {illeg} \he/ the Egyptian Theb & riches of Babylon Nineve & Ecbatane./ & grew great before ye rise of ye 4 Monarchies. Homer knew nothing of Nineveh & Babylon ye seals of the Assyrian Monar\ch/y, but he celebrated Thebes the \chief/ seat of Egypt as the a very great{est} & {illeg} famous city. in ye world in ye time of ye Trojan war & ye chief \& the greatest & most renowned/ city then known ye world The occasion of ye Egyptians growing \{fess} into lass/ into a great kingdoms so early was ye incursions of ye \eastern/ Shepherds or Arabians who \sometimes/ invaded ye lower \parts of/ Egypt & reigned there {for} {for} {illeg} \till the Egyptians expelled them/ To strengthen themselves against this common enemy it was necessary that ye Egyptians should unite into bodies as great at|s| that of the shepherds or greater. These shepherds entred Egypt oftner than once & were as often expelled. Hence it is that w|W|hen Iacob & his sons entred Egypt Ioseph tells them yt Egypt \hab been invaded by them {illeg} or oftner before/ was invaded before the days of Iacob. {illeg} Yet Egypt contin [203] Artapanus & ye Chronicon Alexandrinum record yt Egypt continued divided into many kingdoms till ye reign of Palmanothes at Heliopolis \which was/ about ye time of Moses's birth. Bet About that time \Between ye death of Ioseph & birth of Moses/ the Ar a[204] Shepherds invaded \the lower partsof/ Ægypt anew & regined there for about 4 or 5 hundred years together till ye king of Thebes assisted by the other kings of Egypt expelled them by a long durable war. , Soon after they returned \invaded/ into Egypt \afresh/ & after 13 years were expelled again & not long after the king of Thebes became lord of all Egypt, {illeg}& Sesostris (called in Scripture Shishack) invaded all ye wch a potent army \in the reign of Rehoboam the son of Solomon {illeg}/ entred invaded \& epoiled/ Iudea, Syria, Asia minor &all ye kingdoms round about, there being no kingdoms in those days great enough to oppose him. And this was the first great Conqueror we read of in ye world. But whilst he dissolved not ye kingdoms, he conquered but only spoiled them & made them tributary, {ilis} he founded not a durable durable & well united Empire like the four wch followed, & therefore his kingdom is not recconed among them.

Sr Iohn Marsham has given us an account of ye 4 principal kingdoms into wch Egypt was anciently divided \those at Thebes, This, Memphis & in the lower Egypt/ & wherever we{e} meet wthe read of any other ancient & great cities of Egypt \(as there are divers)/ we may conclude that those also were ye seats of the first kingdoms. The manner how the first villages &towns of Egypt grew into smaller kingdoms & those into may be understood by ye constitution of ye kingdom of Athens. ffor \the athenians were a Colony of Egypt &/ Cecrops the first king of Athens was an Egyptian & formed yt <24r> there we are to take for his lover Venus. ✝ So then \the Assyrian/Venus & Adonis are \therefore/ Semiramis &Ninus, but whether the Assyrian Venus be the same with the Syrian or her daughter, that is whether Semiramis be Attergatis or the daughter of Attergatis may be still {illeg} a question. And I take them to be the same for these reasons. \Nothing is more frequent in antiquity then to make two Gods or Goddesses of two names & to represent one the father or mother of the other & th{illeg}n|is| seems to be the case here because – –/ The death of Derectos \Allergatis/ in Syria & birth of Allergatis is fabulous. ffor a[205] they tell us that Allergatis Allergatis so soon as Semiramis was born being \was so much/ ashamed of the adultery by wch she had conceived her that she immediately threw her self into a lake neare Askalon \(a degree of modesty not suitable to Venus)/ & war|s| turned into a fish & b[206] that Semiramis was preser nourished &preserved by doves. \As\the great/ Venus was married to Vulcan before she lay wth Mars \& was accounted both male & female/ so Semiramis had a husband before she lived wth chus & {illeg} & Ninus, we have shewed that she hu{illeg} also all the Characters of the great Venus or De{m} Syria being beautifull, quæ facecious, lustful & famous above all other weomen./ semiramis |& feigned her selfaman| being born \of syrian parents/ in Phænicia neare Askelon, & so being as neare allied to ye Assyrians there is no reason why the Syrians when they recived the worship of Venus from ye Assyrians should c{ci}|h|ange the person & instead of ye most famous a woman who was \the/ most famous \of her sex/ & had all the qualifications of Venus, to subt|s|titute another {wch} not celebrated in history for any of those qualifications nor for any thing else. \Twas more for their honour \to commemorate/ that a Syrian reigned over the Assyrians. And c[207] Athenagoras tells us expressely that Semiramis a lustful & {but} bloody woman was worshipped by the name of ye Dea Syria/ Semiram The Assyrian Venus first embraced |first| {illeg} Chus (as we shewed) & then Ninus & a younger man then she \man or Adonis/ who comparatively to her is called a youth & therefore she was old anough to be the young{illeg}er daughter of Ham & wife of Canaan. The Ph Sanchoniatho tells us \out of the Assyrian theology/ that this when Cælus that is Cham was vanquished & banished by his son Saturn wch wch eo \or Chus/ (wch as we shall presently she{io} happened in ye end of the brazen age when this Saturn or just before Chus & his sons went into Babylonia) Cælus after some time sent his daughter Astarte \a virgin/ to tell \take away/ Saturn by fraud & treachery. \taken for a woman/ but Saturn {illeg} counting wond her to him by courtship \named her/ & had seven daughters of her & two sons Cupid & Love, & that Astarte according to ye Phænicians in Venus. {The} Here Sanchoniatho is |indeed| mistaken in making Astarte a virgin before she lay wth Saturn {illeg} whereas she had a husband & perhaps there or for some children before: but this he discovers that Astarte was that \famous/ Venus who conversed \lived/ wth Sat re \Chus/ & by his sons before in B{illeg}abylonia & the regions beyond Tigris & by consequence \that she is/the same wth {illeg} Semiramis. T And this is still further confirmed by ye |Atter or Aster wth this famous look from Attyria where she was worshipped.| name of Attyria or Assyria wch this famous Queen left to the region where she reigned. ffor I take her t{illeg}|rue| original name to have been Ats Astyr or Aster in the plural number Asteroth & \by/ contraction Astart, Astarte, \Hence Ἄστηρ the Venus & thence in general all stars & {estellar} month in {illeg} the feast Easter in &/ ffrom Aster came Atter, \Athara,/ Assyr & thence the region Attyria {illeg} \or/ Assyria |Also from Assy{illeg}|ur| came{illeg} Súr {Siren} \Syriack/ name of the city Tyre, & Siren a monster shaped liked Atter-gatis. For the Syrens b [208] were shaped beautiful whores or Venuses wch lived neare the sea & all allured men {illeg} to their ruin.| |{illeg} All the rest of| the name of Venus | the{illeg} names \of Venus/ seemed borrowed from her qualities. From fishes sacred to her she was called \her statues made In respect of the statues made below like a fish she was calld {illeg} a Archetis/ Siren is the same thing For{illeg} the| Atter-dag that is Atter the fish & by corruption Attergatis-gatis, & Dercete {\Archetis/} from Doves Semiramis wch signifies a mountain Dove, ffrom the froth of ye sea Salambo by the Babylonians & Aphrodite by the Greeks. ffrom {illeg} dominion the weomen prostituted in her temple at Babylon called Succ called Succoth b|Benoth| by ye Chaldeans \(that is the temple of weomen)/ & Sicca Venerea by the Africans she had the name of Venus. {illeg} ffrom her dominion she had the names of Bel-es Βελ-εσία & Melilla And because she hid Diana of Apollo & Diana \from Typhon/ she was called Δητὼ & Latona from <24v> λήθω & lateo. ffor Herod {tho} {illeg} Herodotus tells us she was one of ye \Herodotus tells us that she was one of the first eight/ eight first Egyptian Gods. And \&/ \Gods/ \L{illeg}|{abo}|na was the daughter of Saturn &/ tho ye Greeks made her the mother of Apollo & Diana yet the Egyptians as a[209] Herodotus informs us that the Egyptians accounted her only their nurse & saviour \preserver/ |✝ had recommended them to her| guardian a[210], she hiding |& saving them when Isis had{illeg} their mother had recommended them to her. # < insertion from the middle of f 24v > # And Tully giving the name of Asteria to Isis tells us that Asteria was ye wife of Iupiter, the mother of Proserpina & the sister of Latona < text from f 24v resumes > [211] She was therefore different as well| them at ye request of Isis. She was therefore different as well from Isis as from Diana & therefore being one of their first eight Gods (as a[212] Herodotus informs us) \of which there are but there females Isis Venus & Diana,/ she could be no other them Isis. Venus. Certainly [ye Egyptians while they placed Venus a{illeg}|among| ye Planets & omitted all ye rest of the weomen except Isis & her daughter: they seem to have honoured {h} had her in great honour as |a| woman \very/ benign to them. Yea] ye Chymists expound Latona of brass or copper, but by what authority I know not.

Iuno is sometimes taken for c[213] Isis & sometimes for the wife of Ham or Chus or Nimrod. ffor whoever is Iupiter, Iuno is his wife. And |so| Dione & Beltis \Η῾ρὰ/ are words of the same signification is the wife of Ζεὺς & Beltis of Belus. & Melitta of Melech \& Moloch/, & Alitta the wife of. El or \Ilus or/ Alla {illeg} as \Sanchoniatho &/ the Arabian {you call {illeg}} Baccha \&/ Iupiter \Belus/. From Alitta coines Ἐιληθύια & by this \name/ the Greeks understand Diana because. In \In Alla &/ Allitta the Arabians worshipped ye Mor sun & Moon \& thence the Greeks by Ἐιληθύιαa word derived Ειλ \{illeg}/ {dom} understand not Iuno but Diana/ Melilla or Alitta be taken for Venus as it often is {illeg} \uses to be it is/ because \when/ Venus is taken for ye wife of Belus & & confounded wth Iuno. From Alitta comes Ilithya by wch the Romans wonder b[214] a name of Iuno Lucina among the Romans. of Diana But the {illeg} \But/ Whilst ye Arabians in Alla & Alitta worshipped the Sun & Moon the \Latines take \Iuno/ Lucina for the Moon & the/ Greeks take Ἐιληθύια Ειλεί Θυια for Diana ye daughter of Iuno. Myth{illeg} Venus Venerem Assyrij \vocant/ Mylittam, Arabes Alilat Persæ Mithram ut scripsit Herodotus. Scaliger vero Milittam \deducit/ a voce Chaldaica Mylidath quæ quæ genetricem significat, notissimum Veneris epitheton & Alilat ab Arabum Halilath quæ Lunam nascentem significat. From Alitta comes Ilithya b[215] a name of Iuno lucina Nam Arabes per Alilat non Veneram \Deam/ Assyriam sed suiipsorū matrem communem \hoc est Iunonem/ intellexerunt.

<25r>

Mercurius \quem Ægyptij Thoth et Am{illeg} appellant/ ex Iove et Maia Atlantis filia natus celebratur \a{illeg} {Omnibus}/ Hic erat Iupiter Aratrus seu Iupiter iste Osiris erat ex Misraim et Typhonis uxore. natum Plutarchus docet Rectius dixeris ex Typhonis filia. Ex m |Ex Misraim Natum esse Sanchoniatho ex monumentis Ægyptiorum docet| {illeg} Plutarchus autem ex |De Dijs reliquis Ægyptijs Mercurio, Minerva, Latona, Apolline ac Diana|

{Es} Mercurium quem Ægyptij Thoth \et Syri Athotem, Taautum/ et Annubin appellant ex \Mene patre & Eratosthenes Ægyptiorū rege primo r Eratosthenes & {sic} s Manetho derivant ex/ Iove et Maia ✝ Atlantis {Iovia} natus Misor \vero, et ex/ {Ben} Misraim, natum esse aa[216] Sanchoniatho ex monumentis Ægyptiorum docet: dixeris ex Typhonis filia. Nam Mercurium ex Iove (scil. Aratrio) et Maia Atlantis filia natum tradunt omnes. Hic erat igitur Misraimi filius nothus ex Phuti fratris filia Minerva{illeg}, quæ{illeg} a[217] ab Ægyptijs {illeg} {Laia} appellatur Sais et Athena seu Thna, in bello deorum contra Gigantes stenuè pugnasse traditur omnes, Coæva {illeg} ideoqꝫ coæva erat Herculi et Phut Osiridi Herculi et filijs Chami coæva erat & propterea eorum soror. Nam et Iovis filia ab Homero et alijs dicitur. A b[218] Nilo orta traditur quod esset Ægyptia. Virgo \Femina/ innupta \et virgo castissima/ semper mansit et propterea ab Iside et Venere diversa fuit. Latona etiam \etiam/ bello deorum inter fuit. Hanc ab aliqꝫ {illeg} Hanc Apollinis ac Dianæ matrem græci, nutricam Ægyptij celebrant, ideoqꝫ fillia filia erat Iove Chami. Hanc |bello deorum interfuit. Hanc Græci cum Iside nonfundunt scribentes quod sit| Saturni filia{illeg} fuisse et ex Iove \frate/ Apollinem ac Dianam peperit{illeg} tradunt græci: qua ratione erit Isis Ejus Atd[219] Ægyptij Latonam Apo ab Iside d Apollinis ac dianæ nutricem \voca{illeg}|bant|/ et liberatricem. Hæc enim a[220] Apollinem ab Iside sibi commendatum in urbe Buti occultabát et sospitem redde reddebat quo tempore Typhon omnia indagans, ut Osiridis filium inveniret advenisset. Erat igitur Latona filia Chami ab Iside diversa. Hanc Ægyptij {illeg} ex octo numinibus \Ægyptijs/ quæ prima extiterunt unum esse e[221] Herodotus refert, ideoqꝫ e qua ratione inter Planetas memoranda est numeranda {illeg}|erit|, ideoqꝫ cum nec Lu{illeg} Bubaste sit Isis sit nec ejus filia Diana, hoc est nec Terra nec Luna, necesse est ut sit Venus. Certe Chymici Latonam de ære exponunt, sed qua authoritate me latet. Ægyptij {illeg} \enim/ \certe/ Venerem ut fæminam siti benignam \maxime/ honorabant cum nomen ejus uni Planetarum imponerent, reliquas autem sorores omnes \in Octo Dijs/ omitterent præter Isidem. Certe \Quinetiam/ Chymici Latonam de ære exponunt, sed qua authoritate me latet. Deniqꝫ \Si/ Dijs de quibus hactenus disputavimus an|d|dantur Osiridis et Isidis filij \liberi Orus et Bubaste seu/ Apollo ac Diana, et complebitur nummerus Deorum duodecim. Hæc non erat Diana Ephesia quæ turrim gerebat supra caput |sed {illeg} hujus filia quam et Proserpinam, et Hecatem et Corem, \Lunam et/ et {sic} Lucinam et Ἐιληθυιαν et Prothyræam nominabant.|

Objectionibus respondere non vat|c|at. Id tantum notamus quod Gentes {illeg} primum nomina plura ejusdem Dei excogitarunt dein pro ex nominibus diversis diverso {illeg} faciebant. Deos quorum unus esset \alterius/ vel pater vel frater vel filius \vel {aves nepas} vel patruus vel soccer vel Dominus: ut Atlas Neptuni filius & Oceani frater/ alterus. # cultum etiam unius Dei qui celebrior videretur \nonnumquam/ applicabant ad Deum alium ut cultum Osiridis et Isidis ad Deos Syros Adonidem et Venerem, \et nonnunquam ad Bacdeopunur umchum et Venerem: quo enim gentes factum est Adonis {illeg} \et/ Bacchus et Dionysus pro Osiride a plerisqꝫ haberentur. Sed et/ et historias hominum eorum Ægyptorum cum historijs hominum Græcorum \{sic} historias Deorum unius gentis cum historijs {illeg} hominum alterius/ non raro confundebant, uti historias græcorum hominum c Deorum Ægyptiorum cum ijs hominum Ægyptiorum Græcorum perinde ac si Dij omnes in Græcia vixissent. |Vnde fabulæ pro suspectis habendæ sunt quæ vel de hominibus Europæis narrantur vel ad eorum regiones spectant ut cum Iupiter in Creta natus dicitur, vel Vulcanus in Lemnon projectus,vel Typho sub monte Etna sepultus, vel quod #| Quibus probe notatis, objectiones ut plurimum evanescent.

Cognitis hominibus qui Deorum nominibus insigniuntur, haud jam difficile fuerit eorum historiam texere. Nimirum \{illeg}/ ubi Noachus aurea regnasset ætate et terras inter filios divisisset, |{illeg} 19. Historia æta tum quatuor primarum| <26r> venit cum suis in Phænicit|a|m et inde non multo post in Ægyptū migrat et cum inferior Ægyptus inundationibus Nili obnoxia esset in Thebaide ad orientalem Nili ripam consedit. Sic enim Plato in Phædra diserens de Chami nepote Thoth: Erat, inquit, tunc totius Ægypti Rex [222] Chamus in magna superioris regionis urbe quam Græci vocant Thebas Ægyptias; ipsum appellant Deum {illeg} Hammonem. \Hinc Ægyptus vocant olim dicta fuit Chamia vel f[223] Chemia et in g[224] sacris litteris terra Cham & Suidas in Χὰμ habitatio Cham sed et Ægyptum ad sua usqꝫ tempora Ægyptiorum lingua Cha Cham vocari scribit Isidorus./ Ibi igitur regnabat Iupiter Hammon ætate argentea donec is terras suas inter filios secundum quatuor co ventorum plagas, uc|t| supra osten\{illeg}/sum est, divideret. {illeg} Sic incipit ætas ænea, et filij \subinde/ ut quisqꝫ sortem suam rimaretur itinera suscipiunt. Tandem Interea Osiris Misraim \seu Osiris/ quæ fil p[225] constupraverat \Maiam/ filiam fratris Phut ex|t| ex ea susceperat filium Thoth quam \Anubin seu Thoth/ Phut vero odiam \inde/ conceptum in pectore occultans tandem fratrem convivia tandem excipit, et arcæ inclusum injicit in fluviū Nilum Anubin seu Thoth, et annis aliquot elapsis p[226][227]{r} cum Misraim ex itinere redijsset & jam regnasset annos viginti \{illeg}/ octo, Phut seu Typho die 17 mensis Athyr fratrem convivio exceptum arcæ includit et projicit in fluvim {sic} Nilum. Mortuum uxor Isis errabunda maritum quærit, arcam in mare p[228] per Nili ostium Tanaiticum delapsam et ad littus ejectam invenit, inventam avehit et noctu in agro deponit. p[229]q[230]r Typho in eandem fortuito incidens corpus {illeg} in partes plurimas \quatuordecim vel plures/ discidit et una cum suis p[231] ad numerum hominum septuaginta duorum Ægypti reg{illeg}|nu|m affectat |quorum q[232] viginti sex ad minimum Dulti mares erant et adulti|. Isis dispersas partes q[233] recolligit & humat, r[234] commendatqꝫ liberos suos Orum et Bu{illeg}|ba|stem sorori suæ Latonæ. Fugiunt Ægyptij, et Latona se cum juvenibus recipit in insulam. Nili dictam |eosqꝫ b[235] abscondit in urbe Buti| |Vnde a[236] Diodorus de incolis interioris Africæ verba faciens, ait; Hos fama est impressione in Ægyptum quondam facta magnam terræ partem habitatoribus destituisse.| Typho \igitur/ omnem peragrans Ægyptum {illeg}|fugientes| quærit. Iupiter Hammon monente Minerva, {illeg} Chusum filium seu Herculem in Ægyptiorum subsidium vocat. Nam confessum est apud omnes, inquit c[237] Diodorus, quod Dijs cælestibus Hercules in bello Gigantum suppetias tulerit. p[238] Pugna dierum plurium fustibus committitur, idqꝫ q[239] ad fluvium Nilum prope vicum Antæam in Arabiæ parte quæ mari rubro et Nilo interjacet. Typho cum suis vincitur et p[240] Isidi vinctus traditur. q[241] Isis cum filio Oro regnum capessit. Typhonem p[242] Isis dimittit. p[243] Iterum atqꝫ iterum pugnatur \et Venus mortali manu saucia fuit/. Herculem a Typhonis filijs Oto et Ephialte vinculis constrictum Mercurius Deorum nuncius \suscepta legatione/ post menses tredecim furtim liberat, Typhonis uxore locum ubi vinctus detinebatur indicante, dein lites omnes componit, eaqꝫ de causa serpentes inter se dissidentes interjecto caduceo ad pacem reduxisse dicitur, et in ejus rei memoriam serpentes in caduceo ad huc gerit.Tum Hercules ex pacto, ut videtur, Typhonem in ultimas Africæ regiones comitatur et columnis in rei memoriam positis Typhonem ibi \qui et Antæus et Atlas est in istis sedibus reliquit et postquam Hispaniam adierat/ reliquit et ad suos in Arabica Nili parte revertitur. Hinc Hercules cum poculo pingitur quo mare trajecit, eò quôd istius modi na{a}|v|igijs sub initio uterentur. Antæus verò in Mauritania ad urbem Tingin quam condidit subinde regnat et nomine Atlantis ob altitudinem {illeg}montis vicini cælum humeris sustinere fingitur.Atqꝫ {Luc} {tocle} fuit bellum Gigantum. Non multo <26v> Bello hunc \Deorum in hunc modum/ composito, a[244] Isis \pacifice regnat ut prius/ consilijs Mercurij freta, b[245] leges fert Ægyptijs & c[246] sacra mariti Osiridij instituit.Mercurius etiam d[247] rebus multis nomine \numeros et computationem invenit et Astronomiam/ destitutis nomen indidit, numeros \numeros et computationem {inveunt}/ astrorum ordinem observavit ijsqꝫ secundum ordinem illum et f[248] indidit consanguineorum suorum nomina ut \denominibus id est Noachi ChamiChusi, Isidis,/ Noachi, Chami, Chusi, Isidis, Veneris, Mercurij, Ori et Bubastis, planetis \Thoth Aster,Thotho, Ori et Bubastis/ |seu stelle|Saturni, Iovis, Martis, {Sara} \Isidi Terræ/ Veneris, Mercurij, Salis et Luna dicuntur \Apollinis ac Diana {vaca}/ respect{illeg}. Atqꝫ \Isidi et Oro qui jam regnabant dicata sunt corpora. duo præpicua terræ et solis/ Salis et Lunæ Apollinis ac Dianæ omittitur at posteas in Dijs reliquis quatuor occuriet quibus elementa postea Designantur \Pau/ occuriet. \Hinc autem factum est ut homines illi in Planetis et elementis postea/ Composuit etiam Mercurius g[249] effigies \Deorum Ægyptiorum/ \{coherent}/ horum Dori Saturni, Dagonis, et reliquorum deorum Ægyptiorum \hieroglyphicas consanguineorum suorum/ secundum ætatem quam quisqꝫ tunc habuit, ut Saturnus esset senex morosus, Iupiter vir ætate viri{illeg}li, {illeg} ad senectutem vergente, Mars \r[250] cum Barba, Mars, vel Hercules/ vir ætate ver robustissima \cum clavi/, Isis \femina adulta fratres \& {illeg} Ioves filia q[251] natu maxima/ {illeg} uxor/ fæmina adulta cum duobus filijs Diana et \& {illeg}/ Apolline et diana, Venus \ætate juvenile formo{illeg}si/fratus junioris uxor\ssima fæmina/ fæmina etiam adulta cum filio {illeg} \etiam juniore/, Mercurius \ad huc/ ju{illeg}|nior| Apollo \vel junior imberbis./ puer vel juvenis imbebis ac Diana adhuc junior natu minima. Pingit autem, singulos cum alis ob motus Planetarum, dedit Herculi clavam Atqꝫ hæ effigies in templa tandem introductæ initium dederunt Isidi sistrum, sibi epsi caduceum {illeg} & vultum canin{illeg}um, Iovi cornua arietina \quod pastor unit/ Saturno falcem quod Agri|cola. Atqꝫ hæ effigies &c| cultui Idolorum. {illeg} Et quamvis Iupiter, Mars, {illeg} Venus, Mercurius et forte Cupido postea consenuerint, tamen {illeg} ætates a Mer \in effigiebus/ cano \hisce semal/ designatæ manserunt in Theologia gentili. Porro assigna{illeg}|runt| etiam Mercurius singulis Mercurius \alijqꝫ/ animalia propia quibus eorum Interem Postquam Isis et Orus aliquandia regnaverant, Hercules matris suo subortum est aliud bellum in hunc modum Hercules metris suæ ædem adiens |19 Historiæ pars {illeg} \secunda/| pro qualitates hieroglyphicæ designarentur ut arietem Ammoni quod Panrum pastor esset; Taurum Osiridi \& Vaccam Isidi/ ob \inventionem/ aratri{illeg} inventum; Piscem Veneri ob maritime negati artem navigandi et captandi pisces, \ut et Columbam, ob amores;/ a Vid Canem \et Cynocephalum/ sibi ipsi ob ingenium; Accipitrem {illeg} Apollini ob temperamentum calidum et visum acerrimum; Caprum Hercules \Chuso/ ob \libidines et/ vitam agrestem; felem Dianæ ob oculos noctu lucentes instar Lunæ. Et hinc factum est ut D\ij/orum vel \Ægyptij/ gies cum capitibus \membris/ talium animalium pingerentur, uti Mercurius cum capite cariso, Iupiter \Cham/ cum \facie et/ cornibus arietis{illeg}, Chus cum pedibus hirci. Mercurius cum capite canis, alijqꝫ cum alijs capitiv|b|us ut in tabula Isiaca videre licet; utqꝫ Æ in templis Ægyptiorum k[252] horum animalium effigies \{seu} (ut simiæ aut ciconiæ aut hirci{illeg} aut feles/ pro Dijs locarentur, et ut Ægyptij animalia ipsa \viva/ tanquam Dijs sacra in honore summo haberent. Hinc deniqꝫ factum est ut poetæ \& n[253] Ægyptiorum vulgus/ inventionem harum effigierum cum bello Deorum conjungentes, fingerent quod Dij omnes a gigantibus cælum invadentibus,in Ægyptum fugerent ibiqꝫ sub varijs animalium \{illeg}/ formis sese occultarent donec Iupiter fulmine,id est bello, Gigantes in Tartarum seu Oceani regionem præcipitaret, neq quodqꝫ ideo formæ Dijs illæ Dijs adhuc tribuuntur.

Postquam Isis et Osiris aliquamdiu regnaverant, subortum est aliud bellum in hunc modum. Hercules \ædem/ matris suæ Titææ ædem adiens, –––– |{illeg} Historiæ pars altera.| <27r> post {illeg} subortum est aliud bellum in hunc modum

Hercules matr{illeg}|is| \Suæ ædem in Pampreni/ adiens cum ea \in Pampreni/ concubuit, a[254] {illeg}. {illeg}e|E|jus rei memoria{illeg} Ægyptij bi urbe ille Pampreni ubi matris erat ædes sacra quædam annuntim celebrabant {illeg} Iupiter Ham̄on in templo ibi constructo ad usqꝫ Herodoti tempora per solemnes quosdam ritus conservabatur \ut et in b[255] Cereris mysterijs apud Phryges/. Iside discordiæ inter Herculis parentes. Iupiter Hammon Ejus mater a patre c[256] Iove Hammone suspenditur alligatis utriqꝫ pedi incudi{n}|b|us maximis, deinde \d[257] a, Vulcano/ ab\soluta/ Herculem proficiscitur & quærelis suis lites movet. mar Hercules \cum suis/ bello e[258] adoritur Ægyptios, f[259] Orum in fluvio Nilo demersum suffocat & g[260] patrem Hammonem regno privav|it &| fratrem h[261] Vulcanum \Hoc bello i[262] Vulcanus {illeg} in pede percussus fuit \est/ et subinde/ seu Busiridem cum suis Ægypto expellit \claudicavit/: f[263] Bubaste fratris \sui/ factum lugens \in {Septia{illeg}}/ \quem ad {illeg} in Caucasum montem fugant/ subit se præcipiem de tecto, f[264] Isis furore correpta discursitat insanientis more \cum crepitaculo/ discursitat{illeg} etmox diem obj|i|t supremum. Deinde vero p[265] Mercurius & Minerva ut Ægyptum a tyrannide liberarent {illeg} consilium dant Herculi ut is Parmis ferreis a Vulcano fabricandis Orientem aggrederetur. Et jam incipit ætas ferrea

Hercules igitur |a[266] Vulcanum revocat eiqꝫ regnum restitunt \ad montem Caucasus mittit ad exquirenda metalla dein tarneis fabrefactis/ in Phænicia, & Vulcanum in regnum reducitus Vulcanum relinquit in Phænicia, {illeg}| b[267] Mercurium constituit Ægypti regem, deinde in orientem profiscitur, semi posteros vincit, Per sinum Persicum ad Indos usqꝫ navigat ut terras omnes in circuitu scrutaretur \et cognosceret/ anno tertio revertitur, [Veneri ex Phænicia accedenti occurrit,] et terris \novis/ inter filios divisis triumphum annuum instituit quem Orgia \{illeg}/ Bacchi nominarunt. |Dein ipse in Nimrodo Susiana consedit quæ inde terra Chus & Cuth, et Chusestan & Kissia nominatus est. Nimrodo vero| {illeg} fortissimo Chus Nimrodo obligit primum Babylonia, sed \Filiorum fortisimo coligit {illeg} \Babylonia/ reliquis sedes aliæ in circuitu mans Persici/ Min\rodus/ sorta sua minimè contentus in Assyriam postmodum invasit adjuvante patre, & sedem ibi fixit. Interea vero Iupiter Hammon, animadverso quod bellum {illeg} Gigantum ex libidine Osiridis Maiam fratris filiam constuprantis & \originem haberet, quodqꝫ/ bella{illeg} novissima ex Herculis libidine matrem propriam appetentis orirentur; \cor/ in odium \et contumeliam/ libidinis quasi hæc omnium malorum esset causa, pæputium k[268] sibi pr ipse verenda (id est præputium) præcidit, et socios omnes ad simile factum per vim adi|e|git. Mansitqꝫ hic mos per totam Ægyptum ad usqꝫ Romanorum \Christianorum/ tempora. At Chanaanæi Phænices hoc minime fecerunt ideoqꝫ hi ex Ægypto in Phæ sub Chamo non amplius \sub Chami \imperio non amplius {mesiebant} {illeg}, erant/ non {illeg} erant amplius/ erant jam Chamo subditi non erant sed ex Ægypto \ in Caucasū montem et inde/ in Phæniciā in bello Herculis concesserant {illeg} {illeg} \Ac/ Talis est historia deorum {illeg} quatuor primarum historia

Iup Hinc vero natæ sunt Deorum multæ pris fabulæ \Veterum/ fabulæ non paucæ. Vt quod \Hercules Busirin sustulit, quod Hercules et Baccus in Indiam usqꝫ exercitum duxere. Quod {illeg}/ a[269] Vulcanus \/ < insertion from f 26v > matri in vincula conjectæ opem ferens, a Iove (sc: Chaldaico) de cælo – – – – < text from f 27r resumes > a Iove \(sc. Chaldaico)/ de {illeg} cælo dejectus ex casu claudicavit et b[270] subinde fabricavit fulmina Iovi \et a p[271] Iove in cælum reductus est quod Vulcanus ob effictam Pandoram ad montem Caucasum ligatus est et ab Hercule solutus/. Quod Iupiter (scilicet Chaldaicus) patrem \filior|s|rum belluonem devorantem et pro Iove lapidem ante medium/ regno expulit ipsiusqꝫ genitalia præcidit, ex quibus in mare subinde projectis orta est Venus. Hanc autem e mari ortam{illeg} concipe ubi ex Phænicia in Babyloniam profecta Herculi occurrit. |& Saturnum filios suos Plutonem in regno suo occisum et Neptunum per bellum ipsi illatū devorasse ac bello Iovem deinceps per Bellū devorare voluisse nisi Iupiter \{fuste. et bætulis pugnando} vicisset/|Porro quod Satu Eodem recidit quod in Assyriorum Theologia Saturnus patrem C|C|ælū genitalia proscribet /filios devorantem\ regno expulit et ejus \abscissa/ genitalia in mare projecit, ex quibus prodijt Venus. His adde fabulam quod Iupiter (sc. Chaldaicus) mundum inter seipsum et fratres divisit, deditqꝫ sibi ipsi regnum cæli id est altissimum ‡ < insertion from f 26v > Quod Hercules Busiridem sustulit. Quod Vulcanus in Iove \[sc. Caldaico]/ de cælo dejectus ex casu claudicavit et subinde fabricant fulmina Iove. \Quod Hercules & Bacchus in Indiam usqꝫ exercium duxere/ Quod Iupiter (sc. \Chaldaicus)/ mundum inter seipsum et fratres divisit deditqꝫ sibi ipsi \regnum/ cæli, id est regnum altissimum, {fratres} Neptuno mare regnum maris id est terras ulti \extimum/ {masiqꝫ {illeg}} Atlanticum proximum et fratri Plutoni \est Osiridi mortuo{illeg}/ regnum inferorum {illeg} est Ægyptiacum ubi \nimirum/ lacus erat Acharon & fluvius styx et corpora mortuorum arte conservata et reliqua quæ ad inferos spectant[ Nam Ceres id est Isis ab p[272] Apollodoro statuitur frater soror fratrum trium Iovis Neptuni et Plutonis qui mundum inter se diviserunt. {illeg} q[273] Diodorus {illeg} juxta The ologiam Assyriorum pro Iove Saturnum ponit dicendo quod Vrano nati sint filij tres Saturnus Hyperion Atlas et quod post Hyperionem e medio sublatum (quem Osiris esse probavimus) Cælo geniti \Atlas et Saturnus/ regnum interse diviserunt. Et Atlanti regiones Oceano conterminæ sorte obvenerunt < text from f 27r resumes >

<27v>

populos illic Atlantios de nomine suo vocavit. Saturnús verò cujus enormis erat inpietas et avaritia Iovem Olympium procreavit \id est Nimrodum/ procreavit qui omnibus sese æquum et humanum præbuit. et {botum} \superato pat/ \rem Saturnum/ superasse ac totum sub imperio mundum habuisse{illeg} tradunt, quod de Iove Chaldaico potius intelligendum est. quem Assyrij hic Saturnum vocant {illeg} Quodqꝫ Deniqꝫ addenda est fabula Pandoræ. In Theologia d[274]

Pandora {illeg} eadem {illeg} \habetur dicitur/ cum Rhea Saturni Assyriani uxore. Malim dicere quod sit {illeg} Saturni Chaldaici uxor id est Chami. Nam hæc \Pandora/ erat mulierum omnium a[275] liberavit ab incudibus, \Ficta erat id est \artificiose/ facta, dolosa, {illeg} insincera/ Hæc cum pixide malorum omnium plena ad Epimetheum contendit id est quæ cum quærelis et \cum/ oratione ficta quæ bellorum malorum maximorum causa extitit. c[276] Prius enim in terra vivebant homines absqꝫ malis morbisqꝫ molestis, sed mulier manibus vasis magnum operculum dimovens id est mentem suam ipsi aperiens \id est pectus suum cum quærabis aperibus/ dispersit hominibus \curas/ graves &c mala innumera, id est, {pectus} suum cum quærelis aperien Epi aperiendo persuasit Epimetheo ut is bellum susciperet in Ægytios quod malorum omnium extitit causa. Dein Prometheus \ob/ ob repertū ignem {illeg} monti{illeg} laucas{illeg} affigitur ut metalla exquirat. Pectus ejus a Vulture roditur quod hæc esset g[277] Martis avis et ad strages advolaret. Liberatur ab Hercule ubi {Stregibus} armis fabrefactis in Phæniciam revertitur. Typhonem. [aliqui sub Mont Ætna monte {illeg} sepultum ignes evomera alij in lacu Sirbonidis juxta montem casium] ex lalatione alij \a[278] Homerus [et alij/ in a Arimis id est in Aram seu Syria sepultum i|j|acere scribit tradi{illeg}tur, siqui Syrain ad montem illum terminet sit. Nam mons ille Syriani terminat ad {illeg} boram Significantur quod

Hinc etiam a[279] {illeg} Antæum in Tingi jacere {frugunt} Lj|i|byes et Sertorium aperto sepulchro incidisse in corpus sexaginta cubitorum longitudinis. Alij vero ut rationem redd{illeg}|ere| \videantur/ ignium in monte Ætna, & noxiarum exhalationū lacus Sirbodinis juxta Montem Casium, et frequentū Terræ motuum in Syria, {dicunt} \fingunt aut/ Typhæum \aut/ sub Ætna jacentem ignes evomere aut in lacu \{illeg} Sirbonidis/ exhalationes spirare, \aut {illeg}bant/ aut {illeg} ἐν ἈρΊμοις in Arum vel Syria ejus esse cubilia ubi gu d[280] Iovem circa Typhæum terram cum strepitu verberare et quatere \ἐν ἈρΊμοις in Aram seu Syria/ ubi dicunt Typhæi esse cubilia. Typhæum a Iove non occisum dicunt sed vivum sepultum

< text from f 79r resumes >

[1] a Macrob. l. 2. {illeg} Somn. Scip. c. 3.

[2] Præp. Evang. l.3 c.4.

[3] De Civit. Dei lib

[4] De Civit. Dei. 1

[Editorial Note 1] Supplied text following Knoespel's unpublished transcription.

[5] a Plin l 6. c 24

[6] b {illeg} Herod. & Pomponius

[7] c Herod. et Diodorus

[8] d Heliodorus l 2.

[9] a

[10] b

[11] a Vnde Pind. Nem. O{d}. 11. Vnde {Ηφαι}

[12] ✝ Chamus

[13] a Vide Bochat. Geor. l. 1. c 1.

[14] b Steph

[15] b Vide Bochart. Geog l. 1. c. 1.

[16] a Steph

[Editorial Note 2] There follows a folio comprising two blank pages numbered '16ar' and '16av'.

[17] a Sync. p. 91.

[18] a Pli. lib. XXXIV l VII Arnob l. 3

[19] b Macrob. 1 Sat. c. 9

[20] a Plin. l. 6. c 24.

[21] b Herod. & Pomponiu{s}

[22] c Herod & Diodorus

[23] d Heliodorus l 2.

[24] a Hyginus loco infra citato

[25] a Vide Bochart. Geogr. l 1. c 12 & l 2. c 14.

[26] a Diodor. l. 3

[27] ✝ Mag vel Magæ

[28] ✝Tho{g}|o|th

[29] Plutarch, in Iside Diodorus l. 1. Herod. l. 2.

[30] Metam. l. 5

[31] a Plut. Isid. Vide

[32] b Her Vide etiam Herod l. l 2 et Cle{illeg}{sh}|m|ent. Alexandr. Strom. 5.

[33] Clement. Alex Strom 5.

[34] c Herod. l. 2

[35] a Moschus in Europa.

[36] b Diodor. l. 1

[37] Euseb. Chron.

[38] d l 14. Noct. Att. c 21.

[39] g Diod. l 5

[40] h in Iside

[41] i Geor l. 1

[42] k Macrob Satur Saturnal. l. 1. c. 17.

[43] a Chron.

[44] b Diod. l 3.

[45] b Diodor. l. 1.

[46] c Plin. l. 6. c. 30

[47] e lib 1. Hieroglyph.

[48] f Hesiod. The\o/gon.

[49] a in Ἀτλαντικὰ

[50] b

[51] c l 15 p 689

[52] a Vide Bochart Geogr. l. 4. c. 52.

[53] ✝ Thooth

[54] a lib 2

[55] b lib 1

[56] c De Iside.

[57] d Saturnal. l. 1. c. 21

[58] a.

[59] a Plutarch, in Iside

[60] a Plutarch, in Iside

[Editorial Note 3] Folio 45 is blank apart from the page numbers '45r' and '45v'.

[61] a lib. 1

[62] a Apud Euseb. in Chronicis

[63] b Antiq. l. 1. c 4.

[64] c Vide ἔργων lib. 1.

[65] d

[66] e

[67] apud Cyrillum Alexandr. l. 1 contr. Iul.

[68] a apud Eusebium Chronicis

[69] b anti. l 1 c 4

[70] c Vide ἔργων lib. 1.

[71] d Diod. lib. 1.

[72] e Antiq l 1. c. 4.

[73] a Apud Euseb. Præp Evangel. l 9. c. 12

[Editorial Note 4] Supplied reading following Knoespel's unpublished transcription.

[74] a Apud Euseb. Præp Evang. l 9. c 15.

[75] ✝l. 1.

[75] ✝ l. 1.

[76] ✝l. 1.

[76] ✝ l. 1.

[77] a Diodor. l. 3

[78] a Sanchoniatho apud Ægypto Euseb. Evang. l

[79] {illeg}

[80] a|d| Macrob. Saturnal l. 1. c. {8}|7.|

[81] e Macrob. Saturnal. l 1. c8|7|

[82] e Macrob. Saturnal. l 1. c8|7|

[83] l Dionys. Halicar. l. 1.

[84] t Vide

[85] m Plutarch. Quæst. Rom.

[86] m Plutarch. Quæst. Rom.

[87] g Trogus apud Iust{illeg}in. l. 43

[88] h Diodor. l 5 Bibliothecæ. Aurel: Victor.

[89] i Macrob. Saturnal l. 1. c. 9

[90] k Plutarch. quæst. Rom.

[91] i Macrob. Saturnal l. 1. c. 9

[92] ✝ Chamus

[93] a Vide Bochart. Geogr. l. 1. c. 1

[94] b Steph.

[95] f Plutarch. in Osiride

[96] g Psal. 78. 51 & 105. 23

[97] a Plin. l. 6. c. 24

[98] b Herod. et Pomponius

[99] Herod. et Diodor.

[100] d Heliodorus l. 2

[101] b Thebarum pars est in Arabia ubi et Vrbs; pars etiam in ulteriore ripa ubi Memnonium. Strabo l. 17. p 816.

[102] c Vide

[103] a Cicer de nat. Deor. p. 245.

[104] b Lucian in Hercule Gallico.

[105] c Diodor

[106] d Homer. {ι}λ. ε Apollodorus l. 1.

[107] a Plutarch in Iside

[108] b Vide etiam Herod. l. 2 et Clement. Alexandr.Strom. 5.

[109] c Lucian. de Sallatione

[110] ✝ Cæsar Comment. l. >

[111] a Diodor. l. 1

[112] a Mess{illeg}niac p. 262.

[113] ✝ apud Euseb. Pr. Evang. l. 9. c. 17.

[114] ✝ apud Euseb. Pr. Evang. l. 9. c. 17.

[115] d Dom. Mar. Niger Geog. Asiæ Com 5.

[116] Diod. l. 2

[117] a Strabo Geog. l. 15 λέγονται δὲ κίσσιοι ὁι Σούσιοι

[118] b.

[119] c Gen 2. 13

[120]u|V|t Thebæ ab Osiride et Bubaste in inferiori Ægypto ab Iside.

[121] a Diodor. l. 3

[122] b

[123] ✝ Supra

[124] Diod. l. 1

[125] Diod. l. 1

[126] Diod lib. 1

[127] l lege Thooth

[128] a

[129] b Plutarch

[130] c

[131] a

[132] ✝ Euseb. chron l. 1

[133] ✝ Porph. apud Euseb. Pr. Evang. l. 3. c. II

[134] Macrob. l. 1. Saturn c. 20

[135] Plutarch. de Iside

[136] Tertul. ad Nationes l. 2. p. 71.

[137] Min. Fel. p. 59 Euseb. Chron. l. 1. gr.

[138] Plutarch. de Iside.

[139] c \Vide/ Marsham Chron secul{illeg} 1.

[140] f. Euseb. Pr. Ev l. 1. p. 32.

[141] r. Syncel. p. 54

[142] s. Euseb.Pr. Ev. l. 3

[143] t Plutarch Isid. p. 371.

[144] v Ælian. Hist. l. 10.

[145] g Diodor. l. 1

[146] g. Diodor. l. 1

[147] b Diod. l. 1 p

[148] c Hesiod. Theogon

[149] e Huet. in Oris

[150] a Quod Canaan sit etiam Busiris. \& canobus & Proteus/ Et quomodo Cham divisit regnum suum inter filios.

[150] a Diodod|r|. l. 1. p. 15 Euseb. Præp Ev. l 2. c. 1

[151] b Ita Hero Diodorus et alij quamvis Strabo Busiris ullum regnasse omnino neget

[152] d Plutarch. in Iside.

[153] r. s. \in canones regum/ apud Syncellum

[154] b de {rerum} incredibilibus fab. 29. Vide et Homer. Odyss. l. 4. De his omnibus consule Natalem Com. lib. 8. c. 8

[155] f Diodor. l. 1. p. {illeg} a.

[156] g Pausan. Eliac. {illeg} in medio p 140 g Vide locum \ab Fr./ Patricio in ejus Hernete citatum

[157] g Pausan. Eliac. {illeg} in medio p 140 g Vide locum \ab Fr./ Patricio in ejus Hernete citatum

[158] a Diodor l 3. p 190. l

[159] a Antipater Tarcensis apud Vossiū l. 1 de Idololat. c. 23

[160] Diodor b Diodor.

[161] c Diodor ib

[162] d Diodor ib

[163] e Sanchoniatho apud Euseb. l 1. Pr. Ev. c. 10.

[164] f Diodor. alic.

[165] h Lucian de Dea Syria

[166] k Ovid Metam lib 16

[167] k Ovid Metam lib 16

[168] k Ovid Metam lib 16

[169] a Diodor. l. 2. p 93 & 107.

[170] a Diodor. l. 2. p 93 & 107.

[171] a Diodor. l. 2. p 93 & 107.

[172] f Diodor. l. 2. p 101.

[173] a Diodor. l. 2. p 93 & 107.

[174] a Diodor. l. 2. p 93 & 107.

[175] d ib p 95

[176] d ib p 95

[177] b Lucian de Dea Syria

[178] Diodorus l. 2. p Luci 92 & Græcus Arati interpres ubi de pisciū signo tractat

[179] {illeg}d Pausan. Atti c. p. 12.

[180] e Diodor. l. 2 p {illeg} 107.

[181] f Plutarch. in amatorio prope initium.

[182] f Plutarch. in amatorio prope finem.

[183] p. Athenag. Legat. pro Chr. circa finem p. 121.

[184] q. Suidas in Semiramide.

[185] g Diodor. l. 2 pag. 92 & 107

[186] h Lucianus in Iove Tragædo

[187] k Lucian de Dea Syria Diodor. l. 2. \p. 107/ Ovid Metam. l. 4. fab. 3.

[188] a in Αφροδίτη

[189] g

[190] k. de errore profan. relig. {illeg}. cap. 4

[191] n. Vide Maimonidem in More Nebuchim part. 3. cap. 38.

[192] b de Dea Syria

[193] d Apud Plinium Nat hist. l. 7. c. 56.

[194] in Semiramide

[195] a Natalis comes l. 4. c. 13. p. 386.

[196] b Ovid. Metam. lib. 10.

[197] c Iulius Firmicus de errore profan. relig.

[198] Dorion \{illeg}/ apud Natal. Com l. 7. c. 13

[199] a

[200] b Beda in libro de temporibus

[201] k. Dorion apud Natal. Com. l. 7 c. 13. Heraclitus de incredibilibus Fab. 14.

[202] b Etymolog. magn

[203] ✝ Apud Euseb Præpar. l. 9. c. 27.

[204] a Manetho apud Iosephū cont. App\ion/. l. 1 p 1040. Vide Marshami Chron Can.

[205] a Diodor. l. 2. p. 92.

[206] b Diodor. l. 2. p. 93

[207] c Legat. pro Christ circa finem p. 121.

[208] b Dorion apud Natal. Com. l. 7. c. 13.

[209] a Herod. l. 2

[210] a Herod. l. 2

[211] lib. 3 de nat. deor.

[212] a Herod. l. 2

[213] c Diodor p. 22. a.

[214] Dionys. Halic. l. 4 Antiq. Horat in carm. seculari in Apollinem et Dianam.

[215] b Dionys. Halic. l. 4 Antiq. Horat in carm. Sæculari in Apol. & Dian.

[216] aa apud Euseb. Pr. Evang. l. 1. c 10 et in Iside

[217] a Arnob. adv. gentes l. 4.

[218] b Arnb ib. Clem Alex. adm. ad Gent. p. 17

[219] d Herod. l. 2

[220] a Arnob. adv. gentes l. 4.

[221] e ib.

[222] Chamus

[223] f Plutarch in Osiris

[224] g Psal. 78.51. & 105.23

[225] p Plutarch

[226] p Plutarch

[226] p Plutarch in Iside.

[227] q Diodor l. 1. \p. 18, p 19/

[228] p Plutarch

[228] p Plutarch in Iside.

[229] p Plutarch

[229] p Plutarch in Iside.

[230] q Diodor l. 1. \p. 18, p 19/

[231] p Plutarch in Iside.

[232] q Diodor l. 1. \p. 18, p 19/

[233] q Diodor l. 1. \p. 18, p 19/

[234] Editorial Note: This Note Empty

[235] b Herod. l. 2

[236] a lib. 3.

[237] c Diodor. l. 1. p. 21. a

[238] p Plutarch in Iside.

[239] q Diodor l. 1. \p. 18, p 19/

[240] p Plutarch in Iside.

[241] q Diodor l. 1. \p. 18, p 19/

[242] p Plutarch in Iside.

[243] p Plutarch in Iside.

[244] a

[245] b Diodor. l. 1. p. 13 d

[246] c Diodol|r| 2. 1. p. 18. a

[247] d Socrates apud Platonem in Phadro, p. 124 {illeg}

[248] f Supra.

[249] g Sanchoniatho apud Euseb. Pr. Ev. l. 1. c {illeg}

[249] g Diodor l. 1. p. 22 & p. 41

[250] r Lucian in {illeg} \sacrificijs/

[251] Diodor. l. 1 p. 24.

[252] k Sanchoniatho apud Euseb. Præp Ev. l. 1 {c. 10} k Lucianus in Imaginibus

[253] n Diodor. l. 1. p. 77.

[254] a Herod. l. 2

[255] b Clem. Alexandr. adm. ad Gent. p. 11.

[256] c Agatharcides apud Photium p. 1334. Apollodor l. 1. c. 1. Homer ιλ. 15 Palæphatus de Fab. nar. l. 1. ubi de Saturno

[257] d Apollodor. l. 1. c. 1 Pausan. {illeg} Lacon in medio p. 86.

[258] e

[259] f Diodor l 1 \p 22/ & |l.| 3 p. 190, 191

[260] g

[261] Apollodor. l. 1. c 1

[262]

i Suidas in Ἥφαιστοσ

i Suidas in Ἥφαιστοσ

[263] f Diodor l 1 \p 22/ & |l.| 3 p. 190, 191

[264] f Diodor l 1 \p 22/ & |l.| 3 p. 190, 191

[265] p Pausan. Attic

[266] a in cœlum reducit Pausan. Attic. ante mediū

[267] b Clem. Alexandr. adm. ad Gent. p. 11.

[268] k Hæc Sanchoniatho de Saturno illo qui pater erta Minervæ et Plutonis, id est Chaldaico.

[269] a Apollodor. l. 1. c. 1

[270] Albricus de Deor. {illeg} imagin. in Vulcano

[271] p Pausan. Attic

[272] p. lib. 1. c. 1.

[273] q lib. 3

[274] d Diodor. lib. 3

[275] a Hesiod. Theog Phurnutus de nat. Deor. in Prometheo. Pausanias {alicubi} Attic. in medio. p. 20.

[276] c Hesiod. ἔργα

[277] g Phurnutus de Nat. Deor. in Marte et e{illeg}nyo

[278] Homer ιλ. Β. v. 750.

[279] a Plutarch. in Sertorio. Strabo l 17 p 819

[280] d Homer. ιλ. Β

© 2024 The Newton Project

Professor Rob Iliffe
Director, AHRC Newton Papers Project

Scott Mandelbrote,
Fellow & Perne librarian, Peterhouse, Cambridge

Faculty of History, George Street, Oxford, OX1 2RL - newtonproject@history.ox.ac.uk

Privacy Statement

  • University of Oxford
  • Arts and Humanities Research Council
  • JISC