1Ms 5.2
proinde hoc Cypriani nihil prorsus ad rem facit. Hoc
unicum exinde colligi potest quod ex Cypriani senten
tia (Cypriani, dico inquam, non Ecclesiæ) mortuorum animæ non
dormiunt sed quasi vivæ deum colunt & rerum hic
gestarum recordantur.
Tertius locus est ex Irenæo, nempe: Sicut, ait, illa, ait ✝l 5 contr Hæres c 19 Irenæus, (Eva) scilicet)
seducta est ut effugeret Deum, sic hæc (Maria)
suasa est obedire Deo ut Virginis Evæ virgo Ma
ria fieret advocata. Totum argumentum in una
voce situm est eaqꝫque non Irenæi ipsius qui scripsit sed Trans
latoris alicujus qui Irenæus Linguæ latinæ imperitiâ
Ir textum græcum Irenæi jam desideratum, plurimis in locis
durissimè reddidit. Hic Totum argumentum in una
voce situm est eaqꝫque non Irenæi ipsius sed transla
toris alicu interpretis alicujus qui Linguæ latinæ
imperitiâ textum græcum Irenæi jam desideratum
plurimis in locis durissime reddit. ISed demus vo
cem advocatam adæquatè respondere græcæ voci
Irenæi. Qquid inde condcludemus? Mariam post mortem
intercedere pro Eva? Equidem si hæc esset mens I
renæi, non tamen sequeretur mortuos res humanas cog
noscere, aut a nobis invocari posse, sed tantum eos
pro se mutuo oraraorare aut et forte pro Ecclesia in genere.
Sed quàm longa tamen hæc alia aliter alia fuit Irenæi
mens ex eo abest hoc a mente Irenæi, videte.
Vox advocata igitur plures habet significationes. ali
quando utitur Potest ea pro intercessore vel mer
accipi, sed in hoc sensu rarissime reperitur. apud Sæpi
us accipitur pro eo qui causam agit coram judice,
non intercedendo aut & supplicando sed expondendo decla
rando explicando et argumentando. demonstrando. VtiturAccipitur insuper
pro procuratore rei alicujus, ut sic enim Imperator Thesaura
rius Imperatoris a Romanis dicebatur procur Advocatus
fisci: et apud græcos ✝✝ Suidas in Εύνδικοι. quidam magistratus ad quidemos
bona publica referrentur dicebantur Εύνδικοι sive
advocatusi. Et generaliter quicunqꝫque ut alicui subveniat curam quamcumqꝫque genu vel auxilium fi Advocatus dici potest Contextus autem sic se habet. Quemadmo
dum illa [Eva] per angelicum1 sc. mali angeli sermonem seducta estisCùm ut cùm igitur vox hæc tam latæ sit significationis, & rarius
usurpetur pro supplicatore eo qui intercessdit supplicando unde quæ
so certi esse possumus quod Irenæus usurpet in hoc sensu
Imo vero lege contextum Irenæi et dic sodes annon
longe alius sit sensus. Contextus autem hujusmod sic
se habet Domino – recapitulationem –
Et generaliter quicunqꝫque alteri subvenit curam quamcunqꝫque gerendo aliquid quodcunqꝫque curando vel agendo
Advocatus est. Cum igitur Virgo Maria per partum Christi
subvenerit lapsui Evæ ejusqꝫque causam restituerit, annon ea rectissimè ab Irenæo dicitur
Advocata ejus? Certè hanc esse mentem Irenæi pluribus colli
gitur. Et primò ex eo quod dum Mariam vocat Advocatam Evæ
virginis, non Evæ feminæ, ostendit se non locutum de persona
Evæ qualis ea jam est, sed de quasi Maria pro hac inter
cederet, sed de peccato originali quod Eva, dum virgo esset, in
duxit humano generi et ad quod delendum P Christus natus
est. Deinde per obedientiam qua dicit Mariam factam esse
advocatam Evæ, intelligit illam quam Maria præstitit verbo Dei
per angelum annunciato de futura partu et conceptione &
partu Christi annunciato. At hujus obedientiæ premium fuit quod Christus
ipsa impletio prophetiæ verbi annunciati. Quia Maria credidit, Deus implevit. Hæc erat
igitur advocatiatioadvocatio quam ea per hanc obedientiam assecuta
est ut quod annunciatum erat impleretur et Maria pareret Christum in remedium lapsus Evæ. ‡ Deniqꝫque hanc
esse verissime ipsissimam mentem Irenæi ex toto contextu
manifestum est ex toto contextu, qui sic se habet. Domino
– reapitulationem ejus quæ –
✝ Maria inquit suas est obedire Deo
‡ Sicut Eva, inquit, seducta est ut effugeret Deum sic Maria
suasa est obedire Deo [sive i.e. auscultare angelo futurum partum annuncianti,] uti
Virginis evæ [effugientis Deum per inobedientiam,] Virgo Maria [per opbedientiam
portando Deum] fieret Advocata [portando Deum proppe per obedien
tiam.] Deniqꝫque hanc esse ipsissimam mentem Irenæi mani
festum est ext toto contextu qui sic se habet. Domino –
– recapitulationem – 2 ut Domino – recapitulationem ejus quæ in ligno fuit
inobedientiæ, per eam quæ in ligno est obedientiam
faciente, & seductione illa soluta, ✝✝ quâ quæ seducta est
male illa quæ jam viro destinata erat virgo Eva;
per veritatem evangelizata est bene ab angelo jam
sub viro virgo Maria. Quemadmodum enim illa
per ✝✝ mali angeli angelicum sermonem seducta est ut effugeret
Deum prævaricata verbum ejus, ita et hæc per
angelicum sermonem evangelizata est ut porta
ret Deum, obediens ejus verbo. Et sicut illa se
ducta est ut effugeret Deum, sic hæc suasa est
obedire Deo, uti Virginis Evæ virgo Maria fieret
advocata. Et quemadmodum adstrictum est morti
genus humanum per Virginem, [sic illuddem] solvatur
per Virginem: æqua lance disposita virginalis
inobedientia per veirginalisem obedientiam. Hactenus
Irenæus. [Et tota oratio in eo posita est ut
ostendat Virginem Mariam jam viro desposatam
propter obedientiam – in e huc re huc redit: Quod
sicut Eva dum Virgo esset et viro desptontinata, se
ducta est a malo angelo ut effugeret Deum p& per
inobedientiam morti adstrinxit humanum genus,
sic e contra Maria dum Virgo esset & viro des
ponsata per3 bonum4 angelum5 evangelizata1 est2evangelizata est per bonum angelum
ut portaret Deum & obediens huic ejus verbo
facta est Evam advocata Evæ pariendo portandovit Deum
ad solvendum genus humanum a morte. Sic
hæc facta est illius Advocata, illi subvenit causam restituit. Illa Sic hæc per obedientiam facta est illius causæ subvenit, sic hæc illius fit Advo
cata, per nativitatem Christi Redemptoris causam restituens
quam illa perdiderat per inobedientiam perdiderat.
Irenæus totus in eo est ut ostendat quomodo Maria
succurrit lapsui Evæ pariendo Christum, eoqꝫque nomi
ne eam advocatam Evæ appellat. Propterae non dicit eam
advocatam Evæ feminæ sed Evæ Virginis: per illud
indigitans non personam Evæ qualis jam est sed
lapsum humani generis quem Eva peperit dum virgo esset3 esset. Respectu hujus lapsus reparati vocat Evam Mariam advocatam.
Et præterea, dicit non sicut dicit Evam assecutam hanc Mariam factam advoca
tionemam per obedientiam & hanc obedientiam alibi in
sinuat dicit quod obediendo Deo, hoc est, obediendo verbo Dei
per angelum annunciantis partum Servatoris. et fuctusfructus
hujus obedi Sed fructus autem hujus obedientiæ erat fuit
subsequens conceptio & partus Servatoris eo quòd illa credidit Deus primus implevit: proinde per
advocationem illam Irenæus nihil ad d advocatam dixit
respectu hujus partus. Ad hunc partum igitur Ire
næus respexit, dum Vnde iterum sequitur eam ad
vocatam dictam respectu hujus partus. Sed in respo loco
tam conspicuo res re tam conspicua nimius sum.]
Oratio tota in eo posita est ut ex opposito conferat
lapsum humani generis ex inobedientia Virginisem per Evæam cum
restitutione ejus per fructum uteri virginis Mariæ:
eoqꝫque nomine Evam Mariam vocat advocatam Evæ hanc
vocat illius advocatam adeo ut loco vim apertam inferat qui
alio nomine hanc illius advocatam dici velit.
Deniqꝫque ex ✝Apolog 2 pag 2. Iustino adducitur hic locus. Deum et
ejus filium & aliorum sequentium qui venit & nos
hæc docuit & aliorum sequentium similiumqꝫque bono
rum angelorum exercitum et spiritum propheticum
σεβόμεθα καὶ προσκυνουμεν veneramur & coli
mus, &c I Sed quid hoc ad rem facit non video.
Concedo Angelos venerandos esse et colendos, at
Sed quid hoc ad rem facit non invocando, non
genuflectendo, eos, piddo sed credendo eos esse, & mund sub
Deo mundum regere, nostrarumqꝫque actionum testes
existere, & propterea gerendo nos in omnibus
reverenter nos gerendo tanquam in eorum con
spectu & cœtum horum summo in honore secundum juxta Christum et sptumspiritum propheticūum ha
bendo. Angelos sic colere Christianum decet,
neqꝫque aliquid amplius ex Iustino colligi potest. Si
aliquid amplius volunt Pontificij, colncludendum erat
quod angeli ex mente Iustini colendi sunt ut
dij. Nam Iustinus hic respondet Gentilibus accu
santibus Christianos Atheismi. Eosqꝫque non esse Athe
os argumentatur quia Deum supremum colunt & filium
ejus & cœtum Angelorum & spiritum propheticum Igitur4 Igitur Angelos inter Deos Christianorum numerat si
verba ejus rigide interpreteris. Quod absit. Iustino enim
hic propositum hic erat non modum cultus delineare sed
supernas tantum potestatis enumerare quas Christiani
loco deorum gentilium in veneratione habebant agnoscebant & quomodo cumqꝫque venerabantur.Et
Angelos igitur adjecit & in veneratione illorūum exprimenda tantum verbis emphaticis usus
est,ut quo penitius scilicet objectionem Gentilium everteret Genti
lium qui numina multa venerati sunt objectionem pe
nitius everteret: et ideo locus cum modestia interpre
tandus est. Quinimo contra Pontificios locus iste incon
tra Pontificios facit. Nam cum Iustinus in plenam de
fensionem Christianorum supernas potestates omnes superi
ores quas Christiani tunc agnoscebant enumerare vellet,
omisit prorsus Martyrum & aliorum sanctorum spiritus.