1v
Hactenus templum ex Iosepho et Philone descripsimus qui cum
locum viderant, formam ejus tenebant distinctè. in mente comprehende
bant T et dispositionem partium inter se. Hisce consentanea
scribunt Talmudici, verum verum ex traditione majorum scribentes
ideam distinctam non autem ex idæa visorum, descriptionem
minùs distanctam posuêre. E contra dimensiones templi in
mensuris sacris per tr mensuras omnem traditione acceptas in cubitis sacris
describentes proprijs traditione acceptas exctèexactè ponunt interea dum Iosephus
easdem in cubitis alienis exprimendo aliquando pro integris
fractos numeris fractos integros pro exactis proximos rotundos sæpe posuit, aliquando mensuras
rectas conjectando implevit ut protact et Italia agens
quosque non satis exacte non noverat supplevisse videtur con
jectando
Atque ex his omnibus Idæa quædam generaliter Forma Templi Idæa quæ forma quasdam gene
ralis hanc Sanctuarij formari potest: quæ tandem distinctior reddetur
ubi dimensiones mensuras singulorum exactè apposuerim. Quem in finem
sciendum est quod Verum cum Iosephus cubitis
Nam Talmudici Cubito sacro in templum ad Iudæos Gentilibus ignoto Iosephus ad Gentiles utplurimum
ad Gentiles loquitur utplurimum cubito quem ad Gentiles loquitur
Cum hisce latitudinum mensuris conspirant mensuræ
atrij fæminarum. Atriola angularia de angulis atrij magni
desumpta deb vicem gerentiæ angulo atriolorum in ang. atrij magni
debent illis tam lat. quāam long. respondere. Sint igitur eorum
lat. 30c muri extimi 1c et muri intimi 1c & latitudo tota cubitorūum 32 his additis hinc hinc inde addita atrio feminarūum complebit latitudinem totam intra 200 cub inter spatium inter perinde ut in atr. sup. Sic igitur Sacrarij latitudo passim erit 135c intra ædif. intra muros interi ædificia: passim erit 135 cub, intra spatium intermurale passim 200 cub intra murum Chajil passim 220 c & incluso muro illo Chajil passim 232 cub. Qua harmonia mensuras latitudinum abunde satis confirmari puto.
Sic autem atrium fæminarum 135 cub. latum & atriola duo hinc inde 30 cubitos lata et murus totum amo extimus 2 cub latus conplebitnt latitudinem 200 cubitorum intra spatium intermurale perinde ut ex atrio superiore. Tanto consensu computa se mutuo confirmant.
2v
Vnde liquet hallucinatos esse Talmudicos scribendo atrium fæminarum fuisse 135 cubitorum in quadrem In mensura illa Includendumincludendum est etiam atrium Israelis & locus incessus sacerdotum una cūum muro occid. atrij fæm. Adde Secus addendi egunt erunt cubiti 46 versus orientem quos tamen una cum grad spatio omni usque ad ulteriori regione septim cancellatim et ultra atrium magnum non capiet.
Sed qui Tenemus igitur dimensiones hujus sanctuarij. Sed quibus tandem rebgibus inserviunt hæ omnia
Præter Sub ædificijs jam descriptis concipiendum es effossa erant putei balnea et cellaria diversa ut in latere sub porticibus ad aquilonem conclave salis conclave Hipparvæ et conclave lavantiūum in quorum reponebant sal pro oblationibus, Conclave Hypparvæ in quo sale condiebant pelles victimarum et conclave lavantium ubi lavabant victimarum intestina. Hæc erant cellaria prop eo qdquod tectūum Hipparvæ erat æquale solo atrij & ex conclavi lavantium in tectum Hiypparvæ surgebat cochlea. Sed his et similibus missis, videamus quibus usibus inservirent superiora./ In exhedra cæsi lapidis sedebat magnūum Synedrion.
3vThe text on this page is written upside down.
pergebat qui usque ad pos ostiolum secundum in poste templi, per quod ibat in spatium inter val inter valvas exteriores & interiores, Inde In eadem et eas reserabat. In eadem muri crassitudine ex ibatur ad cochleam in angulo templi ducentem in thalamos ubi unde tertium ostiolum ducebat in infimos thalamos quartum in medios quintum in supremos Nam in angulo Templi versus orientem et aquilonem Talmudi describunt ostia quinque. Inde vero in singulis thalamis tabulatis ibatur ex primo thalamo in secundum per ostium in medio pariete et similiter ex secundo in reliquos per successive per circuitum. Atque hæc sunt fere quæ describunt Talmudici. A
Atque hæc sunt ferè quæ desc
Vt compleamus descriptionem hujus templi conferendæ santsunt mensuræ Iosephi et Talmudicorum inter se. Nam TaludiciTalmudici utentus cubitis sacris De his fuse disputare locus non est.
Sic et ubi Iosephus ponit latitudinem internam vestibuli 20 cub & long 40 cub scribendi sunt scripserim 13 vel potius vel ve vel cum Talmudicis 11 cub. & 26 vel Et ubi altitu & latitu ponit ostij vestib. lat 25 (forsan rectius 35) & alt 70 cub scripserim 16 vel 23 & 46. Sic enim Ioseph. conciliabitur ferè cum Talmudicis qui ponunt latitudinem vel vestibuli 11 cub, & portæque ostij autem lat vel 20 cub et alt 40 cub. Et simili reductione indigent alij quidam numeri Iosephi. Hæc sunt ferè Iosephus transmutando cubitos sacros in alienos, aliquando numeros integros pro fractis rotundos pro exactis usurpans et Talmudici ponunt in cubitis proprijs ponunt mensuras ex præcisas traditione acceptas retinent in cubitis prop. Iosephus transmutando mensuras illas in cubitos alterius generis ponit numeros rotundos integros & rotundos pro accuratis Et ubi quantos ubi mensuras exactas ubi exactos cubitorum numeros ignorabat, ex idea ædificij olim visi videtur assignasse videtur proximos. ignorabat, vix consuluet gentiles suos satis esse putabat aliquando ex idea ædificiorum olim visorsum conjecturibis fecisse videtur. præter propter loquitur. Vnde fit ut numeri cubiti ejus prest ad sacros reducti non semper consentium congruunt cum Talm./ Sic igitur Talmudici aut omnino
4vThe text on this page is written upside down.
Ab et ab eodem centro ad murum anteriorem templi &
In eadem ratione diminuenda est etiam deambulation inter columnas porticus orientalis Et si loco separato deputentur cubiti centūum veri occidentaliores, stabet templum omne depepto præter vestibulūum staret in de excipiat hoc quod in tabernaculo nullum erat stabet in hoc loco. quæ Nam Porrò templi dimensiones secundum longitudinem Talmudici ita definiunt. Vestibuli murus anterior 5 cub: Vestibulūum 11 cub. Murus anterior Templi 6 cub Tir locus sanctus 40 cub Velum 1 cub Adytum 20c Murus Adyti 6 cub. Thalamus 6 cub murus thalami 5 cub. Summa cub 100 cub. [Sic a inter templum centruom altaris ad Velum erunt cubiti erunt 100 et inter ad murum anteriorem templi cub 54 Vnde st te templum omne præter vestibulum quod in templo Tabernaculo nullum erat stabat in loco separato posito quod si modo loco illoi assignentur cubiti 100 vel l pars occidentalis atrij interioris cubitorum centum in longum et latum duplicata mensura Mosaica.] Latitudinem Templi Talmudici vero sic computant. Murus impluvij cub 5 Impluvium cub 3. Murus Pones Murus thalami cubi thalamus cub 6. Murus Per templi cub 6. Templum cub 20. Mandiandum latitudinis templi intrinsecus Inde ad medium Templi cub 10 Summa cub 35 quæ duplicata facit summum latitudinem totam cub 70. Cæterum cur murus defluent pluviæ cohibendæ tam crassus constituatur plane non video. Malim loricam elegantem cras latam et altam duobus cubitis constituere & reliquais tresibus latitudinis cubitis addere transferre ad augere latitudinem thalamorum. Sic enim templi cum thalamorisum latitudo tota inclusis thalamis erit sexaginta cubitorum omnino ut affirmatnt Iosephus et Ezra cap. Thalamos verò Subinde per Talmudici ponunt 38 in circuitu templi, nimirum quindecim ad unum latus et 15 ad alterum id est in singulis tabulatis quinque ad occidentem vero tres in infimo tabulato tres in medio ac duos in supremo. In angulo templi versus occide orientem et aquilonem ostia erant quinque Post Magnu Ex atrio ascendebatur in Vestibulum gradibus duodecim. Ostiūum vestibuli latum erat 20 cubiti altum 40. Ostium templi latūum 210 altum 20 eique quatuor erant valvæ, duæ intus & duæ foris. Exteriores aperiebantur intra porta Vestibulum ut operirent muri latitudinem, interiores infra templum. Ad latera vestibuli duo erant ostiola hinc inde. Per borealem ingrediebatur Ianitor qui templi januas aperire vellet et inde in media muri crassitudine
1rMs. 2.4
ta cubitorum altitudinem] contignatione interseptum esset [cœniculo superius constituto] sola prima ædes [Vestibulum intelligo] patebat in altitudinem perpetuam, perque nonaginta cubitos tollebatur, cum longa [interiùs] quinquaginta cubitos esset ac viginti transversa. – Circa latera verò inferioris templi [ad usque contignationem surgentis] multi erant cella triplici tabulato sib to cubiculi pervij triplici tabulato sibi mutuo impositi, & ad utrumque [templi] latus ad eos introitus a [templi] porta [ templi, αα Ita TalmuddiciTalmudici. inter ejus postea in ejus poste, inter januas quibus ad utrumque muri latus tam suspensas] patebat pe intervallo sex cubitorum suspensas, per medium murum] patebatant sex cubitos latum] patebant. [Inde per medium muri sex cubitos lati, ibatur ad cochleam in angulo uterque templi ad superiores cubiculos ducentēem et a cochlea ad cochlea per cubiculos ostijs in s mediūum cubiculorum ostijs in se mutuo patentium circundabatur templum.] Superor autem pars eosdem cubiculos non habebat, tantoque erat angustior, celsior autem quadraginta cubitis, nec ita ut inferior ambitiosa. Colligitur enim centum cubitorum celsitudo universa, additis illis qui in solo erant sexaginta cubitis. – Ara verò pro ante templum quindecim cubitis [ab originis] alta, lata verò et longa angulis eminebat, & a meridie ascensus in eam clementer arduus resupinabatur. Sine ferro autem constructa erat, nec unquam eam ferrum tetigerat. Templum autem aramque cingebat ex pulcherrimo saxo lorica gratissima usque ad cubitum surgens quæ populum [orientem versus] a sacerdotibus segregabat. Gonorrhæos hoc est semine fluentes itemque leprosos et fœminis tota civitas arcebat, & fœminis menstrua solventibus clausa erat. prædictum autem [muri segregantis] limitem nè puris quidem mulieribus transgredi permittebatur. Viri autem, qui non per omnia casti fuissent ab inferiori atrio ad prasitem mulieres segregantem secundam orientalem incipiente] & qui puri essent a sacerdotibus [interjecta illa lorica] prohibebantur. Hactenus Iosephus, qui ββ Cont. Appion l. 2. alibi hæc ultima sic repetit2r repetit. Quatuor porticus [seu atria porticibus ornata] habuit templum in circuitu & harum singulæ propriam secundum legem habuere custodiam. In exteriorem itaque ingredi licentia fuit omnibus etiam alienis [inde Atrium gentium ipsi dictam:] mulieres tantummodo menstruatæ transire prohibebantur. In secundam verò porticum [sic nominat podium quod porticus habebat in speciem construebatur] cuncti Iudæi ingrediebantur eorumque conjuges cùm essent ab omni pollutione mundæ. In tertiam masculi Iudæorum mundi existentes atque purificati. In quartam autem sacerdotes stolis induti sacerdotalibus. In aditum verso soli principes sacerdotum.
Hisce satis consentanea scribunt γγ Consule codicem Middoth, interprete Constantino L'Empereur. Item quæ Capellus & Arius Montanus ex Rabbinis in Medium produxerunt. Talmudici tradentes Atrium magnum (quod Montem domus vocant) quadratum fuisse, longumque & latum extrinsecus quingentos cubitos sacros & contabulatum porticu inter porticum id est duplici porticu cinctum: interiora verò cincta primum muro cancellato duos cubitos Iudaicos vulgares alto, quem dicunt סורג Soreg, dein muro solido interiore dicto חיל Chajil, cujus altitudo versus orientem decem erat cubitorum, ex alijs autem regionibus major; postea spatio intermurali decem cubitos lato & ultimò portarum et exhedrarūum ædificijs. Portas duas orientales Talmudici confundunt inter se unicam tantum describentes eique ascribentes conditiones ambarum: australes verò pergendo ab occidente numerant tres, portam ardoris portam oblationis et portam aquarum, tres item boreales domum incendij portam oblationis & portam aquarum prominentiæ. Addit R. Iose portas duas occidentaliores unam in australi latere dictam portam superiorem, alteram in boreali latere dictam portam Iechoniæ. Numerant itidem Talmudici sex Conclavia seu exhedras, cum gazophylacijs suis in atrio interiore. Collocandæ sunt singulæ inter binas exhed portas & exterius versus occidentem addendæa alia duæo ut in portis factum est. Namque ex Iosephoδ De bello Iud. l. 6, c. 5 & l. 7. c. 22. intelligimus exhedras duas in angulis atrij versus occidentem stetisse. Porta prominentiæ habebat cænaculum & in ea sacerdotes supernè excubias agebant & Levitæ infernè, ubi illi janua erat quæ aperiebatur versus murum Chajil Sic et Domus ardoris camerata erat & magna & quatuor habebat cubicula infernè duo in loco sancto, id est inter regione porticuum quæ apertæ erant in atrium interius duo verò in loco profano id est in exterius in regione gazophylaci3rzophylaciorum quæ clausa erant ab atrio, eoque nomine extra atrium id est in loco comparativè profano constituta. Et hæc duo aperiebantur versus locum profanum id est versus spatium intermurale. Similiter exhedra quæ dicebatur Lapidis quadrati constituta erat partim in loco sancto id est supra porticum & partim in profano id est supra gazophylacium, & aperiebatur in locum profanum seu spatium intermurale, eratque amplissimum et augustissimum, namque sedebat in eo Sanhedrim magnum seniorum septuaginta. Descriptis concipe cæteras portas et exhedras similes fuisse ut atrium uniforme constituatur. At in porta orientali duo tantum erant cubicula infernè, conclave Phinesi vestiarij a dextra portæ et conclave conquentium sartagines a sinistra: unde colligitur illud atrij latus angustius constitutum gazophylacijs caruisse. In angulis atrij mulierum exterius loco exhedrarum erant atria quatuor singula 40 cubitos sacros longa. Ea utique construxerat Zerubbabel vice atriorum quæ fuerant in angulis atrij magni. [Inter australia duo (et similiter inter borealia) concipe ambulacrum octo vel decem circiter cubitorum intercedere & muros utrinque cubitis tribus vel quatuor circiter crassos esse deambulationem & muros occupare spatium viginti cubitorum plus minus, & longitudo tota erit quasi centum cubitorum fere circiter. Talmudici ponunt longitudinem totam 135 cubitorum, includentes, ut opinor, spatium totum omne usque ad atrium Israelis; qua ratione longitudo portæ aquarum portæve prominentiæ etiam addenda est, quæ fuit cubitorūum 32 34 vel 35 circiter ut posthac dicetur. Latitudinem atrij mulierum (inter atria illa angularia) Talmudici ponunt etiam 135 cubitorum.] Muri autem describunt atrij hujus erant læves et plani & loco porticus adjunctum fuisse habebant podium in circuitu ut mulieres supernè prospicerent adorando viri autem infernè. Sub atrio Israelis erant cellæ quæ aperiebeantur in atrium fæminarum in quibus Levitæ citharas nablia cymbala amp; cætera musica instrumenta reponebant. In latere orientali Ex atrio magno ascendebatur gradibus duodecim per porticum latus orientalem in atrium mulierum et ex atrio illo gradibus 15 semicircularibus in atrium Israelis, quod cubitis 135 longum & undecim latum erat. Dividebatur hoc atrium ab atrio sacerdotum ascensu cubiti unius; unde conjectantur Talmudici atrium Israelis altius fuisse, cum tamen ascensus ille4r ille fuerit Lorica cubitalis Iosephi atria rej areas ejusdem altitudinis disterminans. Erat utique atrium Israelis ipse in argo orientalis atrij sacerdotum. In margine boreali inter loricam & portam oblationis et e regione altaris erat laniena ubi sacrificia ad octo columnas suspensa nudabantur pellibus & carnes super mensas totidem disponebantur & lavabantur. Per portam oblationis inferebantur sacrificia mactanda ad boreale latus altaris intra loricam. Ibi erant viginti quatuor annuli sex ordinibus pavimento infixi ad quas ligabant mactanda sacrificia. Inter annulos & mensas quatuor cubiti erant quatuor, et loricam per intervallum illud transijsse constat quia ponunt ✝✝ Maimon. de cultu divino Tract 7 c 1 Rabbini casum ubi aliquis extra atrium intionum stans manum porrigit intrò & sacrificiūum vel occidit vel occisi sanguinem excipit: ut et ubi bestia mactata pedem porrigit extra atrium. Vnde constat insuper loricam ibi apertam fuisse: quod etiam necessarium erat ut sacrificia cæsa promptè efferrentur in Lanienam. Atqui ostio Loricæ respondere debetbat ostium portæ, Etsi adeoque stabat porta eo regione altaris directè. Per oppositam Oblationis porttam dictam etiam portam Primitiarum inferebantur primitiæ animalium quæ ad australe latus altaris mactandæ erant. Et inter portas illas Talmudici latitudinem atrij ponunt 135 cubitorum eamque sic computant. Ascensus altaris 30 cubitorūum. Latitudo altaris 32 cub. inter altare et locum annulorum 8 cub. Locus annulorum 24 cub. Inde ad mensas 4 cubiti. A mensis ad columnas 4 cubiti. A columnis ad murum atrij 8 cubiti. Reliqui 29 cubiti sunt partim spatium a columnis occupatum, partim spatium inter ascensum altaris et murum australem atrij. Hos ✝✝ Maimon de cultu divino tr. 1 c 5 Rabbini recentiores bifariam5r bifariam dividunt. Ego vero ita diviserim ut altare stet in medio atrij, quod fiet si viginti cubiti cum dimidio deputentur distantiæ inter ascensum altaris et murum et reliqui quatuor cum dimidio columnis. Imò verò ex illis quatuor cum dimidio tribuerim unum cum dimidio latitudini mensarum (Ezek 40 & reliquos duos columnarum basibus. Namque mensis in directum positis columnæ e regione totidem respondentes, respon, singulis singulæ, respondentes respondentes disponebantur itidem in directum, adeoque non plus occupabant spatij secundum latitudinem quàm pro ratione basis columnæ unius. Altaris igitur in medio posituim centrum a parietibus portarum distabat cubitis 67 a lorica vero cubitis 50 circiter, adeoque atriūum intra loricam latitudo latum erat cubitos centum perinde ut affirmat ✝✝ Apud Iosephum cont Appion. lib. 1 Hecatæus duplicata nimirum mensura atrij tabernaculi Mosaici, et margines atrij utrobique latæ erant cubitos 17. Latitudinem ædificiorum inter margines & spatium intermurale sitc computo. Bases columnarum porticus 3 cub. Interior latitudo porticus 7 cub. dupla latitudinis basium. Murus una cum semicolumnis 3 4 cub. Interior Gazophylaciorum latitudo 7 cub inter murus et locus graduum ducentium ad superiora 8 cub. Murus exterior Gazophylaciorum & loci graduum ducentium ad superiora 2 cub. Summa 32 cub. Hanc duplicatam adde cubitis 135 & fiet fiet latitudo atrij inclusis ædificijs, fiet cubitorum ducentorum inclusis ædificijs. Eandem concipe latitudinem externam esse atrij mulierum inclusis atrijs angularibus. Adde spatium intermurale decem cubitorum utrinque et latitudinem muri Chajil 6 cubitorum utrinque & fiet sacrarij intra murum Chajil latitudo tota cubitorum 220. Pone autem murum Chajil sex cubitos latum quia Titus Imperator hunc ariete omnium fortissimo per dies continuosIoseph pulsando nihil profecit
Longitudinem atrij inter muros Talmudici ponunt 187 cubitorum, eamque a lorica ad murum occidentalem sic computant. Latitudo atrij Israelis 11 cub. fine ad altare 11 cub Inter atrium Israelis & altare sacerdotum inter inter non ministrantium undecim cubitorum. Altare 32 cub. Inter altare et vestibulum templi 22 cub. Templum 100 cub. Inter templum et murum occidentalem atrij 11 cub. Templi longitudinem sic computant. Murus vestibuli 5 cub. Vestibuli latitudo6r latitudo interior 11cub. Murus templi 6 cub. Locus sanctus 40 cub. Velum. 1 cub. Sanctum sanctorum 20 cub. Murus 6 cub. Thalamus 6 cub. Murus thalami 5 cub. His Quibus omnibus adde atrium Israelis 11 cub. et implebitur summa 187 cub. Hic a centro altaris ad occidentalem terminum atrij sunt cubi 149, duplicata mensura Mosaica quamproximè. At ex centro altera parte centri altaris ad usque loricam cubitalem versus orientem, ubi juxta proportionem Mosaicum duplicatam deberent esse cubiti 50 sunt tantum cubiti 27: id adeo quia atrium illud a parte orientali templi decurtarunt ut atrio fæminarum plus relinqueretur spatij. Inde etiam gazophylacia ibi nulla constituerunt et marginēem atrij ibi tertia parte minorem fecerunt quam ex alijs lateribus. Ponamus quoque porticus illius eadem circiter proportione diminui ita tota ejus latitudo sit 11 cub. quod quiden fiet si latitudo basis columnæ2 sit 22 palmorum, latitudo deambulationis inter columnas bases ad la badinem basium ut 5 ad 4 et latitudo muri columnis intertexti crassitudo quasi cubitalis. Talem esse debere latitudinem hujus porticus colligo præterea ex dispositione portarum ex exhedrarum ad latum lateralis atrij deambulationem internam columnas et murum columnis intertextum eadem circiter proportione diminui ita latitudo deambulationis erit 4 cubitorum, ea muri quasi palmorum sex vel septem circiter et ea porticus totius cubitorum undecim, quæ una cum reliqua atrij longitudine efficit cubitos 198. Adde murum occidentalem cubitorum duorum et complebitur longitudo tota cubitorum ducentorum. Adde præterea spatium intermurale utrinque et Sic igitur longitundinis mensuram Mosaicam duplicatam quæ intra loricam inveniri debuit Iudæi in atrio toto inclusis ædificijs tenuerunt. Adde Sic etiam longitudine æquatà latitudini sacrarium sex seu quadratum erit. Adde utrinque spatium intermurale et complebitur tota longitudo intra murum Chajil cubitorum 220 & sic sacrarium deambulatione dec id est latitudini intra murum eundem æqualis, & sic area tota intra murum illum quadrata erit, et sacrarium spatio intermurali decem cubitos lato undique cingetur ita ut ejus figura quadrata circumabmbulandotibus et magis notare posset sensibilis et notabilis redderetur. Atque talem hæc ita se habere planè confirmat Iosephus affirmando sacrarium sursum quadratum fuisse & proprio muro circundatum. Intelligit enim non totum sacrarium incluso atrio7r atrio fæminarum ut opinatus est Capellus sed sacrarij planum superius ad quod ex atrio fæminarum per gradus quindecim ascendebatur quodque strictè dicebatur sacrarium Verba illa ejus τετραγὼνον δὲ ἄνω sursum quadratum perspicuè significant planum superius. Porrò sacrarij dimensiones quoad longitudinem hic rectè assignatas esse docet constitutio portarum et exhedrarum ad lateræ, quæ ita se habet.
Ex Iosepho constat januas in septo atque adeo ipsis respondentes portas æqualibus intervallis ab invicem & inter binas portas satas fuisse singulas exhedras magni spatio triginta cubitorum gentilium id est viginti sacrorum circiter Iosephus convertendo cubitos de sacris in gentilis sæpe utitur numeris rotundis proximis. Loco viginti scripserim hic viginti duos. Nam columnæ binæ quibus exhedræ singulæ sustinebantur minore spatio includi nequeunt. Harum ambitus consensu Iosephi et Talmudicorum erat octo cubitorum. Vnde diameter scapi est 2 cubitorum. Ad hanc capta basis in proportione ut tria ad duo capta latitudo basis erit 3 cubitorūum seu 23 palmorum ferè. Sit ista tantùm 22 palmorum. Intervalla basium ex non debent esse minora basibus. [Si Philo conferendo ambitus atriorum duorum non descripsisset eum hujus quam alterius submissiorem esse et in apparatu plus austeritatis præ se ferre vix admisissem columnas adeo constipatas.] Sint autem intervalla basium æqualia basibus] sueto ipsis æqualia (nam proportio illa simplicissima est) et columnæ duæ cum totidem semicolumnis et intercolumnijs tribus occupabunt spatium viginti duorum cubitorum exhedræ uni inter portas binas deputandum. Portam vero æquarem exhedræ dempto ostio. Nam sic omnia inter se constabunt optimè. Portæ duæ oblationis latitudine 32 cubitorum exactè respondebunt altari intermedio. Exhedræ duæ proximæ occidentem 8r versus latitudine viginti duorum cubitorum respondebunt spatio ejusdem latitudinis inter altare et Vestibulum templi. Portæ duæ incendij et exhedræ duæ sequentes portæque; ultimæ occupabunt spatium omne cubitorum 86 e regione vestibuli templique supra thalamos laterales surgentis. Et exhedræ duæ ultimæ cum parietibus suis occidentalibus tres cubitos crassis implebunt spatium reliquum cubitorum 23 usque ad murūum occidentalem atrij. Ad orientem vero exhedræ duæ ultimæ latitudine 22 cub. respondebunt spatio ejusdem latitudinis inter altare et porticum orientalem. Et portarum duarum ultimarum alæ occidentales latitudine undecim cubitorum porticum orientalem capient et ostia ducent in interjectum spatium intermurale ejusdem latitudinis. Namque ostia portarūum omnium juxta Talmudicos erant decem cubitos lata et viginti alta. [Alæ verò duæ orientales comprehendent murum orientalem spatij intermuralis et ultra prominebunt in atrium fæminarum. Vnde unam harum portarum Talmudici nominant portam prominentiæ. Eandem R. Iose vocat portam Cantorum. Nimirum duobus in locis cantabant Levitæ, uno supra gradus quindecim hoc est in spatio intermurali e regione hujus porta, altero in suggestos posito ad loricam cubitalem interiùs inter atrium Israelis et altare. Per hasce duas portas ibant tam viri quàm fæminæ in atrium mulierum adeoque ostia earum non ducebant in atrium interius. Stabant tamen hæ portæ cum alijs septem in peribolo atrij interioris eo quod Iosephus portāam decimam æream atrij in atrio fæminarum a reliquis novem argenteis distinguit nominando eam portam ἔξω της νεως portam extra templum id est extra sanctuari sacrarium interius. Sola igi Atque hisce circumstantijs planè confirmatur situs portarum a nobis assignatus.
Porro ut atrium interius producitur adjuncto atrio fæminarūum9r fæminarum sic series ædificio exhedrarum et portarum utrinque producitur adjunctis in directum atriolis exhedris apertis seu atriolis duobus hinc et duobus inde in angulis atrij fæminarum, et spatium intermurale productūum ambit omnia. Hæc intelligimus ex Talmudicis qui atriola cubi singula 40 cubitos longa fuisse tradunt, et in singulis angulis atrij fæminarum stetisse. Vnde alæ orientales portarum prominentium retrahendæ sunt de angulis orientalibus occidentalibus. Si maneant extrinsecus supra spatium intermurale et intrinsecus atriolis cedant magis gratus erit aspectus interior et longitudo tota a porticu orientali ad usque murum orientalem atrij fæminarum ita se habebit. Spatium intermurale 10 cub. Murus ejus 2 cub. Atriolum 40 cub. Murus ejus 1 cub. Deambulatio inter atriola 5 cub. Murus atrioli ulterioris 1. Atriolum illud 40 cub. Summa toto 100 cub. Adde sacrarium interius et longitudo tota erit 300 cub. Adde murum occridentalem atrij fæminarum 2 cub et spatium intermurale intrins tam ad occidentem quam ad ori hinc inde et longitudo tota intra murum Chajil erit 322 cub. Murum hunc constituerim crassissimum tum quod extimus erat et in se habebat fores portarum tum quod Romani ut author est Iosephus eundem ariete omnium fortissimo, cui urbium mœnia haud difficulter cedere solerent pulsando sine intermissione per integram septimanam nihil omninò profecerunt. Sit igitur ejus cCrassitudine igitur sex cubitorum ad exemplar æmuletur murūum extimūum in temploi Ezekielis et cap 40.5, Et tota Sanctuarij longitudo exter erit 334 cubitorum, latitudo 232 cubitorum 232. Detrahatur latitudo interna 135 cub. et reliqui dimidium 48 erit longitudo portæ; cui si addideris ornamenta facierum facilè complebitur longitudo illa cubitorum 50 quam Ezekiel portis assignavit. Spatium intermurale per medium portarum omnium ostijs9ar omnium ostijs transversis decem cubitos latis viginti altis transire concipe. Quibus ita constitutis di longitudines portarum exhedrarum, loci separati, et atrij fæminarum erunt ad invicem latitudines in porportione sesquialtera quamproxime. Nam dimensiones illæ in portis sunt 48 vel 50 cub & 32 cub. in exhedris 22 cub et 32 cub. in loco separato pone vestibulum 135 cub et 90 cub et in atrio Fæminarum 135 cub et 88 cub. Simplicitas proportionum in his æde et sacris structuris maximè affectabatur. Volunt Talmudici atrium fæminarum quadratum fuisse. Qua ratione addendi sunt cubiti 47 orientem versus. Verūum tantam amplitudinem una cum spatio usque ad septum cancellatum et ultra atrium magnum non capiet et longitudo sanctuarij totius longitudo cubitorum 334 supra asignata plane stabilitur duplici argumento. Vnum est quod ✝✝ Apud Ios. cont. App. l. 1 Hecatæus Iosepho antiquior circa tempora stante templo scripsit long et circa tempora Alexandri magni scripsit longitudinem sanctuarij fuisse quasi quinque plethrorum lapideum templi peribolum longum esse quasi quinque plethris, id est cubitis 333. Ibidem Hecatæus latitudinem sanctuarij ponit centum cubitorum, id est intra loricam. Cubiti illi sunt sacri adeoque Hecatæus vir gentilis & in Ægypto degens mensuras suas a Iudæis Alexandrinis acceperat idque in cubitis Iudæicis sacris eosque retinuit quasi essent cubiti Græcorum ad quos scripsit et cubitos audiens cogitabat de cubitis Græcorum ad quos scrip et his hos retinuit quasi essent neque noverat reductionem horsum cubitorum in cubitos eos Græcorum ad quos scripsit reducere. Cubitos igitur audiens cogitabat de cubitis Alexa Græcorum & cogitabat de cubitis vulgaribus et ob simplicitatem expressionis per cubitis posuit ponebat plethros. Restituantur cubiti et periboli lapidei longitudo erit cubitorum 333 vel numero integro cubitorum 334 ut supra. Alterum argumentum est quod Altare stare debet in medio sacrarij totius. Stabat enim olim in medio atrij magni et Iudæi locum ejus haud facilè mutaverint Stare etiam debebat sacrarium interius in medio atrij magni ac terminis suis orientali et occidentali æqualiter distare10r distare ab illius lateribus. Situs alius irregularis & indecorus foret portas illius suis oblationum portis directe respicere. Stat itaque altare in communi centro Atque ita se res habet in descriptione nostra. Stat altare in medio tum atrij sacerdotum tu interioris quod vestibulo templi et porticu orientali hinc inde terminatur, tum sanctuarij totius interioris distans a muro extimo Chajil hinc inde cubitis 161, atque adeo in medio etiam atrij magni. Non potest atrium mulierum cubito uno augeri quin concentricitas cessabit.
11r
latitudo interior 11 cub. Murus templi 6 cub. Locus sanctus 40 cub. Velum 1 cub. Sanctum sanctorum 20 cub. Murus 6 cub. Thalamus 6 cub. murus Thalami 5 cub. Spatijs hoic descriptis portæ et Exhedaræ e regione aptè respondebunt si portarūum oblationis longitudines ponantur 32 cub. exhedrarum velrò longitudines 22 cub. ut portæ exteriùs & Exhedrae interius quadratæ sint quamproxime Sic enim portæ duæ oblationis accurate respondebunt altari intermedio et exhedræ utrinque ad utrumque latus harum portarum respondebunt spatijs viginti duorūum cubitorum inter altare et ædificia hic inde utrinque Exigua illa vestibuli latitudo undecim cubitorum male respondet magnæ ejusdem tum longitudini tum altitudini & fortè ex Ezek cap 40 desumpta fuit. Si cum Iosepho ponamus latitudinem fuisse vigitiviginti cubitorum, & murosque undecimique sex cubitos latos faciamus, Vestibulūum latitudine externa cubitorum 32 accuratè respondebit portis ardoris et incendij e regione. Et reliqua templi longitudo satis respondebit reliquis duæ exhedris cum porta intermedia utrobique. Addiderim verò templi longitudi cubitum unum (aucta si placet vel latitudine Ezek 41 ) ut tota vestibuli templique longitudo, exclusis thalamis sit centum cubitorum. Et fortè thalami etiam nonnihil augendi sunt. Denique Cæterum porta aquarum eique respondens porta prominentiæ in atrij angulis orientalibus respondebunt portæ orientali intermediæ cæteris portis paulo majores constituendæ. Denique porta aquarum eique opposita porta prominentiæ alis suis occidentalibus porticui orientali respondebunt si modò portæ illæ cæteris paulò majores constituantur. Sit earum longitudo 38 vel 40 cubitorum. Deme latitudinem ostij 10 cubitorum. Namque Ostia portarum omnium Talmudici ponunt decem cubitos lata et viginti alta. Reliqui dimidium 14 vel 15 cubitoirum erit De longitudine portæ deme latitudinem ostij & reliqui dimidium erit ala respondens latitudini porticus quam sic computo. Bases columnarum 3 cub spatium inter columnas et murum 7 cub circiter. & latitudo muri una cum semicolumnis 4 cub. Summa 15 cub. Adde spatium intermurale Denique In angulis atrij versus orientem concipe portam aquarum et portam pro minentiæ
Per hasce duas portas ibant tam fæminæ quam viri in atrium mulierum adeoque ostia earum non ducebant in atrium interius, stab stabant tamen hæ p in p atrij sup interioris eo quod Iosephus portam orien decimam a reliquis novem distinguit hoc titulo quod ista stabat nominando eam portam ἐξω της νεως portam extra templūum id est extra sacrarium interius. Sola igitur porta illa decima stabat extra sacrarium superius. Atque his circumstantijs situs
oes præter orient
atrij fæ
11v
cubiti 30 pro latitunelatitudine atriolorum incluso muro proprio quo versus atrium fæminarum terminatur A portisa prominentis prominentiæ et similiter a porta æq. numerentur cub. 40 incluso pro longitudine atrioloirum incluso muriso suiso versus orientem. Sit muroirum crassitudo cubitalis et longitudo atrijoli erit 39 cub. muro excluso. Adjungitur aliud atrium ejusdem longitudinis et muri longitudo tota inter portam prominentiæ et murum orientalem atrij feminarum erit 79 cub. Adde alam orientale portæ prom illius alam orientalem et ostium et longitudo tota erit 200 cub. Hæc est longitudo atrij mulierum incluso spatio intermurali interiore. Assignant Rabbini longitudinem cubitorum 137 Adde sacrarium superius & longitudo tota erit cubitorum 300. Adde murum orientalem atrij mulierum et puta bicubitalem et longitutolongitudo tota sacrarij intra spatium intermurale erit cubitorum 302. Adde spatium intermurale utrinque et longitudo tota intra murum Chajil erit 322 cub. Murum hunc constituerim crassissimum tum quod extimus erat et in se habebat fores portarum tum Iose Romani ut author est Iosephus hunc murum ariete omniūum fortissimo cui urbium mœnia haud difficulter cedere solerent 3per integram septimanāam pulsan sine intermissione2 pulsando1pulsando sine intermissione per integram septimanāam nihil omnino profecerunt. Sit igitur ejus crassitudo sex cubitorum ad exemplar muri extimi tam in templo Ezekielis cap 4. et tota sanctuarij externa longitudo erit cubitorum 334. Id quod confirmatur duplici argumento Seu Vnum est quod Hecatæus vir Gentilis apud Iosephum scribit longitudinem
puta duorum cubitorum et complebitur atrij longitudo tota cubitorum ducentorum. Sic igitur Iudæi Mensuram ducentorum quam retinere debuerant intra loricam, retinuerunt intra muros exteriores. Adde porticum orientalem 11 cub. et spatium ulterius intermurale 10 cub. et longitudo tota intra murum Chajil erit 221 cubitorum, id est quinque plethrorum circiter ut affirmat ✝ Hecatæus. apud Iosephum Nam quinque plethri sunt cubiti 333. Iudæi autem a quibus Hecatæus vir gentilis mensuram didicerat, exprimebant cubitum Atticum rotundè per duas tertias partes cubiti sacri ut ex Iosepho mox constabit. adeoque cubiti illi 333 sunt 222 sacri. Sic atrij longitudine et latitudine atrij intra murum Chajil sibi mutuò æqualis (nam differentia cubiti unius contemnenda est) sacrarium sursum
12r
Vnde anguli illi sunt alæ orientales portarum extimarum de anglisangulis occidentalibus retrahendæ sunt et solummodo extrinsecus supra spatium intermurale Si maneant extrinsecus super spatium intermurali et intrinsecus atriolis cedant gratus erit gratus erit aspectus ubique et longitudo tota a porticu orient. ad murūum orientalem atrij fæminarum ita se habebit. Spat int 10c Murus 2c atriol 40c murus atr 1c Deamb 5c m 1. Atr. 40. Summa 100c. Adde sacr. interius et long tota erit 300 c
De summa 187 cubitorum desunt 11. Addunt recentiores atrium Israelis. Verùm exigua illa Vestibuli interno latitudo cubitorum undecim malè respondet magnæ ejusdem tum longitudini tum altitudine male respondet & forsan ex Ezek. 40.49 male intellecto desumpta fuit. Si cum Iosepho qui locum viderat ponamus latitudinem illam fuisse 20 cubitorum & murum ejus undique sex cubitos latum constituamus, templique longitudini addamus præterea cubitum (aucta si placet Veli latitudine Ezek 41.3) eo ut tota vestibuli templique longitudo sit præter thalamos ad occidentem sit 100 cubitorum, jam complebitur atrij longitudo illa 187 cubitorum. Desunt verò 13 cubiti de mensura Mosaica duplicata; id adeo, quia atrium illud a parte orientali Iudæi decurtarant ut atrio fæminarum plus relinqueretur spatij. Inde etiam gazophylacia ibi nulla fuerunt & margo atrij ibi tertia parte minor fuit quam ex alijs regionibus lateribus. Ponamus quoque porticum eadem circiter proportione diminui ita ut ambulacrum ejus sit quasi 6 cubitorum latitudinis & adjectis ex una parte basibus columnarum 3 cub. ex altera, semicolumnis cum muro intertexto 3 cub. et porticus externa latitudo erit sit quasi 12 cub. Adde spatium intermurale 10 cub & murum Chajil 3 cub & ad occiduum atrij planes eundem murum 6 cubitos atrij longitudo cum ædificijs suis et muris longitudo tota erit 230 cubitorum 230, vel si duo alicubi cubiti (aucta si placet latitudine thalamorum occidentalium) interponentur, cubitorum 232 quanta erat ejusdem latitudo. Sic erit tota ejus latitudo sit 11 cub. Mensuram vero cubitorum 187 crede longitudinem esse atrij lorica utrinque terminati. Adde atrium Sacerdotum cubitorum 11 ad orientem et deambulationem ad occidentem inter loricam et murum extimum porta 1111 et tota sacrarij longitudo intra murum Chajil erit 220 cubitorum, id est quinque plethrorum circiter ut affirmat ✝✝ Apud Ios. cont. Appion lib 1 Hecatæus. Et sic longitudine & latitudine intra murum Chajil sibi mutuo æquales sacrarium sursum13r sursum quadratum erat ut asseruit Iosephus. Intelligit enim not non totum sacrarium incluso atrio fæminarum ut opinatus est Capellus, sed sacrarij planum superius ad quod ex atrio fæminarum per quindecim gradus ascendebatur. quodque strictè dicebatur sacrarium. Sic igitur computus noster conjunctis Iosephi et Hecatæi testimonijs confirmatur. Latitudini porticus orientalis tredecim duondecim cubitorum concipe alas occidentales portæ aquarum et portæ prominentiæ in angulis atrij constitutas respondere, ostia verò spatio intermurali. Namque omnium portarum ostia erant decem cubitos lata & viginti alta, authoribus Talmudicis. Ex aliorūum orientalibus longitudine Murus Chajil occupabit duos tres vel quatuor cubitos circiter & reliquis decem octo vel septem cubitis portæ ulterius prominebunt. Scribunt enim Talmudici portam prominentiæ sic dictam fuisse quia prominebat extra atrium. Eandem R. Iose vocat portam Cantorum. Nimirum duobus in locis canebant Levitæ, una supra gradus quindecim, hoc est in medio spatio intermurali inter portas hasce, altero in suggesto posito ad loricam cubitalem interiùs inter atrium Israelis et altare. Portæ reliquæ consimili longitudine 32 cubitorum et exhedræ longitudine 22 cubitorum optimè respondebunt partibus atrij e regione. Sic enim ehedræexhedræ duæ primæ respondebunt spatio 22 cubitorum inter porticum orientalem et altare, portæ duæ oblationum longitudini altaris intermedij cubitorum 32, exhedræ duæ secundæ intervallo ver inter altare et vestibulum cubitorum 22, portæ duæ sequentes latitudini vestibuli cubitorum 32. exhedræ duæ proximæ portæque & exhedræ ultimæ cum earum occidentali pariete conjunctim toti thalamorum longitudini, & spatium manebit undecim tredecim cubitorum coquendis sacrificijs necessarium nisi mavis exhedras ultimas eousque producere. Sic portæ demptis ostijs æquales erunt exhedris. His mensuris etiam efficiuntur portæ exteriùs & exhedræ interiùs quadratæ nisi mavis quamproximè: quæ figura in sacris ædificijs affectatur. Denique Talmudici circa templum numerant thalamos 38 quorum 30 constituunt ad
12v
Sanctuarij, hujus fuisse quasi quinque plethrorum. Quinque plethri sunt cubiti Attici 333. Hecatæus autem vir gentilis cum fuerit in Ægypto sub Regibus Græcis degens mensuram illam a Iudæis Alexandrinis proculdubio didicerat, et plethros vel cubitos audiens cogitabat de mensuris Græcis cum Iudæi intenderent suas. Id liquet ex latitudine atrij interioris quam Hecatæus ibidem ponit cub 100. Hi Cubiti illi sunt sacri, Hecatæus verò adeoque atque adeo [a a Iudæorisum narrationibus desumpta. positu assignati. Nec tamen Hecatæus etsi tamen vero vero ad gentiles suos scriberet absolute ponit cubitos 100 tanqu non transbebit hos eos cubitos illos narrationibus derivati] in Gentiles sed sub Græci illos Græcorum sed retinet cubitos Hebraicos perinde quasi ipsi gentiles erant. S Hec. mensuras a Iudæis accepit idque in cubitis sacris neque novit cubitos s ab Hecatæo vero ad Gentiles suos scribuntescribente ponuntur quasi Attici erant. Andiverat igitur Hecatæus mensuram Iuda Iudæi igitur mensuras Templi sui non Græcas sed sacras pro more suo posuerunt. Hecatæus reducet numerum cubitorum a plethros ob simplicitatem expressionis pro cubitis posuit plethros. Restituantur cubiti et tem sacrarij longitudo erit 333 cubitorum vel ut nos habemus numero rotundo 334 ut nos habemus. Alterum argumentum est quod Altare stare debet in medio templi sacrarij totius. Stabat enim olim in medio atrij magni in templo Salomonis et Iudæi situm templi spec locum ejus haud facile mutaverint. Stare etiam debebat Sacrarium interius in medio atrij magni ac terminis suis orientali non propius a & occidentali æqualiter distare a lateribus illius ejus. Situs alius irregularis et indecorus foret. Ergo Concentrica sunt ergo Atrium magnum sacrarium interius et altare Stat itaque Altare in communi centro. Atque ita se res habet in in descriptione nranostra. Stat altare in medio hinc Atrij Sacerdotum. Namque ex una parte sunt vigitiviginti cubiti duo cubiti ad Vest. templi ex altera totiò ad porticum orientalem. Ex una parte Istuc sub alæ vestibuli templi latitudini 28 cub ex altera porticus orientalis et spatium intermur: conjunctim latitudine consimili Iud Ex una parte est locus separatus spat cub 90 ex altera atrium mulierum spatio etiam cub 90. Inde ex utraque parte sunt. murus sacrarij duorum ei spatium intermurale 10 cub. & murus Chajil 6. cub. Sic tota dist. a mu tam centro alt. ad externam faciem murum Chajil tam ad unam partem quam ad alteram est cub 167.
The remainder of this page is written upside down.
spatium omne cubitorum 86 e regione vestibuli ac templi surgentis supra gazophylacia lateralia surgentis, et exhedræ de occidenta ultimæ quas Iosephus occidentales vocat una cum earum perietibusparietibus tres cubitos crassis spatium omne reliquum cubitorum 25 usque ad murum occidentalem atrij. Ad orientem vero exhedræ duæ ultimæ latitudine cubitorum 22 respondeberat occupabunt latitudine 22 cub. spatium omne inter altare et porticum orientale occupabunt. Et portæ duæ ultimæ alis sitis occidentalibus portarum duarum ultimarum alæ occidentales latitudine 11 cub porticum orientalem interjectam et ostia latitudine 10 cub spatium intermurale inter se capient exactè Et ostia latitudine 10 cub. respondebunt spatio ulteriori intermurali. Namque ostia portarum omnium juxta Talmudicos erant 10 cubitos lata et viginti20 alta. Alæ verò duæ orientales ex Talem verò fuisse situm harum portarum intelligimus tam ex Iosepho quam ex Talmudicis
13v
# Descripsi jam templum secundum sed conciliandus est Iosephus cum Talmudicis quoad mensuras. De his fusè disputare locus non est. Dicam breviter quod Iudæi pro mensuris Gentium usurpabant sub nominibus gentilibus mensuras proprias ut cubitum sacrum pro passu Romano minori, duos cubitos sacros pro passu majori, cubitos sacros milla seu Berah pro milliari minori, cubitos sacros bis mille seu iter Sabbati pro milliari majori, mensuram quatuor palmorum sacrorum pro cubito Attico Græcorum, ejusmodi cubitos 400 pro stadio Græcorum et longitudinem cursus equorum Regiorum in valle juxta templum quasi calamorum 70 circiter seu cubitorum sacrorūum 400 pro stadio majori. Hoc stadio describit Iosephus ambitum atrij exterioris. Stadium alterum intelligunt aTalm. Hierosol. in Ioma c. 6. Vide & Buxtorf. Lex. Tal. in רים, et Ariam Montanum De mensuris. Talmudici ubi æquant milliare id est bis mille cubitos sacros stadijs septem cum dimidio. Et hujus stadij cubito utitur Iosephus in descriptione templi ad Gentiles scribens passim utitur præterquam in decantatis quibusdam et in S. Scriptura memoratis templi strictè dicti mensuris ubi cubitum sacrum retinendum esse putavit. Constabit id collatione cubitorum Iosephi cum cubitis sacris Talmudicorum in sequente tabula.
Cubiti a Iosepho positiCubiti Ios. ad sacros reducti.Cubiti a Talmudicis positi.
Altitudo muri Chajil{externa4026
{interna2516 Differentia gradibus semicubitalibus novendecim respondens15109
Altitudo illorum novendecim graduum semicubitalium15109
Altitudo septi cancellati322 cub. vulg.
Portarum{altitudo302020
{latitudo151010
Altaris{altitudo151010
{latitudo503332
Templi altitudo interna604040
Columnarum ambitus1288
Sic et ubi Iosephus numero rotundo ponit exhedras cubitorum triginta, scribendi sunt viginti sacri vel magis accuratè viginti duo ut supra. Et simili reductione opus habent alij quidam numeri Iosephi. Exposui verò in superioribus hunc quatuor palmorum cubitum per cubitum. Romanum tanquam mensuram proximam, eo quòd Iosephus ad Græcos et Romanos et Græcos scribens homines cubito proculdubio usus sit quem illi pro suo sine notabili errore habere possent.
11. 17,5. 4,5. 7875 7000 (7,1591
14r
gitudo sit 187 cubitorum, et hujus vicesima pars seu 9 cubiti distantia inter centra columnarum. Vnde ex rationibus Architorum sequitur bases columnarum esse debere quatuor cubitorum longitudinis et latitudinis et scaplorum diametros duorum cubitorum et quatuor palmorum. Sic etiam columnæ tantæ erunt quantūum tres homines consertis inter se brachijs amplecti possunt. Ratio Eustyli Vitruvium rec secundum Vitruvium requirit intervalla columnarum paulò minora, sed hæc magis grata sunt, et pro epistylijs adsunt hic ingentia marmora quæ frangi nequeunt. Ex magnitudine columnarumtectum & intercolumniorum colligitur altitudo interna porticus quasi quatuor calamorum. Cubicula superne constructa & parietibus marmoreis quasi duos cubitos crassis ab invicem discreta longitudinem intrinsecus habebunt sex calamorum, latitudinem trium, altitudinem (ut in templo fit) intermediam puta quatuor. calamorum quatuor vel paulo minorem. Spatia ampla esse debent ne suffocetur multitudo. Adde tabulati ac tecti crassitudines quasi duorum cub duodecim calamorum cubitorum conjunctim podijque tectum cingentis altitudinem et altitudo tota externa erit quasi cubitorum sexaginta. Pavimentum verò porticuum superet pavimentum atrij altitudine quasi dimidij cubiti et excurrat ultra bases columnarum dimidio cubito versus atrium Atque talia sunt ædificia ubi populus diebus festis comedit sacrificia.
Ex portis atrij interioris itidem determinantur ædificia in perimetro illius atrij. Cingendum est ipsllum juxta portarūum facies internas lorica saxea Cubitali, dein margine subdiali in quem pateat introitus per interiora ostia in lateribus portarum, tum porticu (Ezek. 42.6) in quam pateant ostia exteriora in ijsdem portarum lateribus sita stante interna serie columnarum e regione mediorum thalamorum externa cum pariete intertexto e regione thalamorum externorum directè. In pariete illo sint introitus in gazophylacia Principum cubicula inferniora quæ Iosephus gazophylacia nominat, et inde per gradus in crassitudine mur parietis extimi ascendatur ad superiora Principum cubicula superiora supra inferiora illa et porticum conjunctim constructa. Cujus parietis facies extima in eosdem constituerenda esse plano cum facies extima portarum respondentre debet tum quod facies extima portæ dicitur facies extima atrij interioris Ezek 40.19 et tum quod cubicula etiam inferiorum sacerdotum eousque extenduntur. Pavimentum verò porticus excurrit ultra columnas bases columnarum quasi dimidio cubito versus marginem subdialem et superet etiam pavimentum marginis illius altitudine dimidij cubiti. Quibus ita constituis latitudines atrij interioris eædem circiter erunt quæ in templo secundo, nimirum centum cubitorum intra loricam cubitalem, centum triginta et sex intra porticus quinque intra ædificia et ducentorum ædificijs inclusis. Cum autem porticus hæc ob æquales thalamorum omnium structuras ejusdem sit latitudinis cum porticibus15r porticibus atrij exterioris, hujus etiam intercolumnia etiam secundum longitudinem deambulationis tudinem porticuum eretut illarum intercolumnijs æqualia. Qua ratione qua ratione quatuor intercolumnia ex uno latere portæ et quatuor ex altero una cum latitudine portæ occupabunt latus atrij centum cubitorūum accuratè et alia duo intercolumnia versus orie stabunt e regione marginis orientalis et in angulo atrij relinquetur intra murus parietem extimum spatium aliorum duorūum intercolumniorum. Supra singula intercolumnia ædificentur singula principum cubicula et in atrij latere australi duodecim erunt cubicula, in boreali totidem, in utroque viginti quatuor juxta numerum Principum turmarum sacerdotum quibus assignantur. Restant cubicula in latere orientali quorum unum magno Sanhedrim, alterum sacris Sacerdotum et Levitarum conventibus matutinis et vespertinis reliqua summo sacerdoti deputentur. Magno Sanhedrim et sacris conventibus cubicula majora necessaria sunt & summo sacerdoti majora quam reliquis Principibus majora assignari decet. Quare singulis cubiculis assignentur tribuantur bina co interlumniaintercolumnia & sex erunt cubicula in latere orientali quæ complebunt complentia numerum triginta cubiculorum in circuitu atrij interioris. Hæc orienta intrinsecus longa lataque erunt quinque calamis, illa Principum longa tribus calamis lata uno cum dimidio. altitudine Si altitudo media sit puta duorum calamorum et altitudo interna Porticus est sit quasi trium: adjectæ crassitudines tabulati ac tecti et altitudo podij tectum cingentis complebunt altitudinem totam externam quadraginta cubitorum circiter ad minimum. Atque tale est ædificium summi sacerdotis et Principūum in circuitu atrij interioris.
Ædificia inferiorum sacerdotum ad utrumque latus atrij loci separati ita se habent. Porticus jam descripta et ambulacrum inter cubiculis jam describendis interjeactisens in directum jaceant, ostio interjecto spectante ad medium utriusque directè: qua ratione cubiculis decem vetus per spatium relictum relinquetur latitudo viginti cubitorum & dimidij, cubiculis autem quinque & atrio coquorum versus atrium exterius latitudo novemdecim cubitorum et dimidij. ☉ ☉ De latitudine priori auferatur cubitus versus locum separatum ut ibi producatur lorica saxea locum separatum cingens, relicta inter cubicula et loricam via trium vel quatuor palmorum latitudinis. Paradromidum16rdum usus est ut per eandem graduum communem aliquam scalam ascendatur ad omnia cubicula eundo post ascensum per Paradromides. Scite gradus isti Gradus Scala autem commodè fiat in crassitudine muri orientalis ad utramque partem ostij præfati & versus ad orientem quæ ob latas illas Paradromidum retractiones quæ ad constructiones paradromidum requirentur debet crassitudo muri exterioris cubiculorum permagna esse debet puta sex vel septem vel octo cubitorum, constructis etiam infernè in crassitudine illa cellis quæ sacris sacerdotum vestibus reponendis inserviant. Si longitudo tota centum cubitorum subductis parietibus orientali3 et2 ingerg1 dividatur in decem partes, prodibit cubiculi cujusque longitudo interna quasi calami unius cum dimidio. Sit eadem cujusque latitudo et altitudo cujusque circiter et tabulata tectumque cum podio superne complebunt altitudinem totam externam quasi quadraginta cubitorum. Atque talia sunt ædificia ubi ubi vulgus sacerdotum vulgus comedit sacrificia et vestimenta reponit comedit sacrificia.
Ad Gazophylacia in circuitu templi introeatur & ascendatur lateralis templum proximè cingentia introeatur per ostium templi et ascenderetur per cocleam ut in templo secundo. Horum interna altitudo est quinque cubitorum 1 Reg in singulis tabulatis 1 Reg 6.10 quæ ter repetita una cum tabulatis et tecto efficient altitudinem externam viginti cubitorum circiter. Major altitudo impediret fenestras templi. Tectum et tabulata hic tenuiora sunt esse possunt eo quod ligneis thalamorūum gazophylaciorūum parietibus fulciuntur, et Major altitudo totius impediret fenestras templi. et
Ministris templi assignentur portarum cubicula in tabulato infimo medio supremo. Ex infimis descendatur in balnea, puteos, granaria, et cellaria pro vino oleo lignis sale pellibus sacrificiorum & similibus custodiendis – – – – – – – – – – –
Levitarum custodijs assignentur portæ. in harum cubicula superioribus & cænaculis reponantur decimæ. Infra effodiantur Harum superiora cubicula granaria sunt quæ penitus implevi possunt. Abunde sufficient hæc de sui. Decimas arijs efficentur cænacula. Nisi forte his omnibus aptiora fuerint hypogæa. Nam infra effodienda sunt ~ ~ putei balnea & hypogæa satis ampla ubi asserventur ligna vinum oleum & ligna et siqua alia sunt ejusmodi et id genus alia. In cubiculis portæ orientalis interioris ad latera vestibuli reponi possunt instrumenta musica Cantorum. In caves tectorum per circuitum atrij reponi possint decimæ leviores ijs portæ exterioris ad aquilonem adsint agni ad sacrificium diurnum. Cava tectorum per circuitum atrij decimis levioribus condendis forsan inservient.
Vasis autem Sanctuarij et similibus sacris asservandis dicata sunt gazophylacia lateralia in circuitu templi. Ad illa introeatur per portāam templi et ascendatur per cochleam ut in templo secundo. Illorum interna altitudo fui sit quinque cubitorum 1 Reg 6.10 quæ ter repetita una cum tabulatis et tecto efficient altitudinem externam viginti cubitorum circiter ad minimum. Tectum et tabulato hic tenuiora sunt esse possunt quòd ligneis thalamorum gazophylaciorum parietibus fulciuntur. Quis Parietes illi cum altitudine hic assignata sic in templo solomonis describuntur. Ædificavit [Solomon] viginti cubitorsum [parietum] ad latera domus parietes castis cedrinis a pavimento usque ad tectum 1 Reg. 6.16. Gazophylacium infimum Gazophylacium infimum sexque quinque cubitos latum est, medium sex, supremum septem 1 Reg 6.6. Tali altitudini et latitudini satis congruit longitudo quasi sex cubitorum: qua ratione triginta cubicula, duodecim ad austrum duodecim ad aquilonem et sex ad occidentem cingent temp in singulis tabulatis cingent templūum. Ad complendam templi et gazophylaciorum latitudinem totam septuaginta cubitorum latitudinem requiruūentur talium gazophylaciorum series duæ cum paradromide interjecto, cujus parietes lignei superne ita construendi sunt ut lux permeet. Atque talia sunt conclavia vasis sanctuarij et similibus17rbus sacris asservandis dicata. Vino et oleo et reliquis de siquis fructibus custodiendis, alijsque usibus inserviant Portarum tum hypogæa, cubicula supra thalamos, et cænucula tum cubiculas supra terram infima media suprema: quibus accedunt cavitates tectorum per circuitum atrij utriusque
Adyti longitudo latitudo et altitudo erant cubitorum viginti 1 Reg 6.20. Hujus figura cubica typus erat novæ urbis Hyierosolymorum Apoc 21. adeoque omninò retinenda est. Loci sancti altitudo erat triginta cubitorum 1 Reg 6.2, Nam ostium altum erat viginti cubitos et ut altitudo ostij dupla erat latitudinis ejus sic altitudo parietis supra ostium dupla erat latitudinis ejus parietis ad latera ostij. ‡ ‡ Hoc est templum infimum, Superimponendumsuperimponendum est templum medium et supremum quæ una cum tabulatis suis tectoque et podio se compleant altitudinem cubitorum centum et viginti 2 Paralip. 3.4. Per gradus in muro orientali ascendatur ad superiora. Vestibulum reliquo templo ut latitudine sic altitudine cedere decorum est nec multum superare superliminare ligneum trabium ligneorum. Tabulati quo templum inferius tegebatur crassitudionēem quāam Talmudici describunt decem quinque cubitorum complebat altitudinem quadraginta cubitorum et superimpositum templum medium & supremum assurgebat ad altitudinem cubitorum centūum et viginti 2 Paralip. 3.4. Reliquam templi altitudinem complebat cænaculum cum tecto: Vestibulum dupla atitudinealtitudine surgebat usque; ad centum et viginti cubitos 2 Paralip. 3.4. Vbi per cocleam in angulo templi ascenditur ad tectum ædificij laterales eatur per medium murum anteriorem templi ad cochleam in angulo vestibuli ad superiora omnia ducentem. Vt olim a tabernaculo sic Templo inferiori nullæ erant fenestræ. Ideo lucernæ ibi ardebant perpetuò. Adytum versabatur in tenebris (1 Reg 8.12. Psal 18.9, 11, & 97.2) nisi ubi locus reparandus erat et lux desuper immittebatur de cænaculo. Nam cælnaculo erant fenestræ in ornamentum templūum extrinsecus ornantes. Ne defectus fenestrarum inferiùs sentiretur, circumpositum est ædificium laterale. Infra templum deponatur cellarium honoris causa ne thronus Dei collocetur immediatè supra terrāam Ante postes vestibuli collocentur æneæ columnæ fulcientes prominenter frontem vestibuli tradibus confectam. Basium latitudo quaquaversum sex cubitoirum altitudo duodecim cubitoirum usque ad summitatem ostij. Inde altitudo columnarum cubiti octodecim & capitum cubiti quinque 1 Reg 6.15, 16, sit ut tota basium columnarum et capitum altitudo sit cubitorum triginta quinque 2 Paralip. 3.15.
Porrò cùm loci separati longitudo sit centum cubitorum & atrij interioris longitudo centum cubitorum, conjuncta utriusque longitudo erit ducentorum cubitorum. Concipe templum totum stare in loco separato et vestibulum totum in atrio interiore, et loricam saxeam ductam hinc inde ab angulo anteriore templi ad angulum anteriorem ædificij ubi Sacerdotes comedunt sacrificia dividere inter locum separatum & atrium interius. Namque atrium interius lorica uniformi cingi undique cingi & in locum separatum ingressum nullum patere ducet. Sic18r Sic loci separati latitudo ad latera templi erit quindecim cubitorum, ad occidentem septem cubitorum & ad orientem inter ædificium laterale & orientalem faciem loricæ trium cubitorum. Quibus mensuris si addatur ædificij lateralis latitudo cubitorum septuaginta & longitudo cubitorum nonaginta complebitur latitudo et longitudo loci separati cubitorum centum. Eadem templi longitudo sic completur. Bases columnarum ænearum occupant cubitos sex, Vestibulum cubitos viginti, Loci sancti paries orientalis cubitos sex, locus sanctus cubitos quadraginta, paries medius cubitos duos, Adytum cubitos viginti & Adyti paries occidentalis cubitos sex. Summa cubiti centum. Extra loricam ad occidentem ducatur murus perpetuus ejusdem altitudinis cum ædificijs in circuitu et simili muro claudatur atrium exterius ad eandem plagam.
Quibus ita constitutis structuram habebimus ubi usibus templi per omnia consulitur, 2nulla est magnificentia spuria et inutilis, 1necessarium nihil deest quod non facile supplebiturnecessarium nihil deest quod non facile supplebitur, nulla est magnificentia spuria et inutilis, omnia tamen magnificentissima sunt et optimo ordine optimisque rationibus proportionibus inter se connexa. Sanctiora et digniora in locis sanctioribus et dignioribus asservantur, cætera in locis proprietati congruentibus. Sacris conventibus, Magno Sanhedrim & summo Sacerdoti cubicula in loco dignissi extra loricam saxeam dignissimo assignantur, Principibus cubuicula dignitate proxima, custodientibus templum cubicula in periboli latere digniore, custodientibus altare cubicula in latere minus digno; inferioribus sacerdotibus cubicula inferiora; Levit Ministris templi portæ; Populo omni cubicula extima. Dignitati et usui respondet magnitudo cubiculorum: Duplo majora sunt cubicula Principum quàm ea reliquorum sacerdotum, adhuc duplo majora sunt cubicula summi Sacerdotis et adhuc duplo majora cubicula majoris atrij multitudini assignata. Suntque omnia aut quadrata aut duplo longiora quam latiora, quæ duæ figuræ alia in eo ut cæteris perfectiores olim in constitutione Tabernaculi altarium et affectabantur. Et in omnibus præterea numerus tricenarius observatur. Triginta sunt cubicula in perimetro atrij exterioris, triginta in perimetro atrij interioris, triginta in lateribus loci separati et triginta bis in circuitu templi, et cubiculorom divisionibus in atrio utroque resspondent19rspondent columnæ. Quibus omnius analogijs abunde confirmatur constitutio cubiculorum a nobis assignata.
Porrò ut in templo secundo retinebantur vestigia templi primi sic in hac nostra templi descriptione retinetur ferè tum quicquid regulare erat in templo secundo, tum quicquid alias de templo primo innotescit. Dedit David Solomoni filio exemplar templi et domorum ejus et cellariorum ejus et cænaculorum ejus et intimorum cubiculorum ejus & domus propitiationis, et exemplar omnium quæ fuerant in spiritu cum eo de atrijs domus Domini et de omnibus cubiculis in circuitu, de thesauris domus Dei et de thesauris sanctorum & de divisionibus sacerdotum & de omni opere ministerij domus Dei & de omnibus vasis ministerij domus Dei &c 1 Paralip. 28.11 Habebat igitur templum Solomonis cubicula et cænacula et cellaria: habebat etiam atrium utrumque cubicula in circuitu perinde ut in descriptione nostra. Quæ omnia in certos usus excogitata fuerant. Sic retinemus generalem templi constitutionem, et ut singula percurrāam, lorica saxea templum et altare cingens dimensiones atriorum, murus continuus in occidentali latere loci separati dimensiones ostiorum portarum, positio altaris in medio portarum atrij interioris, lorica saxea templum et altare cingens
Templi illius propriè dicti dimensiones, retractiones cubitales in circuitu, ac dimensiones gazophylaciorum circumpositorum cum triplici tabulato in ✝✝ 1 Reg 6. 2 Paralip 3 sacris literis expressas 1 Reg 6 numerumque tricenariūum a xx Ioseph. Antiq l 8 c 2 Iosepho memoratum retinemus. Et Ccum Cyrus templum tam latitudine quam altitudine contraxisset adimendo quinque cubitos hinc et quinque cubitos illinc (Ezra 6 3) et sic excludendo paradromides, nos insertis denuò pardromidibus latitudinem justam septuaginta cubitorum restitutimus. Æneas autem columnas in vestibulo ita retinemus ut earum usus elucescat, ac templi secundi vestibulum illud immane correximus. ad justam magnitudinem reduximus. Quis enim ferat vestibulum ipsa domo majus.
Porro ut Solomon duplicabat longitudines et latitudines tabernaculi et adyti ejus sic ipsum longitudinem et latitudinem atrij tabernaculi duplicasse rationi consentaneum est: quo pacto latitudo illa erat centum cubitorum longitudo ducentorum. Eadem retinebatur latitudo in templo secundo, non obstante quod longitudo illa ob atrium fæminarum nonnihil imminuebatur. Nos eandem tam longitudinem quam latitudinem retinemus, una cum regulari illa saxea lorica in circuitu. Quinetiam latitudinem centum et triginta quinque cubitorum inter ædificia atrij interioris ac ducentorum inclusis ædificijs retinemus ut in templo secundo20r secundo: murum item continuum in latere occidentali et portas omnes regulariter sitas quas IosephusIoseph. Antiq. l. 8. c. 2. in singulis atrij interioris lateribus in templo Solomonis singulas fuisse dicit; ostiorum quoque latitudines et altitudines et situm altaris in medio portarum a quo situ porta interior ad aquilonem dicitur porta altaris Ezek. 8.3, 5. In templo Solomonis cingebatur atrium interius tribus טורים seriebus vel ordinibus lapidūum et ordine trabium cedrinarum 1 Reg. 6.36. Idem fiebat in templo Zerubabbelis Ezra 6.4. Similes igitur erant periboli interioris atrij in templo utroque. Nos formam periboli illius in templo secundo retinuimus rejectis tantūum portis quibusdam spurijs quas Herodes ut opinor inseruerat In libro Ezræ ordines illi tres dicuntur esse lapidum convolutionis id est columnarum. Duo erant ordines columnarum in porticu, tertius in lorica præfata, quæ licet minoris esset molis majoris tamen erat artis & majoris nominis utque limes atrij proprie dicti prætermitti non debuit. Ordinem trabium cedrinarum concipe disponi in laqueari porticus juxta numerum columnarum in longum, singulas supra binas columnas transversim, easque affabre cæsas esse ut una cum reliqua laquearis vestura lignea gratum aspectum suspicientibus præbeant. Ex unico tantum harum ordine colligitur unicam tantum porticum fuisse in hoc peribolo. Porrò Solomon alludendo ad templum divinitus patefactum scribit Sapientiam ædificasse sibi domum, excidisse columnas septemProv. 9.1 Tot sunt autem columnæ tum ad utrumque latus portæ orientalis, tum ad latera orientalia reliquarum duarum portarum. Sed et in atrio exteriore columnæ sunt ter septenæ ad utrumque latus portæ cujusque.
Ædificia in lateribus loci separati ubi Sacerdotum vulgus comedit sacrificia, nullibi descripta habentur præterquam in visionibus Ezekielis. Id præviderat spiritus et ideo horum descriptionem fusam in his visionibus posuit. Ob eandem rationem portas etiam prolixè descripsit: ædificiorum vero in circuitu atrij utriusque formam quam licet aliunde colligere silentio ferè prætermisit. Id solum posuit spiritus in his visionibus quod ad formam templi temporibus ultimis recolligendam21r recolligendam necessarium fore præviderat.
Solomonem cubicula in circuitu hujus atrij condidisse jam ante patuit. Horum Ieremias sic meminit. Iubente Deo ut is introduceret Rechabitas in domum Domini in unum cubiculorum, Introduxi, ait, eos in domum Domini ad cubiculum filiorum Chanan viri Dei filij Iegedaliæ quod erat [in Porta] juxta cubiculum Principum, supra thalamum unius eorum Maasiæ janitoris Ier 35.4. Iuxta ad cubiculum Principum, id est unius eorum, vel juxta ædificium cubiculorum. Nam legit Baruch sermones Ieremiæ in domo Domini in cubiculo Gamariæ filij Saphan Scribæ in atrio superiore [id est in atrio interiore] ad introitum portæ novæ domus domini [i.e. ad latus portæ] Ier. 36.10, Et mox iste Gamaria numeratur inter Principes vers. 12, adeoque singulis Principibus singula erant cubicula. Et quamvis minor erat numerus cubiculorum in templo secundo quam ut singulis Principibus assignarentur singula, extabant tamen distinctionis hujus antiquæ insignia vestigia. Namque aa Vide Comment. Constantini l'Empereur in Middoth cap. 4. Sect. 7. erant ibi viginti quatuor risci seu capsulæ intra parietem Vestibuli templi apparatæ, singulæ pro singulis sacerdotum curijs ubi cultros sacros reponebant. bb Maimonides de cultu Dei tract 2. c. 8. Erant etiam in templo secundo, ubi vestes sacerdotum reponerentur, sex et nonaginta arcæ, quatuor videlicet pro unaquaque curia; et suis cujusque curiæ arcis nomen erat inscriptum. Paritate rationis clarè significatur in Apocalypsi ubi Principes illi per coronatos Seniores representantur & sedent in viginti quatuor thronis. Namque ut per thronum Dei ibi intelligitur Adytum templi sic per thronos Principum intelligendæ sunt eorum sedes vel exhedræ. Summo Sacerdoti duo assignabantur cubicula in templo secundo, cubiculum Parhædrorum et cubiculum Abtines: et in cubiculo quadrati lapidis sedebat etiam magnum Sanhedrim. In templo primo ubi plura erant cubicula decorum erat cubicula duo diversa publicis precibus et20v et magna Sanhedrim assignari: et per analogiam Summo Sacerdoti assignavimus cubicula quatuor. Magnum verò Sanhedrim in templo primo in cubiculo aliquo atrij interioris sedisse indicat Ezekiel describens Seniorum illorum septuaginta idololatriam in cubiculo ubi sedebant. cap. 8.11, 12.
Porrò atrij exterioris in templo utroque eadem fuit magnitudo circiter. Nam Solomon circumscripserat montem ingento muro qui manserat limes etiam templi secundi. Idem erat igitur limes extimus templi utriusque, et paulo interior hoc limite erat peribolus atrij cujus latus orientale etiam stante templo secundo sive a muris antiquis sive a loco solo nomen retinuit porticus Solomonis. At latera atrij exterioris in templo secundo erant quingentorum cubitorum juxta Talmudicos, conspirante etiam Iosepho qui latera illa ponit intrinsecus stadij unius id est calamorum 70 circiter seu cubitorum 400 circiter, extrinsecus in toto ambitu stadiorum sex inclusa Antonia. Sex stadia efficiunt cubitos 25400 auferatur ambitus atrij solius cubitorum 2000 et restabunt cubiti 5400 qui partibus laterum ubi Antonia cum atrio conjungitur aucti deficientibus aucti efficient ambitum Antoniæ cubitorum 600 descriptioni Iosephi satis congruentem. Solomonis igitur atrium exterius latera habebat cubitorum quingentorūum adeoque æquale erat atrio exteriori Ezekielis. Insuper Solomonis atrium exterius æque ac illud Ezekielis habebat. In atrij hujus angulos reduximus atriola quæ Zerubbabel in atrium feminarum transtulerat. Ordines illos seu series columnarum quibus atrium Solomonis cingebatur 2 Reg. 11.8, 15 retinemus, una cum forma porticus duplicis quæ in templo secundo conservata fuit, præsertim in ejus porticu Orientali quam Herodes quæ nomen Solomonis retinuit quamque Herodes et posteri successores ejus intactam reliquerunt. Latitudinem hujus porticus duplicis Iosephus ponit triginta cubitorum, puta Atticorum id est viginti sacrorum plus minus. Sic et Inin atrio Ezekielis juxta descriptionem nostram latitudo est cubitorum octodecim inter bases columnarum extimarum, cubitorum viginti duorum inter centra columnarum et cubitorum novendecim cum triente inter ipsas columnas defectu vel excessu planè contemnendo; inter murūum verò et bases columnarum spectantium ad atrium cubitorūum viginti accuratè. Tenemus igitur latitudinem porticuum accuratè satis. Mirabar aliquando unde numerus undenarius tantopere affectaretur in templo secundo. Deambulatio ad occidentale latus templi erat undecim cubitos lata. Ejusdem latitudinis eratnt locus incessus Sacerdotum, atrium Israelis et humeri portarum. Intervallum inter Vestibulum templi et altare erat bis undecim cubitorum tantæque erant etiam
21v
# Dividebatur autem populus omninò in tres partes, et pars tertia statuebatur extra templum ad domum Regis, id est in valle occidentali ad portam Shallecheth per quam patebat introitus in viam quandam augùstissimam ducentem a domo Regis in suburbanum templi. Hujus viæ quoniam Rex tam Rex quam populus per eam ascendebat in templum tanta erat magnificentia ut Regina Saba eum admirata fuerit. 1 Reg. 10.5. Vnde aditus ejus custoditi sunt, positis quatuor janitoribus inferius ad portam Shallecheth ac duobus superius ad Parbar id est ad cellulas duas janitorum hinc inde. Ad orientem templi pPortis inter janitores sorte divisis, ad orientalem portam locabantur quotidie janitores sex sub Shelemiah, ad eam aquilonis quatuor sub Zechariah, ad australem quatuor sub Obed-Edom, ad occidentem quatuor in via ascentionis id est ad ejus portam Shallecheth et duo ad Parbar 1 Paralip. 26. Plures janitores non statuuntur præterquam duos hinc et duos inde ad collegia versus austrum duo in suburbano, adeoque plures non erant portæ: rex autem ubi per viam illam ascenderat ibat per circuitu suburbanum in circuitu suburbani ad portam orientalem per quam ut ipse ingrederetur Deus constituit Ezek 44.2, 3 et populus tergens ad domum Regis exibat per portam australem. 2 Reg. 11.19. Iam verò ubi janitores ex more locabantur, ibi Iehojada, templi aditus omnes custodiri volens, populum trifariam divisum constituit, præterquam ad clausam portam orientis: qua ratione factum est ut nemo in templum irrrumperet nisi prius in custodiam exteriorem deinde etiam in alterutram interiorem impetum faceret.
Atque ita tandem si templo Ezekielis addatur via ascentionis, ostendimus Ponuntur etiam hæ portæ cum janitoribus suis in 1 Paralip. 26 ubi Shelemiah sortem obtinet ad orientem [id est ad portam orientalem], Zecheriah ad aquilonem, Obed-edom ad austrum, filij Obed-edom ad domum Asuppim Collegiorum [sitam duorum extra templum hinc inde ad introitum suburbani.] Suppimet Hosah ad occidentem ad portam Shallecheth in via ascentionis. Ad Ad orientem verò verè sex Levitæ janitores collocantur, ad aquilonem quatuor, ad austrum quatuor quotidie, ad Asappim collegia bina duo [ac] duo [inde] item ad cellulas ad occidentem [duas janitorum in ipso suburbani introitu hinc inde sitas] [vero sex, nimirum quatuor ad viam [ascentionis, id est ad portam Shallecheth in via illa juxta domum regis] ac dua ad cellulas. Per viam ascentionis intellige viam magnificenter magnificam stratam lapide quam Regina Saba mirata est (1 Reg. 10.5) & per quam Rex ascendebat ad a domo sua ad suburbanum domus domini, circumeundo deinceps per suburbanum ad portam orientalem atrij magni. quamque Regina Saba mira ob magnificentiam operis mirata fuit 1 Reg. 10.5. Hujus introitum seu portam Shallecheth juxta domum Regis a janitoribus quatuor custoditum esse concipe, ibique tertiāam partem populi stetisse quo tempore Iosias coronabatur, Regem vero post ascensum circumevisse per suburbanum ad portam orientalem atrij magni quæ ipsum soli patuit appropriata fuit ingressum ducata fuit Ezek 44.2. 3 ipsique soli patuit Ezek.44. 2, 3. per quam ut ipse ingrederetur constitutum est. Ezek. 44.2, 3. huic &c igitur templum per omnia congruere tum templum Solomonis tum quicquid regulare erat in templo Herodis, quantum extant eorum descriptiones. Has autem congruentias fusius enumeravi – – –
22r
Sic loci separati latitudo ad latera templi erit quindecim cubitorum ad occidentem septem cubitorum & ad orientem inter ædificium laterale & orientalem faciem loricæ duorum trium cubitorum si medio loricæ latitudo cubitalis esse statuatur. Claudatur locus separatus ad occidentem muro perpetuo ejusdem altitudinis cum ædificijs in circuitu, et simili muro claudatur atrium exterius: ad eandem plagam et in centro atrij interioris ac sanctuarij totius statuatur altare magnum, cujus formam et magnitudinem Ezekiel sic describit supra descripsimus.
In sinu ejus erat cubitus 36 et cubitus in latitudine bit Quibus ita constitutis
Sic loci separati infra loricam latitudo ita se habebit erit a lorica ex una parte ad latus templi ex una parte cubiti 15, templum inde ad alterūum latus templi cubiti 70 inde ad loricam ex altera parte cubiti 15, summa cubiti 100 Nam si ædificij lateram addatur longatitudo ædificij templūum cingentis 70 cub & longitudo 90 cubitorum complebitur longitudo et latitudo loci separati cubitorum centum. Eadem Templi longitudo sic computatur. Bases columnam æneam occupant cubitos sex, Vestibulum cubitos viginti, murus exterior loci sancti loci templi sancti paries orientalis cubitos sex locus sanctus cubitos 40 paries ubi velum suspenditur medius cubitos duos Aditum cubitos viginti Adyti paries occidentalis cubitos sex. Summa cubiti centum. Extra loricam ad occidentem ducatur murus perpetuus ejusdēem altitudinis cum ædificijs in circuitu et simili muro clauditur atrium exterius ad eandem plagam.
Consider yethe altitudes of yethe buildings, yethe 6 cubits = reed seven pillars, 15 steps. 24 Risci et 24 arcæ vestalis
Hebræos e Chaldæa migrantes cubitum patrium a majoribus acceptum secum attu in Syriam attulisse & vos rationi consentaneum est. Id confirmant tum dimensiones arcæ – cubiti minus crescente. Hic erat igitur proprius et principalis Iudæorum cubitus: postqeuama vero in Ægyptum descendendotes & Ægyptijs sub Ægyptiorum imperio per annis plusquam ducentes sub ægyptiorūum imperio viventes et hisce dominis dura servientes servitute idque in rebus architectonicis ubi mensuræ consider indies considerandæ veniebant, Fieri non potuit quin cubitum Ægyptiorum didicerint. Et hinc duplex Hebræorum cubitus, patrius et adscititius Et Vt autem patrius a rebus sacris per ipsum definitis nomen obtinuit The remainder of this supplementary passage is written upside down from the bottom of the page. sacri sic adscititius a solis plebeijs usibus pro vulgari est habitus: Hæc ita esse confirmatur proportione cubitorum Nam cubitus Babylonicus duorum pedum Anglicorum est ad cubitum Memphyticum ped ut 6 ad 5 id est ut cubitus sacer ad cubitum vulgarem circiter fere iurè 5. Exigua illa differentia vel a majori molis Babylonicæ qquam Pyramidis antiquitate vel potius a dimensione a mensura lateris numeris non accuratis sed proximis rotundis expressa, [vel denique qdquod cubitus a diversitate cubitorum Babyloniæ. Si lateris cubitus fuerit minor, adde semissim digiti et cubitus major erit 2 ped. Hic autem est ad cubitum Memph. ut 6 ad 5,] oriri potuit. Porro ut rationi consentaneum est ut cubitusm adscititiusm et profanusm congruere cubm cubitis profani gentium in circuitu ex quibus Iudæi oriundo non sunt, Memphytico Samio et Persico, sic cubitum illum eundem esse cum Memphytico non colligitur hoc argumento.
23rThe text on this page is written upside down and clearly intended to precede that on f. 22v which, however, is written the right way up.
Tabula edem these thee for 197 9 these these
ex minoribus per multiplicationem et multiplicatio illa fiebat per numeros denarios. Sic Sic Ægyptiorum Amra constitit ex centum cubitis in longum et 100 in latum. Et cum hi quotannis post inundationēem Nili agros suos mensurando per cala distribuerent in Aruras debuit calamus ob expeditam mensurandi rationem constare ex decem cubitis. Et secum inde pergendo in hac Ex duobus autem primis terminis fiat conjectura de progressionis denariæ od mensurais majoresibus cum prodijsse credendum est. Extant et progressionis hujus apud Hebræos vestigia. Nam quamvis calamus eorum ob magnitudinem cubiti constabat sex erat constabat cubitorum tantùm sex tamen Berah erorum terræ id est latitudini pasturæ quæ grege vel armamento sub unius pasto per quam Pastor gregem exaru vel Armmentūum vagare permitteret erat quæ grege sub uno pastore sufficaret definiebant per cubitorum mille et Iter Sabbati per cubitorsum bis mille. Cum itaque Gentes Orientales fundurent mensuras suas in cubito ut Occidentales in pede concipiamus mesuras passu et Orgya constare debent Schæni Ægyptiorum et aliarum gentium Et
Constabant itaque gentium antiquarum mensuræ majores ex rotundusrotundis numeris mensurarum illarum minorum a quibus derivabantur, atque adeo schæni Ægyptiorum et aliarum gentium Orientalium et Parasanga Persarum ex rotunduis numeris cubitorum constabant. Atqui Schænus minimus Ægyptiorum testimonio Artemidori et Strabonis æquabat 30 stadia Græcorum circiter et Parsanga testimonio Herodoti Xenophontis & aliorum æquabat etiam 30 stadia Græcorum circiter et numerus rotundus quibus hanc mensuram assequamur sunt 10000 cubitis cubitorum quibus tot stadiæ proxime æquantur sunt decies mille. Ergo Sche Schænus Ægyp iste ex cubitis Memphyticis 10000 et Parasanga ex cubitis Persicis totidem constabat et cubitorūum utriusque generis decem millia æquabant stadia 30 triginta seu id est pedes Atticos 18000 estque cubitus tum Pers Ægyptius tum Persicus ad cub pedem Atticum ut 18 ad 10 9 ad 5 circiter.
Confirmatur calculus pro ex parte pedes Persici de cubito Ægyptiorūum M ex mensura hodierna per cubitūum exod hodiernum Ægyptiorum apud in urbem Gran Cairo asservat hodiernūum magnitudine, quem Gravius mensus est 1 ped. Angl. [Paulo Major est hic cubitus cubito veteri Memphytico cujus rei rationem esse puto, non] Propius accedit hic cubitus ad cubitum veterem Memphyticum quam ad cubitos minores Ro Græcorum Romanorum et Arabum qui in Ægypto regnarunt adeoque a Memphytico illo propagatum esse puto. Eo tamen major est Et quid mirum si per annos plusqquam ter mille mensura variaverit? Mensuræ omnes pedum et cubitorum et jam superant longe excedunt rationem membrorum humanorum. et tamen staturam humanam ante annos ter mille eandem fuisse atque nunc est docet Gravius ex monumentis Ægyptijs. Auctæ sunt ergo mensuræ. Cujus rei plures esse possunt rationes. Instrumenta quæ in mensura22vrum exemplaria asservanritur solent contacta æmus ærugine qui producen augent baritum. Spiritus per aera diffusi qui marmora pervadunt et corrumpunt possunt etiam metalla permeare et pate partes quasdam interiores inhærendo dilatare insensibiliter. Sed et artifices fabricando instrumenta peccare amant in excessu materiæ potius quam in defectu, & et ubi limando metallum mensuram aliquam quantum satis esse putant assequuntur, certamen obstant cessant, scientes se excessum illum perexiguum si Dominus reprehenderit facile corrigere posse limando, defectum verò non item. Ponamus igitur mensuras omnes paulatim crevisse idque maximè per primam sæcula ubi exp exemplaria earum in usum meren minus cautè asservabant quam jam fit in usum rei mercatoriæ, et cubitus Memphyticus per tempora Romani medius erit inter cubitum veterem et hodiernum et ad hodiernum propius accedet. Erat cubitus vetus 1 ped. Angl. & hodiernus 1 ped Ergo medius ille erit 1 vel 1 ped circiter. Atqui talium cubitorum mediorum decem millia efficiunt stadia Attica triginta ut oportuit.
Confirmatur calculus superior dex parte cubitio Persicio per cubitum hodiernum per hodiernum ارس Arish seu cubitum Persarum qui mensurante Gravio erat 3 ped. Angl. Sed Namque istè proculdubio cubitus duplicatus est ut ita ut cubitus simplex fuerit 1 ped. Si duplex fuerit hic cubitus et a tempore Imperij Rom. creverit ad modo cubiti Ægyptij cubitus simplex Persicus Ponamus hunc cubitum a tempore Imperij Græcorum et Romanorum ita crevisse ad modum Ægyptij et cubitus Persicus vetus fuerit 1p. circiter. Hunc cubitum Herodotus cum cubitis alio Græcorum et vicinarum gentium collatum Herodotus dicit media vocat mediocrem dicitque majorem eo esse cubitum Regium Persarum eo majorem esse tribus digitis. Digitos intellige cubiti regij quo utitur Herodotus et et erit cubitus regius ad cubitum mediocrem ut 24 ad 21 adeoque cum regius cub. mediocris sit 1 ped cub. regius erit 1 circiter. Atqui talium cubitorum decem millia efficiunt stadia Attica triginta ut oportuit.
His addensdus est cubitus Samius quem Herodotus Memphytico æqualem esse dicit. et [Atque hi sunt gentium cubiti vestustiores gentiūum quorum magnitudinem eruere concessum fuit.] Et in horum omniūum confirmationem considerandum venit quod eam proportionem quam habet cubitus viri ad pedem ejusdem viri eandem habere debent cubiti mensuræ primitivæ primariæ cubitorum et pedum quæ a membris humanis sub primis sæculis derivabantur circa eadem tempora derivabantur: puta mensuræ cubitorum orientalium ad mensuras pedum occidentalium. Nam cubiti Occidentalium non sunt mensuræ primitivæ primariæ adeoque nec in censum hic venire debent. Qua ratione excludendus est etiam cubitus Arabum a cubito Rom Attico quantum sentio) derivatus sit et reliquis cubitis recentior videtur cubitus medio
23v
Porro ut in templo secundo retinebantur vestigia templi primi sic in hac nostra templi descriptione retinetur fere tum quicquid regulare erat in templo primo secundo tum quicquid alias de templo primo innotescit ~ ~ ~ ~ ~ ~
[Talia autem cubicula in templo Solomonis constituta fuisse omnimodis usibus templi in sanctuarij inservientia satis describitur in 1 Chron. 28.11 ubi dicitur quod deditDedit David dedit Solomoni filio suo exemplar Vestibuli et templi et domorum ejus et cellariorum ejus et cænaculorum ejus et cubiculorum ejus in Adytis et domus propitiationis. Necnon et omnium quæ cogitaverat atriorum Et exemplar omnium quæ fuerant in spiritu cum eo de atrijs domus Domini et de omnibus cubiculis in circuitu: de thesauris domus Dei & de thesauris Adyti sanctorum & de divisionibus Sacerdotum & de omni opere minsterij domus Dei & de omnibus vasis minsterij domus dei &c 1 Chron 28.11 Habebat igitur templum Solomonis cubicula et cænacula et cellas in circuitu adjunctas. Habebat etiam atrium utrumque una cum atrijs coquorum cubicula in circuitu, ut atriola coquorum taceam. Primo ut in Porro Et hæc cubi Ten Porro ten Habebat perinde ut in descriptione nostra. Retractiones cub Dimensiones templi illius, retractiones cubitales in circuitu ac dimensiones cellarum circumpositarum in sacris literis expressas 1 Reg 6 2 Paralip. 3 retinemus triplexque tabularum numerum tricenarium a Iosepho (lib Antiq C ) memoratum. Cum Cyrus templūum tam latitudine quam altitudine contraxisset adimendo utriusobique latitudinem paradromidum utrobique inter m cellas laterales, intercedentium nos adimendo quinque cubitos hinc et quinque cubitos illinc (Ezra ) qui latitudo erant exclusurum paradromidum et sic excludendo paradromides, nos paradrodmides cum latitudine justa to insertis denuo paradromidibus latitudinem justam septuaginta cubitorum restituimus. æneas columnas in vestibulo ita retinemus ut earum usus hactenus ignotus eluescat Monstrosum templi secundi vestibulum magnitudinem ille immane correximus. Quis enim ferat vestibulūum ipsa domo majus. Id Iudæi vix aliud quam a prophetia Ezekielis cap 45 male intellecto derivarant. Vt Solomon duplicabat longitudines et latitudines Templj et Adyti sic ipsum longitudinesm et latitudinesm atrij tabernaculi duplicasse rationi consentaneum est: quo pacto longitudo latitudo illa erit ducentorūumum la cubitorum latongitudo ducentorum. Vnde eadem retinebatur latitudo in templo secundo, non obstante qdquod longitudo ob atrium fæminarūum nonnihil imminuebatur: nos eandem tam longitudinem quam latitudinem servamus ut et Regularem illam loricam saxeam in circuitu totius situmque altaris in medio portarum. Latitudinem centum et triginta quinque cubitorum inter ædificia atrij interioris et ducentorum inclusis ædificijs retinemus etiam ut in templo secundo quamproxime, murum item continuum in latere occidentali & & portas omnes regulater sitas quas Iosephus in singulis atrij interioris lateribus in Templo Solomonis sigulassingulas fuisse dicit, Portarum situm quoque altaris in medio para ostiorum quoque latitudines et altitudines: et situm altaris in medio portarum atque formam ædificiorum in circuitu. A Etenim In templo Solomonis cingebatur atrium interius tribus טורים, seriebus vel ordinibus lapidum et ordine trabium cedrinarum 1 Reg 6.36. Idem fiebat in templo Zerubbabelis Ezra 6.4 Similes igitur 24rerant periboli interioris atrij in templo utroque. Nos formam periboli illius in templo secundo retinuimus rejectis tantum portis quibusdam spurijs ab Herode ut opinor insertis. Namque Herodes ut ex Iosepho discimus immutabant formam templi, magno Sanhedrim authoritatem illam ejusmodi sibi temerariò arrogante. Ordines illi tres in libro Ezræ dicuntur esse lapidum convolutionis id est columnarum. Duo erant ordines columnarum in porticu, tertius in lorica saxea quæ licet minoris esset molis majoris tamen erat artis; et & majoris nominis limes est Limes utque limes atrij proprie dicti limes prætermitti non debuit. Ordoinēem trabium cedrinarum concipe disponi in laqueari porticus singlassingulas trabes supra singulas columnas transversim easque affabre cæsas esse ut una cum reliqua laquearis vestura lignea gratum aspectūum suspicientibus præbeant. Ex unico tantum harum ordine gignuntur colligitur unicam tantum porticum fuisse in hoc peribolo. Scribit Solomon sapientiam sibi domum domum ædificasse sit alludendo ad templum divinitus patefactum scribit sapientiam ædificasse sibi domum excidisse columnas septem. Tot sunt columnæ tum ad utrumque latus portæ orientalis et tum ad latera orientalia reliquarum duarum portarum. Sed et in atrio exteriore portæ columnæ sunt ter septimæ ad utrumque latus portæ cujusque. Ædificia inferiorum sacerdotum in lateribus loci separati nullibi descripta habentur præterquam in visionibus Ezekielis. Id præviderat spiritus et ideo des horum descriptionem fusam in his visionibus posuit interea dum formam reliquorum ædificiorum in circuito atrij utriusque aliunde co quæ quam licet aliunde colligerent et n silentio ferè prætermittit. Id solum posuit spiritus in his visionibus quod necessarium esse fore præviderat ad formam templi temporibus ultimis recolligendam necessarium fore præviderat. Porro verum atricjæ exterioris in templo utroque eadem circiter fuit magnitudo circiter Nam solomon circumscripserat montem ingenti muro qui manserat limes etiam templi secundi, Idem ille ut idem fuerait igitur limes rationes templi utriusque et tunc limite porticus periboli porticus in latere orientalis sive a muris antiquis sive a loco solo retinuerit nomen por So retinuerit porticus Solomonis. At latera latera atrij exterioris in templo secundo erant quingentorum cubitorum juxta Talmudicos conspirante etiam calculo Iosephi qui latera illa ponit interius sigillatim stadij unius esse pon seu cubitorum 420 circiter exterius conjunctim sex cubitorum in toto circuitu in cubito stadiorum sex inclusa Antonia. Sex stadia efficiunt cubitos 2520. tribuantur Complebitur numerus ille si singulis Antoniæ lateribus tribuantur cubiti 170 demptis cubitis 50 ubi de lateribus latem utropi et singulis templi lateribus cubiti 500 et singulis Antoniæ lateribus cubiti 170 ac de lateribus singulis ubi Antonia cum templo conjungitur auferantur cubiti 40 circiter. Auferatur ambitus templi cubitorum 2000 et restabunt cubiti 520 qui ti cub partibus laterum ubi tem Antonia cum templo conjungitur deficientibus aucti 24v efficiunt cubitos ambitum Antoniæ cum descriptione Iosephiana satis congruentem. Solomonis igitur templum exterius He Solomonis igitur atrium exterius latera habebat cubitorum quingentorum adeoque æquale erat atrio exteriori Ezekielis. Congruunt etiam hæc atria numero portarum. Nam Porro exterius atrium Solomonis æque ac illud Ezekielis habebat id est ordines columnarūum in circuitu Reg et in tribus lateribus tres item portas. Nāam cum Iehojada – – – – Vnde etiam Deus sic conquestus est de Regibus Iuda Iuda: Fabricati sunt, ait limen suum juxta limen meum et postes suos juxta postes meos, et murus erat inter me et eos et polluerunt nomen sanctitatis meæ in abominationibus suis quas fecerunt, propter quod consumpsi eos in ira mea. Ezek 43.8 Ad angulo occidentaliem igitur porta non erat. Porro atriola angularia quæ Zerubbabel in atrium fæminarum transtulerat nos in locuam sua restituimus. Porticus item duplices quibus templum secundum cingebatur retinemus et merito cum in porticu orientali Solomonis ad orientem sita orientalis cujus formam quam solam Herodes et posteri ejus intactam reliquerunt specimen habeamus porticuum Solomonis quantum ex nomine ejus liceat colligere. Latitudinem hujus porticus Io duplicis Iosephus ponit triginta cubitorum puta Atticorum id est viginti sacrorum plus minus. Neque la In atrio Ezekielis latitudionem illam posuimus juxta descriptionem nostram est octodecim cubitorum inter bases columnarum extimarum, viginti cubitorum viginti duorum inter centra columnarum et cubitorum novendecim inter i cum triente inter ipsas columnas excessu vel defectu vel excessu plane contemnendo, inter murum vero et bases columnarum spectantium ad atrium cubitorum viginti accuratè. Tenemus igitur latitudinem porticuum. Mirabar aliquando unde numerus undenarius tantopere affectaretur in templo secundo – – – – e regio Tenemus præterea magnitudinem et numerum columnarum accuratè satis quantum licet ex porticu australi a Iosepho fusius descripta colligere. Sed et altitudinem porticuum tenemus. Hanc Iosephus dicit intrinsecus fuisse plusquam 50 pedum intrinsecus, puta 54 pedum id est 36 cubitorum Atticorum seu 24 sacrorum. Atque tot con Atque tot concordantijs Tot sunt concordantiæ veterum templorum cum templo Ezekielis a nobis descripto Tot His omnibus concordantijs demum confirmatur templa Solomonis et Ezekielis ejusdem fuisse formæ, nosque formam illam rectè descripsisse alios et aliorum descriptiones referuntrr erroneas esse ubi tales concordantiæ desunt minimè desunt desiderantur.
25r
Appendix De magnitudine cubiti sacri.
Quoniam præcædentia nonnunquam pendent a reductione cubitorum Atticorum quibus Iosephus ad Græcos scribens homines utplurimum usus est, abs re non erit reductionem cubito illam in l in paucis exponere, præsertim cum cub proportionem cubitorum illorum ad invicem Gentilium ad sacros abs re non erit reductionem illam paucis confirmare Quem in finem conducet speculatio cubitorum diversarum gentium.
Ex dimensionibus Pyramidum Ægypti a Gravio Anglo accurate mensis longitudinem cubiti veteris Memphytici sic colligo. Latus Pyramidi erat pedum Anglicorum 693 sub initio Determinatam fuisse mensuram ejus per rotundum aliquem numerum cubitorum maxime probabile est. Scribe Sit numerus ille quadringentorum et Ibn Abd Alhokm a Gravio citatus dicit mensuram illam fuisse centorum cubitorum regiorum. Verisimilis est autem Ægyptios ab Orgya Græcorum didicisse mensuram quatuor cubitorum Memphyticorum eique nomen regij cubiti dedisse. Sic latus Pyramidis erit s. cubitorum simpliciūum 400 et cubitus valebit 1 ped. Angl. Adde Hujus autem magnitudinis cubitum comprobat tota pyramidis mensura ædificatam fuisse Pyramidem comprobant mensuræ plurimæ. Nam Introitus quadratus ex marmore polito erat longus et latus et altus erat 3 ped. Angl. id est duobus ejusmodi cubitis Memphyticis. Et ejusdem latitudinis et altitudinis erant alij quatuor cuniculi In centro PryramidisPyramidis cubiculum erat parietibus marmoreis politis longum pedes 34 & latum pedes 17 id est longum cubitos 20 latum cubitos 10 posito cubito 1. Differentia inter hunc et priorem cubitum
Refert Purchasius Anglus [Allenium quemad amicum suum lateres] extare in Babylonia inter veterem Babyloniam et Bagdadum non procul a Bagdado in molem ingentem informem lateritiam cujus lateres Allenius amicus suus mensus est longitudine pedis unius, latitudine octo unciarum et crassitudine sex unciarum. Proportiones illæ docent lateres regulariter formatos esse: adeoque in illorum formatione mensurāam aliquāam BabylonioniorumBabyloniorum spectatāam facent fuisse, et merito ut ex numero laterum artifices expeditè colligant dimensiones murorum in longum latum et profundum et vice versa. Quære cum Babylonij mensurabant ædificia per cubitos, sequitur lateres secundum long. lat & crass. cubitum efficere debere. Atqui lateres duo secundūum long. tres secund. lat. et quatuor secundūum crass. efficiunt eandem mensuram. Ergo mensura illa cubitus est. Sic igitur cubitus Bab. valent duos ped Angl. et lateris crassitudo longitudo trium palmorum latitudo duorum et crassitudo unius & dimidij indicant insignat divisiones in cubito hujus in sex palmos.
Persarum. Iam verò pes cub. viri est ad pr prout ipse dimensus. sum est ad pedem ejusdem viri ut 9 ad 5. Vitruvius ponit proportionem 3 ad 2 sed quæ non a membris ejusdem viri sed a mensuris Romanis desumpta est. Capiamus ergo cubitos qui sint pedes vetustissimos Romanorum Græcorum Tungrorum &c est 9 ad 5
25v
This page is written upside down and precedes a portion of text written upside down at the bottom of f. 25r.Imo verò hanc sequi non possumus nisi of secun in ex dimensionibus atrij templūum et altares proxime cingentis a proportione Mosaica recedere velimus qua longitudinēem constituebatur plusquam duplam latitudinis cum Villalpando constituere.
Vnderstanding ytthat Sene Vigani who has been here performing a course of Chymistry to several of orour Vniversity much to their satisfaction, is has yethe honour to be acquainted wthwith you I could not forbeare have have taken the freedome upon his departure hence to salute you by pepresent you presumed to salute you by him to salute you. I remember upon when I was last so happayhappy as to enjoy yorour converse I
In atrij hujus angulos restituimus atriolæ quæ Zerubbabel in atrium fæminarum transtulerat. Ordines illos seu series columnarum quibus atrium Solomonis cingebatur 2 Reg. 11.8, 15 retinemus, una cum forma porticus duplicis in templo secundo conservata, præsertim in porticu orientali quæ nomen Solomonis retinuit quamque Herodes et posteri ejus intactè reliquerent.
Tenemus denique portarum vet numerum. Nam cum porta orientalis occludi soli principi pateret & rarò aperietur et (Ezek ) & Iehojada custo populum armatum intra templum in duas partes divisit ut (occlusa porta orientali) pars una custodiret portam pone cursorus quæ et portal liminis seu introitus (ut exponunt septuaginta) id est 2 Paralip 11 dicebantur adeoque portam orientalem australis quæ alius porta pone cursorum ut satellites dicitur erat, et alia pars custodiret portam סוד (2 Paralip ) vel (ut rectius scribitur) portam סור 2 Reg id est portam discessus quæ seu borealem quæ borealis erat. Nam Rabbinorum conjecturam quod hæc sit porta orientalis sit prætereo. Duæ igitur portæ et non plures Custodiebantur hæ portæ ut nemo in templum dum Rex novus coronaretur irrumperet in templum adeoque duæ portæ et non plures, ut in templo Ezekielis cap ) patebant populo. Adde clausam portam principis et complebitur numerus idem portarum in templo utroque Calamum non sex cubitorisum præcisè sed sex cubitis et palmo æquare, porticus non duplices ut constituere triplicis earumque per atrium exterius in cujus quatuor angulis atriola quatuor constituuntur, non totum atrium exterius intelligere sed unum ex minoribus septem atrijs in quæ totum dividitur fingitur et sic non in unico illo atrio exteriore de quo solo Ezekiel passim agit atriola illa quatuor quæ sola Ezekiel ponit, angulatim constituere, sed in septem atrijs exteribus minoribus de quibus Ezekiel nullibi agit constitu sed in septem pluribus atrijs exterioribus quæ E de quibus Ezekiel nullibi agit quæ Ezekiel nullibi atriola plura atque at alia hujusmodi somnia quædam amplecti quæ fundamento omni destituuntur. Proposuit sibi Villalpandus ædificium pro viribus fabricare supra modum splendum et magnificūum delineare ut Lectores admiratione raperet ideoque cubitum & exularūum multitudinemque & magnitudinem ædificiorum pro viribus auxit et architecturæ Græcorum rationem omnem in templum introdixit, prætendens Græcos architecturam solum a Iudæis Templi structura derivasse: nobis simplex veritas magis arridet
26r
etiam longitudines cubiculorum inter portas. Putabam affectationem hujus numeri ab insigni aliqua mensura arearum templi Solomonis mensura proficereectam esse tandemque animadverti hanc esse distantiam inter centra thalamorum, adeoque etiam latitudinem esse porticuum inter centra columnarum stantium e regione in atrio utroque. Tenemus præterea magnitudinem et numerum columnarum accuratè satis quantum licet ex porticu australi a Iosepho prolixiùs descripta colligere. Sed et altitudinem porticuum tenemus. Hance Iosephus dicit intrinsecus fuisse plusquam quinquaginta pedum, puta quinquaginta quatuor pedum id est triginta sex cubitorum Atticorum seu viginti quatuor sacrorum. ut nos Tenemus denique portarum numerum. Nam cum porta orientalis soli pateret Principi & rarò aperiretur (Ezek 44.1, 2.) Iehojada populūum armatum intra templum in duas divisit partes ut (clausa porta orientali) pars una custodiret portam pone cursores quæ et porta liminis seu introitus (ut exponunt Septuaginta) dicebatur adeoque erat porta australis, erat et alia pars custodiret portam סוד (2 Paralip 23.5) vel (ut rectiùs scribitur) portam סור (2 Reg. 11.6) id est portam discedendi quæ ideo borealis erat: Nam conjecturam Rabbinorum quod hæc porta sit porta orientalis ut somnium prætereo. Custodiebantur hæ portæ ut nemo dum Rex novus, Iehoash coronaretur ingeretur coronaretur in contra Athaliam crearetur irrumperet in templum, adeoque duæ portæ et non plures ut in templo Ezekielis (cap. 46.9) patebant populo et non plures patebant populo. Adde clausam portam Principis et complebitur numerus idem H portarum in templo utroque. #
Et Hæ sunt inter tria templa congruentiæ quibus omnibus demum confirmatur quas omnes fusius enumeravi ut ijs demum confirmaretur templa Solomonis et Ezekielis ejusdem fuisse formæ neque nequent meque formam illam rectè descripsisse & aliorum descriptiones erroneas esse ubi tales concordantiæ desiderantur.
Appendix De magnitudine cubiti sacri.
Quoniam præcedentiam num quam pendent a reductione cubitorum gentilium quibus Iosephus usus est, ad cubitos Sacros, abs re non erit reductionem illam puacis exponere. Ad descriptionem templi pertinet cognitio cubiti sacri, quæ et aliquid et multum conferre posset ad intelligentiam mensurarum in ApocalysiApocalypsi. Ad ejus autem determinationem conducet speculatio Quem cognitio27r Quem in finem conducerte speculatio cognitio cubitorum diversarum gentium.
Cubiti Romanorum – – – Cubiti Romanorum et Græcorum aa Vitruvius lib 3. Hero. Suidas in vocibus πλέθρον et πους. Columella nominat semipedem quasi mensuram pedis et semis. sesquipedales erant et perinde ut cubitus sacer constabant ex palmis sex et digitis viginti quatuor. b Vitruvius lib. 3, Colu Hero, Columella lib. 5 de R. Rust. Frontinus de limit. agrorum. Isidorus Hispalensis lib. 15, c. 15. Porrò de his convenit inter scriptoresNam pedes Romanorum et Græcorum constabant aa Vitruvius lib. 3. Hero in Isagoge. Hesychius Suidas in vocibus πλέθρον et πους. Columella l 5 de R. Rust. qui cubitum nominat semipedem quasi pedis et semis. Vide et Frontinum de limit. agrorum et Isidorum Hispalensem l 15, c. 15. Porrò de his convenit inter scriptores, e quibus ante omnes consule Agricolāam et Gravium. ex palmis quatuor et digitis sexdecim. Dividebatur etiam pes Romanus in uncias seu pollices duodecim et æquabat 967 partes millesimas pedis Anglorum, prout Gravius Anglus lustratis diligenter Italiæ monumentis & perpensis priorum scriptorum Philandri, Agricolæ, Gela Pæti, Villalpandi, Snellij et aliorum rationibus determinavit omnium accuratissimè. Est igitur Cubitus Romanus 1 ped. Angl:
E pedibus Græcorum insignior erat Atticus. Hunc scriptores moderni æquant pedi Romano et pedis illius semunciæ, id adeò quia stadium Græcorum constabat ex pedibus Græcis sexcentis et Milliare Romanum ex passibus majoribus Romanis mille seu pedibus quinque mille et olim octo stadia Græca milliari Romano æquabantur. Verùm probabile est numeros proximos rotundos hic usurpatos esse. Et si dixeris veteres nonnunquam æquasse stadium passibus 125, potuit proportio illa non a collatione pedum inter se sed a stadij ad milliare proportione præcedente numeris rotundis præterpropter expressa derivari. Suspicionem auget quod Polybius apud Strabonem recessdit ab hoc vulgi computo et æquavit milliare stadijs octo cum triente qua ratione Pes Atticus Romano æquabitur. Priori computo favet pes Ptolemaicus pedi Romano et semunciæ æqualis, si fortè hic ab Attico propagatus fuerit. Posteriori favet columna porphyritica Romæ effossa cum inscriptione ΠΟΔ Θ id est pedum novem. Nam pes hujus columnæ mensurante Phylandro pedem Romanum superabat unciæ parte tantum nona. Differentia illa pedem hunc a Romano diversum et incriptio pedem Græcum esse indicat. Vtrum fuerit pes Atticus viderint alij. Nos donec aliquid certius constiterit nil amplius assumimus quam quod pes Atticus nec Romano minor fuit nec Romano cum semuncia major. Eo concesso, magnitudinem cubiti Attici præterpropter habebimus.
Derah seu Cubitus Arabicus constabat similiter dd. Abulfeda Geogr. Arab. & Muhammed Ibn Mesoud, a Gravio citati. ex palmis sex et digitis viginti quatuor, et quantum sentio cubitum Romanum Atticumve æquabat quamproxime. Erat enim is pars quinta cubiti regij Ægyptiorum id est cubitorum Ægyptij id est (ut mox patebit) cubitorum quatuor simplicium Ægypti qui jam quinque Romanis æquantur. ut patet ex Nec mirum cù Arabes vagabundi sub Romanis primò militantes et postea imperium in Syria fundantes a populo victo nummos pondera et mensuras Romanorum ac Græcorum didicerint. Qua de causa cubitum27vtum hunc præterea Parasangæ item Persiæ id est stadijs Atticis triginta æqualia erant tria milliaria Arabica mille Orgijs seu passibus Arabicis id est quatuor mille cubitis constanti singulatim constantia: qua ratione cubitus Arabicus æqualis erat Attico. Nimirum Arabes vagabundi primum sub Romanis militantes et pos mox imperium in Syria fundantes, a populo victo nummos pondera et mensuras Romanorum et Græcorum didicerunt. Misso igitur hoc cubito pergimus ad antiquiores.
Ex dimensionibus Pyramidum Ægypti Ex dimensionibus Pyramidum Ægypti a Ioanne Gravio Anglo accuratè mensis captis longitudinem cubiti veteris Memphytici sic colligo. Latus Pyramidis primæ erat pedūum Anglicorum 693. Sub initio determinatam fuisse mensuram ejus per rotundum aliquem numerum cubitorum Ægyptiorum maxime probabile est. Ibn Abd Alhokm a Greavio citatus dicit mensuram illam fuisse centum cubitorum veterum regiorum. Verisimile est autem Ægyptios ab Orgya Græcorum didicisse mensuram quatuor cubitorum Memphyticorum eique nomen regij cubiti dedisse. Sic latus Pyramidis erit cubitorum simplicium 400 sive arurarium quatuor, & cubitus Memphyticus valebit 1 ped. Angl. Ad hujus autem magnitudinis cubitum ædificatam fuisse Pyramidem docent mensuræ plurimæ. Introitus quadratus ex marmore polito erat latus et altus 3 ped. Angl. id est duobus ejusmodi cubitis Memphyticis. Et ejusdem latitudinis et altitudinis erant alij quatuor cuniculi. In medio Pyramidis cubiculum ex marmore polito exquisitissimè constructum erat continens sepulchrum Regis longumque pedes 34 & latum pedes 17 id est longum cubitos 20 et latum cubitos 10 posito cubito pedis 1. Differentia inter hanc mensuram cubiti et priorem est pars seu pars cubiti pedis id est pars unciæ circiter: error planè contempnendus, si quis irregularitates longè majores in optimis Romanorum ædificijs a Gravio annotatas consideret. Constabat autem cubiculi hujus tectum ex novem lapidibus oblongis et parallelis quorum septem medij erant ejusdem latitudinis duo extremi latitudinis dimidiæ atque omnium latitudines conjunctim æquabant longitudinem cubiculi seu cubitos 20, adeoque latitudo lapidum mediorum erat duorum cubitorum cum dimidio. Porrò Deambulatio quædam mormoreamarmorea quæ in hunc cubiculum ducebat lata erat pedes 6 id est quatuor cubitos cubiculi. In medio hujus deambulationis via erat ex marmore polito pedes 3 id est cubitos duos lata & ad utramque partem viæ scamnum ex marmore itidem polito altum 1 ped & latum 1 ped id est altum et latum cubito uno. Et quis jam credat mensuras tot a seinvicem neutiquam28r neutiquam pendentes cum cubitoi a nobis assignatoi longitudine fortuitò congruere?
Quinetiam divisio cubiti hujus divisio in sex palmos ex dimensionibus Pyramidis elucescit. Nam deambulationis altitudo mensurante Gravio erat 26 pedum circiter id est cubitorum quindecim. Detrahatur altitudo scamnorum et manebit altitudo reliqua cubitorum 14. Hæc in septem partes dividebatur secundūum septem series lapidum in parietibus deambulationis et series unaquæque superior prominebat ultra inferiorem quasi tribus digitis, ut in figura annexa representatur, ubi AB latitudinem viæ, ACD scamnum, DE altitudinem primæ lapidum seriei EF projecturam secundæ seriei & FG altitudinem ejus, GH projecturam tertiæ seriei et HI altitudinem ejus atque ita deinceps usque ad statem tectum KL quod viæ AB respondet. Altitudo igitur cujusque lapidum seriei bicubitalis erat et sex projecturæ EF, GH &c cubito uni DC respondentes erant palmares. Extant et in fræfato cubito sepulchro regio specimina divisionis cubiti. Nam cum cubitus DC sit 1 ped. adeoque palmus erit ped. palmi decem erunt 2 ped. palmi septem cum tribus digitis erunt 2 ped. & palmi viginti quinque cum duobus digitis erunt 7 ped. Atqui Gravius mensus est monumenti altitudinem internāam 2 ped. latitudinem internam 2 ped et longitudinem externam 7 ped 3 unc. id est 7 ped. Ergo monumenti altitudo interna erat 10 palmorum latitudo interna 7 palmorum cum tribus digitis & longitudo externa palmorum 25 cum digitis duobus sine errore sensibili. Altitudo et latitudo externa erat 3ped. & 3 dig. id est palmorum 11 & digitorum 2, si forte Gravius mensuram illam accuratè satis tradidit.
Sunt et alia cubiti hujus specimina, ut quod Deambulationis illius una cum subtensa trianguli cujusdam rectanguli cujus basis erat 15 ped. altitudo quasi 5 vel 6 vel forte 7 ped. vel longitudo tota filo mensa erat 154 ped. Deme subtensam et restabit Deambulationis longitudo sola quasi 138 ped. id est vigecupla latitudinis seu cubitorum29r cubitorum regiorum viginti. Mensurati sunt et alij duo cuniculi seorsim longitudine quasi pedum 110 id est cubitorum regiorum 16 sexdecim, et cubiculum aliud longilatitudine quasi pedum septendecim id est cubitorum decem, et quantum sentio thalamus quidam longitudine pedum septem et latitudinem pedum trium cum dimidio circiter id est longitudine cubitorum quatuor latitudine duorum circiter. Et quantum sentio Pyramis passim ad mensuram hujus cubiti construiturcta est.
Ad ehundc modum siquis mensuras reliquiarum vetustorum ædificiorum Babyloniæ et aliarum gentium tradiderit posthac tradiderit haud difficile fuerit inde cubitos uterum illorum illorum antiquos illarum regionum eruere. Interea quod occurrit profero in ejus rei specimen. Refert aa Purchas PilgramagePilgrimage part 1 lib 1. c 11. Purchasius Anglus extare in Babylonia inter veterem Babylonem et Bagdadem molem ingentem informem lateritiam cujus lateres Allenius amicus suejus mensus est longitudine pedis unius, latitudine octo unciarum & crassitudine sex unciarum. Intelligit uncias pedis Anglici. Proportiones autem istæ docent lateres regulariter formatos fuisse esse adeoque in illorum formatione spectatam fuisse mensuram aliquam Babyloniorum; et meritò, ut ex numero laterum artifices expeditè colligerent dimensiones murorum in longum latum et profundum et vice versa numerum computarent laterum quibus murus assignatus conderetur. Quære cub cum Babylonij mensurabant ædificia per cubitos sequitur lateres secundum longitudinem latitudinem et crassitudinem conjunctos mensuram cubitalem componere debere. Atqui lateres duo secundum longitudinem tres secundum latitudinem & quatuor secundum crassitudinem componunt eandem mensuram ergo mensura illa cubitalis est. Sic igitur Cubitus Babylonicus valet duos pedes Anglicos et lateris longitudo trium palmorum late partes componentes insinuant divisionem cubiti hujus in sex palmos eò ut lateris longitudo dimensiones numerois rotundois et tres duos trium palmorum palmorum exprimantur, longitudo tribus palmis latitudo duobus et crassitudo unious cum dimidio. Pluribus observationibus posteri forsan cubitum hisce accuratius determinabunt.
Magnitudinem cubiti Persarum ex eorum Parasanga colligere videor. Sciendum est enim quod mensuræ majores quæ membra humana superabant derivari solebant ex30r ex minonibusminoribus per multiplicationem et ad multiplicationēem illam adhibebantur numeri denarij et aliquando binarij. Vide Hygenūum de limit. constit. Et Siculum Flaccum de condit. agrorum.Sic Romanorum Calamus seu pertica ex decem pedibus constitit, Scripulum ex 10 pedibus in longum et 10 in latūum Versus ex 100 pedibus in longum et 100 in latum, Clima (mensura a Græcis derivata ut nomen docet) ex decem Orgijs in longum et decem in latum, Actus ex duobus Climatîs in longum et duobus in latum, Iugerum ex duobus Actibus quadratis in longum, Decumanus ex decem aActibus in longum et decem in latum, Centuria ex Decumanis decem in longum et decem in latum intra Italiam, extra verò ex duplo illo numero, Saltus ex Decumanis centum in longum et centum in latum, Milliare ex mille passibus in longum et iter diei ex bis decem milliaribus. Et Græcorum calamus ἄκαινα dictus constitit ex decem pedibus, Clima ex decem pedibus in longum et decem in latum, Plethrum ex centum pedibus in longum et latum, Stadium ex centum Orgyis in longum & iter diei (juxta Herodotum) ex ducentis stadijs: Hygenus de limit. const.et in Provincia Cyrenensi in agris quos Ptolomæus Ægypti rRex Græcus populo Romano relinquebat, erant Plinthides constantes quinquaginta limitibus in longum et quinquaginta in latum & limitum illorum quadratorum latera singula erant decem stadiorum. Et ut Gentes occidentaliuesm a pede sic orientales a cubito per numerum denarium progressos sunt esse docent ej instantiæ exempla quædāam. Vt quod apud Hebræos gentem pastoriam Kibrah terræ seu pastura gregi famebatur longitudine cubitorum mille ut opinor sub uno pastore sufficiens definiebatur spatio cubitorum mille et iter sabbati longitudine cubitorum bis mille, quodque apud Ægyptios Arura constabat cubitis centum in longum et centum in latum. Et quoniam Ægyptij quotannis post inundationem Nili agros suos mensurando distribuebant in Aruras, debuit calamus ob expeditam mensurandi rationem constare ex decem cubitis ut dena repetitione Cubitum effi Aruram efficeret. Et simili de causa mensuræ majores in quas agri illi resolvab distinguebantur constare debuerunt ex denis et centinis Aruris. in longum totidemque in latum
Constabant itaque gentium antiquarum mensuræ majores ex rotundis numeris mensuram illarum minorum a quibus derivabantur, atque adeo schæni Ægypti31r Ægyptiorum et aliarum gentium orientalium et Parasanga Persarum ex rotundis numeris cubitorum. Atqui Schænus minimus Ægyptiorum testimonio Artemidori et Strabonis æquabat triginta stadia Græcorum et Parasanga testimonio Herodoti, Xenophontis, Hesychij Suidæ Agathiæ et aliorum apud Strabonem æquabat etiam triginta stadia et numerus rotundus cubitorum quibus tot stadia æquentur sunt decies mille. Ergo schænus iste ex cubitis Memphyticis decies mille et Parasanga ex cubitis Persicis totidem constabat circiter et cubitorum utriusque generis decem millia æquabant stadia triginta.
Confirmatur calculus de cubito Ægyptiorum per hodiernum cubitum hodiernum Ægyptiorum in urbe Gran Cairo asservatum quem Gravius mensus est 1 ped. Angl. Propius accedit hic cubitus ad cubitum veterem Memphyticum quam ad cubitos minores Græcorum Romanorum et Arabum qui in Ægypto regnarunt, adeoque a Memphytico illo propagatum esse puto videatur fuerit. Eo tamen major est. Et quid mirum si per annos plusquam ter mille mensura variaverit aliquantulum muta fuerit? Mensuræ omnes pedum et cubitorum jam longè excedunt rationem membrorum humanorum et tamen staturam humanam ante annos ter mille eandem fuisse atque nunc est docet Gravius ex monumentis Ægyptijs. Auctæ sunt ergo mensuræ. Cujus rei non desunt rationes. Instrumenta quæ in mensurarum exemplaria asservari solent contracta ærugine augentur. Spiritus per aera diffusi qui marmora pervadunt et corrumpunt possunt etiam metalla permeare et inhærendo dilatare insensibiliter. Formam jalleo malleo percussum potest sese longo tempore insensibiliter relaxare. Sed et artifices fabricando instrumenta peccare amant in excessu materiæ, et ubi limando, mensuram aliquam quantum satis esse putant assequuntur, cessant, scientes se excessum illum perexiguum, si Dominus reprehenderit citò corrigere posse limando, defectum verò non item. Ponamus igitur mensuras omnes paulatim32r paulatim crevisse idque maxime per prima sæcula ubi exemplaria earum minùs diligenter sollicitè asservabantur minus curabantur: & cubitus Memphyticus circa tempora Romani Imperij, medius erit inter cubitum veterem et hodiernum, ad hodiernum verò propi propius accedet. Erat cubitus vetus 1 ped. Angl. et hodiernus 1 ped. Angl. Ergo medius ille erit 1 ped vel 1 ped circiter. Atqui talium cubitorum mediorum decem millia efficiunt stadia Attica circiter triginta ut oportuit.
Confirmatur calculus superior de cubito Persico per Arish seu cubitum hodiernum Persarūum quem (duplicatum ut opinor) Gravius mensus est 3 ped. Angl. Si hujus dimidium a tempore 1 ped a tempore fuerit cubitus simplex fuerit et a tempore Imperij Græcorum et Romanorum creverit ad modum cubiti Memphytici, fuerit is olim 1 ped. Angl. circiter. Hunc cubitum cum cubitis Græcorum et vicinarum gentium collatum Herodotus vocat mediocrem dicitque majorem eo esse cubitum Regium Persarum tribus digitis. Digitos intellige cubiti regij quo usus est Herodotus mediocris Græcis notioris et erit cubitus regius ad cubitum mediocrem ut 24 ad 21 27 ad 24, adeoque cum cubitus mediocris sit 1 ped. Angl. cubitus regius erit 1 circiter. Atqui talium cubitorum decem millia efficiunt stadia Attica triginta circiter ut oportuit.
Confirmantur præterea ratione quadam generali calculi præcedentes conferendo pedes et cubitos per singulas gentes primitus receptos secundum proportionem membrorum viri a quibus derivabantur. Est enim pes viri ad cubitum ejusdem viri ut 5 ad 9 circiter prout ipse mensus sum et alius quivis in propriò corpore facilè experiri potest: suntque pedes vetustissimi quorum certa notitia ad nos pervenit Romanus, Atticus & Ptolemaicus ut et Drusianus Tungrorum in Germania, e quibus Drusianus valet uncias 13 pedis Romani. Et his tribus pedibus secundum proportionēem 5 ad 9 respondent tres cubiti 1 ped. Ang. 1 p. A. et 1 p. A. atque harum circiter magnitudinum sunt cubiti vetustiores a nobis supra determinati Memphyticus, Babylonicus,33r Babylonicus et Persicus. Quibus adde Samium quem Herodotus æquat Memphytico. Cubiti Græcorum et Latinorum qui mensuræ secundariæ erant, ad mensuras pedum prius receptas aptatæ hic in censum venire non debent.
Determinatis ad hunc modum cubitis gentium orientalium quibus Hebræi circundabantur, possumus inde de magnitudine cubiti Hebraici conjecturam facere. Istis omnibus cubitus HebracusHebraicus vulgaris non debet esse major neque cubitus sacer omnibus minor. Proinde rejicienda est opinio Villalpandi et aliorum qui cubitum vulgarem æquant pedibus duobus Romanus cum dimidio ut et opinio aliorum qui cubitum sacrum et Atticum æquales esse statuunt. Permagnum fuisse cubitum sacrum docent tum calamus Hebraicus qui non nisi sex hujusmodi cubitos continebat, tum cubiti hujus antiquitas quippe quo Noachus arcam dimensus fuit: veruntamen non est adeò augendus ut cubitus vulgaris qui tempore Mosis dicebatur cubitus viri (Deut 3.11) multùm superet cubitum viri procerioris. Cæterum hos cubitos limitibus strictioribus circumscribimus ut sequitur.
Sed ut ad rem propius accedam, considerandum est quod Hebræi e Chaldæa migrantes cubitum patrium secum attulerunt in Syriam et postea Ægyptijs diutius servientes idque in rebus architectonicis ubi mensuræ consderandæ veniebant, didicerunt etiam cubitum Memphyticum, eumque palmis quinque non Memphyticis sed Chaldaicis æquarunt. Hinc duplex Hebræorum cubitus, sacer et vulgaris, palmus verò simplex neglecto Memphytico. Cubitum sacrum Hebræos a majoribus suis qui Chaldæi erant accepisse docent tum dimensiones arcæ Noachi in hoc cubito per traditionem conservatæ, tum congruentia cubiti hujus cum cubitis duobus quos Talmudici tradunt ad latera urbis Susan Persis imperantibus sculptos fuisse, et unum eorum superasse cubitum sacrum dimidio digito, alterum digito integro. Erat Susan urbs Babyloniæ atque adeo Chaldaici erant hi cubiti. Vnūum concipe cubitum esse urbis illius Susan alterum urbis Babylon. Congruebat igitur cubitus sacerHebraicus cum cubitis diversarum provinciarum Babyloniæ quantum istæ congruebant inter se, eratque differentia tantilla ut omnes ab eodem Sed Humani Diximus ex Talmudicis et Iosepho Iudæos usos fuisse mensura quatuor palmorum sacrorum vice cubiti Græcorum. Propius igitur accessit cubitus Græcorum ad palmos quatuor Hebraicos quam ad quinque vel tres, id est minor fuit quam 3 major quam 4 palm. Vnde consequens est cubitum sacrum sex palmorum minorem fuisse quam 2 pedes minorem quam 2 pedes Attici.
Humani corporis – – –34r
eodem cubito primitivo in diversis regionibus propagari potuerint, cubito sacroHebraico, ex quo templum ad ejus mensuram condebatur, minus crescente. res sacræ per ipsum definiri cœperunt minus crescente. Cubitum Hebraicum vulgarem a Memphytico æque ac sacrum a Chaldaico propagatum esse docet proportio cubitorum ad invicem Namque ut cubitus vulgaris constabat ex quinque palmis cubiti sacri, sic cubitus Memphyticus constabat ex quinque palmis cubiti Babyl Chaldaici quamproximè. Nam supra erat cubitus Memphyticus 1 ped. Angl. et cubitus Chaldaicus 2 ped. Angl. circiter et prior numerus est ad posteriorem ut 5 ad 6 id est ut 5 ad 6 quamproximè. Exigua illa fractio vel majori laterūum moles Babylonicaærum quam Pyramidum antiquitate vel a mensura lateris minùs accuratè capta brevi potuit. vel olim forsan ab Iudæis Hebræis negligebatur Ponamus ergo cubitos Hebræorum a Babylonico et Memphytico oriundos esse, et ex cubito Memphytico, quo tempore Pyramides condebantur id est, ut Gravius disputat annis post Mosem ducentis innotescet cubitus vulgaris Hebræorum Memphytico illi æqualis. Postea cubitos omnes insensibiliter auctas fuisse credendum est, ita ut cubitus ille vulgaris ejusdem ferè magnitudinis cum cubito Memphytico semper manserit, ab ab eo tamen superatus fuerit perinde ut cubitus sacer superatus fuit a Babylonicis. Sic igitur tam cubitus ille vulgaris quam Memphyticus proximè post tempora Mosis fuerit vicesima pars longitudinis cubiculi sepulchralis in medio Pyramidis, id est 1 ped. Angl. et inter hunc cubitum et cubitum Memphyticum sub imperio Græcorum & Romanorum obtinentem quem diximus esse 1 ped. Ang. circiter, cubitus idllem vulgaris illorum per eadem Romanorum tempora mediocrem magnitudinem habebit. Vnde cubitus sacer qui est ad vulgarem illum ut 6 ad 5 fuerit 2 ped. Angl. proximè post tempora Mosis, et sub imperio Romanorum fuerit medius inter 2 et 2. Quæ omnia confirmantur argumentis non paucis.
35v
Bases palmorum 22
Tha Intervalla basium secundum longitudinem dupla quod fiet si postis qui bases extimarum columnarum adherent promineant extra portas longitudine digitorisum 50. secundum latitudinem sesquialtera basium. Columnarum longitudines nocuplæ scaporum, sextuplæ basium, æquales latitudini porticuum inter centra columnarum extimarum, æquales cubitorūum 22. Tota porticus altitudo interna sesquialtera latitudinis inter basis columnarum extimarum id est cub 27. Cubicula impositata imitetur figuras loci sancti longitudine. dupla latitudine altitudine sesquialtera latitudinemis interpositis muris parietibus marmoreis cubitalibus. Sic per cubiculum altitudine et latitudine æquabit porticum inferiorem. Tabulatum crassitudo sit duorum cubitorum, ea tecti quinque ut in templo Herodiano et tota ædificij altitudo erit cubitorum 62. Adde extimarum columnarum Adde pavimentum dimidij cubiti et altitudo 62 cub erit tertia pars longitudinis. Adde podium sursum quasi 30 cub et altitudo tota quasi 66 cub tripla erit latitudinis inter axes columnarūum extimarum. Potest qui Po
In atrio interiores bases columnarum et intervalla basium una sint ejusdem magnitudinis ac in atrio exteriore. Postes quibus bases extimæ semicolumniæ extimæ adhærent promineant extra muros parietes portarum digitis decem. In angulis duobus Orientem versus stent post columnæ quadratæ cum postibus sex digitorum. Columnæ cubitorum 14 duplo sin sextuplæ sint scaporum quadruplæ basium duplæ latitudidonis deambulationis inter columnas, ad columnas atrij exterioris ut 2 ad 3. Simili proportione capiantur altitudines reliquæ et cubicula orientalia cubica erunt long. lat et alt 36 cub. tantaque erit altitudo interior porticus.
Cubicula inferiorum sacerdotum longitudine latitudine & altitudine 9 cubitorum cubica sint. nisi forte altitudo augendi sit.
Gazophylacia lateralia in media serie, longitudine latitudine & altitudine sex cubitorum inclusis ligneis parietibus et laquearibus cubica sint. Altitudo illa triplicata una cum impluviali et tecto supremo efficient altitudinem 22 cub.
Columnæ in fronte vestibuli breviores pro crassitudine eo quod altis basibus insistunt.
36r
Hoc argumento concludere licet cubitum sacrum Memphytico mo Sed ut limites strictius assignem dico cubitum sacrum majorēem fuisse duobus pedibus Romanis, minorem duobus cum triente; vel quod perinde est, cubitum vulgarem majorem 20 minorem 23 uncijs pedis Romani. Id quod probo sequentibus argumentis.
Humani corporis statura, aa Hæc ratio diserte adnotatur in Misnaioth, tract de Ghaburim cap 4 ה in comment. juxta Talmudicos, continet circiter tres cubitos a pedibus ad caput. Quod si erectis pedibus brachia quoque supernè sublata tollantur unum amplius cubitum adjunget sibi continebitque quatuor cubitos. Atqui hominem hominum nudipedisum statura mediocris est quasi major est quam quinque pedum Romanorum, minor quam sex pedum et optimè statuetur quinque pedum et unciarum totidem semissis. Sumantur tertiæ partes et cubitus ille id est vulgaris major erit viginti uncijs minor viginti quatuor uncijs et optime a sonamet cum Plancijs erigente duobus ex tenore hujus argumenti Romani adeoque cubitus sacer major 24 uncijs minor 28 uncijs ejusdem pedis.
‡ Scribit Iosephus – – – ‡ Scribit Iosephus columnas atrij magni tantas fuisse quantas tres homines consertis inter se brachijs amplecti possent. Orgya Viri vulgò ponitur æqualis staturæ ejusdem viri, verius superat staturam palmæ uno pedis Romani circiter. Pro Vulgus utitur numeris proximis rotundis, hic numeri justi adhibendi sunt. Quare ad staturas viriles supra expressas adde palmum et summis triplicatis fient 15 pedes Romani minores & 18 pedes majores ambitu columnæ. et media ratione 17 pedes eidem ambitui æquales. Atqui ambitus ille juxta Talmudicos et Iosephum ut supra erat octo cubitorum saltem in atrio interiore saltem in atrio interiore & juxta Iosephum duodecim cubitorum Romanorum id est (ut mox explicabimus,) octo sacrorum in atrio interiore: ita ut columnæ utrobique æquales fuerint dempta altitudi Ergo captis circiter octavis partibus præcedentium numerorum cubitus sacer major erit duobus pedibus Romanis, & minor duobus cum triente. et secundum rationem mediocrem æqualis 25 uncijs illius pedis. Assumpsimus hic columnas atrij utriusque æquales fuisse, id est crassitudine licet non altitudine. Certè columnæ atrij interioris non erant illis exterioris crassiores et ideo limes posterior necessariò obtinet. Assumpsimus hic columnas atrij utriusque id est Iter sabbati crassitudine licet non altitudine. Certè columnæ atrij interioris non erant illis exterioris crassiores et ideò limes posterior necessario obtinet.
Iter Sabbati summo Talmudicorum et omnium Iudæorum consensu erat cubitorum bis mille. Vnde Chaldæus Interpres in Ruth 1.6. Iussi sumus, ait, observare sabbata et dies bonos ad non eudum ultra bis mille cubitos. Hoc iter describentes Iudæi pro cubitis aliquando substituunt passus. Erasmus in notis in Act 1.12 de itinere sabbati hæc habet: Sentit Evangelista spatium bis mille passuum. Longius iter facere Iudæis fas non erat Sabbatis. Hoc enim indicat Hieronymus scribens ad Algasiam, quæstione decima, nimirum Iudæis religiosè observatum ne sabbatis ambularent sultpra bis mille passus ex institutione Rab Akibæ Simeonis [Iusti] & Hillelis Rabbinorum quos illi magistros nostros vocare soliti sunt. Hæc Erasmus legens non pedes ut corruptè habent Hieronymi libri impressi sed passus. Et hinc in Num 34.4 pro mille cubitis Latinus interpres ponit mille passus. Cave tamen intelligas passus Romanorum Græcorumve. Nam in sebbóle lécheth tract. 22, cap. de Sabbath. passus isti sic describuntur. Samuel iter faciebat per vallem et37r et nesciebat terminum Sabbathi. Iter duûm millium passuum est mediocrium est terminus sabbathi. Quasi dixisset, Iter duum millium passuum hominis in sabbato nec celeri cursu ut in passibus Romanis, nec tardo nimis sed passu mediocri ambulantis pro more euntium in Sabbathis, est iter sabbaticum. Atqui Hhomines statura mediocris sic ambulantedo conficiunt singulis passibus plusquam duos pedes Romanos, minus quam duos cum triente, et computa mediocri duos ut experientibus facilè constabit, Mediam igitur rationem tenendo exortus facere in hujus argumenti optimè statuetur quasi pedum duorum et unciarūum totidem. atque adeo his limitibus circumscribetur cubitus sacer.
Iudæi igitur pro Romanorum passu minori usurpabant cubitum suum sacrum et paritate rationis pro duobus passibu passu majori qui duplex erat minoris usurpabant duos cubitos atque adeo pro milliari (ab ipsis dicto מיל) cubitos bis mille. cubitos. Quam rem Buxltorfius in Lexico Talm. sic exponit. מיל, Mil, Milliare. Id duplex minus et majus. Minus [alias dictum Berah] capit mille gressus vel mille majores Hebræorum cubitos. Majus complectitur gressus bis mille sive bis mille cubitos majores aut bis mille passus minores, quale fuit iter sabbati. De eo Majemonides parte primâ Hil. Tephilla cap. 4. Si fuerint inter ipsum et aquam inter aquam quatuor milliaria quæ faciunt octo mille cubitos. Et Origenes in V στρωμάτων (in codice Veronensi) Μίλιον ἓν ἡ του σαββάτου δισχιλίων πηχων ὑπηρχε Milliare unum iter sabbati duum millium cubitorum erat. Hic aliqui Milliare audientes intelligunt milliare Romanum et inde magnitudinem cubiti computant, ineptè satis. In Occidente gentes variæ nomen milliaris a Romanis mutuarunt, quantitates aliunde. Par est ratio Iudæorum. Hi mensuras a majoribus acceptas Cubitūum Berah & Iter sabbati sub impositis Romanis nominibus retinuerunt. Milliaris igitur quantitas aliunde investiganda est. Nimirum Parasanga Persarum Hebræis Parasa dicta quatuor aa Citantur Vt ab Aria Montano citantur ferè milliaribus constare fertur ab Helia in Thesbite et a Mose Gerundense in Comm. Deutr. pag 137. col. 1. Sunt igitur quatuor milliaria minora quam triginta stadiaj id et
Scribunt Talmudici quod graduum quibus ascendebatur in atrium interius altitudines erant dimidij cubiti et retractiones dimidij cubiti. Intelligunt verò cubitum sacrum, et vidimus computum Iosephi quoad altitudinem horum graduum conspirare. Iam verò Vitruvius altitudines graduum non majores quam decem unciarum Romanarum retractiones non minores quam octodecim unciarum esse debere constituit. Vnde cum Iudæi altitudines æquarint retractionibus, credendum est eos mediam rationem tenuisse & tam altitudines quam retractiones quasi duodecim vel ad plurimum tridecim unciarum Romanarum constituisse. Media proportio inter 10 et 18 est 13 circiter. Hanc altitudinem nullo modo superatam fuisse contenderim ne gradus nimia difficultate ascenderentur. Ergo cubitus sacer minor erat uncijs Romanis 27, haud minor uncijs 24 ne retractiones nimium minuantur.
38r
Hic Id Iter Sabbathi erat milliare Iudæorum. Origenes in 5 Stromatorum, Μίλιον ἓν ἡ του σαββάτου ὁδὸς δισχιλίων πηχων ὑπηρχε &c Milliare unum iter sabbati duum millium passuum cubitorum erat; idque potissimùm quod sanctum Tabernaculūum & Arca tanto interstitio castrorum ordinem præcedebant & a tanto intervallo tentoria figebant, quo spatio licebat his qui castra metati erant ad sanctu Tabernaculum accedere. Ita ille. Cæterum ut Latinorum et Græcorūum passus major erat duplus passus minoris Latinorum Romanorum Milliare constabat bis mille passibus minoribus & mille majoribus sic etiam Iudæorum milliare (ni fallor) aliquando dicitur duum mille passuum cubitorum aliquando tantum mille cubitorum prout mensura cubiti capitur vel a flexura brachij vel a medio pectore ad extremos digitos. Vnde Sic ubi urbium Levitarum suburbana ad a minoris mœnijs ad millenium cubitos undique extendebantur Levi Num 35.4 mensura illa statim proximis verbis explicatur per du bis mille cubitos minores. Eodem sensu forsan accipienda pat sunt quæ Arias Montanus ex Iud Rabbinis producit in hæc verba. Milliare unum, ait, Mille Emoth [i.e. mille cubitos] terræ continere testatur Cambius in Ezek c 48.2, sed in lib. Misn. unumquodque milliare [cubitis et] partibus quæ Dizzije דיסייםן Dizzijm vocantur Mille Emoth & septem [dizzijm] cum dimidia definitur in tract de jona cap 6. pagin parag. ד. Hoc milliare in lib. Haruch כרוב Chrulb dictum legimus. Ita ille. Suspicor verὸ כרוב vel כרב corruptèionem esse occurere pro vocis ברח Berath. Nam per Berath Gen 35 16 & 48.7 & 2 Reg 5.19 Iudæi omnes intelligunt Milliare Cæterum Iudæorum duplex erat milliare, magnum et parvūum. Milliare magnum, ait Arias, alio nomine Para פרסה Parasa dicitur quatuorque fere milliaribus constare fertur ab Helia in Thesbite & a Mose Gerundense in Comm Deut pag 137 col 1. Cujus etiam nominis et rei ratio exponitur in Misnaioth tractatu de Tham cap. 3. parag ח & apud illius loci commentatorem. Erat autem hæc Parasa Atque hoc erat Parasanga Persarūum de quo vetus poeta Hebræus in fine pharasath sekalím
Iter diei decem parasas continet
Et quælibet Parasa quatuor milliaria.
Atqui Scribit autem Herodotus Parasangam æquasse 30 stadia Græcorum Et Xenophon Parasangas duas sexaginta definit stadijs. Qua ratione Milliare Hebræorum valebit 7 stadia. Et hoc est pedes Romanos 38v Stadium verò valebit [Et inde natam esse puto divisionem milliaris in partes 7 quæs Rizzim vel Dizzijm a Iudæ nominabantur] Et inde forsan est quod Iudæi divide scribunt milliare unum constare ex septem Rizzim (seu Dizzijm) cum dimidio, mensura Riz æquante stadium Græcorum. Nam [Dividantur itaque stadia 7 seu pedes Romani 4687 per numerum] Est itaque ut 8 stadia ad 7 ita dimidium passus unciarum Romanus minor ad cubi unciarum 30 ad Cubitum sacrum 28 unciarum 28.
39rThe text on this page is written upside down.
Decumanus limes = 50 jug ס = 10,10 actibus Sicculus Flaccus de condid. agror. p 17 Hygenus de limit. const. libro utroque
Salti definitio. Sic. Flacc p 24 = 100,100 Decumanis
Mensura est ut pes per uncias, per pedem decempeda, per decempedam actus, per actum passus, per passum stadia, per stadium Milliarium [definatur] Frontinus de Limit. Agr. – In pede constrato porrecto semipedes sunt duo in pede constrato semipedes 4 in pede quadrato semipedes 8. Pes habet palmos 4 uncias 12 digitos 16. Palmus habet digitos 4 uncias 3. Sextans quæ eadem dodrans appellatur habet palmos 3 uncias 9 digitos 12. ib.
Centurias
In Italia triumviri [Centurias] jugerum quinquagenûm, alibi ducenûm [fecerunt] Hygenus de limit cōonst.
In provincia Cyrenensi, in qua agri sunt regij id est illi quos Ptolomæus Rex populo Romano reliquit. Sunt plinthides, id est laterculi quadrati, uti centuriæ per sena millia pedum 50 limitibus inclusi habentes singuli laterculi jugera numero 1250 – Præterea Pes Ptolemaicus eorum qui Ptolemaicus appellatur, habet monetalem pedem et semunciam. – Item dicitur in Germania in Tungris pes Drusianus, qui habet monetalem & sescunciam, ita ubi ut ubicunque extra fines legesque Romanorūum id est ut sollicititiussollicitius perferam ubicunque extra Italiam aliquid agitatur, inquirendum. Hygenus.
Iugerum unum pedes 240 & in lat. pedes 120 faciunt, terram modiorum trium.
κλίμα quod quoquoversus pedum esse sexaginta Columella tradit
gradum esse 2 pedum declarat Boetius his verbis Decempeda pedes decem colligit, passus V, gradus II S
Versus est pedum C, longus enim C pedes et latus totidem de quo Varro in primo libro de re rustica. Versum dicunt C pedes quoquoversus quadratos
Vlnam = Orgyæ Ovid VIII Metamorph. Plin l 16 c 40.
Iugeri pars minima ut Varo dicitur scripulum, id est decem pedes in longitudine et latitudinê quadrati
39vThe text on this page is written upside down.
Hujusmodi passus 266 mensuram efficiebant continebintri in Hebræorum mensura Rizz authoribus vel Dizz authoribus Camilio in Ier 31.4 Misnaioth Ioma c 6 Pagr ד & tract. de Nezikim. Eodem etiam loco scribitur milliare unum septem Rizzim cum dimidio continere. adeoque milliare Iudaicum constabat passibus cubitalibus bis mille, Vnde e idemque erat cum itinere sabbati. Sic Origenes in V στρωμάτων (in codice Vernonensi) Μίλιον, ait, ἓν ἡ &c – – – accedere. Et hinc aliqui comparant iter sabbaticus cum Milliari Romano. Verùm si Romani vias distingebant in milliaria non per mensuras accuratas sed per passus ambulantiūum ut maximè probabile est, in proclivi erat gentes longinquas non ex pede Romano sed ex passibus suis mediocribus milliaria æstimare. Hinc Sic ubi Suidas definit scribit Milliare valere septem stadia cum dimidio, intelligenda sunt stadia milliaria non a Romanis accurate mensurata sed quæ ipse passibus ambulantum mensurata in vijs repererat. Neque enim Suidas pede ignorato Romanorum pede aliunde milliaria cum stadijs Græcorum conferre potuit. [Simili ratione definita Milliaria Iudæi constituebant constituisse iter sabbaticum] Iudæi con Hinc est quod colligo partim quia Iudæi nunquam non per passum Roma nunquāam loquuntur de passu Romano sed per passum mediocrem milliaria sua definiunt partim quia cum Suida diviserunt Milliare in 7 partes quas Rizzim vel Dizzim vocabant: quæ divisio proculdubio oriebatur a collatione millicus Sui itineris sabbatici cum stadioso quod prius a Græcis acceperant. Primo omnium a Persis milliare magnum didicerant quod nominabant פרסה Parasa. Erat id Parasanga Persarum et constabat triginta Stadijs Græcorum ut Scribunt Herodotus & Zenophon, milliaribus3 verò2 Iudæorum1Iudæorum verò milliaribus quatuor ut scribunt Rabbini. Qua ratione milliare Iudaicum constabat septem stadijs cum dimidio, eratque stadium idem esse cum mensura Riz Fiat itaque ut 8 ad 7 ita passus minor Romanus unciarum 30 ad Cubitum sacrum et cubitus ille valebit uncias 28. Paraphra Segit Syrus in Interpres in Act 1.12 pro itinere Sabbiti substituit septem stadia. Si inde concludere licet iter sabbati propius accessisse ad septem quam ad octo stadia ponatur illud stadiorum 7 et et cubitus sacer prodibit 27 unciarum.
Denique si maris ænei computum addendum est
40r
id est 8000 cubiti sacri minores 18000 pedibus Atticis, adeoque seu cubitus minor 28 uncijs pedis Romanis 2 pedibus Atticis sedeoque minor etiam 2 pedibus Romanis et quatuor cum dimidio majora propterea quod non ponuntur quinque. Hoc est, sunt 8000 cubiti sacri minores et 9000 majores quam 18000 pedes Attici, id est cubitus sacer minor quam 2 major quam 2 pedes Attici adeoque etiam minor quam 2 major quam 2 pedes Romani.
Scribit Lucas montem Olivarum distare ab Hierosolymis itinere sabbati Act. 1.12. Et hic pro itinere sabbati Chaldæus Paraphrastes substituit septem stadia. Ergo ex mente Paraphrastis iter sabbati æquale erat septem stadijs. Iosephus prout a Chrysostomo in hunc locum scribente citatur, scribit hunc montem ab Hierosolymis abesse septem stadijs. Vnde verisimile est intervallum illud populari æstimatione septem fuisse stadiorūum. Quo concesso septem illa stadia testimonio Lucæ valebunt iter sabbati, aut si mavits, iter sabbati populari æstimatione erat septem stadiorum. Nam Lucas proculdubiò spatium non mensuraverat sed ex populari æstimatione locutus est. Dicit verò iter sabbati fuisse non circiter sed absolutè. Et terminos itineris sabbatici in circuitu urbis Hierosolymorum Iudæi proculdubio benè noverant. Quare ætimationeæstimatione populari cubiti sacerri bis mille æquales erant septem stadijs id est 4200 pedibus Atticis, adeoque cubitus unus æqualis 2 pedibus Atticis, et proinde major 25 uncijs minor 26 uncijs pedis Romani, et ratione mediocri æqualis 25 uncijs illius pedis circiter.
Dissimulandum tamen non non est Rabbinos Milliare suum æquasse septem stadijs cum dimidio. Nam cùm In valle juxta templum via erat plana et commodissima ad cursus equorum ita ut equi regij ibi exercerentur. Iudæi nominabant hanc viam ריס Rizz id est Stadium, curriculum vel locum cursus equorum, ut exponit Buxtorfius. Cumque hæc via septuaginta41raginta calamos longa tot contineret cubitos sacros circiter quot stadium Atticum contineret cubitos Atticos, hinc mensura septuaginta calamorum apud Iudæos pro stadio accipi et Rizz nominari cœpit cumque Atque tali stadio Iosephus definit ambitum templi. Inde verò transferentes vocem Rizz ad Stadium etiam Atticum significandum dicunt Rabbini quod septem Rizz cum dimidio efficiunt milliare unum. Verum hanc opinionem non Et hæc proportio non adeo differt a superiore quin possit ad limites cubiti a nobis assignatos confirmatos adhiberi confirmet, verùm tamen non ab ipsarum mensurarum collatione ante captivitatem gentis instituta sed postea natam eam esse suspicor argumentando ad hunc modum. Stadia triginta vulgò æquabantur Parasangæ numero scilicet non accurato sed proximo rotundo. Quatuor item milliaria quæ Parasangam ferè æquabant, numero rotundo æqualia Parasangæ dicebantur. Sic vetus Poeta in fine pharasath sekalim
Iter diei decem parsas continet
Et quælibet parsa quatuor milliaria.
Hæc conjunge et consequens erit triginta stadia æqualia esse quatuor milliaribus id est septem stadia cum dimidio æqualia milliari uni. Verum quoniam ad hanc conclusionem eliciendum numeri rotundi pro exactis bis ponuntur conclusio vix erit exacta. Et proportionem superiorem qua septem stadia æquavimus milliari veriorem esse docebit sub cubiti determinatio subsequens. Namque cCubito tandem certis limitibus circumscripto et sic amotis aliorum scriptorum falsis opinionibus possumus exactiorem ejus mensurāam jam tutiùs et fimiùs assignare. Id verò præstamus argumento sequente.
Hebræos e Chaldæa migrantes cubitum a majoribus acceptum secum in Syriam attulisse rationi consentaneum est. Id confirmant tum dimensione arcæ Noachi in hoc cubito per traditionem conservatæ, tum congruentia cubiti hujus cum cubitis duobus quos Talmudici tradunt ad latera urbis Susan Persis imperantibus sculptos fuisse, et unum eorum superasse cubitum sacrum dimidio digito alterum digito integro. Erat42r Erat Susan urbs Babyloniæ atque adeo Chaldaici erant hi cubiti. Vnum concipe cubitum esse urbis illius regiæ Susan, alterum urbis Babylon. Congruebat igitur cubitus Hebraicus vel sacer cubcum cubitis diversarum provinciarum Babyloniæ quantum istæ congruebant inter se eratque differentia tantilla ut omnes ab eodem cubito primitivo in diversis regionibus propagari potuerint, cubito Hebræorum ex quo res sacræ per ipsum definiri cœperunt, minus crescente. Hic erat igitur proprius et principalis Hebræorum cubitus. Postea verò in Ægyptum descendentes fieri non p et annis plusquam ducentis sub Ægyptiorum imperio viventes et hisce dominis dura servientes servitute idque in rebus architectonicis ubi mensuræ indies considerandæ veniebant fieri non potuit quin cubitum Ægyptiorum didicerint. Et hinc duplex Hebræorum cubitus, patrius et adscititius. Et ut patrius a rebus sacris per ipsum definitis nomen obtinuit sacri sic adscititius a solis plebeis usibus pro vulgari et profano est habitus. Hæc ita esse confirmatur proportione cubitorum ad invicem. Nam cubitus Babylonicus duorum pedum Anglicorum est ad cubitum Memphyticum pedis 1 ut 6 ad 5 id est ut cubitus sacer ad cubitum vulgarem proximè. Exigua illa fractio , vel a diversitate cubitorum B Chaldæ Babyloniæ vel a majori molis Babylonicæ quam Pyramidis antiquitate vel etiam a dimensione lateris numeris non accuratis sed proximis rotundis expressa oriri potuit. Pone lateris crassitudinem unciarum Anglicarum 6 latitudinem unciarum 8 et longitudinem unciarum 12 & cubitus Babylonicus erit Chaldaicus Babylonicus erit ad cubitum Memphyticum ut 6 sex ad quinque longitudinis illius duplus erit ad cubitum Memphyticum ut sex ad quinque. Crediderim itaque cubitum Memphyticum quo tempore Hebræi in Ægyptum descendebant æquasse quinque palmos cubiti Chaldæo-Hebraici, et sic Hebræis magnitudinem cubiti illius per quinque palmos cubiti proprij definientibus, neglectos tandem fuisse palmos Memphyticos & apud Iudæos cubitum duplicem 43r duplicem cum palmo tantum simplici mansisse. Porrò ut rationi consentaneum est cubitum profanum et adscititium congruere cum cubitis gentium in circuitu, Memphytico, inqu Samio et Persico, sic cubitum illum eundem esse cum Memphytico confirmatur etiam hoc argumento. Cubiti Memphytici mensuræ diversæ ex diversis partibus Pyramidis desumptæ, erant 1 ped. Angl. 1 p. A et 1 p. A. Ad has mensuras in proportione cubiti sacri ad cubitum vulgarem Hebraicum sunt mensuræ 2 p. A. 2 p. A. et 2 p. A. id est quæ in uncijs pedis Romani sunt 25, 25 & 25, adeoque cadunt in medio limitum quibus cubitum sacrum jam ante circumscripsimus, quique erant 24 et 27 et strictiùs 25 & 26 seu 25 et 26 unciarum Romanorum pedis Romani. Sic igitur vi horum limitum bene congruunt cum cubito vulgari. Quare Supposito itaque quod Hebræi cubitum Memphyticūum in Ægypto didicerunt in Ægypto quodque is fuit eorum cubitus vulgaris, atque adeo quod tempore Mosis et paulo post ubi Pyramides condebantur (uti disputat Gravius) condebantur, cubitus ille vulgaris ejusdem fuerit magnitudinis cum Memphytico, cubitus sacer per eaem tempora non erat minor quàm 25 nec major quàm 25 uncijs pedis Romani. Qui posthac forsan pyramidem lustraturi sunt, ex pluribus marmorum dimensionibus accuratìssimè mensis et inter se collatis justam cubiti Memphytici et inde cubiti etiam sacri dim magnitudinem strictiùs determinabunt. Interea cubiculi in medio Pyramidis ubi stabat sepulchrum regium ut permagni et artificio summo constructi longitudinem quæ erat vicesima pars longitudinis pyramidis totius et viginti cubitos, continebat, quæque a Gravio ut ipse affirmat quàm accuratissimè mensa videtur fuit in præcisam cubiti Memphytici determinationem prætulerim, et inde statuerim cubitum sacrum Mosaicum æqualem esse viginti quinque uncijs pedis Romani et sex partibus decimis unciæ: vel quod perinde est, eam habere proportionem ad duos pedes Romanos quam habent 16 44r ad 15.
Mersennus in tractatu de mensuris Prop: 1, Corol: 4 hæc habet. scribit. Cubitum, ait, ad quem templi mensuras exactas fuisse credit Iudæus eruditus, quem illustris Hugenij S. Michaelis equitis beneficio accepi, nostris pollicibus 23 respondere experior, adeo ut pollicis a duobus pedibus nostris deficiat, et Romanos pedes duos duosque digitos et granum quod est digiti contineat. Pes Parisiensis quocum Mersennus cubitum hunc contulit æqualis est pedi Anglicano 1 (mensurante Gravio) atque adeo est ad pedem Romanum ut 1068 ad 967. In eadem ratione reciprocè est sunt 23 ad 25. Valet ergo cubitus ille 25 uncijs pedis Romani atque adeo erit proinde atque adeo cadit in medio limitum 25 & 25 quibus cubitum sacrum novissimè circumscripsimus, ita ut suspicersuspicor cubitum hunc a genuino aliquo exemplari clam christianis asservato desumptum fuisse. Et nequis miretur cubitum quem tempore Mosis definivimus esse 25 unciarum non plus per annos ter mille crevisse, sciat palmum architectonicum urbis Romæ qui olim fuit unciarum novem pedis Romani jam valere partibus pedis Anglici id est uncijs 9 adeoque semper annis mille et quingentis auctam esse tantum parte unciæ, Iudæos verò in conservandis ijs quæ ad sacra spectabant nec tamen religiosè curatam fuisse.
Cubitum aliqui computant ex mari æneo Solomonis. Nequa objectio inde oriatur dicam breviter quod maris illius fundum non sphæricum ut solet sed planum constitui debet eo ut aqua omnis in usum sacerdotum effluat, et vas commodè insistat tergis boumbovum omnium & boves accessum sacerdotum ad epistomia non impediant. Nec tamen figuram cylindricam adhibuerim. Magis decora erit figura subsequens. Linea AB decem cubitorum bisecetur in C et in ea captis AD EB cubitalibus erigantur normales DF, CG, EH, singulæ cubitorum quinque et semiaxibus AD, DF et BE, EH describantur quadrantes Ellipsium AF BH, actaque recta FH, figura AFGHB circa axem CG convoluta superficiem externam Vasis describit cujus45r cujus cavitas si crassitudo palmaris sit capiet bis mille Batos circiter, posito quod Batus æqualis sit duodecim Congijs Romanis (ut disputant Agricola et alij) quodque septem Congij cum dimidio pedem Romanum cubicum impleant ut Gravius in Congio Farnesiano expertus est. Dicitur etiam mare hoc cœpisse tria millia batorum: unde aliqui duo batorum genera fuisse contendunt, alij mensuram aridam intelligunt cujus cumulus æquet dimidium contenti, alij variantem lectionem suspicantur, alij denique Mare batos 2000 ad quotidianos usus cepisse & batis 3000 omninò impleri putant. Litem non dirimo.
Constat igitur cubitus Romanus ex 18 uncijs et cubitus sacer ex 25 uncijs pedis Romani adeoque cubiti illi sunt ad invicem in numeris rotundis ut 2 ad 3 proximè. Et hac proportione Iosephus usus est, expeditioni computi et amplitudini templ ædificiorum consulens. Namque ad ✝✝ Iosep. in Prologo lib. de Bel. Iud. Romanos scribens homines passim ponit tres cubitos Romanos pro duobus sacris circiter, præterquam in decantatis quibusdam et in S. Scriptura memoratis templi proprie dicti mensuris ubi cubitum sacrum retinendum esse putavit. Constabit id collatione cubitorum Iosephi cum cubitis sacris Talmudicorum in sequente tabula.
Cubiti a Iosepho positi.Cubiti aIos. Talmudicis positi ad sacros reducti.Cubiti a Talmudicis positi.
Altitudo muri Chajil{externa4026
{interna2516
Differentia gradibus novendecim respondens1510
Altitudo illorum novendecim graduum15109
Altitudo septi cancellati322 cub. vulg.
Portarum{altitudo302020
{latitudo26151010
Altaris{altitudo151010
{latitudo503332
Templi altitudo interna604040
Columnarum ambitus1288
Sic et ubi Iosephus numero rotundo ponit exhedras cubitorum triginta, scribendi sunt viginti sacri vel magis accuratè viginti duo ut supra. Et simili reductione opus habent alij quidam numeri Iosephi.
Atque hæc sunt quæ de magnitudine hujus cubiti impræsentia statuere licuit. Posthac forsan qui montem sanctūum &45v et Chaldæorum monumenta lustraturi sunt ex lapidum, laterum, fundamentorum & murorum varijs dimensionibus accuratè captis et inter se collatis aliquid certius & accuratius proferent.
46r
Qua Tabernaculo Mosaico ac Temploque ac Ceremonijsque legalibus Mosaicæ futura adumbrata esse apud omnes in confesso est apud omnes, apud omnes et id Paulus Apostolus abunde satis testatur. Colos 2.17. Heb 8.5 & 9.23. Inde fit ut in prophetijs quæ postea de ijsdem futuris editæ sunt, & maxime in Apocalypsis allusum fuerit ad has ceremonias & ut allusionum illarum speculatio ad intelligentiam tum prophetiæ hujus tum etiam lium suum maximè conducat. Hic verò Templum cum atrijs ejus ubi omnia gerebantur primò conservanda veniunt. Parabolo se in cæremoniæ illa jurebe erit in typos aptissimos adhibitæ fuerint non [sæpe allusum fuerit per ad has ceremoneasceremonias. Apoca istas. tanquam typos aptissimos prædicenderum Neque enim typus aptiores esse possent quam quos Deus Prophetiarum omnium aAuthor eo fine prius se instituerat. Deus primum per has prædixit futuro Deus omnia majoris momenti dein e] hæ ceremoniæ in typos adhibeunrentur maximè verò in Apocalypsin Certè Apocalypsis in Neque enim typi aptiores esse possent quam quos Prophetiarum Author eo fine prius instituerat, et æquem erat Ide Deus prius omnia prædix majoris momenti primo prædixit per typos dein typos illos per prophetas se suos explicuit novas prophetias explicuit. Id ex Apocalypsi manifestissimūum est. quæ Hæc tota fere in illis versatur. [Et hinc est quod ad intelligentiam hujus Prophetiæ requir hæc prophetia & typi illi se mutuò aperiant nec possint seorsim satis intelligi] atque adeo sine illorum consideratione non potest satis intelligi. Qua de causa fere Hisce jam est delineanda sunt hic nonnulla Qua de causa imprimis delineandūum sunt nonnulla quæ legere pertinet et imprimis fabrica, Illum vero pars præcipua est taber fundamentalis est constitutio Tabernaculi ac constitutio temploi cum Atrijs suis sex ac ubi omnia gerebantur ubi omnia gerebantur
Et hic hærent viri docti Templum Solomonis ab illo Zerubbabelis et Herodis diversum fuit neque aliquid certi de eo erat et non nisi leviter perstringitur in sacris literis. Illud Herodis Iosephus subobscurà & pa suboscurè generaliter descripsit & in mensuris ejus parum accuratus estse videtur. Talmudici qui illud non viderant adhuc magis recedunt a veritate constituentes atria Id totūum Sacerdotum et Israelis ad lateri Orientemale Altaris quæ tanem Altare & templo undique erexerunt ut ex Iosepho & Philone qui Templum illud viderant ostendetur. Ras Maimonides postea Talmudicos secultus amplexus est eorūum errores et o
Mons Sion Vrbs Hierosolymorum In monte Sion & in ejus Valibus ædificata fuit Vrbs Hierosolymorum. Montes hujus juga fuere duo, vel tria fuere quorum unum dicto specialiter dic. in fuit Moria situm fuit in urbis oriente hispale parte situm. In hujus mon vertice ædificatum fuit templum. Sub initio vertex ejus vix temp Atrio templi sufficiebat. Quare loca deficientia muris47r suppleverunt, ædificando murisum immensūum ædificando et præaltum et locu civitatem inter murum & montem explendo donec complantis omnibus fieret area quadrangulata quadrata cujus singula latera ut juxta computūum Iosephi essent quasi stadij unius, vel, ut Talmudici hic accuratiùs exprimunt loquuntur, cubitorum sacrorum quingentorum. Ad interiorem hujus muri partem superædificabatur alius murus altus un undique und undique cumm circa mentem cum porticibus interiùs, tantaque fuit muri utriusque conjunctim erat murorum altitudo ✝ ✝ meridiem versus ut cum vallis ibi in immensum dehisceret ita ut calligarent despicientium oculi, siquais tecto porticus desuper extructæ conscenso utramque altitudinem conjunctam contemplaretur, absque vertigine id non poterat visu deficiente ob nimiam profunditatem priusque ad sinum pertingeret. ad latus meridianum ut ibi calligarent despicientiūum oculi, valle in immensum dehiscente. Porticus autem quatuor erant juxta juxta numerum totidem juxta numerum Porticus autem quatuor eratnt juxta numerum laterum Atrij nam His porticibus circundabatur, Atrium totum erantque eæ omnes duplices, id est tres habebant ordines columnarum et ambulacra intercolumnaria duo. Præterquam qdquod Tantum porticus ad orientale australe latus per ab Herode triplex extructa fuerat ad australe latus. ob In ejus enim porticibus prout ab Herode ædificatæ fuerant, stabant paribus intervallis quatuor columnarum ordines quorum quartus seu extimus intertextum habebat præfatum lapideum parietem. Crassitudo autem cujusque columnæ, quantam possent tres homines consertis brachijs inter se complecti brachijs. Numerus universarum fuit centum sexaginta duo, subjecta unicuique spira duplici et capitellis sculptis opere corinthio pulchris usque ad miraculum. His quaternis ordinibus fiunt per interjecta tria spatia bis ter earum intervalla terræ porticus ita ut extremæ duæ pariles hinc inde quasi triginta pedum latitudinis plus quinquaginta altitudinis, stadij longitudine claudebant inter se mediam cujus latitudo sesquialtera altitudo vero duplicata, tanto superabat utramque. Ita Iosephus in Antiq. l. 15. c 14 mensuras ut opinor poterat præterpropter exprimens. His extremis duabus porticibus æquales fuisse duplices illas, quæ per Atrij reliqua tria latera construebantur credendum est ut Atrium omnia quatuor latera eu sibi invicem Atrium undique sibi uniforme appareret. Illi verò quæ porticus duplices erant columnis sustinebantur quinos et vicinos cubitos altis & latæ erant cubitos triginta, ut IosephephusIosephus l 6 de Bello Iudaico c 14 scribit. Vnde colligo cubitum sacrum juxta computum Iosephi æquasse duos pedes Sed utrum Iosephus pedes Romanorum an verò Græcorum aut forsan Iudæorum intellexerit planè nescio. Porrò in atrij lateribus quatuor, in medio cujusque lateris porta erat, præterquam in occidentali latere. In eo Talmudici scribunt unicam tantum portam fuisse et duas in latere australi: sed Iosepho qui locum supe viderat fides debetur. Ille verò aa Antiq l 15. c 14 scribit unicam tantum fuisse in medi latere australi ab utroque angulo æquidistantem, in latere verò b occidentali portas fuisse quatuor, ad Vrbem ad suburbia & ad Regiam ducentes. Et talis fuit circuitus ✝ ✝ Porrò supra porticus undique constructæ esse erant sunt gazophylia exedræ Ioseph l 7 de Bel. Iud. c. 22 Et anauli quatuor atrij in quibus porticus duæ concurrebant diversæ erant structuræ a porticibus, Nam Iosephus de porticibus duales ad boream et Orientem verba faciens subjungit ὡν ἡ συνάπτουσα γωνία της Κεδρωνος καλουμένης φάραγγος ὑπερεδόμετο quarum angulis utramque47v
utramque conjungens ædificabatur supra vallem Cedron: unde etiam profunda erat & horribilis ejus altitudo. Intelligit igitur Iosephus per concursibus. Et hinc est quod ubi Romani partem orientalem porticus borealis incenderant & ignis non longius progressus sit quam ubi ad hunc ubi ad usque hunc angulum in concursu quo porticus venit extinctus est progressus est quæret incendium cessavit et porticum orientalem minimè corripuit; ut Iosephus ibidem narrat Iosephus lib 7 De bello Iud. c 19 Atqui hoc modo se habuit ambitus Atrij exterioris, quin 48r latius descripsi quoniam lucem afferent ijs quæ de Templo Solomonis dicturi sumus prout ab Herode eum extruxerat Herodes/ Deme Hic addime porticum duplicem lateris Occidentalis una cum quatuor portis ejus ut et mediam porticum lateris australis, et habebits circuitum Atrij Iosephus expressè affirmat a Solomone extructi. Nam porticus duplam orientalis (cui australis & borealis similes esse debent) mansisse credebatur ab usque tempore Solomonis, eaque erat quæ porticus Solomonis dicebatur Ioan 10 23. Vnde Iosephus aliquando credidit hanc solam a Solomone extructam fuisse (Antiq. de bello Iud. l. 6. c 14) eamque affirmat Reges multos qui o et opera dum ædificia hHerodis describit, affirmat reges multos hanc portam olim adornasse (Antiq. l. 15. c 14) Quam si Herodes denuo ædificasset certe non duplicem sed triplicem fecisset sed triplicem sitam utique in loco nobiliore quam porticus australis quam ipse multæ magis fecit triplicem. Nonne hance quæ ante Templum erat fecisset triplice potius quam certe triplicem fecisset quam porticum australem quoniāam hæc in fronte Templi foret illa tantum ad latus quam porticus australis quam fecit triplicem. Porro Iosephus expressè affirmat porticus omnes quibus Solomon cinxit hoc atrium duplices fuisse Iosephus expresse affirmat lib 8 Antiq. c. 2. Tales igitur erant porticus Solomonis ad latus orientale australe et occid boreale nam latus in ciruitu extimi Atrij præterquam Ea erat igitur forma erat trium laterūum Atrij Solomonis Attamen Nam ad latus occidentale ubi murum unicūum continumcontinuum sine porticibus extructūum esse perinde ut in atrio interiore factum fuit. Nam Atriorum analogia et conformitas tenenda fuisse put quoniam colligo ex forma Atrij interioris cuj exterius respondere debet. Tales igitur fuit Atrium antiquitus. est.
Totum Atrium exterius Talmudici vocant montem domus et suo more disputando colligere sibi videntur Atrium interius non in medio Montis situm esse sed ad ejus latus boreale nonnihil inclinasse. At Iosephus ἀυτοπτης collocat Templum cdirecte e regione medij lateris porticus Orientalis
Totūum Atrij exterioris sub Herodiani totum sub dio totum spatiūum solum omni lapidūum genere stratum erat et a Iosepho sanctuarium. Ab eo ascendebatur per 14 viginti gradibus in Atrium quod interius [idque per tres portas ab Oriente di Astrali latere totidemque a boreali. Hoc Atrium quædam sursum quadratum erat et septo triplici et versus austrum Orientem & Aquilonem cingebatur. Nam postquam Illud a Iudæis sanctuarium vulgò nominabatur & sursum quadratum erat.
Totum Atrij exterioris Herodiani sub dio solum om variabatur, omnium quidem generum lapidibus stratum: quà verò ad Atrium interius ibatur cancellis septum saxeis ad tres cubitos altis nimiumque grato opere factis: ubi æquis dispositæ intervallis columnæ stabant, legem castimoniæ sanctitatis præmonentes, aliæ græcis aliæ Latinis literis spec præmonentes in locum sanctum Gentiles transire Gentiles alienigenas non debere. Nam Gentiles eousque atrium ingredi permiserunt Iudæi et inde quicquid exterius erat nominarunt aAtrium gentium. Ab his cancellis spatio parvo intersecto ascendebatur per quatuordecim gradus ascendebatur49r ad Orientem quæ vulgo sanctuarium nominabatur (si sic enim tota illa regio regionem Atrium interius quod vulgo sanctuarium nominabatur illa superior vulgo nominabatur. Illum autem eratque sursum quadratūum erat et proprio muro circundatum, cujus exterior celsitudo, quamvis 40 cubito [27] cubitis a solo Atrij gentium g surgeret tamen gradibus. Nam gradus illi 14 utrius sanctuarium totum cingebant ductu continuo & uniformi. IteriorInterior autem muri illius celsitudo viginti quinque [17] cubitorum erat. Reliquam enim ejus alititudo a terra cerni non potuit a solo utpote a solo Atrij interioris tegebatur tecta decem circiter cubitis altiora quam Atrium exterius. Post gradus autem quatuordecim spatium erat usque ad hunc murum decem cubitos planum. Et ex hoc plano alij rursum quinque gradus ducebant ad muri ejusdem portas: quæ quidem tres erant ad australe, latus ac totidem ad boreale, atque unum ad ad orientale vero unicum a septentrione et merîdie erant octo sex ternæ videlicet utrinque, et una ex Oriente præter alias tres in Atrio mulierum ad latus orientale sita. I Inter portas ad muri præfati latus interius nullo interjecto intervallo exte ædificatæ erant Exedræ non et cum porticibus ab anterior ad ear anteriora earum latera intro versus Atrium interius non duplicibus ut in Atrio exteriore sed simpllicibus, tabulato exedarūumexedrarūum inferiore occupante spatium inter porticum & murum, superiore etiam porticum tegente. Exe Inter portas singulas binas ad latus australe & boreale singulas fuisse exedras (tabulato tamen duplici) easque ad usque murum præfatum nullo interjecto intervallo ædificatas fuisse prodidit Iosephus scribendo quod Titus Cæsar ubi Iudæos expugnando muris parietis ænibus dejectis ingressus fuerat Atrium exterius, ædificant et expugnare cœperat atrium interius extruxit aggerem contra exedram borealem quæ in inter duas portas ædificatam. lib 6 d et exedrāam illam postea arietibus admotis pulsavit lib 6 De bel. Iud c 13, 22. Nam cum Gentiles in Atrium exterius admitterentur quod est in soli populo Iudaico primitus destinatum fuerat nec tamen mulieres Iudaicæ permitterentur interius ingredi: Vt hæ distinguerentur a multitudine gentili, Iudæi his novum ædificarum extruxerunt atrium ad orientale latus Atrij interioris ad instar appendicis cujusdam, quod quoniam in atrio exteriore extruebatur, vix superabat atrium illud altitudine. Nam erat eo altius. Namque ex Atrio interiore per Portam orientalem quæ Nicanoris dicebatur pergentes de Namque ex Atrio interiore per descendebatur in illud Feminarum per gradus quindecim. H superabat ipsum altitudine Namque ex atrio interiore descendebatur in atrium feminarum per gradus quindecim, adeoque quatuor tantum gradus restabant inde in Atrium Gentium. Erant autem huic Atrio tres portæ portis Altis Superioris Atrij similes & æquales una ab oriente alia ab austro, tertia ab Borea Aquilone Occidua verò pars nullam portam habebat sed perpetuus ibi murus extructus erat. Inter portas autem a muro his porticus a muro illo præfato nonnihil distantes intus ante gazophylacia quæ ad murum usque pertinge ad murum usque pertingentia sustinebantur magnis et pulcherrimis columnis. Erant autem non duplices ut inferiores illæ in Atrio exteroreexteriore sed simplices & præter magnitudinem nulla in re ab inferioribus aberant, extructis desuper exedris per quæ per conjunctam portarūum et Portarum autem novem per circuitum (quarum tres erant in sex quæ ad Austrum et Aquilonem erant inter cum ut et tres illæ atrio Mulierum) aliæ quidem magnitudine pares erant auro et argento undique tectæ erant itemque postes ac frontes. decima Et binæ fores in singulis januis erant (30) vicenis cubitis altæ decis latæ post introitum vero ubi latiores fieban intus ob hinc inde ad humeros hinc inde utrinque tricenis ubi portūum latius erat vicenis (30) utrinque cubitis exedras habebant exemplo dilatatæ quidem turrium longas et latas (adeoque figuræ quadratæs) supra verò quam 14 (20) cubitis celsas. Singulas autem binæ sustinebant columnæ duodecan octanorum (12) cubitorum circuitu ambitu Ita ut inte in porticibûs inter binas exedras portas terni intercederent arcus, et exedra super conjunctam porticus et gazophylacij latitudinem